Leadership & Education

Transcriptie

1 Leadership & Education Klas CP3 25 september 2015 Leraren als change agents Monique van der Heijden Leraren als change agents?? 1

2 Lesdoelen De studenten hebben zicht op de kenmerken van de leraar als change agent De studenten zijn in staat om een eigen Change agent profiel op te stellen, inclusief voorbeelden/bewijsvoering De studenten zijn in staat om change agentontwikkel- en actiepunten voor zichzelf te formuleren en te verantwoorden vanuit de praktijk Gerelateerde toetsdoelen LEA De student beschrijft zijn leiderschapsstijl gebruikmakend van theoretische concepten over leiding geven. De student kan zijn leiderschapsstijl illustreren met voorbeelden van de wijze waarop hij als aanstaande leerkracht functioneert. De student beschrijft de impact van zijn leiderschapsstijl op het functioneren van de groep en van individuele leerlingen. 2

3 Agenda 1. Inleiding promotieonderzoek Leraren als change agents 2. Werkopdracht: zoeken naar kenmerken in wetenschappelijk artikel 3. Terugkoppeling kenmerken van de leraar als change agent 4. Werkopdracht: Change agent-profiel bepalen en Plan Promotieonderzoek Leraren als change agents Leraren doen ertoe! Leraren zijn sleutelfiguren in het realiseren van succesvolle veranderingen in onderwijs (vgl. Bakkenes et al., 2009; Fullan, 2007; Van Driel, Beijaard & Verloop, 2001) Naast top down benadering ontstaat nadruk op bottom up Toenemende mate van verantwoordelijkheid bij leraren zelf (professionele ruimte) Leraren als change agents zijn nodig (Fullan, 1993, 2013; Hattie, 2012) Doelgroep: leraren basisonderwijs 3

4 Leraren als change agents?? Link naar Challenge Program? Waar leiden we jullie voor op? Wat zijn/worden jullie voor leraren? 4

5 CP Programma De Kempel Profiel Leraar basisonderwijs met een plus Programma Universitaire modules Open Universiteit (OU) (premaster Onderwijswetenschappen OU). Frontlinie fixatie doorbreken Academische onderzoeksvaardigheden Ondernemingszin Leren in leerwerkgemeenschappen Theoretische verkenning Teacher Leadership en de Teacher Leader Leraren als Change Agents 5

6 Teacher leadership Verschillende definities concept Teacher Leadership Overeenkomst: collectiviteit Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor schoolontwikkeling, samen leren en werken, actieve betrokkenheid leraren (Muijs & Harris, 2006) Formele teacher leader (meestal) Aangesteld teacher leader (positie in de school) om veranderingen in de school teweeg te brengen Taken zoals onderzoeken van praktijk, professionaliseren van collega s, curriculumontwikkeling etc. Meestal geen lesgevende taken meer Informele teacher leader Op eigen initiatief veranderingen teweeg brengen, meestal vanuit de eigen klaspraktijk (Liebermann, 2011; York-Barr & Duke, 2004) Leraren als change agents Every teacher should strive tot be an effective change agent (Fullan, 1993, 2013) a professional who, to be effective, must become a career-long learner of more sophisticated pedagogies and technologies able to form and reform productive collaborations with colleagues, parents, community agencies, businesses and others (Fullan, 1993, p ). 6

7 Panta Rhei: alles stroomt, alles is in beweging Veranderen is de enige constante factor in het universum Heraclitus, (± 500 v Chr.) Coping with the challenge of change 7

8 Definitie change agents In today s schools, teachers are needed who are real change agents, thus teachers who are willing to learn and change from inside (internal drive to reflect and make sense of things) and outside (meeting external demands), both individually and in collaboration with others in their schools (Van der Heijden et al., 2015, p. 2). Gebruiken hun professional agency (Eteläpelto et al., 2013) Voor professionele ontwikkeling (incl. identiteit) en de ontwikkeling van onderwijs (en het onderwijzen) op groepsen/of schoolniveau Presentatie aan de hand van de ROTOR ROTOR denk-, handelings- en onderzoeksmodel Aanpak: Film: Kennisobject: Boek: Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Apeldoorn / Antwerpen: Garant. Artikel: Geldens, J., & Popeijus, H. L. (2012). De ROTOR, onderwijs ontwikkelen met kwaliteit. Onderzoek van Onderwijs, 41(2),

9 Probleemstelling Fragmentarisch beeld over wat de leraar als change agent inhoudt (vgl. Lukacs, 2009) Nauwelijks onderzoeksresultaten beschikbaar over het innoverend gedrag van leraren zelf (vgl. Van der Bolt, Studulski, Van der Vegt & Bontje, 2006; Thurlings ) Concept Teacher Leadership biedt onvoldoende houvast Doel- en vraagstelling Kennis en inzicht genereren over de wijze waarop en de mate waarin leraren als change agents functioneren op klas- en schoolniveau Centrale vraagstelling: Op welke wijze en in welke mate functioneren leraren als change agents in de basisschool? 9

