DE STIKSTOFBEMESTING OP ONZE ZANDGRONDEN

Transcriptie

1 DE STIKSTOFBEMESTING OP ONZE ZANDGRONDEN

2

3 ^ U J O I De Stikstofbemesting op onze Zandgronden. \ \ EST volledig met stikstof, kali, fosforzuur en zoo noodig kalk. Neemt proeven om na te gaan hoe hoog ge deze bemestingen moet opvoeren om het meeste profijt er mee te behalen. Zorgt tevens voor goede bewerking van uw gronden. Tracht ook met meer opbrengende soorten zoo mogelijk uw voordeel te doen. Ziedaar zoo beknopt mogelijk wel de voornaamste wenken voor de boeren op zandgrond om met de bouwerij vooruit te komen; zaken, die op zoo verschillende manieren ook door boeren zelf worden aanbevolen, nadat ze door toepassing de voordeelen ondervonden. Hierop nader in te gaan is niet ons doel. Slechts een enkel onderdeel willen we met u bespreken; een onderdeel echter, waar iedere boer belang in stelt en belang in moet stellen, omdat het handelt over de stikstofbemesting. Zóó belangrijk is dit gedeelte van het bemes.tingsvraagstuk, omdat de stikstofmeststoffen de duurste zijn in vergelijking met de kali-, fosforzuur- en kalkmeststoffen; veelal duurder dan deze drie te samen. Niet alleen is de stikstof het duurste plantenvoedsel, maar I

4 2 ze is ook het onbestendigst van alle stoffen, die de plant voor haar groei uit den grond opneemt. En toch is de stikstof onmisbaar. Want ze bewerkt om zoo te zeggen de plantengroei; ze dwingt een gewas tot volle ontwikkeling en mag niet achterwege blijven. We zullen dus de stikstofbemesting nagaan en verwijzen voor de volledige bemesting met kunstmest of stalmest plus kunstmest voor de verschillende gewassen op 't zand naar het overzicht achter deze tekst op blz. 12. Stikstof wordt aan de gewassen gegeven als kunstmest, waarvan Zwavelzure Ammoniak en Chilisalpeter de gebruikelijke zijn en als stalmest, gier of groenbemesting. Deze laatste zijn niet altijd, of niet in voldoende hoeveelheid te geven, werken dikwijls niet snel of volledig genoeg. Daarom ook de groote vraag naar de stikstofmeststoffen: Zwavelzure Ammoniak en Chilisalpeter. Welke is voor onze zandgronden de aangewezen stikstofmeststof? Niettegenstaande meerdere proeven in ons eigen land uitmaken, dat Zwavelzure Ammoniak op zandgronden vaak beter werkt, houden enkelen nog maar steeds de Chiliwerking voor de beste. Laat ons de gegevens hieromtrent eens nagaan. De Chilivoorstanders.nemen aan de cijfers, die prof. P. WAGNER ingang heeft doen vinden en waarvan thans gebleken is, dat die betrouwbaarheid maar al te gering is. Toch worden deze getallen van Duitschen oorsprong zeer ten gunste van de Chili nog maar steeds benut en al loopen die

5 3 cijfers nog al uiteen, steeds moet de Zwavelzure Ammoniak het echter afleggen tegen de Chili. Zelfs verhoudingscijfers van Chiliwerking tot Ammoniakwerking als 100 tot 90 of nog sterker als 100 tot 75 worden gepropageerd. Van onze Nederlandsche veldproeven wordt echter nooit gerept, die passen niet in dit kader. De Nederlandsche praktijk moet echter ten slotte met proefnemingen in die kwestie beslissen, daar de wetenschap hiervoor nog geen regelen heeft kunnen vaststellen. En wat zien we dan? Juist het tegenovergestelde van hetgeen de Duitscher WAGNER tracht vol te houden. Namelijk een vaak veel gunstiger werking van Zwavelzure Ammoniak dan van Chili op onze Zandgronden. De praktijk geeft n.l. met haar proeven aan voor onze zandgronden een verhouding in werking van Chili tot Zwavelzure Ammoniak bij aardappels: 100 tot 109,4. Dat is dus een bijna 10 % hoogere opbrengst met Zwavelzure Ammoniak. In vergelijking met de eerste cijfers van 100 tot 75 of iets dergelijks, die nog maar al te vaak klakkeloos worden overgenomen, stellig heel wat gunstiger voor de Zwavelzure Ammoniak. Deze Hollandsche gegevens zijn ontleend aan No I, jaargang 1911, verslagen en mededeelingen, uitgegeven door de Directie van den Landbouw v.h. Dep. van Landbouw, Nijverheid en Handel. Daarin zijn over 1907, 1908 en 1909 de vergelijkbare gegevens der Rijksproefvelden verzameld en worden o.a. de volgende lijstjes gegeven:

6 "^^^ mesioz""'; "" """ '^ verschillende stilcs.of. meststoffen op den oogst bij AARDAPPELEN. ) 1 " 1» Plaats en jaar der proefneming. Oldeberkoop Sellingen.. 1 Anna Paulowna 1 Grollo Zuid-Barge. 1 Grollo... ', i Ottersum ü I-J o, C8 (O ^4 3.2 (U N 5 o ^3 N < Grondsoort. zand.»»»» eschgrond. 5>» zand. Totaal.. Aantal proefnemingen Gemiddeld ] 09.4,»: vaü* drhe1rr','"t!"^ "'" ""' "'>'"' "'"" " ' "' M" O' artikels -;..ii. ojr^'r rr Tr rr;:i t

7 voor de drie grondsoorten word,.olledigheidshalve dit Staatje toegevoegd: ^^^^^_ Zwavelzure salpeter. Ammoniak. ion 102,5 Ontgonnen hoogveen. 1"^ ^^^^ Zandgrond 98 4 Kleigrond '.QQ 103,4*) Drie grondsoorten... i"" 1.«h^t veen werden in Drenthe genomen op?"t t,s roemrucht «rden hier.e.kens aardappels irrn Btl: invioed der s*s.ofbe»es.ingen op den oogsr geeft 't volgende staatje aan. Meerdere opbrengst per H.A. dan het niet met stikstof bemeste perceel Cliilisalpeter meer = H of minder = dan Zw. Am. Karakteristiek van het weder in den zomer 15 HL. Warm en vochtig evenveel 1 y^^^^ nat HL. Na een droge 10 periode in Juli koud en nat 15! tot den herfst.» l Koud en nat. conclusie is he. aantal gevallen wel wat genng. -;^ ^;.^r verdere gegevens d= genoegde verslagen en on.e itgje Tzwavelzure Ammonl.t ot Chll.salpeter.

8 6 Op een proefveld te Andijk (in Noord-Holland) werd gedurende zes jaar op dezelfde perceelen de invloed van Ammoniak en Chili vergeleken bij vroege aardappelen. De grond bestond hier uit zavel, met wat veen er onder. Naast een zware bemesting met Superphosphaat en Patent Kali ontving het eene perceel jaarlijks 400 K.G. Chili en het andere 300 K.G. Zwavelzure Ammoniak. Het volgende staatje geeft, in geldswaarde uitgedrukt, een overzicht van de resultaten. Onder zuivere opbrengst is te verstaan: de waarde van den oogst, verminderd met de bemestingskosten. Toegepaste Zuivere opbrengst in guldens: tot. gem. Kunstmest met Chili Kunstmest met Amm In vier van de zes proefjaren gaf dus Ammoniak eene hoogere opbrengst. We willen nog wijzen op de kwaliteitsverbeterende werking van de Zwavelzure Ammoniak tegenover de Chili. Van algemeene bekendheid is het, dat voor consumptieaardappels Zwavelzure Ammoniak de stikstofmest is, juist door haar goede werking op kwaliteit en smaak. In de artikels genoemd in de noot op blz. 4 vinden we hiervan het volgende bewijs. Naar aanleiding van het in de tabel genoemde proefveld te Sellingen wordt aangehaald hetgeen in het verslag van dat proefveld staat. Het groote verschil in oogstwaarde bij Zwavelzure Ammoniak aan den eenen kant en de overige aan den anderen kant wordt veroorzaakt doordat alleen de eerste voor de consump-

