Bemesting Gras Hogere ruwvoeropbrengst

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bemesting Gras Hogere ruwvoeropbrengst"

Transcriptie

1 Bemesting Gras 2017 Hogere ruwvoeropbrengst oktober 2016

2 Top Flow entec fl voor in drijfmest Top Flow entec fl: hogere benutting stikstof uit drijfmest Plant N 2 O lachgas Organische stikstof Mineralisatie NH 4 + Nitrificatie NO 3 - (ammonium) (nitraat) Onderzoek Agrifirm Met de komst van de KringloopWijzer is een efficiënte benutting van voer en mineralen belangrijker dan ooit. Gedegen, wetenschappelijk bemestingsonderzoek is de basis voor een goed assortiment en bijpassende advisering. Agrifirm onderzoekt sinds eind jaren 90 op PPOlocaties de bemesting op gras en maïs op zowel klei- als zandgrond. De proeven van 2016 geven interessante, nieuwe inzichten in het rendement van stikstofbemesting en de efficiëntie van ruw eiwitproductie in gras. Kijk hiernaast voor enkele voorbeelden. > Entec vertraagt omzetting naar nitraat Uitspoeling > Stikstof blijft langer in NH4-vorm aanwezig voor plantopname > Minder verliezen via nitraatuitspoeling. Top Flow entec fl in drijfmest kan u door de hogere ruw eiwitopbrengst een netto voordeel van 29 per hectare opleveren, wat u bespaart op het aankopen van eiwit (soja). Relatieve RE opbrengst (%) Snede 1 Snede 1-4 Rundveedrijfmest Rundveedrijfmest + Top Flow entec fl Bron: Proeven Agrifirm, uitgevoerd door Wageningen Plant Research. Gemiddelde resultaten zand van 2015 en Voordelen van ENTEC op zandgrond Een hogere ruwvoeropbrengst en een betere mineralenefficiëntie realiseert u met korrelmeststoffen met ENTEC op gras: > Minder uitspoeling van stikstof: 20% hogere efficiëntie > Meer stikstofruimte voor vervolgsneden > Hogere droge stofopbrengst > Meer eiwit in gras door extra zwavel

3 Toepassing gedeelde 1e kunstmestgift Een gedeelde eerste kunstmestgift levert een hogere ruweiwitopbrengst op, zo blijkt uit onderzoek. Met een gedeelde gift kunt u dus eenvoudig de stikstofefficiëntie verhogen. Hogere RE opbrengst met gedeelde N gift voor de 1e snede Relatieve RE opbrengst (%) Zand (1e snede) Klei (1e snede) 70 kg N in één keer 70 kg N verdeeld in 2 giften Bron: Proeven Agrifirm, uitgevoerd door Wageningen Plant Research. Gemiddelde resultaten van 2015 en 2016.

4 Aanvullen via voerhek of bemesting? Een aanvulling van selenium, zwavel of natrium via bemesting heeft de volgende voordelen: > Selenium wordt organisch gebonden en daardoor beter benut door de koe en jongvee. > Zwavel geeft een hogere grasgroei en een hoger ruw eiwit gehalte in het gras. > Natrium bevordert de smaak en opname van het gras. Bemesting met Se-houdende meststoffen geeft hogere Se-gehaltes in het gras (seleniumnorm oudmelkte koeien 150 μg per kg droge stof) 200 Grasmix Kali Se Se gehalte (µg / kg DS) KAS-S KAS Grasmix Kali Se KAS KAS 0 Snede 1 Snede 2 Snede 3 Snede 4 Bron: Proeven Agrifirm, uitgevoerd door Wageningen Plant Research. Gemiddelde resultaten zand en klei van Yara Weide-Sulfan N NH 4 NO 3 SO 3 Se Yara Weide-Sulfan Zwavel voor meer en eiwitrijker gras Selenium voor de koe; wordt door het gras organisch gebonden Nitraatmeststoffen voor gemiddeld de beste stikstofbenutting Uitermate geschikt om te strooien voor de eerste en tweede snede.

5 Meststoffen Voor elke situatie is er een passende meststof. Agrifirm heeft zowel vloeibare TopFlow meststoffen als korrelmeststoffen. Grasmixen zijn samengestelde meststoffen met eenzelfde korrelgrootte en -gewicht. Op uw bedrijf dragen Grasmixen bij aan: > Kostenbesparend > Hogere droge stofopbrengst > Betere ruwvoerkwaliteit > Arbeidsgemak > Egaal strooibeeld > Efficiëntie: bemest alleen wat uw gras nodig heeft Assortiment Grasmixen Voorjaars Grasmixen Opmerking N NH 4 NO 3 K 2 O Mgo Na 2 O SO 3 Se Grasmix Start Kali Grasmix Start N uit ENTEC Grasmix Start Se N uit ENTEC Grasmix Entec Se N uit ENTEC Allround Grasmixen Opmerking N NH 4 NO 3 K 2 O Mgo Na 2 O SO 3 Se Yara Weide-Sulfan Grasmix Optimaal Se Grasmix Seleen Grasmix Smakelijk Grasmix Smakelijk Se Gras Maïsmix NK Grasmix Kali Se Speciaal Grasmixen Opmerking N NH 4 NO 3 K 2 O Mgo Na 2 O SO 3 Se Grasmix Droogstand Se Grasmix Compleet Se Met Cobalt en Koper Grasmix Cobalt Se Met Cobalt *Getallen afgerond op hele getallen, moment opname