10 Drie deelstudies Wat kenmerkt de leraar als change agent? 10

11 Deelstudie 1 Explorerende studie DOEL Genereren van kenmerken van de leraar als change agent a typical feature of a person consisting of observable behaviour and attitudes as expressed for example in thoughts, beliefs and feelings Verkrijgen van gegevens voor het ontwikkelen van vragenlijst voor deelstudie 2 METHODE Deelnemers Externe deskundigen schoolontwikkeling, schoolleiders en leraren basisonderwijs (n=20) Dataverzameling en data-analyse Gestructureerde open interviews Kwalitatieve analyse op basis van open codering (Wester & Peters, 2004) Resultaten 861 gecodeerde tekstfragmenten Categorieënsysteem (Cohen s Kappa of.90) 4 hoofdcategorieën 11 subcategorieën en 28 elementen (gedrag en attitudes) Breed en gedifferentieerd beeld Publicatie in peer reviewed journal: van der Heijden, H. R. M. A., Geldens, J. J. M., Beijaard, D., & Popeijus, H. L. (2015). Characteristics of Teachers as Change Agents. Teachers and Teaching, 21(6), doi: /

12 Werkopdracht Artikel In tweetallen Bestudeer het artikel Characteristics of teachers as change agents Beantwoord de vragen: Wat zijn de kenmerken van leraren als change agents? En wat houden deze kenmerken in? Noteer deze kenmerken inclusief uitleg Informatievaardigheden: IMRAD structuur... Waar ga je zoeken naar het antwoord? Terugkoppeling In English... 12

13 Leergierig zijn Staan open voor leren Willen vakkennis vergroten artikelen lezen, Nemen zelf initiatieven tot scholing Workshops volgen, Zijn nieuwsgierig nieuwe inzichten, Reflectief zijn Denken na over de kwaliteit van het onderwijs in de klas en op school Stellen zichzelf veel vragen, denken na hoe het beter kan, Denken na over hoe het onderwijs anders kan Vragen feedback, Kijken kritisch naar het onderwijs, naar hun eigen werk Evalueren hun handelen, stellen zichzelf kritische vragen, 13

14 Begeleidend zijn (voor leerlingen) Zetten didactische en pedagogische vaardigheden succesvol in om leerlingen verder te helpen in hun ontwikkeling Werken doelgericht, stimuleren totale ontwikkeling van leerlingen, geven richting aan leerproces, differentiëren, Creëren een krachtige leeromgeving voor leerlingen, inclusief een goed klassenmanagement Toegankelijk zijn Staan open voor anderen (leerlingen, ouders, collega s) Komen vriendelijk, rustig en ontspannen over Hebben gevoel voor humor Maken gemakkelijk contact met anderen 14

15 Positief zijn Hebben een positieve kijk op het onderwijs en beroep leraar Hebben hoge verwachtingen van leerlingen en stellen hoge eisen aan zichzelf Zijn gemotiveerd om het beste uit de leerlingen te halen, en zichzelf Zetten zich 100% in, elke dag weer, Toegewijd zijn Hebben passie voor onderwijs en het beroep leraar Gaan met plezier naar het werk, Zijn betrokken bij en loyaal naar de school Stralen enthousiasme uit en geven inspirerend les Staan bevlogen voor de groep, krijgen energie van les geven, 15

16 Vertrouwenwekkend zijn (voor leerlingen) Hebben een groot empatisch vermogen Bouwen een sterke persoonlijke band op met de leerlingen Investeren sterk in de relatie, zien alle leerlingen, Bieden leerlingen vertrouwen en veiligheid Vertrouwen in eigen kunnen Zijn zich bewust van hun eigen capaciteiten Hebben zelfvertrouwen Durven uit comfort-zone te stappen, bij complexe situaties in de klas vertrouwen ze op hun eigen vaardigheden, zien complexe veranderingen op school als een uitdaging, Zijn zich ervan bewust dat zij als leraar het verschil maken voor leerlingen 16

17 Innovatief zijn Staan open voor ideeën en onderwijskundige ontwikkelingen Nemen zelf initiatieven om het onderwijs in de klas en/of op school verder te ontwikkelen Zetten ideeën om in acties, doen voorstellen, zien kansen, Durven te experimenteren (weloverwogen risico s), hebben lef Zich verantwoordelijk voelen Voelen zich verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs in de klas en op school (eigenaarschap) Nemen deze verantwoordelijkheid ook door acties te ondernemen ter verbetering van het onderwijs in de klas en op schoolniveau 17