9 7 tie geschikt waren, de andere alleen voor de fabriek. Ze rotten sterk en er waren veel holle tusschen. De kleur der aardappels op Zwavelzure Ammoniak was geel, de andere wit". Men ziet daaruit, zegt de heer Rauwerda verder in zijn artikel, dat er een zeer sterk verschil in kwaliteit voorkwam, een verschil waarvan ik als verslaggever de waardeering aan den Rijkslandbouwleeraar moet laten. Het verschil kan toeval zijn geweest, het kan aan 't deel van den akker hebben gelegen. Dat zelfde kan ook gezegd worden van elke meeropbrengst door eenige meststof. Maar het kan ook een gevolg zijn geweest van de werking van de Zwavelzure Ammoniak. En het verraadt bedroevend weinig practische kennis, wanneer men beweert, dat het verschijnsel alleen in 1908, alleen te Sellingen, alleen op dit eene akkertje is voorgekomen. Het ligt geheel in de lijn der werking van Zwavelzure Ammoniak om (doordien hij langzamer en gelijkmatiger wordt opgenomen) aardappels voort te brengen met minder ziekte en van beter kwaliteit. Naar het schijnt komt dus de betere werking door de Zwavelzure Ammoniak, welke regelmatig voedt en daardoor ook de andere meststoffen beter tot haar recht doet komen. Gezonde, sterke, meer ziektevrije planten zijn daarvan het gevolg. Bekend is, dat Zwavelzure Ammoniak bij granen, ook zeer veel aanbeveling verdient voor overbemesting. Ze werkt daar vlug genoeg en levert veel minder kans op legeren. Het graan van legerkoren is altijd veel minder van kwaliteit, ook wat de bakwaarde betreft, tevens is de opbrengst van graan en stroo en het Hectolitergewicht minder. Door de regelmatige voeding met Zwavelzure Ammoniak

10 8 worden de gewassen ook duurzamer, hetgeen bij gewassen, die bewaard moeten worden als aardappelen, mangels, wortelen, uien, enz. ook voor den dag komt. De goede werking van de Zwavelzure Ammoniak op zandgrond is met bovenstaande gegevens stellig voldoende aangetoond en vindt haar oorzaak zeker in de bijzondere eigenschappen van deze stikstofmeststof. *) Tenslotte komt het naast deze gunstige werking ook op de prijs aan. Want om voordeeliger te werken dan met Chili moeten we naast de opbrengst ook de prijs in aanmerking nemen. De boer moet bij inkoop van stikstofmeststoffen zich steeds afvragen: in welke meststof koop ik de stikstof het goedkoopst? Dikwijls wordt gezegd: Zwavelzure Ammoniak is duur, want 100 kilo kost meer dan 100 kilo Chili. Men moet echter bedenken, dat Chilisalpeter 15 tot 15,5 o/o stikstof bevat en Zwavelzure Ammoniak 20 tot 20,5 tot zelfs 20,8 0/0 stikstof, zoodat 75 kilo Zwavelzure Ammoniak dezelfde hoeveelheid stikstof hebben als 100 kilo Chili. ' We moeten nu nog met de volgende kwesties rekening houden. Bij het koopen van stikstofmeststof wordt de prijs berekend per procent stikstof. De prijs hiervan verkrijgt men door het in de meststof aanwezige stikstofgehalte te deelen op de prijs, die ervoor betaald wordt. Zoo moet bij Zwavelzure-Ammoniak de prijs van 100 K.G. gedeeld worden door 20 tot 201/2; bij Chili door 15 tot 151/2, zijnde dit de gehaltecijfers dezer stikstofmeststoffen., ) Deze vindt men nader vermeld in onze uitgave Zwavel moniak als bemestingsmiddel in den landbouw".

