Tips voor betere maan-lezers kern 7

Transcriptie

1 Tips voor betere maan-lezers kern 7 In het artikel Betere maan-lezers (DigiregieArtikelen) is geconstateerd dat er leerlingen zijn die niet de zon-leerlijn kunnen volgen maar die wel een grotere leesvaardigheid hebben dan de kinderen die de basislijn volgen. Om hiaten te voorkomen, blijven deze leerlingen bij de maan-aanpak. Het is echter belangrijk hen etra uitdaging aan te bieden zodat zij gemotiveerd blijven. Ze zijn snel klaar met hun werk, behalen met gemak goede resultaten op de toetsen, en willen en kunnen meer doen met de leesvaardigheden die zij al hebben Susan van der Linden opgebouwd. In het eerdergenoemde artikel Betere maan-lezers staan tips die u in alle kernen kunt gebruiken voor deze doelgroep. Ook worden daarin per kern suggesties gegeven voor vervolgactiviteiten voor betere maan-lezers. Dit artikel is het zevende van een serie artikelen waarin voor kern 7 aanvullende en gedetailleerdere tips voor de betere maan-lezers worden beschreven. Veel van deze tips zijn thematisch gerichte activiteiten. Etra uitdaging met basismaterialen Actuele leesvaardigheid op peil houden In de voorgaande artikelen gaven we onderstaande tips voor kinderen die niet aansluiten bij de zon-leerlijn maar wel behoefte hebben aan etra uitdaging. Bij de start van kern 7 lezen kinderen alle klankzuivere mkm-woorden en is de letterkennis volledig opgebouwd. Deze kinderen hebben met de basismaterialen nog steeds uitdaging door de volgende activiteiten: Werken met keuzeopdrachten van de software. Woorden, zinnen en tekstjes maken op de magnetische letterdoos. Etra opdrachten maken uit Veilig gespeld. De kinderen leggen niet alleen de woorden maar ook de zinnen. Vrij kiezen van leesboeken. Observeer daarbij wel of ze een passend boek kiezen. Vervolgopdrachten die voortkomen uit Integratielessen In de integratielessen van kern 7 worden activiteiten beschreven waarin het thema Spannend centraal staat. Gedurende de integratielessen van deze kern gaan groepjes kinderen in een heterogene setting met dit thema en met woorden bij dat thema aan de slag. Veel activiteiten hebben een open karakter en geven daarmee ruimte aan uitwerkingen op basis van de eigen mogelijkheden. Betere maan-lezers kunnen deze activiteit voortzetten of uitbreiden als vervolgopdracht na de basisopdrachten van de basisles. Activiteiten van kern 7 die geschikt zijn om deze uitdaging aan deze kinderen aan te bieden lichten we er even uit. Lesdag 1: thematafel Het thema Spannend kent op een thematafel diverse invalshoeken. Het kunnen spannende boeken of verhalen zijn, spannende situaties maar ook spannende films waarin superhelden spelen. Bij het woord spannend horen ook begrippen als: avontuur, stoer en eng. Kinderen in de zon-aanpak hebben regelmatig opdrachten in het werkboekje die vertaalbaar zijn naar activiteiten voor de betere maan-lezers. Zo staat in het werkboekje zon op dag 1 het begrip eng centraal. Kinderen kiezen zinnen die in een eng boek zouden kunnen staan. Laat ook de betere maanlezers zinnen bedenken die in een Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 1 van 9

