De Rivierkleistreken en Zuid-Llmburg.

Transcriptie

1

2 ^ S u c c e s v o l l e S t i k s t o f b e m e s t! ng voor De Rivierkleistreken en Zuid-Llmburg. lil De Gebieden met rivierklei en gemengd bedrijf. Deze gebieden zijn tezamen rond H.A. groot en worden in doorsnede ongeveer als volgt gebruikt. De helft voor hooi- en weiland, '/s voor rogge, haver, tarwe en gerst, '/lo voor aardappelen en bieten, Vio voor boomgaarden, die in den regel beweid worden. In vergelijking met andere gebieden in Nederland, zijn de opbrengsten van bouw- en grasland in de rivierkleigebieden vrij laag. In het jaar 1926 werden per H.A. de volgende, gemiddelde opbrengsten vastgesteld: Rogge 25 H.L. Haver 39.4 Wintertarwe 26.4,, Wintergerst 34.4 Aardappelen 162,, Suikerbieten K.G. Deze opbrengsten kunnen belangrijk verhoogd worden ; het duidelijkst wordt dit bewezen door de opbrengsten, die in enkele goed geleide bedrijven reeds verkregen worden. Wat moet hier gebeuren om deze opbrengstverhooging te.verkrijgen? Door de bevoegde landbouwkundigen Avordt hiervoor op de volgende punten gewezen: 1. De afwatering moet zoo goed mogelijk verbeterd worden. De kwestie der afwatering is voor vele boeren in dit gebied de grootste moeilijkheid. Onverschillig of hij pachter of eigenaar is; iedere boer moet voor een betere afwatering zorpfen, want eendrachtig-e samenwerking leidt ook hier het snelst tot het doel. 2. Goed zaaizaad en pootgoed dient te worden aangekocht. 3. Door oroede bewerkinor moet de grond losgemaakt worden. 4. Door rijenteelt, door flink wieden en schoffelen moet de grond onkruldvrij gehouden worden. 5. Een doelmatige bemesting met stikstof, fosforzuur en kali, en een goede bekalking der gronden is voor de beste opbrengsten onontbeerlijk. 1

3 Korte beschrijving van de, voor de Rivierklei, belangrijkste Stikstof meststof f en. 1. L e u n a s a l p e t e r B A S F Ammonsulfaatsalpeter" verdient voor deze gronden meer aandacht. Het zet de gewassen krachtig tot groei aan en verzorgt ze gedurende de geheele groeiperiode reg-elmatior met stikstof. Leunasalpeter BASF bevat 2 6 % stikstof, waarvan ongeveer'/4 deel snelwerkende salpeterstikstof is en het overige ^U deel langdurig werkende ammoniakstikstof. De Leunasalpeter BASF kan in vele gevallen de dure zuivere salpetermeststof vervangen, bijv. voor bemesting van tarwe en wintergerst vroeg in het voorjaar, en bovendien bij de bemestinof van grasland en bieten. Het gebruik van Leunasalpeter BASF als stikstofmest, is daarom zeer voordeelig, omdat de salpeterstikstof in Leunasalpeter BASF, verkregen wordt tegen den goedkooperen prijs der ammoniakstikstof. 2. K a l k s a l p e t e r salpetermest. is voor de zware rivierkleigronden, die dichtslibben, de meest geschikte Kalksalpeter bevat 15.5 % Stikstof en ongeveer 2 8 7o. overeenkonnend nnet ongeveer 507o koolzure Kalk. Het wordt op dezelfde wijze gebruikt als chilisalpeter, verkorst den bodenn echter niet. Kalksalpeter houdt den bovengrond los en open, en wel door het kalkgehalte. Kalksalpeter is in het bijzonder geschikt voor overbemesting tijdens den groei, wanneer de gewassen snel geholpen moeten worden. 3. Z w a v e l z u r e A m m o n i a k heeft een gehalte van o Stikstof. Deze meststof is vooral voor de bemesting van aardappelen, haver en grasland in het voorjaar geschikt, alle andere o-ewassen kunnen echter hiermede eveneens met goed resultaat bemest worden. Zwavelzure Ammoniak moet steeds vroeg worden gezaaid. 4. U r e u m B A S F bevat ongeveer drie maal zooveel stikstof als kalksalpeter of chihsalpeter, n.l. 4 6 "/o Stikstof. Het werkt snel en langdurig. Deze meststof moet worden aanbevolen voor de bemesting van aardappelen en bieten en tevens voor orasland in den zomer. In plaats van 600 Kg. Kalksalpeter of Chilisalpeter behoeft men slechts 200 Kg. Ureum BASF uit te zaaien, zoodat het werk zeer vergemakkelijkt wordt. Doordat Ureum BASF licht is, neemt 100 Kg. zooveel ruimte in, dat men het toch gemakkelijk verdeden kan. Het wordt in zakken van 75 Kg. geleverd. 5. N i t r o p h o s k a I G is een volledige meststof, omdat zij de drie voornaamste plantenvoedende stoffen: stikstof, fosforzuur en kali bevat. De voor de rivierkleigronden meest geschikte vorm van Nitrophoska IG bevat: o s t i k s t o f, 16.5 "/o f o s f o r z u u r en 2 0 «/o k a l i, de voedino-sstoffen stikstof, fosforzuur en kali dus in een verhouding van 1 : 1 : l'a2

