Kennisvragen bij De wereld van Sofie
|
|
- Mathijs Peeters
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kennisvragen bij De wereld van Sofie De onderstaande vragen kunnen jou helpen om greep te krijgen op de informatie die jij moet kennen uit het boek. Veel informatie zul je vrij eenvoudig kunnen vinden met behulp van de tekst en het register. Soms zul je echter merken dat het boek onvoldoende duidelijk is, en een enkele keer zelfs onjuist, over de geschiedenis van de filosofie. Daarom kun je je voordeel doen met deze vragen. De mythen 1. Waarin verschillen natuurlijke verklaringen en mythische verklaringen van elkaar? 2. Is een natuurlijke verklaring per se waar en een mythische verklaring per se onwaar? Verklaar jouw 3. Levert filosoferen mythische verklaringen op, natuurlijke verklaringen of geen van beide? Beredeneer je De natuurfilosofen 1. Wat bedoelen de natuurfilosofen met een oerstof, zoals zij die probeerden vast te stellen? 2. Wat is de oerstof of wat zijn de oerstoffen volgens achtereenvolgens Thales, Anaximander, Anaximenes, Parmenides, Heraclitus, Empedocles en Anaxagoras? 3. Wat betekent het, als men Parmenides een rationalist noemt? 4. Staat Zeno van Elea met zijn paradoxen bij de controverse over het bestaan van verandering meer aan de kant van Parmenides of meer aan die van Heraclitus? Verklaar je 5. Het woord filosofie is geïntroduceerd door Pythagoras (nog altijd bekend van de wiskundige stelling die wordt toegeschreven aan hem). In zekere zin onderscheidt ook hij een oerstof: getallen en getalsverhoudingen. Toch kun je hem niet zo goed een filosoof noemen. Leg dit uit. Democritus 1. Welke verschillen en welke overeenkomsten bestaan er tussen de atomen waarover Democritus filosofeerde en de atomen waarover wordt gesproken binnen de huidige natuurwetenschap? 2. Democritus wordt een materialist genoemd. Wat betekent deze uitdrukking in filosofische zin en waarin verschilt deze betekenis van de alledaagse betekenis van de uitdrukking? 3. Democritus heeft een mechanische opvatting van de natuur. Deze opvatting zou je tevens deterministisch kunnen noemen. Wat houdt dit dan in? Het lot 1. Wat heeft geloof in het lot te maken met determinisme? 2. Waarin verschilt de manier waarop in de mythe van Oedipus zijn lotgevallen worden verklaard, van de manier waarop de Griekse geschiedschrijvers Herodotus en Thucydides historische gebeurtenissen verklaren? 3. Sluit vertrouwen in de medische wetenschap uit dat ziekte en gezondheid ook te maken kunnen hebben met toeval en/of vrije wil? Beredeneer jouw 4. Waarom is de zogenoemde eed van Hippocrates relevant voor de medische ethiek? Is deze eed zèlf een vorm van ethiek? Beredeneer jouw Socrates 1. Waarom bestond er in het Griekenland van de Vijfde Eeuw voor het begin van onze jaartelling wèl en in andere gebieden niet zo n behoefte aan de bijdrage van sofisten? 2. Waarom zou je de sofisten geen filosofen kunnen noemen? 3. Wat bedoelt men met de scepsis van de sofisten? 4. Wat bedoelt Protagoras met zijn uitspraak: De mens is de maat van alle dingen? 5. Wat bedoelt men als men Protagoras een agnosticus noemt? 6. Hoe staan sofisten tegenover de normen van de maatschappij waarin zij leven? 7. Waarin verschilt de manier waarop Socrates dialogen voert, van de manier waarop sofisten gesprekken voeren? 8. Wat bedoelt Socrates als hij zijn eigen werkwijze vergelijkt met de verloskunde van een vroedvrouw (maieutiek)? Benoem de overeenkomsten. 9. Wat bedoelt men met socratische ironie? 10. Wat bedoelt Socrates, als hij zich vergelijkt met een horzel? 11. In welk opzicht kan men Socrates een echte filosoof noemen? 12. Wat zegt juist inzicht volgens Socrates over iemands handelen? Kunnen mensen volgens Socrates willens en wetens verkeerde dingen doen? Plato 1. Ziet Plato de publieke opinie als een belangrijke leidraad voor het leven? Verklaar je 2. Wat bedoelt Plato met de ideeën? 3. Wat hebben volgens Plato waarheid, schoonheid en het goede met elkaar te maken? 4. Benoem een duidelijk verschil tussen de opvatting van het goede van de sofisten en die van Plato. 1
2 5. Is de zintuiglijke wereld volgens Plato s ideeënleer de werkelijkheid? Verklaar je 6. Naar verluidt stond bij de ingang van Plato s Academie: Laat niemand hier binnentreden die geometrisch niet onderlegd is. Wat is het dat Plato zozeer waardeert in de wiskunde? 7. Als men het tegenwoordig heeft over een leven na de dood, dan bedoelt men met dat wat blijft bestaan na de dood meestal iets anders dan wat Plato verstaat onder de onsterflijke ziel. Leg het verschil uit. 8. Leg in eigen woorden de grotmythe uit en verklaar wat Plato met deze vergelijking probeert duidelijk te maken. 9. Geeft Plato met zijn grotmythe een mythische verklaring? Verklaar jouw 10. Heeft Plato in zijn ideale staat vrijheid hoog in het vaandel staan? Verklaar je 11. Welk verband legt Plato tussen de drie deugden van delen van het lichaam en de indeling van de maatschappij. 12. Hoe beoordeelt Plato het maatschappelijk verschil tussen mannen en vrouwen? 13. Veel ouders willen hun kinderen op hun eigen manier kunnen opvoeden. Vindt Plato dat zij hun zin moeten krijgen? 14. Velen beschouwen liefde als een persoonlijke zaak tussen twee mensen. Hoe denkt Plato hierover? Aristoteles 1. Waarin verschilt de manier waarop Aristoteles de werkelijkheid benadert van de manier waarop Plato dat doet? 2. Hoe verschillen de vormen van Aristoteles van Plato s ideeën? 3. Waar komt volgens Plato en waar komt volgens Aristoteles de inhoud van ons verstand vandaan? 