PROTECT Protecting People, Planet and Profit towards secure and reliable global supply chains. Deel A: meerjarenplan
|
|
- Bram Sasbrink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PROTECT Protecting People, Planet and Profit towards secure and reliable global supply chains Deel A: meerjarenplan Projectnummer: Cluster: Clustermanager: Clustersecretaris: Indiener: Goederen - thema mainport en closed loop supply chains Prof. Dr. Ir A.J.M. Vermunt mevr Machteld Leijnse Erasmus Universiteit Rotterdam Datum 30 november 2004 Titel projectplan: Protecting people, planet and profit; the development of reliable supply chains. Doelstelling onderzoek De doelstelling van het onderzoek is te bepalen wat de factoren zijn die in internationale supply chains de mate van betrouwbaarheid en veiligheid bepalen en hoe bedrijven deze factoren kunnen manipuleren om betrouwbare en veilige internationale supply chains te creëren en te houden. Dit onderzoek sluit aan bij een groot aantal ontwikkelingen op het gebied van de beveiliging van internationaal (container) transport zijn ingevoerd, zoals de ISPS code, C-TPAT, CSI, enzovoort 1, alsook ook op het vlak van de voedselveiligheid. Het onderzoek neemt deze ontwikkelingen als startpunt en bouwt hierop voort om te komen tot de integrale beveiliging van internationale goederenstromen. Hierbij is het van belang om invulling te geven aan de relatie tussen beveiliging aan de ene en bedrijfszekerheid aan de andere kant. Alleen door deze relatie in het onderzoek expliciet aan de orde te stellen zullen voor bedrijven zinvolle win-win oplossingen onderzocht en ontwikkeld kunnen worden. Uiteindelijk zal dit onderzoek ook weer bijdragen aan de problematiek die zij als startpunt genomen heeft: beveiliging van lading, goederenstromen, zoals voedsel, en havens en transportmiddelen. Type onderzoek: fundamenteel onderzoek/industrieel onderzoek 1 ISPS = International Ship and Port Facility Security Code (onderdeel van de SOLAS conventie), C- TPAT = Customs Trade Partnership against Terrorism, CSI = Container Security Initiative.
2 Looptijd: Begroting: 1.5 mln Internationalisering Het onderzoek in dit project zal niet uitgevoerd kunnen worden zonder veel internationale contacten te ontwikkelen. Enerzijds zal dat zijn in academische kringen met universiteiten in met name de Verenigde Staten van Amerika (MIT, Stanford), en anderzijds met overheden en intermediaire partijen: US Department of Homeland Security, World Customs Organisation, Europese Commissie, International Chamber of Commerce /International Maritime Bureau, International Maritime Organisation, International Association of Ports and Harbours, Technology Asset Protection Association (TAPA), enzovoort. In het project is budget gereserveerd voor het uitnodigen van internationale experts, zoals prof. Y. Sheffi (MIT) en prof. H. Lee (Stanford University), and experts uit de bedrijfspraktijk. Daarnaast zal in het kader van het project een internationale beleidsmonitor plaatsvinden waarbij ook deelnemers zullen worden uitgenodigd uit de VS en de EU. Bijdrage aan duurzaamheid: Veiligheid in supply chains is en blijft voor de komende jaren een belangrijk thema voor bedrijven en overheden. Onderzoek naar de manier waarop zowel naar veiligheid als naar verbetering van bedrijfsprocessesn gestreeft kan worden levert daarom niet alleen op de korte termijn, maar ook op de lange termijn een bijdrage aan de duurzaamheid van het Nederlandse bedrijfsleven. Met het project wordt bijgedragen aan verbeteringen op de drie dimensies van TRANSUMO: people, profit en planet. Ten eerste zullen mensen profiteren van een betere beveiliging van goederenstromen, doordat ze beter weten dat de producten die ze kopen echt veilig verpakt, verwerkt en vervoerd zijn, en niet in aanraking gekomen zijn met criminele personen en activiteiten, en doordat de oplossingen zowel veiligheid als efficiency naastreven, zullen mensen ook geen veiligheidstoeslagen voor die producten hoeven te betalen. Ten tweede zullen bedrijven voordeel hebben van de onderzoekingen en activiteiten in het kader van dit project omdat zij er oplossingen uit zullen kunnen formuleren die hun internationale operaties tegelijkertijd veiliger en doelmatiger zullen kunnen maken. Dit zal direct leiden tot margeverbetering, en, op basis van kwaliteitsverbetering, ook tot het vergroten van de bedrijfsactiviteit. Tenslotte zijn er effecten voor de leefomgeving. Door het efficiënt beveiligen van goederenstromen zullen er minder criminele activiteiten plaatsvinden in ons land, en zal ons land minder toegankelijk zijn voor terroristische activiteiten dan voorheen. Hiermee wordt Nederland een veiliger land. Bijdrage aan transitie Het onderzoek bestaat voor een groot deel uit het uitwerken van praktijk tests, demonstraties en pilots. Daarnaast zal het onderzoeksdeel zich bezighouden met het evalueren van de state of the art in oplosingen voor veiligheidsproblemen in supply chains. Transitie naar daadwerkelijke en brede implementatie is daarmee een integraal onderdeel van dit project. Bijdrage aan versterking tripartiete kennisinfrastructuur In dit project is gestreefd naar een gebalanceerde mix van kennisinstellingen, bedrijven en overheidsinstellingen. In de eerste instantie zal de nadruk liggen op de samenwerking van kennisinstellingen en overheidsinstellingen omdat een aantal kennisvragen beantwoord dienen te worden. In tweede instantie ligt de nadruk meer op de samenwerking van bedrijven en overheidsinstellingen omdat dan meer praktisch onderzoek gedaan moet worden aan concrete oplossingen. Hiermee zijn deze drie partijen evenwichtig en gelijkwaardig in het 2
3 onderzoek aanwezig. Alle drie de partijen brengen de kennis in waarover zij beschikken en stellen ervaringen en capaciteit ter beschikking van het project. Verwacht mag worden dat alle drie de partijen daarmee gelijkwaardig profiteren in de versterking van hun eigen kennisbasis. Kennistransfer In de loop van het project zal, met name door de betrokken brancheverenigingen, een belangrijk aantal initiatieven worden ontwikkeld om de ontwikkelde kennis te ontsluiten voor hun achterban. Dit proces zal het hele project van begin tot eind evenwichtig inhoud gegeven worden. Daarnaast zal in de loop van het project een beroep gedaan worden op een groot aantal experts en vertegenwoordigers van andere organisaties. Door de interactie met deze personnen zal ook een deel van de kennistransfer worden voltrokken. Participanten: TNO, BCI Global, Havenbedrijf Rotterdam, Douane, EVO, NDL, TLN 3
4 Deel B: jaarplan 2005 PROTECT Protecting people, planet and profit - towards secure and reliable global supply chains Projectnummer: Cluster: Type onderzoek: Penvoerder: Participanten: Goederen - thema mainport en closed loop supply chains fundamenteel onderzoek/industrieel onderzoek Erasmus Universiteit Rotterdam TNO, BCI Global, Havenbedrijf Rotterdam, Douane, EVO, NDL, TLN BSIK-bijdrage: 2005: Contactpersoon TRANSUMO: Contactpersoon Connekt: Prof. Dr. Ir A.J.M. Vermunt Mevr Machteld Leijnse 1. Samenvatting Bedrijven, overheden en individuen realiseren zich, na de aanslagen van 9/11 en diverse andere gebeurtenissen dat onze wereld kwetsbaar is. Die kwetsbaarheid vindt vooral ook zijn grond in de internationale zakenwereld en de complexe wijze waarop bedrijven zichzelf tegenwoordig organiseren. Voor deze bedrijven en hun internationale activiteiten heeft het thema betrouwbaarheid van partners en toeleveranciers, productie, distributie en levering aan klanten een heel nieuwe betekenis gekregen. Binnen betrouwbaarheid zijn veiligheid en zekerheid belangrijke dimensies. Het kernbegrip in dit project zijn de zogenaamde supply chains waarin bedrijven hun voortbrengingsprocessen organiseren en uitvoeren. Dit project beoogt met fundamenteel onderzoek vast te stellen wat de bepalende factoren zijn die internationale supply chains van bedrijven veiliger maken. Hiervoor bouwt het project voort op de substantiële kennis over supply chains en logistieke structuren, maar ook op de kennis die inmiddels is opgedaan met het ontwikkelen en implementeren van maatregelen om bedrijfsprocessen veiliger te maken. Het onderzoek is opgedeeld in een fundamentele fase en een meer toegepaste fase. In het eerste jaar zal de fundamentele fase worden ingevuld, en een aanvang worden gemaakt met de meer toegepaste fase. In de fundamentele fase zal gewerkt worden aan (1) het identificeren van dreigingen voor internationale bedrijfsprocessen volgens een gestandaardiseerde methodologie, (2) het ontwikkelen van een raamwerk waarmee de voordelen en gunstige effecten van het invoeren van veiligheidsmaatregelen ingeschat en voorspeld kunnen worden, en (3) een fundamenteel onderzoek over internationale supply chains en de wijze waarop die supply chains betrouwbaarder en veiliger gemaakt kunnen worden. Dit onderzoek zal 4
