Onderzoeksverslag afstuderen

Transcriptie

1 Onderzoeksverslag afstuderen Het in de markt brengen van beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening Hogeschool INHolland Robin van Leeuwen 1

2 Colofon. Project. Titel: Onderzoeksverslag, het in de markt brengen van beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening Auteur. Naam: Robin van Leeuwen Studentgegevens: Adres: Hoevelakenseweg 178 Woonplaats: Terschuur Contactgegevens: @student.inholland.nl Afstudeerbegeleider. Naam: Kiem Thé Instelling: Hogeschool INHolland Contactgegevens: Kiem.The@inholland.nl Opdrachtgever. Naam: Leo Verton Instelling: Para Medisch Centrum Leo Verton Adres: Boerhaavelaan 32a Plaats: Haarlem Contactgegevens: leo@fysioverton.nl Opleiding. Naam: Hogeschool INHolland Adres: Bijdorplaan 15 Plaats: Haarlem Studieloopbaanbegeleider. Naam: Kees Veldman Contactgegevens: Kees.Veldman@inholland.nl 2

3 Samenvatting. Aanleiding. Nederland vergrijst, mensen leiden steeds meer een inactieve leefstijl en het overgewicht neemt toe. Het gevolg is een stijging van het aantal mensen met een chronische aandoening. Voor deze doelgroep zijn beweegprogramma s ontwikkeld ter bevordering van de leef- en beweegstijl. Om doelgroepen deel te laten nemen aan de beweegprogramma s moeten de programma s in de markt gebracht worden. Methode. Door middel van desk research is onderzoek gedaan naar de markt, de omgeving, potentiële samenwerkingspartners en de effecten van formele samenwerkingsverbanden binnen de eerste lijns zorg. Aan de hand van vragenlijsten en interviews is verdiepende informatie verzameld bij zorgaanbieders uit de eerste lijn zorg hoe een samenwerking ontwikkeld kan worden. Resultaten. De doelgroep voor de beweegprogramma s zijn voornamelijk ouderen van 45-plus met een ongezonde en inactieve leefstijl. Een belangrijk motief om deel te nemen aan een beweegprogramma is het gezondheidseffect. Om de doelgroep te bereiken is het belangrijk dat andere zorgaanbieders worden betrokken bij de beweegprogramma s. Dit kan op een informele en formele manier. Momenteel zijn huisartsen uit Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost onvoldoende op de hoogte van beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening. De eerste lijns zorg is volop in ontwikkeling. Zorggroepen met daarin mono- en multidisciplinaire samenwerkingsverbanden tussen zorgaanbieders nemen in rap tempo toe. Op verschillende methode wordt dit door de overheid gestimuleerd. Het lijkt erop dat de zorg voor mensen met een chronische aandoening in de toekomst zal worden geleverd door middel van integrale zorg. Dit houdt in dat meerdere zorgaanbieders vanuit één organisatie de zorg voor mensen met een chronische aandoening aannemen. De kosten en zorgbehandeling zijn vooraf bekend en vastgesteld. Een formeel samenwerkingsverband moet leiden tot een effectievere zorgbehandeling en kortere lijnen tussen zorgaanbieders. Conclusies. Voor het in de markt brengen van beweegprogramma s is het nodig om meerdere doelroepen te overtuigen. Potentiële afnemers moeten bewust worden van de gezondheidsvoordelen en de bereikbaarheid van beweegprogramma s moet toenemen. Met andere zorgaanbieders kan op een informele manier worden samengewerkt zodat zij patienten doorverwijzen. Om in de toekomst structureel zorg te leveren aan mensen met een chronische aandoening is het belangrijk om mee te gaan met de ontwikkelingen in de eerste lijns zorg. PMC Leo Verton kan met andere zorgaanbieders(huisartsen) een multidisciplinaire zorggroep oprichten die gezamenlijk de zorg voor mensen met een chronische aandoening leveren. Hierdoor wordt de lijn naar de doelgroep korter en wordt de kwaliteit van de zorg beter. Aanbevelingen. Het onderzoek heeft zicht gericht op de huisartsen in de omgeving van PMC Leo Verton. Voor het ontwikkelen van een multidisciplinaire samenwerking is het ook belangrijk dat andere zorgaanbieders uit de eerste lijns zorg worden betrokken en gemeentelijke organisaties als de GGD. In verder onderzoek kan hier meer aandacht worden besteed. 3

4 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding Aanleiding Probleemstelling Vraagstelling Leeswijzer rapport Hoofdstuk 2. Onderzoeksopzet Doelstelling Onderzoeksvragen Methode Hoofdstuk 3. Vooronderzoek Preventieve zorg Beleid ten aanzien van preventie in de gezondheidmarkt Samenwerking eerste lijns zorg Conclusies Hoofdstuk 4. Marktonderzoek Interne analyse Organisatie analyse Product analyse Samenvatting interne analyse Externe analyse Marktanalyse samenvatting marktanalyse Omgevingsanalyse Samenvatting omgevingsanalyse SWOT analyse Conclusies Hoofdstuk 5. Samenwerkingsanalyse Samenvatting resultaten desk research Vragenlijst Resultaten vragenlijst Samenvatting resultaten Interviews Resultaten interviews samenvatting resultaten Conclusies Hoofdstuk 6. Eindconclusie en aanbevelingen...38 Bronnenlijst...40 Bijlage 1. Gezondheidseffecten bewegen...42 Bijlage 2. Vergoedingenoverzicht zorgverzekeraars...43 Bijlage 3. Kerngetallen Haarlem...47 Bijlage 4. Economische ontwikkelingen Haarlem...49 Bijlage 5. Concurrentieanalyse motivatie beoordeling...52 Bijlage 6. Zorgmodellen per chronische aandoening...54 Bijlage 7. Vragenlijst ontwerp...56 Bijlage 8. Interview ontwerp

