INHOUDSOPGAVE. LIJST DER VERKORT AANGEHAALDE WERKEN...vii HOOFDSTUK I. ALGEMENE REGELEN... 1

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE WOORD VOORAF... v LIJST DER VERKORT AANGEHAALDE WERKEN...vii HOOFDSTUK I. ALGEMENE REGELEN... 1 A. Handelsrecht en economisch recht... 1 B. Daden van koophandel... 2 C. Handelaar ( koopman )... 4 D. Handelszaak... 5 E. Handelsvennootschap... 5 F. Onderneming... 6 G. Toepassingssfeer van het handelsrecht...10 H. Bewijs in handelszaken...10 I. Rechtbank van koophandel...13 J. Algemene verplichtingen bij het begin van een handelsactiviteit Grondvoorwaarden Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen Opening van een zichtrekening Fiscale en sociale verplichtingen Bekendmaking van het huwelijkscontract Boekhouding Sluikwerk...26 HOOFDSTUK II. VENNOOTSCHAPPEN...29 A. Algemeen...29 B. Rechtspersoonlijkheid...39 C. Oprichting Materiële vereisten...43 a. Pluraliteitsvereiste...43 b. Toestemming...45 ix

2 c. Bekwaamheid...46 d. Voorwerp en oorzaak...46 e. Inbreng...46 f. Winstoogmerk en winstverdeling...48 g. Jus fraternitatis Vormvereisten...49 a. Geschrift...49 b. Publicatie Sancties...52 a. Algemeen...52 b. Kenmerken van de bijzondere nietigheidssanctie...53 c. Nietigheidsgronden van NV, BVBA en Comm.VA Oprichtingsprocedure...54 a. Algemeen...54 b. Handelingen verricht ten name van een vennootschap in oprichting Oprichting van een naamloze vennootschap...56 a. Wijze van oprichting...56 b. Kapitaalvorming...57 c. Oprichtersaansprakelijkheid Oprichting van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Oprichting van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid...61 D. Kapitaal in de naamloze vennootschap en besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Kapitaalsverhoging Kapitaalsvermindering...65 a. Kapitaalsvermindering ter aanzuivering van geleden verlies...65 b. Reële kapitaalsvermindering Aflossing van kapitaal Winstverdeling Alarmprocedure aanzienlijk verlies van kapitaal Verkrijging door de vennootschap van eigen effecten Kruisparticipaties Voorschriften m.b.t. de BVBA...71 E. De vennoten Personenvennootschappen Kapitaalvennootschappen...73 x

3 F. Identificatie van de vennootschap Naam en soortwaarheid Statutaire zetel Nationaliteit...80 G. Bestuur en vertegenwoordiging van de vennootschap Algemeen Personenvennootschappen...84 a. Intern bestuur...84 b. Externe verhouding Naamloze vennootschap...85 a. Raad van bestuur...85 b. Dagelijks bestuur...89 c. Directiecomité Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Coöperatieve vennootschap De vaste vertegenwoordiger...93 H. Aansprakelijkheid van bestuurders Algemeen Aansprakelijkheidsgronden...96 a. Bestuursfouten...96 b. Inbreuk op vennootschapswetgeving of statuten...97 c. Onrechtmatige daden...97 d. Kennelijk grove fout...98 e. Strafrechtelijke aansprakelijkheid I. Toezicht en informatieplicht J. Algemene vergadering K. Fusies en splitsingen, en inbreng van een algemeenheid of bedrijfstak Fusies en splitsingen a. Fusies b. Splitsingen c. De positie van de schuldeisers en aandeelhouders of vennoten bij een fusie of splitsing Inbreng van een algemeenheid of van bedrijfstak L. Ontbinding en vereffening M. Uitsluiting en uittreding van aandeelhouders De uitsluiting van vennoten De uittreding van vennoten N. Gedwongen verkoop van effecten xi