5 ingericht worden in drie trajecten: een over nieuwe douane regimes zoals het Stairsec model en de effecten daarvan voor bedrijven, een over de analyse van effecten van veiligheidsmaatregelen, en een case studie traject naar veilige ketens. Het onderzoek in deze fase zal vergezeld gaan van een beleidsmonitor en bedrijvenpanel-bijeenkomsten. Voor de beleidsmonitor zullen worden benaderd: dhr van Bockel (Europese Commissie), dhr van Hekke (V&W), dhr Wiersema (Douane) en de Nederlandse Defensie attaché in de VS. Deze eerste fase mondt uit in een goed overzicht en inzicht in alle activiteiten die momenteel geïnitieerd worden op het thema veiligheid in internationale goederenstromen, en maakt het mogelijk een prioriteitenlijst samen te stellen van de oplossingen waaraan op korte termijn gewerkt moet worden. De tweede fase van het onderzoek biedt de mogelijkheid om een aantal van de belangrijkste oplossingsrichtingen die in de eerste fase geïdentificeerd zijn ook daadwerkelijk uit te werken en te testen of te demonstreren. In het eerste jaar zal hier summier een aanvang mee gemaakt worden. Deze fase is in voor de rest van het project nog niet concreet ingevuld, maar er zijn wel drie brede oplossingsrichtingen geïdentificeerd: technologische oplossingen, beleidsmaatregelen en operationele oplossingen. De eerste categorie richt zich op het innovatieve gebruik van technologie, in het bijzonder informatie en communicatietechnologie. De tweede categorie omvat activiteiten om te komen tot aanwijzingen en suggesties voor nieuw en beter beleid op het vlak van betrouwbaarheid en veiligheid van internationale handel en zaken, en de derde categorie richt zich op de maatregelen die bedrijven zelf kunnen nemen om te werken aan betrouwbaarheid en veiligheid van hun eigen processen. Vooruitlopend op de onderzoeksresultaten zal in 2005 een aanvang genomen worden met een, of twee kleinere, pilots. Deze pilots zullen enerzijds het belang van het onderzoek in fase I onderstrepen, en anderzijds een leerproces vormen over het hoe en wat met betrekking tot het het begeleidingen en leren van pilots en demonstraties. Het eerste jaar zal het project uitmonden in een aantal rapportages en gedurende het traject zullen een aantal workshops en bijeenkomsten worden gehouden voor experts, met experts en voor en met het bedrijfsleven. Dit zal enerzijds als doel hebben om gegevens en ervaringen te verzamelen, en anderzijds om de resultaten over het voetlicht te brengen en zodoende concrete maatregelen te initiëren en te stimuleren. Daarnaast worden in het eerste jaar twee concrete analytische tools ontwikkeld. Tenslotte zal in 2005 een eerste pilot resultaat opgeleverd worden ter voorbereiding op de activiteiten in fase II. 2. Inbedding TRANSUMO Dit onderzoek past in het cluster goederenvervoer en logistiek en het thema safety, security & logistics. In de thematische structuur van TRANSUMO (zie BSIK proposal) valt het onder het thema Sustainable Supply Chains in Logistics. Het onderzoek naar de betrouwbaarheid en veiligheid van supply chains gaat direct in op de efficiency en effectiviteit van het goederentransport systeem. Daarbij waarborgt de focus op volledige internationale supply chains dat het onderzoek een goed inzicht geeft in besluitvormingsprocessen van bedrijven over hun wereldwijde transportbehoefte en de wijze waarop dat wordt ingevuld. Daarnaast geeft het onderzoek ook goed weer op welke wijze ICT een deel van de oplossingsmogelijkheden biedt om te komen tot grotere betrouwbaarheid en meer veiligheid in ketens. 3. Probleemstelling De probleemstelling van het onderzoek is dat er gebrek bestaat aan inzicht in de wijze waarop (logistieke) netwerkpartijen hun internationale supply chains zowel veilig als betrouwbaar 5
6 kunnen maken en houden. Het Nederlandse bedrijfsleven heeft dit inzicht nodig om, middels een robuust netwerk, voorbereid te zijn op ongewenste gebeurtenissen die de logistieke continuïteit in gevaar brengen. Dit heeft direct effect op de internationale concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven en daarmee de Nederlandse economie. De volgende onderzoeksvraag kan men hieruit afleiden:: wat zijn de factoren die in internationale supply chains de mate van betrouwbaarheid en veiligheid bepalen en hoe kunnen bedrijven deze factoren manipuleren om betrouwbare en veilige internationale supply chains te creëren en te houden. In de tweede fase van het project wordt daar aan toegevoegd: wat zijn mogelijke technologische, regelgeving en praktische oplossingen waarover bedrijven dienen te beschikken om hun internationale supply chains betrouwbaarder en veiliger te maken en hoe zijn deze te prioriteren? a. Maatschappelijke en wetenschappelijke uitdaging De uitdaging in dit onderzoek is dat veiligheid van internationale goederenstromen ter discussie staat, maar dat er in feite geen goed inzicht bestaat in de manier waarop die goederenstromen effectief veiliger, en daarmee betrouwbaarder, gemaakt kunnen worden. Het project levert een belangrijke bijdrage aan dit inzicht door als startpunt te kiezen de wijze waarop bedrijven hun internationale operaties organiseren. Daaruit vloeien allerlei keuzen voort over logistiek en transport, maar de besluitvorming vindt op een hoger niveau plaats. Door dit te onderkennen kunnen meer fundamentele en duurzame oplossingen bedacht en ontwikkeld worden dan momenteel het geval is. Veiligheid van goederenstromen is bijna per definitie een thema met een internationale dimensie. Daarom ligt er in dit project ook een sterke wetenschappelijke uitdaging in het onderzoeken van structuren en dynamiek in internationale supply chains en de consequenties voor veiligheid. Aan supply chains, en daarbinnen aan logistieke structuren, is wel veel onderzoek gedaan, maar de internationale dimensie (en zeker de globale dimensie) is daarbij niet altijd onderkend. Het feit dat supply chain management in een globale context wordt gedaan werpt echter een ander licht op veel processen en besluitvormingstrajecten bij bedrijven. Dit vereist ook een combinatie van elementen uit de internationale economische theorie met supply chain management theorie. Op dit vlak is nog heel weinig onderzoek gedaan. Een andere wetenschappelijke uitdaging is het ontwikkelen van methodologische kaders waarmee bedrijven hun internationale supply chains zo kunnen inrichten dat meerdere doelen worden gediend: betrouwbaarheid en veiligheid en duurzaamheid. Wat de consequenties zijn van een dergelijke meerdimensionale analyse van supply chains is ook nog grotendeels onontgonnen terrein. Daarnaast is de implementatie van dergelijke meer-dimensionale strategien, oftewel de transitie, ook een interessant onderzoeksveld. b. Bijdrage aan de probleemstelling van de betreffende cluster De probleemstelling van het project sluit goed aan bij de focusgebieden van de cluster: ketens en netwerken. Het project gaat in op de relatie tussen besluitvorming van bedrijven op het niveau van de supply chains en de manier waarop die besluitvorming logistieke structuren bepaalt en beïnvloedt. Daarbij is de aandacht voor supply chain management en de inrichting van logistieke ketens en netwerken een belangrijk aspect van het project. Dit project omvat de verschillende kennisinvalshoeken: - Ontwerp; omdat gekeken wordt naar de wijze waarop supply chains logistieke structuren bepalen, - Planning and control; omdat bestudeerd wordt op welke wijze ICT oplossingen mogelijk maakt voor het betrouwbaarder maken van supply chains, 6
7 - Harde technologie; omdat in fase 2 praktijktesten en demonstraties van technologische oplossingen voorzien zijn, en - Transitie; omdat in fase 2 de oplossingsgerichte onderzoeken met name met medewerking van bedrijfsleven zullen worden uitgevoerd. c. Uitgangspunten en randvoorwaarden Een belangrijk uitgangspunt voor het onderhavige project is de primaire aandacht voor terroristische dreigingen en de oplossingen die daarvoor op de supply chain niveau ontwikkeld kunnen worden. Het begrip veiligheid is op dit moment nog een difuus begrip waarin allerlei aspecten van veiligheid samenkomen: operationele en externe veiligheid (dat gaat over calamiteiten en de bestrijding daarvan), de risico s en kwetsbaarheid voor criminaliteit, en de dreiging van terroristische aanslagen. Het gebruik van de Engelse term security helpt daar ook niet bij, want dat omvat naast veiligheid ook beveiliging. Deze studie maakt een expliciete keuze om de terroristische dreiging daarbij voorop te stellen. Het is overigens ook zo dat de effecten van onveiligheid, zij het criminele handelingen of terroristische acties op de bedrijfsuitoefening van ondernemingen gelijk kunnen zijn, net als de maatregelen die voor het opheffen van onveiligheid genomen moeten worden. Hierdoor zal het in deze studie ook regelmatig criminaliteit voor geldelijk gewin aan de orde komen. Echter, het start- en eindpunt ligt steeds bij de terroristische dreiging. Een andere belangrijke randvoorwaarde in dit