TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. het Anna van Rijn College, locatie Harmonielaan VMBOB VMBOK

Transcriptie

1 TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK het Anna van Rijn College, locatie Harmonielaan VMBOB VMBOK Plaats : Nieuwegein BRIN nummer : 18WS C2 BRIN nummer : 18WS 01 VMBOB BRIN nummer : 18WS 01 VMBOK Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 14 juni en 28 oktober 2016 Datum vaststelling : 17 januari 2017

2 Pagina 2 van 9

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 en 15 juni en met een vervolg op 28 oktober 2016 een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op de afdelingen vmbo-basis en -kader van het Anna van Rijn College, locatie Harmonielaan, naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en naar de naleving van wet- en regelgeving. De locatie Harmonielaan heeft te maken met een aantal belangrijke veranderingen. In de nabije toekomst gaat de school nauw samenwerken met het tegenovergelegen ROC, hetgeen maakt dat de programma's zoveel mogelijk op elkaar afgestemd worden. Er is momenteel een verbouwing gaande en daarom worden lokalen in het ROC gebruikt voor theorielessen voor (met name) de onderbouw. Verder is in de loop van schooljaar een nieuwe directeur gestart en zijn bij aanvang van schooljaar twee nieuwe teamleiders begonnen. Ook in het onderwijzend personeel zijn veel wisselingen geweest. In drie achtereenvolgende schooljaren is telkens ongeveer 25 procent tot 30 procent van de docenten vervangen. Naast deze veranderingen in de randvoorwaarden voor het onderwijs hebben de docenten hard gewerkt aan de aanpassing van het curriculum aan het vernieuwd examenprogramma voor het vmbo. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 8 april 2015 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsproces op het Anna van Rijn College, vestiging Harmonielaan. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 25 juni De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en wij hebben ons toezicht geïntensiveerd. Intensief toezicht betekent dat wij met het bevoegd gezag afspraken hebben gemaakt over het verbetertraject. Deze afspraken staan beschreven in een zogenaamd toezichtplan. In het kader hiervan voeren wij nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan of de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Pagina 3 van 9

4 Onderzoeksopzet Het tussentijds kwaliteitsonderzoek is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. In dat toezichtplan staat dat de kwaliteit op de volgende indicatoren van voldoende kwaliteit zal zijn: schoolklimaat (indicatoren 5.2 en 5.3), onderwijsproces (indicatoren 7.4 en 9.1) en kwaliteitszorg (indicatoren 12.2 en 13.1). Daarom zijn deze indicatoren onderzocht. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd en niet lesgebonden observaties hebben gedaan. Wij hebben gesprekken gevoerd met het bestuur, management, vaksecties, leraren, zorgcoördinatoren en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met docenten, de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 9

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Onze conclusie voor het Anna van Rijn College, afdelingen vmbo-basis en -kader van de locatie Harmonielaan, is als volgt: Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is voldoende verbeterd en er is voldoende voldaan aan de afspraken uit het toezichtplan. Wij hebben er vertrouwen in dat het Anna van Rijn College, locatie Harmonielaan, het afgesproken verbetertraject met betrekking tot het onderwijsproces binnen de gestelde termijn kan realiseren. Ook het verbeteren van de leerresultaten van de afdeling vmbo-basis ligt op schema. De resultaten van de afdeling vmbo-kader zullen echter op het resultatenoverzicht van 2017 nog steeds onvoldoende zijn. Ten tijde van het OKV aan het einde van schooljaar bespreken wij met het bestuur of het nodig is het toezicht verder te intensiveren vanwege de stagnatie in de verbetering van de leerresultaten van de afdeling vmbo-kader. Het verzwaren van het toezichtarrangement is een mogelijkheid die dan besproken zal worden. Verder merken wij op dat met name de wijziging in het docententeam van het schooljaar en de inzet op het verbeteren van het schoolklimaat zijn vruchten heeft afgeworpen in schooljaar In een korte periode is een belangrijke kwaliteitsverbetering gerealiseerd, die echter nog kwetsbaar is. Pagina 5 van 9

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit van de onderzochte aspecten zijn gekomen. Eerst ziet u het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De locatie Harmonielaan van het Anna van Rijn College beleeft roerige tijden. Er zijn lopende het schooljaar een nieuwe directeur en een nieuwe teamleider gestart, en ook in het docententeam is sprake van discontinuïteit. Naast de personele wisselingen, heeft de school ook nog te maken met een verbouwing, een intensivering van de samenwerking met het tegenovergelegen ROC en met de vernieuwing van het vmbo-curriculum. Ook bij aanvang van schooljaar hebben weer de nodige personele wisselingen plaatsgevonden: onder andere twee nieuwe teamleiders zijn gestart. Om in deze context de kwaliteit van het onderwijs en het sociaal klimaat te verhogen is geen geringe opgave. We zien dat het team veel werk heeft verzet. In vakwerkplannen en sectieontwikkelplannen zijn leerlijnen vastgelegd en is een start gemaakt met het borgen van toetskwaliteit. Ook is ingezet op het verbeteren van het sociaal klimaat in de school, bijvoorbeeld door veel te surveilleren tijdens pauzes. Verder hebben de directie en het docententeam afspraken gemaakt om het pedagogisch klimaat in de lessen te verbeteren, en het lukt nu meestal om deze consequent te hanteren. We stellen vast dat de verbetering van het onderwijs voldoende is. Leerlingen zeggen dat de school is veranderd: "ze zijn nu streng op een goede manier." Onze waarnemingen bevestigen dat. De pedagogische relatie tussen leraren en leerlingen is meestal voldoende. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: Pagina 6 van 9

