Tips voor betere maan-lezers kern 6

Transcriptie

1 Tips voor betere maan-lezers kern 6 In het artikel Betere maan-lezers (Digiregie/Artikelen) is geconstateerd dat er leerlingen zijn die niet de zon-leerlijn kunnen volgen maar die wel een grotere leesvaardigheid hebben dan de kinderen die de basislijn volgen Om hiaten te voorkomen, blijven deze leerlingen bij de maan-aanpak Het is echter belangrijk hen extra uitdaging aan te bieden zodat zij gemotiveerd blijven Ze zijn snel klaar met hun werk, behalen met gemak goede resultaten op de toetsen, en willen en kunnen meer doen met de leesvaardigheden die zij al hebben Susan van der Linden opgebouwd In het eerdergenoemde artikel Betere maan-lezers staan tips die u in alle kernen kunt gebruiken voor deze doelgroep Ook worden daarin per kern suggesties gegeven voor vervolgactiviteiten voor betere maan-lezers Dit artikel is het zesde van een serie artikelen waarin voor aanvullende en gedetailleerdere tips voor de betere maan-lezers worden beschreven Veel van deze tips zijn thematisch gerichte activiteiten Extra uitdaging met basismaterialen Actuele letterkennis en leesvaardigheid op peil houden In de voorgaande artikelen gaven we onderstaande tips voor kinderen die niet aansluiten bij de zonleerlijn maar wel behoefte hebben aan extra uitdaging Waarschijnlijk hebben deze kinderen al algehele letterkennis en is het lezen van woorden met clusters (zoals stoel en kaars) geen probleem Het klikklakboekje van deze kinderen is volledig gevuld Deze kinderen hebben nog steeds uitdaging door de volgende activiteiten: Werken met keuzeopdrachten van de software Woorden maken met behulp van de extra letters die al in hun klikklakboekje zijn opgenomen Woorden, zinnen en tekstjes maken op de magnetische letterdoos De herhaalpagina (5 stippen) en de snuffelpagina (6 stippen) van Veilig & vlot lezen, nadat de basispagina s goed geoefend zijn Extra opdrachten maken uit Veilig gespeld De kinderen leggen niet alleen de woorden maar ook de zinnen Vrij kiezen van leesboeken Observeer daarbij wel of ze een passend boek kiezen Vervolgopdrachten die voortkomen uit integratielessen In de integratielessen van kern 6 worden activiteiten beschreven waarin het thema Verhalen in je buik centraal staat Ook het thema Feest kan gekoppeld worden aan deze kern Kern 6 zal in de meeste gevallen immers in de maand december worden aangeboden, de maand waarin vooral de feestdagen vallen Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 1 van 8

