Agrohandelsrapport 2010

Transcriptie

1 Agrohandelsrapport Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Auteurs Vincent Samborski Jonathan Platteau

2 Agrohandelsrapport 2010 Vincent Samborski, Jonathan Platteau September 2011 Rapport, 43 blz. Depotnummer: D/2011/3241/279 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Ellipsgebouw (6de verdieping) Koning Albert II - laan 35, bus Brussel Tel Fax ams@vlaanderen.be Vermenigvuldiging en/of overname van gegevens zijn toegestaan mits de bron expliciet vermeld wordt: Samborski V. & Platteau J. (2011) Agrohandelsrapport 2010, Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel. Graag vernemen we het als u naar dit rapport verwijst in een publicatie. Als u een exemplaar ervan opstuurt, nemen we het op in onze bibliotheek. Wij doen ons best om alle informatie, webpagina's en downloadbare documenten voor iedereen maximaal toegankelijk te maken. Indien u echter toch problemen ondervindt om bepaalde gegevens te raadplegen, willen wij u hierbij graag helpen. U kunt steeds contact met ons opnemen. Wilt u op de hoogte gehouden worden van onze nieuwste publicaties, schrijf u dan in op de AMS-nieuwsflash via de onderstaande link: 2

3 AGROHANDELSRAPPORT

4 INHOUD INLEIDING... 5 SAMENVATTING TOTALE BELGISCHE HANDEL DE BELGISCHE AGROHANDEL TOTALE BELGISCHE AGROHANDEL HANDEL IN AKKERBOUWPRODUCTEN HANDEL IN DIERLIJKE PRODUCTEN HANDEL IN TUINBOUWPRODUCTEN HANDEL IN AGRO-INDUSTRIËLE PRODUCTEN HANDEL IN ANDERE AGRARISCHE PRODUCTEN DE BELANGRIJKSTE HANDELSPARTNERS INLEIDING INVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN UITVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN FRANKRIJK NEDERLAND DUITSLAND VERENIGD KONINKRIJK DE BELANGRIJKSTE AGRARISCHE EXPORTPRODUCTEN DIEPVRIESGROENTEN VARKENSVLEES AARDAPPELEN VERS FRUIT: APPELS, PEREN EN AARDBEIEN CHOCOLADEPRODUCTEN INTERNATIONALE AGROHANDEL DE AGROHANDEL VAN DE EU DE AGROHANDEL WERELDWIJD DE EU IN VERGELIJKING MET ANDERE AGROHANDELSNATIES DE VLAAMSE AGROHANDEL BRONNEN FIGUREN EN TABELLEN

5 Inleiding Dit rapport wordt jaarlijks opgesteld op vraag van de afdeling Landbouw en Visserijbeleid en VLAM. In dit rapport staat de Belgische handel in agrarische producten centraal. Om de analyses te maken die in de publicatie zijn beschreven is hoofdzakelijk gebruik gemaakt van data die door Eurostat zijn verzameld. Voor het Vlaamse aandeel in de Belgische agrohandel is een beroep gedaan op gegevens van de Nationale Bank van België, voor het Belgische aandeel in de wereldhandel werd de FAO geraadpleegd. De resultaten in dit rapport zijn niet vergelijkbaar met de cijfers van de Nationale Bank Van België (NBB). De NBB hanteert het nationaal concept, Eurostat gebruikt het communautaire concept. Het nationale concept is gebaseerd op eigendomsoverdracht tussen een ingezetene en een niet-ingezetene, terwijl het communautaire concept gebaseerd is op het overschrijden van de landsgrens door goederen. Om de handel in agrarische producten zo duidelijk mogelijk te bespreken, wordt ze opgedeeld in vijf hoofdstukken: akkerbouwproducten: bevat granen en graanproducten, peulvruchten, aardappelen, suikerhoudende gewassen en afgeleide producten, oliehoudende (zaai-)zaden en afgeleide producten. dierlijke producten: bevat fok-, slacht- en gebruiksdieren, vers, gedroogd en gerookt vlees, vleesbereidingen, eieren, zuivelproducten, honing en andere dierlijke producten. tuinbouwproducten: bevat verse, bevroren en geconserveerde groenten, groentesappen, olijfolie en bijproducten, groentebereidingen, aromatische planten, noten, vers fruit, bevroren en geconserveerde vruchten, jam en gelei, fruitsappen, andere fruitbereidingen en sierplanten. agro-industriële producten: bevat meststoffen, bestrijdingsmiddelen en landbouwmaterieel. andere landbouw- en visserijproducten: bevat vis, schaal- en weekdieren, andere zeeproducten, dranken en veevoeders. Voor een goed begrip van de publicatie, dient vermeld te worden dat het hier enkel en alleen om monetaire waarden gaat en niet over volumes. Tot slot dient te worden opgemerkt dat de handelswaarden telkens uitgedrukt worden in lopende prijzen. Om de reële verschillen tussen de verschillende jaren te kunnen vergelijken moet rekening gehouden worden met de jaarlijkse inflatie die de prijzen beïnvloedt. In 2010 is de inflatie verder gestegen. Het jaargemiddelde bedroeg +2,2% over alle producten heen. De prijzen van versproducten stegen met 3,5% terwijl de gemiddelde prijsstijging in 2010 voor alle voedingsproducten (bewerkt+niet-bewerkt) 1,0% bedroeg. Belangrijke prijsstijgingen deden zich voor bij de verse groenten (+12,3%) en het fruit (+2,3% duurder). De prijzen van sla, tomaten, aardappelen en uien stegen met 25 à 30% door het krappe aanbod ten gevolge van de buitengewone weersomstandigheden. De gemiddelde prijsstijging van vlees bleef beperkt tot 1,0%. Producten die goedkoper zijn geworden, zijn melk (-6,6%) en deegwaren (-14,6%) (bron: prijzenobservatorium). 5

6 Het eerste hoofdstuk bespreekt de totale buitenlandse handel voor België en het aandeel dat landbouw daarbij inneemt. Het volgende hoofdstuk bespreekt de handel met onze belangrijkste handelspartners. Het derde hoofdstuk gaat in op de belangrijkste producten die uitgevoerd worden. In het voorlaatste hoofdstuk wordt de plaats van de Europese agrohandel bekeken in vergelijking met andere agrohandelsnaties zoals de BRIC-landen en de Verenigde Staten. Tot slot wordt de Vlaamse agrohandel geraamd met behulp van gegevens van de Nationale Bank van België. 6