2 eng boek zouden kunnen staan. Stop die zinnen in een maken, zelfs samenstellingen van woorden met clusters. doos waarop het woordje eng staat. Bouw deze doos Daag kinderen uit om met behulp van de woorden op eventueel om tot een boek met als titel: een eng boek. kopieerblad 1 zelf samengestelde woorden te maken. Vertel kinderen dat elk woord vaker gebruikt mag worden. Zo kun je van het woordje zak zowel zakmes maken als het woord jaszak. Deze activiteit kan individueel worden gemaakt, maar ook in tweetallen of in een groepje. kopieerblad 2 $ % & k a t r * Op werkblad 23 van { = < } n m e s o g d l i b z v u w h weet jij wat er in de brief staat & = { & werkboekje zon staat een brief in geheimschrift. Kinderen ontcijferen die, Lesdag 9: Geheimtaal geheimtaal. Voor de * betere maan-lezers ligt er. ook een brief klaar. Zij weet jij waar het ligt kunnen met behulp van kopieerblad 2 eveneens een bericht ontcijferen en op basis van dat bericht Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 6 van 9 Lesdag 2: Wat zet jij bij het woord spannend de opdracht op de tekening uitvoeren. Laat kinderen die In de afronding van de integratieles op dag 2 vertellen aan deze opdracht hebben gewerkt elkaar vertellen wat kinderen elkaar een spannend verhaal. Het begrip ze hebben ontdekt. spannend kan voor elk kind een andere invulling Het juiste antwoord is: het goud ligt in het huis, hoog in hebben. Kinderen krijgen de opdracht om voor de de boom. thematafel te zoeken naar dingen die zij bij het begrip spannend zouden plaatsen. Naar aanleiding hiervan kunnen kinderen ook een poster maken van dingen die zij zelf spannend vinden. kopieerblad 3 wat kies jij in de zin maak een verhaal. droes is een prins een reus een draak. hij woont in een grot een kasteel een bos. op een dag gaat droes op reis naar zee. hij stapt op de trein de boot de fiets. Vanaf lesdag 2: Maak een spannend verhaal in een ver land woont een draak een heks een beer. droes is heel stoer bang. Vanaf dag 2 kunnen kinderen werken aan het schrijven hij geeft de draak de heks de beer een tik van een spannend verhaal. Laat kinderen schrijven of maar de draak de heks de beer is niet boos. werken met de magnetische letterdoos. Nadat het verhaal is geschreven kan er nog een tekening bij een tik met zijn vuist zijn voet zijn staart. die geeft droes een kus een knipoog een lik op zijn neus. van die dag af heeft droes er een maatje bij. hier zie je droes met zijn maatje: Alle lesdagen: Op avontuur. Welk woord kies jij Op kopieerblad 3 kunnen kinderen door het kiezen van een woord uit de zin een eigen verhaal maken. Dit verhaal kunnen ze voorlezen aan een maatje of presenteren op de gemaakt worden. leesstoel in de klas. Ze kopieerblad 1 woord 1 woord = een lang woord. vuur hand mes bak deur boek voor broek bal doek werk zak maan voet tref huis jas stoel kast tuin hout dag Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 5 van 9 1 Lesdag 4: Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 7 van 9 ontdekken dat je door het maak nieuwe woorden kiezen van andere woorden steeds een ander verhaal Op lesdag 4 leren krijgt. Onderaan het blad kan een tekening gemaakt kinderen om samenstel- worden wat past bij het verhaal dat is ontstaan. Het is ling te lezen. Deze ook mogelijk om een ander kind een tekening te laten samenstellingen zijn op maken en een titel te laten bedenken. Op dit blad worden basis van mkm-woorden al eenvoudige samenstellingen gebruikt en woorden van gemaakt, zoals voetbal, het type mmkm, mkmm en mmkmm. Omdat dit klankzui- buurman, zakmes. Betere vere woorden zijn van letters die kinderen kennen zal dit maan-lezers kunnen voor de betere maanlezer geen obstakel zijn. Bekijk vanaf waarschijnlijk ook al welk moment dit blad voor welke kinderen al geschikt is. samenstellingen zelf Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 2 van 9

