Raadsvoorstel 59. Gemeenteraad. Vergadering 12 mei 2009

Transcriptie

1 Vergadering 12 mei 2009 Gemeenteraad Onderwerp : Uitvoering toekomstrategie Essent: voorgenomen verkoop aandelen Essent PLB aan RWE AG. B&W vergadering : 31 maart 2009 Dienst / afdeling : MO.CF & MO.BJZ Aan de gemeenteraad, Op 1 juli 2008 is de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in werking getreden. Als gevolg daarvan zijn de Nederlandse energiebedrijven verplicht hun huidige geïntegreerde bedrijven te splitsen in een productie- en leveringsbedrijf (PLB) met commerciële activiteiten en een netwerkbedrijf (NWB). Hierdoor ontstaan twee naar aard en risico volstrekt verschillende bedrijven. Het netwerkbedrijf van Essent dient in overheidshanden te blijven. Het PLB kan worden verkocht, waarbij als eis is gesteld dat na de splitsing twee levensvatbare bedrijven ontstaan. De gemeenteraad van Helmond heeft hiervan kennis genomen in het raadsbesluit van 1 juli 2008 raadsvoorstel 85 'voorstel van de door GS geschetste toekomststrategie t.a.v. het aandeelhouderschap Essent en de daarin opgenomen voorlopige standpunten van het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant. Enexis (netwerkbedrijf) Een voorwaarde voor het kunnen verkopen van Essent productie- en leveringsbedrijf (verder: Essent PLB) is de effectuering van de afsplitsing van het netwerkbedrijf. Nadat de aandeelhoudersvergadering van Essent N.V. in juni vorig jaar heeft besloten tot goedkeuring van de toekomststrategie van de onderneming en specifiek tot het zoeken naar aansluiting van het PLB bij een sterke Europese partner, is daarom besloten de daadwerkelijke splitsing van Essent te bespoedigen. Het splitsingsplan moet door de minister van economische zaken beoordeeld worden, op basis van advies van de Energiekamer, onderdeel van de Nederlandse Mededingings autoriteit. Dit traject zou medio april a.s. afgerond kunnen zijn. De WON voorziet voor netbeheerders in een 100% aandeelhouderschap door overheden. Door de splitsing van Essent NV is het netwerkbedrijf per 1 januari 2009 onder de naam Enexis N.V. verder gegaan. Enexis is een van de wettelijk aangewezen beheerders van distributienetten voor gas en elektriciteit en in Nederland een van de grootste netwerkbeheerders. De wettelijke splitsing brengt met zich mee dat we na de goedkeuring door de minister van economische zaken in de komende maanden rechtstreeks aandeelhouder worden van Enexis NV. De landelijke overheid heeft voorwaarden gesteld voor een adequaat netbeheer. Dit heeft o.a. geresulteerd in het Besluit Financieel Beheer Netbeheer. In deze ministeriële regeling zijn ratio s opgenomen die in samenhang waarborgen vormen voor de levensvatbaarheid van de netbeheerder. Het splitsingsplan wordt getoetst aan deze ratio s. Een van de ratio s is de verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen. In de ministeriële regeling is opgenomen dat het eigen vermogen 40% wordt in combinatie met nadere afspraken met de aandeelhouders. Enexis heeft in 2007 een berekeningsmodel ontwikkeld waarmee haar levensvatbaarheid kan worden bepaald. Het is een computermodel waarin over een langere periode de financiële gevolgen van de gewone bedrijfsvoering en de grotere (vervangings- en uitbreidings)investeringen voor de wettelijke taken zichtbaar worden. De berekeningen lopen tot 2020 en worden voor elke nieuwe tarief reguleringsperiode herhaald. Bij de operationele afsplitsing per 31 december 2008 heeft Essent NV de netbeheerder Enexis zodanig toegerust met middelen dat op basis van de prognoses tot 2020 voldaan wordt aan de ratio s. Hierbij is voor Gemeenteraad van Helmond blz. 1