6 Ruwvoer Totaal Een innovatieve ruwvoerstrategie Met Ruwvoer Totaal combineren Agrifirm Exlan, Agrifirm Feed en Agrifirm Plant alle kennis van bodem, bemesting, gewas, oogst en voeding van de koe. Dit draagt bij aan: > Een hoge ruwvoeropbrengst > Meer melk uit ruwvoer > Beter scoren in de KringloopWijzer Checklist grasteelt > Volledig bodemonderzoek aanwezig > Drijfmestanalyse op NPK > Meten bodemtemperatuur > Gedeelde N-Gift 1e snede? > Mineralentekort aanvullen met Grasmixen > Kali strooien vóór 1e snede en kali tekort aanvullen > Natrium voor smakelijker gras > Voorjaarsbemesting met zwavel en selenium > Passend DairyGrass mengsel > Verdeling mest over het seizoen > Gerichte onkruidbestrijding > Optimaal maai- en inschaarmoment > Goed conserveren met DA Ecosyl Advies en bestellen Bel voor advies en bestellingen van uw Grasmixen naar: Agrifirm Feed, regio Noord T Agrifirm Feed, regio Zuid T Kijk voor meer informatie op RV-F NL

Maïsteelt 2017 oktober 2016

Maïsteelt 2017 oktober 2016 Maïsteelt 2017 oktober 2016 DairyMaïs : de beste maïsrassen in een mengsel De top van de CSAR-lijst gemengd in één zak, passend bij uw teeltdoel. Dát is DairyMaïs. Sinds 2013 selecteert Agrifirm op basis

Nadere informatie

meststoffen voor meesterlijk grasland! groei door kennis

meststoffen voor meesterlijk grasland! groei door kennis meststoffen voor meesterlijk grasland! groei door kennis Grasmaster De productie van ruwvoer op het eigen melkveehouderijbedrijf bepaalt in belangrijke mate het bedrijfsresultaat. Talloze onderzoeken bevestigen

Nadere informatie

DairyGrass mengsels. Hoge grasopbrengst

DairyGrass mengsels. Hoge grasopbrengst DairyGrass mengsels Hoge grasopbrengst oktober 2016 Onderzoek Agrifirm Met de komst van de KringloopWijzer is een efficiënte benutting van voer en mineralen belangrijker dan ooit. Gedegen, wetenschappelijk

Nadere informatie

Maïsteelt 2018 oktober 2016

Maïsteelt 2018 oktober 2016 Maïsteelt 2018 oktober 2016 DairyMaïs : de beste maïsrassen in een mengsel De top van de CSAR-lijst gemengd in één zak, passend bij uw teeltdoel. Dát is DairyMaïs. Sinds 2013 selecteert Agrifirm op basis

Nadere informatie

RUWVOER+ Optimaliseer uw ruwvoerproces

RUWVOER+ Optimaliseer uw ruwvoerproces Grasgroen meststoffen 2016 RUWVOER Optimaliseer uw ruwvoerproces We nemen het dier als uitgangspunt, want zij maakt ruwvoer tot waarde. Onze Ruwvoer aanpak biedt betere handvatten ter optimalisatie van

Nadere informatie

Compleet weiden Combi weiden Compact weiden. WeideKompas

Compleet weiden Combi weiden Compact weiden. WeideKompas WeideKompas Compleet weiden Compact weiden Kompas WeideKompas Beweiden is een keuze die u als veehouder zelf maakt. Wilt u starten met beweiden of wilt u meer rendement uit weidegang halen? WeideKompas

Nadere informatie

DairyGrass mengsels. Hoge grasopbrengst

DairyGrass mengsels. Hoge grasopbrengst DairyGrass mengsels Hoge grasopbrengst oktober 2016 DairyGrass : de beste rassen in een mengsel De top van de CSAR-lijst van meerdere kwekers, gemengd in één zak. Dát is DairyGrass. Op basis van onderzoek

Nadere informatie

Hendrix UTD Agro Jaarrond bemesting. Programma: Kringloop Bodem Jaarbemesting Grasland

Hendrix UTD Agro Jaarrond bemesting. Programma: Kringloop Bodem Jaarbemesting Grasland Jaar Rondbemesting Hendrix UTD Agro Jaarrond bemesting Programma: Kringloop Bodem Jaarbemesting Grasland Kringloop Dicht drukken KHK khk - Ca khk - Mg khk - Mg Ca Ca khk Mg khk - Mg khk - Mg Ca Ca khk

Nadere informatie

Weersinvloeden op oogst Actualiteiten Ruwvoerteelten. Weersinvloeden op oogst Weersinvloeden op oogst Januari.

Weersinvloeden op oogst Actualiteiten Ruwvoerteelten. Weersinvloeden op oogst Weersinvloeden op oogst Januari. Actualiteiten Ruwvoerteelten Mei Juni 1 Juli Juli Oktober Oktober 2 Oktober Oktober Terugblik 2015 & Vooruit kijken op 2016 3 Wat is mijn droge stof opbrengst? 1 e snede 4.000 31% 2 e snede 3.000 23% 3

Nadere informatie

Wachten op geschikte bodemtemperatuur voor mesttoediening kost opbrengst!

