Toestandsgrootheden en energieconversie
|
|
- Maurits van den Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Toestandsgrootheden en energieconversie Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Faculty of Technology, Policy and Management Industry and Energy Group PO Box 5015, 2600 GA Delft, The Netherlands Eemscentrale, Eemshaven, Prov. Groningen (c) I. Nikolic, 2006
2 Het concept toestand De thermodynamische toestand van een systeem wordt gekarakteriseerd door de waardes van een aantal meetbare grootheden Voor gas en/of vloeistof systemen: Druk P, temperatuur T en Volume V.
3 Extensief en intensieve grootheden Druk P, en temperatuur T zijn intensieve grootheden. Ze hangen niet af van de hoeveelheid massa in/van een systeem. Volume V is een extensieve grootheid. Door te delen door de hoeveelheid mass kunnen we ze converteren tot specifiek volume v, die niet afhangt van de hoeveelheid massa
4 Extensief of intensief? Is de verbrandingsenthalpie H c een intensieve of extensieve grootheid? En als ze wordt uitgedrukt als Lower Heating Value (LHV)?
5 Evenwichtstoestand De toestand van een systeem waarvan de grootheden niet veranderen zolang de externe condities gelijk blijven is een evenwichtstoestand. Een systeem kan zich in verschillende thermodynamische evenwichten bevinden: Mechanisch Thermisch Chemisch Er zijn dan geen ongebalanceerde: Krachten Temperatuurverschillen Concentratieverschillen
6 Proces bijvoorbeeld energieconversie De toestand van een systeem verandert als dat system een proces ondergaat Tijdens een proces ondergaat een systeem een reeks van toestandsveranderingen Die reeks vormt het pad waarlangs het proces verloopt Bron:
7 Proces bijvoorbeeld energieconversie Set Condities 1 Toestands-grootheid X1 X 1 = F(condities1) De toestand van een systeem verandert als dat system een proces ondergaat (Deel)proces-stap A Tijdens een proces ondergaat een systeem een reeks van toestandsveranderingen Set Condities 2 (Deel)proces-stap B Toestands-grootheid X2 X 2 = F(condities2) Die reeks vormt het pad waarlangs het proces verloopt Set Condities 3 TOTAAL PROCES Toestands-grootheid X1 = F(condities3) X 3
8 Toestands vergelijkingen Toestandsgrootheden: Druk, P; Temperatuur, T; Volume, V (Chemische samenstelling) Voor stoffen, systemen bestaan toestandsvergelijkingen Uit experimenten blijkt: Voor een zuivere stof gelden toestandsvergelijkingen f (P,v,T)
9 Toestands vergelijking zuivere stof Ideale gaswet: PV = nrt of P v = RT n = aantal molen; v' = specifiek volume per mol Van der Waals vergelijking Peng-Robinson vergelijking Diderik_van_der_Waals
10 Toestands diagram - water Bron: /toestandsdiagram%20van%20water.jpg P-T diagram
11 Toestands diagram - water Bron: /toestandsdiagram%20van%20water.jpg P-T diagram Bron: P-v diagram Stippelijnen: isotherm
12 Water en stoom Toestandsvergelijking Metingen stoomtabellen Bron:
13 Stoomtabellen Bron:
14 Toestands grootheden en thermische centrale Rankine cyclus Toestandsgrootheden: HP-steam generation Exhaust Enthalpie, H Water Power generation Druk, P; Temperatuur, T; Volume, V Fuel T E Power Water Air Air supply Rankine cyclus (stoomcyclus) d e: water op druk brengen met pomp e a: verhitten tot kooktemperatuur a b: verhitten t.b.v. verdamping b c: isentropische expansie, in turbine c d: condensatie door onttrekking warmte Enthalpie H = q p
15 Entropie Toestandsgrootheden: Enthalpie, H Druk, P; Temperatuur, T; Volume, V Maar ook entropie, S Definitie: δs = δq / T of Q = TδS of Q = T S Bron:
16 Toestands grootheden en thermische centrale Rankine cyclus Toestandsgrootheden: Druk, P; Temperatuur, T; Volume, V Entropie, S Bron: Animatie:
17 Gas turbine Afgeleid van vliegtuigturbine Combinatie warmtebron en turbine in één apparaat Relatief goedkoop en modulair ( skid-mounted ) Karakteristieken werktemperatuur 1100 o C druk bar. afgassen GT typisch 500 o C., 1 bar. Theoretisch Carnot rendement: (1- Tc/Th) = 1-(773/1373)*100% = 44% Rendement in de praktijk: 27-35% Combinatie met restwarmte ketel voor stoomproductie: warmte/krachtcentrale Bron: GE ger4194.pdf
18 Principe-schema Gasturbine Fuel Combustion Generator E Power Air Compress Expand Exhaust
19 Fuel Combustion Generator Bron: GE ger4194.pdf GE 7FB Gas turbine E Power Air Compress Expand Exhaust
20 Gas turbine Beschrijf de thermodynamische cyclus Fuel Combustion Generator E Power Air Compress Expand Exhaust
21 Gas turbine Systeem: open cyclus (deel in gas turbine, deel in omgeving)!! Medium = lucht / verbrandingsgassen (niet water/stoom) Compressor: van P laag P hoog Verbranding: bij P hoog van T laag T hoog Turbine: isentropische expansie P laag, T midden Omgeving: P laag, T laag Fuel Combustion Generator E Power Air Compress Expand Exhaust
22 Gas turbine Systeem: open cyclus (deel in gas turbine, deel in omgeving)!! Medium = lucht / verbrandingsgassen (niet water/stoom) Compressor: van P laag P hoog Verbranding: bij P hoog van T laag T hoog Turbine: isentropische expansie P laag, T midden Omgeving: P laag, T laag Hoe ziet dit eruit in een P-v diagram van lucht? Fuel Combustion Generator E Power Air Compress Expand Exhaust
23 Gas turbine Compressor: van P laag P hoog Verbranding: bij P hoog van T laag T hoog Turbine: isentropische expansie P laag, T midden Omgeving: P laag, T laag Hoe ziet dit eruit in een P-v diagram van lucht?
24 Gas turbine Systeem: open cyclus (deel in gas turbine, deel in omgeving)!! Medium = lucht / verbrandingsgassen (niet water/stoom) Compressor: van P laag P hoog Verbranding: bij P hoog van T laag T hoog Turbine: isentropische expansie P laag, T midden Omgeving: P laag, T laag
25 Vermogen: 280 MWe Compressieverhouding: 18.5 Uitlaattemperatuur: 600 o C Bron: GE ger4194.pdf
26 WKK-Centrale / Systeem In de jaren 90 zijn veel zgn. Warmte/Kracht Centrales gerealiseerd om te voldoen aan Warmtebehoefte (industrie, stadsverwarming) Elektriciteitsbehoefte (industrie, huishoudens) WKK GT Boiler Warmte-Kracht Centrale Rijnmond Energie
27 Warmte-Kracht Centrale Technisch systeem Massabalans / Eenvoudige chemie: CO 2 emissie Energiebalans: Aardgas consumptie: kosten per kwh Technologische karakteristieken: hoog energie-rendement CO 2 WKK Aardgas GT Boiler Warmte Lucht Elektriciteit Warmte-Kracht Centrale Rijnmond Energie
28 Warmte-kracht centrale Thermische centrale + gas turbine HP-steam generation Exhaust Fuel Combustion Water Power generation Generator Fuel T E Power E Power Water Air Compress Expand Exhaust Air Air supply
29 Centrale met voorschakeling gas turbine Furnace / Boiler Exhaust Luchttoevoer vervangen door de afgassen van een gas turbine Deze zijn van hoge temperatuur ( o C) Bevatten voldoende zuurstof i.v.m. overmaat luchttoevoer. Water T HP-Steam Steam Turbine E Generator Power Fuel Rendements winst bestaande centrales: +/- 5 % E LP-Steam Power Nieuwe centrales: tegen 10 % nieuwste IGCC: 60 % Air Cold Water Blower Gas Turbine Generator Heat Exchanger Hot Water Integrated Gas Turbine Combined Cycle (IGCC)
30 Centrale met voorschakeling gas turbine Voorwaarde voor toepassing IGCC?? Integrated Gas Turbine Combined Cycle (IGCC)
31 Vergassing met IGCC en CO2 verwijdering Vergasser CO2-removal IGCC E-centrale 31
Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014
Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and Management
Nadere informatieEnergiesysteemanalyse Thermische Centrales College TB142Ea, 19 mei 2014
Energiesysteemanalyse Thermische Centrales College TB142Ea, 19 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and
Nadere informatieThermische Centrales voor Elektriciteit
