Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur?

Transcriptie

1 Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek. De wetenschappelijke revolutie 16e eeuw: Copernicus kwam met nieuw theoretisch model waarin de zon in het centrum stond. Hij kon het nieuwe wereldbeeld toen echter nog niet bewijzen (zie 5.2) De kerk verwierp zijn theorie in het wereldbeeld van de kerk bleef de aarde het middelpunt van Gods perfecte schepping. 17e eeuw: geleerden zoals Keppler en Galilei gaan door waarnemingen en berekeningen de theorie van Copernicus wetenschappelijk onderbouwen. De kerk dwong Galilei echter afstand te doen van zijn opvattingen en zou pas aan het einde van de 20e eeuw erkennen dat ze het onjuist hadden gezien. Galileo Galileï YouTube: de telescoop een Nederlandse uitvinding De wetenschappelijke revolutie De kritische benadering van geleerden uit de renaissance zoals Copernicus legde de basis voor een wetenschappelijke revolutie in het denken in de 17e eeuw. Mensen bleven gelovig maar niet langer vertrouwden de mensen blindelings op alles wat in de Bijbel stond! Bijvoorbeeld de humanisten zoals: Erasmus en Francis Bacon ( ). = grondlegger wetenschappelijk denken: kennis uitbreiden experimenteren via observatie en kennis alleen betrouwbaar indien bewezen door zintuigelijke waarnemingen klassiek religieuze ideeën maken in 17e eeuw plaats voor modern wetenschappelijke ideeën = Wetenschappelijke revolutie 1

2 Gevolgen wetenschappelijke revolutie Ingrijpende verandering in de inzichten in de natuurkunde, wiskunde, sterrenkunde, scheikunde en biologie en de manier waarop deze wetenschappen bedreven werden. Hierdoor ontstond een compleet ander (wetenschappelijk) wereldbeeld. Deze ontwikkelingen vonden in alle Europese landen plaats. De Republiek had voor wetenschappers extra voordelen vanwege de grote vrijheid. 1. Antoni van Leeuwenhoek ( ) De microscoop(?), bacteriën, spermatozoa 2. Jan Swammerdam ( ) Insecten, bevruchting 2

3 3. Frederik Ruysch (( ) Uit de beroemde Ruysch collectie (zie ook 1 & 2 ) 3

4 4. Christian Huygens ( ) Kansrekening, ontwikkeling telescoop, slingeruurwerk, principe stoommachine Voorbeeld uit Engeland 5. Isaac Newton ( ) Zwaartekracht, klassieke mechanica, differentiaalrekening en integraalrekening, kleurentheorie etc. Grootste wetenschapper allertijden (?) 4

5 Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek. Opdrachtgevers voor kunstenaars Frankrijk, Engeland: het hof, koningen Spanje: het hof, koningen, de kerk Gutiérrez (1680), De heilige familie William Dobson (1642), Charles II Charles le Brun (1660), Lodewijk XIV Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek. De Republiek unieke situatie: 1. geen echte hofcultuur 2. hervormde kerk (geen afbeeldingen in de kerken!) 3. geen absoluut vorst dus meer vrijheid voor de kunstenaars De opdrachten kwamen van burgers (de welvaart was hoog en om dit te laten zien was er veel vraag naar luxe goederen zoals drukwerk en schilderijen.) maar schilders werkten ook zonder opdrachten voor de anonieme markt (specialisatie en massaproductie, er zijn miljoenen schilderijen gemaakt in Nederland de 17 e eeuw en ook gewone burgers konden zo kunst betalen en kopen. Dit had invloed op de onderwerpen van de schilderijen: Alledaagse taferelen (genrestukken, bv Melkmeisje van Vermeer) Veel (groeps )portretten van rijke handelaren, patriciërs, regenten, schutterij. Vaak om maatschappelijke positie te onderstrepen. Landschappen, stadsgezichten Stillevens Historiestukken (schilderijen met voorstellingen uit de bijbel, geschiedenis of de mythologie, verhalen uit de Griekse en Romeinse tijd) 5

6 Groepsportretten De Nachtwacht ( ) maar officieel: personen, later De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maaktnamen zich gereed om uit te marcheren. toegevoegd Rembrandt zelf Vuurt wapen af, waarschijnlijk de winnaar van het koningsschieten (onherkenbaar want waarschijnlijk niet betaald om zich te later vereeuwigen). 6