Fusies en splitsingen van nonprofit organisaties

Transcriptie

1 Fusies en splitsingen van nonprofit organisaties Prof. Dr. Docent UA en HUB Vennoot Curia I. NPO s en fusies: begrippen? Nonprofit organisaties ( NPO s )? = alle rechtsvormen waarvoor een verbod op winstuitkering geldt conform wet 27 juni 1921 ( V&S-wet ): VZW, stichting (privaat of van openbaar nut), IVZW Rechtspersonen die vóór wet 27 juni 1921 bij aparte wet rechtspersoonlijkheid verkregen (bv. KULeuven, FNDP, ) 1

2 I. NPO s en fusie: begrippen? Essentie van nonprofit-karakter Wettelijke specialiteit: Beperking op handelsactiviteiten Geen vermogensvoordelen voor leden => leden zijn geen aandeelhouders! => leden krijgen dus ook geen vergoeding bij inbreng van algemeenheid/bedrijfstak, noch bij fusie Statutaire specialiteit Alle activiteiten moeten kaderen binnen de statutaire doelstellingen NPO Ook inbreng om niet nav fusie of nav vereffening kan enkel tussen NPO s met aanverwant doel I. NPO s en fusies: begrippen? Fusie veronderstelt volgens gangbare definitie: overgenomen NPO(s) met: (1) ontbinding zonder vereffening (2) afvaardiging van bestuur/leden naar overnemende NPO overnemende NPO (al dan niet nieuw opgericht) met: (1) een statutenwijziging (2) aanvaarding van afvaardigde bestuurders/leden van de overgenomen NPO Inbreng om niet tussen NPO s : = een inbreng zonder vergoeding (in geld of aandelen) voor leden of NPO schenking (vereist dus geen machtiging, cfr art.16) 2

3 II. Fusies en splitsingen NPO s vóór Wet 30 december 2009 Geen algemene wettelijke regeling zoals in Boek XI W.Venn. Wel specifieke sectorregelingen Bv. ziekenhuizen Afwikkeling fusies en splitsingen? Discussie rechtsleer: Toepassing overgang onder algemene titel (1122 BW)? Toepassing van fusieregeling W.Venn. per analogiam (argument = art. 770 W.Venn.)? Rechtszekerheid vereist afwikkeling van de fusie als een aaneenschakeling van afzonderlijke rechtshandelingen II. Fusies en splitsingen NPO s vóór Wet 30 december 2009 Aaneenschakeling afzonderlijke rechtshandelingen = Inbreng om niet : per bestanddeel (activa/passiva/overeenkomsten) en volgens toepasselijk tegenwerpelijkheidsregime Schuldvorderingen: vormvrije kennisgeving à schuldenaar (1690, tweede lid B.W.) Schulden: akkoord SE s (= schuldvernieuwing) Overeenkomsten: combinatie Personeel: CAO 32bis (07/06/1985) Overdrachten vergunningen/erkenningen: Principieel: geen automatisme want intuitu personae Uitzonderingswetgeving Bv. rusthuissector Beslissingen door bevoegde organen NPO s 3

4 II. Fusies en splitsingen NPO s vóór Wet 30 december 2009 Aanpassing leden- en bestuurssamenstelling overnemende NPO ifv vertegenwoordiging overgenomen NPO als essentieel onderdeel van de fusie Fasering Belang voorbereiding (bv. fusieprotocol ) Aandacht cultuurverschillen (incl. gevoeligheid terminologie) Belang opschortende voorwaarde als wederzijdse waarborg voor een koppeling tussen de verschillende fasen, m.n.: 1. overgenomen NPO: ontbinding + inbreng om niet vermogen onder opshortende voorwaarde van 2. overnemende NPO: statutenwijziging + aanvaarding van kandidaatleden/bestuurders afgevaardigd door overgenomen NPO II. Fusies en splitsingen NPO s vóór Wet 30 december 2009 Nadelen? 1. Voor schuldeisers: risico op sterfhuisconstructies 2. Voor betrokken NPO s (in het bijzonder voor de grote ondernemingsnpo): Omslachtige procedure door gebrek aan (1) algemene overdracht activa/passiva van rechtswege (2) algemene en globale tegenwerpelijkheid 4