Thermische Centrales voor Elektriciteit College spm1520 5 maart 2013 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Universitair Hoofddocent Energie en Industrie Faculty of Technology, Policy and Management Industry and Energy
Nadere informatieTA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation
TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation 2011-2012 CiTG, minor Mining and Resource Engineering College 1: Inleiding en Overzicht Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Energy & Industry Group December 12,
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) dinsdag 21 januari 2003 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is een formulier
Nadere informatieTechnische Thermodynamica 1, Deeltoets 2 Module 2, Energie en Materialen ( )
Technische Thermodynamica 1, Deeltoets 2 Module 2, Energie en Materialen (201300156) Werktuigbouwkunde, B1 Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen Universiteit Twente Datum: Oefentoets (TTD
Nadere informatieen tot hetzelfde resultaat komen, na sommatie: (9.29)
9.11 KRINGPROCESSEN In deze paragraaf wordt nagegaan wat de invloed is van wrijving op een kringproces, i.h.b. wat is de invloed van wrijving op het thermisch rendement en koelfactor. Beschouw een kringproces
Nadere informatieEnergie en Energiebalans. Dictaat hoofdstuk 5
Energie en Energiebalans Dictaat hoofdstuk 5 Inleiding Energiebalansen = boekhouden met energie elementaire warmteleer; energieberekeningen rond eenvoudige systemen en chemische reacties Overzicht college
Nadere informatieNotaties 13. Voorwoord 17
INHOUD Notaties 13 Voorwoord 17 Hoofdstuk : Ideale Gassen. Definitie 19. Ideale gaswet 19. Temperatuur 20. Soortelijke warmte 20. Mengsels van ideale gassen 21 1.5.1 De wet van Dalton 21 1.5.2 De equivalente
Nadere informatieDe stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie:
dinsdag 29 januari 2019 14:43 De stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie: Een simpele installatie heeft een
Nadere informatieTENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00
TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 19 juni 2009 9:00-12:00 Rechts boven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open
Nadere informatieInhoud. Inleiding 13. Noordhoff Uitgevers bv
Inhoud Inleiding 13 1 Algemene begrippen 15 1.1 Eenhedenstelsel 16 1.1.1 Druk en vermogen 18 1.1.2 Volume en dichtheid 19 1.2 Soortelijke warmte 19 1.2.1 Gemiddelde soortelijke warmte 20 1.3 Verbrandingswaarde
Nadere informatieoefenopgaven wb oktober 2003
oefenopgaven wb1224 2 oktober 2003 Opgave 1 Stoom met een druk van 38 bar en een temperatuur van 470 C wordt geëxpandeerd in een stoom-turbine tot een druk van 0,05 bar. De warmteuitwisseling van de turbine
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 24 januari 2012 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen op 10 bladzijden. Het tentamen is een GESLOTEN BOEK tentamen. Dit betekent dat tijdens het
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) donderdag 2 februari 2006 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee of drie open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) donderdag 27 januari 2005 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee of drie open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is
Nadere informatieHoofdstuk 1: Ideale Gassen. Hoofdstuk 2: Warmte en arbeid. Hoofdstuk 3: Toestandsveranderingen bij ideale gassen
Hoofdstuk 1: Ideale Gassen 1.1 Definitie 1 1.2 Ideale gaswet 1 1.3 Temperatuur 1 1.4 Soortelijke warmte 2 1.5 Mengsels van ideale gassen 1.5.1 Wet van Dalton 3 1.5.2 Equivalente molaire massa 4 1.5.3 Soortelijke
Nadere informatieVAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01
VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01 Thermodynamica - A - PROEFTOETS- set 01 - E_2016 1/8 DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tijd: 100 minuten Uw naam:... Klas:...