Wachten op geschikte bodemtemperatuur voor mesttoediening kost opbrengst! FEBRUARI 2019 Wachten op geschikte bodemtemperatuur voor mesttoediening kost opbrengst! Hoge opbrengst en N-benutting is mogelijk bij bemesting beneden 5 graden Wim Bussink Elk jaar is de vraag: wanneer

Nadere informatie

Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij

Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij Smart Fertilization day Edward Ensing, november 2018 Bemesting wordt belangrijker Circulaire landbouw afval bestaat niet Doelstelling: Eiwit van eigen

Nadere informatie

Resultaten KringloopWijzers 2016

Resultaten KringloopWijzers 2016 Resultaten KringloopWijzers 2016 7 september 2017 Gerjan Hilhorst WLR - De Marke Het belang van lage verliezen Mineralenverliezen belasten het milieu EU beleid: beperken verliezen uit landbouw Streven:

Nadere informatie

NIEUW. De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest

NIEUW. De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest NIEUW De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest Organische meststoffen efficiënte benutting van stikstof Stikstofbemesting is een elementair onderdeel van de moderne

Nadere informatie

Livestock Research Kwaliteit gras gedurende het jaar. Kwaliteit gras groeiperiode. 7 Graskwaliteit door het jaar Verloop voederwaarde

Livestock Research Kwaliteit gras gedurende het jaar. Kwaliteit gras groeiperiode. 7 Graskwaliteit door het jaar Verloop voederwaarde 7 Graskwaliteit door het jaar Verloop voederwaarde Kwaliteit gras gedurende het jaar 1050 1040 1030 1020 1010 1000 990 980 970 960 950 apr mei jun juni aug sept 85,0 84,0 83,0 82,0 81,0 80,0 79,0 VEM VC-os

Nadere informatie

Weiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei?

Weiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei? Weiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei? VKNN Bert Philipsen, zomer 2017 De KringloopWijzer Beoordeling van kengetallen II De KLW en Weidegang projecten: Wat is een goed KringloopWijzer

Nadere informatie

De KringloopWijzer & bodem

De KringloopWijzer & bodem De KringloopWijzer & bodem Arnold Froklage Agrifirm Exlan 16-7-2015 Zwolle Agenda Achtergrond mestbeleid De KringloopWijzer Resultaten Vruchtbare Kringloop Achterhoek Vragen test Produceren binnen milieurandvoorwaarden

Nadere informatie

Weidemengsels Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2019 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels Het wordt voor de veehouder steeds belangrijker om zo veel mogelijk ruwvoer zelf te telen. Lagere voerkosten zorgen voor een beter rendement.

Nadere informatie

11/6/2016. Voeding voor plant is voeding voor dier. Snijmais opbrengst. Grasland opbrengst. Wat willen we t.a.v. bodem en vee

11/6/2016. Voeding voor plant is voeding voor dier. Snijmais opbrengst. Grasland opbrengst. Wat willen we t.a.v. bodem en vee Voeding voor plant is voeding voor dier SLIM VOEDEN GEZONDE BODEM, GEZONDE PLANTEN, GEZONDE DIEREN KRACHT IN DE KETEN Op maat voeden en beschermen van dieren en gewassen leidt tot de beste prestaties op

Nadere informatie

KringloopWijzer. Johan Temmink

KringloopWijzer. Johan Temmink KringloopWijzer Johan Temmink 1 Juli 2013: Sectorplan koersvast richting 2020 Melkveehouderij: Zuivelplan (NZO, LTO) Technische invulling binnen milieurandvoorwaarden KringloopWijzer centraal Film KringloopWijzer

Nadere informatie

Strategisch(er) stikstof bemesten op melkveebedrijven

Strategisch(er) stikstof bemesten op melkveebedrijven Strategisch(er) stikstof bemesten op melkveebedrijven Welke stikstof-bemestingsadvies gebruik je als stikstof knelt? Jantine van Middelkoop, Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen Gebruiksnormen

Nadere informatie

Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land

Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Gerjan Hilhorst WUR De Marke Inhoud Resultaten (waar staan we?) Vergelijking laag en hoog scorende bedrijven Resultaten

Nadere informatie

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen Resultaten uit onderzoek PPO en andere WUR-instituten Willem van Geel, PPO-AGV, 8-11-2012, Bergeijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Bemestingsonderzoek Grasland voor paarden voorste deel Postbus 115

Bemestingsonderzoek Grasland voor paarden voorste deel Postbus 115 voorste deel Onderzoek Onderzoek-/ordernr: Datum monstername: Datum verslag: 110027/001746286 07-10-2010 22-10-2010 Monster genomen bij: A. Dierhouder 8822 XX ARUM Grondsoort: Bemonsterde laag: Monster

Nadere informatie

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer

Nadere informatie

Bemestingsonderzoek Grasland voor paarden voor de sloot

Bemestingsonderzoek Grasland voor paarden voor de sloot Bemestingsonderzoek Grasland voor paarden voor de sloot Uw klantnummer: 5001382 Postbus 170 NL- 6700 AD Wageningen T +31 (0)88 876 1010 E klantenservice@blgg.agroxpertus.com I blgg.agroxpertus.nl T monstername:

Nadere informatie

Gebruiksruimte anders verdelen tussen maïs en gras?