4 HOOFDSTUK III. ENIGE HANDELSOVEREENKOMSTEN A. Handelstussenpersonen en distributiecontracten Handelstussenpersonen a. Handelsagent b. Makelaar c. Commissionair Distributieovereenkomsten a. Concessie b. Franchising B. Overeenkomsten m.b.t. de handelszaak Overdracht Verpanding C. Handelspand D. Financiële zekerheidsovereenkomsten E. Endossement van de factuur F. Factoring G. Leasing HOOFDSTUK IV. WAARDEPAPIEREN A. Algemeen B. Wisselbrief Wisselrechtelijke terminologie Functies van een wisselbrief Abstract karakter van wisselbrieven Vorm en inhoud van wisselbrieven Endossement Verplichtingen van de trekker en van de betrokkene-acceptant Aval Betaling van wisselbrieven C. Orderbriefje D. Cheque Definitie Vormvereisten van de cheque Soorten cheques Wijzen van overdracht van cheques Betaling van cheques a. Aanbieding, betaling en recht van regres b. Betalingszekerheid xii

5 6. Verloren, gestolen of vervalste cheques Uitgifte van een cheque zonder dekking en andere strafbare feiten HOOFDSTUK V. RECHT VAN DE INTELLECTUELE EIGENDOM A. Algemeen B. Auteursrecht Algemeen De auteurswet van 30 juni a. Het eigenlijke auteursrecht b. De naburige rechten c. Gemeenschappelijke bepalingen voor het auteursrecht en de naburige rechten d. De handhaving van het auteursrecht De softwarewet van 30 juni De bescherming van databanken a. Het begrip databank b. Het sui generis-recht voor databanken c. De auteursrechtelijke bescherming van databanken C. Octrooien Inleiding Geldigheidsvereisten voor een octrooi a. Materiële vereisten b. Formele vereisten Opeisen van de eigendom van een octrooi Rechten en plichten van de octrooihouder a. Rechten b. Plichten Gedwongen licenties Nietigheid van het uitvindingsoctrooi Octrooigemachtigden Octrooibescherming in het buitenland D. Bescherming van chips E. Tekeningen en modellen F. Merkenrecht Definitie a. Onderscheid merk handelsnaam, warenmerk dienstmerk, individueel merk collectief merk b. De beschermingsvoorwaarden xiii

6 c. Een teken d. Vatbaarheid voor grafische voorstelling e. Onderscheidend vermogen f. Enkele concrete toepassingsgevallen Verkrijgen van het recht op een merk Bestaan van het merkrecht a. Nietige depots b. Verval van het recht op een merk Duur en vernieuwing Bescherming van een merk Licenties en overdracht De rechtsverwerking wegens gedogen Internationale merkbescherming G. Nationale intellectuele eigendomsrechten en vrij verkeer van goederen binnen de EG HOOFDSTUK VI. EUROPEES ECONOMISCH RECHT Inleiding A. Kort overzicht van de mededingingstheorie B. Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen: algemeen Algemeen Algemene structuur van de concurrentieregelen uit het EG-verdrag Toepassingsgebied van het Europees mededingingsrecht wat betreft de sectoren De afbakening van de relevante markt als onderdeel van de mededingingsbeoordeling C. Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen: het verbod van kartelafspraken in artikel 81 EG-Verdrag Nadere ontleding van de toepassingsvoorwaarden van art. 81, lid 1, EG-Verdrag a. De aan ondernemingen verboden handelingen b. Materiële voorwaarden Nietigheidssanctie van art. 81, Lid 2, EG-Verdrag Ontheffing van het kartelverbod Handhaving van het kartelverbod a. Algemeen b. Handhaving door de Commissie xiv