Nadere informatieLife Cycle Modelling. Deel II: Opzet van een LCA: Stap 1: Doelbepaling, reikwijdte. December 3, 2013
Life Cycle Modelling Deel II: Opzet van een LCA: Stap 1: Doelbepaling, reikwijdte December 3, 2013 TA3290 - Life Cycle Modelling and conomic valuation 1 Dr. ir..j.l. Chappin Faculty of Technology, Policy
Nadere informatieTENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00
TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 13 april 2011 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open
Nadere informatieTentamen Thermodynamica
Tentamen Thermodynamica 4B420 3 november 2011, 9.00 12.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opeenvolgend genummerde opgaven, die alle even zwaar worden beoordeeld. Advies: besteed daarom tenminste een half
Nadere informatieTENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00
TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 24 juni 2011 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open
Nadere informatieWKK in een industrieel proces.
WKK in een industrieel proces. Erik DEVIS Bergerat Monnoyeur Afdeling Eneria Inhoud 1. Wie? Wat? 2. Waarom WKK met gasmotoren? 3. Inpassing bij Agfa Gevaert. 4. Resultaat 2 MONNOYEUR GROUP 1906 Bergerat
Nadere informatieREWIC-A: Thermodynamica A : : : Opleiding Module Examenset. REWIC-A Thermodynamica A 03. Uw naam :... Begintijd :... Eindtijd :...
Opleiding Module Examenset : : : REWIC-A Thermodynamica A 03 Uw naam :... Begintijd :... Eindtijd :... Lees onderstaande instructies zorgvuldig door: 1. Beschikbare tijd : 100 minuten 2. Aantal vragen
Nadere informatieTOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam
TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam Naam:. Studentnummer Leiden:... En/of Studentnummer Delft:... Dit tentamen bestaat
Nadere informatieWat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV
Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.
Nadere informatieTENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor F2/MNW2. Vrijdag 23 december 2005
TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor F/MNW Vrijdag 3 december 005 Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een GR. Mogelijk nodige constantes: Gasconstante R = 8.31447 Jmol 1 K 1 = 8.0574 10 L
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) donderdag 15 januari 2004 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is een formulier
Nadere informatieFysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie. Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt:
Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie 1 Vraag 1 Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt: Bij constante T het volume reversibel verdubbeld. Het
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
wb1224, 22 januari 2009 1 THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 22 januari 2009 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee of drie open vragen en 14 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen
Nadere informatieVoordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA
S u s t a i n a b l e E n e r g y S o l u t i o n s Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA Promotiedag STOOM 18 mei 2006 VITO te Mol Frederic Vermeulen Marketing en Sales Manager
Nadere informatieIntroductie 1) 2) 3) 4) 5) J79 - Turbine Engines_ A Closer Look op youtube: toets form 1 okt 2013
Introductie zondag 4 september 2016 22:09 1) 2) 3) 4) 5) Inleiding: Wat gaan we doen? introductiefilm over onderdelen J79 herhaling hoofdonderdelen en toestands-diagrammen. Natuurkunde wetten toegepast
Nadere informatieExamen Statistische Thermodynamica
Examen Statistische Thermodynamica Alexander Mertens 8 juni 014 Dit zijn de vragen van het examen statistische thermodynamica op donderdag 6 juni 014. De vragen zijn overgeschreven door Sander Belmans
Nadere informatieHoofdstuk 8: Kringprocessen
Hoofdstuk 8: Kringprocessen 8.1 DEFINITIE Kringprocessen spelen een zeer belangrijke rol in de energietechniek. Met kringprocessen heeft men de mogelijkheden: continu thermische energie in technische arbeid
Nadere informatieDe stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie:
Si Klas 3 Pagina 1 Inleiding 3F maandag 29 januari 2018 11:03 De stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie:
Nadere informatieOpgave 2. Voor vloeibaar water bij 298.15K en 1 atm zijn de volgende gegevens beschikbaar:
Oefenopgaven Thermodynamica 2 (29-9-2010) Opgave 1. Een stuk ijs van -20 C en 1 atm wordt langzaam opgewarmd tot 110 C. De druk blijft hierbij constant. Schets hiervoor in een grafiek het verloop van de
Nadere informatieTENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00
TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 25 juni 2010 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open
Nadere informatieThermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming
H01N2a: Energieconversiemachines- en systemen Academiejaar 2010-2011 Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming Professor: Martine Baelmans Assistent: Clara
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224) Opgave 3 moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd.
wb1224, 21 januari 2010 1 THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 21 januari 2009 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen en 14 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen
Nadere informatieHERHALINGS TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor S2/F2/MNW2 Woensdag 14 januari, 2009, 18.30 20.30
HERHALINGS TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor S2/F2/MNW2 Woensdag 14 januari, 2009, 18.30 20.30 Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een GR en BINAS. NB: Geef bij je antwoorden altijd eenheden,
Nadere informatieTENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA. Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15
TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15 Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van BINAS en een (grafische) rekenmachine. Let op eenheden en significante cijfers. 1.
