RAPPORT VAN EEN SPECIFIEK ONDERZOEK. Onderzoek naar de kwijtschelding van een vordering door de Stichting De Blauwe Loper

Transcriptie

1 RAPPORT VAN EEN SPECIFIEK ONDERZOEK Onderzoek naar de kwijtschelding van een vordering door de Stichting De Blauwe Loper Utrecht, april 2016 Onderzoeksnummer:

2

3 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van een specifiek onderzoek naar de kwijtschelding door de Stichting de Blauwe Loper van een vordering op de Stichting Kinderopvang Alkmaar. De Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) heeft het onderzoek uitgevoerd in de periode najaar 2014-najaar Het conceptrapport met nummer is op 26 februari 2016 aan het bestuur toegezonden voor hoor en wederhoor. Het definitieve rapport met nummer is op 13 april 2016 te Utrecht vastgesteld door dr. Marc Spierings, teamleider PO-VO van de directie Rekenschap en Juridische Zaken. Het onderzoeksrapport wordt in de vijfde week na vaststelling openbaar gemaakt via SPECIFIEK ONDERZOEK Naast regulier onderzoek op grond van artikel 11 van de Wet op het onderwijstoezicht (WOT), kan de inspectie uit eigen beweging dan wel op aanwijzing van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap specifiek onderzoek verrichten op grond van artikel 15 van de WOT. Hieronder worden alle niet-reguliere vormen van onderzoek verstaan. De inspectie kan op grond van artikel 3 van de WOT een onderzoek instellen naar, onder meer, de financiële rechtmatigheid en de naleving van, bij of krachtens onderwijswetten gegeven voorschriften. Voor een specifiek onderzoek wordt steeds per onderzoek een onderzoeksvraag of meerdere onderzoeksvragen geformuleerd afhankelijk van de aard en onderwerp van het onderzoek. Ook de onderzoeksopzet en uitvoering volgen geen vast stramien, maar worden per geval bepaald. De bevindingen naar aanleiding van een specifiek onderzoek worden vastgelegd in een openbaar rapport, tenzij de aard van het onderzoek of de omvang daarvan zich daartegen verzet.

4

5 INHOUD Voorwoord 3 Samenvatting 7 1 Opdracht en werkwijze Aanleiding Onderzoeksvragen en werkwijze Wet- en regelgeving 9 2 Bevindingen en conclusie Bevindingen Conclusie 11

6

7 Samenvatting Het bestuur van de Stichting De Blauwe Loper heeft in 2012 bij de overdracht van zijn kinderopvanginstelling een vordering ter grootte van ,- kwijtgescholden aan de overnemende organisatie, de Stichting Kinderopvang Alkmaar. De accountant heeft deze besteding als onrechtmatig beoordeeld. In het onderzoek is gebleken dat het bij de vordering gaat om publieke middelen. De vordering kon niet alsnog worden geïnd bij de Stichting Kinderopvang Alkmaar. De middelen die zijn kwijtgescholden, zijn niet besteed aan de materiële instandhouding of personeelskosten en zijn derhalve onrechtmatig besteed. De inhoudelijke motivatie van het bestuur is inzichtelijk maar doet niet af aan de aard van de besteding als zodanig. Het is aan de hoofdinspecteur Primair onderwijs om aan de bevindingen en conclusie in dit rapport (financiële) gevolgen te verbinden.

8

9 1 Opdracht en werkwijze 1.1 Aanleiding De accountant van de Stichting De Blauwe Loper heeft in het rapport van bevindingen bij de jaarrekening 2012 opgemerkt dat een rekening courantpositie met een peuterspeelzaal volledig is afgewikkeld en dat de vordering van (afgerond) is afgeboekt ten laste van het resultaat. Hij heeft deze uitgave als onrechtmatig beoordeeld. 1.2 Onderzoeksvragen en werkwijze In het onderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen aan de orde gesteld: Bestaat de vordering op de instelling voor kinderopvang uit publieke middelen? Is kwijtschelding van de vordering rechtmatig? In het onderzoek is nagegaan wat de aard is van de kwijtgescholden middelen (publiek, privaat). Vervolgens is nagegaan of de vordering alsnog door de Stichting De Blauwe Loper is geïnd. 1.3 Wet- en regelgeving De volgende wet- en regelgeving is van toepassing. Artikel 148 van de Wet op het primair onderwijs (hierna: WPO) bepaalt dat de rijksbekostiging mag worden aangewend voor de materiële instandhouding en de personeelskosten van de school of (andere scholen van) het bestuur. Op grond van artikel 182 van de WPO moet de rijksbekostiging overeenkomstig de bestemming gebruikt worden. De rijksbekostiging is bestemd voor het onderwijs aan kinderen van vier jaar en ouder (artikel 2 en 39 WPO). In de regeling Beleggen en Belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek 2010 is in de definitiebepaling geregeld dat de opbrengsten van rijksbekostiging publieke middelen zijn. Pagina 9 van 11