4 D e stikstof-, fosforzuurafzonderlijk en kalibemesting wordt tegenwoordig in de meeste bedrijven nog en op verschillende tijdstippen gegeven. Bij gebruik van Nitrophoska is het nu mogelijk met éénmaal uitzaaien alle drie de plantenvoedende stoffen te geven. Dit beteekent een aanmerkelijke vermindering der uitzaaikosten. Hierbij komt nog verdere besparing op arbeid en onkosten bij het transport der meststof door het hooge gehalte aan voedingsstoffen. Door de wijze van fabricatie wordt een zóó innige verbinding tusschen de voedingsstoffen verkregen, als op een zuiver mechanische wijze nooit verkregen kan worden. Hierdoor wordt een volkomen regelmatige voorziening van alle gewassen, met alledrie de voedingsstoffen gewaarborgd. Bij het bepalen der te geven hoeveelheid g a a t men van het stikstofgehalte uit. Wenscht men dus bijvoorbeeld een gewas 80 Kg. zuivere stikstof per H.A. te geven (dit komt overeen met ongeveer 400 Kg. Zwavelzuren Ammoniak of 525 K g. Kalksalpeter) dan moet men ongeveer 500 K g. Nitrophoska IG gebruiken. Gewassen, die een groote kalibehoefte hebben, geeft men naast een Nitrophoskabemesting het best nog een lichte kalibemesting extra. Nitrophoska IG kan zoowel bij het zaaien als voor overbemesting tijdens den groei gebruikt worden. Bij de keuze tusschen de verschillende stikstofmeststoffen zal in den regel rekening gehouden worden met het te bemesten gewas, omdat, zooals bekend, sommige gewassen beter salpeterstikstof verwerken, andere daarentegen, zooals de aardappel, beter de ammoniakstikstof. E e n verdere rol bij de keuze der meststoffen speelt echter ook de prijs der verschillende meststoffen. H e t zou echter onjuist zijn, wanneer men hierbij zou letten op den prijs per 100 K g. van de verschillende stikstofmeststoffen. H e t verschillend hooge gehalte aan stikstof bij Nitrophoska IG ook aan fosforzuur en kali, geeft bij prijsvergelijking echter den doorslag. D e Rijkslandbouwconsulent voor Noordelijk Groningen, Ir. P. G. MEYERS, schrijft in het Groninger Landbouwblad van 28 Juli en 18 Augustus 1928 over: STIKSTOFMESTSTOFFEN 1929" Wij maken hierbij eenige opmerkingen over de stikstofmeststoffen met het oog op de prijzen (Jan. levering, Afd. Coöp. Aankoop G. M. v. L.): Chilisalpeter Kalksalpeter Zwavelzure Ammoniak Leunasalpeter.... Ureum Kalkstikstof Stikstofgehalte Prijs per 100 Kg ƒ Prijs per "/o of per Kg. Stikstof 76 cents Men lette vooral op de laatste kolom, daaruit blijkt, dat er nogal verschil bestaat in prijs per pt. N. Over ",het geheel is dit in nitraten duurder dan in andere vormen. Het zal dus verstandig zijn, overal waar dit ',maar kan, in hoofdzaak van die vormen gebruik te maken. De ervaring heeft geleerd, dat er slechts weinig verschil bestaat in de opbrengst per Kg. stikstof van al deze meststoffen."*),,dit geldt voor onze meeste zavel- en kleigronden." *) Vetdruk van ons. 3