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE GROEP TRANSPORTFYSICA
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE GROEP TRANSPORTFYSICA Tentamen Thermische Fysica 1 (3NB60), op woensdag 13 april 2011, 900-1200 uur Het tentamen levert maximaal 100
Nadere informatieEnergie en Energiebalans. Dictaat hoofdstuk 5
Energie en Energiebalans Dictaat hoofdstuk 5 Inleiding Energiebalansen = boekhouden met energie elementaire warmteleer; energieberekeningen rond eenvoudige systemen en chemische reacties Overzicht college
Nadere informatie- 1 - WERKEN MET STOOM. Werken met stoom
- 1 - WERKEN MET STOOM - 2 - VOORWOORD. Deze lesstof is bedoeld om de belangrijkste thermodynamische beginselen die bij het proces van energieopwekking een rol spelen, kort te behandelen. Vele begrippen
Nadere informatieTechnische ThermoDynamica Samenvatter: Maarten Haagsma /6 Temperatuur: T = ( /U / /S ) V,N
2001-1/6 Temperatuur: T = ( /U / /S ) dw = -PdV Druk: P = - ( /U / /V ) S,N dq = TdS Chemisch potentiaal: = ( /U / /N ) S,V Energie representatie: du = TdS + -PdV + dn Entropie representatie: ds = du/t
Nadere informatieThermodynamica 2 Thermodynamic relations of systems in equilibrium
Thermodynamica 2 Thermodynamic relations of systems in equilibrium Thijs J.H. Vlugt Engineering Thermodynamics Process and Energy Department Lecture 3 ovember 15, 2010 1 Today: Introductie van Gibbs energie
Nadere informatieTENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00
TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 16 april 2010 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open
Nadere informatieONDERKOELING-OVERVERHITTING. Rudy Beulens
ONDERKOELING-OVERVERHITTING Rudy Beulens UNIE DER BELGISCHE FRIGORISTEN AIR CONDITIONING ASSOCIATION Water bij 1 bar absoluut of 0 bar relatief IJsblok van -20 C smelten tot 0 C : latente warmte Opwarmen
Nadere informatieHet Ts diagram van water en stoom
PvB-7 Si Pagina 1 Het Ts diagram van water en stoom woensdag 1 februari 2017 12:51 Rendement uit verhouding van oppervlakten Het oppervlak binnen de kringloop (1-2-3-4)= nuttig gebruikte warmte Oppervlak
Nadere informatieE-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational.
E-RATIONAL is a BEP Europe division E-RATIONAL Ten Briele 6 8200 Brugge Belgium T +32 50 40 85 40 F +32 50 38 01 60 www.e-rational.net Van restwarmte naar Duurzame Energie Agenda Introductie BEP Europe
Nadere informatieDe verliezen van /in het systeem zijn ook het gevolg van energietransformaties!
