#GOUDENEEUW Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw

Transcriptie

1 #GOUDENEEUW Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw DOCENTENHANDLEIDING CKV De tentoonstelling Hollanders van de Gouden Eeuw in de Hermitage illustreert op welke manier burgers in Holland en Amsterdam collectief opereren om een gezamenlijke welvaart voor stad en gewest te bereiken. Leerlingen ontdekken in het museum hoe de burgers zich binnen het netwerk presenteren en wat het netwerk inhoudt. Zij krijgen inzicht in de achtergronden van de handel, zorg en de rol van de gegoede burgerij binnen de stadsregering. Als voorbereiding op het bezoek onderzoeken leerlingen hun eigen netwerken. Tijdens het museumbezoek vergelijken leerlingen dit netwerk met de netwerken van de Hollanders uit de 17e eeuw. Terug op school leggen zij verbindingen tussen hun eigen netwerk en dat van de burgers uit de het 17e eeuw.

2 Voorbereiding in de klas (45 minuten) Benodigdheden: - Onderzoeksblad: download het onderzoeksblad van - Druk voor iedere leerling een onderzoeksblad af. - Bij gebruik van een digibord: ga naar klik op zie meer en scroll vanaf daar naar beneden voor de introductie. Als voorbereiding op het bezoek aan de tentoonstelling onderzoeken leerlingen hun eigen netwerken. De volgende vraag staat tijdens de voorbereiding op school centraal: Hoe presenteer jij je binnen je netwerk en hoe gebruik je dit netwerk? 1 Vertel de leerlingen kort over de de tentoonstelling Hollanders van de Gouden Eeuw en laat eventueel via het digibord de website zien. De leerlingen doen op deze tentoonstelling een onderzoek. Zij mogen kiezen voor één van de drie netwerken: zorg, macht en vriendschap. Door dit onderzoek krijgen de leerlingen een beeld van de burgerlijke samenleving van de 17e eeuw. De tentoonstelling geeft de leerlingen de mogelijkheid om deze belangrijke periode uit de geschiedenis van dichtbij te kunnen bekijken. 2 Deel de onderzoeksbladen uit aan de leerlingen. Hierop staan 5 opdrachten waaraan de leerlingen zelfstandig of in tweetallen werken. Opdracht 1. Opdracht 2. Leerlingen brengen hun eigen netwerk in kaart met behulp van het onderzoeksblad. Leerlingen vormen tweetallen en bespreken onderling hun netwerken. Opdracht 3 en 4. Leerlingen werken zelfstandig aan opdracht 3 en 4. Bespreek met de leerlingen hun antwoorden. Onderdelen: - verschillende functies van netwerken, - manier waarop je kunt netwerken, - presentatie op Facebook: hoe doe je dat? - zijn je vrienden een netwerk? Opdracht 5. Leerlingen vormen tweetallen en maken opdracht 5. Wat verwachten de leerlingen te zien in de Hermitage van 17e-eeuwse netwerken? Gebruik bij de bespreking eventueel ervaringen van de leerlingen uit hun kunstdossier. 3 PRAKTISCHE VOORBEREIDING MUSEUMBEZOEK a. Tijdens het programma in de Hermitage krijgen de leerlingen een leentelefoon. b. De leerlingen gebruiken hun eigen adres bij het aanmelden, dit om gegevens uit de tentoonstelling te kunnen bewaren en naderhand bij de verwerkingsopdracht te kunnen inzetten. Dit adres geeft toegang tot hun eigen gegevens op de website. Bespreek dit met de leerlingen. De adressen worden niet voor andere doeleinden ingezet door het Amsterdam Museum of de Hermitage Amsterdam. c. Verdeel de klas alvast in twee groepen. d. Bespreek wat wel en niet kan in het museum (museumregels).