7 Samenvatting Landbouwproducten hebben een aandeel van 8,8% van alles wat naar ons land ingevoerd wordt en 9,2% van alles wat uitgevoerd wordt. Het handelsoverschot voor de agrarische producten nam toe met 24% en bedroeg 4,2 miljard euro. In deze toename zit slechts 1% inflatie verrekend. De buitenlandse handel van België gebeurt hoofdzakelijk met onze buurlanden. 61% van de invoerwaarde en 68% van de uitvoerwaarde van agrarische producten wordt met de buurlanden gerealiseerd. Vooral de wisselwerking met Frankrijk en Nederland is daarbij de motor. De invoer van landbouwproducten uit Frankrijk bedraagt 6,3 miljard euro en uit Nederland 6,4 miljard euro. De uitvoer is goed voor respectievelijk 7,5 miljard en 6,8 miljard. De agrohandelsbalans met Duitsland is uitgesproken positief, mede door de uitvoer van varkensvlees, met een waarde van 539 miljoen euro. Ook het verschil tussen het aandeel inen uitvoer van tuinbouwproducten is groot (uitvoerwaarde bananen naar Duitsland: 394 miljoen euro). Het Verenigd Koninkrijk is afhankelijk van import en voert drie keer zoveel in dan uit. De Antwerpse haven blijft een bepalende factor voor onze toppositie op Europees en wereldvlak. Veel producten worden heruitgevoerd over heel Europa. Belangrijke producten in de Belgische uitvoer zijn allerhande chocoladeproducten (1,8 miljard euro), exotisch fruit (1,4 miljard euro), varkensvlees (1,2 miljard euro), aardappelbereidingen (1,2 miljard euro), meststoffen (1,2 miljard euro) en diepvriesgroenten (909 miljoen euro). Deze producten maken een vierde uit van de totale Belgische uitvoer van agrarische producten. De 27 landen van de EU exporteren samen voor 387 miljard euro aan agrarische producten en importeren voor 395 miljard euro. Dat is een toename met respectievelijk 11% en 9,1% in vergelijking met Nederland heeft het hoogste handelssaldo met +23 miljard euro en het Verenigd Koninkrijk heeft het grootste handelstekort met -23 miljard euro. China zal een steeds belangrijkere rol spelen, ook voor de export van landbouwproducten. Fruittelers hebben er bijvoorbeeld een nieuwe markt gevonden voor appelen en peren. China was in 2010 de derde belangrijkste importeur ter wereld, met een aandeel van 6% in de totale wereldimport, maar kent momenteel inflatieproblemen op zijn interne markt door de steeds toenemende vraag. Het Vlaamse aandeel in de totale handel in landbouwproducten wordt geraamd op 81,7% en 80,9% voor respectievelijk de in- en uitvoer. Dit aandeel varieert sterk tussen de verschillende productcategorieën. 7

8 1. Totale Belgische handel België heeft in 2010 meer producten uitgevoerd dan het heeft ingevoerd. Er werd voor 294,5 miljard euro geïmporteerd (+16,7%), terwijl er voor 310,9 miljard euro werd geëxporteerd (+17,2%). Na het mindere jaar 2009 herstelt de buitenlandse handel zich tot bijna het niveau van Het handelsoverschot is toegenomen en bedraagt hiermee 16,4 miljard euro. Het valt op dat het positieve handelssaldo volledig toe schrijven is aan de handel met EUlidstaten, terwijl België een handelstekort van -4,8 miljard euro heeft met niet-eu-landen. Dat tekort neemt de laatste jaren af. Figuur 1: totale Belgische handel, intra+extra-eu, miljard euro, invoer uitvoer saldo België heeft met de andere EU-lidstaten een ruim handelsoverschot van 21,2 miljard euro (Figuur 2). De invoer vanuit Europese landen nam toe met 15% en de uitvoer met 13%. De EU-landen zijn goed voor een aandeel van 70% van de totale Belgische invoer en nemen ook 73% van de Belgische uitvoer voor hun rekening. Figuur 2: totale Belgische handel, intra-eu, miljard euro, invoer uitvoer saldo

9 Zowel de in- als de uitvoer naar niet Europese landen nam opnieuw toe in Het vertrouwen in de Europese markten keerde terug. De uitvoer nam met 30,5% toe van 64 miljard euro tot 83,5 miljard euro en de invoer steeg met 21,0% tot 88,3 miljard euro. De groeipercentages zijn groter dan bij de handel met de EU-lidstaten. De mondiale economische crisis had een zware impact op de koers van de dollar, waardoor import uit de VS voordelig werd. Het vlugge herstel leidde tot een halvering van het handelstekort. Hoewel de invoer uit niet-eu landen nog steeds belangrijk is, komt het handelsevenwicht steeds dichterbij. Figuur 3: totale Belgische handel, extra-eu, miljard euro, invoer uitvoer saldo 9

10 2. De Belgische agrohandel 2.1. Totale Belgische agrohandel Het aandeel van de Belgische agrohandel in de totale nationale handel is in 2010 afgenomen. Nochtans is er een toename in absolute waarde, waardoor de daling van het aandeel te wijten is aan een sterkere stijging van in- en uitvoer in andere sectoren. Landbouwproducten hebben een aandeel van 8,78% in alles wat naar ons land ingevoerd wordt en 9,22% van alles wat uitgevoerd wordt. De totale invoerwaarde bedraagt 28,5 miljard euro en de totale uitvoerwaarde 32,6 miljard euro. Het positieve handelssaldo neemt toe en bedraagt 4,2 miljard euro, een stijging met 24% tegenover Figuur 4: totale Belgische agrohandel, intra- + extra-eu, miljard euro, Invoer Uitvoer Saldo Figuur 5 geeft de opsplitsing weer van de handel in landbouwproducten in de diverse onderdelen. De uitvoer van dierlijke producten zorgt duidelijk voor de grootste bijdrage aan het saldo. 10

11 Figuur 5: opsplitsing Belgische agrarische handel in de diverse onderdelen, miljard euro,

12 2.2. Handel in akkerbouwproducten De invoerwaarde van akkerbouwproducten bedraagt 10,4 miljard euro en de uitvoerwaarde 10,9 miljard. Het aandeel van de uitvoer van aardappelen en afgeleide producten namen in beperkte mate toe in vergelijking met De afgeleide producten, die onder meer chocoladeproducten, koffie, thee en tabak omvatten, nemen een aandeel van 27,5% in de totale uitvoer van akkerbouwproducten. De graanproducten, met 25,3% kenden een lichte daling van het aandeel. Hetzelfde geldt voor de oliehoudende producten (5,6%). Figuur 6: aandeel productcategorieën in de uitvoer van akkerbouwproducten, %, 2010 oliehoudende bijproducten 3,1% oliehoudende producten oliehoudende 5,6% zaden 2,3% overige gew assen 9,7% bijproducten van de suikerraffinaderij 0,1% granen in korrel 3,8% suikerhoudende producten 8,7% bijproducten van granen 0,4% graanproducten 25,3% droge peulvruchten 0,2% Overig 2,8% niet-eetbare akkerbouw producten 0,8% suikerhoudende gew assen 1,1% afgeleide producten 27,5% aardappelen 11,2% zaaigoed 0,1% 12

13 Het aandeel in de invoer neemt eveneens toe in de afgeleide producten (17,3%), terwijl het aandeel in de invoer van graanproducten afneemt van 18,6% naar 16,9%. De verschuivingen zijn evenwel overal kleiner dan 1% ten opzichte van Figuur 7: aandeel productcategorieën in de invoer van akkerbouwproducten, %, 2010 oliehoudende producten 10,7% oliehoudende bijproducten 4,5% oliehoudende zaden 11,8% overige gew assen 15,3% suikerhoudende producten 4,8% Overig 4,1% bijproducten van de suikerraffinaderij 0,6% bijproducten van granen 0,8% droge peulvruchten 0,5% niet-eetbare akkerbouw producten 0,4% granen in korrel 11,2% aardappelen 3,4% suikerhoudende gew assen 0,2% graanproducten 16,9% afgeleide producten 17,3% zaaigoed 1,5% 13