Gebruiksruimte anders verdelen tussen maïs en gras? Gebruiksruimte anders verdelen tussen maïs en gras? Jaap Schröder (WUR) & Albert Jan Bos (DLV), Huidige advies: Bemest maïs niet onder 80% van N-advies, de rest naar het grasland: N-advies maïs: 180 Nmin

Nadere informatie

Weidegang & KringloopWijzer. Michel de Haan, et al.

Weidegang & KringloopWijzer. Michel de Haan, et al. Weidegang & KringloopWijzer Michel de Haan, et al. Veelgehoorde kreet Weiden is slecht voor de KringloopWijzer! -> slechte benadering; het gaat om efficientie en niet om KringloopWijzer Vergelijk: -> Sneeuw

Nadere informatie

De bodem is de basis voor gewasbescherming!

De bodem is de basis voor gewasbescherming! De bodem is de basis voor gewasbescherming! www.tenbrinkebv.nl Agenda Bemestingsproeven bloembollen. Bodemvruchtbaarheid Flevoland in gevaar. Verschillen tussen kavels binnen de Noordoostpolder. Grond

Nadere informatie

Kop Bemesting maïs 2015

Kop Bemesting maïs 2015 Kop Lopende tekst Bemesting maïs 2015 Lopende RE: 72 tekst P: 2 Behoefte gewas: Onttrekking mineralen Gr/kg ds Gemiddelde maïskuilanalyses BLGG 2010 t/m 2014 Gr/kg ds K: 10,8 Gr/kg ds S: 1 Gr/kg ds Mg:

Nadere informatie

Mesdag Zuivelfonds NLTO

Mesdag Zuivelfonds NLTO Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit

Nadere informatie

Hoe haal ik voordeel uit de KringloopWijzer?

Hoe haal ik voordeel uit de KringloopWijzer? Hoe haal ik voordeel uit de KringloopWijzer? NISCOO Heerenveen Zwier van der Vegte, Bedrijfsleider KTC De Marke Het belang van lage verliezen Mineralenverliezen belasten het milieu: Overheid wil dit beperken

Nadere informatie

Beredeneerde bemesting van een paardenweide

Beredeneerde bemesting van een paardenweide Beredeneerde bemesting van een paardenweide Gras is het voornaamste voedsel voor paarden. Gras verschaft de noodzakelijke voeding en het omvangrijke ruwvoer dat nodig is voor een goede spijsverteringsactiviteit

Nadere informatie

Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig:

Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig: Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig: Stikstof, voor de bovengrondse plantdelen en de vorming van eiwit Fosfaat, voor de wortelontwikkeling Kali, voor de sapstroom

Nadere informatie

Workshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt

Workshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt Huidige situatie voerteelt Zijn er alternatieven? Gras eiwit Mais energie zetmeel Aankoop krachtvoer om rantsoen compleet te maken. Voederbieten Soja Lupine Veldbonen

Nadere informatie

Weidemengsels 2017 Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels 2017 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2017 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels Voor de veehouder wordt het steeds belangrijker om zo veel mogelijk ruwvoer zelf te telen. De lagere melkprijs van het afgelopen jaar heeft

Nadere informatie

FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT. verrijkt met borium organische meststof toepasbaar in derogatiebedrijf

FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT. verrijkt met borium organische meststof toepasbaar in derogatiebedrijf GROEN FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT verrijkt met borium organische meststof toepasbaar in derogatiebedrijf FOSFAATMESTSTOF VOOR MAÏS Maïs telen zonder fosfaatkunstmest

Nadere informatie

Inhoud Workshop, duur ~ 30 min Frank: - De link tussen met de kringloop en de bodem - Zelf sturen en zelf beredeneren Niek: - Ervaringen vanuit de praktijk Discussie Centraal: meer uit minder! Kringloop(wijzer)

Nadere informatie

Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf

Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door: 8

Nadere informatie

Laag bodemoverschot deelnemers Vruchtbare Kringloop Overijssel

Laag bodemoverschot deelnemers Vruchtbare Kringloop Overijssel Laag bodemoverschot deelnemers Vruchtbare Kringloop Overijssel Gerjan Hilhorst (WLR De Marke) In het project Vruchtbare Kringloop Overijssel hebben 220 bedrijven in 2014 een gemiddeld bodemoverschot van

Nadere informatie

MAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN!

MAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN! MAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN! In deze editie aandacht voor: Vernietigen en verkleinen vanggewas ph Organische stof: compost Kali bemesting Onderzaai Raskeuze Organisatie maisteelt Een plant groeit

Nadere informatie

Vruchtbare Kringloop Overijssel

Vruchtbare Kringloop Overijssel Vruchtbare Kringloop Overijssel Resultaten KringloopWijzers Gerjan Hilhorst (WUR De Marke) Inhoud Resultaten vee Gewasopbrengsten en bemesting Bodemoverschot Vergelijking Vruchtbare Kringloop Overijssel

Nadere informatie

Bemesting en uitbating gras(klaver)

Bemesting en uitbating gras(klaver) Bemesting en uitbating gras(klaver) Alex De Vliegher ILVO-Plant T&O Melle, 10 november 2011 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en

Nadere informatie

2.1.6 Grasland zonder klaver: Natrium

2.1.6 Grasland zonder klaver: Natrium 2.1.6 Grasland zonder klaver: Natrium Het natriumadvies voor grasland is niet gericht op verhoging van de opbrengst, maar wordt uitsluitend gegeven met het oog op de gezondheidstoestand van het rundvee

Nadere informatie

Bemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016.

Bemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016. Even Voorstellen Pascal Kleeven Akkerbouw/vollegrondgroentebedrijf Sinds1999 in dienst bij Vitelia-Agrocultuur Bemesting Wie teelt er maïs? Vragen Wie heeft er een mestmonster? Wie heeft er actuele grondmonsters?

Nadere informatie

Naar 95% benutting van N uit kunstmest. Herman de Boer Divisie Veehouderij, Animal Sciences Group (Wageningen UR), Lelystad

Naar 95% benutting van N uit kunstmest. Herman de Boer Divisie Veehouderij, Animal Sciences Group (Wageningen UR), Lelystad Naar 95% benutting van N uit kunstmest Herman de Boer Divisie Veehouderij, Animal Sciences Group (Wageningen UR), Lelystad Opbouw presentatie Hoezo 95% benutting? Waarom nieuw onderzoek aan vloeibare kunstmest?

Nadere informatie

FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT

FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT GROEN FOSFAAT NATUURLIJKE MAÏSMESTSTOF NATUURLIJK FOSFAAT NATUURLIJK FOSFAAT FOSFAATMESTSTOF VOOR MAIS Maïs telen zonder fosfaatkunstmest zorgt bij een laag fosfaatgehalte voor een lagere opbrengst en

Nadere informatie

Te kort aan (kunst)mest? Hoe verdeel ik de kunstmest dynamisch?

Te kort aan (kunst)mest? Hoe verdeel ik de kunstmest dynamisch? Te kort aan (kunst)mest? Hoe verdeel ik de kunstmest dynamisch? Wim Bussink, NMI Nijkerk, 20 februari 2014 Complementair aan CBGV werk Materiaal deels deze afkomstig uit studies met PZ financiering Elke

Nadere informatie

Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland

Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland Bemesting en Kringloopwijzer 2016-2018 Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt 1 Agenda 1. Basis kennis bodem 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland 3. Kringloopwijzer Efficiënt Bemesten:

Nadere informatie

Bemesting kool en relatie tot trips.

Bemesting kool en relatie tot trips. Bemesting kool en relatie tot trips. Programma Nutri Growing concept Trips tabaci Bemesting kool Beheersing van trips in de teelt van kool. Bodemvruchtbaarheid Het vermogen van een bodem een gewas van

Nadere informatie

Weidemengsels 2018 Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels 2018 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2018 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels De fosfaatrechten zijn een feit, daardoor komen er minder melkkoeien per ha. Het belang voor een maximaal rendement wordt steeds belangrijker

Nadere informatie

WeideKompas Nieuw Nederlands Weiden

WeideKompas Nieuw Nederlands Weiden WeideKompas Nieuw Nederlands Weiden Beweiden ompas U wilt toch ook een maximale ruwvoerbenutting behalen van uw eigen land? U past al beweiden toe maar wilt hier graag meer rendement uit halen? Dan zijn

Nadere informatie

Naar 95% benutting van N uit kunstmest Herman de Boer Divisie Veehouderij, Animal Sciences Group (Wageningen UR), Lelystad

Naar 95% benutting van N uit kunstmest Herman de Boer Divisie Veehouderij, Animal Sciences Group (Wageningen UR), Lelystad Naar 95% benutting van N uit kunstmest Herman de Boer Divisie Veehouderij, Animal Sciences Group (Wageningen UR), Lelystad Opbouw presentatie Hoezo 95% benutting? Waarom nieuw onderzoek aan vloeibare kunstmest?

Nadere informatie

Weidemengsels 2018 Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels 2018 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2018 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels Mengselwijzer Kies het juiste weidemengsel De fosfaatrechten zijn een feit, daardoor komen er minder melkkoeien per ha. Het belang voor

Nadere informatie

Mineralenmanagement en economie. Jaap Gielen Specialist melkveehouderij

Mineralenmanagement en economie. Jaap Gielen Specialist melkveehouderij Mineralenmanagement en economie Jaap Gielen Specialist melkveehouderij Mineralenmanagement en economie Als maatregelen goed zijn voor het sluiten van de kringloop, zijn ze dan ook goed voor het vullen

Nadere informatie

DEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN

DEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN DEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN DEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN 3 JUNI 2014 Doel: Nitraatresidu in maïs beperken via een verdere optimalisatie

Nadere informatie

Maiszaden. Samen naar een optimaal rendement.