onderzoek vloeit voort uit het feit dat veel gesproken zal worden over kwetsbaarheid van bedrijven en de manieren waarop ze zich daartegen kunnen en moeten wapenen. Deze informatie is in zekere mate gevoelig voor oneigenlijk gebruik. De betrokken projectpartijen behouden zich daarom het recht voor om publicaties te anonimiseren, dan wel op andere wijze voorzichtigheid te betrachten bij het naar buiten brengen van resultaten, verslagen en rapporten. d. Referentieonderzoek Dit onderzoek bouwt voort op een substantieel stuk onderzoek naar dynamiek in en structuren van ketens en netwerken. Hier is in het ICES/KIS II programma KLICT veel onderzoek gedaan (zie bijvoorbeeld Diederen & Jonkers 2001). Ook ander vlak is zinvol onderzoek gedaan dat zal worden betrokken in het huidige project. Aanknopingspunten zijn publicaties in diverse wetenschappelijke tijdschriften, onderwijscases, en research papers en proefschriften, onder andere van de onderzoeksscholen ERIM en TRAIL. Daarnaast zal ook het veiligheidsonderzoek dat momenteel gaande is in kaart worden gebracht. Dit onderzoek is wat minder goed ontsloten via de reguliere academische kanalen. Daarom zullen informatiebronnen als internet, vakbladen en persoonlijke contacten met experts belangrijker zijn dan bij het voorgaande onderzoeksveld. Wat experts betreft zal een beroep worden gedaan op beleidsmakers in Nederland en Europa, experts in de Verenigde Staten, security managers van grote bedrijven, en experts uit de veiligheidsdienstverlening, zoals verzekeraars, beveiligingsbedrijven, logistieke dienstverlening. Hierbij speelt de contacten die via het Europese Thematische Netwerk SIT en via de TAPA, alsook die via de defensieattaché in Washington ontwikkeld kunnen worden een belangrijke rol. Enig overzicht van recent onderzoek op het vlak van supply chain security is wel te geven. Dit onderzoek is allemaal erg voorlopig, en dat wordt door de diverse auteurs ook volmondig erkend. Een van de eerst auteurs die wijst op het belang van security onderzoek in supply chains is Sheffi (2001). Sheffi is verbonden aan MIT. Hij schrijft zijn artikel vlak na 9/11. Het is in wezen een analyse van risico s in logistieke processen, en bevat veel suggesties voor het 7
8 bewerkstelligen van oplossingsrichtingen.sheffi ziet veel noodzaak voor samenwerking van bedrijven met overheden om te komen tot waterdichte veiligheidsregimes. Een andere (in feite dé andere) auteur die zich met supply chain onderzoek bezighoudt is Prof. Hau Lee (Standford). Hij heeft met diverse co-auteurs de aandacht gevestigd op de mogelijkheden om zowel aan supply chain security als aan supply chain performance te werken. Met beide Amerikaanse universiteiten, MIT en Standford zal in de loop van het onderzoek contacten wortden gelegd en ontwikkeld. e. Inbedding in literatuur en relaties met lopend onderzoek 2 Gezien de ogenschijnlijk brede insteek van het onderzoek zou op deze plek een veelheid van literatuur te noemen zijn over supply chain management, logistiek management, veiligheidsonderzoek, risicoanalyse enzovoort. Op het specifieke vlak van het onderzoeksproject is niet zoveel relevante literatuur beschikbaar. In dit kader zijn wellicht de volgende bronnen te noemen: over global supply chains: Nagurney et al (2003) dynamics in global supply chain supernetworks in a new era of risk and uncertainty ; over terrorisme: Sheffi (2001) supply chain management under the threat of international terrorism, Sheffi et al (2003) supply chain response to global terrorism: a situation scan ; over kwetsbaarheid: Svensson (2002) a conceptual framework of vulnerability in firms inbound and outbound logistics flows. Martha & Subbakrishna (2002) stellen date en terroristische aanslag in termen van impact vergelijkbaar is met een natuurramp. Lee & Wolfe (2003), en anderen, stellen dat het heel goed mogelijk is om in supply chains zowel te streven naar veiligheid als naar grotere efficientie en betrouwbaarheid. Dit onderzoek sluit aan bij de interessegebieden en onderzoeksinteresses van de verschillende partners. Op de Erasmus Universiteit Rotterdam wordt veel onderzoek gedaan naar de slimme inrichting van supply chains en logistieke ketens, en de toepassing van state of the art IT oplossingen in transport en logistiek. Dit vindt plaats in bijvoorbeeld de Connekt-projecten Datahub en DEAL (over agent-technologie). Dit onderzoek sluit daar goed bij aan. Verder zijn in dit verband een aantal prominente bedrijven bezig met het ontwikkelen van de technologie waar in de toekomst voor het beveiligen van goederenstromen en logistieke processen gebruik van kan worden gemaakt. Initiatieven zijn bekend van Savi Technology, Cisco, KPN, LogicaCMG, Capgemini. Daarnaast past dit onderzoek goed in een relatief groot aantal nationale en Europese projecten op het vlak van security: PRIME, SIT, AWARE. PRIME is een Europees project dat als doel heeft om technologische oplossingen te ontwikkelen waarmee individuen persoonlijke gegevens die privacy gevoelig zijn beter kunnen afschermen en beveiligen. Dit is een belangrijk onderwerp geworden sinds met name de Amerikaanse overheid steeds meer persoonsgegevens opvraagt van bedrijven en individuen die in Amerika komen voor zaken of anderszins. SIT is een Europees Thematisch Netwerk met de bedoeling samenwerking te stimuleren omtrent veilig intermodaal goederenvervoer in Europa. In dit netwerk zijn een groot aantal Europese experts verzameld. BCI Global is de penvoerder van SIT. AWARE is een voorstel dat in het zesde kaderprogramma van de Europese Commissie is ingediend onder het thema Global security analysis and validation systems for transport and research relating to accident risks and safety in mobility analysis en daarbinnen taak 1: cargo screening and handling. Dit voorstelis al wel inhoudelijk beoordeeld, maar of het ook daadwerkelijk kan rekenen op financiering is nog niet vast gesteld door de Europese Commissie. AWARE wordt getrokken door TNO Fel. 2 Voor de exacte referenties naar de hier genoemde literatuur verwijzen wij naar de literatuurlijst bij de bijlage. 8
9 Naast het bovenstaande onderzoek is nog allerlei meer specifiek onderzoek gestart. Dit onderzoek wordt enerzijds gefinancierd door overheden (met name in de USA en Europa) en anderzijds door bedrijven. Veel van dit onderzoek is technologisch van aard en richt zich op het ontwikkelen van technische oplossingen die onderdelen van transport ketens helpen beveiligen. Een deel van dit onderzoek zal in fase 2 van dit project nader beschouwd dan wel geëvalueerd worden. f. Internationalisering en partnerschappen Het onderzoek in dit project zal niet uitgevoerd kunnen worden zonder veel internationale contacten te ontwikkelen. Enerzijds zal dat zijn in academische kringen met universiteiten in met name de Verenigde Staten van Amerika (MIT, Stanford), en anderzijds met overheden en intermediaire partijen: US Department of Homeland Security, World Customs Organisation, Europese Commissie, International Chamber of Commerce /International Maritime Bureau, International Maritime Organisation, International Association of Ports and Harbours, Technology Asset Protection Association (TAPA), enzovoort. In het project is budget gereserveerd voor het uitnodigen van internationale experts, zoals prof. Y. Sheffi (MIT) en prof. H. Lee (Stanford University), en experts uit de bedrijfspraktijk. Daarnaast zal in het kader van het project een internationale beleidsmonitor plaatsvinden waarbij ook deelnemers zullen worden uitgenodigd uit de VS en de EU. In het kader van het project zal ook in Nederland en buitenland een uitgebreid netwerk van contacten worden ontwikkeld met relevante organisaties. Daarvoor zijn reeds contacten gelegd met het Landelijk Parket, KLPD, vertegenwoordigers van vervoersmodaliteiten, bedrijven actief in het ontwikkelen van veiligheidsoplossingen, en bedrijven en organisaties in Engeland, zoals het International Maritime Bureau, en Lloyd s Maritime Intelligence Unit. 4. Aanpak, beoogde resultaten en output in meetbare doelstelling Een uitgebreide beschrijving van het onderzoek is beschreven in de bijlage bij dit voorstel. Het onderzoek zal plaatsvinden in twee fases. De eerste fase is meer onderzoekgeorienteerd, terwijl de tweede fase meer oplossingsgericht is. Uit de projectbeschrijving in de bijlage worden hieronder enkele elementen toegelicht. a. Doelstellingen van het project, aanpak en beoogde resultaten De doelstelling van het project is uiteindelijk te komen tot concrete oplossingen voor het betrouwbaarder en veiliger maken van internationale goederenstromen. Hiermee wordt bijgedragen aan verbeteringen op de drie dimensies van TRANSUMO: people, profit en planet. Ten eerste zullen mensen profiteren van een betere beveiliging van goederenstromen, doordat ze beter weten dat de producten die ze kopen echt veilig verpakt, verwerkt en vervoerd zijn, en niet in aanraking gekomen zijn met criminele personen en activiteiten, en doordat de oplossingen zowel veiligheid als efficiency naastreven, zullen mensen ook geen veiligheidstoeslagen voor die producten hoeven te betalen. Ten tweede zullen bedrijven voordeel hebben van de onderzoekingen en activiteiten in het kader van dit project omdat zij er oplossingen uit zullen kunnen formuleren die hun internationale operaties tegelijkertijd veiliger en doelmatiger zullen kunnen maken. Dit zal direct leiden tot margeverbetering, en, op basis van kwaliteitsverbetering, ook tot het vergroten van de bedrijfsactiviteit. Tenslotte zijn er effecten voor de leefomgeving. Door het efficiënt beveiligen van goederenstromen zullen er minder criminele activiteiten plaatsvinden in ons land, en zal ons land minder toegankelijk zijn voor terroristische activiteiten dan voorheen. Hiermee wordt Nederland een veiliger land. 9