5 Hoofdstuk 1. Inleiding 1.1 Aanleiding. Het aantal mensen met een chronische aandoening zal de komende jaren stijgen. Een deel daarvan vindt zijn oorzaak in het toenemende overgewicht, een inactieve leefstijl en de stijgende vergrijzing. In 2007 bestond 14% van de bevolking uit ouderen, verwacht wordt dat in % van de bevolking bestaat uit ouderen (Harbers, 2009). Naar schatting zal het aantal mensen met diabetes gemiddeld 60% stijgen. Ook de prevalentie van andere chronische aandoeningen zal toenemen (Blokstra, 2007). Bewegen en een gezonde leefstijl zijn belangrijke factoren om chronische gezondheidsklachten te voorkomen of te verminderen (zie bijlage 1). 1.2 Probleemstelling. Om te voldoen in de zorgbehoefte van mensen met een chronische aandoening heeft het KNGF richtlijnen voor het ontwikkelen van beweegprogramma s opgesteld. Op basis van deze richtlijnen zijn door Paramedisch Centrum Leo Verton beweegprogramma s ontwikkeld voor mensen met COPD, diabetes en hartfalen. De beweegprogramma's zijn nieuwe programma's waardoor de doelgroep nog niet bekend met de inhoud is. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat huisartsen niet op de hoogte zijn van beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening. Doelgroepen die in aanmerking komen voor een beweegprogramma worden momenteel niet geïnformeerd over het product. Mede hierdoor zijn er nog geen deelnemers voor de beweegprogramma s. Om deze preventieve beweegprogramma s te begeleiden is er professionele begeleiding nodig die niet alleen de kennis van het bewegen bezit, maar ook de kennis om mensen te ondersteunen tijdens de zorgvraag. Omdat deze kennis niet vanzelfsprekend is willen wij een psychologisch profiel maken waarmee de zorgaanbieder wordt ondersteund tijdens de begeleiding. Het schetsen van een psychologisch profiel wordt ook wel patiënt profiling genoemd. Dit psychologisch profiel kan voor verschillende doeleinden gebruikt worden. In de gezondheidszorg wordt het gebruikt om de patiënt goed te kunnen begeleiden tijdens het zorgtraject (Howard, Moras, & Brill, 1996). In het zorgtraject maakt de patiënt veel dingen mee. De ervaringen die tijdens dit traject worden opgedaan moeten worden verwerkt en vervolgens worden omgezet naar positieve motivatie. Iedere persoon reageert verschillend op nare ervaringen. Om dit proces te versnellen en te verbeteren kan er gebruikgemaakt worden van patiënt profiling. Er wordt dan een psychologisch profiel opgesteld om de mensen gericht te kunnen helpen op de punten waar zij dit nodig hebben. 1.3 Vraagstelling. Vanuit de probleemstelling zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd: 1. Met welke middelen, methoden en partners kan paramedische centrum Leo Verton beweegprogramma s aanbieden om voldoende cliënten te werven zodat er minimaal één groep (1-10 deelnemers) is voor de uitvoering van de beweegprogramma s. 2. Welke psychologische testen zijn het meest geschikt voor het maken van een psychologisch profiel ten einde de begeleiding van zowel de reguliere fitness en de beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening te verbeteren. 1.4 Leeswijzer rapport. In hoofdstuk 2 wordt beschreven hoe het onderzoek is uitgevoerd. In dit onderzoeksrapport wordt vervolgens de eerste van de twee onderzoeksvragen behandeld. Voor de uitkomsten van het onderzoek naar de tweede onderzoeksvraag verwijs ik naar het onderzoeksrapport van Smit, K 2010 met de titel het schetsen van een psychologisch profiel. In hoofdstuk 3 is samenvatting geschreven van de literatuurstudie die aan dit onderzoek vooraf ging. In hoofdstuk 4 staan de resultaten van de SWOT analyse beschreven. Hoofdstuk 5 behandelt het onderzoek naar samenwerking binnen de eerste lijns zorg en tot slot worden in hoofdstuk 6 conclusies en aanbevelingen gegeven. 5

6 Hoofdstuk 2. Onderzoeksopzet 2.1 Doelstelling. Met dit onderzoek wordt in kaart gebracht welke mogelijkheden er zijn voor Paramedisch Centrum Leo Verton om effectief beweegprogramma s aan te bieden gericht op mensen met een chronische aandoening. Met het onderzoek gericht op het ontwikkelen van een psychologisch profiel wordt getracht om binnen PMC Leo Verton een test te implementeren ten einde de begeleiding te optimaliseren. 2.2 Onderzoeksvragen. Op basis van bovenstaande doelstellingen is er onderzocht hoe de doelgroep bereikt kan worden om informatie over de beweegprogramma s te verschaffen. Ook is er onder zorgverleners onderzocht in hoeverre hun bekend zijn met beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening. Daarnaast is onderzocht welke mogelijkheden er zijn om in samenwerking met andere zorgaanbieders beweegprogramma s aan te bieden voor mensen met een chronische aandoening. Voor het ontwikkelen van een psychologisch profiel is onderzocht welke psychologische testen geïmplementeerd kunnen worden om in de reguliere fitness en beweegprogramma s te gebruiken. Voor de uitvoering van het onderzoekseenheden zijn twee onderzoeksvragen geformuleerd: Deelvragen. Om het antwoord op bovenstaande onderzoekseenheden te vinden zijn de volgende deelvragen geformuleerd. Aanbieden beweegprogramma s: 1. Waaruit bestaat het product? 2. Hoe ziet de markt en de omgeving eruit voor het aanbieden van beweegprogramma s? 3. Welke partijen zijn geschikt om in samenwerking beweegprogramma s aan te bieden? 4. Hoe ziet een toekomstige samenwerking tussen zorgaanbieders eruit? Psychologisch profiel: 1. Hoe kunnen wij deze non sport specifieke testen het beste vertalen naar een sport specifiek persoonlijkheid test bruikbaar voor zowel de reguliere fitness als de beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening. 2. Hoe kunnen wij deze psychologische testen het beste implementeren in de huidige setting van zowel Healthtime als FysioEexpert. 3. Hoe kunnen wij het gebruik van het psychologisch profiel voor zowel de reguliere fitness als de beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening het beste op functionaliteit testen 6

7 2.3 Methode. Er zijn verschillende methoden gebruikt om eerder genoemde onderzoeksvragen te beantwoorden. Omdat het onderzoek uit twee onderdelen bestaat zal per onderdeel worden beschreven welke methoden gebruikt zijn. Onderdeel aanbieden beweegprogramma s. Voor het onderzoek naar het aanbieden van beweegprogramma s is gebruik gemaakt van desk research en field research. Desk research. Het deskresearch bestond uit het verzamelen en lezen van onderzoeksrapporten, wetenschappelijke artikelen, tijdschriften en informatie op websites. Dit om zoveel mogelijk bestaande informatie over het onderwerp te verzamelen. Na het bestuderen van de bestaande informatie konden onderstaande deelvragen worden beantwoord. 1. Waaruit bestaat het product? 2. Hoe ziet de markt en de omgeving eruit voor het aanbieden van beweegprogramma s? Vervolgens is er bepaald welke ontbrekende informatie door middel van field research verzameld moest worden om antwoord te geven op de resterende deelvragen. Field research. Het field research bestond grofweg uit twee onderdelen, het afnemen van een vragenlijst bij huisartsen en het interviewen van deskundige. Vragenlijst. Uit het desk research kwam naar voren dat huisartsen een belangrijke partij zijn voor het aanbieden van zorg en geschikte samenwerkingspartners zijn. Op basis van deze resultaten is besloten om door middel van een vragenlijst verdiepende informatie te verzamelen bij huisartsen over een potentiële samenwerking. Met de resultaten van de vragenlijst is het mogelijk om een volledig antwoord te vinden op de derde deelvraag. 3. Welke partijen zijn geschikt om in samenwerking beweegprogramma s aan te bieden? De vragenlijst is afgenomen bij alle huisartsen uit Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost. Om een zo hoog mogelijke respons te krijgen is besloten de vragenlijst kort te houden. Op één A4 zijn alle vragen geformuleerd waarmee de benodigde informatie verzameld is. Bij de vragenlijst is een inleidende brief meegestuurd zodat de huisartsen wisten waartoe het onderzoek diende. Na twee weken is er een belronde gehouden bij huisartsen die de vragenlijst nog niet hadden ingevuld. Op deze manier werden ze gestimuleerd om deel te nemen aan het onderzoek. De vragenlijst is verstuurd naar 27 huisartsen. Uiteindelijk hebben er 18 de vragenlijst volledig ingevuld. 7