4. Betekenen de potentiële mogelijkheden die Aristoteles onderscheidt, dat alles uit alles kan ontstaan? Verklaar jouw 5. Leg aan de hand van een zelfgekozen voorbeeld de vier oorzaken uit die Aristoteles onderscheidt. 6. Geef een exacte omschrijving van logica en leg uit wat Aristoteles heeft bijgedragen aan dit vakgebied. 7. Hoe onderscheidt Aristoteles aan de hand van de menselijke vermogens drie delen van de menselijke ziel? 8. Wat wordt bedoeld met Aristoteles ethiek van de gulden middenweg? 9. Volgens Aristoteles is de mens behalve een rationeel dier ook een politiek wezen. Leg dit uit. 10. Welke drie goede en welke drie slechte staatsvormen onderscheidt Aristoteles en waarin verschillen deze staatsvormen? 11. Wat heeft Aristoteles negatieve vrouwbeeld te maken met zijn onderscheid tussen vorm en materie? Het hellenisme 1. Welke ontwikkelingen maken dat er met het hellenisme een nieuw tijdperk in de geschiedenis van de mens aanbreekt? 2. Wat wordt bedoeld met syncretisme? 3. Hoe beantwoorden de cynici de vraag waaruit het echte geluk eigenlijk bestaat en hoe dit kan worden bereikt? 4. Hoe beantwoorden de stoïcijnen de vraag waaruit het echte geluk eigenlijk bestaat en hoe dit kan worden bereikt? 5. Hoe beantwoorden de epicuristen de vraag waaruit het echte geluk eigenlijk bestaat en hoe dit kan worden bereikt? 6. Er bestaat in de tijd van het hellenisme nog een vierde belangrijke filosofische stroming: de sceptici. Een belangrijke vertegenwoordiger van deze stroming is Pyrrho van Elis, die leefde rond het jaar 300 voor het begin van onze jaartelling. Hoe beantwoorden de sceptici de vraag waaruit het echte geluk eigenlijk bestaat en hoe dit kan worden bereikt? 7. Wat betekent mystiek in filosofische zin? 8. Leg uit hoe Plotinus een mystieke interpretatie geeft van de filosofie van Plato. Twee culturen 1. Welke godsdienstige overtuiging, welk idee van het belangrijkste zintuig en welke opvatting van de geschiedenis kenmerken de Indo-Europese culturen? 2. Waarom ziet men in sommige Indo-Europese religies passiviteit en leven in afzondering als een ideaal? 3. Welke godsdienstige overtuiging, welk idee van het belangrijkste zintuig en welke opvatting van de geschiedenis kenmerken de Semitische culturen? 4. Hoe staan Semieten tegenover het afbeelden van hun God? 5. In hoeverre wijkt Jezus Christus met zijn leer af van wat de Israëlieten rond het jaar 0 van de Messias verwachten? 6. Waarom is het christendom meer dan een joodse sekte? De middeleeuwen 1. Welke gebeurtenissen rechtvaardigen dat men kan zeggen dat rond het jaar 500 het tijdperk van de klassieke oudheid ten einde loopt? 2. In welke opzichten kun je zeggen dat er de eerste eeuwen na het jaar 400 wel degelijk sprake was van cultureel verval? 3. Welke drie cultuurgebieden ontstonden na verloop van tijd uit het oude Romeinse Rijk? 2
3 4. Wat wordt ermee bedoeld als wordt gesteld dat Augustinus Plato heeft gekerstend? 5. In hoeverre kijkt Augustinus anders aan tegen het kwaad dan dat de neoplatonist Plotinus dat doet? 6. Hoe verenigt Augustinus een zeker determinisme met de verantwoordelijkheid van de mens voor zijn of haar eigen leven? 7. Bestaat er een verband tussen het onderscheid dat Augustinus maakt tussen de Staat Gods en de Wereldlijke Staat en het gegeven dat hij vroeger het manicheïsme aanhing? Verklaar jouw 8. Welke verschillende opvattingen van de verhouding tussen rede en geloof worden uitgedrukt in de uitspraak credo quia absurdum van Tertullianus en credo ut intelligam van Anselmus? 9. Wat bedoelt men als men stelt dat Thomas van Aquino Aristoteles kerstende? 10. Welke twee wegen kunnen volgens Thomas van Aquino naar God voeren? 11. Wat heeft de opvatting van Thomas van Aquino van de mens als een wezen dat een plaats inneemt tussen dieren en engelen, te maken met de manier waarop Aristoteles de mens ziet? 12. Hoe oordeelt Thomas van Aquino over vrouwen? 13. Wat heeft Hildegard von Bingen bijgedragen aan de filosofie? De renaissance 1. Leg uit in hoeverre de kunst en cultuur van de klassieke oudheid een wedergeboorte ondergaan in de renaissance. 2. Waarom vormen de uitvinding van het kompas, het buskruit en de boekdrukkunst een reden waarom er met de renaissance een nieuw tijdperk aanbreekt? 3. Wat houdt het nieuwe mensbeeld van de renaissance in? 4. Wat heeft het renaissance-ideaal van l uomo universale te maken met het humanistisch individualisme? 5. Wat houdt de nieuwe levensopvatting van de renaissance in? 6. Hebben de mensen in de middeleeuwen net zozeer het bewustzijn in de middeleeuwen te leven, als dat de mensen in de renaissance het bewustzijn hebben dat zij leven in de renaissance? Verklaar jouw 7. Wat houdt de nieuwe opvatting van de natuur van de renaissance in? 8. Wat houdt de nieuwe wetenschappelijke methode van de renaissance in, waarom wordt deze de empirische methode genoemd en waarin verschilt deze van de empirische wetenschap van de oudheid? 9. Wat bedoelt Galileo Galilei met zijn uitspraak dat het boek der natuur is geschreven in de taal van de wiskunde? 10. Wat houdt het nieuwe wereldbeeld van de renaissance in en wat betekenen in dit verband de uitdrukkingen geocentrisme en heliocentrisme? 11. Wat voegt Kepler toe aan het heliocentristische wereldbeeld van Copernicus? 12. Hoe staat Newton tegenover de middeleeuwse voorstelling dat er in de sterrenkunde andere wetten zouden gelden dan in de natuurkunde hier op aarde? Verklaar jouw 13. Wat wordt bedoeld met de nieuwe relatie tot God van de renaissance? 