5 In welke mate de melkopbrengst kan toenemen, wanneer men in het voorjaar en in den zomer stikstofmeststoffen gebruikt, blijkt uit enkele proeven. WEIDEPROEF OP DE HOEVE GEULDER TOREN TE GEULLE (Limb.) bij den Heer Jos. Houben aan den Rijl<sweg van Sittard-Maastricht. I VI. Met Stikstof. III. Zonder Stikstof. II. Met Stikstof. I. Zonder Stikstof. (Toestand vóór de indeeling) (Toestand na de indeeling) is de boerderij D is de boerderij. In het jaar 1928 werd deze proef op deze vier perceelen, die elk ongeveer 1 H.A. groot zijn, genomen met 12 melkkoeien (Van eind Juli-begin Augustus kwamen er nog een paar bij, in September verminderde dit aantal tot 8). Vanaf 12 April 1928 tot 12 September werd het vee op de 4 perceelen geweid, en wel elk perceel afzonderlijk, waarop de koeien snel werden omgeweid en hierdoor een zeer gelijkmatige grasgroei werd verkregen en zoo weinig mogelijk gras werd vertrapt. Bemesting en Melkopbrengst. In 1927 werden deze perceelen uitsluitend met kalk bemest, tegen ± 1500 Kg. per H.A.; in 1928 ontvingen alle perceelen per H.A. 500 Kg. Superfosfaat en 300 Kg. Kalizout 40 7o. Perceelen I en II Zonder Zwavelzuren Ammoniak Opbrengst gemiddeld 7163 Liter melk per H.A. Perceelen II en IV Met 250 Kg. Zwav. Amm. - op 28 Maart op 18 Mei op 21 Juli M et 450 Kg. Zwav. A m m. p. H.A. i n totaal Opbrengst gemiddeld 8638 Liter melk per H.A. Door 450 Kg. Zwavelzuren Ammoniak per H.A. dus 1475 Liter Melk meer. Daar na midden Juli tot bovengenoemden datum geen regen meer gevallen is, met uitzondering van een klein buitje in half Augustus, werd reeds vroeg op de aangrenzende perceelen grasland, die niet tot de weideproef behoorden, ook ander voeder gegeven en moest ten slotte vanaf 12 September ook het vee van de proefweide met ander voeder bijgevoerd worden.

6 3. DE BEMESTING VAN BEWEIDE BOOMGAARDEN. Alleen het kweeken van mooi, goed uitgegroeid en gaaf fruit is loonend. Het feit, dat ook boomgaarden in den regel bemest moeten worden om goed fruit te kunnen leveren, wordt vaak onvoldoende in het oog gehouden. Éen der oorzaken der zoogenaamde beurtjaren bij fruit is gewoonlijk gebrek aan voedingsstoffen in den bodem, zooals meermalen bewezen is. De sterk schommelende opbrengsten kunnen nu door regelmatige toevoer van meststoffen zeer gunstig beïnvloed worden, wanneer men de bemesting als volgt regelt (berekend voor één Hectare): alle zes jaren 3000 Kg. Kalk jaarlijks in den Herfst 600 Superfosfaat of Thoroasslakkenmeel in Januari 700 a 1400 Patentkali vroeg in't voorjaar 400 a 900 Zwavelzuren Ammoniak of W ongeveer Kg. 300 a 700 Leunasalpeter BASF 1 ^^^^^re stikstof). Vooral moeten boomgaarden, die beweid worden, en waar dus zoowel het gras als de boomen gevoed moeten worden, flink worden bemest. Bij lagere bemestingen profiteert hiervan uitsluitend het gras. Wanneer krachtige bemesting nog door een goede insecten- en ziektenbestrijding ondersteund wordt en verder het fruit goed wordt gesorteerd en verpakt, dan zullen de opbrengsten der boomgaarden nog belangrijk kunnen stijgen. B. GRANEN. 1. ROGGE. Voor rogge is een stikstof bemesting met Kg. zuivere stikstof per H.A. aan te bevelen als: 150 a 225 Kg. LEUNASALPETER BASF of 200 a 300 Kg. ZWAVELZUREN AMMONIAK of 250 a 400 Kg. KALKSALPETER. Bij late zaaiing geve men V4 tot '/s van deze hoeveelheid in den herfst bij het zaaien, de rest geeft men in het voorjaar als overbemesting..