8 Interviews. Door middel van interviews is bij deskundige partijen informatie verzameld hoe een toekomstige samenwerking er uit zou kunnen zien. Met deze interviews werd het antwoord op de vierde en laatste deelvraag verzameld. 4. Hoe ziet een toekomstige samenwerking tussen zorgaanbieders eruit? Met het houden van interviews is getracht informatie te verzamelen over de inhoud, opzet en implementatie van samenwerkingsverbanden. Het interview was een gestructureerd interview. Vooraf zijn een aantal thema s opgesteld die besproken zijn. Vervolgens is er een samenvatting geschreven van de antwoorden. Om te controleren of de samengevatte inhoud een goed beeld van het interview gaf heeft de geïnterviewde het verslag nagelezen en goedkeuring gegeven met betrekking tot de inhoud. De geïnterviewde deskundige zijn geselecteerd op basis van hun ervaring in het creëren van een multidisciplinaire samenwerking. Ten eerste is er een interview gehouden met Elly Abbenhuis. Manager en coördinator van KCOETZ. KCOETZ is een samenwerkingsverband van meerdere zorgaanbieders voor het aanbieden van diabetes ketenzorg. Vervolgens is er een interview gehouden met Dirk Schaars. Medewerker van het NISB en coördinator van de beweegkuur. De beweegkuur is een multidisciplinaire leefstijlinterventie voor mensen met diabetes. Tot slot is er een interview gehouden met Leo Verton. Directeur van PMC Leo Verton en ervaringsdeskundige in het creëren van netwerken. Onderdeel psychologisch profiel. In de literatuur is onderzocht welke psychologische testen gebruikt kunnen worden voor het opstellen van een psychologisch profiel. Om de psychologische testen te vertalen naar het gebruik in de reguliere fitness en de beweegprogramma s zijn er sleutel interviews gehouden met een psycholoog en een docent toegepaste psychologie. De informatie voortvloeiend uit deze interviews zijn verwerkt en teruggekoppeld naar de geïnterviewde. Vervolgens is op basis van de interviewresultaten een handboek ontwikkeld voor het toepassen van de psychologische testen. Om de psychologische testen te gebruiken binnen PMC Leo Verton is er een implementatieplan ontwikkeld. Door middel van interviews met de interne organisatie is er informatie verzameld over de wensen, behoefte en mogelijkheden voor implementatie. Aan de hand van de interview resultaten is een implementatieplan opgesteld dat voldoet aan de eisen van de organisatie. 8

9 Hoofdstuk 3. Vooronderzoek Voorafgaand aan het hoofdonderzoek is er vooronderzoek verricht in de vorm van een literatuurstudie. Door middel van de literatuurstudie is informatie verzameld om de richting van het hoofdonderzoek te bepalen. In de literatuurstudie is onderzocht of de gezondheidsmarkt klaar is voor het aanbieden van preventieve zorg in de vorm van beweegprogramma s en hoe deze beweegprogramma s het beste aangeboden kunnen worden. 3.1 Preventieve zorg. In dit onderzoek wordt gesproken over preventieve beweegprogramma s. Voor preventie zijn verschillende definities en classificaties. De meest gehanteerde definitie is het bevorderen van de gezondheid en het wegnemen van ziekte. De preventieve beweegprogramma s van PMC Leo Verton worden geclassificeerd als geïndiceerde en zorggerelateerde preventie. Dit betekent dat de beweegprogramma s gericht zijn op het verminderen of voorkomen van ziekte en klachten (Kroes, 2007). Deze vorm van preventie valt volgens het college van zorgverzekeringen (CVZ) onder te verzekeren preventie. Tot op heden worden de kosten van beweegprogramma s alleen vanuit de aanvullende zorgverzekering vergoed. Voor een overzicht van de vergoedingen zie bijlage Beleid ten aanzien van preventie in de gezondheidmarkt. De betrokken partijen in de gezondheidsmarkt (overheid, zorgaanbieders en zorgverzekeraars) voeren beleid ten aanzien van preventie. Voor het aanbieden van preventieve beweegprogramma s is het van belang te weten wat het beleid is van de verschillende partijen ten aanzien van preventie. Overheid. De komende jaren wordt verwacht dat het aantal chronisch zieken zal stijgen. De overheid wil deze stijging verminderen door zich meer te richten op preventie. Dit is opgenomen in de preventienota kiezen voor gezond leven opgesteld door het ministerie van volksgezondheid welzijn en sport (Hoogervorst, 2006). De speerpunten in het beleid zijn het bestrijden van diabetes, obesitas en meer samenhang creëren in de zorg. Zorgaanbieders. Het beleid van het Koninklijke Nederlandse Genootschap Voor Fysiotherapie (KNGF) ziet preventie als een belangrijk speerpunt in het beleid. Deze beleidsvoering heeft geleid tot de ontwikkeling van beweegprogramma s inclusief screening instrumenten. De ontwikkelde beweegprogramma s richten zich op mensen met chronische aandoeningen (Artrose, Diabetes, Hartklachten, COPD) ( Voor de huisartsen is preventie al jaren een onderdeel van de consultvoering. Dit kenmerkt zich door vroege opsporing van ziekte en verminderen van klachten. Zorgverzekeraars. Voor zorgverzekeraars is investeren in preventie een moeilijk onderwerp. Omdat klanten jaarlijks van zorgverzekeraar kunnen wisselen bestaat de mogelijkheid dat zorgverzekeraar A investeert in preventie bij de klant en dat de klant vervolgens gezond naar zorgverzekeraar B overstapt. Om investeren in preventie rendabel te maken willen zorgverzekeraars dat klanten voor meerdere jaren klant blijven bij de zorgverzekeraar. Door zorgverzekeraars worden wel preventieve activiteiten aangeboden zoals een beperkt aantal bezoeken aan diëtist en stoppen met roken programma s (de Jong, 2005). 3.3 Samenwerking eerste lijns zorg. In de literatuur is onderzoek gedaan naar de effecten van samenwerken op het gebied van kosten, effectiviteit, patiënttevredenheid, samenhang tussen zorgverleners en geschikte samenwerkingspartners. 9

