Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf"

Bram Aerts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door:

3 8 pilotboeren: *Bedrijfs OntwikkelPlan (BOP) *Begeleiding door adviseur *Maatregelen nemen en monitoren Doel: * Voldoen aan Natura 2000-doelen * niet achteruit * Voorbeeldbedrijven voor Overijssel (en Nederland)

Het bedrijf in 2014 75 koeien, 43 stuks jongvee 38,9 hectare gras incl.

5 Het bedrijf in koeien, 43 stuks jongvee 38,9 hectare gras incl. 2 ha dijk Grondsoort: klei op drijfzand Melkstal: 1 x 5; 1 x 6 V Omweiden (B4 deels O4) 1,5 VAK ligboxenstal Ammoniakemissie kg 5.1 kg / ton melk kg 4,21 kg / ton melk

6 Meer weiden Mest verdund uitrijden Betere N-benutting gras Jongvee op stro en brok Strategie voor minder emissie

Maatregelen om ammoniak te verminderen in de melkveehouderij 1. Meer kg melk per koe 2. Minder jongvee 3 Lager re in rantsoen 4. Droge koeien op een stro / brok rantsoen 5.

7 Maatregelen om ammoniak te verminderen in de melkveehouderij 1. Meer kg melk per koe 2. Minder jongvee 3 Lager re in rantsoen 4. Droge koeien op een stro / brok rantsoen 5. Meer weidegang 6. Meer snijmais in rantsoen 7. Lagere stal temperatuur 8. Minder vaak mestmixen 9. Mest verdunnen met water 10. Rooster besproeien met water 11. Mest voorraad in de put verdunnen met water

8 Rendement stikstofefficiëntie aanvoer Kunstmest 1/kg N Krachtvoer 4/kg N Ruwvoer Klaver Depositie Gewas Vee N benutting 27% Bodem Mest afvoer Melk 40/kg N Vlees Mest verlies uitspoeling emissie denitrificatie

9 NH3-vorming en emissie, Van Dijk (2014) Rantsoen Veestapel (rundvee, varkens, pluimvee) 8,8% NH3 203 kg NH3 N-excretie (urine + mest) 43,6% NH kg NH3 3,8% NH3 87 kg NH3 Stal en mestopslag 0,0% NH3 0 kg NH3 Kunstmest Beweiding Mest (dunne en vaste) Kunstmest 41,6% NH3 964 kg NH3 0,0% NH3 0 kg NH3 Grasland Bouwland 1,4% NH3 33 kg NH3 Weideverliezen (gewasrest) Oogstverliezen (gewasrest) 0,8% NH3 19 kg NH3

10 Depositie van ammoniak volgens Aerius model

Weidegang; een ammoniak besparende maatregel? * Door directe scheiding van urine en vaste deel mest. Het enzym urease zit in de vaste mest en kan dus niet bij urine komen.

11 Weidegang; een ammoniak besparende maatregel? * Door directe scheiding van urine en vaste deel mest. Het enzym urease zit in de vaste mest en kan dus niet bij urine komen. En dus geen omzetting naar ammoniak. * Er hoeft minder drijfmest hoeft worden uitgereden waarmee emissie van ammoniak bespaard wordt * Heeft een licht economisch voordeel, deel wat in de weide geproduceerd word hoeft niet worden uitgereden + lagere krachtvoer kosten. * Rekenvoorbeeld: 65 koeien x 12 uur x 3,3 gram (NH3 reductie per uur extra weidegang) x 75 dagen = 193 kg NH3

12 Strategie: Mestaanwenden Factoren die ammoniak vervluchting beïnvloeden: 1. Temperatuur 2. Luchtvochtigheid 3. Windsnelheid 4. Lengte van het te bemesten gras 5. Mestsamenstelling gehalte ds,n-p 6. Hoeveelheid 7. Type bemester (sleepvoet, sleufkouter, zode bemester)

Aanwenden verdunde mest op grasland Praktijkproef 18 juni 2014 - Stroken

duidelijk gemarkeerd geen aanvulling met kunstmest - Mestmonsters genomen

13 Aanwenden verdunde mest op grasland Praktijkproef 18 juni Stroken grasland bemest onverdund / verdund 1 deel water 1 deel mest - Stroken duidelijk gemarkeerd geen aanvulling met kunstmest - Mestmonsters genomen om droge stofgehalte en N-P te bepalen Onverdund Verdund 1 deel water 1 mest