14. Was Luther een humanist zoals Ficino en Leonardo da Vinci dat waren? Verklaar jouw De barok 1. Wat wordt bedoeld met de uitdrukkingen carpe diem en memento mori? 2. Waarin onderscheidt een verlicht despoot zich van een vorst die gewoon naar eigen goeddunken macht uitoefent? 3. Wat bedoelt men in de filosofie met idealisme en waarin verschilt deze betekenis van de manier waarop men deze uitdrukking in het dagelijks leven gebruikt? 4. Wat bedoelt men in de filosofie met materialisme en waarin verschilt deze betekenis van de manier waarop men deze uitdrukking gebruikt in het dagelijks leven? 5. Waarom kun je Thomas Hobbes en La Mettrie geen idealisten noemen? 6. Wat wordt bedoeld met het mechanistisch wereldbeeld? 7. Beredeneer of Leibniz een materialist is, een idealist of geen van beide. Descartes 1. Wat maakt Descartes in filosofische zin tot een rationalist? 2. Kun je Descartes een scepticus noemen omdat zijn filosofie begint bij universele twijfel? Verklaar jouw antwoord? 3. Wat wordt bedoeld met het geestlichaamprobleem? 4. Welke methode moet een filosoof volgens Descartes gebruiken om een filosofisch probleem op te lossen? 5. Betekent Descartes uitspraak cogito ergo sum dat voor hem vooraf vaststaat dat alles wat maar denkt, ook bestaat? Verklaar jouw 6. Op welke twee manieren beredeneert Descartes dat God zou moeten bestaan? 7. Hoe beredeneert Descartes dat de werkelijkheid gewoonlijk overeenkomt met datgene dat wij met onze rede erkennen? 3
4 8. Wat houdt Descartes dualisme in bij zijn opvatting over de werkelijkheid en zijn opvatting van de mens? 9. Waarom beschouwt Descartes dieren als automaten? 10. Waarom ziet Descartes de mens als heer en meester van de natuur? Spinoza 1. Wat wordt bedoeld met de historisch-kritische manier waarop Spinoza de bijbel uitlegt? 2. Wat bedoelt men als men Spinoza een pantheïst noemt? 3. Wat houdt de geometrische methode die Spinoza hanteert precies in en wat heeft deze methode te maken met zijn rationalisme? 4. Wat heeft Spinoza s monisme te maken met zijn opvatting van substantie? 5. Waarin onderscheiden attributen en modi zich volgens Spinoza van elkaar? 6. Voor veel mensen die in een God geloven, is deze van belang als een wezen dat zich persoonlijk om hen bekommert. Zal de God van Spinoza in deze behoefte voorzien? 7. Leg uit waarom Spinoza God niet ziet als een externe oorzaak van alles wat er gebeurt. 8. Is Spinoza een determinist? Verklaar je 9. Wanneer is er bij een mens sprake van vrijheid, in de zin waarin Spinoza dit begrip hanteert? 10. Leg uit hoe Spinoza s stelregel sub specie aeternitatis kan meehelpen om de gebeurtenissen op de wereld te verdragen? Locke 1. Wat maakt de filosofie van Locke tot een empiristische filosofie? 2. Wat bedoelt Locke als hij het menselijk bewustzijn voordat we iets gewaarworden, tabula rasa noemt? 3. Leg uit hoe volgens Locke onze complexe voorstelling van een appel ontstaat uit eenvoudige ideeën en welke rol het bewustzijn daarbij speelt. 4. Waarom valt het begrip eeuwigheid volgens Locke empirisch niet te rechtvaardigen? 5. Welk onderscheid maakt Locke tussen primaire en secundaire kwaliteiten? 6. Leg uit op welke drie punten Locke niet zo empiristisch en meer rationalistisch denkt. 7. Hoe loopt de filosofie van Locke vooruit op de trias politica van Montesquieu? Hume 1. Welk onderscheid maakt Hume tussen relations of ideas en matters of fact en hoe staat hij tegenover beweringen die noch tot de ene soort, noch tot de andere soort kunnen worden gerekend? 2. Hoe verklaart Hume dat er in ons bewustzijn ideeën kunnen voorkomen waaraan geen zintuiglijke indruk ten grondslag ligt, zoals het begrip engel of Pegasus? 3. Waarom kun je Hume ten aanzien van het begrip God een agnosticus noemen, maar niet een atheïst? 4. Welke kritiek heeft Hume op de manier waarop men het begrip ik hanteert? 5. Welke kritiek heeft Hume op de inductieve wijze waarop causaliteitsoordelen tot stand komen? 6. Hoe maakt Hume een onderscheid tussen isuitspraken en ought-uitspraken? Maakt hij juist wèl of juist niet de naturalistic fallacy? 7. In hoeverre kun je Hume met zijn empiristische filosofie een scepticus noemen? Berkeley 1. Waarom wordt Berkeley in het boek de meest consequente empirist genoemd? 2. Wat bedoelt Berkeley met zijn bewering esse est percipi vel percipere? 3. Leg uit waarom men Berkeley in filosofische zin wel een idealist, maar beslist niet een materialist kan noemen. 4. Waarom betekent een moment waarop geen enkel mens waarneemt volgens Berkeley niet dat er dan even niets bestaat? 5. Betekent de visie van Berkeley op de werkelijkheid dat iedereen zomaar alles kan beweren over zijn of haar waarnemingen? Verklaar jouw 6. Welk verband kun je leggen tussen de empiristische filosofie van Berkeley en de visie van de quantummechanica op elementaire deeltjes? De verlichting 1. Welk verband bestaat er tussen de verlichting en de Franse revolutie? 2. Wat bedoelt men als men de Franse verlichting aanduidt met het rationalisme? 3. Wat betekent de verlichtingsgedachte? 4. Wat heeft de verlichtingsgedachte te maken met cultuuroptimisme? 5. Deelt Rousseau met zijn motto: terug naar de natuur, het cultuuroptimisme van de verlichting? Verklaar jouw 6. Welke visie op de opvoeding van kinderen verdedigt Rousseau? 7. Welke rol spelen amour de soi, amour propre en la volonté générale binnen de staatsfilosofie van Rousseau? 8. Wat wordt bedoeld met de gehumaniseerde opvatting van het christendom van de verlichting? 9. Waarin verschilt deïsme van atheïsme? 10. Wat bedoelen de verlichtingsfilosofen met de rechten van de mens? 4
