RADICALISERING Proces, Preventie, Nieuwe Sociale Media

Transcriptie

1 RADICALISERING Proces, Preventie, Nieuwe Sociale Media

2 Twee projecten De preventievan radicaliseringin België Gefinancierd door: Directie veiligheid en preventie Binnenlandse Zaken Promotoren: P.Ponsaers A. Verhage B. De Ruyver M. Easton Onderzoekers J. Noppe J. Hellinckx M. VandeVelde Sociale media en radicalisering: Een geïntegreerd model Gefinancierd door: Belspo Binnenlandse Zaken Promotoren: L. Pauwels F. Brion B. De Ruyver M. Easton Onderzoekers N. Schils J. Laffineur

3 Onderzoeksdesign

4 Structuur Het proces van radicalisering beide projecten Preventie De preventie van radicalisering (Nieuwe) sociale media -- Nieuwe sociale media en radicalisering

5 Het proces van RADICALISERING

6 RADICALISERING Algemeen Radicalisering is een complex en dynamisch proces met verschillende gradaties en vormen (WODC 2010) Het proces van radicalisering is vaak een bottum-up proces dat ontstaat uit de lokale setting. 2 algemene fasen (Koomen & van der Pligt2009; Van der Valk & Wagenaer 2010) Voorfase: Ontvankelijkheid voor radicale ideeën voedingsbodem Eigenlijke proces van radicalisering

7 RADICALISERING Voorfase Invloed van vslinterne en externe factoren (Slootman&Tillie, 2006; Van der Valk & Wagenaer, 2010; Veldhuis & Bakker 2007) Push factoren Maatschappelijke factoren (Doosje et al. 2009) Gepercipieerde onrechtvaardigheid Groepsdreiging Onzekerheid Sociale factoren (zoektocht naar identiteit en sociale banden) Individuele factoren (woede, angst, haat, ) Aantrekkingskracht radicale groep (antwoord op alle problemen) Situationele triggers (versnelling op korte termijn)

8 RADICALISERING Proces

9 RADICALISERING Proces Start met toetreding tot een radicale groep (initiële rekrutering) Radicalisering en rekrutering ontwikkelen samen verder Geen noodzakelijk, lineair, onomkeerbaar proces!! WAT? (Buijs et al, 2006; WODC, 2010) Vertrouwenscrisis - legitimiteitscrisis - legitimiteitsconflict uiterste consequentie = terrorisme HOE? (Van der Valk & Wagenaar, 2010) Kennismaking meelopen ideologische ontwikkeling en identificatie geweld en isolatie Proces van socialisatie en isolatie (Bjorgo 2002, Wiktorowitz, )

10 RADICALISERING Ideologie Initieel niet van groot belang (Bjørgo 2002, 2012) Zoektocht naar sociaal kapitaal (binding) en identiteit Ideologische herkenning! Nadien stapsgewijze internalisering specifieke ideologie Sociale relaties zijn van groter belang Eens in de radicale groep Specifieke ideologie wordt steeds belangrijker Justificatie en legitimatie

11 RADICALISERING Waarom ik? Biografische toegankelijkheid Gebrek aan maatschappelijk engagement Gebrek aan schuldgevoelens Gebrekkige institutionele en sociale banden met de samenleving bv. werk, familie, huwelijk als Keerpunten (Sampson& Laub 1993) Bestaande sociale banden met radicale individuen/groepen Geweld Zoektocht naar avontuur en actie De kick van geweld

12 PREVENTIE

13 PREVENTIE Bronnen Bestaande preventieve methoden (nationaal en internationaal) Noden en verwachtingen Belgische professionelen Onderzoeksresultaten proces van radicalisering Voedingsbodem lokale situatie Integratie, polarisatie, armoede, gebrekkige toegang tot huisvesting, tewerkstellingen onderwijs. De perceptie van relatieve deprivatie (zoektocht naar) sociale binding Ideologie Ideologische herkenning antwoord op problemen Vaak een knip en plank ideologie gebaseerd op persoonlijke (identiteits)problemen. Isolatie Hoe verder vervat in radicaliseringsproces, hoe meer men zich zal terugtrekken uit centrale instituties en zijn oude sociale leven. Signalen Radicalisering grotendeel een bottum-up proces, ontstaan in de lokale context 1ste tekens kunnen opgemerkt worden door ouders, leerkrachten enz.

14 PREVENTIE Preventieve methoden Proactieve methoden Aanbod van publieke autoriteiten naar burgers en professionelen Focus op empowerment bv. training van professionelen, stimuleren publiek debat, ondersteuning voor ouders, de-radicaliseringsprogramma s, training voor hoger opgeleiden Reactieve methoden Samenwerking tussen publieke autoriteiten en burgers en professionelen Focus op partnerschap bv. Meld- en adviespunten risico op stigmatisering!! Uitwisseling van kennis en info Tussen publieke autoriteiten en burgers en professionelen Focus op externe oriëntatie bv. Informatie uitwisselen, netwerken en sociale cohesie, nationaal advies en kenniscentrum.