10 De genoemde oplossingen worden gezocht op de terreinen nieuwe informatie- en communicatietechnologie, beleid en operationele processen. Daarnaast zal het project op de korte termijn leiden tot nieuw analyse instrumentarium voor bedrijven om hun eigen dreigingsanalyse te maken en veiligheids-maatregelen te beoordelen. Om dit te bewerkstelligen is het nodig om eerst onderzoek te doen naar de manier waarop bedrijven hun internationale operaties organiseren (de supply chains) en keuzes maken over logistiek en transport. Dit onderzoek vormt fase 1 van het onderzoek. Het fundamentele onderzoek gaat in op de dynamiek in internationale supply chains, en de factoren die de keuzen van bedrijven over de inrichting van die supply chains bepalen. Om dit onderzoek richting te geven is gekozen voor een aantal specifieke trajecten. Het eerste traject is een studie op basis van recente initiatieven in Zweden voor de aanpassing van het douane regime aan de huidige ontwikkelingen. Dit betref Stairway/Stairsec en is een voorbeeld van een partnership-initiatief. Onderzoek zal worden op welke wijze partnershiparrangementen ook in Nederland zinvol kunnen worden ingezet. Ten tweede zal onderzocht worden wat de huidige ontwikkeling op het vlak van informatietechnologie aan inzichten oplevert met betrekking tot veiligheid van goederenstromen. Ten derde zal een aantal specifieke case studies beschouwd worden van veilige ketens. Hierbij valt te denken aan gevaarlijke stoffen, groente en fruit, luchtvracht en pakketpost, sigaretten, waardetransport enzovoort. Bij elk van deze drie trajecten zal steeds fundamenteel onderzoek gedaan worden waarin de focus in de drie praktische trajecten verdiept en gegeneraliseerd wordt. Dit onderzoek wordt geflankeerd door enerzijds onderzoek naar een gestructureerde manier om dreigingen, waar het internationale goederenverkeer mee te kampen, heeft in kaart te brengen, en anderzijds een methodologie om de effecten van veiligheidsmaatregelen te identificeren en te evalueren. Deze twee onderzoekstrajecten leiden tot analyseinstrumentarium dat voor bedrijven in hun dagelijkse praktijk toepasbaar moet zijn. Tenslotte leidt deze fase van het onderzoek tot een prioritering van ontwikkelingen en oplossingen die in fase 2 nader zullen worden uitgewerkt. Fase 2 van het onderzoek richt zich op het doorontwikkelen, testen en demonstreren van concrete oplossingen voor veiligheidsproblemen bij bedrijven. Deze oplossingen zijn in drie categorien te verdelen: technologische oplossingen, beleidsmatige oplossingen en praktische oplossingen. Aangezien het onderzoek in fase 1 richting geeft aan welke oplosssingen zullen worden bekeken is in dit stadium nog niet precies aan te geven hoe fase 2 er precies uit gaat zien. De resultaten van het project zijn in te delen in twee categorieën. Enerzijds zijn er de onderzoeksresultaten in de vorm van rapporten, artikelen en congresbijdragen waarvoor met name in het eerste deel van het onderzoek een basis gelegd zal worden. Ten tweede zijn er de concrete analyse instrumenten met betrekking tot dreiging en beveiligingsmaatregelen die in het project ontwikkeld zullen worden samen metde praktische oplossingen die in het eerste deel van het onderzoek deels zijn geïdentificeerd en geprioriteerd, en die in het tweede deel van het onderzoek zijn getoetst en geverifieerd. Daarnaast is een ander belangrijk resultaat van het onderzoek het creëren van meer bewustwording over de rol die internationale supply chains spelen in Nederland, de dreigingen die hiermee samenhangen en de mogelijke oplossingen die overheid en bedrijfsleven tot hun beschikking hebben. Hierbij zijn de kennisverspreidingsactiviteiten in het project van groot belang. b. Versterking van de tripartiete kennisinfrastructuur op mobiliteitsgebied In dit project is gestreefd naar een gebalanceerde mix van kennisinstellingen, bedrijven en overheidsinstellingen. In de eerste fase zal de nadruk liggen op de samenwerking van 10
11 kennisinstellingen en overheidsinstellingen omdat een aantal kennisvragen beantwoord dienen te worden. In fase 2 ligt de nadruk meer op de samenwerking van bedrijven en overheidsinstellingen omdat dan meer praktisch onderzoek gedaan moet worden aan concrete oplossingen. Hiermee zijn deze drie partijen evenwichtig en gelijkwaardig in het onderzoek aanwezig. Alle drie de partijen brengen de kennis in waarover zij beschikken en stellen ervaringen en capaciteit ter beschikking van het project. Verwacht mag worden dat alle drie de partijen daarmee gelijkwaardig profiteren in de versterking van hun eigen kennisbasis. In termen van de kwaliteitsverbetering van de bestaande kennisinfrastructuur kan gesteld worden dat dit project een belangrijke stap zal zetten in het gestructureerd analyseren van de veiligheidsproblematiek. Daarmee wordt de discussie over veiligheid, en hoe daarmee om te gaan in bedrijfsmatige context, een belangrijke kwalitatieve impuls gegeven. Veel van de huidige discussies zijn gebaseerd op gebrekkige inzichten, aannames en verkoopargumenten van beveiligingsbedrijven. Gezien het feit dat het onderzoeksgebied veiligheid in supply chains nog in de kinderschoenen staat wordt verwacht dat er een grote productiviteit kan worden gerealiseerd in termen van overdracht van kennis, in wetenschappelijke en professionele publicaties, maar ook in bedrijfspanels en workshops. Hiermee zal Nederland in termen van kennisdrager en gidsland op het gebied van veiligheid in internationale goederenstromen in belangrijke mate en prominent een positie op kunnen bouwen. Dit project is een unieke kans om in een belangrijk, maar grotendeels nog braakliggend kennisveld een belangrijke bijdrage te leveren. c. Bijdrage aan de doelstellingen van het betreffende cluster De doelstellingen van het cluster Goederenvervoer en Logistiek zijn het optimaliseren van bestuur en beheer van logistieke ketens en netwerken, wat leidt tot lagere kosten voor het bedrijfsleven, betere service en verminderde negatieve invloed voor de samenleving. Dit project draagt daaraan bij door inzicht te geven in de manier waarop vooral internationale ketens en netwerken bestuurd worden en de manier waarop die besturing effect heeft op de praktische invulling van transport en logistiek. Daarnaast streeft dit project naar het ontwikkelen van oplossingen die zowel betrouwbaarheid (in termen van servicegraad) als veiligheid (deels in termen van het voorkomen van negatieve effecten voor de samenleving) in de hand werkt. d. Realisatie projectdoelstellingen ultimo 2005 Het fundamentele onderzoeksdeel van dit project zal grotendeels in 2005 worden uitgevoerd. Dit heeft te maken met de actualiteit van veiligheid in transport en logistiek en de voortschrijdende beleidsontwikkeling waar het onderzoeksteam gelijke tred mee wil houden. Daarom zal een groot deel van de onderzoeksresultaten al rond het eind van 2005 beschikbaar komen. Daarnaast zal in fase 2 van het onderzoek een of twee praktische proeven en beleidsworkshops gestart kunnen zijn voor het einde van Over de invulling van de praktische tests is contact gelegd met enkele bedrijven. Deze contacten zullen rond de start van het project verder worden uitgewerkt. Concreet betekent dit dat het analyseinstrumentarium, de dreigingsanalyse en de evaluatie van beveiligingsmaatregelen, dat resulteert uit fase 1 in aanleg klaar is ultimo Planning en fasering De planning van dit project bestrijkt een periode van minimaal 4 jaar. Het eerste jaar is gewijd aan fase 1 van het project. Hieronder is een samengevatte planning opgenomen. Een uitgebreidere planning is opgenomen in bijlage 1. 11