14 2.3. Handel in dierlijke producten De invoerwaarde van de dierlijke producten bedraagt 5,3 miljard euro en de uitvoerwaarde 7,3 miljard euro. De helft van de ingevoerde dierlijke producten zijn zuivelproducten, waarvan vooral kaas. Het aandeel van de invoer van zuivelproducten naar België blijft verder toenemen en steeg met bijna 5% ten opzichte van Bijna een derde van de invoer wordt ingenomen door vers vlees, vleesbereidingen en gedroogd en gerookt vlees. De uitvoer van vlees is groter dan de invoer. Het aandeel van vleesproducten bedraagt bijna de helft van alle uitgevoerde dierlijke producten. Ook de uitvoer van zuivel, met 40%, neemt een belangrijk aandeel in. Figuur 8: aandeel productcategorieën in de invoer van dierlijke producten, %, 2010 andere dierlijke producten 2,2% zuivelproducten 49,4% bijenhonig 0,7% eieren 2,0% fokdieren 0,8% gedroogd en gerookt vlees 2,4% slacht- en gebruiksdieren 9,7% niet eetbare dierlijke producten 3,3% vers vlees 21,0% vleesbereidingen 8,4% 14

15 Figuur 9: aandeel van de productcategorieën in de uitvoer van dierlijke producten, %, 2010 andere dierlijke producten 1,0% bijenhonig 0,5% eieren 1,7% fokdieren 0,9% gedroogd en gerookt vlees 1,5% niet eetbare dierlijke producten 2,8% zuivelproducten 40,4% slacht- en gebruiksdieren 4,3% vers vlees 38,3% vleesbereidingen 8,6% 2.4. Handel in tuinbouwproducten De invoerwaarde voor tuinbouwproducten bedraagt 5,6 miljard euro en de uitvoerwaarde 6,1 miljard euro. De aandelen in de invoer van tuinbouwproducten kenden geen grote verschuivingen. De invoer in België van sierteeltproducten en van verwerkt fruit nam met bijna 1% toe. Het belangrijkste aandeel is voor vers fruit, met een aandeel van bijna 40%. Bij de uitvoer neemt vers fruit een derde in van de totale uitvoer van tuinbouwproducten. Het betreft hier in hoofdzaak de heruitvoer van tropisch fruit. Andere grote categorieën zijn verwerkte groenten en verwerkt fruit. Sierteelt en verse groenten nemen een aandeel van ongeveer 11% in de uitvoer; dat is een lichte toename ten opzichte van vorig jaar (10%). 15

16 Figuur 10: aandeel van de productgroepen in de invoer van tuinbouwproducten, %, 2010 verwerkte groenten 14,3% aromatische planten 0,8% niet eetbare tuinbouw producten 11,3% noten 4,0% verwerkt fruit 17,8% olijfoliën en bijproducten 0,9% verse groenten 11,2% vers fruit 39,6% Figuur 11: aandeel van de productgroepen in de uitvoer van tuinbouwproducten, %, 2010 verwerkte groenten 21,6% aromatische planten 0,4% niet eetbare tuinbouw producten 11,9% noten 2,0% olijfoliën en bijproducten 0,2% verwerkt fruit 20,0% vers fruit 32,7% verse groenten 11,2% 2.5. Handel in agro-industriële producten De invoerwaarde van de agro-industriële producten bedraagt 2,3 miljard euro en de uitvoerwaarde 3,7 miljard euro. Meststoffen maken 44% uit van de totale invoer van agroindustriële producten, gevolgd door bestrijdingsmiddelen (25%) en allerhande werktuigen en machines (exclusief tractoren). Vooral bestrijdingsmiddelen worden in nog grotere mate 16

17 uitgevoerd (32%). Hier dient wel benadrukt te worden dat de bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen ook verkocht worden aan particulieren en niet enkel aan landbouwers. Figuur 12: aandeel van de productgroepen in de invoer van agro-industriële producten, %, 2010 bestrijdingsmiddelen 24,6% meststoffen 44,2% koorden en touw en 0,4% landbouw trekkers 11,5% motoculteurs 0,3% w erktuigen en materieel 19,0% Figuur 13: aandeel van de productgroepen in de uitvoer van agro-industriële producten, %, 2010 bestrijdings middelen 31,7% koorden en touwen 0,2% meststoffen 41,8% landbouw trekkers 4,1% motoculteurs 0,1% werktuigen en materieel 22,1% 17

18 2.6. Handel in andere agrarische producten De invoerwaarde voor de andere agrarische producten bedraagt 4,8 miljard euro en de uitvoerwaarde 4,7 miljard euro. In de productcategorie andere hebben de dranken (alcoholisch, mineraalwater) een aandeel van 41% in de totale invoer. Op de tweede plaats volgen vis (16%), schaal- en weekdieren (14%) en veevoeders (14%). Bij de uitvoer nemen de dranken een derde in van de totale uitvoer voor deze productcategorie, dankzij de eigen bierproductie. Veevoeders hebben een aandeel van 21% en andere oliën en vetten (bv. mayonaise en andere koude sausen) een opvallende 15%. De producten niet elders genoemd omvatten gist, azijn en bezinksel van wijn. Figuur 14: aandeel van de productgroepen in de invoer van andere producten, %, 2010 vis 16,4% andere oliën en vetten 5,0% andere zeeproducten 0,8% veevoeders 14,0% dranken 41,3% schaal- en w eekdieren 14,2% producten niet elders genoemd 8,3% 18

19 Figuur 15: aandeel van de productgroepen in de uitvoer van andere producten, %, 2010 vis 8,7% andere oliën en vetten 15,0% veevoeders 21,0% andere zeeproducten 0,7% schaal- en weekdieren 9,1% dranken 34,9% producten niet elders genoemd 10,6% 19

20 3. De belangrijkste handelspartners 3.1. Inleiding In dit hoofdstuk wordt besproken wie onze belangrijkste handelspartners zijn voor agrarische producten. Figuur 16 geeft de import weer van België met verschillende groepen landen. Onze buurlanden omvatten Nederland, Frankrijk, Luxemburg, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De nieuwe lidstaten hebben betrekking op de vroegere Oostbloklanden (Polen, Tsjechië, Slovakije, Slovenië, Hongarije, Roemenië, Bulgarije) plus Malta en Cyprus. 61% van de invoerwaarde van alle ingevoerde agrarische producten komen uit onze buurlanden, goed voor bijna 18 miljard euro. 26% komt uit niet-eu-landen. Dat omvat heel wat producten die bij ons niet geproduceerd worden en waarvoor de vraag hoog is bv. rijst en exotisch fruit. Uit onze buurlanden importeren we vooral akkerbouwproducten en dierlijke producten. Figuur 16: invoer van agrarische producten uit diverse landengroepen, miljard euro, buurlanden rest EU nieuwe EU-lidstaten buiten EU agro-industriële akkerbouw andere producten dierlijke tuinbouw 20

