Master Leren en Innoveren

Transcriptie

1 Master Leren en Innoveren Keynote Kennisdeeldag MLI 2 e jaars 6 november 2014 Driestar, Gouda Teacher leaders and Change agents Monique van der Heijden, onderzoeker Kempelonderzoekcentrum, promovenda Jeannette Geldens, lector Kempelonderzoekcentrum, co-promotor

2 Master Leren en Innoveren We leiden jullie op tot?

3 Master Leren en Innoveren (MLI) Driestar Hogeschool Meesterleraar Voortrekkersrol in de eigen school; Aanjager voor team Inspirator Onderzoeker (van praktijk) Adviseur bij vernieuwingen op school Voorbeeldfunctie (Bron: website Master Leren en Innoveren,

4 Wat zegt de literatuur over deze rol?

5 Theoretische verkenning Teacher Leadership en de Teacher Leader Leraren als Change Agents

6 Doelen De deelnemers hebben inzicht in het concept Teacher Leadership en de Teacher Leader De deelnemers hebben zicht op de rollen van de Teacher Leader in de MLI De deelnemers hebben zicht op de kenmerken van de Leraar als Change Agent

7 Agenda 1. Verdieping Teacher Leadership Teacher Leader 2. Teacher Leader binnen MLI 3. Kenmerken van de leraar als change agent (promotieonderzoek) 4. Terugblik

8 Teacher leadership? Teacher Leadership?

9 Teacher leadership Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor schoolontwikkeling en het samen werken en leren (Muijs & Harris, 2006; Popeijus & Geldens, 2009) Docenten zijn actief en direct betrokken bij beleidsen schoolontwikkeling (Muijs & Harris, 2006) In deze leiderschapsrol expertise ontwikkelen door samen te werken en samen te leren met collega s (Muijs & Harris, 2006; Popeijus & Geldens, 2009)

10 Teacher leadership Verschillende definities concept Teacher Leadership Overeenkomst: collectiviteit Formele teacher leader Aangesteld teacher leader (positie in de school) om veranderingen in de school teweeg te brengen Meestal geen lesgevende taken meer Tegenstanders Informele teacher leader Op eigen initiatief veranderingen teweeg brengen, meestal vanuit de eigen klaspraktijk (Liebermann, 2011; York-Barr & Duke, 2004)

11 Wie ben jij? Wat doet de Teacher Leader?

12 Teacher Leader Meestal: formele positie in school Gefaciliteerd Taken op klas- en schoolniveau Onderzoek doen, Professionaliseren collega s, startende leraren Curriculumontwikkeling, Selecteren nieuwe leraren Kiezen nieuw lesmateriaal etc.

13 Teacher Leader? Wie is de Teacher Leader? Kenmerken?

14 Teacher leader Excellente en competente leraar Interpersoonlijke vaardigheden zoals reflectie, samenwerking en flexibiliteit Onderwijservaring Passie en enthousiasme voor onderwijs en innovatie en ambitie voor uitdaging, groei en levenslang leren. (York-Barr & Duke, 2004)

15 Master Leren en Innoveren (MLI) Driestar Hogeschool Meesterleraar Voortrekkersrol in de eigen school; Aanjager voor team Inspirator Onderzoeker (van praktijk) Adviseur bij vernieuwingen op school Voorbeeldfunctie (Bron: website Master Leren en Innoveren,

16 Teacher leader binnen MLI Interactum De Master Leren en Innoveren is ontwikkeld om excellente leerkrachten (talentvolle, ambitieuze leraren) verder te professionaliseren. Zij vervullen als teacher leaders in hun eigen schoolorganisatie een voortrekkersrol als het gaat om onderwijsvernieuwingen. Behalve het initiëren van onderzoek en de daaraan gekoppelde ontwikkelingen begeleidt de teacher leader de collega s ook bij het vernieuwen van het onderwijs zelf. Daarnaast is hij aanspreekpunt en adviseur voor het management op het gebied van onderwijsvernieuwing. (Bron: Website Interactum MLI:

17 Rollen teacher leader Profiel: Leraar/docent Inspirator Begeleider Onderzoeker Innovator Competentieprofiel MLI

18 Condities ondersteuning? Motivatie om Teacher Leader activiteiten uit te voeren Duidelijke omschrijving van rollen, taken en verantwoordelijkheden Een cultuur op school, die samen werken en leren mogelijk maakt Draagvlak voor Teacher Leadership Facilitering Professionele ontwikkeling van Teacher Leaders Kennis over onderwijs én leiderschap, veranderingsprocessen (York-Barr & Duke, 2004)

19 Promotieonderzoek Leraren als change agents Leraren zijn sleutelfiguren in het realiseren van succesvolle veranderingen in onderwijs (vgl. Bakkenes et al., 2009; Fullan, 2007; Van Driel, Beijaard & Verloop, 2001) Naast top down benadering ontstaat nadruk op bottom up Toenemende mate van verantwoordelijkheid bij leraren zelf (professionele ruimte) Leraren als change agents zijn nodig (Fullan,1993, 2013) Raakvlakken met Teacher Leadership Leraren basisonderwijs

20 Definitie Leraren als change agents Leraren die gericht zijn op het voortdurend onderzoeken en ontwikkelen van het onderwijs en het onderwijzen ten behoeve van de leerlingen op klas- en schoolniveau (Van der Heijden et al., 2012). Gebruiken hun professional agency (Eteläpelto et al., 2013) Raakvlakken met de teacher leader