5 11. Op welk punt wijken de maatschappelijke ideeën van Olympe de Gouges af van de ideeën van veel andere denkers uit de tijd van de verlichting? Kant 1. Is Kant een empirist, een rationalist, of geen van beide? Verklaar jouw 2. Zijn tijd en ruimte volgens Kant persoonlijke begrippen die door iedereen anders kunnen worden ervaren? Verklaar jouw 3. Wat bedoelt Kant met de Copernicaanse wending die hij meent aan te brengen in het probleem van de menselijke kennis en wat heeft deze wending te maken met de bijdrage die Copernicus heeft geleverd aan de sterrenkunde? 4. In hoeverre deelt Kant de kritiek van Hume op de wet van oorzaak en gevolg? 5. Waarom meent Kant dat wij een onderscheid moeten maken tussen das Ding an sich en das Ding für mich? 6. Leg uit waarom het menselijk denkvermogen volgens Kant tekortschiet bij vier echt grote filosofische vraagstukken (antinomieën) en wij deze vragen nooit met zekerheid kunnen beantwoorden. 7. Wat bedoelt Kant met praktische postulaten en welke drie praktische postulaten noemt hij? 8. Wat betekent de uitdrukking categorische imperatief en hoe onderscheidt dit begrip zich van een hypothetische imperatief? 9. Geef twee formuleringen die Kant geeft voor de categorische imperatief. 10. Waarom wordt de ethiek van Kant plichtethiek en deontologische ethiek genoemd? 11. Welk verband ziet Kant tussen vrijheid en het vervullen van je plichten? 12. Welke gedachte voor het nastreven van wereldvrede bepleit Kant in zijn traktaat Zum ewigen Frieden? De romantiek 1. Op welke manier borduurt de romantiek voort op de filosofie van Rousseau? 2. Waarin verschilt volgens de romantici de verhouding van het kunstzinnige genie tot het Ding an sich van de manier waarop mensen in het algemeen zich volgens Kant daartoe verhouden? 3. Wat heeft het romantische verlangen naar iets verafs en onbereikbaars te maken met de uitgesproken antiburgerlijke instelling van de romantici? 4. Wat betekent het als men stelt dat de romantiek een renaissance van een kosmisch zelfbewustzijn inhoudt? 5. Wat betekent Schellings bewering dat de natuur de zichtbare geest is en de geest de onzichtbare natuur? 6. Leg uit waarom veel onderzoekers in de tijd van de romantiek onder invloed van de filosofie van Schelling positief staan tegenover speculatief denken. 7. Waarin onderscheiden universele en nationale romantiek zich van elkaar? 8. Wat bedoelt Schelling met zijn uitspraak dat de wereld in God is? Hegel 1. Waarom zou het een ahistorische manier van denken zijn om te beweren dat Hume het bij het verkeerde eind had en Kant of Schelling gelijk had? 2. Wat bedoelt men als men zegt dat de ideeëngeschiedenis volgens Hegel wordt gekenmerkt door een dialectische ontwikkeling? 3. Wat heeft het begrip negatie te maken met de stadia van kennis die Hegel onderscheidt? 4. Wat bedoelt Hegel met de list van de rede? 5. Hoe denkt Hegel over gelijke rechten voor vrouwen en mannen? 6. Wat heeft Hegels dynamische opvatting van de rede te maken met de manier waarop hij het begrip waarheid opvat? 7. Het boek vermeldt de uitspraak van Niels Bohr dat een hoefijzer boven de voordeur toch werkt. Is deze rechtvaardiging zelf een goed voorbeeld van Hegels waarheidsopvatting? Verklaar jouw 8. Leg uit hoe het individualisme van de romantiek zijn tegenstelling ontmoet in de filosofie van Hegel. 9. Welke drie stadia onderscheidt Hegel in de ontplooiing van de wereldgeest? Leg elk van deze stadia uit. 10. Is Hegel in filosofische zin een materialist of een idealist? Verklaar jouw Kierkegaard 1. In welk opzicht vormt de filosofische benadering van Kierkegaard het tegendeel van die van Hegel? 2. Wat heeft Kierkegaard tegen op de manier waarop men in zijn tijd het christendom belijdt? 3. Hoe onderscheidt Kierkegaard socratische ironie van romantische ironie? 4. Wat betekent het als men kierkegaard een existentiefilosoof noemt? 5. Welke stadia onderscheidt Kierkegaard in een mensenleven op grond van de levenshouding? Leg elk van deze stadia uit. 6. Waarom beschouwt Kierkegaard angst in het eerste stadium dat hij onderscheidt haast als iets positiefs? 7. Wat heeft het tweede stadium dat Kierkegaard onderscheidt te maken met de plichtethiek van Kant? 5
6 8. Bereikt iedereen volgens Kierkegaard tijdens zijn leven ook het laatste stadium dat hij onderscheidt? Verklaar jouw Marx 1. Wat houdt het historisch materialisme van Marx in en waarom kun je hem niet een mechanistisch materialist noemen? 2. Wat houdt het dialectisch materialisme van Marx in, waarin komt dit overeen met de filosofie van Hegel en waarin verschilt het juist? 3. Leg uit hoe Marx de basis en de bovenbouw van de maatschappij onderscheidt. 4. Welke drie niveaus onderscheidt Marx in de basis van de maatschappij? Leg elk van deze begrippen uit. 5. Wat vormt volgens Marx de rode draad van de geschiedenis? 6. Waarin verschillen volgens Marx de slavenmaatschappij, de feodale samenleving en de kapitalistische maatschappij van elkaar en hoe gaat volgens hem de communistische maatschappij zich wezenlijk onderscheiden van deze drie eerdere maatschappijvormen? 7. Waarom beschouwt Marx zijn geschiedenistheorie over de ontwikkeling van de samenleving naar het communisme als wetenschappelijk socialisme in tegenstelling tot het utopisch socialisme? 8. Wat verstaat Marx onder vervreemding? 9. Wat verstaat Marx onder meerwaarde en uitbuiting? 10. Waarom acht Marx de Verelendung van de arbeiders noodzakelijk voor de voortgang van de geschiedenis? 11. Waarom zal er volgens Marx een periode van dictatuur van het proletariaat moeten voorafgaan aan het communisme? 