Maiszaden. Samen naar een optimaal rendement. Maiszaden Samen naar een optimaal rendement www.cavdenham.nl Maisteelt 2016 Mais seizoen 2015 was een bijzonder teeltjaar. Een jaar waarin u als veehouder te maken had met zeer wisselende weersomstandigheden

Nadere informatie

WeideKompas Beweiden met meer rendement

WeideKompas Beweiden met meer rendement Beweiden met meer rendement 2 ompas Beweiden is een keuze die u als veehouder zelf maakt. Wilt u starten met beweiden? Wilt u meer rendement uit weidegang halen? Het adviesconcept wijst u de weg. Overzichtelijk,

Nadere informatie

RE-gras. Bedrijfsspecifiek advies voor het sturen op ruw eiwit, grasopbrengst en stikstofbenutting

RE-gras. Bedrijfsspecifiek advies voor het sturen op ruw eiwit, grasopbrengst en stikstofbenutting Soil for life RE-gras Bedrijfsspecifiek advies voor het sturen op ruw eiwit, grasopbrengst en stikstofbenutting Een project van het Nutriënten Management Instituut NMI in opdracht van het Productschap

Nadere informatie

Adding sustainability to productivity

Adding sustainability to productivity Precisiebemesting van gras en mais 28/11/2014 Bemesting in de 21 e eeuw : Smart Fertilization Adding sustainability to productivity 1 Precisiebemesting van gras en mais 28/11/2014 Duurzaam bemesten van

Nadere informatie

meststoffen rijenbemesting in mais groei door kennis

meststoffen rijenbemesting in mais groei door kennis meststoffen 2013 rijenbemesting in mais groei door kennis Maismaster Mais is een gewas wat van oudsher heel goed reageert op een rijenbemesting. Al decennia worden NP meststoffen toegepast in de rij bij

Nadere informatie

Uitslag KringloopWijzer

Uitslag KringloopWijzer Uitslag KringloopWijzer Bedrijfspecifieke excretie melkvee Bedrijfs-kringloopscore Jaaropgave : 2014 Omschrijving : plomp 2014 feb15 Naam veehouder : Plomp Agro Vof Straat + huisnummer : Geerkade 10 Postcode

Nadere informatie

Dirksen Management Support John Baars

Dirksen Management Support John Baars Dirksen Management Support John Baars Inhoud Voorstellen Huidige wetgeving Kringloop denken Bedrijfsefficiëntie fosfaat en stikstof Veestapel efficiëntie (BEX) Evenwichtsbemesting (BEP) Conclusies Vragen

Nadere informatie

REgras. Bedrijfsspecifiek advies voor het sturen op ruweiwit, grasopbrengst en stikstofbenutting

REgras. Bedrijfsspecifiek advies voor het sturen op ruweiwit, grasopbrengst en stikstofbenutting REgras Bedrijfsspecifiek advies voor het sturen op ruweiwit, grasopbrengst en stikstofbenutting Een project van het Nutriënten Management Instituut NMI in opdracht van het Productschap voor de Zuivel.

Nadere informatie

Werken aan bodem is werken aan:

Werken aan bodem is werken aan: DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling

Nadere informatie

DairyGrass mengsels. Beste smaak, beste opbrengst

DairyGrass mengsels. Beste smaak, beste opbrengst mengsels Beste smaak, beste opbrengst oktober 2016 : de beste rassen in een mengsel Op basis van onderzoek en praktijkervaring kiezen wij de beste grasmengsels voor u, die we samenvoegen tot het ideale

Nadere informatie

Van optimale bodem naar optimaal voer!

Van optimale bodem naar optimaal voer! Van optimale bodem naar optimaal voer! Veehouderij en loonwerker informatiebijeenkomst 2016 www.tenbrinkebv.nl Van optimale bodem naar optimaal voer. Inleiding De beste wensen voor een gezond en gelukking

Nadere informatie

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie!

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie! Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk!? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari 2017 Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Ruwvoerproductie en economie! KLW Actualiteit: Managementinstrument

Nadere informatie

Maiszaden. Samen naar een optimaal rendement. www.cavdenham.nl

Maiszaden. Samen naar een optimaal rendement. www.cavdenham.nl Samen naar een optimaal rendement www.cavdenham.nl Maisteelt 2015 Ook voor het maisjaar 2015 hebben de rundveespecialisten van CAV Den Ham weer een keus gemaakt uit het grote aanbod van maisrassen in Nederland.

Nadere informatie

Rest-N praktijkpercelen. Ondiep en lui wortelstelsel. Rijenbemesting en/of fractioneren? Dé oplossing? Stikstof plaatsen in de rij.