2 wat betreft het eigen vermogen uitgegaan van de wettelijk nog te verankeren 40% eigen vermogen, waardoor een robuuste netbeheerder is ontstaan. De eerste jaren is er slechts ruimte voor een bescheiden dividendbeleid. Het primaire belang voor de overheidsaandeelhouders is de leveringszekerheid voor burgers en bedrijven. Door als overheid invulling te geven aan de rol van aandeelhouder kan daarop ook worden toegezien. Het vreemd vermogen van Enexis N.V. bestaat uit kortlopende schulden (crediteuren), een achtergestelde lening verstrekt door de aandeelhouders van het voormalige (EDON) en een bruglening die door Essent is verstrekt en miljard bedraagt. Als gevolg van de splitsing en de (politieke) wens tot het voorkomen van gouden koorden tussen PLB en Enexis is het noodzakelijk de bruglening buiten het PLB, bij de aandeelhouders onder te brengen (deze wordt door Essent verkocht aan de verkopende aandeelhouders). De precieze omvang moet nog worden bepaald. De verkopende aandeelhouders bundelen vervolgens hun belangen in de Bruglening in de zogenaamde Bruglening Vennootschap. Essent heeft in de jaren 90 langjarige Cross Border Leases (CBL) afgesloten op activa. Daarbij is, in ruil voor een eenmalig financieel voordeel, een groot aantal verplichtingen afgesproken. Deze verplichtingen hebben m.n. betrekking op de samenstelling van het bedrijf: is Essent na de splitsing nog van vergelijkbare samenstelling en kwaliteit als ten tijde van het aangaan van de CBL s. Door de splitsing ontstaat een risico dat (Amerikaanse) investeerders in de CBL s voortijdige beëindiging van de CBL s zullen claimen. Dit kan een negatief effect hebben op de financiële middelen van Enexis. Daarom gaan de aandeelhouders samen met RWE AG een fonds vormen met middelen om CBL s vervroegd te kunnen beëindigen. Een van de voorwaarden is dat Enexis robuust moet worden uitgevoerd en het management ondernemend moet zijn. Deze voorwaarden zijn door de Aandeelhouderscommissie uitgewerkt voor de conceptstatuten en de Financieringsstructuur. Daarmee worden de voorwaarden voor actief aandeelhouderschap geschapen. Bij de opstelling van de conceptstatuten is uitgegaan van de huidige statuten van Essent NV. De aangebrachte wijzigingen hebben betrekking op wettelijke bepalingen voor netbeheerders en een wetswijziging. Bod RWE AG op het Productie- en Leveringsbedrijf van Essent (PLB) Ten aanzien van het productie- en leveringsbedrijf van Essent is besloten dat zowel voor de continuïteit van het Essent PLB alsook voor de aandeelhouderswaarde aansluiten bij- of samengaan met- een strategische partner wenselijk is. Op 12 januari jl. heeft Essent bekend gemaakt een goede strategische partner gevonden te hebben, te weten RWE. Essent en RWE hebben inmiddels een overeenkomst gesloten, de zogenaamde Offer, Sale and Purchase Agreement (SPA). Dit is een vertrouwelijk stuk en kunnen we, met oplegging van geheimhouding, ter inzage leggen bij de griffie. Als aandeelhouder van Essent moeten we aangeven of we onze aandelen in het commerciële deel van Essent NV willen vervreemden aan RWE AG Zodra we hiermee instemmen worden we partij bij die overeenkomst. Voor de uitvoering van het contract tussen Essent en RWE worden de tot dat contract toetredende aandeelhouders ook aandeelhouder in enkele rechtspersonen. Deze rechtspersonen treden namens de huidige aandeelhouders op in geval van claims en/of behartigen de belangen van de huidige aandeelhouders voor specifieke onderwerpen. Het aantal gemeentelijke deelnemingen wordt hiermee uitgebreid. Inhoudelijk bestaat hier geen bezwaar tegen. Wij zullen dit verwerken in de paragraaf verbonden partijen. Gedeputeerde Staten moeten voor deze deelnemingen goedkeuring verlenen. Voor Essent Milieu geldt dat na de splitsing van de holding Essent, ook Essent Milieu zal worden verkocht. Essent Milieu wordt niet mee verkocht aan RWE, maar hiervoor zal een afzonderlijk proces worden gevolgd. Ook bij dit verkooptraject zal een zorgvuldig proces worden voorbereid, waarbij met de aandeelhouderscommissie criteria en ijk momenten worden afgesproken, in lijn met het gevolgde proces van Essent PLB aan RWE. De verkoopopbrengst komt volledig ten goede aan de aandeelhouders. Indien blijkt Gemeenteraad van Helmond blz. 2