10 Effecten samenwerking. Uit onderzoek blijkt dat een goede samenwerking tussen zorgaanbieders een positief effect heeft op de behandeling van chronische aandoeningen (Palmer, 2004). Dit kenmerkt zich door een kwalitatief betere zorg, een afname in het ziekenhuisgebruik en een stijging van de tevredenheid onder patiënten en zorgverleners (Geraets, 2009) (Calsbeek, 2010). In de literatuur wordt niet beschreven of samenwerkingsverbanden ook effecten heeft op het aantal deelnemers aan beweegprogramma s. Samenhang eerste lijn zorg. Uit onderzoek van het TNO is gebleken dat huisartsen niet op de hoogte zijn van beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening. Uit het zelfde onderzoek van TNO blijkt dat zorgaanbieders naar eigen kennis handelen zonder dat er duidelijke richtlijnen zijn (de Jong, 2005). Wanneer huisartsen niet van de bestaande beweegprogramma s op de hoogte zijn worden doelgroepen niet optimaal bereikt wat de preventieve beweegprogramma s minder toegankelijk maakt. Om samenwerking tussen zorgaanbieders te verbeteren is door het Nederlandse genootschap huisartsen (NHG) een landelijk eerstelijns samenwerkingsafspraak opgesteld (LESA) (Boomsma, 2006). Aan de hand van deze LESA kunnen zorgaanbieders afspraken maken over taak- en werkafspraken over de uitvoering van de geleverde zorg. Potentiële samenwerkingspartners. Mensen met een chronische aandoening komen in contact met verschillende zorgaanbieders. Al deze zorgaanbieders uit de eerste lijn kunnen worden betrokken bij een eventuele samenwerking, maar de huisarts is de belangrijkste partij. Uit onderzoek is gebleken dat mensen met een chronische aandoening het vaakst contact hebben met de huisarts (zie tabel 3.1) (Lemmens L, 2009). De huisarts wordt nog steeds gezien als de poortwachter in de eerste lijns zorg. Mensen met een chronische aandoening komen als eerste bij de huisarts. Deze stelt diagnoses en stelt een behandelplan op. Regelmatig komen patiënten bij de huisarts voor onderzoeken. Wanneer een fysiotherapeut samenwerkt met de huisarts neemt het bereik van de doelgroep toe. Tabel 3.1 Contact eerste lijns zorgaanbieder met mensen met een chronische aandoening. Zorgaanbieder Diabetes patiënten Hart patiënten COPD patiënten Huisarts 95% 93% 92% Huisartsenpost 23% 18% 19% Praktijkondersteuner 65% 35% 32% Fysiotherapeut 35% 36% 37% Apotheek Niet bekend Niet bekend 94% 3.4 Conclusies. De beweegprogramma s vallen onder te verzekeren zorg. Hierdoor worden beweegprogramma s financieel gezien aantrekkelijker voor mensen die goed verzekerd zijn. Preventie is een belangrijk onderdeel van de eerste lijns zorg. De overheid stimuleert preventieve activiteiten en de zorgverzekeraar gaat daar gedeeltelijk in mee door in aanvullende verzekeringen kosten te vergoeden. Een samenwerking in de eerste lijns zorg heeft positieve effecten op de zorg voor mensen met een chronische aandoeningen en door middel van een samenwerking neemt het bereik van fysiotherapeuten toe. In de gezondheidsmarkt wordt telkens meer aandacht besteed aan preventie. De beweegprogramma s van PMC Leo Verton passen binnen deze ontwikkelingen. Of de markt ook daadwerkelijk aantrekkelijk is en waar PMC Leo Verton zich op moet richten wordt niet duidelijk uit de literatuurstudie. Om meer informatie over de markt te verzamelen zal er aan de hand van een SWOT analyse marktonderzoek worden uitgevoerd. Ook wordt naar aanleiding van de literatuurstudie onderzoek gedaan naar samenwerken binnen de eerste lijns zorg en de bekendheid van beweegprogramma s onder zorgaanbieders. 10

11 Hoofdstuk 4. Marktonderzoek Om voldoende informatie te verzamelen over de markt waarin PMC Leo Verton beweegprogramma s aanbiedt is er marktonderzoek gedaan. Het marktonderzoek bestaat uit een interne en externe analyse. Op basis van deze analyses is een SWOT analyse gemaakt. In de SWOT analyse worden sterke en zwakke punten van de interne analyse vergeleken met de kansen en bedreigingen uit de externe analyse. 4.1 Interne analyse. De interne analyse bestaat uit een organisatie analyse en een product analyse en geeft inzichten in de sterke en zwakke punten. De interne analyse geeft antwoord op onderstaande deelvraag: 1. Waaruit bestaat het product? Organisatie analyse. PMC Leo Verton bestaat uit Healthtime en FysioExpert. FysioExpert is de fysiotherapiepraktijk en Healthtime is het preventieve trainingscentrum. Er zijn verschillende fysiotherapeuten werkzaam bij FysioExpert die gespecialiseerd zijn in het behandelen en begeleiden van patiënten. Bij Healthtime zijn beweegspecialisten werkzaam die gespecialiseerd zijn in het begeleiden en trainen van cliënten. Doordat deze twee bedrijfsonderdelen op één locatie zitten is het mogelijk om voor mensen die uitgerevalideerd zijn bij de fysiotherapeut direct door te stromen naar het reguliere beweegaanbod. Visie en missie van FysioExpert. De visie van FysioExpert is het leveren van kwalitatief hoogwaardige zorg die toetsbaar is op doelmatigheid en effectiviteit. De zorg wordt aangeboden aan patiënten met klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat, waarbij het herstel en een hoge mate van tevredenheid van de patiënt(en) centraal staat in relatie tot de functionele belastbaarheid en het functioneren in ADL, arbeids- of sportsituatie centraal staat. Visie en missie Healthtime. De visie van Healthtime is dat bewegen in combinatie met een goede leefstijl gezondheid oplevert. Healthtime biedt trainingen op maat op weg naar een gezonde leefstijl en doet alleen de dingen waar ze goed in zijn gebaseerd op wetenschappelijke ontwikkelingen. Strategie. De tevredenheid van de patiënt en cliënt staat bij PMC Leo Verton. Door middel van deskundig personeel wordt kwaliteit geleverd waarmee getracht wordt tevredenheid bij patiënten en cliënten te creëren. Mensen die trainen of revalideren bij PMC Leo Verton trainen op basis van de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen en met kwalitatief hoogstaande apparatuur. Organisatiestructuur. Zoals eerder vermeld bestaat PMC Leo Verton uit Healthtime en FysioExpert. Deze twee bedrijfsonderdelen zijn gevestigd op het terrein van het Kennemer Gasthuis. Verder heeft PMC Leo Verton nog een vestiging op de William harveystraat. Vanuit deze praktijk is PMC Leo Verton gestart. Verder is PMC Leo Verton gevestigd in twee gezondheidscentrums waar meerdere zorgaanbieders onder één dak werken. In totaal werken in deze gezondheidscentrums vijf huisartsen, twee apothekers en fysiotherapeuten van PMC Leo Verton. 11