Rest-N praktijkpercelen. Ondiep en lui wortelstelsel. Rijenbemesting en/of fractioneren? Dé oplossing? Stikstof plaatsen in de rij. Rest-N praktijkpercelen 400 350 Rijenbemesting en/of fractioneren? Dé oplossing? Veerle De Blauwer Rest-N (kg N/ha) 300 250 200 150 100 50 0 157 174 159 125 130 120 115 109 81 96 2004 2005 2006 2007 2008

Nadere informatie

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw Grond

Nadere informatie

De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop

De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop De rol van loonwerkers in de mineralenkringloop en precisielandbouw Praktijknetwerk loonwerker maar melkveehouder kringloopwijzer Stappenplan naar maximaal ruwvoer van eigen grond Technische uitvoering

Nadere informatie

5,1% meer zetmeel. Licentieverlenging gewasbescherming. van bedrijfsbemesting naar perceelsbemesting. Sleutelrol voor grasklaver

5,1% meer zetmeel. Licentieverlenging gewasbescherming. van bedrijfsbemesting naar perceelsbemesting. Sleutelrol voor grasklaver SECTORNIEUWS JAARGANG 2 NUMMER 1 januari 2016 SUCCESin melkvee Sleutelrol voor grasklaver p2 van bedrijfsbemesting naar perceelsbemesting Meekijken met krachtvoerinstellingen Minder slepende melkziekte

Nadere informatie

Heeft de lage melkprijs invloed op het grasbeheer?

Heeft de lage melkprijs invloed op het grasbeheer? Heeft de lage melkprijs invloed op het grasbeheer? DMS Hans Dirksen Edward Ensing Bouwen aan een betere balans een analyse van bedrijfststijlen in de melkveehouderij Saldo per kg meetmelk Bedrijfsstijl

Nadere informatie

Feiten en fabels KringloopWijzer. een onderbouwing met gegevens van 700 KringloopWijzers

Feiten en fabels KringloopWijzer. een onderbouwing met gegevens van 700 KringloopWijzers Feiten en fabels KringloopWijzer een onderbouwing met gegevens van 700 KringloopWijzers De KringloopWijzer vergroot het inzicht in de mineralenkringloop op je bedrijf. levert bruikbare managementinformatie,

Nadere informatie

Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies

Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies Actief Melken Actief Melken is dé handleiding voor de voeding van melkgevende koeien. ABZ Diervoeding onderscheidt zich door een rationele

Nadere informatie

WAT U MOET WETEN OVER STIKSTOF VRAGEN EN ANTWOORDEN

WAT U MOET WETEN OVER STIKSTOF VRAGEN EN ANTWOORDEN WAT U MOET WETEN OVER STIKSTOF VRAGEN EN ANTWOORDEN Masterplan Mineralenmanagement Meer met minder stikstof De vraagstukken rondom de voedselzekerheid voor een groeiende wereldbevolking en de afnemende

Nadere informatie

Maisteelt Samen naar een optimaal rendement.

Maisteelt Samen naar een optimaal rendement. Samen naar een optimaal rendement www.cavdenham.nl Ruwvoer als basis Op melkvee en vleesvee bedrijven wordt veel aandacht besteed aan fokkerij om genetische vooruitgang te kunnen realiseren. Samen met

Nadere informatie

www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/ 27 januari 2015

www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/ 27 januari 2015 Loonwerker maakt melkveehouder kringloopwijzer! www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/ 27 januari 2015 http://www.boerenverstand.nl/blog/projecten/praktijknetwerk-loonwerker-maakt-de-kringloop-wijzer/

Nadere informatie

DairyGrass Specials. Extra s voor het grasland van de melkveehouder

DairyGrass Specials. Extra s voor het grasland van de melkveehouder DairyGrass Specials Extra s voor het grasland van de melkveehouder oktober 2016 DairyGrass Specials Aanvullingen voor uw grasland Om u te helpen uw bedrijf te verduurzamen hebben wij, als aanvulling op

Nadere informatie

Analyse van N_min in de bodem van maïspercelen Vruchtbare Kringloop Achterhoek/Liemers

Analyse van N_min in de bodem van maïspercelen Vruchtbare Kringloop Achterhoek/Liemers Analyse van N_min in de bodem van maïspercelen Vruchtbare Kringloop Achterhoek/Liemers Marleen Plomp en Gerjan Hilhorst (Wageningen Livestock Research) Maart 217 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Dataset...

Nadere informatie

MEI Groningen. De Bodem voor Koegezondheid. 6 juni 2014. Gerrit Hegen. Bodem- plant- dier rela>es

MEI Groningen. De Bodem voor Koegezondheid. 6 juni 2014. Gerrit Hegen. Bodem- plant- dier rela>es MEI Groningen Bodem- plant- dier rela>es De Bodem voor Koegezondheid 6 juni 2014 Gerrit Hegen Kringloopwijzer KoeKompas: voorspellende risicoinventarisa:e Koe: 5 basisprocessen 1. Fokkerij: gene>ca nu

Nadere informatie

ZWAVEL- EN SELENIUMBEMESTING BIJ GRASLAND RESULTATEN PERIODE

ZWAVEL- EN SELENIUMBEMESTING BIJ GRASLAND RESULTATEN PERIODE ZWAVEL- EN SELENIUMBEMESTING BIJ GRASLAND RESULTATEN PERIODE 2005-2007 Jan Mertens, Jan Bries Bodemkundige Dienst van België Alex De Vliegher Vlaamse overheid, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek

Nadere informatie

Eiwitgewassen. Voordelen luzerne. Nadelen luzerne 1/14/2016. Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja. Eiwitrijke gewassen

Eiwitgewassen. Voordelen luzerne. Nadelen luzerne 1/14/2016. Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja. Eiwitrijke gewassen Eiwitgewassen Eiwitrijke gewassen Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja Voordelen luzerne Nadelen luzerne Positief effect op bodemstructuur Droogteresistent door diepe beworteling Nalevering N: 60