7 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De scores gelden voor beide afdelingen. 18WS 01 VMBOB - VMBOB Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming Alle geledingen en de randvoorwaarden binnen de school dragen bij aan het functioneren van de school als een sociale en pedagogische gemeenschap. 5.3 De beleving van het sociale klimaat en de sociale veiligheid liggen op het niveau dat mag worden verwacht. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces. 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Welke verbetering zien we? We zien dat er aandacht is geweest voor didactiek. Zo werd in de meeste lessen doelgericht gewerkt en hebben we ook vaak gezien dat de les werd afgesloten met een terugblik op het lesdoel. Nieuwe leraren krijgen begeleiding van een docentcoach en de school heeft normen vastgesteld voor de basiskwaliteit van Pagina 7 van 9

8 lessen. Met behulp van de observaties van de docentcoach of van de externe procesbegeleider die docenten ondersteunt, krijgen docenten in beeld wat er goed gaat in hun didactisch handelen en wat er nog beter kan. De teamleiders voeren ook regelmatig lesbezoeken uit en gebruiken hiervoor dezelfde digitale observatietool als de coaches. De observaties van de teamleiders worden betrokken bij de beoordeling van leraren. De gesprekscyclus is op orde gebracht en wordt door de teamleiders op dezelfde manier uitgevoerd waarbij ook dezelfde normen voor kwaliteit worden gehanteerd. Naast de inzet op het didactisch handelen heeft de school ook ingezet op het terugdringen van verzuim. Ouders van leerlingen die verzuimen worden direct gebeld en leerlingen weten dat er op hen gelet wordt. Er wordt niet alleen streng gelet op verzuim, maar leerlingen kunnen voor andere gedragingen een aantekening krijgen en weten dat ook. Het grensoverschrijdende gedrag van leerlingen is afgenomen en de ouderbetrokkenheid is toegenomen door de inzet van de school. Een voorbeeld van deze inzet is het startgesprek dat met alle leerlingen en hun ouders gevoerd wordt. Wat betreft de leerlingresultaten zien we in de kwartaalrapportages een verschuiving optreden in de oorzaken die secties geven voor te lage resultaten. Waar in het begin van het schooljaar vaak werd gewezen op een gebrek aan motivatie van leerlingen zien we nu in de rapportage dat leraren kritisch zijn op bijvoorbeeld het lesstofaanbod of de toetsing. Er is minder externe attributie. De manier waarop de leerlingondersteuning is georganiseerd is verder ontwikkeld. De school brengt adequaat in beeld welke ondersteuning nodig is en biedt een scala aan interventies aan. Deze interventies vinden meestal buiten de klas plaats. Met name onderbouwleerlingen zijn tevreden over de ondersteuning die ze krijgen. Het schoolklimaat vinden we voldoende. We zien nu dat leraren over het algemeen een goede pedagogische relatie hebben met de leerlingen. Waar leerlingen eerder lieten weten dat ze zich soms voor schut gezet voelden in de les, geven ze nu aan dat ze positieve feedback krijgen. In de pauzes zijn nu minder incidenten, en leerlingen voelen zich met respect bejegend. We hebben geen onrespectvol gedrag van leerlingen naar leraren of vice versa gezien. De school vormt nu in voldoende mate een sociale en pedagogische gemeenschap. Het ingrijpen van de school is in het verleden met name gericht geweest op repressie, maar nu is er voldoende aandacht voor het realiseren van een positief klimaat. Pagina 8 van 9

9 Wat gaat nog niet goed genoeg? Om het onderwijs te verbeteren is stabiliteit in het team en de leiding van groot belang. Het ontbreken hiervan heeft het verbeterproces vertraagd. Er was weinig overleg tussen secties onderling, waardoor good practices wat betreft didactiek en pedagogiek lang niet altijd uitgewisseld worden. Inmiddels is dat wel het geval. Een voorbeeld hiervan is het geven van effectieve feedback. Dat hebben we nauwelijks gezien in de theorielessen, maar er zijn goede voorbeelden te vinden bij de beroepsgerichte vakken en die worden ook gedeeld. Een aandachtspunt blijft de vakinhoudelijke uitwisseling waardoor de vakken elkaar kunnen versterken als het bijvoorbeeld gaat over het inlopen van taal- en rekenachterstanden. De school heeft geen werkend taalbeleid. Het taalbeleid staat op papier, maar leraren geven nog niet voldoende aandacht aan taal in de lessen. Aangezien er veel leerlingen zijn met taalachterstanden is het belangrijk dat alle leraren systematisch aandacht geven aan taal; zowel aan vaktaal als aan schooltaal en algemeen taalgebruik. Hoewel een start is gemaakt, bijvoorbeeld door het ophangen van posters met schooltaalwoorden, is taalgericht vakonderwijs nog geen algemene praktijk. Naast de aandacht voor taal in alle lessen, zouden docenten ook beter in staat gesteld moeten worden om in hun lessen meer handelingsgericht te werken. Een deel van de extra begeleiding voor leerlingen kan in de les plaatsvinden, maar dan moeten docenten wel weten hoe ze die begeleiding kunnen bieden. Er zijn groepsplannen opgezet en die vormen een goed begin voor het handelingsgericht werken. Nu gaat het erom dat docenten concrete handelingsadviezen krijgen om bijvoorbeeld leerlingen die snel overprikkeld zijn goed te begeleiden. Pagina 9 van 9