12 4.1.2 Product analyse. In samenwerking met TNO kwaliteit van leven heeft het KNGF richtlijnen ontwikkeld voor beweegprogramma s voor mensen met een chronische aandoening. Op basis van deze richtlijnen zijn door PMC Leo Verton beweegprogramma s ontwikkeld voor mensen met COPD, diabetes en hartfalen. De beweegprogramma s bestaan uit: Een uitgebreide intake en basismeting. Een aandoeningspecifiek behandelprotocol. Tussentijdse meet- en evaluatiemomenten. Begeleiding door speciaal opgeleide fysiotherapeuten. Voorlichting en adviezen met betrekking tot bewegen en leefstijl. Een outtake en eindmeting. Aan de hand van een BRAVO meting wordt gescreend of mensen geschikt zijn voor deelname aan het programma. Inhoud beweegprogramma. De inhoud van de beweegprogramma s verschilt per chronische aandoening en cliënt, maar de opzet van de beweegprogramma s blijft hetzelfde. Opzet beweegprogramma s. Het begeleidingstraject wordt gestart met een uitgebreide intake. De zogenoemde basismeting. Hierbij wordt lichamelijk onderzoek verricht naar spierkracht, lenigheid en uithoudingsvermogen. De testgegevens vormen de basis van het vervolgtraject. Het programma wordt gedurende 13 weken 2 keer per week uitgevoerd onder begeleiding van een opgeleide deskundige. Het begeleidingstraject bestaat uit activiteit en gedragsgebonden begeleiding verdeelt over vier fasen: Fase 1: de oriëntatiefase 0-2 weken. Opstellen van individueel trainingsprogramma. Opdoen van bewegingservaring en inzicht krijgen in de mogelijkheden van het lichaam. Gezondheidsvoorlichting over aard, ernst en verloop van de aandoening. Fase 2: de basistrainingfase 2-6 weken. Start van gezamenlijk trainingsprogramma. Opstarten van het thuisoefenprogramma en andere beweegactiviteiten in het ADL. Testen en meten om effectiviteit van het programma te beoordelen. Fase 3: de trainingsfase 6-12 weken. Uitbouw van het gezamenlijk trainingsprogramma. Gezondheidsvoorlichting over de aandoening. Hertesten. Fase 4: de outtake 13 e week. Hertest en advisering vervolgtraject. Kernpunten programma. De beweegprogramma s van PMC Leo Verton kenmerken zich door de volgende punten: Laagdrempelige instroom op basis van BRAVO-risico s. State of the art programma s met sterk innovatief en preventief karakter. Multidisciplinaire benadering. Monitoring van effecten met een evidence based karakter. Gericht op leefstijlverandering en gedragsverandering. Groepsgerichte benadering. Uitgevoerd door professionals met voldoende competenties. Betaalbaar voor verzekeraars. 12

13 Kosten. De totale kosten voor een beweegprogramma van 12 weken zijn 350 euro. Bij deze 350 euro zit inbegrepen: een intake, 12 weken lang 2 keer per week sporten, voorlichtingen over de aandoening, tussentijdse testen en een outtake. Beweegprogramma s van PMC Leo Verton worden door zorgverzekeraars in de aanvullende verzekering vergoed. Voor een overzicht van de vergoedingen zie bijlage Samenvatting interne analyse. PMC Leo Verton staat voor kwaliteit, innovativiteit en effectiviteit. PMC Leo Verton heeft goede externe contacten met verschillende zorgaanbieders doordat er op een informele manier wordt samengewerkt. Met de beweegprogramma s voorziet de organisatie in de zorgbehoefte van een groep mensen chronische aandoening. Het product is van hoogwaardige kwaliteit en betaalbaar voor zorgverzekeraars en deelnemers. 4.2 Externe analyse. De externe analyse is uitgevoerd door middel van een marktanalyse en een omgevingsanalyse. Met de externe analyse zijn kansen en bedreigingen van de bedrijfsomgeving in kaart gebracht en wordt antwoord gegeven op onderstaande deelvragen. 2. Hoe ziet de markt en de omgeving eruit voor het aanbieden van beweegprogramma s? 3. Welke partijen zijn geschikt om in samenwerking beweegprogramma s aan te bieden? Marktanalyse. De marktanalyse is uitgevoerd op basis van het ABCD model. Met het ABCD model worden, afnemers, bedrijfstak, concurrenten en distributie geanalyseerd. Door de analyse van deze vier factoren wordt een breed beeld van de markt gecreëerd waarin de beweegprogramma s worden aangeboden. Ter aanvulling op het ABCD model zijn ook de trends en ontwikkelingen op het gebied van beweegprogramma s geanalyseerd. Trends en ontwikkelingen. Beweegprogramma s en leefstijlprogramma s zijn volop in ontwikkeling. De succes- en faalfactoren van verschillende programma s kunnen leerzaam zijn in de uitvoering en implementatie van beweegprogramma s van PMC Leo Verton. Er zijn vele programma s ontwikkeld op het gebied van leefstijl en bewegen. Om al deze programma s te beschrijven is niet relevant. De meest recente en succesvolle ontwikkelingen gericht op dezelfde doelgroep (mensen met een chronische aandoening) worden beschreven. Beweegkuur. Het NISB heeft in samenwerking met verschillende partijen (LHV, NHG, NVDA, KNGF, NVD, VSG, LVG, DVN en NDF) de beweegkuur ontwikkelt voor mensen met (een verhoogd risico op) diabetes type 2. De beweegkuur is een gecombineerde leefstijlinterventie waarbij een gezonde leefstijl en bewegen centraal staan ( De beweegkuur wordt uitgevoerd door een team van zorgverleners die gezamenlijk mensen met diabetes behandelen. De huisarts of praktijkondersteuner dient als leefstijladviseur, de fysiotherapeut is de beweegspecialist. Er wordt getracht om de beweegkuur vanaf 1 januari 2011 in het basispakket te vergoeden. COACH methode. Door Rijksuniversiteit Groningen en Centrum voor Beweeg Onderzoeken is de COACH methode ontwikkeld. De COACH methode is een wetenschappelijk onderbouwd programma om de lichamelijke activiteit te stimuleren voor mensen die te weinig bewegen ( Hierbij wordt gebruik gemaakt van de stappenteller en exercise 13

14 counseling om het beweeggedrag te veranderen. De coach methode behoort volgens het NIVEL tot de top drie meest kansrijke beweegprogramma s (C. J. Leemrijse, 2009). Ketenzorg diabetes. Door zilveren kruis Achmea en zorggroep KCOETZ is in Haarlem ketenzorg diabetes opgericht. In een team van zorgverleners wordt de zorg voor mensen met diabetes geleverd. Het team bestaat uit huisartsen, diëtisten, praktijkondersteuners en diabetesverpleegkundige. Opvallend is dat in een zorgteam geen beweegspecialisten, zoals fysiotherapeuten, participeren. Zorggroepen. Door de overheid wordt samenwerking binnen de eerste lijns zorg gestimuleerd. Effect hiervan is dat er zorggroepen worden opgericht die gezamenlijk de zorg voor mensen met een chronische aandoening leveren. Een zorggroep kan de vorm hebben van een vereniging waar meerdere zorgaanbieders bij zijn aangesloten. Vanuit de vereniging wordt de zorg gecoördineerd ( Samenvatting trends en ontwikkelingen. De beweegkuur is een multidisciplinaire benadering voor mensen met diabetes. Resultaten van de beweegkuur kunnen ondersteunend zijn bij het stimuleren van een multidisciplinaire aanpak. In Haarlem is de ontwikkeling van multidisciplinaire samenwerking al gaande. De ketenzorg diabetes is hier een voorbeeld van. Opvallend is dat fysiotherapeuten hier nog geen deel aan nemen. PMC Leo Verton kan in de toekomst proberen aan te sluiten bij zorggroepen die gericht zijn op de zorg voor mensen met een chronische aandoening of zelf het initiatief nemen om een zorggroep op te richten. Afnemersanalyse. In de afnemersanalyse zijn potentiële afnemers van de beweegprogramma s geanalyseerd en is de omvang van het aantal potentiële afnemers berekend. De afnemers. De beweegprogramma s van PMC Leo Verton zijn ontwikkeld voor mensen met COPD, diabetes en hartfalen. De exacte inclusiecriteria luiden als volgt: Mensen vanaf 18 jaar bij wie de diagnose COPD is vastgesteld en die door hun klachten een leefstijl hebben ontwikkeld waarin te weinig ruimte is voor voldoende bewegen. Mensen met diabetes die een bloedglucose waarde van >10 mmol hebben of mensen met diabetes die een bloedglucose waarde hebben tussen 8 en 10 mmol, maar sterk schommelingen hebben in de bloedglucose waarde worden toegelaten tot het diabetes beweegprogramma van PMC Leo Verton. Mensen met een verminderde hartfunctie door bijvoorbeeld een hartoperatie waarbij het mogelijk is de functionele capaciteit van het hart te vergroten. In de praktijk zullen afnemers voornamelijk bestaan uit mensen ouder dan 45 jaar die een ongezonde leefstijl hebben doordat zij bijvoorbeeld te weinig bewegen. 14