7 2. WINTERTARWE. In verband met den vruchtbaarheidstoestand van den bodem, voorvrucht enz. geeft men wintertarwe Kg. zuivere stikstof per H.A. en wel als: 200 a 275 Kg. LEUNASALPETER BASF of 250 a 350 Kg. ZWAVELZUREN AMMONIAK. Wanneer laat gezaaid wordt geeft men 'A tot Va dezer hoeveelheid stikstof in den herfst, de rest na half Februari. Wil men de tarwe in het voorjaar met salpeter bemesten, zoo geeft men per H.A.: 325 a 450 Kg. KALKSALPETER. 3. HAVER. Haver geeft men Kg. zuivere stikstof per H.A. als: 250 a 350 Kg. ZWAVELZUREN AMMONIAK of 200 a 275 Kg. LEUNASALPETER BASF, het best geeft men de geheele bemesting in één gift bij het zaaien. 4. WINTERGERST. Op wintergerst geeft men Kg. zuivere stikstof per H.A. als: 200 a 300 Kg. ZWAVELZUREN AMMONIAK of 150 a 225 Kg. LEUNASALPETER BASF, hiervan ^U tot '/g bij het zaaien, de rest na half Februari als overbemesting. C. HAKVRUCHTEN. 1, AARDAPPELEN. Aardappels geeft men het best een stalmestbemesting, die men aanvult met een fosforzuur- en kalibemesting, bovendien Kg. zuivere stikstof per H.A. als: 800 a 500 Kg. ZWAVELZUREN AMMONIAK of 225 a 400 Kg. LEUNASALPETER BASF of 130 a 220 Kg. UREUM BASF, het best alles in één gift vóór of bij het poten. 8

8 2. SUIKER- EN VOEDERBIETEN. Deze verbouwt men, evenals aardappels, met een flinke stalmestbemesting aangevuld met kunstmest. Naast veel kali nemen de suiker- en voederbieten veel stikstof op. Men geeft ze Kg. Zuivere Stikstof per H.A. als: 500 a 775 Kg. KALKSALPETER of 30O a 450 Kg. LEUN AS ALPETER BASF of 175 a 200 Kg. UREUM BASF. Hiervan telkens de helft bij het zaaien, de rest eenige weken daarna als overbemesting. Bieten houden vooral van snelwerkende stikstofmeststoffen; men gebruikt daarom bij bieten vaak salpetermeststoffen. Vooral geschikt is hiervoor de Kalksalpeter, daar gronden, bemest met Kalksalpeter weinig moeilijkheden geven, omdat Kalksalpeter den bodem niet verkorst. De grond droogt minder uit, het hakken behoeft niet zoo vaak te worden herhaald. Ook met Leunasalpeter BASF, die de stikstof zoowel in salpeter- als ook in ammoniakvorm bevat, worden bij bieten goede resultaten verkregen. AMSTERDAM-C. ROKIN 109/111. LAND- EN TUINBOUWBUREAU DER I.G. FARBENINDUSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT. ^ ^ ^ ^ ^ ^ > ( ^ ^ ^ ^ ^ ^ IH^^ 1^^ IH^^ IH^^ ^ ^ ^ ^ "U- yi- n 5«;

9

10 VOOR. DE RIVIERKLC f STREKEN EN ZUID-LIMB0 - - \a&*&.''' f

11 ZWAVELZURE AMMONIAK OP HOOILAND Vroeg, veel en goedkoop hooi met hooge voedingswaarde. Vroeg maaien en een vroege naweide Proef bij de Wed. P. Verboeket te Ooi-Herten, Limburg. Links: Zonder Zwavelzuren Ammoniak Opbrengst: 5160 Kg. Hooi per H.A. Rechts: Met 300 Kg.Zwavelzuren Ammoniak p.h.a. Opbrengst: 7450 Kg. Hooi per H.A. Alle perceelen werden per H.A. met 400 Kg. slakkenmeel en 700 Kg. kalizout 207^ bemest. Door 300 Kg. Zwavelzuren Ammoniak per H.A. kreeg men dus 2290 Kg. hooi méér! Goede geldelijke uitkomsten zijn dus verzekerd bij gebruik van Zwavelzuren Ammoniak.. Hooge korrelopbrengst LEUNASALPETER OP TARWE Links: Zonder Stikstof Opbrengst: 36 H.L. t a r w e per H.A. Rechts: Met 150 Kg. Leunasalp eter BASF per H.A. Opbrengst: 62 H.L. t a r w e per H.A. Alle perceelen kregen dezelfde bemesting met superfosfaat en kalizout ZO^oMet 150 Kg. Leunasalpeter BASF per H.A. kreeg men 26 H.L. t a r w e meer! 10 Stijf stroo Proef bij de Vereeniging van Jonge Boeren te Heel, Limburg.