21 De uitvoer vertoont een gelijkaardig patroon. 68% van de uitvoerwaarde van agrarische producten, ofwel 22,4 miljard euro gaat naar onze buurlanden. De aandelen van de uitgevoerde producten tonen eenzelfde beeld als bij de invoer. Het is belangrijk om ook te vermelden dat België een belangrijk doorvoerland is. Veel producten worden door andere Europese landen in- en uitgevoerd via de Antwerpse haven. Figuur 17: uitvoer van agrarische producten volgens bestemming (diverse landengroepen), miljard euro, buurlanden rest EU nieuwe EU-lidstaten buiten EU agro-industriële producten akkerbouwproducten andere producten dierlijke producten tuinbouwproducten 21

22 3.2. Invoer van agrarische producten Als we dieper ingaan op onze buurlanden stellen we vast dat Frankrijk en Nederland 62% van de invoerwaarde agrarische producten uit onze buurlanden voor hun rekening nemen. Het Verenigd Koninkrijk en Luxemburg zijn kleine spelers en ook uit Duitsland voeren we maar half zoveel in. Figuur 18: invoer van agrarische producten uit de buurlanden, miljard euro, Frankrijk Nederland Duitsland Verenigd Koninkrijk Luxemburg akkerbouwproducten agro-industriele producten andere producten dierlijke producten tuinbouwproducten 22

23 3.3. Uitvoer van agrarische producten Bij de export naar onze buurlanden liggen de verhoudingen anders. Frankrijk en Nederland zijn onze belangrijkste afnemers, maar ook Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Luxemburg kopen in belangrijke mate landbouwproducten. De uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk is dubbel zo groot als de invoer. Akkerbouwproducten en dierlijke producten domineren grotendeels de uitvoer. Figuur 19: uitvoer van agrarische producten naar de buurlanden, miljard euro, Frankrijk Nederland Duitsland Verenigd Koninkrijk Luxemburg akkerbouwproducten agro-industriele producten andere producten dierlijke producten tuinbouwproducten 23

24 België heeft een handelstekort met Nederland van -360 miljoen euro. Dat betekent dat we voor heel wat producten sterk afhankelijk zijn van het Nederlandse aanbod. Het tekort met Frankrijk voor de akkerbouwproducten en andere producten is te wijten aan de wijnimport en de Franse banketbakkerij. Met Duitsland (2 miljard euro), het Verenigd Koninkrijk (1,6 miljard euro) en Luxemburg (650 miljoen euro) heeft België ruime handelsoverschotten. Figuur 20: handelssaldo van de agrarische producten met de buurlanden volgens productgroep, miljard euro, Frankrijk Nederland Duitsland Verenigd Koninkrijk Luxemburg -2 akkerbouwproducten agro-industriele producten andere producten dierlijke producten tuinbouwproducten In de volgende paragrafen wordt dieper ingegaan op het belang van enkele landen voor de Belgische agrohandel. Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk komen aan bod. Daarbij worden invoer en uitvoer steeds vanuit Belgisch perspectief bekeken. 24

25 3.4. Frankrijk De totale invoerwaarde uit Frankrijk bedraagt 6,3 miljard euro, de totale uitvoerwaarde 7,5 miljard euro. Als we de in- en uitvoer met Frankrijk vergelijken, valt het op dat 42% van de invoerwaarde en een derde van de uitvoerwaarde betrekking heeft op akkerbouwproducten. België voert heel wat gerst en spelt uit Frankrijk (414 miljoen euro) in. Ook mout (112 miljoen euro), wijn en champagne (542 miljoen euro) en minerale waters komen vlot ons land binnen. De Belgische uitvoerwaarde voor tuinbouwproducten is dubbel zo hoog als de invoerwaarde. De export van sinaasappelsap (157 miljoen euro) en diepvriesgroenten (155 miljoen euro) dragen hiertoe bij. Ook voert België veel meststoffen (529 miljoen euro) en aardappelbereidingen (273 miljoen euro) uit naar Frankrijk. Figuur 21: aandeel van de productcategorieën in de invoer (links) en uitvoer (rechts) met Frankrijk, in %; 2010 tuinbouw 9% tuinbouw 18% dierlijke 22% akkerbouw 42% akkerbouw 33% dierlijke 19% andere producten 22% agro- Industriele 5% andere producten 17% agro- Industriele 13% Tabel 1: 10 belangrijkste in- en uitgevoerde producten van en naar Frankrijk, miljoen euro, 2010 invoer - uitvoer - 1. wijn en champagne 541,7 1. meststoffen 529,0 2. koolzaad 258,7 2. aardappelbereidingen 273,0 3. spelt 214,0 3. koffie 259,7 4. frisdranken 205,0 4. bier 221,2 5. gerst 200,0 5. sinaasappelsap 157,0 6. cacaoboter, vet en olie 126,3 6. diepvriesgroenten 155,0 7. mout 112,4 7. oliekoeken op basis van soja 122,0 8. glucose 104,3 8. bananen 101,6 9. witte suiker 102,8 9. sausen (sojasaus, ketchup, ) 96,4 10. maïs 91,5 10. frisdranken 81,7 25

26 3.5. Nederland De in- en uitvoercijfers met Nederland vertonen weinig verschillen. De aandelen van de categorieën geven eenzelfde grootteorde weer. De importwaarde vanuit Nederland bedraagt 6,8 miljard euro en de uitvoerwaarde 6,4 miljard, wat een tekort oplevert van -378 miljoen euro. Ook in Nederland maken akkerbouwproducten en dierlijke producten twee derde uit van zowel de totale in- als uitvoer van agrarische producten. In de groep tuinbouw zijn de groenten en de sierteeltproducten sterk vertegenwoordigd. Sierbomen, bloemen en cactussen worden ingevoerd voor een waarde van 276,7 miljoen euro. Omgekeerd exporteren we ook heel wat bloemen en struiken. Het belangrijkste importproduct uit Nederland is kaas, met 287 miljoen euro, waarvan 156 miljoen euro Gouda. Daarna volgen oliën (voor de verwerkingsindustrie) en levend pluimvee. Net als bij Frankrijk exporteren we ook koffie en bananen naar Nederland. Bier, versneden kippenvlees en pralines zijn de voornaamste landbouwproducten van eigen bodem die bij onze noorderburen raken. Figuur 22: aandeel van de productcategorieën in de invoer (links) en uitvoer (rechts) met Nederland, %, 2010 tuinbouw 16% akkerbouw 38% tuinbouw 16% akkerbouw 36% dierlijke 24% dierlijke 26% andere producten 17% agroindustriele 5% andere producten 16% agroindustriele 6% Tabel 2: 10 belangrijkste in- en uitgevoerde producten van en naar Nederland, miljoen euro, 2010 invoer - uitvoer - 1. kaas 287,2 1. koffie 319,6 2. sierteeltproducten 276,7 2. bananen 142,5 3. oliekoek 277,9 3. sigaren en cigarillo s 133,9 4. palmolie 198,6 4. bier 129,3 5. levend pluimvee 175,5 5. kippenvlees (borst) 106,9 6. cacaoboter, vet en olie 150,9 6. pralines 104,1 7. room 146,8 7. frisdranken 103,2 8. sigaretten 124,2 8. rozen 94,9 9. bereidingen bestemd voor 103,8 9. levende varkens van >50kg 81,1 dierlijke voeding excl katten en honden 10. frisdranken 100,7 10. tarwe- en speltbloem 69,3 26