3 Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 8 van 9 Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 9 van 9 kopieerblad 4 maak de zin af: ik voel me stoer als ik ik voel me sterk als ik ik ben een held als ik weet je wie ook stoer is dat is weet je wie ook sterk is dat is weet je wie ook een held is dat is Lesdag 9 en 11: Maak de zin af Naar aanleiding van de activiteiten in de integratielessen van lesdag 9 en 11 zijn allerlei begrippen aan de orde geweest die betrekking hebben op heldendaden en avontuurlijke situaties. Woorden als stoer, sterk en een held zijn gekoppeld aan belevenissen van kinderen of in de actualiteit. Elk kind heeft daarover een eigen idee, een eigen mening of ervaring. Op kopieerblad 4 kunnen kinderen hun eigen beeld bij elk begrip omschrijven door de zin af te maken. Ook dit kan met een maatje worden gemaakt, besproken en worden voorgelezen. kopieerblad 5 Ken je een naam die erbij past A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Lesdag 13: Namen met een hoofdletter Nadat kinderen tijdens de instructie hoofdletters hebben geleerd laten we kinderen bij elk van de letters namen zoeken. Dat mogen namen zijn van kinderen in de klas, maar ook mogen ze zelf een naam bedenken. Humpie Dumpie Het is niet zinvol om kinderen die nu alle letters kennen en al op M3 niveau vlot kunnen lezen, te laten overstappen op kern 1 van de zon-leerlijn. Deze leerlijn is immers al verder gevorderd en instap in kern 1 van zon heeft geen verbindende factoren wat betreft thema en spellinglessen. Een uitstekend alternatief om deze betere maanlezers etra uit te dagen is een start maken in leeswerkboekje 1, 2 of 3 van Humpie Dumpie. Of dit mogelijk is kan heel goed verkend worden door de eerste pagina s van het leeswerkboekje als proef te laten lezen en maken. Het is niet noodzakelijk dat een kind dat nog niet gewerkt heeft met Humpie Dumpie, instapt in leeswerkboekje 1 van die uitgave. Afhankelijk van de mogelijkheden van het kind en de behoefte aan etra uitdaging kan ook gekozen worden voor leeswerkboekje 2 of 3 of eventueel zelfs hoger. Bedenk wel, dat het werken in Humpie Dumpie niet perse op het eacte leesniveau hoeft te zijn. Ook al is het leeswerkboekje leestechnisch wat lager dan het leesniveau van het kind, de teksten en opdrachten zijn zo gemaakt dat leesbegrip en leesbegrip centraal staan. Humpie Dumpie vervangt niet het werken in werkboekje maan kern 6, maar biedt uitstekende vervolgopdrachten voor kinderen die snel klaar zijn en verder zijn in hun leesvaardigheid. Zie daarvoor de Toelichting bij deze uitgave op zwijsen. nltoelichtinghumpiedumpie. Tussentijds overstappen naar de zon-leerlijn De leerlijn in de actuele zon-lijn groeit in kern 7 naar woorden met mkmmmm (herfst, angst), woorden met een open lettergreep (vader, snavel, storen) en woorden met aai- ooi- oei in tweelettergrepige woorden (aaien, roeiboot, strooien). Voor kinderen die na kern 6 al vlot eenlettergrepige woorden kunnen lezen is de overstap naar zon waarschijnlijk te groot. Overstappen naar de zon-leerlijn kan alleen als de leerling de Vloeiend & vlot-toets zon van kern 6 alsnog op een voldoende niveau scoort. Toch kan het zijn dat een leerling onverwacht een spurt maakt en geholpen moet worden in zijn groei naar het zon-niveau gedurende kern 7. Laat deze leerling vrijblijvend oefenen in Veilig & vlot zon kern 5, 6 en 7. Wijs eventueel een heel vlotte lezer op zon-niveau aan om dit kind te helpen als maatje. Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 3 van 9

4 TIP Voorkom dat de betere maan-lezers zich als een aparte groep gaan gedragen en profileren. Zoek naar verbindingselementen door de verschillende groepjes samen te brengen in het bespreken van de opbrengsten van de les. In Digiregie Artikel Betere maan-lezers, geschreven door Susan van der Linden Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 4 van 9

5 kopieerblad 1 1 woord 1 woord = een lang woord. vuur deur mes bak hand boek voor broek zak tref stoel werk voet jas maan kast doek huis bal hout tuin dag Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 5 van 9

6 kopieerblad 2 $ % & k a t r * { = < } n m e s o g d l i b z v u w h weet jij wat er in de brief staat & = {, & *. weet jij waar het ligt Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 6 van 9

7 kopieerblad 3 wat kies jij in de zin maak een verhaal. droes is een prins een reus een draak. hij woont in een grot een kasteel een bos. op een dag gaat droes op reis naar zee. hij stapt op de trein de boot de fiets. in een ver land woont een draak een heks een beer. droes is heel stoer bang. hij geeft de draak de heks de beer een tik een tik met zijn vuist zijn voet zijn staart. maar de draak de heks de beer is niet boos. die geeft droes een kus een knipoog een lik op zijn neus. van die dag af heeft droes er een maatje bij. hier zie je droes met zijn maatje: Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 7 van 9

8 kopieerblad 4 maak de zin af: ik voel me stoer als ik ik voel me sterk als ik ik ben een held als ik weet je wie ook stoer is dat is weet je wie ook sterk is dat is weet je wie ook een held is dat is Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 8 van 9

9 Veilig leren lezen Digiregie Naslag Artikelen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg blad 9 van 9 kopieerblad 5 Ken je een naam die erbij past A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z