Nadere informatie

Bemestingsproef snijmaïs Beernem

Bemestingsproef snijmaïs Beernem Bemestingsproef snijmaïs Beernem 1. Context Het onderzoek richt zich op het bereiken van innovatieve strategieën om agro- en bio-industriële nutriëntenrijke stromen te recycleren. Het agronomische en ecologische

Nadere informatie

wat is de kwaliteit van het weidegras

wat is de kwaliteit van het weidegras 8 Veevoeding en beweiding VERTEERBAARHEID NDF / ADF / ADL Hemicellulose gemakkelijk verteerbaar Cellulose Lignine Wat moet ik weten van veevoeding en vers gras? moeilijk verteerbaar niet verteerbaar 3

Nadere informatie

ZWAVEL (= S) : STEEDS BELANGRIJKER IN DE BEMESTING

ZWAVEL (= S) : STEEDS BELANGRIJKER IN DE BEMESTING ZWAVEL (= S) : STEEDS BELANGRIJKER IN DE BEMESTING Door het terugdringen van zwavelhoudende brandstoffen en de verbeterde zuivering van rookgassen, is de zwaveldepositie uit de atmosfeer sterk verminderd.

Nadere informatie

Van maaien..tot inkuilen

Van maaien..tot inkuilen Van maaien..tot inkuilen Tijdstip van maaien Weersverwachtingen Voldoende RE in het gras 15 a 16% RE in basisrantsoen Meer maïs in het rantsoen hoger RE-gehalte in gras Voldoende suiker in het gras Minimaal

Nadere informatie

Weidemengsels 2016 Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels 2016 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2016 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels Mengselwijzer Kies het juiste weidemengsel Na de afschaffing van het melkquotum is het voor de veehouder nog belangrijker geworden om goed

Nadere informatie

Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid

Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid 2018 Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid Kringlooplandbouw in de praktijk Voorwoord De toekomst is grondgebonden De toekomst is aan grondgebonden melkveehouderij. Dat belijden alle partijen,

Nadere informatie

Mineralenmanagement en economie

Mineralenmanagement en economie Mineralenmanagement en economie Mineralenmanagement en economie Economische impact mestbeleid wordt groter (10 jaar gebruiksnormen) Verlagen derogatie op zand Aanscherpen gebruiksnormen Interen op bodemreserves

Nadere informatie

Het effect van het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal op de opbrengst en maatsortering van tulpen op kalkrijke zavelgrond in 2008

Het effect van het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal op de opbrengst en maatsortering van tulpen op kalkrijke zavelgrond in 2008 Het effect van het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal op de opbrengst en maatsortering van tulpen op kalkrijke zavelgrond in 2008 Projectnr. 08-7011ORGAplus Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Evenredig korten over alle sneden De eerste en tweede snede volgens advies bemesten en de overige sneden extra korten

Evenredig korten over alle sneden De eerste en tweede snede volgens advies bemesten en de overige sneden extra korten 2.1.2 Grasland zonder klaver: Stikstof Het stikstofbemestingsadvies wordt gestuurd door de stikstofjaargift en het stikstofleverend vermogen van de grond (NLV). De stikstofjaargift is de vooraf geplande

Nadere informatie

Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS

Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS Precisiebemesting & optimalisatie mineralen kringlopen met NIRS Philipp Heck John Deere Intelligent Solutions Group Precisielandbouw Toepassingen 2 Mineralen Management & Bemesting Eisen en grote uitdagingen

Nadere informatie

Kringloopdenken. centraal. op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven

Kringloopdenken. centraal. op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven Kringloopdenken centraal op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven Inhoud - Introductie - Duurzame melk en de kringloopwijzer - Wetgeving geeft weinig andere opties - Van kringloopwijzer naar kringloopboer!

Nadere informatie

Spuiwater als meststof

Spuiwater als meststof ammoniak NH3 Spuiwater als meststof Greet Ghekiere Bart Ryckaert Met dank aan de inbreng van Sara Van Elsacker & Viooltje Lebuf - VCM zwavelzuur H2SO4 ammoniumsulfaat = spuiwater (NH4)2SO4 1 De samenstelling

Nadere informatie

Het beste tijdstip om grasland te vernieuwen

Het beste tijdstip om grasland te vernieuwen Het beste tijdstip om grasland te vernieuwen Auteur Alex De Vliegher 16/04/2014 www.lcvvzw.be 2 / 7 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 3 Wanneer grasland vernieuwen in het najaar? Wanneer in het voorjaar?...

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018 Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak

Nadere informatie

Weidemengsels 2016 Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels 2016 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2016 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels Na de afschaffing van het melkquotum is het voor de veehouder nog belangrijker geworden om goed op de voerkosten te letten. Er zijn meer

Nadere informatie

Koeien & Kansen Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl Koeien & Kansen

Nadere informatie

HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN

HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN OPBRENGST EN KWALITEIT VAN RAAIGRAS BIJ VERMINDERDE BEMESTING Greet Verlinden, Thomas Coussens en Geert Haesaert Hogeschool Gent, Departement Biowetenschappen

Nadere informatie