12 Het project is opgedeeld in een aantal werkpakketten. Dat zijn de volgende: Fase 1 WP1: voorbereiding en projectmanagement WP2: dreigingsanalyse WP3: evaluatie beveiligingsmaatregelen WP4: veiligheid in supply chains Fase 2 WP5: technologische oplossingen WP6: beleidsmatige oplossingen WP7: praktische oplossingen WP8: eindrapportage en kennisverspreiding Fase 1 WP1 jaar 2005 maand WP2 WP3 WP4 WP5/WP6/WP7 Kwartaal rapportage WP8 Zwart geeft aan dat een activiteit loopt. Die lichtere kleur geeft aan dat activiteiten in die periode al een aanvang kunnen nemen, hoewel het zwaartepunt van die werkpakketten in de volgende jaren ligt. 6. Verantwoording van het onderzoek a. Relatie van dit project met proeftuinen Dit onderzoek sluit nauw aan bij de proeftuinen de Zuidvleugel van de Deltametropool en de Oostvleugel van Nederland. De internationale logistieke ketens die in dit onderzoek beschouwd worden lopen voor een deel door Nederland en kruisen de gebieden in de twee genoemde proeftuinen. De praktische testen die in dit onderzoek gedaan worden zijn dus goed in te passen in het praktische onderzoek dat in beide proeftuinen tot ontwikkeling zal komen. Daarnaast sluit het internationaal perspectief van dit project ook goed aan bij de internationale dimensie die in de proeftuinen beoogd wordt. b. Inzet transitiewetenschappers Belangrijk onderdeel in de tweede fase van het onderhavige onderzoek is het daadwerkelijk uitwerken van een aantal relevante oplossingen op technologisch, beleids- en operationeel vlak. Daarbij is transitie naar daadwerkelijk gebruik en invoering van die oplossingen het streven. Hierbij zal op de expertise van transitiewetenschappers een beroep worden gedaan om te wijzen op knelpunten en 12
13 oplossingen daarvoor die de implementatie van oplossingen in een breed kader in de weg staan. Hierbij is van belang dat al in het begin van het project wel al de nodige netwerken ontwikkeld zijn die een snelle en directe toegang naar het Nederlandse en internationale bedrijfsleven mogelijk maken. De organisaties NDL en EVO spelen een rol in het verspreiden van kennis en het organiseren van betrokkenheid van een substantiële groep ondernemingen in Nederland, terwijl het Europese SIT netwerk toegang beidt tot zowel Europese als het Amerikaanse bedrijfsleven. c. Noodzaak steun TRANSUMO Onderzoek zoals in dit project voorgesteld is moeilijk in de markt te ontwikkelen omdat hier een fundamentele invalshoek gekozen wordt die niet onmiddellijk leidt tot praktische oplossingen, maar tot inzicht waarmee praktische oplossingen beter beoordeeld en geselecteerd kunnen worden. Daarnaast biedt dit project ook de mogelijkheid om een aantal van de geïdentificeerde oplossingen tegen het licht te houden op een gestructureerde en onafhankelijke manier. Ook daarvoor is meestal niet veel aandacht in de praktijk. De steun van TRANSUMO zal dus met name dienen om enerzijds fundamenteel inzicht te krijgen en anderzijds een onafhankelijke beoordeling van oplossingen mogelijk te maken. d. Samenwerkingsverband participanten De participanten zijn verbonden met elkaar en andere partijen in diverse samenwerkingsverbanden. De Erasmus Universiteit Rotterdam is, via het Europese project PRIME (over security enhancing technology) verbonden met partijen als IBM France, Siemens, HP, diverse Europese universiteiten, Lufthansa, Swisscom en T- mobile. BCI is, via het Europese project SIT, verbonden met de European Coimmunity Shipowners Association, International Road Union, KLPD, Thomal Miller & Co Ltd, en via TAPA/EMEA met een groot aantal, met name, wereldwijde electronica concerns. NDL, EVO en TLN zijn middels het nationaal criminaliteitsbeheersing en het actieplan veilig ondernemen verbonden met de Ministeries van EZ, Justitie, Verkeer en Waterstaat, VNO-NCW, MKB Nederland, het Verbond van Verzekeraars. Vanuit de EVO en contacten met de Europese Commissie is ook een relatie gelegd met de Stichting Duurzame Distributie. Het havenbedrijf Rotterdam is via reguliere samenwerking verbonden met Douane, KLPD en brandweer. e. Projectorganisatie De projectleiding is in handen van de Erasmus Universiteit Rotterdam, dr A.W. Veenstra. De Erasmus Universiteit Rotterdam zal ook optreden als penvoerder van het project. De projectpartners zullen elk deelnemen in een deel van de onderzoekstaak. Daarnaast zal een groot aantal externen bij het project betrokken worden voor kortere of langere tijd. Het project management zal in handen zijn van het project management team dat in eerste instantie bestaat uit de work package leiders voor fase I aangevuld met vertegenwoordigers van de andere project partners. Dit projectmanagement-team wordt voorgezeten door de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast zijn er per work package een work package team dat voorgezeten wordt door de work package leider. Los van deze structuur staat de expert groep waaruit voor verschillende 13
14 werkzaamheden in fase I geput zal worden. Deze groep bestaat uit nationale en internationale supply chain en security experts. Om toezicht te houden op de voortgang, en met name de relevantie van het project voor de dagelijkse bedrijfspraktijk zal in fase 1 een stuurgroep worden ingericht die bestaat uit vertegenwoordigers van de projectpartijen enerzijds, en vertegenwoordigers van de reguliere organisaties en instanties die in Nederland verantwoordelijk zijn voor veiligheid. Voor deze stuurgoep zal aansluiting worden gezocht bij de Rotterdamse tak van het Platform Criminaliteitsbeheersing. Aan het eind van fase I zal het project management team ook functioneren als het voorbereidingsteam voor fase II. Stuurgroep Project management team Voorzitter Work package leiders Overige leden Expert groep Work package 1 Work package 2 Work package 3 Work package 4 Leider Leider Leider Leider Leden Leden Leden Leden Figuur 1: project management structuur fase I Het project management team zal erop toezien dat alle partners voor de betrokken personen een sluitende urenregistratie bijhouden voor de duur van het project. De penvoerder zal hierin faciliteren met formulieren en registratie van de uren. De penvoerder zal ook de verantwoordelijkheid nemen voor de financiële administratie van het project. Deze administratie zal worden gevoerd binnen de administratie van de Erasmus Universiteit Rotterdam, en daarmee vallen onder het administratieve toezicht en gebruik maken van de procedures die daarbinnen gelden. 7. Kennisverspreiding Dit project levert een belangrijke bijdrage aan het vermeerderen van kennis van en inzicht in structuren van internationale supply chains en netwerken. Deze kennis zal enerzijds ontwikkeld worden door een brede kring van onderzoekers en experts, en anderzijds breed uitgedragen moeten worden onder met name bedrijven en hun logistieke dienstverleners. Het eerste deel, de gezamenlijke kennisontwikkeling, speelt ook een belangrijke rol in de kennisverspreiding. Gezamenlijk kennis ontwikkelen leidt immers automatisch tot kennisuitwisseling. Dit is weliswaar in eerste instantie beperkt tot de onmiddellijke kring van 14
15 onderzoekers en experts maar het streven is wel die kring van experts zo breed en uitgebreid mogelijk te maken zodat een wereldwijde groep experts meedenkt in dit project. Daarnaast hebben al die experts hun eigen kringen waarin ze de door hen vergaarde kennis zelf verspreiden. Hiermee wordt al een relatief grote verspreiding van de ontwikkelde kennis bereikt. Daarnaast zijn er in het project specifieke activiteiten opgenomen om de kennis te verspreiden onder de uiteindelijke gebruikers: de bedrijven die opereren in internationale supply chains. Voor de verspreiding van kennis zullen aan het eind van 2005 en verder in de loop van de tweede fase een aantal workshops en informatie-bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij bedrijven worden geïnformeerd over de kennisontwikkeling, en vooral ook over de oplossingen waar zij in hun bedrijfspraktijk mee te maken zullen krijgen. Naar verwachting zullen deze bijeenkomsten voor de bedrijven zeer informatief kunnen zijn aangezien de informatie op basis van de kennis en inzichten ontwikkeld in dit project de bedrijven concreet helpt om keuzes te maken bij het al of niet beveiligen van hun internationale goederenstromen, of het verbeteren van hun positie in internationale ketens. 8. Financiën Uitgangspunten bij het bepalen van het budget is dat fase 1 in detail is uitgewerkt en fase 2 op hoofdlijnen is ingevuld. Dit is gereflecteerd in het financiële overzicht. Vooralsnog is uitgegaan van een vast bedrag per uur waar tegen de inzet van mensen is berekend: 600/dag, tenzij de onderbouwing lager aangeeft. Door enkele partners in dit project zijn hierover aparte afspraken gemaakt met TRANSUMO en het Ministerie van Economische Zaken. Echter, in alle gevallen zullen de uurtarieven worden onderbouwd middels de daarvoor van toepassing zijnde BSIK normen. De budgetverdeling komt neer op een allocatie van zo n voor fase 1, en voor fase 2. Deze verdeling is te rechtvaardigen doordat fase 1 weliswaar kort is, maar ook erg intensief, terwijl fase 2 een langere periode bestrijkt maar minder intensief is, en, naar verwachting, een grotere cash bijdrage zal genereren van derden. Dit laatste hangt in hoge mate af van de resultaten van het onderzoek en de kwaliteit van de kennisverspreiding in fase 1. Het budget is opgenomen in bijlage 2. 15