3 Het museumbezoek Het programma in de Hermitage bestaat uit een onderzoek naar 17e-eeuwse netwerken via de app #Gouden Eeuw. De leerlingen worden onderdeel van een van de netwerken van Hollanders uit de 17e eeuw. Zo ontdekken zij hoe de Hollanders handelen, trouwen, carrière en vrienden maken. Wij wensen u en uw leerlingen veel plezier bij het bezoek! Praktische gegevens: - Komt u met de bus? Het is mogelijk om kort te stoppen op de Weesperzijde om groepen uit te laten stappen. De groepsentree is aan de achterzijde van het museum aan de Nieuwe Keizersgracht 1. Voor informatie over busparkeerplaatsen in Amsterdam ga naar - Meld u zich bij binnenkomst bij de informatiebalie. De museumdocenten staan hier op u te wachten. - U betaalt van tevoren bij de balie. Terug in de klas (50 minuten) 4 PRAKTISCHE INFORMATIE OPHALEN UIT FAVORIETEN Via de website kunnen de leerlingen hun gelopen route in het museum bekijken. Ze kunnen inloggen met het adres dat ze hebben gebruikt tijdens het museumbezoek. De leerlingen gebruiken hun favorieten en foto s uit het museum bij de verwerkingsopdracht. Op de site kunnen zij hun eigen favorieten en verhaallijn bekijken. 5 LESOPZET VERWERKING Tijdens het museumbezoek hebben de leerlingen foto s en de chatberichten gemaakt. Terug op school maken de leerlingen hiervan een eigen werk. U bepaalt op welke manier en met welke materialen zij deze opdracht uitvoeren. Suggesties: - analoog: de leerlingen drukken de chatteksten en de foto s af vanuit hun verzameling en maken met eigen foto s (van bijvoorbeeld Facebook) een collage van een groepsportret; - analoog: de leerlingen gebruiken verschillende materialen om groepsportret te maken en gebruiken hun verzameling als inspiratiebron voor een groepsportret; - digitaal: de leerlingen bewerken chatteksten en foto s vanuit hun verzameling tot een groepsportret; - digitaal: leerlingen bewerken chatteksten vanuit hun verzameling tot een nieuwe chat waarin zij zelf, en hun eigen netwerk ook voorkomen. CRITERIA BIJ DE OPDRACHT - het groepsportret laat overeenkomsten zien tussen de netwerken uit de 17e eeuw en hedendaagse netwerken, - het groepsportret laat zien of je het met de stelling eens of oneens bent, - de leerling heeft gebruik gemaakt van de eigen verzameling vanuit het programma in het museum. Bijlage 1 Doelstellingen programma #goudeneeuw - Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw Bijlage 2 Nieuwe examenprogramma CKV Bijlage 3 Achtergrondinformatie over de tentoonstelling en het programma

4 BIJLAGE 1 Doelstellingen programma #goudeneeuw - Chatten met Hollanders UIT de 17e eeuw DOELSTELLINGEN CKV-PROGRAMMA HOLLANDERS VAN DE GOUDEN EEUW Leerlingen - benoemen overeenkomsten tussen de mentaliteit en eigenschappen van 17e-eeuwse burgers en hedendaagse Nederlanders, - kunnen in eigen woorden de netwerkstructuren van de 17e-eeuwse Hollanders beschrijven, - kunnen in een portret aangeven wat de overeenkomsten zijn tussen 17e-eeuwse burgers en henzelf in netwerken en de manier waarop zij zich presenteren, - kunnen maatschappelijke tendensen en situaties uit de Gouden Eeuw met hedendaagse vergelijken en kunnen daar zelf voorbeelden bij geven aan de hand van werken uit de tentoonstelling. BIJLAGE 2 Aansluiting nieuw examenprogramma CKV (juni 2015) In juni 2015 is het examenprogramma CKV ingevoerd. De cursieve tekst geeft aan waar het programma #goudeneeuw - Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw aansluit bij dit nieuwe examenprogramma CKV. DOMEIN A VERKENNEN 1. Bij domein A van het examenprogramma CKV beschrijven de leerlingen hun eigen ervaring met kunst, kunstzinnige interesses, kennis van en opvattingen over kunst en kunnen daarop reflecteren, en het resultaat gedocumenteerd vastleggen. In de voorbereidende les bij het programma #goudeneeuw - Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw wordt leerlingen gevraagd om hun eigen netwerk te beschrijven en zich een beeld te vormen van de netwerken in de 17e eeuw. De docent kan ervoor kiezen om de ervaringen van de leerlingen uit bijvoorbeeld hun kunstdossier te koppelen aan deze voorbereiding. In de introductie op de tentoonstelling wordt een koppeling gemaakt tussen Facebook en een groepsportret. Ook hier vindt een aansluiting plaats bij punt 2 van Domein A namelijk: 2. de leerling kan aangeven hoe zijn ervaring, interesses, kennis en opvattingen zich verhouden tot die van anderen, onder wie zijn medeleerlingen. DOMEIN B VERBREDEN 3. De kandidaat kan ervaringen met nieuwe kunstzinnige activiteiten die worden aangeboden in een levensechte, professionele context, beschouwen en waarderen. De leerlingen onderzoeken de zalen van de tentoonstelling door middel van een app en foto s met hedendaagse tendensen. In dit onderzoek bouwen zij aan een verzameling.