3 dat er niet in voldoende mate wordt voldaan aan deze criteria, zal de verkoop geen doorgang vinden. In dat geval blijven wij aandeelhouder van de Essent Milieuactiviteiten. Inhoudelijk aandachtspunten a. Hoofdpunten overeenkomst Essent en RWE - Gerealiseerde waarde; het bod van bedraagt 9,3 miljard. Na aftrek van netto schuld en reserveringen voor garanties en vrijwaringen (waarvan wellicht een deel later alsnog voor de aandeelhouders beschikbaar komt) ontvangen de verkopende aandeelhouders bij verkoop 7,1 miljard. - Toekomst Essent; Essent gaat als RWE dochter met een eigen Raad van Bestuur en een eigen Raad van Commissarissen en onder haar eigen merknaam deel uitmaken van een top-4 Europees bedrijf en blijft regionaal verankert in Nederland. - Werkgelegenheid/Medewerkers: de werkgelegenheid van het vaste personeel wordt voor vijf jaar gegarandeerd. - Publieke belangen met als aandachtspunten duurzaamheid, leverings- en voorzieningszekerheid en consumentenbelang. Daarnaast onderschrijft RWE het huidige beleid van Essent op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en het Veiligheids- en Gezondheidsbeleid voor de medewerkers. b. Risico s en onzekerheden - Minimaal 80% van de aandelen Essent is nodig voordat RWE verplicht is haar bod gestand te doen. Daarnaast staat in de overeenkomst dat bij een aanbieding tussen 80 en 95% het bod zal worden verlaagd met 125 miljoen. Indien meer dan 95% van de aandelen worden aangeboden aan RWE is RWE verplicht haar bod gestand te doen. De resterende aandeelhouders kunnen dan gedwongen worden hun aandelen te verkopen (via de wettelijk geregelde uitkoopprocedure). - In de overeenkomst tussen Essent en RWE zijn voorwaarden opgenomen die vervuld moeten worden voordat de aandelen in Essent aan RWE overgedragen kunnen worden. Het vervullen van die voorwaarden ligt deels in handen van externen. - Voordat overgegaan kan worden tot de overdracht van de aandelen Essent aan RWE moeten de afsplitsingen voor het NWB en Essent Milieu zijn uitgevoerd. - Schadeclaims als gevolg van Cross Border Leases (CBL). - Het is gebruikelijk dat de verkopers garanties afgeven aan de kopers op bepaalde feitelijke aspecten en daarnaast vrijwaren de verkopers de koper voor specifiek benoemde zaken die hun oorsprong in het verleden hebben. Hierbij is het gebruikelijk dat een deel van de koopprijs opzij wordt gezet voor eventuele claims van de koper op de verkopers onder deze garanties en vrijwaringen. In de overeenkomst tussen RWE en Essent is die reservering, ook wel escrow genaamd, bepaald op 875 miljoen. Voorlopige standpunten: a. Voorlopig standpunt t.a.v. Enexis N.V.: Onze gemeente accepteert het aandeelhouderschap in Enexis, dat ontstaat door de wettelijk verplichte splitsing. Het publieke belang zullen we borgen door ons aandeelhouderschap actief in te vullen. De verantwoordelijkheid voor het netwerkbedrijf wordt daarnaast gestalte gegeven door participatie in het vreemd vermogen waardoor Enexis een onbekommerde start heeft. b. Voorlopig besluit t.a.v. overeenkomst tussen Essent en RWE: Ons voorlopige besluit is om toe te treden tot de overeenkomst tussen Essent en RWE. Daarmee geven wij te kennen dat we onze aandelen willen verkopen aan RWE. Daarnaast betekent de voorgestelde toetreding óók dat we aandeelhouder worden in de noodzakelijke transactiestructuur (o.a. Een vennootschap die een vordering op het netwerkbedrijf Enexis heeft én aandeelhouder worden van Essent Milieu). Door nu deze beslissing te nemen stellen wij Essent in staat om de toekomst als zelfstandige Benelux organisatie - ingebouwd in een sterke Europese speler tegemoet te treden. Daarmee nemen we als aandeelhouder onze verantwoordelijkheid voor de continuïteit van het bedrijf. Naar onze overtuiging zal een negatieve beslissing van de aandeelhouders vergaande consequenties hebben voor de kansen van Essent Gemeenteraad van Helmond blz. 3