27 3.6. Duitsland De in- en uitvoer van landbouwproducten uit en naar Duitsland vertonen grotere verschillen. België is de derde belangrijkste leverancier voor Duitsland. De invoerwaarde van agrarische producten vanuit Duitsland bedraagt 3,3 miljard euro en de uitvoerwaarde 5,2 miljard euro. Dat wijst op een positief handelssaldo voor België. Tijdens de crisis kenden de plantaardige producten als enige categorie een stijging in de export. België haalt slechts 9% van de invoerwaarde uit de tuinbouwproducten terwijl 29% van de totale uitvoerwaarde van de tuinbouw komt. Bananen (394 miljoen euro), ananas en kiwi s zijn samen goed voor een uitvoerwaarde van 539 miljoen euro. Ook tomaat is een belangrijk exportproduct met een uitvoerwaarde van 72 miljoen euro. Bij de dierlijke producten neemt varkensvlees een prominente plaats in, met een uitvoerwaarde van 539 miljoen euro. Voor akkerbouwproducten en meststoffen (259 miljoen euro) is België een belangrijke importeur. Kaliumchloride is hierbij het belangrijkste product (133 miljoen euro). Figuur 23: aandeel van de productcategorieën in de invoer (links) en uitvoer (rechts) met Duitsland, %, 2010 tuinbouw 9% dierlijke 24% akkerbouw 38% tuinbouw 29% akkerbouw 28% agro- Industriele 8% andere producten 14% agro- Industriele 15% dierlijke 25% andere producten 10% Tabel 3: 10 belangrijkste in- en uitgevoerde producten van en naar Duitsland, miljoen euro, 2010 invoer - uitvoer - 1. volle en magere melk 141,7 1. varkensvlees kaas 133,8 2. bananen kaliumchloride (meststof) sinaasappelsap spelt, tarwe en mengkoren 124,1 4. diepvriesgroenten 160,7 5. witte suiker 100,2 5. pralines 120,3 6. sigaretten 90,7 6. ethyl-alcohol kaliumsulfaat 62,8 7. volle en magere melk 88,3 8. pizza s, quiches enz cacaobonen 81,5 9. frisdranken 40,6 9. kiwi 74,7 9. mout 38,3 10. tomaten 72,2 27

28 3.7. Verenigd Koninkrijk Het Verenigd Koninkrijk kent traditioneel een handelstekort. Als eiland is het Verenigd Koninkrijk doorgaans sterk afhankelijk van invoer van het vasteland. Ook met België is dat het geval. De Belgische invoerwaarde bedraagt 851 miljoen euro, de uitvoerwaarde 2,4 miljard euro, bijna drie keer zoveel. Net als bij Duitsland is er een enorm verschil in het aandeel van tuinbouw, dat ook hier terug te voeren is op een massale export van exotisch fruit. Ook de categorie andere producten vertoont een sterke invoerwaarde, met een aandeel van 23%. Vooral de dranken dragen hiertoe bij. Figuur 24: aandeel van de productcategorieën in de invoer (links) en uitvoer (rechts) met het Verenigd Koninkrijk, 2010 dierlijke 27% tuinbouw 5% akkerbouw 32% tuinbouw 23% akkerbouw 35% andere producten 23% agro- Industriele 13% dierlijke 23% andere producten 11% agro- Industriele 8% Tabel 4: 10 belangrijkste in- en uitgevoerde producten van en naar het VK, miljoen euro, 2010 invoer - uitvoer - 1. ethyl-alcohol 54,2 1. chocoladeproducten 166,8 2. room sinaasappelsap 149,6 3. tractoren 45,9 3. toasts 95,1 4. koolzaad 41,5 4. varkensvlees 83,1 5. schapen- en geitenvlees 31,7 5. diepvriesgroenten 74,3 6. volle melkpoeder 30,7 6. ganzen- en eendenlever 43,3 7. melkvet 24,5 7. melkdranken 39,3 8. tabak 24,2 8. karnemelk en gestremde melk 32,7 9. dierlijk vet 13,8 9. maai- en dorsmachines lijnzaad 12,9 10. katten en hondenvoeding 28,5 28

29 4. De belangrijkste agrarische exportproducten Onderstaande figuur geeft enkele productgroepen weer die een belangrijk aandeel in de Belgische uitvoer hebben. Chocoladeproducten, exotisch fruit, varkensvlees, aardappelbereidingen en bestrijdingsmiddelen halen in 2010 een waarde van meer dan 1 miljard euro. Daarna volgen de diepvriesgroenten met een jaarlijkse exportwaarde van 900 miljoen euro. Voor bepaalde landbouwproducten zijn de buurlanden onze belangrijke leveranciers en afnemers. Waar vorig hoofdstuk inging op de handel met onze buurlanden, komen hier de belangrijkste producten aan bod. Volgende producten komen in dit hoofdstuk aan bod: diepvriesgroenten varkensvlees aardappelen en aardappelbereidingen appels, peren en aardbeien chocoladeproducten Figuur 25: uitvoerwaarde van de belangrijkste exportproducten, miljard euro, ,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 chocoladeproducten exotisch fruit bestrijdingsmiddelen varkens aardappelbereidingen diepvriesgroenten veevoeders sierteeltproducten vis kaas volle en magere melk aardappelen cacao consumptie-eieren

30 4.1. Diepvriesgroenten Het is geen nieuws meer dat Vlaamse diepvriesgroenten een belangrijk product zijn op wereldniveau met een exportwaarde van 909 miljoen euro, een productie van ton in 2010 en een marktaandeel van 27% in de totale Europese productie. België rangschikt zich wereldwijd op nummer een voor de uitvoer van diepvriesgroenten, ver voor Nederland (241 miljoen euro). Figuur 26 geeft de belangrijkste in- en uitvoerlanden weer. Bijna drie vierde van de productie komt in Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk terecht. Ongeveer 7% van de totale productie komt terecht in landen buiten de EU. China is de belangrijkste afnemer en telt voor de helft van de export extra-eu met 16,1 miljoen euro op een totaal van 30,5 miljoen euro. Bij een analyse tot op productniveau zien we dat vooral groentemixen en diepvriesspinazie het buitenland bereiken. Figuur 26: aandeel van enkele landen in de in- en uitvoer van diepvriesgroenten, %, 2010 uitvoerwaarde: 909 miljoen euro invoerwaarde: 278 miljoen euro 30% 25% 20% Invoer 15% 10% 5% Uitvoer 0% Frankrijk Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Spanje Landen buiten Europa 30