15 Kenmerken van de afnemers. Diabetes komt vaker voor bij mensen ouder dan 45 jaar. Mensen met overgewicht en/of lichamelijk inactief zijn hebben een grotere kans op diabetes en complicaties (M.C. Poortvliet, 2007). COPD komt vooral voor bij (ex) rokers ouder dan 40 jaar. De prevalentie van hartfalen stijgt naarmate de leeftijd toeneemt en komt vooral voor bij ouderen boven de 55 jaar (Voerman, van Lieshout, Maassen, & Calsbeek, 2009). Hieruit blijkt dat de doelgroep waar PMC Leo Verton zich op moet richten mensen zijn van jaar of ouder. De prevalentie van chronische aandoeningen komt meer voor bij mensen met een lage sociaal economische status dan bij mensen met een hoge sociaal economische status ( 2008). De lage sociaaleconomische positie van allochtonen zorgt er mede voor dat onder deze doelgroep de prevalentie van chronische aandoeningen hoger ligt dan bij autochtonen. Koopmotieven. Er zijn meerdere motieven om deel te nemen aan een beweegprogramma van PMC Leo Verton. Het sporten en bewegen met lotgenoten en het opdoen van zelfvertrouwen zijn belangrijke motieven, maar het belangrijkste motief is gezondheidsverbetering. Mensen met een chronische aandoening hebben beperkingen waardoor de kwaliteit van leven kan afnemen (Baan CA, 2005). Een gezonde leefstijl kan bijdrage aan een verhoogde kwaliteit van leven. Deze gezonde leefstijl kan worden gerealiseerd door deelname aan een beweegprogramma. Verwacht aantal potentiële klanten. Om een schatting te maken van het aantal mensen met een chronische aandoening is er gebruik gemaakt van gegevens van het RIVM, GGD Kennemerland en het CBS. Het spreidingsgebied van PMC Leo Verton bestaat uit de wijken Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost. Op deze wijken concentreert PMC Leo Verton zich. Haarlem Schalkwijk heeft inwoners waarvan mannen en vrouwen. Haarlem Oost heeft inwoners waarvan mannen en vrouwen. Gezamenlijk hebben deze wijken inwoners. Doelgroep COPD. Voor de berekening van het aantal mensen met COPD in Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost zijn landelijke gemiddelde genomen. Van de Nederlandse mannen heeft naar schatting 2,2% COPD en van de Nederlandse vrouwen heeft naar schatting 1,7% COPD. In Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost wonen mannen en vrouwen. Het aantal mannelijke COPD patiënten bedraagt ongeveer 2,2% van = 560. Het aantal vrouwelijke COPD patiënten bedraagt ongeveer 1,7% van = 461. In totaal zijn er naar schatting = 1021 mensen met COPD in de wijken Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost. Hierbij moet gezegd worden dat het totaal aantal COPD patiënten mogelijk onderschat is. Dit komt doordat niet iedereen met klachten aan luchtwegen naar de huisarts gaat, of dat de huisarts deze klachten niet beoordeeld worden als COPD. Diabetes. In de gemeente Haarlem ligt het aantal diabetes patiënten (2,5%) onder het landelijk gemiddelde (3.5%) (M.C. Poortvliet, 2007). Dit betekend dat er in Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost ongeveer (2.5% van ) = 1315 diabetes patiënten zijn. Doelgroep Hartfalen. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat de prevalentie voor hartfalen in Nederland gemiddeld op 9,6 voor mannen ligt en op 12,4 voor vrouwen (Hoes AW, 2010). Voor de wijken Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost betekent dit dat (9,6 x 25,4) 243 mannen en (12,4 x 27,1) 336 vrouwen aan hartfalen lijden. In totaal zijn er naar schatting =579 mensen met hartfalen in Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost. 15

16 Verwacht aantal toekomstige potentiële klanten. Door de toenemende vergrijzing en een groei van de algehele bevolking zal het aantal mensen met een chronische aandoening de komende 20 jaar flink toenemen. Het aantal mensen met diabetes zal met toenemen en ook het aantal mensen met COPD zal stijgen. Dit blijkt uit het RIVM rapport vergrijzing en toekomstig ziektelast prognose chronische ziekte prevalentie (Blokstra, 2007). Samenvatting afnemersanalyse. In totaal zijn er naar schatting 2915 mensen in Haarlem Schalkwijk en Haarlem Oost die potentiële afnemers zijn van de beweegprogramma s. Dit zijn voornamelijk ouderen van 45- plus met een inactieve en ongezonde leefstijl. Deze doelgroepen moeten worden geïnformeerd over de gezondheidsvoordelen en inhoud van PMC Leo Verton beweegprogramma's. Bedrijfstakanalyse. Met het vijf krachtenmodel van Porter is de aantrekkelijkheid van de bedrijfstak waarin beweegprogramma s worden aangeboden geanalyseerd. De concurrentie intensiteit in een markt wordt bepaald door interne en externe factoren. Het model van Porter geeft inzichten in deze factoren door het analyseren van de vijf krachten. De krachten die geanalyseerd worden zijn: 1 de kracht van leveranciers, 2 de kracht van afnemers, 3 dreiging van potentiële toetreders, 4 dreiging van substituut producten en 5 onderlinge concurrentie (zie figuur 4.1). Figuur 4.1 Vijf krachten model van Porter. 1. Kracht van leveranciers. De leveranciers zijn in dit geval zorgverleners die cliënten doorverwijzen naar PMC Leo Verton. De onderhandelingsmacht van leveranciers is groot. Andere zorgverleners die cliënten aanbevelen of verwijzen om gebruik te maken van de diensten van PMC Leo Verton hebben een goede onderhandelingspositie. Wanneer zorgverleners niet tevreden zijn over de geleverde diensten van PMC Leo Verton ten aanzien van hun patiënten zullen zij deze niet langer verwijzen. PMC Leo Verton zal dan minder cliënten hebben. PMC Leo Verton zal structureel hoge kwaliteit moeten leveren en zorgverleners moeten hiervan overtuigd raken. 2. Kracht van afnemers. De afnemers zijn in dit geval de doelgroep waarvoor de beweegprogramma s zijn ontwikkeld. Afnemers hebben veel macht doordat zij zelf mogen bepalen bij welke zorgverlener zij in behandeling gaan. Directe toegang fysiotherapie heeft deze positie versterkt. Wanneer afnemers niet tevreden zijn over de geleverde diensten kunnen ze overstappen naar een andere aanbieder. Voor de afnemers is een goede kwaliteit en service belangrijk. PMC Leo Verton zal moeten voorzien in deze behoefte om afnemers tevreden te stellen. 16