12. Op welk punt betekent het leninisme een wijziging op de geschiedenistheorie van Marx? 13. Wat betekent de zogenoemde veil of ignorance binnen de theorie van John Rawls over een rechtvaardige maatschappij? 6. Welk standpunt verdedigt Darwin in The Descent of Man en waarom hadden veel tijdgenoten daarmee nog meer moeite dan met het standpunt dat hij verdedigt in The Origin of the Species? 7. Waarom vormt de kwestie van de missing links een probleem bij de evolutietheorie? 8. Welk element voegt het neodarwinisme toe aan de evolutietheorie van Darwin? 9. Wat heeft het sociaal-darwinisme te maken met Darwins evolutietheorie? 10. In hoeverre kun je zeggen dat eugenetica toegepast op mensen nog een stap verder gaat dan het sociaal-darwinisme? 11. Op welk punt spreekt de theorie van intelligent design de evolutietheorie tegen? Freud 1. Onderschrijft Freud de Victoriaanse opvatting van kinderen als onschuldige, aseksuele wezens? Verklaar jouw 2. Leg uit hoe Freud drie instanties in een (volwassen) menselijke geest onderscheidt. 3. Hoe verschilt de manier waarop volgens Freud geestesziekten ontstaan, van de manier waarop tevoren veelal krankzinnigheid werd uitgelegd? 4. Wat verstaat Freud onder het Oedipuscomplex en het Electracomplex? 5. Wat verstaat Freud onder penisnijd en castratieangst? 6. Wat verstaat Freud onder de afweermechanismen verdringing, projectie en rationalisatie? 7. Sublimatie vormt een ander afweermechanisme, dat Freud onderscheidt. Wat houdt dit verschijnsel in? 8. Leg uit hoe men via versprekingen, vrije associatie, dromen en grappen inzicht kan krijgen in iemands onderbewuste. 9. Wat heeft surrealisme te maken met Freuds psychoanalyse? Darwin 1. Leg de strekking van Darwins evolutietheorie uit aan de hand van de volledige titel van zijn hoofdwerk On the Origin of the Species. 2. Waarin verschilt Darwins evolutietheorie van het creationisme? 3. Waarin verschilt de evolutietheorie van Darwin van die van Lamarck? 4. Waarom is de bevolkingstheorie van Thomas Malthus relevant voor de evolutietheorie van Darwin? 5. Waarom kun je de uitdrukking survival of the fittest, zoals die wel vaker wordt gebruikt bij de evolutietheorie, niet zomaar vertalen met het recht van de sterkste? 6
Boekverslag Overigetaal De wereld van Sofie door Jostein Gaarder
Boekverslag Overigetaal De wereld van Sofie door Jostein Gaarder Boekverslag door een scholier 1287 woorden 20 maart 2006 7 16 keer beoordeeld Auteur Jostein Gaarder Eerste uitgave 1994 Vak Overigetaal
Nadere informatieTer inleiding (tot een inleiding)
Inhoud Voorwoord 3 Aanvullende lectuur 4 Ter inleiding (tot een inleiding) 1. Wijsbegeerte, haar begin(sel) en doelstelling 5 2. Waarom filosofie altijd een inleiding blijft 7 3. Waarom een historische
Nadere informatieINLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13
INHOUD VOORWOORD 11 INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 HOOFDSTUK 1. Op zoek naar een stabiele werkelijkheid. De Oudheid (6 de eeuw v.c. 6 de eeuw n.c.) 25 1. Het ontstaan
Nadere informatie11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Nadere informatieInhoud. 1. Protagoras Gorgias Thrasymachus, Callicles en Hippias 13
Voorwoord XIII Deel 1 Oudheid Historische situering 1 I. De natuurfilosofen of presocratici Inleiding 3 Het veranderlijke en het blijvende 5 II. De sofisten en Socrates Inleiding 9 A. De sofisten 10 1.
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Berkely, Hume, Kant
Samenvatting Filosofie Berkely, Hume, Kant Samenvatting door een scholier 1736 woorden 8 juni 2003 6,5 67 keer beoordeeld Vak Filosofie George Berkeley (Ier, bisschop) Dacht dat de toenmalige filosofie
Nadere informatieGeloven en redeneren. Religie en filosofie
Geloven en redeneren Religie en filosofie Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Het begin
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5
Samenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5 Samenvatting door een scholier 1742 woorden 4 juli 2010 4,3 21 keer beoordeeld Vak Filosofie Hoofdstuk 4 Denken over de mens Filosofische vragen
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieLeren Filosoferen. Tweede avond
Leren Filosoferen Tweede avond Website Alle presentaties zijn te vinden op mijn website: www.wijsgeer.nl Daar vind je ook mededelingen over de cursussen. Hou het in de gaten! Vragen n.a.v. vorige keer
Nadere informatieWist Socrates iets wat wij niet weten? Inleiding door Karel van Haaften van Socratisch café Zwolle
Wist Socrates iets wat wij niet weten? Inleiding door Karel van Haaften van Socratisch café Zwolle Filosofisch café Zwolle 21.09.2015 Wist Socrates iets? KvH sept 2015 1 Wat vooraf ging Inhoud Socrates
Nadere informatienaar: Jed McKenna, Jed McKenna s theorie van alles, Samsara, 2014
Opgave 2 Spiritueel scepticisme tekst 6 Jed McKenna is de schrijver van verschillende boeken over spiritualiteit. In zijn boeken speelt hij de hoofdrol als leraar van een leefgemeenschap. McKenna is spiritueel
Nadere informatieWist Socrates iets..?
Wist Socrates iets..? Inleiding door Karel van Haaften Filosofisch café Hoogeveen 25.09.2018 Wist Socrates iets? KvH sept 2018 1 Wat vooraf ging Inhoud Socrates Gespreksmethode Socrates - hoe en waarom
Nadere informatieHet begrip natuur in techniek, filosofie en religie. Deel I: Van voormodern naar modern denken
Het begrip natuur in techniek, filosofie en religie Deel I: Van voormodern naar modern denken 1. Inleiding 2. Franciscus 3. Descartes 4. Pascal 5. Conclusies Inleiding Lynn White in Science (1967): Christendom
Nadere informatiePropositie: inhoud van een uitspraak (In welke taal dan ook, de inhoud blijft hetzelfde).