31 4.2. Varkensvlees De sector varkensvlees is net als de diepvriesgroenten een erg belangrijke sector, met een uitvoerwaarde van 1,2 miljard euro en een invoerwaarde die tien keer kleiner is, met 121 miljoen euro. Duitsland is veruit onze belangrijkste afnemer van varkensvlees. De andere belangrijke afnemers, zoals Italië, Polen en Nederland, volgen op grote afstand. Deze landen zijn zelf belangrijke vleesproducenten en importeren uit België voor de verwerkingsindustrie. De landen buiten de EU nemen ook een relatief klein deel van de invoer in. Vooral Rusland, met een aandeel van 38% (37,7 miljoen euro) in de Belgische uitvoer naar niet-eu landen, spant de kroon. Toch is dit slechts 5% van al het Europese varkensvlees dat in Rusland terechtkomt. Andere grote leveranciers van varkensvlees aan Rusland zijn Duitsland, die goed is voor de helft van de Europese export naar Rusland, Brazilië, de VS en Canada. Verwacht wordt dat het vleesverbruik in Rusland nog verder zal toenemen en dat de vleesmarkt kansen blijft bieden ondanks berichten over de afbouw van de import. Traditioneel voert Rusland vooral vetten en slachtafval in (lever, hart, tong, enz. ), maar er is ook vraag naar hammen, buiken, nekken, schouders en trimmings. Wat ten slotte opvalt, zijn de belangrijke aandelen invoer van varkensvlees uit onze buurlanden en uit Spanje, die hoofdzakelijk naar de verwerking gaan. Figuur 27: Aandeel van enkele landen in de in- en uitvoer van varkensvlees, %, 2010 uitvoerwaarde:1,2 miljard euro invoerwaarde: 121 miljoen euro 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Frankrijk Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Invoer Spanje Polen Landen buiten de EU Uitvoer 31

32 4.3. Aardappelen Voor een goede interpretatie van de cijfers is een onderscheid nodig tussen verse aardappelen en aardappelbereidingen. De uitvoerwaarde van aardappelen+aardappelbereidingen vanuit België bedraagt 1,2 miljard euro. 90% van de uitvoer heeft betrekking op aardappelbereidingen (diepvrieskroketten, frieten) en 10% op verse aardappelen. 30% van de totale invoer van aardappelen komt uit Frankrijk en meer bepaald uit een Noord-Frans teeltgebied dat aan de Belgische industrie levert. Uit Nederland is dat 45%. In tegenstelling tot Frankrijk gaat het hier voornamelijk om invoer van diepvriesaardappelen. Ook de helft van de uitvoer van aardappelen komt tot stand met Frankrijk en Nederland. Aardappelbereidingen komen ook in belangrijke hoeveelheden buiten de EU terecht nl. 159,6 miljoen euro of 14,4% van de totale uitvoer van aardappelbereidingen. Dat aandeel neemt jaarlijks toe. Landen die voor meer dan 10 miljoen euro importeren zijn Brazilië (32,4 miljoen euro), Saoedi-Arabië (15,6 miljoen euro), Zuid-Afrika (11,5 miljoen euro) en Chili (11,2 miljoen euro). België is de grootste Europese uitvoerder van aardappelproducten. Figuur 28: Aandeel van enkele landen in de in- en uitvoer van aardappelen, %, 2010 uitvoerwaarde:1,2 miljard euro invoerwaarde:353 miljoen euro 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Frankrijk Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Spanje Landen buiten de EU Invoer Uitvoer 32

33 4.4. Vers fruit: appels, peren en aardbeien Buiten Europa is Rusland een belangrijke afnemer. De uitvoer van peren nam sterk toe tussen 2009 en 2010, van 52,2 miljoen euro naar 93,9 miljoen euro. China is sinds 2010 een prille afzetmarkt voor peren. Appels zitten ook in de lift: in 2010 voerde België voor 26,1 miljoen appelen uit naar Rusland. Onderstaande figuur toont het aandeel van de in- en uitvoerwaarde voor appelen, peren en aardbeien voor enkele relevante landen. Vooral Rusland, Nederland en de landen buiten de EU vallen hierbij op. Er komen ook voor 10 miljoen euro aardbeien uit Egypte, voor 36 miljoen euro appelen uit Nieuw-Zeeland en voor 8,5 miljoen euro peren uit Argentinië. Dit is immers nodig om het hele jaar door het aanbod van fruit te kunnen volhouden en de verwerkende sector te kunnen bevoorraden. Figuur 29: aandeel van enkele landen in de in- en uitvoer van appelen, peren en aardbeien, %, % 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Frankrijk Nederland Duitsland Verenigd Koninkrijk Spanje Zweden Rusland Landen buiten Europa aandeel invoer aardbeien aandeel uitvoer aardbeien aandeel invoer appelen aandeel uitvoer appelen aandeel invoer peren aandeel uitvoer peren 33

34 4.5. Chocoladeproducten België bevindt zich op een derde plaats na Nederland en Duitsland voor wat de uitvoerwaarde van chocoladeproducten betreft. Belgische pralines komen bijna overal in de wereld terecht. De uitvoerwaarde bedraagt 1,8 miljard euro (Nederland en Duitsland allebei 3,1 miljard euro). Onderstaande figuur geeft het aandeel van enkele landen weer in de totale in- en uitvoer van chocoladeproducten. Frankrijk haalt een aandeel van 21% in de totale uitvoer. Uit Nederland wordt bijna 40% van alle chocoladeproducten ingevoerd. De suikerprijs heeft invloed op de handel van chocoladeproducten. Met de toegenomen vraag naar suiker in de opkomende economieën dreigen prijsstijgingen de export te doen dalen. Figuur 30: aandeel van enkele landen in de in- en uitvoer van chocoladeproducten, %, 2010 uitvoerwaarde: 1,8 miljard euro invoerwaarde: 871 miljard euro 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Frankrijk Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Spanje Landen buiten de EU aandeel import aandeel export 34

35 5. Internationale agrohandel 5.1. De agrohandel van de EU De 27 landen van de Europese Unie exporteren samen voor 387 miljard euro aan agrarische producten en importeren voor 395 miljard euro. Dat is een toename met respectievelijk 11,0% en 9,1% in vergelijking met Dat levert voor de EU-27 een handelstekort op van -8 miljard euro. België heeft een aandeel van 8,4% in de Europese export, en rangschikt zich op de vierde plaats na Nederland (15,9%), Duitsland (15,7%) en Frankrijk (13,5%). Wat de import betreft neemt België met 7,2% een zesde plaats in na Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Italië. Het land met het hoogste overschot is Nederland, met een positief saldo van 22,7 miljard euro. Het grootste tekort, -23 miljard euro is voor het Verenigd Koninkrijk, traditioneel een netto-importeur. Tabel 5: totale invoer, uitvoer en saldo van agrarische producten, per EU-lidstaat, miljard euro, invoer uitvoer saldo Frankrijk 46,6 52,3 5,7 Nederland 38,8 61,5 22,8 Duitsland 66,3 60,8-5,6 Italië 38,2 31,4-6,9 Verenigd Koninkrijk 45,6 22,4-23,2 Ierland 6,4 8,3 2,0 Denemarken 10,9 16,6 5,7 Griekenland 6,6 4,5-2,1 Portugal 8,5 4,5-3,9 Spanje 27,9 31,1 3,2 België 28,5 32,6 4,2 Luxemburg 1,9 1,1-0,8 Zweden 11,2 6,3-4,9 Finland 4,3 2,4-1,9 Oostenrijk 10,5 9,3-1,2 Malta 0,4 0,1-0,3 Estland 1,1 0,9-0,3 Letland 1,5 1,3-0,2 Litouwen 2,7 3,5 0,8 Polen 12,8 14,5 1,7 Tsjechië 6,6 4,7-1,8 Slovakije 3,8 2,6-1,2 Hongarije 4,0 6,0 2,0 Roemenië 4,5 3,6-0,9 Bulgarije 2,3 2,8 0,5 Slovenië 2,4 1,5-0,9 Cyprus 1,0 0,2-0,8 totaal 395,1 386,8-8,4 Bron: Eurostat 35