14 Resultaat veldproef verdunde mest op grasland Oogst datum van het gras: 21 juli 2014 Onderzoek van opbrengst bepaling uit gevoerd door Blgg Tabel 2 Gemiddelde opbrengst en voederwaarde van het gras bemest met onverdunde en verdunde mest Behandeling 1) Lsd 2) Onverdund Verdund (p<0,05) Verse opbrengst (kg/ha) 8960 a) b) 1242 Drogestofgehalte (%) 18.6 a) 18.0 b) 0.5 Drogestofopbrengst (kg/ha) 1666 a) 1959 b) 175 Ruw eiwitgehalte (g/kg ds) Stikstofopname (kg/ha) VEM per kg ds 867 a) 847 b) 17 DVE (g/kg ds) 65 a) 60 b) 2 OEB (g/kg ds) ) verschillende letters tussen kolommen geven significante verschillen weer (p<0.05). 2) Lsd= Kleinste verschil dat nodig is voor een significant verschil.

15 Conclusies 1. Droge stof gehalte van onverdunde mest was 0,6% hoger dan onverdunde toediening 2. Gras opbrengst (droge stof) 17 % hoger dan onverdunde toediening 3. Ruweiwit gehalte van verdunde stroken was 9% lager dan onverdund 4. Zowel de VEM als de DVE waarde van het gras onverdunde mest was hoger 5. Van uit de BEX / BEA ammoniak reductie van +/- 15 %

16 Maatregel inzet op eigen bedrijf Mest verdund uitrijden d.m.v. tank+ bemester wat duurder per m3 uitrijden, op kleinere percelen onder droge weeromstandigheden gunstig voor ammoniak besparing, wordt wel ingezet Drijfmest uitrijden met een sleepslang installatie + zode bemester is een zeer goede ammoniakbesparende maatregel, inzet eerste en tweede snede bemesten

17 Voermaatregelen 1. Voldoende energie voor productie. 2. Voldoende structuur voor gezondheid 3. Niet te veel ruw eiwit ( een overschot aan eiwit geeft een hoger stikstof gehalte in de urine en deze wordt gemakkelijk omgezet in ammoniak )

18 Maar hoe? Allereerst, voederwaarde-analyse laten uitvoeren, van al het op het bedrijf gewonnen ruwvoer. Doel stellen in eiwit op name melkvee, jongvee, droge koeien. v.b. streven ruw eiwit melkveerantsoen totaal 150/155 gr per kg droge stof In kuilgras 1 e snede zit volgens analyse 183 gr per kg droge stof, Advies bijsturen met een voedermiddel wat een lager ruw eiwit gehalte bevat. Snijmais is een voedermiddel dat een laag eiwit bevat volgens analyse 80 RE per kg ds Of andere voedingsmiddelen v.b. pulp, aardappelvezel Rantsoen 165 RE/ kg ds 150 RE/kg ds = 15% NH3 emmissiereductie

19 mts H + K van Dijk - Sellis 2011 H + K van Dijk - Sellis 2012 Mts H+K van Dijk- Sellis 2013 Mts H+K van Dijk- Sellis 2014 Samenstelling rantsoen krachtvoer overig ruwvoer + bijproducten maïskuil graskuil weidegras 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

20 2015

21 mts H + K van Dijk - Sellis 2011 H + K van Dijk - Sellis 2012 Mts H+K van Dijk-Sellis 2013 Mts H+K van Dijk-Sellis 2014 mts H + K van Dijk - Sellis 2011 H + K van Dijk - Sellis 2012 Mts H+K van Dijk- Sellis 2013 Mts H+K van Dijk- Sellis 2014 Ammoniakemissie Ammoniakemissie totaal (kg nh3 bedrijf) Ammoniakemissie (kg / ton melk)

22 Verandering arbeidsopbrengst ( ) Verandering ammoniakemissie (%) Economisch effect maatregelen Van Dijk verandering arbeidsopbrengst verandering NH3 emissie

23 Conclusies Ondanks meer dieren (jongvee, koeien), toch minder ammoniakemissie (emissie doel gehaald) Vooral door meer weiden van koeien en jongvee Nog uitdaging bij eiwitarmer voeren (nog niet gelukt) Effect van sleepslangen en water is nog niet meegerekend

Vergelijkbare documenten

Weiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei?

Weiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei? VKNN Bert Philipsen, zomer 2017 De KringloopWijzer Beoordeling van kengetallen II De KLW en Weidegang projecten: Wat is een goed KringloopWijzer