Boekverslag door L. 1713 woorden 22 januari 2014 6.2 35 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Scepticisme: geen enkele bron van kennis is betrouwbaar Empirisme: bron van kennis zijn onze zintuigen
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 2 Spiritueel scepticisme 6 maximumscore 4 een uitleg dat McKenna in tekst 6 vanuit epistemologisch perspectief over solipsisme spreekt: hij stelt dat de kennisclaim over het bestaan van andere mensen
Nadere informatieFilosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat
Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat Het begin van de natuurfilosofie Filosofen beginnen zich dingen af te vragen, waar je gewoonlijk niet zo over na zou
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Hoofdstuk 3 Kennen en Weten
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 3 Kennen en Weten Samenvatting door een scholier 2177 woorden 15 juni 2010 5,9 17 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Het oog in de storm 3. Kennen en Weten 2 soorten
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wijsgerige antropologie
Samenvatting Filosofie Wijsgerige antropologie Samenvatting door Cristel 1201 woorden 26 juni 2016 3,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Wijsgerige antropologie 1 Verschillen tussen mens en
Nadere informatieZin in filosofie. Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck. Acco Leuven / Den Haag
Zin in filosofie Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck Acco Leuven / Den Haag Inhoud Inleiding 11 1 Zin, in- en uitzicht 13 1.1 De filosofische vragen 15 1.2 Filosofie en mythologie 16 1.3 Filosofie en godsdienst
Nadere informatieDe Verlichting. De Verlichting
De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Mens en Maatschappij
Samenvatting Levensbeschouwing Mens en Ma Samenvatting door Sophie 1047 woorden 6 februari 2017 8,8 3 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Mens & Ma Mensbeeld hoe je jezelf ziet, de
Nadere informatieWat is de mens? - Context. De opkomst van de filosofische antropologie
De menselijke natuur, week 9 De opkomst van de filosofische antropologie Overzicht van reeds behandelde mensbeelden en de mechanistische visie uit de late 19e eeuw Wat is de mens? - Context Plato / Descartes
Nadere informatieInleiding Filosofie en Ethiek Derde Bijeenkomst: De 2e wetenschappelijke revolutie Dinsdag 19 september 2006
Inleiding Filosofie en Ethiek Derde Bijeenkomst: De 2e wetenschappelijke revolutie Dinsdag 19 september 2006 Freud (1917) Narcistische krenking Copernicus (1543) Darwin (1859/1871) Galileo Galileï (1564-1642)
Nadere informatieWijsgerige antropologie 1 Het eigene van de mens 1.1 Mens en dier
Samenvatting door een scholier 2634 woorden 14 januari 2007 7,1 60 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Wijsgerige antropologie 1 Het eigene van de mens 1.1 Mens en dier De mens onderscheid zich
Nadere informatie2de bach TEW. Filosofie. Samenvatting boek aangevuld met lesnotities. uickprinter Koningstraat Antwerpen.
2de bach TEW Filosofie Samenvatting boek aangevuld met lesnotities Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen 149 3,50 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be Inhoudstafel
Nadere informatieGELOOF&WETENSCHAP KUNNEN WE WETEN OF GOD BESTAAT? Gerard Nienhuis
GELOOF&WETENSCHAP KUNNEN WE WETEN OF GOD BESTAAT? Gerard Nienhuis De natuurwetenschap levert ons de meest betrouwbare kennis die voor ons toegankelijk is. Geen andere kennisbron levert dezelfde mate van
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieInleiding in de Filosofie & de Ethiek
Inleiding in de Filosofie & de Ethiek 1e Bijeenkomst 5 september 2006 Prof. Dr. Hub Zwart Afdeling Filosofie & Wetenschapstudies h.zwart@science.ru.nl http://www.filosofie.science.ru.nl Wat is filosofie?
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Hoofdstuk 3: Wat is kennis?
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 3: Wat is kennis? Samenvatting door een scholier 2852 woorden 31 maart 2005 6,9 35 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie..wat is kennis? (kennisleer)
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Hoofdstuk 3, Wat is kennis?
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 3, Wat is kennis? Samenvatting door een scholier 2877 woorden 26 mei 2006 8 42 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Paragraaf 1: soorten kennis Ervaringskennis
Nadere informatieDescartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)
Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek
Nadere informatieGRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4
GRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4 1. Leg uit wat een sofist was. score: 2. Welke rol speelden de sofisten in de Atheense democratie? 3. Waarom is het niet juist te spreken van Griekenland in de tijd
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo II
Opgave 2 Over wetenschap en religie: zij die uit de hemel kwamen 7 maximumscore 2 een argumentatie waarom wetenschappelijke kennis niet als probleemloze bron van vooruitgang kan worden beschouwd: wetenschap
Nadere informatieRene Descartes. René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain
Rene Descartes René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain Cogito ergo sum, ik denk dus ik ben. Een uitspraak van René Descartes. Een belangrijk wiskundige en filosoof in de geschiedenis. Volgens
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Westerse filosofie
Samenvatting Filosofie Westerse filosofie Samenvatting door een scholier 10902 woorden 27 januari 2008 6,3 24 keer beoordeeld Vak Filosofie 1 Wat is filosofie? Filosofie: philein en sofos = liefhebben
Nadere informatieOnderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur?
Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse
Nadere informatieWijsgerige Antropologie
Wijsgerige Antropologie Er was een grote overlap tussen filosofie en theologie in de middeleeuwen. Wat de mens scheidt van een dier is het verstandelijke vermogen, het vermogen tot taalgebruik en het besef
Nadere informatieINLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT
INLEIDING Plato's grot Filosofie en ideologie De hermeneutische cirkel DEEL 1. DE LOTGEVALLEN VAN DE FILOSOFISCHE RATIONALITEIT HOOFDSTUK 1. Wijsbegeerte binnen de antieke bestaanshorizon: zijn en worden
Nadere informatieWijsgerige antropologie:
Wijsgerige antropologie: 1. De mens is een dier dat kan denken Een mens is tegelijkertijd het subject en het object van het onderzoek in de wijsgerige antropologie, zowel onderzoeker als datgene wat onderzocht
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 3. Hoe verhoudt de mens zich tot de Natuur?
Spinoza s Visie Dag 3 Hoe verhoudt de mens zich tot de Natuur? Module 3 Herhaling Belangrijke lessen dag 1 en 2 Kennis is de bron van ons geluk. Kennis van het hoogst denkbare geeft het grootst mogelijke
Nadere informatieOpgave 1: Vrije wil als zelfverwerkelijking
* PTA code: ED/st/05 * Docent: MLR * Toetsduur: 100 minuten. * Deze toets bestaat uit 11 vragen. Het totaal aantal punten dat je kunt behalen is: 32. * Kijk voor je begint telkens eerst de vraag kort door,
Nadere informatieLeren Filosoferen. Laatste avond
Leren Filosoferen Laatste avond Reflectie Meer filosofie in het publieke debat Filosofie: geen meningen, maar vaardigheden Ben je op de eerste plaats filosoof of opiniemaker? Meningen Eerste orde: wat
Nadere informatie6,9. Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis. De Stoa
Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april 2005 6,9 51 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Stoa De Stoa is een filosofische stroming die ontstaan is rond 300 v. Chr. in Athene. De grondlegger
Nadere informatieDAMON KLAS: NAAM: JAN DE LEEUW HUMANISME EN CHRISTENDOM HAVO/VWO WERKBOEK. stp hv huma wb1 22 jan 09.indd 1 22-01-2009 16:05:22
DAMON KLAS: NAAM: JAN DE LEEUW HUMANISME EN CHRISTENDOM WERKBOEK HAVO/VWO 1 stp hv huma wb1 22 jan 09.indd 1 22-01-2009 16:05:22 Hoofdstuk 3 Het humanisme Paragraaf 1 inleiding u OPDRACHT 1, P.43 Diederick
Nadere informatieMediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg
Mediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg 1 2 wat ga ik behandelen? wat is mediasociologie bij CMDA/IAM? wat gaan we doen en hoe doen we dat? wat is sociologie eigenlijk en hoe zien wij
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatieSpinoza - ook tafels hebben een ziel
Spinoza - ook tafels hebben een ziel In de zeventiende eeuw kwam de filosoof René Descartes met de beroemde stelling dat alles in de wereld tot twee substanties teruggeleid kan worden: lichaam of geest.