5 III. Fusies en splitsingen ná Wet 30 december algemeen Voormelde procedure kan nog steeds worden gekozen Mogelijkheid om procedure te kiezen die aan genoemde nadelen kan tegemoetkomen Aanleiding voor de wetswijziging? Fusie tussen UCL, FNDP fin 2010 III. Fusies en splitsingen ná Wet 30 december nieuw Inhoud van de wetswijziging bij Wet 30 december 2009 (B.S. 15 januari 2010, 2 de editie): Art. 52 tot toevoeging van een nieuwe titel IIIbis Inbreng om niet van een algemeenheid of van een bedrijfstak en één nieuw art. 58 V&S-wet = wettelijke verankering dat genoemde procedures uit W.Venn. ook voor NPO s Art. 46 tot aanpassing van art. 670 W.Venn. door toevoeging nieuwe 2 de alinea: = wettelijke verankering dat elke rechtspersoon (dus niet alleen vennootschappen met rechtspersoonlijkheid) kan kiezen voor toepassing voornoemde procedures 5

6 III. Fusies en splitsingen ná Wet 30 december nieuw Eerste vaststelling bij de wetswijziging: Gekozen wetstechniek is niet erg gebruiksvriendelijk Wijziging is eigenlijk geen échte fusie/splitsingregeling 1. geen ontbinding van rechtswege 2. geen automatische doorstroming leden overgenomen NPO(s) naar AV overnemende NPO 3. geen verplichte tussenkomst commissaris, accountant.. zoals bij fusie cfr. art. 695 W.Venn. Wijziging regelt enkel een belangrijk onderdeel van fusies en splitsingen, m.n. inbreng om niet 1. Van rechtswege overdracht van alle activa/passiva 2. Tegenwerpelijkheid inbreng vanaf bekendmaking 3. Zekerheidsstelling voor schuldeisers IV. Inbreng om niet algemeenheid A. Procedure? - In toepassing van de artt. 770 => 760 e.v. W.Venn. - doch met aangepaste lezing pour les besoins de la cause (cfr. art. 58, 2 de al., Wet 30/12/2009) 1. Voorstel van inbreng door RvB van alle betrokken NPO s (min. vermeldingen, art. 760, 2): 1. Rechtsvorm, naam, doel(stelling), zetel vd NPO s (1 ) 2. Kristallisatiedatum (3 ) 3. Geen vermelding ivm aandelen (2 ) en bijzondere voordelen (4 ) aangezien dit niet kan voor NPO s 4. (eventueel verdeelsleutel bij inbreng in meerdere NPO s) 5. Met expliciete vermelding toepassing 770 (art. 770, 2 de al) 6. Bij authentieke akte?! (art. 770, 2 de al juncto 760, sic ) 6

7 IV. Inbreng om niet algemeenheid 2. Neerlegging voorstel van inbreng wordt min. 6 weken vóór inbreng (en, desgevallend, vóór AV die erover beslist) op griffie Rb. Kh. (art. 760, 3) 3. Schrift. verslag RvB inbrengende NPO (art. 761, 2) 1. Stand van het vermogen betrokken NPO s + toelichting van voorwaarden, wijze en gevolgen inbreng (geen verplichte tussenkomst commissaris, accountant..) 2. Wenselijkheid inbreng vanuit juridisch en economisch oogpunt en ihlv doel(stelling) NPO 3. Desgevallend, verzending aan leden (min. 1 maand vóór AV die erover beslist) 4. Beslissing AV volgens meerderheden voor statutenwijziging art. 8 V&S-wet (= 2/3 Q + 2/3 M) tenzij statuten strenger)- (art ) IV. Inbreng om niet algemeenheid 5. Akte tot vaststelling inbreng (art. 762): 1. Verlijden bij authentieke akte 2. Neergelegd en openbaargemaakt B. Gevolgen? Overdracht van rechtswege activa/passiva (art.763) Tegenwerpelijkheid aan derden (art. 765) C. Bescherming schuldeisers (art. 766) 1. Recht om zekerheid te eisen voor schuldeisers van elke betrokken NPO (binnen 2 maand ná publ.) 2. Indien geen akkoord: naar rechtbank eerste aanleg, zoals in kortgeding 3. Indien geen uitvoering: - vordering onmiddellijk opeisbaar - hoofdelijke aansprakelijkheid verkrijgende NPO? ( vennootschappen, sic) 7

8 V. Inbreng om niet bedrijfstak Verschillen mbt procedure algemeenheid (cfr. supra A) Geen schriftelijk verslag over inbreng (cfr. supra A.3.) Geen goedkeuring door de AV (cfr. supra A.4) : residuaire bevoegdheid RvB (tenzij uitz statuten) Hoofdelijke aansprakelijkheid inbrengende NPO ( vennootschap, sic) 1. Voor overgedragen schulden die op datum inbreng bedrijfstak zeker en opeisbaar zijn 2. ten belope van het rest -vermogen Gevolgen (cfr. supra B) en bescherming schuldeisers (cfr. supra C) identiek als voor inbreng algemeenheid 8