Spinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?

Transcriptie

1 Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis?

2 Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot de wereld? Waarin ligt het ultieme geluk?

3 Opzet cursus Dag 1 Over mij Over Spinoza Opdracht Inleiding Van geluk naar ware kennis Bespreken opdracht - Pauze Van ware kennis naar God Samenvatting en vooruitblik

4 Wie was Spinoza?

5 Huijgens Descartes Ethiek 1632 Portugees Geometrie Amsterdam Banvloek Leibnitz Joods Collegianten Koopman Bijbelkritiek 17 e eeuw Rationalist Democratie Rijnsburg Atheïst Natuur Rechtlijnig Sober Voorburg Lenzenslijper 1677 God Kennis Vrijheid van meningsuiting Den Haag Politiek

6 Leven Geboren 24 november 1632 Overlijden moeder Jeugd en opvoeding Overlijden vader Koopman Banvloek 27 juli 1656 Opleiding bij Van Enden Mogelijke opleiding Leiden Amsterdam Rijnsburg Voorburg Den Haag Rampjaar 1672 Aanbod professoraat Heidelberg 1673 Bezoek Leibniz Gestorven 21 februari 1677 Verbod Nagelaten Werken 1678

7 Werk Cogitata metaphysica Commentaar op Descartes Tractatus de intellectus emendatione Verhandeling over de verbetering van het verstand Renati Des Cartes Principiorum Philosophiae Herbewerking werk van Descartes. Met CM uitgegeven in één uitgave. Korte Verhandeling van God de mens en zijn welstand Ethica Zijn hoofdwerk CM TIE PP KV E TTP Theologisch-politiek traktaat publicatie Politiek tractaat publicatie TP Publicatie De nagelate schriften

8 Door wie is Spinoza beïnvloed? Malebranch Nieuwe filosofie Descartes Van Enden Hobbes Leibniz Machiavelli Dun Scotus Middeleeuws Thomas van Aquino Maimonides Joods Aristoteles Grieks Stoicijnen Epictetus

9 Ontvangst en relevantie mening Vrijheid Geloof Atheïst Verboden Franse revolutie Verlichting Fichte Goethe Idealisten Schopenhauer Hegel Einstein

10 Inleiding Twee zoektochten

11 Wat zijn wij? Geluk Zoektocht 1: Geluk is ook een idee. Hoe komen we tot dit idee? Wij zijn een verzameling ideeën Van geluk naar ware kennis De wereld buiten ons Zoektocht 2: Hoe weten we dat er buiten ons denken iets bestaat? Van ware kennis naar de Natuur

12 Van geluk naar ware kennis Over de verbetering van het verstand

13 Verhandeling over verbetering van het verstand CM TIE PP Verhandeling over de verbetering van het verstand KV E TTP TP

14 Wat is werkelijk goed? Wat is zeker niet goed? Denken leidt af van slechte zaken, kennis is goed De zoektocht naar het geluk Welke methode moeten we volgen voor juiste kennis? Er is geen methode buiten de kennis Kennis is instrument naar waarheid Welke kennis is het beste instrument? Kennis van kennis - reflectie Welke kennis is beter, welke het best? Kennis van de Natuur is het meest goede.

15 Het einde van de eerste zoektocht Ware kennis is goed Kennis is instrument De weg is het doel Kennis van Natuur is het beste Een waar idee toont zijn eigen waarheid Er is geen methode

16 Het begin van de volgende zoektocht Het beste begin is de beste kennis Het idee van de Natuur is het beste idee

17 Van ware kennis naar de Natuur Dat er iets buiten ons bestaat

18 Stap 1 Waaraan kunnen we niet twijfelen? Wij zijn een denkend wezen. Twijfel bevestigt dit. Wij zijn een verzameling ideeën.

19 Stap 2 Waarvan zijn we zeker? Er is geen methode voor waarheid. Minimaal één idee is waar of geen enkel idee is waar. Wij zijn een denken wezen. Twijfel bevestigt dit. We hebben een waar idee van de Natuur. Een waar idee toont zijn eigen waarheid. Een helder en onderscheiden idee is waar Het meest onderscheiden en heldere idee is het idee van de Natuur.

20 Stap 3 Inhoud van dit idee? We weten helder dat er niets boven de Natuur gaat. De Natuur kan geen oorzaak buiten zichzelf hebben. Wij zijn een denken wezen. Twijfel bevestigt dit. We hebben een waar idee van de Natuur. We weten zeker dat de Natuur zijn eigen oorzaak is. De Natuur is zijn eigen oorzaak.

21 Stap 4 Wat essentie is? Essentieel is dat waar een ding niet zonder kan bestaan. Het bestaan kan wel of niet essentieel zijn voor een ding. Voor dingen met een oorzaak is het bestaan niet essentieel. Voor dingen zonder oorzaak is het bestaan essentieel. Wij zijn een denken wezen. Twijfel bevestigt dit. We hebben een waar idee van de Natuur. We weten zeker dat de Natuur zijn eigen oorzaak is. We weten zeker dat het bestaan tot de Natuur behoort.

22 Stap 5 Van idee naar object Essentieel is dat waar een ding niet zonder kan bestaan. Het bestaan kan wel of niet essentieel zijn voor een ding. Als het bestaan essentieel is voor een ding dan moet deze ook bestaan. Wij zijn een denken wezen. Twijfel bevestigt dit. We hebben een waar idee van de Natuur. We weten zeker dat de Natuur zijn eigen oorzaak is. We weten zeker dat het bestaan tot de Natuur behoort. De Natuur bestaat God bestaat

23 God of Natuur? Waarom twee woorden voor hetzelfde?

24 Samenvatting

25 Waarin ligt ons geluk? Kennis Idee van God Bestaan van iets buiten ons Bestaan van de Natuur

26 Belangrijke lessen Streven naar eer, rijkdom en lust brengt niet het gewenste geluk. Denken, het opdoen van kennis, geeft rust en tevredenheid. Ware kennis toont zichzelf, er is geen methode. Kennis is de bron van ons geluk. Kennis van het hoogst denkbare geeft het grootst mogelijke geluk. Buiten ons denken moet iets bestaan dat de bron is van onze ideeën, we noemen dit de Natuur. Deze Natuur moet het startpunt zijn voor onze kennis en daarmee voor de zoektocht naar ons geluk.

27 Volgende week Wat is God/Natuur? Hoe zit volgens Spinoza de wereld in elkaar? Wat is daarvan het gevolg voor ons? Syllabus toelichting 0 6.