36 Bij een onderverdeling naar de 5 klassieke hoofdstukken valt op dat akkerbouwproducten 28% uitmaakt van alle export vanuit de EU, gevolgd door dierlijke producten (24%) en andere producten (exotisch fruit, vis, dranken) met 22%. België neemt 11% in van de totale export van agro-industriële producten, 10% van de akkerbouwproducten en 9% van de export van tuinbouwproducten. Figuur 31: aandeel van de productgroepen in de totale uitvoer van agrarische producten van de EU-27, %, 2010 andere 22% agro industriele producten 9% akkerbouw 28% tuinbouw - producten 17% dierlijke producten 24% Bron: Eurostat 36

37 5.2. De agrohandel wereldwijd Het inzakken van de buitenlandse handel door de financiële crisis zorgde voor flink wat verrassingen, zoals een gigantisch tekort voor de Verenigde Staten en de doorbraak van China als nieuwe wereldeconomie. In 2010 kenden de belangrijke markten opnieuw een sterke groei. De export van Brazilië nam toe met 23% en de import door Rusland met 26%. China heeft een aandeel van 6,1% in de totale wereldinvoer van agrarische producten. Op het vlak van export van landbouwproducten is China zelfs lichtjes teruggelopen met een aandeel van 2,8%. De Verenigde Staten verliezen hun koppositie aan Duitsland, dat een aandeel van 7,5% inneemt. België volgde de algemene trend, met lichte dalingen in de aandelen in- en uitvoer nl 3,9% van de totale uitvoer en 3,4% van de totale invoer tegenover respectievelijk 4,0% en 3,4% het jaar voordien. Tabel 6: top 10 van export- en -importlanden van agrarische producten, %, aandeel in totale - aandeel in totale wereldexport wereldimport Verenigde Staten 11,16% Duitsland 7,51% Nederland 7,46% Verenigde Staten 7,46% Duitsland 6,68% China 6,06% Frankrijk 6,42% Verenigd Koninkrijk 5,28% Brazilië 5,22% Japan 5,13% België 3,88% Frankrijk 4,81% Italië 3,50% Nederland 4,48% Canada 3,49% Italië 4,06% Spanje 3,44% België 3,39% China 2,85% Spanje 2,86% Bron: FAO Tabel 7: top 20 landen volgens handelssaldo van agrarische producten, miljard dollar, saldo Brazilië 47,4 Verenigde Staten 35,8 Argentinië 32,9 Nederland 29,5 Indonesië 17,4 Thailand 16,5 Australië 15,7 Frankrijk 14,9 Maleisië 13,3 Canada 11,4 Nieuw-Zeeland 11,0 India 8,2 Denemarken 6,6 Oekraïne 5,0 Spanje 4,9 België 3,7 Chili 3,5 Ierland 3,3 Paraguay 3,3 Ivoorkust 3,1 Bron: FAO 37

38 Brazilië heeft, net als in 2007, het hoogste saldo voor agrarische producten met een bedrag van 47 miljard dollar. De Verenigde Staten en Argentinië hebben saldi van meer dan 30 miljard dollar. België blijft op hetzelfde niveau hangen als in 2007 met een handelsoverschot van circa 3,7 miljard euro. Vooral Aziatische landen zijn goed vertegenwoordigd. Thailand is een belangrijke uitvoerder van rijst, terwijl Maleisië en Indonesië de Europese en Amerikaanse voedingsindustrie bevoorraden met palmolie. België bekleedt op wereldniveau nog steeds een belangrijke plaats in de agrohandel De EU in vergelijking met andere agrohandelsnaties De BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) komen steeds vaker naar voren als de nieuwe wereldeconomieën. Deze landen kennen een jaarlijkse economische groei van meer dan 4% van hun BBP, voor China is dat zelfs 7 tot 8% (Demand Growth in Developing Countries, OECD). Samen met de groeiende economie en de toegenomen consumptie en dus ook vraag, duikt ook inflatie op in China. Er wordt verwacht dat deze landen in de toekomst een belangrijke rol zullen vervullen, niet het minst op het vlak van internationale handel. Figuur 32, met in- en uitvoer gegevens voor 2008, toont dat de EU-27 nog steeds ruimschoots domineert. De vier BRIC-landen halen op het vlak van agrohandel eenzelfde niveau als de Verenigde Staten. De overige Aziatische landen (zonder China en India) halen een invoerwaarde van 233 miljard dollar tegenover een uitvoerwaarde van 140 miljard dollar. Figuur 32: in- en uitvoerwaarde van agrarische producten van de EU-27, de BRIC-landen, de Verenigde Staten en Azië, miljard dollar, EU27 BRIC landen Verenigde Staten rest Azië Invoer Uitvoer Bron: Eurostat / Comext 38

39 6. De Vlaamse agrohandel Vanwege beperkingen van de brondata is het onmogelijk om de Vlaamse agrohandel exact te berekenen. De Vlaamse agrohandel kan echter geraamd worden door coëfficiënten toe te passen tijdens de berekening van de agrohandel. Deze coëfficiënten worden berekend aan de hand van de gewestelijke opsplitsing (door de Nationale Bank van België) van de nationale handelscijfers op hoofdstukniveau. Voor de totale handel in landbouwproducten bedraagt het Vlaamse aandeel in de in- en uitvoer respectievelijk 81,7% en 80,9%. 39

40 Tabel 8: de Belgische en de geraamde Vlaamse agrohandel, euro, 2010 België Vlaanderen Vlaanderen Invoer Uitvoer Invoer Uitvoer Invoer Uitvoer Akkerbouw ,9% 81,8% aardappelen ,7% 74,3% afgeleide producten ,7% 82,3% bijproducten van de suikerraffinaderij ,3% 88,6% bijproducten van granen ,6% 94,2% droge peulvruchten ,2% 89,1% graanproducten ,3% 82,3% granen in korrel ,2% 82,4% niet-eetbare akkerbouwproducten ,9% 92,0% oliehoudende bijproducten ,4% 94,2% oliehoudende producten ,3% 90,6% oliehoudende zaden ,7% 92,8% overige gewassen ,1% 85,9% suikerhoudende gewassen ,6% 70,2% zaaigoed ,1% 86,7% Dierlijke ,6% 75,6% andere dierlijke producten ,1% 90,6% bijenhoning ,2% 63,5% eieren ,2% 63,5% fokdieren ,6% 87,5% gedroogd en gerookt vlees ,4% 81,9% niet eetbare dierlijke producten ,0% 81,4% slacht- en gebruiksdieren ,6% 87,5% vers vlees ,4% 81,9% vleesbereidingen ,8% 86,6% zuivelproducten ,0% 65,6% Tuinbouw ,4% 86,5% aromatische planten ,3% 84,9% niet eetbare tuinbouwproducten ,1% 91,3% noten ,0% 92,7% olijfoliën en bijproducten ,6% 91,7% vers fruit ,0% 92,7% verse groenten ,8% 87,8% verwerkt fruit ,7% 75,0% verwerkte groenten ,1% 83,7% Agro-industriële ,9% 73,8% bestrijdingsmiddelen ,2% 75,6% landbouwmaterieel ,7% 79,7% meststoffen ,9% 68,7% Andere producten ,7% 85,7% andere oliën en vetten ,8% 87,9% andere zeeproducten ,5% 91,7% dranken ,3% 78,3% producten niet elders genoemd ,4% 79,2% schaal- en weekdieren ,1% 91,8% veevoeders ,4% 94,2% vis ,2% 91,8% Eindtotaal ,7% 80,9% en NBB 40