4 om (alsnog) binnen afzienbare termijn op het gewenste schaalniveau te komen dat nodig is om op langere termijn de leverings- en voorzieningszekerheid te continueren en daarmee gelijktijdig het consumentenbelang te dienen. Vervolgprocedure Op basis van artikel 160 van de Gemeentewet dient de volgende procedure gevolgd te worden: - Voorgenomen standpunt/besluit college - Gelegenheid bieden aan de gemeenteraad voor het kenbaar maken van wensen en bedenkingen - Definitief standpunt college - Goedkeuring door de provincie Gezien de gehanteerde termijnen m.b.t. de besluitvorming stellen wij voor om bij ongewijzigde instemming met het voorstel door de raad dit over te nemen als definitief standpunt van het college, zodat het voorstel na behandeling in de Raad niet nog afzonderlijk ter definitieve vaststelling aan het college hoeft worden voorgelegd. Financiële gevolgen Indien de verkoop doorgaat zullen de financiële gevolgen opgenomen moeten worden in de begroting. Om dit op een uniforme wijze te kunnen doen in de jaarrekeningen en begrotingen van alle gemeenten en provincies zal vanuit de grootaandeelhouders een standaardsjabloon worden opgesteld, wat is afgestemd met de accountant. Voor een (voorlopig) overzicht van de financiële gevolgen voor Helmond wordt verwezen naar de bijlage financiële vertaling Uitvoering Toekomststrategie Essent. Voor achterliggende informatie wordt verwezen naar de bijlagen, die deels onder oplegging van geheimhouding zijn neergelegd bij de griffier(*): - Bouwstenen voor het raadsvoorstel - Notitie van Essent en RWE over duurzaamheid - Financiële vertaling voor onze gemeente - VERTROUWELIJK: conceptstatuten Enexis* - VERTROUWELIJK: Samenvatting overeenkomst tussen Essent en RWE (SPA)* - VERTROUWELIJK: Samenvatting advies Adviseurs* Het advies van de commissie middelen, ondersteuning en economie zal, na ontvangst, voor u ter inzage worden gelegd. Burgemeester en wethouders van Helmond, De burgemeester, De secretaris, Drs. A.A.M. Jacobs. Mr. A.C.J.M. de Kroon. Gemeenteraad van Helmond blz. 4

5 Raadsbesluit 59 Vergadering 12 mei 2009 Gemeenteraad De raad van de gemeente Helmond; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 31 maart 2009 gelet op de bepalingen van artikel 147, 160 tweede lid en 169 vierde lid Gemeentewet; besluit: 1. Met inachtneming van de door de Gemeenteraad geuite wensen en bedenkingen, met als verkoper partij te worden bij, en om als zodanig toe te treden tot de Offer, Sale and Purchase Agreement tussen Essent N.V. en RWE AG d.d. 20 februari 2009 waarmee de gemeente haar aandelen in Essent N.V. aanbiedt en verkoopt aan RWE, een aandeel in de Bruglening neemt (al dan niet via deelneming in een Vennootschap die deze Bruglening gaat houden) en de aandelen gaat houden van Essent Milieu Holding B.V., een vennootschap die of wel het milieubedrijf van Essent houdt, of wel, indien dit reeds is verkocht aan een externe partij, nog houder is van een deel van de verkoopopbrengst van deze verkoop; 2. Met inachtneming van de door de Gemeenteraad geuite wensen en bedenkingen, met aandelen te gaan houden in Enexis Holding N.V., de houdstermaatschappij van het netwerkbedrijf Enexis. 3. Met inachtneming van de door de Gemeenteraad geuite wensen en bedenkingen, met deel te gaan nemen in een aantal - ten gevolge van de splitsing van Essent NV noodzakelijk geworden en bij de transactie zoals hierboven onder besluit 1 genoemd gebruikelijke rechtspersonen, te weten Maastricht Vennootschap, Essent Milieu Holding B.V., EPZ Vennootschap (er van uitgaande dat zij slechts de juridische eigendom van het EPZ-belang houdt), CBL Vennootschap, Zekerheid Vennootschap, Bruglening Vennootschap en Claim Staat Vennootschap. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 12 mei De raad voornoemd, De voorzitter, de griffier, Gemeenteraad van Helmond blz. 5 Raadsbesluit 59