15 PREVENTIE Noden en verwachtingen SOCIAAL BELEID: preventieve maatregelen mbt de voedingsbodem Aanpakken maatschappelijke en sociale factoren Efficiënt integratie beleid Monitoren school en maatschappelijke uitval Preventie sociale vervreemding Partners: scholen, culturele sector, publieke diensten Aanleren sociale normen en regels Wederzijds begrip van gewoonten en gedrag OPENHOUDEN PUBLIEK DEBAT: dialoog en kennisoverdracht Dialoog met radicaliserende personen en groepen Noodzaak aan kennis Initiatief niet vanuit politie VERANTWOORDELIJKHEID SCHOLEN: promoten inter-culturaliteit Training en opleiding voor leerkrachten Inhoud lessen, discussie gebeurtenissen en media, culturele uitstappen NETWERKEN MET PROFESSIONELEN: beter inzicht in de lokale realiteit

16 PREVENTIE Beleidsaanbevelingen 1. Globaal sociaal beleid eliminatie voedinsgbodem Nood aan een globaal plan Betere wederzijdse communicatie Begrip van sociale gewoonten en gedrag Ontwikkelen alternatieve narratieven/verklaringen Verbreden kennis over de samenleving

17 PREVENTIE Beleidsaanbevelingen 2. Specifieke preventieve methoden lokale setting centraal Opbouwen sterke democratische identiteit Nood aan publiek debat Ruimte voor de gematigde meerderheid Training van professionelen en ouders (binding) Werken aan sociale insluiting Betrokkenheid van lokale gemeenschappen Nationaal kennis- en adviescentrum Follow up study De haalbaarheid van een nationaal kennis-en adviescentrum inzake radicalisering in België.

18 Nieuwe SOCIALE MEDIA

19 SOCIALE MEDIA Waarom? Resultaten van de preventie studie (zelf)rekrutering via het internet Internet = significante sociale verandering Radicalen online: bezorgdheid invloed op radicalisering Intuïtief: internet moet wel een effect hebben Recente gebeurtenissen Ex: Younis Tsouli, Irfan Raja, Onvoldoende empirisch onderzoek

20 SOCIALE MEDIA Invloed van (sociale) media Terugkerend debat gemengde resultaten In de criminologie Media als sociale controle Media als een trigger voor deviant gedrag Effecten Media slechts 1 van de mogelijke risicofactoren Proces Individuele achtergrondkenmerken (lft, gender, ) en procesvariabelen (emotionele betrokkenheid, ) (Gewelddadig) gedrag= Interactie individu en omgeving (terrorisme) Media = omgevingsfactor

21 SOCIALE MEDIA Dit project Focus op de invloed van blootstelling aan de radicale boodschap in (nieuwe) sociale media en radicalisering (Nieuwe) sociale media: causale factor of facilitator? Sociale media en radicalisering Beschikbaar maken radicaal gedachtengoed Voorzien in toegang tot sociale banden en netwerken Niet noodzakelijk via (nieuwe) media Radicalisering nieuw fenomeen Haalt voordeel uit nieuwe technologieën Moet zich aanpassen aan evoluerend publiek Media ondersteunt het proces van radicalisering maar veroorzaakt het niet

22 SOCIALE MEDIA Literatuur: Politieke participatie en (nieuwe) sociale media Sociale bewegingen (Klandermans & Mayer 2006) Preventie/ promotie van sociale verandering Netwerken met een gemeenschappelijk doel Activisme met alternatieve middelen politieke bewegingen en radicale groepen Literatuur: invloed internet en nieuwe sociale media op politieke participatie (Livingstone 2005, 2007) Internet = oorzaak afname politieke en civiele participatie? Internet = middel om participatie te doen stijgen. MAAR internet = bron voor zij die reeds politiek geïnteresseerd zijn Aannemelijk dat dit ook geld voor radicale bewegingen

23 SOCIALE MEDIA Literatuur: Radicalisering & (nieuwe) sociale media Gebruik internet niet verschillende van andere groepen Propaganda Netwerken Sociale functie Waar vinden we ze terug? Officiële websites en centrale sites (bv kkk.bz) Onafhankelijke fora! (bv stormfront.nl) Mainstream internet (bv maroc.nl, youtube, ) Van het surfaceweb tot het deepweb

24 SOCIALE MEDIA Literatuur: Radicalisering & (nieuwe) sociale media Radicalisering: online or offline? Beperkte invloed Niet iedereen blootgesteld aan radicale boodschap radicaliseert (Conway 2012) Traditionele media = radicale boodschap (Konijn et al. 2010) Belang van offline persoonlijke contact (bv Blazak 2001) Risico te groot en vertrouwen te klein (Olesen 2009) Passieve versus actieve radicalen (Weimann 2002) Tegenkrachten (De Koning 2008, NCTb 2010) Fora: horizontale oragnisatie, intern conflict (Wagenaar 2010)

25 SOCIAL MEDIA Literatuur: radicalisering& (nieuwe) sociale media Virtuele uitdagingen Veranderende context (Rogers en Neumann 2007) Recente gebeurtenissen (lonewolvesen loners) User friendlywebpagina s (bv kkk.bz) en cloakedwebsites (Klein 2009) Echo rooms (Geeraerts 2011)

26 Bedankt voor jullie aandacht