41 Bronnen Analyse van de prijzen: 2010 INR Jaarverslag, Prijzenobservatorium FOD Economie, 2011 BRIC-landen worden het nieuwe machtsblok, Express.Be, 26 april 2010 China bestrijdt inflatie, De Tijd, 26 december 2011 China voorziet komende vijf jaar economische groei van jaarlijks zeven procent, De Morgen, 27 februari 2011 VILT, BFV ondertekent protocol met China over export peren, 6 oktober 2010 Export peren dit jaar explosief gestegen, Agrarisch Dagblad, 8 oktober 2010 Export: Internationale strijd op vleesmarkt om Russische groeimarkt, VLAM, 1 maart 2011 De agrarische handel van Nederland in 2010, Rijksoverheid Demand Growth in Developing Countries, David Abler, OECD Food, Agriculture and Fisheries, 2010 Intra- and extra EU trade data, Comext DVD, Eurostat 41

42 Figuren en tabellen FIGUUR 1: TOTALE BELGISCHE HANDEL, INTRA+EXTRA-EU, MILJARD EURO, FIGUUR 2: TOTALE BELGISCHE HANDEL, INTRA-EU, MILJARD EURO, FIGUUR 3: TOTALE BELGISCHE HANDEL, EXTRA-EU, MILJARD EURO, FIGUUR 4: TOTALE BELGISCHE AGROHANDEL, INTRA- + EXTRA-EU, MILJARD EURO, FIGUUR 5: OPSPLITSING BELGISCHE AGRARISCHE HANDEL IN DE DIVERSE ONDERDELEN, MILJARD EURO, FIGUUR 6: AANDEEL PRODUCTCATEGORIEËN IN DE UITVOER VAN AKKERBOUWPRODUCTEN, %, FIGUUR 7: AANDEEL PRODUCTCATEGORIEËN IN DE INVOER VAN AKKERBOUWPRODUCTEN, %, FIGUUR 8: AANDEEL PRODUCTCATEGORIEËN IN DE INVOER VAN DIERLIJKE PRODUCTEN, %, FIGUUR 9: AANDEEL VAN DE PRODUCTCATEGORIEËN IN DE UITVOER VAN DIERLIJKE PRODUCTEN, %, FIGUUR 10: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE INVOER VAN TUINBOUWPRODUCTEN, %, FIGUUR 11: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE UITVOER VAN TUINBOUWPRODUCTEN, %, FIGUUR 12: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE INVOER VAN AGRO-INDUSTRIËLE PRODUCTEN, %, FIGUUR 13: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE UITVOER VAN AGRO-INDUSTRIËLE PRODUCTEN, %, FIGUUR 14: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE INVOER VAN ANDERE PRODUCTEN, %, FIGUUR 15: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE UITVOER VAN ANDERE PRODUCTEN, %, FIGUUR 16: INVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN UIT DIVERSE LANDENGROEPEN, MILJARD EURO, FIGUUR 17: UITVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN VOLGENS BESTEMMING (DIVERSE LANDENGROEPEN), MILJARD EURO, FIGUUR 18: INVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN UIT DE BUURLANDEN, MILJARD EURO, FIGUUR 19: UITVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN NAAR DE BUURLANDEN, MILJARD EURO, FIGUUR 20: HANDELSSALDO VAN DE AGRARISCHE PRODUCTEN MET DE BUURLANDEN VOLGENS PRODUCTGROEP, MILJARD EURO, FIGUUR 21: AANDEEL VAN DE PRODUCTCATEGORIEËN IN DE INVOER (LINKS) EN UITVOER (RECHTS) MET FRANKRIJK, IN %; FIGUUR 22: AANDEEL VAN DE PRODUCTCATEGORIEËN IN DE INVOER (LINKS) EN UITVOER (RECHTS) MET NEDERLAND, %, FIGUUR 23: AANDEEL VAN DE PRODUCTCATEGORIEËN IN DE INVOER (LINKS) EN UITVOER (RECHTS) MET DUITSLAND, %, FIGUUR 24: AANDEEL VAN DE PRODUCTCATEGORIEËN IN DE INVOER (LINKS) EN UITVOER (RECHTS) MET HET VERENIGD KONINKRIJK, FIGUUR 25: UITVOERWAARDE VAN DE BELANGRIJKSTE EXPORTPRODUCTEN, MILJARD EURO,

43 FIGUUR 26: AANDEEL VAN ENKELE LANDEN IN DE IN- EN UITVOER VAN DIEPVRIESGROENTEN, %, FIGUUR 27: AANDEEL VAN ENKELE LANDEN IN DE IN- EN UITVOER VAN VARKENSVLEES, %, FIGUUR 28: AANDEEL VAN ENKELE LANDEN IN DE IN- EN UITVOER VAN AARDAPPELEN, %, FIGUUR 29: AANDEEL VAN ENKELE LANDEN IN DE IN- EN UITVOER VAN APPELEN, PEREN EN AARDBEIEN, %, FIGUUR 30: AANDEEL VAN ENKELE LANDEN IN DE IN- EN UITVOER VAN CHOCOLADEPRODUCTEN, %, FIGUUR 31: AANDEEL VAN DE PRODUCTGROEPEN IN DE TOTALE UITVOER VAN AGRARISCHE PRODUCTEN VAN DE EU-27, %, FIGUUR 32: IN- EN UITVOERWAARDE VAN AGRARISCHE PRODUCTEN VAN DE EU-27, DE BRIC- LANDEN, DE VERENIGDE STATEN EN AZIË, MILJARD DOLLAR, TABEL 1: 10 BELANGRIJKSTE IN- EN UITGEVOERDE PRODUCTEN VAN EN NAAR FRANKRIJK, MILJOEN EURO, TABEL 2: 10 BELANGRIJKSTE IN- EN UITGEVOERDE PRODUCTEN VAN EN NAAR NEDERLAND, MILJARD EURO, TABEL 3: 10 BELANGRIJKSTE IN- EN UITGEVOERDE PRODUCTEN VAN EN NAAR DUITSLAND, MILJARD EURO, TABEL 4: 10 BELANGRIJKSTE IN- EN UITGEVOERDE PRODUCTEN VAN EN NAAR HET VK, MILJARD EURO, TABEL 5: TOTALE INVOER, UITVOER EN SALDO VAN AGRARISCHE PRODUCTEN, PER EU- LIDSTAAT, MILJARD EURO, TABEL 6: TOP 10 VAN EXPORT- EN -IMPORTLANDEN VAN AGRARISCHE PRODUCTEN, %, TABEL 7: TOP 20 LANDEN VOLGENS HANDELSSALDO VAN AGRARISCHE PRODUCTEN, MILJARD DOLLAR, TABEL 8: DE BELGISCHE EN DE GERAAMDE VLAAMSE AGROHANDEL, EURO,