Centrale Verwarmingssysteem Uitwerking van de deelvragen 1 ) Wat zijn de Energietransformaties in het systeem? De Energietransformaties die optreden in het CV-systeem zijn a. Boven de brander c.q. in de
Nadere informatieSysteemdenken: balansen - Leerdoelen
Systeemdenken: balansen - Leerdoelen Vraagstuk analyseren m.b.v. systeemdenken Behoudswetten massa en energie Procedure voor opstellen balans Voorbeelden: het aardgastransportnetwerk het elektriciteitsnet
Nadere informatieEerste Hoofdwet: Deel 1
Eerste Hoofdwet: Deel 1 Jeroen Heulens & Bart Klaasen Oefenzitting 1 Academiejaar 2009-2010 Oefenzitting 1 - Thermodynamica - (2) Praktische afspraken Oefenzittingen 6 zittingen van 2 uren, 2 reeksen en
Nadere informatieHoofdstuk 12: Exergie & Anergie
Hoofdstuk : Exergie & Anergie. ENERGIEOMZEINGEN De eerste hoofdwet spreekt zich uit over het behoud van energie. Hierbij maakt zij geen onderscheid tussen de verschillende vormen van energie: inwendige
Nadere informatieWat gaan we doen? Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen. Diagrammen van water en stoom
Si klas 1 Pagina 1 Wat gaan we doen? dinsdag 30 januari 2018 12:43 Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen Diagrammen van water en stoom Een stoominstallatie
Nadere informatieDoel is: Verdieping m.b.v. 2 REWIC Readers en koppeling aan de natuurkunde-les. periode 3 Rendementsverbetering door aftapvoorwarming en herverhitting
3 C=meng, E, en B=maint Pagina 1 programma 3e jaar woensdag 27 januari 2016 12:31 Doel is: Verdieping m.b.v. 2 REWIC Readers en koppeling aan de natuurkundeles periode 3 Rendementsverbetering door aftapvoorwarming
Nadere informatieECTS-fiche HBO5 100 %
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Elektro-mechanica HBO5 Module Thermodynamica Code 7366 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste 100 % aanwezigheid Ingeschatte
Nadere informatieThermodynamica - A - PROEFTOETS- AT01 - OPGAVEN.doc 1/7
VAK: Thermodynamica A Set Proeftoets AT01 Thermodynamica - A - PROEFTOETS- AT01 - OPGAVEN.doc 1/7 DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tijd: 100 minuten Uw naam:... Klas:...
Nadere informatieSysteemdenken: balansen - Leerdoelen
Systeemdenken: balansen - Leerdoelen Vraagstuk analyseren m.b.v. systeemdenken Behoudswetten massa en energie Procedure voor opstellen balans Voorbeelden: het elektriciteitsnet de chemische industrie huisvuilverwerking
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatieTentamen Thermodynamica
Tentamen Thermodynamica 4B420 4B421 10 november 2008, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opeenvolgend genummerde opgaven. Indien er voor de beantwoording van een bepaalde opgave een tabel nodig
Nadere informatieWorkshop stoomrecompressie
Workshop stoomrecompressie Egbert Klop Industrial Energy Experts b.v. POWERS SUSTAINABILITY Industrial Energy Experts Start in 2015! Industrial Energy Experts Powers sustainability 100% dochteronderneming
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224) 14 april u.
wb1224, 14 april 2010 1 THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 14 april 2010 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen en 14 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3: energie en warmte
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3: energie en warmte Samenvatting door E. 1500 woorden 6 maart 2014 5,7 16 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Systematische natuurkunde Energie en warmte 3.1 warmte
Nadere informatieTentamen Thermodynamica
Tentamen Thermodynamica 4B420 25 januari 2011, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opeenvolgend genummerde opgaven, die alle even zwaar worden beoordeeld. De opgaven dienen duidelijk leesbaar beantwoord
Nadere informatieTOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 1 maart uur Docenten: L. de Smet, B. Dam
TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 1 maart 2016 13.30-15.00 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam Dit tentamen bestaat uit 30 multiple-choice vragen Hiermee zijn in totaal 20 punten te verdienen Voor
Nadere informatieHet aantal kmol is evenredig met het volume dat dat gas inneemt, bij een bepaalde druk en temperatuur
Hoofdstuk 1: OPDRACHTEN blz 32/33 OPDRACHT 1 En Het aantal kmol is evenredig met het volume dat dat gas inneemt, bij een bepaalde druk en temperatuur OPDRACHT 2 1,867 m 3 CO 3,512 m 3 N 2 28 kg/kmol 28
Nadere informatieProjectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp
Foto ECW: Geobron Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp Waarom lid worden van BioWKK: Ongeveer 50 deelnemende organisaties Promotie
Nadere informatieVraagstukken Thermodynamica W. Buijze H.C. Meijer E. Stammers W.H. Wisman
Vraagstukken Thermodynamica W. Buijze H.C. Meijer E. Stammers W.H. Wisman VSSD VSSD Eerste druk 1989 Vierde druk 1998, verbeterd 2006-2010 Uitgegeven door de VSSD Leeghwaterstraat 42, 2628 CA Delft, The
Nadere informatieBereken het thermische rendement van een Rankine cyclus met keteldruk 180 bar en een condensatiedruk 0,05 bar.