11 9 Deze berekening zou echter mank gaan. Ze houdt geen steek, omdat met enkele omstandigheden, die we hier bespreken zullen, eerst rekening gehouden moet worden. 1. In de eerste plaats wordt Chili, bruto voor netto in slechte, natte, na de levering onbruikbare, zakken afgeleverd, die nog ongeveer 2 kilo wegen na het ledigen. Men krijgt dus 98 kilo inplaats van 100 of ongeveer 23i/2 cent verlies. 2. Verlangt de landbouwer de Chili in goede zakken <zooals bij de Zwavelzure-Ammoniak) en gemalen, dan kan men hiervoor zeker te samen 371/2 cent per 100 kilo rekenen. 3. Zwavelzure-Ammoniak bevat 5o/o stikstof meer; op transportkosten wordt dus bespaard, omdat men minder noodig heeft. Als de vracht geschat wordt op 20 tot 30 cent per 100 kilo, geeft dit bij de Zwavelzure-Ammoniak dus een be- 5 sparing van X 25 cent is ongeveer 8 cent. 4. Bij het lossen van de vaak onhandig groote en tevens slechte zakken Chili (tot 120 kilo wegende) mag men, volgens het oordeel van deskundigen, zeker rekenen op een verlies van 50 tot 70 K.G. per wagon. Rekent men 60 K.G., dan wordt dit per baal ruim 1 pond, ook ongeveer 6 cent (gemakshalve is een prijs van f 12, aangenomen). Deze getallen samenvattende, komt men tot een bedrag van ongeveer 75 cent per 100 K.G., welk bedrag men bij de Chiliprijs eerst moet toevoegen om een vergelijking te kunnen maken. Hierbij is nog niet in rekening gebracht het gemakkelijker uitstrooien van de Zwavelzure-Ammoniak, in mindere hoeveelheid en in één keer. Zwavelzure-Ammoniak wordt steeds goed verhandeld, fijn n in flinke zakken met 100 K.G. netto inhoud. Wil men derhalve de prijsverhouding per Kilo Stikstof

12 weten, dan dienst men 10 bij de Chilisalpeternoteering eerst 75 cent per 100 K.G. op te tellen en dit bedrag door lö^la te deelen. Bij Zwavelzure-Ammoniak moet men de aangegeven priis door 20^12 deelen. Hierbij dient opgemerkt, dat men voor deze vergelijking slechts van prijsnoteeringen voor gelijke hoeveelheden, b.v. per zak of per wagon mag uitgaan bij bovenstaande berekening. Indien dus Chili per 100 Kgr. Mag Zwavelzure Ammoniak genoteerd staat voor: per 100 Kgr. kosten ongeveer: f ^^ ~ ƒ 14.21» ^0-^ » ^^ 14.54» '^-50 ^ lg20» ^2.- ^ 16.86» ^2.50 ^,752» ^^ ~ 18.18» ^^-^0 ^ 1884» ^^ ~ 19.50» ^'^-^O " ^^ ~ Wat de Zw. Ammoniak minder kost, is ze dus goedkooper. Tot slot deelen we hier nog mee, dat de beruchte haverziekte, die eerst alleen op de veenkoloniale gronden werd aangetroffen en door Dr. B. Sjollema en J. Hudig onderzocht en beschreven is in No. V van de verslagen van Landbouwkundige onderzoekingen der Rijkslandbouwproefstations, thans ook meer en meer op zandgronden voorkomt. De heer J. Hudig heeft onder de titel : de Veenkoloniale Haverziekte", een eigenaardige bodemziekte, die op zandgrond aangetroffen wordt, een boekje geschreven, dat gratis bij de Directie van den Landbouw te 's-gravenhage beschikbaar is.

13 11 Hierin wordt voor deze ziekte gewaarschuwd en gezegd, dat ook rogge en aardappelen naast haver aan die ziekte bleek worden" kunnen gaan lijden. Op blz. 5, schrijft de heer Hudig: Wil men een voorbeeld van den ernst der kwaal, ziehier: Van eene boerderij, groot 30 H.A., was ongeveer 17 H.A. zoo ziek, dat telkens wanneer er haver verbouwd werd, dooreen genomen dz 12 hectaren eene oogstvermindering van ruim 50 pct. gaven, terwijl de overige vijf hectaren weinig meer dan een misoogst produceerden. Op zulk land dat is duidelijk kan geen haver meer verbouwd worden. Deze boerderij was geheel gezond geweest, langzamerhand had de ziekte zich uitgebreid''. Omtrent oorzaak en bestrijdingsmiddelen schrijft de heer Hudig: De oorzaak van deze ziekte ligt in de schadelijke veranderingen van sommige humusstoffen. Deze schadelijke verandering komt door herhaalde alcalische bemesting tot stand". Nu men de ziekte-oorzaken kent, is het geneesmiddel ook betrekkelijk gemakkelijk te vinden. In de eerste plaats zal men op zieke of ziekwordende gronden alcalische stoffen zorgvuldig moeten vermijden. Kalk is vooral uit den booze en in plaats van het gebruikelijke Chilisalpeter kiest men den physiologisch zuren Zwavelzuren Ammoniak. Verder zal men het basische Slakkenmeel moeten vervangen door het zure Superphosphaat. Waar de in deze brochure beschreven ziekte zich vertoont, gebruike men aanvankelijk slechts zure meststoffen, om daarna afwisselend alcalisch en zuur te werk te gaan". Ook wordt mangaansulfaat als bestrijdingsmiddel opgegeven. Voor meerdere gegevens vrage men genoemd boekje aan.