5 4. De kandidaat kan inhoud, vorm en betekenis van uitingen in tenminste drie (havo) of vier (vwo) kunstdisciplines vanuit een of meerdere van de volgende dimensies beschouwen: Feit en fictie Schoonheid en lelijkheid Autonoom en toegepast Ambachtelijk en industrieel Amusement en engagement Digitaal en analoog Traditie en innovatie Herkenning en vervreemding Lokaal en globaal Monodisciplinair, multidisciplinair, interdisciplinair De dimensies zijn discipline-overstijgende thema s van waaruit de totstandkoming en verschijningsvormen van kunst, de betekenissen die makers en publiek eraan geven en haar sociaal-maatschappelijke functies beschouwd, geanalyseerd en bediscussieerd kunnen worden. De leerlingen krijgen door middel van de app informatie over de totstandkoming van de groepsportretten en de betekenis die er in het verleden en heden aan is gegeven. De opdracht daagt de leerlingen uit om met elkaar in discussie te gaan en er zijn dan ook geen gesloten antwoorden mogelijk. DOMEIN C VERDIEPEN 5. De kandidaat kan, individueel en/of in een klein team van medeleerlingen een artistiek creatief proces of een aspect daarvan onderzoeken. 6. De kandidaat kan hierbij gebruik maken van: voor dit onderzoek of proces geschikte werkwijzen, in de vorm van praktische activiteiten en beschouwend onderzoek; de voor dit onderzoek vereiste creërende en analytische vaardigheden; diverse bronnen in verschillende media; zijn culturele omgeving. In de tentoonstelling overleggen de leerlingen met elkaar hun onderzoek met bijbehorende verzameling. Zij beschouwen de werken en analyseren deze maar ook de tijd waarin het werk tot stand is gekomen. 7. De havo- /vwo-kandidaat kan hierbij gebruik maken van de onder domein B opgedane kunsttheoretische en/of cultuurhistorische kennis. De vwo-kandidaat kan deze kennis kritisch analyseren en contextualiseren. 8. De kandidaat kan de verkregen inzichten documenteren en verantwoorden in een daartoe geëigende vorm, zoals een presentatie, tentoonstelling, verslag, debat, beeld, film, performance. Terug op school werken de leerlingen hun verzameling uit tot een product: een groepsportret van een netwerk dat de eeuwen overstijgt. De leerling kan daarbij de keuzes binnen zijn eigen werk becommentariëren en verantwoorden. DOMEIN D ONDERDELEN UIT DOMEIN D VINDEN OP SCHOOL PLAATS. 9. De kandidaat kan verbanden leggen tussen de in de domeinen A, B en C opgedane ervaringen en inzichten met betrekking tot kunstzinnige processen. 10. De kandidaat kan aangeven wat daarvan de betekenis is voor zijn (verdere) kunstzinnige en culturele ontwikkeling. 11. De kandidaat kan deze reflectie toelichten in een daarvoor geëigende vorm; te denken valt aan een gesprek, een film, een presentatie, een (digitaal) dossier of een combinatie van deze vormen.

6 BIJLAGE 3 Achtergrondinformatie over de tentoonstelling en het programma De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden maakt in de 17e eeuw een ongekende bloeiperiode door. Europa wordt één van de machtigste landen op het gebied van handel, wetenschap en kunsten. Holland heeft als rijkste gewest de meeste invloed in de Republiek. Vooral de steden zijn groot en machtig. Meer dan de helft van de bewoners woont in een stad. De bevolking neemt vrijwel overal snel toe, vooral door nieuwe bewoners van elders. In de steden gaat een grote groep rijke kooplieden en gefortuneerde ambachtslieden de dienst uitmaken. Terwijl in de rest van Europa de macht vooral in handen ligt van vorsten en kerkelijke bestuurders, wordt de Republiek bestuurd door burgers. De tentoonstelling Hollanders van de Gouden Eeuw geeft een gezicht aan deze invloedrijke mannen en vrouwen, vooral uit de stad Amsterdam. Door stad en land te besturen, handel te drijven, de verdediging van de stad op zich te nemen, het sociale vangnet in te richten en te besturen én door wetenschappelijke ontwikkelingen te stimuleren, dragen zij ertoe bij dat de Republiek een van de machtigste en welvarendste naties van Europa wordt. Niet voor niets noemen we de 17e eeuw de Gouden Eeuw. Bij het programma #goudeneeuw - Chatten met Hollanders uit de 17e eeuw, doorlopen de leerlingen twee opdrachten. De leerlingen onderzoeken een van de drie netwerken door middel van de groepsportretten in de Grote Zaal en de app. Dit doen zij aan de hand van een stelling. Zij verzamelen chats en maken foto s die ingezet worden als argumenten voor of tegen de stelling. Deze opdracht doen zij in tweetallen. Ook doen de leerlingen een onderzoek naar de overeenkomsten tussen de maatschappij van de 17e eeuw en de huidige maatschappij. Bij deze opdracht maken de leerlingen foto s van schilderijen. Deze foto s zetten de leerlingen ook in bij de verwerkingsopdracht in de klas.