2 Veilig leren lezen Digiregie Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 4 van 8 Veilig leren lezen Digiregie Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 5 van 8 Veilig leren lezen Digiregie Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 6 van 8 Veilig leren lezen Digiregie Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 5 van 8 Veilig leren lezen Digiregie Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 6 van 8 Gedurende de integratielessen van deze kern gaan groepjes kinderen in een heterogene setting met dit thema en met woorden bij dat thema aan de slag Veel activiteiten hebben een open karakter en geven daarmee ruimte aan uitwerkingen op basis van de eigen mogelijkheden Betere maanlezers kunnen deze activiteit voortzetten of uitbreiden als vervolgopdracht na de basisopdrachten van de basisles Activiteiten van kern 6 die geschikt zijn om deze uitdaging aan deze kinderen aan te bieden, lichten we er even uit Lesdag 2: letters op de thematafel Op lesdag 2 wordt de start gemaakt van het inrichten van een thematafel Die thematafel kan een verzameling zijn van allerlei boeken en materialen, waarbij alle letters die kinderen hebben geleerd centraal staan Een van de suggesties is, dat er een letterslinger wordt gemaakt Ook in het artikel Tips voor betere maanlezers kern 1 stonden kopieerbladen van enkele letters en misschien is deze slinger in de loop van de kernen uitgebreid met alle letters Dan is dit al de start van het versieren van de thematafel De letters van kern 6 komen daar uiteraard ook bij Maar er zijn meer mogelijkheden om rondom het thema letters vervolgopdrachten te creëren Zo kun je van elke letter een letterblad maken die gezamenlijk een groot letterboek gaan vormen Laat kinderen een letter uitzoeken van het letterbord en laat ze een A4-blad vol tekenen, schrijven en plakken met van alles wat rondom die letter te vinden is Stimuleer dat ook bij de tekeningen de woorden worden geschreven Kopieerblad 1 geeft de mogelijkheid om deze klus te verdelen Kinderen kiezen de letter waarvan ze een letterblad gaan maken Ze zetten hun naam achter die letter op kopieerblad 1 Dat blad hangt bij de thematafel De bladen die klaar zijn kunnen in een postbakje worden verzameld Aan het einde van de klus, als alle letters zijn verwerkt, kunnen de bladen worden gebundeld tot een boek Kopieerblad 1 is de inhoudsopgave Met een tekenwedstrijd voor het maken van de leukste omslag wordt het boek uiteindelijk compleet kopieerblad 1 letterboek Dierenslinger i-k-m kopieerblad 1 i m kopieerblad 2 kopieerblad 3 Dierenslinger s-p-aa Dierenslinger r-e-v a s e p aa r i k m s p aa r e v oo ee uu ij oe eu ie ou v n t b d z h w kopieerblad 2 zoek de kleuren kleur de letters van een kleur met die kleur, dus rood wordt rood zoek: au j rood grijs paars blauw zwart ui l groen geel oranje bruin ei g r o o d g e e l Kopieerbladen uit Tips voor betere maanlezers kern 1 k f b g r o e n r e r p a a r s g e u n n b l a u w Kopieerblad 1 i b j o g r ij s n o e z w a r t g welke letters zijn wit? maak dat hier: Kopieerblad 2 Lesdag 8: zoek de kleuren Kopieerblad 2 is een woordzoeker waarin de woorden van de diverse kleuren moeten worden gezocht Kinderen kleuren de hokjes met letters van de woorden met de kleur van dat woord (dus rood wordt met rood ingekleurd, blauw met blauw enzovoort) Uiteindelijk blijven enkele letters wit Die letters vormen samen ook weer een woord (regenboog) dat betrekking heeft op kleur Alhoewel dit blad gedurende de hele kern 6 kan worden gemaakt sluit het thematisch wel aan op de integratieles van lesdag 8 Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 2 van 8