17 3. Dreiging van potentiële toetreders. De toetredingsdrempel in deze markt is groot daarom is de dreiging van potentiële toetreders laag. Om te starten met het aanbieden van beweegprogramma s gebaseerd op KNGF richtlijnen dient er een fysiotherapiepraktijk opgericht te worden met de benodigde voorzieningen. Ook zullen er mensen moeten worden opgeleid om beweegprogramma s aan te kunnen bieden voor mensen met een chronische aandoening. Wel is het mogelijk dat bestaande fysiotherapeuten hun productassortiment gaan uitbreiden met een beweegprogramma. In dat geval zal het personeel aanvullend geschoold moeten worden om te voldoen aan KNGF richtlijnen. 4. Dreiging van substituut producten. Wanneer er gekeken wordt naar substituten van de aangeboden diensten zijn er veel reguliere sport- en beweegmogelijkheden die aan dezelfde behoefte kunnen voldoen. In Haarlem zijn voldoende faciliteiten om te sporten en bewegen, maar bij deze activiteiten is er geen motivatie en trainingsbegeleiding die wel tijdens een beweegprogramma worden aangeboden. De reguliere sport- en beweegmogelijkheden zijn niet geschikt voor mensen met een chronische aandoening omdat daar niet de juiste begeleiding aanwezig is. Mede daarom zijn de beweegprogramma s een goede uitkomst voor mensen met een chronische aandoening. Wel is het mogelijk dat door gezondheidsorganisaties programma s worden ontwikkeld die voorzien in dezelfde behoefte als het beweegprogramma van PMC Leo Verton. Voorbeelden hiervan zijn de beweegkuur en COACH methode waarmee inactieve methodisch worden gestimuleerd actiever te zijn. Dreiging van andere producten die in dezelfde behoefte voorzien is laag. Het product begeleidt bewegen is niet direct vervangbaar voor een substituut product. 5. Concurrentie tussen bestaande aanbieders. De onderlinge concurrentie tussen aanbieders van beweegprogramma s is zeer laag. Dit komt ten eerste doordat er vaste tarieven gelden voor de fysiotherapie. Aanbieders kunnen daarom niet met prijzen concurreren. Verder richten aanbieders zich op een eigen spreidingsgebeid waar cliënten vandaan komen en hebben ze veelal een vast klantenbestand. Hierdoor is het niet direct nodig om concurrentie te voeren. Hierbij komt het feit dat het om een zorgproduct gaat waarbij de beste zorg voor de cliënt centraal staat. Fysiotherapeuten werken meer samen om tot de beste zorgproducten dan dat zij concurrentie voeren. Desondanks kan elke therapeut zich onderscheiden door goede kwaliteit te leveren. Samenvatting bedrijfstakanalyse. De bedrijfstak voor het aanbieden van beweegprogramma s is aantrekkelijk omdat er weinig concurrentie intensiteit is. De belangrijkste groepen waar PMC Leo Verton zich op moet richten zijn de verwijzende zorgaanbieders en de afnemers. Het leveren van kwaliteit is voor de verwijzende zorgaanbieders belangrijk. Voor de afnemers zowel kwaliteit als service belangrijk. 17

18 Concurrentieanalyse. Door het uitvoeren van een concurrentieanalyse wordt het duidelijk wat de positie van PMC Leo Verton is ten opzichte van de concurrenten. De strategieën die concurrenten hanteren kunnen leerzaam zijn voor de eigen organisatie. Er bestaan concurrentievormen op vier niveaus (Otto, 2006). Voor PMC Leo Verton zijn concurrenten op product- en merkniveau belangrijk. Concurrentie tussen merken/organisaties die zijn gericht op hetzelfde marktsegment (merkniveau). Concurrentie tussen producten met vergelijkbare eigenschappen (productniveau) Concurrentieniveaus. Per niveau wordt kort beschreven op welke wijze en door wie er geconcurreerd wordt. Merkniveau. De concurrentie op merkniveau bestaat uit fysiotherapiepraktijken die beweegprogramma s aanbieden voor dezelfde doelgroep. De beweegprogramma s van PMC Leo Verton concurreren met beweegprogramma s ontwikkeld door andere fysiotherapiepraktijken. In de gemeente Haarlem zijn 82 fysiotherapiepraktijken. Hiervan bieden zes praktijken beweegprogramma s aan (zie tabel 4.2). Productniveau. Voor de concurrentie op productniveau zijn producten geanalyseerd met vergelijkbare eigenschappen als een beweegprogramma van PMC Leo Verton. Hieruit is gebleken dat door Stichting Sportsupport beweegactiviteiten worden georganiseerd voor mensen met een chronische aandoening. Door het NISB is een leefstijlprogramma ontwikkeld voor mensen met diabetes genaamd de beweegkuur. Door Rijksuniversiteit Groningen Is de COACH methode ontwikkeld waarbij inactieve worden gestimuleerd om actief te zijn. Deze drie alternatieve productmogelijkheden zijn opgenomen in tabel 4.1. Tabel 4.1 Concurrenten/medeaanbieders. Organisatie Aanbod Contact MTC Springerlaan Diabetes, COPD, Hartrevalidatie Leidsevaart fysiotherapie Diabetes, COPD, Hartrevalidatie Barbara Diepeveen Fysiotherapie Diabetes 2024 AV HAARLEM, Tel: Nieuw groenendaal (heemstede) COPD, Diabetes, Hartfalen Praktijk Deen (heemstede) Diabetes, COPD, Hartfalen Santwee tel Astmafonds/Sportsupport Gym, gymnastiek en medisch Tel: zwemmen NISB beweegkuur Diabetes COACH methode Bewegen voor inactieve Checklist concurrenten. Aan de hand van een checklist zijn de beweegprogramma s van concurrenten vergeleken met de beweegprogramma s van PMC Leo Verton. De checklist is opgenomen in tabel 4.2. In de checklist zijn criteria aangegeven welke vervolgens per concurrent beoordeelt zijn met een symbool. De symbolen hebben de volgende betekenis: - - (veel minder) (minder) -/+ (gelijk) + (beter) ++ (veel beter). Voor een motivatie van de beoordelingscriteria zie bijlage 5. 18