7 c. Handhaving door de nationale rechterlijke instanties en de nationale mededingingsautoriteiten Toepassing van art. 81 EG-verdrag m.b.t. bepaalde categorieën van afspraken a. Marktverdelingsafspraken en uitsluitingspraktijken b. Prijsafspraken c. Verticale overeenkomsten d. Overeenkomsten betreffende technologieoverdracht e. Horizontale overeenkomsten: joint-ventures en samenwerkingsovereenkomsten D. Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen: het verbod van misbruik van machtspositie in artikel 82 EG-Verdrag Vaststelling van de machtspositie Misbruik Ongunstige beïnvloeding van de handel tussen de lidstaten E. Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen: concentratiecontrole Algemeen Toepassingsgebied: het begrip concentratie Toepassingsgebied: de communautaire dimensie Procedure Beoordeling van concentraties F. De toepasselijkheid van de EG-concurrentieregels op overheidsbedrijven G. Europees mededingingsrecht: steunmaatregelen van de lidstaten Inleiding Verbodsvoorwaarden Toegelaten steun Procedure en rechtsbescherming Niet-aanmeldingsplichtige steunmaatregelen H. Vrij verkeer van goederen binnen de EG Algemeen Het verbod van kwantitatieve in- en uitvoerbeperkingen en maatregelen van gelijke werking De noodzaak van positieve integratie I. Vrij verkeer van personen en diensten binnen de EG Algemeen Het recht van vestiging Vrij verkeer van diensten Positieve integratie xv

8 HOOFDSTUK VII. BELGISCH ECONOMISCH RECHT Inleiding A. Belgisch mededingingsrecht B. Handelspraktijken Inleiding a. Decriminalisering b. Bescherming van de consument Toepassingsgebied Voorlichting van de consument a. Prijsaanduiding b. Aankondiging van prijs- of tariefverminderingen c. Hoeveelheidsaanduiding d. Benaming en samenstelling van producten en diensten e. Etikettering f. Benaming van oorsprong Reclame a. Definitie van reclame b. Vergelijkende reclame c. Verboden vormen van reclame Bescherming van de consument Bepaalde handelspraktijken a. Verkoop met verlies b. Uitverkopen c. Opruiming of solden d. Gezamenlijk aanbod e. Waardebonnen f. Openbare verkopen g. Afgedwongen aankoop h. Overeenkomsten op afstand i. Onwettige verkooppraktijken j. Verkopen buiten de onderneming van de verkoper Algemene norm van art W.H.P.C a. Algemeen b. Fout (wetsinbreuken, schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm) en schade in het commercieel verkeer c. Typegevallen van onrechtmatige mededinging d. Praktijken strijdig met de eerlijke gebruiken t.a.v. de consument e. Uitsluiting van contractuele tekortkomingen Vordering tot staken xvi

9 8. Verhouding tussen de wet handelspraktijken en het recht van de intellectuele eigendom (auteursrecht, tekeningen/ modellen, octrooien, merken) a. Samenloop b. Reflexwerking c. Aanvullende werking C. Prijsreglementering in België Globaal overzicht Toepassingsgebied van de algemene prijzenwet Normale prijs Maximumprijs Programmaovereenkomsten Prijsverhogingsaanvraag Nationale prijsreglementering en het EG-Verdrag D. Belgisch vestigingsrecht Algemeen Vestigingswetgeving voor de KMO Ambulante activiteiten HOOFDSTUK VIII. EINDE VAN DE HANDELSACTIVITEIT Inleiding A. Opsporen van ondernemingen in moeilijkheden B. Het gerechtelijk akkoord Toepassingsgebied en voorwaarden Rechtspleging Observatieperiode a. Indienen schuldvorderingen b. Herstel- en betalingsplan c. Positie debiteur d. Positie schuldeisers e. Lopende overeenkomsten Definitieve opschorting Gevolgen van de definitieve opschorting voor de schuldeisers C. Faillissement Definitie Voorwaarden Internationale faillissementen Vormen Preventieve ontzetting en de voorlopige bestuurder xvii

10 6. Organisatie van het faillissement Verdachte periode en faillissementspauliana Gevolgen van het faillissement voor de schuldenaar a. Betreffende de persoon van de gefailleerde b. Betreffende de goederen van de gefailleerde c. De gehuwde koopman d. Bijzondere rechtsregelen i.v.m. vennootschappen Gevolgen van het faillissement voor de schuldeisers a. Algemeen b. De onbetaalde verkoper van roerende goederen c. Retentierecht en terugvorderingsrechten d. Het faillissement en de lopende overeenkomsten Samenstelling van actief en passief Afwikkeling van het faillissement Verschoonbaarheid D. Strafrechtelijke gevolgen ZAAKREGISTER xviii