3 Veilig leren lezen Digiregie Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 7 van 8 Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 8 van 8 een woord + een letter = ook een woord koop + n = kopieerblad 3 Tussentijds overstappen naar de zon-leerlijn? boek + r = pin + s = kopieerblad 4 kat + s = een rebus lap + m = h = n k = t + st kaas + r = i = a g + d + - m Kopieerblad 3 oe = ij - p - k oo = a ei = ij o = ij Kopieerblad 4 Alle lesdagen: puzzelen speel met letters Als kinderen alle letters kennen, kunnen alle letter-spelletjes worden gedaan Enkele van die letterspelletjes zijn uitgewerkt op de kopieerbladen 3 en 4 Ze kunnen door kinderen individueel worden opgelost Ze kunnen uiteraard ook door tweetallen of een groepje kinderen worden gemaakt Laat na het maken van deze letterpuzzels de kinderen ook de oplossingen met elkaar vergelijken en bespreken De leerlijn in de actuele zon-lijn is ondertussen gegroeid naar woorden met eeuw, -ieuw (leeuw,nieuw, sneeuwman, kieuwen), tweelettergrepige woorden (vlinder, bloemen, druppel), tweelettergrepige woorden met be-, ge- ver- (betaal, vertel, gebaar), tweelettergrepige woorden met ng, -nk en, -cht (jongen, planken, lachen) Voor kinderen die alle letters kennen en al vlot op mkm-niveau lezen, is de overstap naar zon waarschijnlijk te groot Overstappen naar de zon-leerlijn kan alleen als de leerling de Vloeiend & vlot-toets zon van kern 5 alsnog op een voldoende niveau scoort Toch kan het zijn dat een leerling onverwacht een spurt maakt en geholpen moet worden in zijn groei naar het zon-niveau gedurende kern 6 Laat deze leerling vrijblijvend oefenen in Veilig & vlot zon kern 5 en 6 Wijs eventueel een heel vlotte lezer op zon-niveau aan om dit kind te helpen als maatje Humpie Dumpie Het is niet zinvol om kinderen die nu alle letters kennen en al op M3 niveau zitten te laten overstappen op kern 1 van de zonleerlijn Deze leerlijn is immers al verder gevorderd en instap in kern 1 van zon heeft geen verbindende factoren wat betreft thema en spellinglessen Kopieerblad 3: een woord + een letter = ook een woord Op dit blad staan mkm-woorden waarmee je door toevoeging van een extra letter een nieuw woord kunt maken Kinderen verbinden de woordensom met het juiste plaatje en schrijven zelf het juiste woord bij dat plaatje Kopieerblad 4: rebus Een rebus daagt kinderen uit om met letters te spelen in gegeven woorden en zo te komen tot een nieuw woord De woorden die uiteindelijk gemaakt worden in de rebus vormen samen ook weer een zin Deze zin kan de omslag zijn van een programmaboekje op het letterfeest dat aan het einde van kern 6 kan worden georganiseerd Maar als een op zichzelf staande opdracht is het zeker ook geschikt Uiteraard kan dit blad al vanaf dag 1 van deze kern ingezet worden De oplossing van de rebus is: kom naar het feest van groep drie kijk en hoor hoe knap wij zijn Een uitstekend alternatief is een start maken in leeswerkboekje 1, 2 of 3 van Humpie Dumpie Of dit mogelijk is kan heel goed verkend worden door de eerste pagina s Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 3 van 8

4 van het leeswerkboekje als proef te laten lezen en maken Het is niet noodzakelijk dat een kind dat nog niet gewerkt heeft met Humpie Dumpie, instapt in leeswerkboekje 1 van die uitgave Afhankelijk van de mogelijkheden van het kind en de behoefte aan extra uitdaging kan ook gekozen worden voor leeswerkboekje 2 of 3 of eventueel zelfs hoger Bedenk wel, dat het werken in Humpie Dumpie niet perse op het exacte leesniveau hoeft te zijn Ook al is het leeswerkboekje leestechnisch wat lager dan het leesniveau van het kind, de teksten en opdrachten zijn zo gemaakt dat leesbegrip en leesbegrip centraal staan Humpie Dumpie vervangt niet het werken in werkboekje maan kern 6, maar biedt uitstekende vervolgopdrachten voor kinderen die snel klaar zijn en verder zijn in hun leesvaardigheid Zie daarvoor de Toelichting bij deze uitgave op zwijsen/nl/ toelichtinghumpiedumpie TIP Voorkom dat de betere maan-lezers zich als een aparte groep gaan gedragen en profileren Zoek naar verbindingselementen door de verschillende groepjes samen te brengen in het bespreken van de opbrengsten van de les In Digiregie Artikel Betere maan-lezers, geschreven door Susan van der Linden Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 4 van 8

5 kopieerblad 1 letterboek i a e aa oo ee uu ij oe eu ie ou au ui ei k m s p r v n t b d z h w j l g f Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 5 van 8

6 kopieerblad 2 zoek de kleuren kleur de letters van een kleur met die kleur, dus rood wordt rood zoek: rood grijs paars blauw zwart groen geel oranje bruin r o o d g e e l b g r o e n r e r p a a r s g e u n n b l a u w i b j o g r ij s n o e z w a r t g welke letters zijn wit? maak dat hier: Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 6 van 8

7 kopieerblad 3 een woord + een letter = ook een woord koop + n = boek + r = pin + s = kat + s = lap + m = kaas + r = Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 7 van 8

8 kopieerblad 4 een rebus h = n k = t + st i = a g + d + - m oe = ij - p b = h - k oo = a ei = ij o = ij Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg blad 8 van 8