10 2 Bevindingen en conclusie 2.1 Bevindingen In het onderzoek zijn de volgende bevindingen naar voren gekomen. Het bestuur van de Stichting De Blauwe Loper beschikte tot 2012 over een kinderopvanginstelling. De instelling was ondergebracht onder de naam de Stichting Montessori Peuterspeelzalen. In 2012 is de kinderopvanginstelling overgedragen aan de Stichting Kinderopvang Alkmaar. Het bestuur heeft een hierbij ontstane vordering op de Stichting Kinderopvang Alkmaar kwijtgescholden. De accountant heeft deze kwijtschelding beoordeeld als een onrechtmatige besteding. De vordering betreft het saldo van de rekening courant tussen de Stichting De Blauwe Loper en haar kinderopvanginstelling. Stichting De Blauwe Loper betaalde de salarissen van het personeel dat werkzaam was bij de kinderopvanginstelling en verrekende dit via de rekening courant. De vordering ontstond doordat de salariskosten hoger waren dan de inkomsten uit de ouderbijdragen voor de kinderopvang en de incidentele subsidie van de gemeente Alkmaar. Om terugvordering te voorkomen heeft de inspectie aan het bestuur per brief van 28 oktober 2014 voorgesteld dat het deze onrechtmatige besteding corrigeert door alsnog een vordering op de Stichting Kinderopvang Alkmaar in te stellen. Het bestuur was van mening dat de besteding rechtmatig is. Het heeft als argumenten aangevoerd dat de besteding in 2012 betaald is uit de rentebaten die de stichting in dat jaar had ( ,-) en uit de opbrengsten uit verhuur van onroerend goed ( ,-). Het ziet deze inkomstenbronnen als private middelen; derhalve zou geen rijksbekostiging zijn ingezet voor de kinderopvanginstelling. Volgens de regeling Beleggen en Belenen zijn de opbrengsten van rijksbekostiging publieke middelen. De inspectie stelt derhalve vast dat rentebaten als publieke middelen gezien moeten worden. De opbrengsten uit verhuur van onroerend goed hebben betrekking op huisvesting die aan het bestuur ter beschikking is gesteld door de gemeente. De inkomsten daaruit dienen derhalve ook als publieke middelen te worden beschouwd. Beide door het bestuur genoemde bronnen kunnen daarom niet aangemerkt worden als private middelen en kunnen derhalve niet worden aangewend om de kwijtschelding van de vordering te bekostigen. Het bestuur heeft vervolgens alsnog een vordering ingesteld bij de Stichting Kinderopvang Alkmaar. De vordering is echter niet inbaar gebleken omdat in het protocol van overdracht van de kinderopvanginstelling is vermeld dat alle vorderingen en schulden tot het moment van overdracht voor rekening komen van de Stichting De Blauwe Loper. Volgens het bestuur was, naast de overweging van het tekort in de exploitatie, de overdracht naar de stichting Kinderopvang Alkmaar ook gewenst voor het behoud van de begeleiding aan jonge kinderen en voor de kwaliteit van het onderwijs in de laagste onderbouwgroepen van het Montessorionderwijs. Deze zienswijze maakt de motivatie van het bestuur inzichtelijk, maar doet niet af aan de onrechtmatigheid van de besteding als zodanig. Pagina 10 van 11

11 2.2 Conclusie In het onderzoek is gebleken dat de vordering die is kwijtgescholden, publieke middelen betreft. De vordering kon niet alsnog worden geïnd bij de Stichting Kinderopvang Alkmaar. De middelen ter grootte van ,- zijn niet besteed aan de materiële instandhouding of personeelskosten van de school en zijn derhalve onrechtmatig besteed. De motivatie van het bestuur doet hier niet aan af. Het is aan de hoofdinspecteur Primair onderwijs om aan de bevindingen en conclusie in dit rapport (financiële) gevolgen te verbinden. Pagina 11 van 11