14 BEMESTINGSTABEL. (= bunder, = 700 Rijnlandsche roe) in kilo's kunstmest. De laagste gift voor de gronden, die in een goede voedingstoestand zijn. Bij stalmest plus kunstmest neme men van onderstaande opgaven de halve hoeveelheden kunstmest. Waar dit noodig is, zooals vaak bij Mangelwortels, Suikerbieten, Koolrapen en Tuinland, geve men nog Kgr. Kalk (of kalkmergel) in 't najaar. GEWAS. Kalniet. Patent-Kali. Thomasslakkenmeel. Zwavelzure Ammoniak. Rogge... Haver... Mangelwortels Suikerbieten. Aardappelen. Koolrapen. Erwten.. Boonen.. Boekweit... Knolgr.enSpurr Gras-enHooilan Tuinland ') of 1000 of 600- e d ) ) ) ) -1000'') <5) (Super) oa ) Voor suikerbieten 's najaars of een 11/2 a 2 maanden voor 't zaaien; voorjaars daarvoor ook wel Kgr. kalizout (40 0/0). 2) Voor aardappelen kan men tijdig in 't voorjaar ook Kgr. kalizout (40 0/0) geven. 3) Is men laat met fosforzuurbemesting, dan geeft men Kgr. Superfosfaat. ^ 4) In plaats van Kgr. Slakkenmeel wel 600- Kgr. Superfosf. 5) In plaats hiervan ook Kgr. kalizout (40 0/0) 6) Beter is in dit geval Superfosfaat Kgr.

15 sproef op Voederbieten (Groenkraag Jaapjes) van den Helr ARN. HENDRIKS te Wanroy (Noord-Brabant) H "4 Opbrengst 1000 K.g K.g K.g O Kalk Kainiet Th. Slakkenm. Zwavelz.-Amtn. Voederbieten Bladeren sproef op Aardappelen (Bravo's) van den Heer JAN KLERKS te Berchem (Noord-Brabant) Opbrengst K.g. Stalmest ^,,. O Zwavelzure-Amm., 600 K.g. Patentkali, K.g Aardappelen K.g. Superfosfaat 700

16 sproef op Koolrapen (Holthauser) van den Heer M. A. v. d. POEL te Bakel (Noord-Brabant) AAN 550 O Opbrengst p. H.A K.g 550 K.g Patentkali Superfosfaat Zwavelzure-Amm. Koolrapen sproef op Aardappelen van den'heer W. SMITS te Someren (Noord-Babant) AAN \ Opbrengst O K.g K.g. Kalk Patentkali Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Ammoniak Groote Kleine

17 f sproef op Rogge (Petkuser)' van den Heer A. MANDERS te Volkel (Noord-Brabant) AAN. Opbrengst { K.g O K.g. Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Ammoniak Graan Stroo sproef op Rogge van den Heer H. LANDEWEERT te'holten (Overijsel) AAN % I [ Opbrengst i \ 2000iKg ^ O Kg. Kalk Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Amm. Graan Stroo

18 sproef op Aardappelen (Industrie) van den Heer W. v. d. VEN te Heijen (Limburg) AAN THT O Kg. 700 { '0-300 Kg Kg Zwavelzure-Amm. Patentkali Superfosfaat Aardappelen sproef op Rogge van den Heer JOH. G. VAN SONSBEEK te Kessel (Noord-Brabant) AAN Opbrengst i H.A. 1 Kalk Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelz.-Amm. Graan Stroo