Nadere informatieMaterie en geest. Grenzen aan het fysische wereldbeeld. Gerard Nienhuis. Universiteit Leiden. Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018
Materie en geest Grenzen aan het fysische wereldbeeld Gerard Nienhuis Universiteit Leiden Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018 Natuurwetenschap: Natuurwetenschap is basis van wereldbeeld geworden.
Nadere informatiereeks ontmoetingen 2 een ontmoeting met Heraclitus
reeks ontmoetingen 2 een ontmoeting met Heraclitus Toelichting Door deze ontmoeting met Heraclitus gaan we terug naar het begin van de westerse filosofie. Zo rond 600 voor Christus komen we in het KleinAziatische
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieEindexamen geschiedenis n.s.havo 2007-II
Prehistorie en Oudheid In Drenthe zijn veel prehistorische vuurstenen werktuigen gevonden. Het vuursteen van deze werktuigen is afkomstig uit de ondergrondse vuursteenmijnen bij Ryckholt in Zuid-Limburg
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Emoties
Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting door een scholier 1030 woorden 28 mei 2013 3,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie samenvatting Emoties (theorie en primaire teksten) THEORIE
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieStoïcijnse levenskunst
Stoïcijnse levenskunst Evenveel geluk als wijsheid Miriam van Reijen ISVW UITGEVERS INHOUD Voorwoord Hoofdstuk 1 Praktische filosofie 11 Geloven, filosoferen en weten 11 Praktische filosofie 13 Filosofen
Nadere informatieVoorwoord 7. Inleiding 9. Renaissance, humanisme, verlichting 13 Renaissance en humanisme 15 Verlichting 20
Inhoud Voorwoord 7 Inleiding 9 Renaissance, humanisme, verlichting 13 Renaissance en humanisme 15 Verlichting 20 David Hume 35 Hume en Kant 37 Het postume werk 45 Korte levensloop 49 James Boswell 59 Laatste
Nadere informatiefilosofie vwo 2015-II
Opgave 2 Onbewuste discriminatie 6 maximumscore 4 Een beschrijving van de twee groepen waarin bij Descartes de gedachten van de ziel uiteenvallen: acties en passies van de ziel 1 een antwoord op de vraag
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijwetenschappen Politieke Filosofie
Samenvatting Maatschappijwetenschappen Politieke Filosofie Samenvatting door N. 1226 woorden 19 januari 2017 4,5 4 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Samenvatting MW politieke filosofie, 4V
Nadere informatiePolitieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen
Politieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen Geschiedenis en politieke filosofie Geschiedenis Beschrijving feitelijke gebeurtenissen. Verklaring in termen van oorzaak en gevolg of van bedoelingen. Politieke
Nadere informatieDescartes inspirator van de Verlichting
Descartes inspirator van de Verlichting Granada Columbus Copernicus veroordeling Galileï Newton Revolutie 1492 1509 1666 Aristoteles Descartes Moderne wetenschap 1776 1789 N = x+ 3y + 5z Moderne filosofie
Nadere informatieINLEIDING Bij deze uitgave 21 Vier zelfkritische opmerkingen vooraf 21 Het object van de filosofie 24 Enkele kernvragen 27
INLEIDING Bij deze uitgave 21 Vier zelfkritische opmerkingen vooraf 21 Het object van de filosofie 24 Enkele kernvragen 27 DEEL EEN/DE WIJSHEID VAN HET OOSTEN I. DE FILOSOFIE VAN HET OUDE INDIA 31 i. Het
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 11, De ontdekking van de mens en de wereld
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 11, De ontdekking van de mens en de wereld Samenvatting door een scholier 2396 woorden 9 december 2003 6,6 38 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Samenvatting.
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Het bestaan van God en het voortbestaan van religie 1 maximumscore 3 een uitleg hoe het volgens Anselmus mogelijk is dat Pauw en Witteman het bestaan van God ontkennen: het zijn
Nadere informatieOver de auteur... xv. Dankwoord...xvi. Inleiding Deel I: Wat is filosofie?... 11
Over de auteur... xv Dankwoord...xvi Inleiding...... 1 Deel I: Wat is filosofie?... 11 Hoofdstuk 1: Grote denkers, diepe gedachten... 13 Krenten in de pap...... 13 Zinnige onderzoekingen van Socrates......
Nadere informatieInhoud. Hoofdstuk 1. Recht en existentie in filosofie en literatuur: redactionele inleiding 13. Claudia Bouteligier & Timo Slootweg
Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1. Recht en existentie in filosofie en literatuur: redactionele inleiding 13 & 1.1 Inleiding 13 1.2 Rechtsfilosofie als pleitrede 16 1.3 Strijd tussen filosofie en kunst 18
Nadere informatieKennismakingsvragen:
Kennismakingsvragen: 1. Als je op een onbewoond eiland belandde, welke 3 dingen zou je dan in ieder geval bij je willen hebben? 2. Wat is je vroegste jeugdherinnering? 3. Wat heeft je doen besluiten om
Nadere informatieCopyright Shaker Media 2009
Copyright Shaker Media 2009 Alle rechten voorbehouden (*). Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm, zonder
Nadere informatieVan Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS
Van Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen KOENRAES & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS Inhoudstafel Woord vooraf. Deell HlSTORISCH OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE
Nadere informatiemiddeleeuwen verlichting
middeleeuwen verlichting Heeft het leven zin? In het theïsme, atheïsme en mystiek René Gude, Nietzsche, Kant DE ZIN VAN HET LEVEN AFHANKELIJK VAN TRADITIE het leven Existentiële vragen: zin, doel, waarde
Nadere informatiefilosofie vwo 2016-II
Opgave 2 Theoriegeladenheid van de waarneming 5 maximumscore 3 Een goed antwoord bevat een uitleg met de afbeelding van het eend-konijn van: Kuhns Aristoteles-ervaring: plotselinge perspectiefverandering
Nadere informatiePLATOWEDSTRIJD 2016 Situering
1 PLATOWEDSTRIJD 2016 Situering In de periode dat Socrates in het Athene van de vijfde eeuw v.c. zijn filosofie met leerlingen zoals Plato deelde, was er ook een andere groep filosofische leraren actief:
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van de zuivere rede 53
Ten geleide Kant en de grenzen van de rede 15 Geraadpleegde literatuur 39 Verantwoording bij de vertaling 41 Immanuel Kant aan Marcus Herz (21 februari 1772) Het 'geboorteuur' van de Kritiek van de zuivere
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1
Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting door L. 887 woorden 16 juli 2013 7,1 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Samenvatting LV Over wondere feiten Hoofdstuk
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatiegeschiedenis (nieuwe stijl)
Examen HAVO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis (nieuwe stijl) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen.