21 Wat kenmerkt de leraar als change agent?

22 Presentatie aan de hand van de ROTOR ROTOR denk-, handelings- en onderzoeksmodel Aanpak: Film: Kennisobject: Boek: Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplek leeromgeving. Apeldoorn / Antwerpen: Garant. Artikel: Geldens, J., & Popeijus, H. L. (2012). De ROTOR, onderwijs ontwikkelen met kwaliteit. Onderzoek van Onderwijs, 41(2),

23 Probleemstelling De leraar als change agent? Fragmentarisch beeld over wat de leraar als change agent inhoudt (vgl. Lukacs, 2009) Nauwelijks onderzoeksresultaten beschikbaar over het innoverend gedrag van leraren zelf (vgl. Van der Bolt, Studulski, Van der Vegt & Bontje, 2006) Concept Teacher Leadership biedt onvoldoende houvast om de leraar als change agent te identificeren

24

25 Deelstudie 1 Oriënterende studie DOEL Genereren van kenmerken van de leraar als change agent a typical feature of a person consisting of observable behaviour and attitudes as expressed for example in thoughts, beliefs and feelings Verkrijgen van gegevens voor het ontwikkelen van vragenlijst voor deelstudie 2 METHODE Deelnemers Externe deskundigen schoolontwikkeling, schoolleiders en leraren basisonderwijs (n = 20) Dataverzameling en data-analyse Gestructureerde open interviews Kwalitatieve analyse op basis van open codering (Wester & Peters, 2004)

26 Resultaten 861 gecodeerde tekstfragmenten Categorieënsysteem (Cohen s Kappa of.90) 4 hoofdcategorieën 11 subcategorieën en 28 elementen (gedrag en attitudes) Breed en gedifferentieerd beeld Publicatie (under review) Van der Heijden, H. R. M. A., Geldens, J. J. M., Beijaard, D., & Popeijus, H. L. (in press). Characteristics of Teachers as Change Agents. Article summitted to Teacher and Teaching, Theory and Practice.

27

28 Conclusie Kenmerken van de leraar als change agent 1. Levenslang leren Leergierig, reflectief 2. Meesterschap Begeleidend, toegankelijk, positief, toegewijd, vertrouwenwekkend, vertrouwen in eigen kunnen 3. Ondernemerschap Innovatief zijn, zich verantwoordelijk voelen 4. Samen werken Collegiaal Op klas- en schoolniveau

29 Reflectie Wissel uit in tweetallen Herken je deze kenmerken bij jezelf? Bij je MLI-maatje? Welke wel, welke niet?

30 Panta Rhei: alles stroomt, alles is in beweging Veranderen is de enige constante factor in het universum Heraclitus, (± 500 v Chr.)

31 Coping with the challenge of change Every teacher should strive to be an effective change agent (Fullan, 1993, 2013).

32 Terugblik Doelen bereikt? De deelnemers hebben inzicht in het concept Teacher Leadership en de Teacher Leader De deelnemers hebben zicht op de rollen van de Teacher Leader in de MLI De deelnemers hebben zicht op de kenmerken van de Leraar als change agent Vragen/opmerkingen?

33 Referenties Bakkenes, I., Vermunt, J. D., & Wubbels, T. (2009). Teacher learning in the context of educational innovation: Learning activities and learning outcomes of experienced teachers. Learning and Instruction, 20, Bolt, L. van der, Studulski, F., Vegt, A. L. van der, & Bontje, D. (2006). De betrokkenheid van de leraar bij onderwijsinnovaties - Een verkenning op basis van literatuur. Utrecht: Sardes. Eteläpelto, A., Vähäsantanen, K., Hökkä, P., & Paloniemi, S. (2013). What is agency? Conceptualizing professional agency at work. Educational Research Review, 10, Fullan, M. G. (1993). The Professional Teacher. Why Teachers Must Become Change Agents. Educational Leadership, 50 (6), Fullan, M. G. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). New York: Teachers College. Fullan, M. (2013). Stratosphere: Integrating technology, pedagogy, and change knowledge.toronto, Ontario: Pearson Canada Inc. Geldens, J., & Popeijus, H. L. (2012). De ROTOR, onderwijs ontwikkelen met kwaliteit. Onderzoek van Onderwijs, 41 (2), Lieberman, A. (2011). Can Teachers Really Be Leaders? Kappa Delta Pi Record, 47 (4), Indianapolis: Kappa Delta PI/Taylor & Francis. Lukacs, K. S. (2009). Quantifying The Ripple in the Pond : The Development and Initial Validation of the Teacher Change Agent Scale. The International Journal of Educational and Psychological Assessment, 3, Time Taylor Academic Journals. Muijs, D., & Harris, A. (2006). Teacher led school improvement: Teacher leadership in the UK. Teaching and Teacher Education, 22, Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Antwerpen / Apeldoorn: Garant. Van Driel, J., Beijaard, D., & Verloop, N. (2001). Professional development and reform in science education: The role of teachers practical knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 38, Van der Heijden, H. R. M. A., Geldens, J. J. M., Beijaard, D., & Popeijus, H. L. (2012). Leraren als change agents. NWO aanvraag Promotiebeurs voor Leraren. Den Haag: NWO. Van der Heijden, H. R. M. A., Geldens, J. J. M., Beijaard, D., & Popeijus, H. L. (in press). Characteristics of Teachers as Change Agents. Article summitted to Teacher and Teaching, Theory and Practice. Wester, F., & Peters, V. (2004). Kwalitatieve analyse. Uitgangspunten en procedures. Bussum: Coutinho. York-Barr, J., & Duke, K. (2004). What Do We Know About Teacher Leadership? Findings From Two Decades of Scholarship. Review of Educational Research, 74 (3),