OPDRACHTEN* OPDRACHT 1 Bereken het thermische rendement van een Rankine cyclus met keteldruk 180 bar en een condensatiedruk 0,05 bar. OPDRACHT 2 Bereken het thermische rendement van een stoomturbinecyclus
Nadere informatie- 1 - WERKEN MET STOOM. Werken met stoom
- 1 - WERKEN MET STOOM - 2 - VOORWOORD. Deze lesstof is bedoeld om de belangrijkste thermodynamische beginselen die bij het proces van energieopwekking een rol spelen, kort te behandelen. Vele begrippen
Nadere informatieD 388. Energietechnologie en economie. EXAMEN 1 februari 2002
D 388 Energietechnologie en economie EXAMEN 1 februari 2002 Naam: Nr. Studentenkaart: Handtekening: Richtlijnen: Het examen bestaat uit zes vragen, twee voor ieder deel. Beantwoord uw vragen bondig. Houd
Nadere informatieSysteemdenken: industrie en milieu. Massabalansen
Systeemdenken: industrie en milieu Massabalansen Afvalverwerking - systeem Hoe ziet het systeem voor huishoudelijk afvalverwijdering er uit in Nederland? Welk produkt, welke bewerkingen, kosten, milieubelasting?
Nadere informatieDeel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a -
- a - Deel 1 : Mechanica Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoodstuk 3: Hoodstuk 4: Inleiding grootheden en eenheden Gebruik voorvoegsels... Wetenschappelijke notatie... Lengtematen, oppervlaktematen en inhoudsmaten...
Nadere informatieNIVEAU 3 STOOMTECHNIEK AFVALVERBRANDING BE
NIVEAU 3 STOOMTECHNIEK AFVALVERBRANDING BE TIJD 2 UUR TOEGESTANE HULPMIDDELEN, REKENMACHINE, STOOMTABEL EN H-S DIAGRAM 1. Noem de drie fasen waarin water kan verkeren. 2. Wat wordt verstaan onder verzadigde
Nadere informatieThermodynamics 1. Lecture 9: Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra. March 8, Energy Technology
Thermodynamics 1 Lecture 9: Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra March 8, 010 1 College 8 Bernoulli's law nd law of thermodynamics: Clausius Kelvin Planck Carnot cycle Lecture
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:
Nadere informatieEen eerste kennismaking met aardwarmtepompen
Een eerste kennismaking met aardwarmtepompen Auteur: N. Packer, Staffordshire University (VK), april 2011. Samenvatting Wat is een warmtepomp? Lijkt een warmtepomp op een gewone waterpomp? Misschien een
Nadere informatie14/12/2015. Wegwijs in de koeltechniek voor de niet koeltechnieker. Auteur: Rudy Beulens
Wegwijs in de koeltechniek voor de niet koeltechnieker Auteur: Rudy Beulens E-mail: rudy.beulens@sbmopleidingen.be 1 Wat is koeltechniek Is een verzameling van technische oplossingen Bedoeld om ruimten,
Nadere informatieMEERKEUZEVRAGEN. spm1520 Uitwerking tentamen 20 April 2012
spm1520 Uitwerking tentamen 20 April 2012 MEERKEUZEVRAGEN 1. (1 punt) Het Wereldgebruik aan aardolie is de afgelopen jaren ongeveer A. 86 miljoen TOE B. 86 miljoen vaten per dag C. 86 miljard vaten per
Nadere informatieNIVEAU 5. STOOMTECHNIEK EPT: Proefexamen
NIVEAU 5. STOOMTECHNIEK EPT: Proefexamen TIJD 2 UUR:TOEGESTANE HULPMIDDELEN, REKENMACHINE, STOOMTABEL EN h-s en T-s DIAGRAM. Wat wordt verstaan onder het triple punt? 2. Bereken de entropie van natte stoom
Nadere informatieHoeveel kost 1 ton stoom?