12 KALKSALPETER OP VOEDERBIETEN Vlugge opkomst Krachtige groei Proef bij den Heer C. van Kempen te Kedichem, Links: Zonder Stikstof Opbrengst: Kg. Voederbieten per H.A. Hooge opbrengst Zuid-Holland. Rechts: met 600 Kg. Kalksalpeter per H.A. Opbrengst: Kg. Voederbieten per H.A. Alle perceelen ontvingen per H.A. 500 Kg. Superfosfaat en 700 Kg. Kalizout 207o. Met 600 Kg. Kalksalpeter per H.A. verkreeg men dus Kg. voederbieten meer! Uitvoerige inlichtingen over bemesting van grasland en bouwland en meerdere exemplaren van dit boekje worden gratis verstrekt door het: LAND- EN T U I N B O U W B U R E A U DER I. G. F A R B E N I N D U S T R I E ROKIN 109/111 Voor aankoop van AKTIENGESELLSCHAFT AMSTERDAM-C. Leunasalpeter BASF, Kalksalpeter, Zwavelzuren Ammoniak, Ureum en Nitrophoska IG wende men zich tot zijn leverancier, of direct tot de Fa. VAN DER ELST & MATTHES, VIJGENDAM 2-6, AMSTERDAM-C. die U steeds een betrouwbaren leverancier in Uw omgeving kan aanwijzen. 12 BASF,

13 ZWAVELZURE AMMONIAK OP AARDAPPELEN Hooge opbrengst Beste consumptieaardappelen Proef bij den Heer H. W. Hakkert te Beesd, Gelderland. Links: Zonder Zwavelzuren Ammoniak Opbrengst: 218 H.L. Aardappelen per H.A. Rechts: Met 400 Kg. Zwavelzuren Ammoniak p.h.a. Opbrengst: 316 H.L. Aardappelen per H.A. Verder ontvingen alle perceelen dezelfde bemesting en wel met superfosfaat en patenlkali. Met 400 Kg. Zwavelzuren Ammoniak per H.A. werd dus 98 H.L. aardappelen méér geoogst. Elke baal Zwavelzure Ammoniak bracht dus 24'/2 H.L. aardappelen meer op! Goede, snelle groei KALKSALPETER OP SUIKERBIETEN Gemakkelijk Proef bij den Heer C. A. de Geus te Heesselt, Gelderland. SChoon t e h o u d e n Links: Zonder Stikstof Opbrengst: Kg. Suikerbieten per H.A. Rechts: met 600 Kg. Kalksalpeter per H.A. Opbrengst: Kg. Suikerbieten per H.A. Alle perceelen ontvingen dezelfde bemesting met Superfosfaat en Kalizout 40 /o. Met 600 Kg. Kalksalpeter per H.A. verkreeg men dus Kg. Suikerbieten meer per H.A.! 11

14 W v R DE RJVIERKLQBEDRIJVCN IN HOOFDZAAK GELEGEN ZldN: <-, ^ o C? - - " - ^ % 4tei*^, C'^^'f \ n OOST TERSCHELLir \::^LLn>iei'^ü&cê^dk^^^G4^ ^ 'V P^ ^{ etst^r'xwaw^wiauzjtara,/tfvl.' i'rl, %/ ^ ^ y*^ 7f / 7 1 iâ ^ i k ^ t 1 u i)r I /=) 2.,,^--» T-i'î^^ '. ",- '1 -i v=i^v >' A / ï r ' " ^ *! -.ijl f '^ _^ ^. t^' si «^ A 1' "I' ^.i«.>*«2:»"-pic^^ 7^^,i''. < ' Z,tr/'l D E jlj-'' Z E E... - ^ - V'9 Wytoidtww ilmelo A-"'-L Al MrlrArnirmiciy',ai^/i^ J&UUÎjl.'. o ' m'' '^ UI SCHOK«-ANDI ff Iki O / M.Jl,rbJ, /iim^ï^l^^-''^ Snier ^ ^ > ' îiiutj ll,^ ^^!.JiStdiÊSL. ra></. A F/S O H y ^ Mna / y ^ " "' ' 1hta^/flin,,...w^ B LASS ER WAA R & f i V^./t/M«^^so ferî:-^ ^^ r^ r' ^^ ^^^ J..V/«...>»/./.,. / 1^^ ^ s ^ ;:3'E I i.\. ' K I ƒ ' " A^<J s^ftux^ ' / I I III- I 1 IkTl' l..\ii^ll V Z E E ' U y/ S «C H ' > > / V 1 \ A A. N D E R E N T VUtitij W E R. ' P E \Ï: N I,miu rul J --«rs-n. A N D ^V,'w;X A S N ^ ', ' J ^ "...Jr, ƒ ^ \ ^ P G 4".-V." f L! - R O/' V' \ r t)l' ' C I \ E ^ \ ^ \ '^ I ^ j. - - t A A N ;D -----S. -< L l\m i B U Ry-'G,.-'' E R è\ N a " ' - B R,'A B.A.;l " ^ - ' ^ ' ^ ^ «o ; V/ Kil U N ' V ' ^ X