19 Tabel 4.2 Checklist concurrenten. Aanbieder MTC Leidsevaart Diepeveen Criterium Gezondheidsbevorderende effecten Deen Santwee Nieuw groenendaal Sportsupport NISB -/+ -/+ -/+ -/+ -/+ -/ Begeleiding -/+ -/+ -/+ -/+ -/+ -/+ - -/+ - Kwaliteit -/+ -/+ -/+ -/+ -/+ -/+ - -/+ - PR - -/+ -/ / Presentatie -/ / COACH Vergoeding - -/+ -/+ -/+ -/ Niet bekend Samenvatting concurrentieanalyse. Uit de checklist is gebleken dat het beweegaanbod van Sport Support op alle criteria minder scoort dan de beweegprogramma s van PMC Leo Verton. Het beweegaanbod kan worden gezien als een alternatief, maar voldoet niet aan de kwaliteit van een beweegprogramma. In de gemeente Haarlem zijn relatief weinig fysiotherapiepraktijken die beweegprogramma s aanbieden voor mensen met een chronische aandoening. Van de praktijken die dat wel doen zitten MTC (Haarlem Oost) en Santwee (Schalkwijk) in het zelfde spreidingsgebied als PMC Leo Verton. Dit zijn concurrenten, medeaanbieders, waar vooral rekening mee moet worden gehouden. Kijkend naar de checklist scoren de concurrenten op bijna alle criteria gelijk als PMC Leo Verton. Door een goede presentatie en PR is het mogelijk voor PMC Leo Verton een voorsprong te creëren ten opzichte van de concurrenten. Ook heeft PMC Leo Verton een overeenkomst afgesloten met zorgverzekeraar Achmea voor een vergoeding van de beweegprogramma s. Dit hebben MTC en Santwee voor zover bekend niet. Distributieanalyse. In de distributieanalyse is onderzocht op welke manieren mensen met een chronische aandoening kunnen deelnemen aan beweegprogramma s. Ook is onderzocht via welke kanalen mensen met een chronische aandoening geadviseerd worden over leefstijl en gezondheid. Dit is uiteindelijk van belang om distributie en marketing van de beweegprogramma s via de juiste kanalen uit te voeren. Distributiewijze. Er zijn verschillende manieren waarop mensen met een chronische aandoening kunnen deelnemen aan de beweegprogramma s. Door een afspraak te maken bij PMC Leo Verton is het mogelijk informatie over de beweegprogramma's te krijgen en eventueel een BRAVOmeting te doen. Ook is het mogelijk dat geïnteresseerde zijn verwezen door huisartsen of andere specialisten. Tot op heden gebeurt dat op initiatief van de zorgverlener, want hier zijn nog geen duidelijke afspraken en richtlijnen over. Distributiekanalen. Mensen met een chronische aandoening worden geadviseerd door zorgaanbieders om een bepaald behandelingstraject te volgen. Binnen dit traject zijn verschillende zorgverleners actief die de patiënt adviseren. Ook zijn er andere partijen (thuiszorginstanties, patiëntenverenigingen en stichtingen) die contact hebben met mensen die een chronische aandoening hebben en hun voorzien van informatie en advies. In de distributiekanalen staat beschreven hoe de zorg voor mensen met een chronische aandoening verloopt. 19

20 Zorgdistributie. COPD patiënten verkrijgen zorg en leefstijladviezen van zorgaanbieders. De diagnose COPD wordt gesteld door de huisarts. De huisarts neemt de patiënt vervolgens in behandeling en bepaald het vervolgtraject. In sommige gevallen gaat de COPD patiënt naar een specialist zoals de longarts. De longarts voert controles en onderzoeken uit (Baan, Hutten, & PM, 2003). Om de conditie te verbeteren en ademhalingsoefeningen te trainen kan er fysiotherapie worden toegepast. Apothekers zijn verantwoordelijk voor medicijnverstrekking en eventuele voorlichting. In bijlage 5, figuur 1 is het zorgmodel voor mensen met COPD opgenomen. Mensen met diabetes vallen onder de zorg van huisartsen, praktijkondersteuners, diabetesverpleegkundige, fysiotherapeuten, diëtisten en podotherapeuten. Met de huisarts en diabetesverpleegkundige hebben diabetespatiënten veruit het meeste contact (95%) gevolgd door de diabetesverpleegkundige (76%) en praktijkondersteuner (65%) (Lemmens L, 2009). De eerste lijn zorg voor mensen met diabetes richt zich op gevallen zonder ernstige complicaties. Het doel van de zorg is het voorkomen van complicaties. Wanneer er wel complicaties aanwezig zijn vindt er doorverwijzing plaats naar complexere zorg. In bijlage 5, figuur 2 is het zorgmodel voor mensen met diabetes ogenomen. Hartfalen. De zorg voor hartfalen richt zich op het voorkomen van verslechtering van de aandoening. Betrokken zorgaanbieders zijn de huisarts, cardioloog en hartfalenverpleegkundige (Baan, Hutten, & PM, 2003). De huisarts stelt de diagnose en bepaalt het behandelplan. Bij ernstigere gevallen wordt de patiënt behandeld door een cardioloog in samenwerking met de hartfalenverpleegkundige. De apotheek voorziet de patiënt van medicijnen. De fysiotherapeut speelt een rol bij verzorgen van lichaamsbeweging. In bijlage 5, figuur 3 is het zorgmodel voor mensen met hartfalen opgenomen. Overige betrokken partijen. Voor mensen met chronische aandoeningen zijn er verenigingen die opkomen voor de belangen van chronisch zieken. Deze verenigingen worden patiëntenverenigingen genoemd. De patiëntenverenigingen geven voorlichting tan aanzien van leefstijl en gezondheid en organiseren activiteiten voor mensen met chronische aandoeningen. In Haarlem organiseert Stichting Sportsupport beweegactiviteiten voor mensen met chronische aandoeningen. Geschikte distributie kanalen. Uit de resultaten van de literatuurstudie is gebleken dat 95% van de mensen met een chronische aandoening contact hebben met de huisarts. Ook wordt de huisarts gezien als de poortwachter van de eerste lijns zorg. Wanneer iemand gezondheidsklachten ervaart is de huisarts de eerste zorgaanbieder die geraadpleegd wordt. Vervolgens bepaalt de huisarts het behandelplan De huisarts lijkt daarom het meest geschikt om mensen met een chronische aandoening te verwijzen naar een beweegprogramma. Om de naamsbekendheid en bereikbaarheid van beweegprogramma s te vergroten is het belangrijk om in folders en zoekmachines van aangepaste sport- en beweegactiviteiten vermeld te worden. Samenvatting distributieanalyse. Voor het aanbieden van beweegprogramma s heeft PMC Leo Verton nog geen duidelijke distributiekanalen. Het is van belang dat deze er wel komen. De zorg voor mensen met een chronische aandoening verloopt via meerdere zorgaanbieders. De huisarts is het meest geschikt om te betrekken bij distributie van de beweegprogramma s. Voor het vergroten van de naamsbekendheid en bereikbaarheid is het belangrijk om vermeld te worden in folders en zoekmachines. 20