Hoeveel kost 1 ton stoom? ENERGIK 23 november 2011 Valérie de Groote, INDEA Voorstelling INDEA Bruikbaar energieadvies voor industriële bedrijven Audits / Haalbaarheidsstudies Wetgeving Begeleiding bij
Nadere informatieturn key sector categorie sub brandstof warmte investering vermogen draaiuren E draaiuren W E-rend W-rend /kwe kwe uren/jr uren/jr % %
Kentallen techniek & economie turn key sector categorie sub brandstof warmte investering vermogen draaiuren E draaiuren W E-rend W-rend /kwe kwe uren/jr uren/jr % % agriculture gas engine gas engine natural
Nadere informatieOefententamen Technische Thermodynamica (vakcode ) Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen, Universiteit Twente
Oefententamen Technische Thermodynamica (vakcode 114101) Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen, Universiteit Twente Datum: 28 mei 2009 Tijd: 3de en 4de of 5de en 6de uur Plaats: Projectkamers
Nadere informatieWarmte- en stromingsleer Examennummer: 93071 Datum: 14 december 2013 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur
Warmte- en stromingsleer Examennummer: 93071 Datum: 14 december 2013 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 10 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: 20 meerkeuzevragen (maximaal
Nadere informatieElke opgave moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd.
HERMODYNAMICA (WB14) 4 augustus 011 18.30-1.30 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen op 7 bladzijden. Het tentamen is een GESLOEN BOEK tentamen. Dit betekent dat tijdens het tentamen
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);
Nadere informatieHertentamen Statistische en Thermische Fysica II Woensdag 14 februari 2007 Duur: 3 uur
Hertentamen Statistische en Thermische Fysica II Woensdag 14 februari 2007 Duur: 3 uur Vermeld op elk blad duidelijk je naam, studierichting, en evt. collegekaartnummer! (TIP: lees eerst alle vragen rustig
Nadere informatieRestwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V.
Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie d.m.v. HT-warmtepompen Case A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V. Aan bod komen: Situatie omschrijving case vleesbedrijf
Nadere informatieMWKK met gasturbine. Zwembadverwarming + elektriciteit met MWKK Coiffeusewaswater + elektriciteit met MWKK
MWKK met gasturbine 27/09/2018 Zwembadverwarming + elektriciteit met MWKK Coiffeusewaswater + elektriciteit met MWKK Uw energiedokter Oudenaardseweg 123 B 9790 Wortegem-Petegem Tel: 055 310242 Fax: 055
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224) Elke opgave moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd.
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 20 januari 2011 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen op 9 bladzijden. In totaal zijn er 40 punten te verdienen, 10 voor opgave 1, 15 voor opgave
Nadere informatieGROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu
GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december
Nadere informatieThermodynamica 1. Lecture 11: Processtappen Kringprocessen Stirling Otto (2 en 4 slags) Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra
hermodynamica Lecture : Processtaen Kringrocessen Stirling Otto ( en slags Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong hijs lugt heo Woudstra March 5, 00 Energy echnology Reca College 0 Carnot rocess working with
Nadere informatieDe warmtepomp. Dominique Hendrikx Bram Oosterbos Maarten Reuskens
De warmtepomp Dominique Hendrikx Bram Oosterbos Maarten Reuskens A2 A2 A1 Introduction Environmental issues: Solutions: Greenhouse effect Air and water pollution Wind and water turbines Solar cells Heat
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton)
Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting door een scholier 1404 woorden 25 augustus 2003 5,4 75 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Verwarmen en isoleren Warmte en energie 2.1 Energievraag
Nadere informatieVermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte
Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte Exergie eenvoudig uitgelegd In opdracht van AgentschapNL Divisie NL Energie en Klimaat CCS B.V. Welle 36 7411 CC Deventer The Netherlands
Nadere informatieSTUDIEHANDLEIDING THERMODYNAMICA REWIC HWTK
SUDIEHANDLEIDING HERMODYNAMICA REWIC HWK Aan de hand van het werk van A.J.M. van Kimmenaede 2 Studiehandleiding hermodynamica REWIC HWK Introductie In de industrie speelt de kennis van de (toegepaste)
Nadere informatieVoorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4. Vraag 1: Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en 1 bara, 1,5 kg/m 3 bedraagt.
Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4 Vraag : Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en bara,,5 kg/m bedraagt. Bereken: (0) a. De specifieke gasconstante R s. (0) b. De druk die
Nadere informatieMotorvermogen,verliezen en rendementen
Hoofdstuk 3 Motorvermogen,verliezen en rendementen 1) Het indicatordiagram In het vorige hoofdstuk werd een pv diagram opgesteld van de cyclus die doorlopen werd. Dit diagram beschrijft eigenlijk het arbeidsproces
Nadere informatie