18 Collegiaal zijn Kunnen goed samenwerken en zijn bereid om samen te werken met collega s Zien het samenwerken met collega s als samen van en met elkaar leren Ondersteunen collega s, Nemen initiatieven om samen te werken om het onderwijs in de eigen groep (eigen vaardigheden) en op schoolniveau te verbeteren Vragen om advies en feedback, Conclusie Kenmerken van de leraar als change agent 1. Levenslang leren Leergierig, reflectief 2. Meesterschap Begeleidend, toegankelijk, positief, toegewijd, vertrouwenwekkend, vertrouwen in eigen kunnen 3. Ondernemerschap Innovatief zijn, zich verantwoordelijk voelen 4. Samen werken Collegiaal Op groepsen/of schoolniveau Begeleidend en vertrouwenwekkend accent op groepsniveau 18

19 Werkopdracht 1 Profiel Stel je eigen Change agent-profiel op 1. Wissel uit in tweetallen: In welke mate herken je kenmerken van de leraar als change agent a) bij jezelf? b) bij een klasgenoot? (Of.bij je mentor op stage?) Richtvragen: Welke kenmerken zijn volgens jezelf/je klasgenoot op jou van toepassing, welke niet of minder? Wat doe je in sterke mate? Wat doe je in mindere mate? Neem het werkdocument erbij (zie studieroute) 2. Beschrijf in welke mate de kenmerken van de leraar als change agent van toepassing zijn op jou als aanstaande leraar 3. Illustreer deze typering met voorbeelden/bewijzen Werkopdracht 2-3 Plan - Feedback 2. Maak een plan voor jezelf (zie werkdocument studieroute) a) In welk(e) kenmerk(en) zou je (nog meer) willen/kunnen investeren? Noteer deze. Richtvragen: 1. Waar zou je expliciet op kunnen letten, of aan welke kenmerken zou je meer aandacht aan kunnen besteden, of verder kunnen ontwikkelen? 2. Prioriteiten? Welke zouden (grote) impact kunnen hebben op jouw functioneren op je stageschool? b) Welke goede voornemens zou je kunnen formuleren, gekoppeld aan de (gekozen) kenmerken? En welke concrete actie(s) of activiteiten zou je daaraan kunnen verbinden? Denk ook hierbij aan de impact op jouw functioneren op je stageschool. 3. Vraag feedback en feed forward aan twee klasgenoten op je plan. 19

20 Terugblik Doelen bereikt? Vragen/opmerkingen? Referenties Bakkenes, I., Vermunt, J. D., & Wubbels, T. (2009). Teacher learning in the context of educational innovation: Learning activities and learning outcomes of experienced teachers. Learning and Instruction, 20, Bolt, L. van der, Studulski, F., Vegt, A. L. van der, & Bontje, D. (2006). De betrokkenheid van de leraar bij onderwijsinnovaties - Een verkenning op basis van literatuur. Utrecht: Sardes. Eteläpelto, A., Vähäsantanen, K., Hökkä, P., & Paloniemi, S. (2013). What is agency? Conceptualizing professional agency at work. Educational Research Review, 10, Fullan, M. G. (1993). The Professional Teacher. Why Teachers Must Become Change Agents. Educational Leadership, 50 (6), Fullan, M. G. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). New York: Teachers College. Fullan, M. (2013). Stratosphere: Integrating technology, pedagogy, and change knowledge. Toronto, Ontario: Pearson Canada Inc. Hattie, J. (2012). Visible learning for teachers. Maximizing impact on learning. New York, NY: Routledge. Geldens, J., & Popeijus, H. L. (2012). De ROTOR, onderwijs ontwikkelen met kwaliteit. Onderzoek van Onderwijs, 41 (2), Lieberman, A. (2011). Can Teachers Really Be Leaders? Kappa Delta Pi Record, 47 (4), Indianapolis: Kappa Delta PI/Taylor & Francis. Lukacs, K. S. (2009). Quantifying The Ripple in the Pond : The Development and Initial Validation of the Teacher Change Agent Scale. The International Journal of Educational and Psychological Assessment, 3, Time Taylor Academic Journals. Muijs, D., & Harris, A. (2006). Teacher led school improvement: Teacher leadership in the UK. Teaching and Teacher Education, 22, Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Antwerpen / Apeldoorn: Garant. Van Driel, J., Beijaard, D., & Verloop, N. (2001). Professional development and reform in science education: The role of teachers practical knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 38, Van der Heijden, H. R. M. A., Geldens, J. J. M., Beijaard, D., & Popeijus, H. L. (in press). Characteristics of Teachers as Change Agents. Article summitted to Teachers and Teaching, Theory and Practice. Wester, F., & Peters, V. (2004). Kwalitatieve analyse. Uitgangspunten en procedures. Bussum: Coutinho. York-Barr, J., & Duke, K. (2004). What Do We Know About Teacher Leadership? Findings From Two Decades of Scholarship. Review of Educational Research, 74 (3),