16 9. Ondertekening Ondergetekenden verklaren hierbij dat zij akkoord zijn met inhoud van het projectplan en de bijdragen in de projectkosten zullen financieren conform het financieringsoverzicht in dit projectplan. Erasmus Universiteit Rotterdam Rotterdam School of Management Prof. Dr. Ir. J.A.E.E. van Nunen Postbus DR Rotterdam Handtekening Buck Consultants International Dhr R. Buck Postbus AS Den Haag Handtekening Douane Rotterdam Dhr B. Wiersema Laan op Zuid 45 Postbus BJ Rotterdam Handtekening EVO Drs M.J.H. van der Kuijl Postbus AJ Zoetermeer Handtekening Havenbedrijf Rotterdam NV Dhr P. Struijs Postbus AP Rotterdam Handtekening 16
17 Nederland Distributie Land Drs D. t Hooft f.vandenbroek@ndl.nl postbus AR Zoetermeer Handtekening TLN Dhr R.M.S. van t Schip Postbus KS Zoetermeer hminderman@tln.nl Handtekening TNO prof. drs. C.J. Ruijgrok Postbus JA Delft c.verweij@inro.tno.nl Handtekening 17
18 BIJLAGE I: PLANNING
19 BIJLAGE II: Budget
20 BIJLAGE III: Projectplan
21 1 BACKGROUND Serious threats and attacks of a criminal or terrorist nature can deeply cut into our society. This much has become clear after the events of 9/11. Individuals, but also companies feel the consequences of this in their daily activities as a result of all the measures that they are confronted with. Some examples are the intensive passenger checks, measures for the security of ports and port facilities, increased readiness of police forces, and so on. Link between security and international goods flows Almost immediately after the attacks of 9/11 in the USA, a link was suggested between attacks and international goods flows. Experts and opinion makers stated that our globalised world, where goods people and money flow continuously around the globe, is extremely vulnerable for attacks from international terrorist groups and those groups can very accurately target and abuse the weak spots in the international chains of goods and people. Many of those weak spots exist or arise in non-western and developing countries, where the institutional infrastructure that facilitates international transportation, is not very secure. In the Netherlands, the relationship, in this case between organised crime and logistics and transportation is also recognized. In the recent Nationaal dreigingsbeeld (KLPD 2004) several threats are named that are related to border crossing goods flows: smuggling of cocaine, heroine, exstasy, weapons and people, theft related to transport and logistics (in combination with corruption of employees and inspectors toezichthouders ), document forgery. In addition to this, there are some potential threats and so-called white spots that are also related to transport and logistics: smuggling of cigarettes, exporting stolen cars via the Port of Rotterdam, theft in airports, international illegal money transfers. The report also states that criminals make use of the general international traffic of goods and people. With the extension of the EU and ongoing globalisation, these criminal activities will grow to be even more international in nature. It is also safe to assume that terrorists will make use of the same weak spots as criminals. The international network of transport and logistics activities is considered to be sensitive to abuse by criminals and terrorists. On the other hand, this global network is an important facilitator for multinational organizations and businesses with international activities that could not otherwise function properly. It is therefore of the utmost importance in the analysis of threats and the ways to counter or prevent these threats to recognise the international context of businesses as a given. All companies, international ones included, organise their activities in the form of chains (or networks) of activities. The larger the company, the more complex the chains usually are. In addition, the more international the company operates, the more complex their chains are. This complexity is located in the number of parties involved in activities, the diversity in relationships, the extensive and formal manner of communication between chain partners (with a lot of combinations of message and acknowledgement of receipt). This complexity causes problems in keeping an overview of all ongoing activities in the chain of processes and of who is doing what exactly. Chains are efficient and effective structures, but, due to their complexity, they are also vulnerable. Chains have weak spots, not only in individual chain sections, but also in the links from one section to another. These weak spots originate from bad supervision, shortage of insight and understanding, too little timely information and so on. The weak spots can be translated into threats, because they offer points of attack for criminals or terrorists to misuse the chain for their own illegal purposes. 1
22 The Netherlands is a country that hosts many international chains because they transit the country in one way or another. This Gateway to Europe function through the mainports Rotterdam and Schiphol has been a focal point in Dutch transport policy. This focus can be attributed to the position of the Netherlands as trade and distribution country, the presence of the Port of Rotterdam, but also to the attractiveness of the fiscal climate in the Netherlands for international business purposes. This is not to say that the Netherlands is a place for weak sections in chains (but see Het nationaal dreigingsbeeld ) but the Netherlands especially suffers from weak spots elsewhere in the chains. Solutions? The question is: what can we do in the Netherlands to guard ourselves against this threatening situation? One can observe that many of the current measures are focused on parts of international chains, and especially on nodes such as ports. In the Port of Rotterdam, much effort has gone into developing and implementing security measures due to international regulation, taking inventory of critical infrastructure, introducing personal identification and raising the chance to catch criminals by sharpened inspections of ships and cargo units. The international discourse on threats, safety and security some other solutions have been suggested as well. These solutions can be divided in two broad categories: the creation of socalled security networks and the innovative use of ICT. The first case deals with the creation of chains or networks of reliable operators who keep their promise and can signal to clients that they do so (this builds on the idea of the known shipper concept). This leads to chains and networks that are secure in their entirety. Such a qualification can be made visible by means of certification and inspection, and through procedures and agreements. The development of such secure networks may have the consequence that inspection agencies (customs, quality inspections and so on) in their operations will be able to make a distinction between safe and unsafe goods flows. There are some first examples of this type of solution that nevertheless need much more development. One relevant initiative in this respect is the Swedish Stairway/Stairsec initiative. The research will need to focused on the development of the concept of secure networks as a basis for secure international flows of goods. The second case focuses on the improved visibility of freight flows by means of information technology. The technology to do this is now being developed, but the ways to use the information coming out of such systems to enhance security have not really been developed yet. The requirements for international businesses go far beyond the tracking and tracing of products. The real issue is to be able to verify that the transport takes place according to plan, that no exceptional occurrences happen with vehicles, loading units (such as containers), and cargo and that the documentation that comes with the transport gives a good insight in what is really being transported. This research can build on the work that has already been done in information-intensive goods flows such as hazardous materials, parcels and air freight. An important aim in this context is to determine to what extent these solutions contribute to public and private interests, such as the reduction and repression of criminal acts. How these and other solutions can be developed is, as yet, unclear. This requires more insight into the precise threats that arise in international chains of business activities, and into the way international chain structures, through their own dynamics, may help or obstruct security and safety as a whole. In addition, much practical research is required into the potential of possible solutions. This will mainly be research in the form of feasibility studies into the applicability of new technology, demonstrations, pilots and tests. This research will take place in the context of this project.