19 411

20 a^--iisff!ssp ^ ^ ' '- tri sproef op Haver van den Heer J. J. v. d. SANDE te Boxtel (Noord-Brabant) ^m m^.-,.' 'I^^I^H mm^-;^'- ' "'- " ',.. ; '^: - ' ' ' ' '''iwiiks'%- Stalmest Opbrengst K.g '"^^^^1 K.g Rs^lé'Ji ;. - K.g. )> sproef op Aardappelen (Keulsche Roode) van den Heer ST. v. d. BRINK te Laren (Noord-Holland) J) i A 17Z Kalk Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Amm. Graan Stroo Bemestmg Opbrengst 600 K.g 6ÜU K g. 400 O ,. Patentkali Superfosfaat Zwavelzure-Amm. Groote Kleine

21 sproef op Rogge (Enter Petkuser) van den Heer J. v. LIEROP te Someren (Noord-Brabant) Alleen voor~correspondentie. :M K SP lé w^ d1 ^è^m^^ JLk.,. m.,;/^;.,!^ininoniakf,r:?i; - *r - -0'!^ m\'mma:m'' 237 Opbrengst 6 ï i K.g. O { ^' K.g. Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Ammoniak Graan Stroo sproef op Grasland van den Heer P. J v. d. MORTEL te Rakel (Noord-Brabant) AAN.! r! K.g. O Opbrengst I K.g. 150,, Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Ammoniak 1ste snee 2de snee

22 sproef op Hooiland van den Heer W. GERSEN te Hengforden (Overijsel). / / ^ AAN >^p. üh^s ^SÊ ^^^^M ^ ^ ^ «^^^^ n Opbrengst 1 ^É ^. " ' " fel ^ 1^^ ^S H ^ ^ ^^ HHi ^^ ^^^VahHHpl^^ H ^w^i^f^^l^öse-^ ^ Kfifc^ ^ m ^ ^^B^^m ^^S BfeiaSiïij; M^te ^Q 600 K.g Ie snee )) ^^P ^ ^ ^ ^glg 600 K.g O Kainiet Th. Slakkenmeel Kalkmergel Zwavelzure-Amm. Hooi Naweide sproef op Koolrapen van den Heer H. M. J. DOOM te Ronde Blesse (Overijsel) a BCMtSTINCpERHA BEMESTlNCPClHA 1500KILOKWIlin AAN «Sfc -, fv 14 OOKILOCAIIlfl II^THOH*iSUt;^E^«[:L ' 'Jff^AAVaZURUM'.l'««^ m'''^5ï^vi*3,-,,. Bsv-iif^'*"'"'''' ' ' ^;^ ^fg 1500 K.g Opbrengst K g. Kainiet 1100 Th. Slakkenmeel O Zwavelzure-Amm Koolrapen

23 «r-fj- sproef op Aardappelen van den Heer C. WULLINK te Epse (Gelderland) AAN Opbrengst j 1 O K.g. 300 K.g Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Ammoniak Aardappelen sproef op Rogge van den Heer J. W. WILTINK te Epse (Gelderland) i>i]iii:i'vt:i.i) AAN Opbrengst J \ O K.g ^K^BÊBSISSBÊBÊ^ 200 K.g Zwavelzure-Ammoniak Graan Stroo

24 sproef op Rogge van den Heer L. KUEPERS te Nederweert-Boeket (Limburg) AAN 'f! flfzenöer: Opbrengst O K.g K.g, Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Ammoniak Graan Stroo sproef op Aardappelen van den Heer JOH. POELEN te Mook (Limburg) AAN flfzenöer: Opbrengst K.g K.g O Patentkali Superfosfaat Zwavelzure-Amm. 20. Aardappelen

25 ,'f' sproef op Haver (Couden Regen) van den Heer J. H. DELHOOFEN te Heel (Limburg) f*-'#' i, Opbrengst i K O K.g., Kainiet Th. Slakkenmeel Zwavelzure-Amm. Graan Stroo sproef op Voederbieten van den Heer FR. CLAESSENS te Weert-Hushoven (Limburg) %L! In K.g O K.g. Zwavelzure-Ammoniak In 1912 Volledige bemesting Volledige bemesting ' OpbrP-ngst I j^^ J9J2 79.8OO K.g K.g. Voederbieten ; 1 " ; NAWERKING in 1912 (van 350 K.g. Zwavelzure-Ammoniak in 1911) K.g. Voederbieten

26 AAN : AAN

27

28 Deze brochure wordt op aanvrage gratis toegezonden door HET LAND- EN TUINBOÜWBUREAU der Duitsche Vereeniging voor Ammoniakverkoop*' UTRECHT MARIAPLAATS 67.