Nadere informatieWetenschap hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61310 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek
Samenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek Samenvatting door een scholier 1751 woorden 21 mei 2003 7,2 53 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie: Wijsgerige ethiek Paragraaf 1: Het morele
Nadere informatieVan Bethlehem tot Golgotha
Van Bethlehem tot Golgotha Het Mysterie van Inwijding Esoterische Begrippen Elly Lichtenberg De Bijbel, een mystiek verhaal of..? Deel I De Bijbel: een mystiek verhaal of..? Is het evangelieverhaal juist?
Nadere informatieHoofdstuk 2. Kennis en geloof
Hoofdstuk 2 Kennis en geloof Kennis of dogma Is religieus geloof een vorm van kennis? Is het mogelijk een rationeel bewijs van het bestaan van God te geven? Is religieus taalgebruik betekenisvol? Vormen
Nadere informatiefilosofie havo 2018-II
Opgave 2 Gevoelswerk 9 maximumscore 2 een uitleg dat Tessa s twijfel toont dat ze zich kritisch tot zichzelf kan verhouden, waarin volgens Korsgaard de waarde van authenticiteit ligt 1 een weergave van
Nadere informatieVrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander
Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Amsterdam, juni 2017 Beste Axel Honneth, Iedere keer als ik in Duitsland ben zoek ik een Duits boek op. Ik ben opgegroeid met de Duitse cultuur en
Nadere informatiealgemene wil de gemeenschappelijke wil van de hele maatschappij. De term werd gebruikt door de >>contractdenker Rousseau.
Woordenlijst Het oog in de storm Hoofdstuk 6 algemene wil de gemeenschappelijke wil van de hele maatschappij. De term werd gebruikt door de >>contractdenker Rousseau. amour propre Frans voor eigenliefde,
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van het oordeelsvermogen
Ten geleide Kants derde Kritiek: hoe kan de vrijheid worden verwerkelijkt? 15 Geraadpleegde literatuur 46 Verantwoording bij de vertaling 49 Immanuel Kant aan Johann Friedrich Reichardt 51 Immanuel Kant
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door A. 1081 woorden 7 februari 2017 0 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Hst. 1 paragraaf 7 Vier factoren bij de mens
Nadere informatiekeer beoordeeld 25 juni 2016
0 Samenvatting door Sienna 1920 woorden keer beoordeeld 25 juni 2016 Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1: Leren hoe te leven 1. Over Normaal gesproken Met de woorden normaal of abnormaal keuren we het gedrag
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2002-I
Opgave 1 Wetenschappelijke verklaringswijzen Maximumscore 3 1 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: een antwoord op de vraag of de Weense Kring de uitspraak zinvol zou vinden: ja 1 een omschrijving
Nadere informatieHiggs-deeltje. Peter Renaud Heideheeren. Inhoud
Higgs-deeltje Peter Renaud Heideheeren Inhoud 1. Onze fysische werkelijkheid 2. Newton Einstein - Bohr 3. Kwantumveldentheorie 4. Higgs-deeltjes en Higgs-veld 3 oktober 2012 Heideheeren 2 1 Plato De dingen
Nadere informatieAristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan?
Praktische-opdracht door een scholier 2095 woorden 29 mei 2013 3,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Symposium Nienke Raaijmakers H4A Vrijdagmiddag vijf uur. Ik ben net thuis van school, en
Nadere informatieLevenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15
Inleiding 13 Levenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15 1 Plato: rechtvaardigheid als harmonie 19 Wat is rechtvaardigheid? 20 De rechtvaardige staat 25
Nadere informatieDe Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson
De Jefferson Bijbel Thomas Jefferson Vertaald en ingeleid door: Sadije Bunjaku & Thomas Heij Inhoud Inleiding 1. De geheime Bijbel van Thomas Jefferson 2. De filosofische president Het leven van Thomas
Nadere informatieKEUZEVAKKEN. 3 de GRAAD ASO DUITS
In heel wat studierichtingen vult je je studiekeuze aan met een keuzevak. Tijdens deze twee wekelijkse lestijden verken je andere wetenschappelijke disciplines. Deze keuzevakken vormen een waardevolle
Nadere informatieKinderboeken in de klas. Begeleidingsbrochure voor leerkrachten
Kinderboeken in de klas Begeleidingsbrochure voor leerkrachten 1 Wie is Oscar Brenifier? Oscar Brenifier is een Canadese filosoof en pedagoog. Al enkele jaren werkt hij met kinderen rond filosofie. Aan
Nadere informatieSamenvatting ANW Hoofdstuk 1
Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 Samenvatting door A. 1085 woorden 29 juni 2014 0 keer beoordeeld Vak ANW P1 Babylon: - alles wat aan de hemel gebeurt, heeft invloed op het leven op aarde. - goden zijn aanwezig
Nadere informatiecultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg
cultuur & media hoorcollege moderniteit en postmoderniteit theo ploeg 1 Wat ga ik behandelen? moderniteit versus postmoderniteit korte geschiedenis verlichting en romantiek modernisme postmodernisme postmoderniteit
Nadere informatieWat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu
Wat is filosofie? Hoofdstuk 1 1 filosoferen: doordenken! 5 e vragen 6 2 gewone vragen en filosof isch 9 3 aanleidingen om te filosoferen 12? eren 4 waarom filosof 5 samen filosoferen 14 17 6 filosof ie
Nadere informatieDUALISME. René Descartes ( )
DUALISME René Descartes (1596-1650) HET CORPUSCULAIRE WERELDBEELD Galileo Galilei (veroordeling 1633 vanwege Dialogen) Descartes - Le Monde (voltooid in 1633) HET CORPUSCULAIRE WERELDBEELD PRIMAIRE QUALITEITEN
Nadere informatie