Academisch schrijven Inleiding
- In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,
Nadere informatieANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU
Nadere informatie2010 Integrated reporting
2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational
Nadere informatie1. Ambitie, doelstellingen, acties
1. Ambitie, doelstellingen, acties Van Nederlandse distributie naar Nederlandse ketenregie Uitvoering van het Nationaal Innovatieprogramma Logistiek en Supply Chain Management 1 Agri-Food Chemie Hightech
Nadere informatieChapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn
Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles
Nadere informatieImpact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven
Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact
Nadere informatieDe Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim
De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:
Nadere informatieQuality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016
Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Beoogde resultaten Literatuuronderzoek naar de bestaande concepten van kwaliteit van leven
Nadere informatieRisico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R
Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans
Nadere informatieAcademisch schrijven Inleiding
- In dit essay/werkstuk/deze scriptie zal ik nagaan/onderzoeken/evalueren/analyseren Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Om deze
Nadere informatieSummary 124
Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities
Nadere informatieSafety Values in de context van Business Strategy.
Safety Values in de context van Business Strategy. Annick Starren en Gerard Zwetsloot (TNO) Papendal, 31 maart 2015. NVVK sessie Horen, Zien en Zwijgen. Safety Values in de context van Business strategy.
Nadere informatieNETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency
NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized
Nadere informatieOpleiding PECB IT Governance.
Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)
Nadere informatieBenefits Management. Continue verbetering van bedrijfsprestaties
Benefits Management Continue verbetering van bedrijfsprestaties Agenda Logica 2010. All rights reserved No. 2 Mind mapping Logica 2010. All rights reserved No. 3 Opdracht Maak een Mindmap voor Kennis Management
Nadere informatieOpleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.
Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden
Nadere informatieNUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE
NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect
Nadere informatieInnovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.
Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties
Nadere informatieProcess Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014
Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program
Nadere informatieCOGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieDe Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior
De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:
Nadere informatieWelkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement.
Welkom Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement Digitale programma: www.contractmanagementdag.nl #cmdag18 #cmdag18 Programma 09.45 Welkom door Prof. Dr. Arjan van Weele
Nadere informatieController waar gaat gij heen?
Controller waar gaat gij heen? Business partner? Of ook politieagent? Concerncontrol binnen de Gemeente Seminar de Reehorst Ede 15 maart 2018 rob@schapink.nl Achtergrond / aanleiding seminar Seminar concern
Nadere informatieMeer waarde met hbo door internationale samenwerking!
Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! 19.04.2018 Wie zijn wij? Anne Klaas Schilder Senior lecturer NHL-Stenden Hogeschool Inge Broekman Institutional Erasmus Coordinator University of Twente
Nadere informatieNWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans
NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid
Nadere informatie(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren
(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatieIdentity & Access Management & Cloud Computing
Identity & Access Management & Cloud Computing Emanuël van der Hulst Edwin Sturrus KPMG IT Advisory 11 juni 2015 Cloud Architect Alliance Introductie Emanuël van der Hulst RE CRISC KPMG IT Advisory Information
Nadere informatieInkoop en de link naar de value chain
Inkoop en de link naar de value chain Inkoop en de link naar de value chain 24 juni 2014 An aligned supply chain Bron: Van Veen, 2011 Historical difference supply chain/ logistics domain vs value chain
Nadere informatieEuropese Privacy Verordening (EPV) Een wet met Tanden
Europese Privacy Verordening (EPV) Een wet met Tanden WBP en EPV grote verschillen? WBP Transparantie X X Proportionaliteit X X Doelbinding X X Subsidiariteit X X Accountability en auditability Boetes
Nadere informatieVoorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie
Voorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie Overseas Logistics Multimodal Inland Locations Supply Chain Solutions Advanced logistics for a smaller world Als het gaat om het optimaal beheersen
Nadere informatieVragen en antwoorden Q&A
CALL FOR PROPOSALS COMM/GRANT/LH/2018 Selection of proposals for communication actions to reinforce the European Commission's communication efforts in the Netherlands Vragen en antwoorden Q&A Vraag 1 Denkt
Nadere informatieBusiness Architectuur vanuit de Business
Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit
Nadere informatieGeneral info on using shopping carts with Ingenico epayments
Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an
Nadere informatie(Big) Data in het sociaal domein
(Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek
Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieBekende Afzender (Known Consignor)
Bekende Afzender (Known Consignor) & AEO (Authorized Economic Operator) 26-05-2011 Godfried Smit EVO Wat is AEO Wat is AEO AEO staat voor Authorized Economic Operator, gecertificeerd marktdeelnemer. Wat
Nadere informatieDe Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited
Nadere informatieAdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models
AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models Pepijn Vemer, George van Voorn, Isaac Corro Ramos, Maiwenn Al, Talitha Feenstra Rationale In theorie: Doe alles! Een model
Nadere informatieSecurity Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur
Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP
Nadere informatieSmart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS
Smart Mobility Marije de Vreeze Connekt / ITS Netherlands Samenleving verandert Business modellen veranderen Klimaatverandering Bron: Nico Larco, 2018 Bron: Nico Larco, 2018 Waarom? Economy Accessibility
Nadere informatieWorkshop Ruimte voor verbeelding. ICTU / GBO 9 april 2009
Workshop Ruimte voor verbeelding ICTU / GBO 9 april 2009 Aanleiding Programma Kabinet neemt toegenomen administratieve lasten en regeldruk van ondernemers serieus Er zijn diverse overheidsacties in het
Nadere informatie3e Mirror meeting pren April :00 Session T, NVvA Symposium
3e Mirror meeting pren 689 13 April 2017 14:00 Session T, NVvA Symposium steps since April 2016 The enquiry (June to August 2016) performed by the national bodies. Resulting in 550 comments. Three/Four
Nadere informatieEnable all people to travel by plane
Enable all people to travel by plane 3 Transavia from the air Enable all people to travel (by plane) Accessible, friendly, unforgetable Passenger experience index 74 Fuel 381 mln liters 104 destinations
Nadere informatieEnterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?
Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master
Nadere informatieIr. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management
Policy Aspects of Storm Surge Warning Systems Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Contents Water in the Netherlands What kind of information and models do we need? Flood System
Nadere informatieWork related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015
Work related road safety trends and analysis in Belgium PRAISE Madrid - October 1, 2015 Study conducted by BRSI support of the Fund for Occupational Accidents analysis of 81.080 accidents (period 2008-2012)
Nadere informatieBuilding the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event
Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain
Nadere informatieKeuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie
1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011
Nadere informatieAdvanced Instrumentation. Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet. 10 Oktober 2012
Advanced Instrumentation Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet 10 Oktober 2012 Agenda Wat is Advanced Instrumentation? Hoe past Advanced Instrumentation in de keten van fundamenteel onderzoek
Nadere informatieInvestment Management. De COO-agenda
Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the
Nadere informatieBedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS
Bedrijfscontinuïteit met behulp van een BCMS 26 november 2014 Aart Bitter@ISGcom.nl www.information-security-governance.com Disaster Recovery Plan 2 The Bitter Brew Case To Brew or not to Brew, That s
Nadere informatieRECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU
Nadere informatieTravel Survey Questionnaires
Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam
Nadere informatieISO/IEC in een veranderende IT wereld
ISO/IEC 20000 in een veranderende IT wereld Dolf van der Haven, Verizon Enterprise Solutions 16 juni 2016 ISO/IEC 20000 in een veranderende IT wereld 1 Achtergrond Dolf van der Haven ITSM Guru with a Human
Nadere informatieSURFnet User Survey 2006
SURFnet User Survey 2006 Walter van Dijk Madrid, 21 September 2006 Agenda A few facts General picture resulting from the survey Consequences for the service portfolio Consequences for the yearly innovation
Nadere informatieUNECE/UNESCAP Workshop on. Electronic Trade Documents. Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009
/UNESCAP Workshop on Electronic Trade Documents Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009 Presentation Need for digital paper documents Developing Electronic documents for SW Using Digital Paper in Supply Chains
Nadere informatieDe Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en
De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en Identificatie met de Organisatie op Status en Zelfwaardering. The Civil Servant
Nadere informatie1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?
First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk
Nadere informatieDe Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata
De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik makend van GPS- en Versnellingsmeterdata The relationship Between the Physical Environment and Physical Activity in Children
Nadere informatieJPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen
JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen www.jpi oceans.eu OVERZICHT Terrein Governance Operationeel maken Strategic Research and Innovation Agenda Belgische deelname en interesse Outlook SRIA
Nadere informatieVoor vandaag. Balanced Scorecard & EFQM. 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004. Aan de hand van het 4x4 model. De 3 facetten.
Balanced Scorecard & EFQM 2de Netwerk Kwaliteit Brussel 22-apr-2004 Voor vandaag! Grondslagen van Balanced Scorecard Aan de hand van het 4x4 model! Het EFQM model in vogelvlucht De 3 facetten! De LAT-relatie
Nadere informatieInge Bremmer, juridisch adviseur Nederland ICT
Inge Bremmer, juridisch adviseur Nederland ICT Voor de digitale economie Als je persoonsgegevens verwerkt heb je daarvoor een doel en een grondslag nodig. Dat geldt ook voor het verwerken van biometrische
Nadere informatieSeriously Seeking Security
Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously
Nadere informatieManagement van retour-logistieke ketens
Management van retour-logistieke ketens Erwin van der Laan RSM Erasmus Universiteit EVO dag 30 mei 2006 Duurzame Supply Chains Meet the needs of the present without compromising the ability of future generations
Nadere informatieValue based healthcare door een quality improvement bril
Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really
Nadere informatieEngels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1
A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je
Nadere informatieIFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten
IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieOffshore Outsourcing van Infrastructure Management
Offshore Outsourcing van Infrastructure Management an emerging opportunity dr. Erik Beulen Atos Origin/Tilburg University 1 Agenda Introductie Ontwikkelingen Risicovergelijking Best practices Conclusies
Nadere informatiePRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE
For the privacy statement in English, please scroll down to page 4. PRIVACYVERKLARING KLANT- EN LEVERANCIERSADMINISTRATIE Verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens van klanten, leveranciers en andere
Nadere informatie1.1 ORGANIZATION INFORMATION 1.2 CONTACT INFORMATION 2.1 SCOPE OF CERTIFICATION 2.2 AUDITOR INFORMATION 3.1 AUDIT CONCLUSIONS 3.2 MANAGEMENT SYSTEM EFFECTIVENESS 3.3 OBSERVATIONS Organization Address Name
Nadere informatieEmotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid
Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en Bevlogenheid Emotional Labor, the Dutch Questionnaire on Emotional Labor and Engagement C.J. Heijkamp mei 2008 1 ste begeleider: dhr. dr.
Nadere informatieHealthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher
Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands
Nadere informatieINFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)
INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets
Nadere informatieBijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland
Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland 1. Londen In Londen kunnen gebruikers van een scootmobiel contact opnemen met een dienst
Nadere informatieContinuous testing in DevOps met Test Automation
Continuous ing in met Continuous testing in met Marco Jansen van Doorn Tool Consultant 1 is a software development method that emphasizes communication, collaboration, integration, automation, and measurement
Nadere informatieCopyright Stork N.V. 1
Management, een praktisch framework Taking up the challenge of optimizing your asset performance Stork Management Solutions Global Expertise Partner Complete, end-to-end solution Dedicated professionals
Nadere informatieInformatiebijeenkomst prijsvraag Uitrol synchromodaal netwerk
Informatiebijeenkomst prijsvraag Uitrol synchromodaal netwerk Herman Wagter Topsector Logistiek / Connekt Topsectorenbeleid Topsector Logistiek: 2e plaats in de World Logistics 3e plaats in de Enabling
Nadere informatieSafe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE
Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water
Nadere informatieStudiedag De modernisering van het begroten in België. Brussel, 11 mei 2004
Studiedag De modernisering van het begroten in België Brussel, 11 mei 2004 Internationale trends in overheidsbegroten Prof. dr. Geert Bouckaert A. Internationale trends Inhoud 1. Gebruik van prestatiegegevens
Nadere informatieDigital municipal services for entrepreneurs
Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for
Nadere informatieHANDHAVING IN DE BINNENVAART - TOEZICHT, EEN LAST?
HANDHAVING IN DE BINNENVAART - TOEZICHT, EEN LAST? Ing. Robert Tieman Secretaris veiligheid en milieu Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart Vasteland 12e 3011 BL Rotterdam Inleiding De noodzaak
Nadere informatieGebruik van GRI-indicatoren voor interne sturingsprocessen. Mark van Rijn 14 October 2004
Gebruik van GRI-indicatoren voor interne sturingsprocessen Mark van Rijn 14 October 2004 Een jaar geleden... Heineken verwijderd uit DJSI STOXX Positie binnen FTSE4Good onder druk Heineken scoort laag
Nadere informatieIntroductie in flowcharts
Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,
Nadere informatieGOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos
GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos GOOD TRAINING COALITIE GEMEENTE AMSTERDAM RANDSTAD GOOD HOTEL AMSTERDAM PREFERRED PARTNER PROGRAM Create Beauty, Do Good WHY Create Beauty, Do Good 2009 2012 2014
Nadere informatieCREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN
CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born
Nadere informatieSimme netwerken voor safety en security Martijn Neef TNO Defensie en Veiligheid
Slim samenwerken met genetwerkte systemen Simme netwerken voor safety en security Martijn Neef TNO Defensie en Veiligheid Martijn Neef Networked Organizations Group Business Unit Information and Operations
Nadere informatiePublished in: Onderwijs Research Dagen 2013 (ORD2013), mei 2013, Brussel, Belgie
Samenwerkend leren van leerkrachten : leeropbrengsten gerelateerd aan activiteiten en foci van samenwerking Doppenberg, J.J.; den Brok, P.J.; Bakx, A.W.E.A. Published in: Onderwijs Research Dagen 2013
Nadere informatieSessie Centrumsteden VVJ
Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen
Nadere informatieGeslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive
1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieBorstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)
Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker
Nadere informatieDe Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit.
Running head: Desistance van Criminaliteit. 1 De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van Criminaliteit. The Influence of Personal Goals and Financial Prospects
Nadere informatieBIG DATA, BIG BUSINESS, BIG TROUBLE?
BIG DATA, BIG BUSINESS, BIG TROUBLE? Marketing, Big Data en privacyregels Jitty van Doodewaerd Compliance officer -DDMA - 14 november 2013 - Big data & marketing (Energieverbruik, KNMI data en bouwjaar
Nadere informatieStatistische steekproeven in juist perspectief
Statistische steekproeven in juist perspectief Inhoudsopgave Naheffingsaanslag in eerste aanleg en eindresultaat Een praktijkvoorbeeld Omkering van de bewijslast Onze werkwijze Streekproef als vast onderdeel
Nadere informatieWij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois
Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen
Nadere informatieSettings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.
Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version
Nadere informatie