TIEN VOORSCHRITTElSr DEN ZANDBOER.

Transcriptie

1

2 * ^ TIEN VOORSCHRITTElSr DEN ZANDBOER. VOOR 9 ^ ^ 1. De kunstmeststoffen zijn in vergelijking met de prijzen van melk, vleesch, eieren en veevoeder zeer goedkoop. 2. De zandboer dient door grooter kunstmestgebruik de opbrengsten van gras- en bouwland te verhoogen en zoodoende zelf meer veevoeder te verbouwen. 3. Veel meer producten kunnen op deze wijze worden verkocht, terwijl deze producten den landbouwer zelf minder kosten, 4. Door verhoogde stikstofbemesting, vooral op het grasland, ook in den zomer, wint de landbouwer meer en beter voedsel voor zijn vee. 5. Op deze wijze krijgt het vee eiwitrijk voedsel, dat de melkopbrengst per H.A. doet stijgen. 6. Bij den aankoop van de te gebruiken meststoffen moet er op gelet worden, dat men de meest waardevolle voedingsstoffen met de minste kosten verkrijgt. 7. Van de stikstofmeststoffen zijn Leunasalpeter BASF, Zwavelzure Ammoniak, Ureum BASF en Kalksalpeter het voordeehgst in prijs en geven daarom de hoogste winst. 8. Koopt men chilisalpeter, dan betaalt men, geheel onnoodig, voor de stikstof zelfs tot 40 % te veel. 9. Een voldoende kalkvoorraad in den grond is voor de goede werking van alle meststoffen noodig. 10. Alleen met kalk (of kalkmergel) kan de kalktoestand op de beste en goedkoopste wijze verhoogd worden. 1

3 Geheel in denzelfden geest schrijft de Heer W. in,,de Boerderij" van 15 Februari 1928, uit welk artikel, getiteld:,,als het veevoer duur is", wij het volgende overnemen: WTj mogen dus zeggen, dat we door een flinke stikstofgift vroeger, meer en beter hooi in de schuur krijgen. En nu alle stikstofmeststoffen goedkoop zijn, en sommige, zooals kalkstikstof, zwavelzure ammoniak en ureum, zelfs zeer goedkoop genoemd mogen worden, lijkt mij een meerder gebruik van stikstof met het doel om niet alleen meer, doch ook eiwitrijker hooi te winnen en daardoor aan krachtvoer uit te sparen wel raadzaam. Want als het eiwitgehalte van hooi hierdoor met 2 % stijgt wat practisch wel te bereiken is dan heeft dit op het benoodigde krachtvoer reeds beduidenden invloed. Geven wij een melkkoe per dag, naast het noodige krachtvoer, 12 K.G. hooi en 15 K.G. bieten, dan zal - wanneer het eiwitgehalte van het hooi 2 % hooger is dit reeds 240 gram eiwit uitsparen, d.i. per dag en per koe nog iets meer dan I1/2 K.G. cocoskoek bevat. En zoo komen wij tot de volgende slotsom: 1. Door het verbouwen van wortel- en knolgewassen zal het in het algemeen mogelijk zijn om zetmeelrijk voeder goedkooper te produceeren dan de prijs, waarvoor men 't anders koopen moet. Voedert men daarnaast dan zeer eiwitrijk krachtvoer, dan heeft men betrekkelijk weinig te koopen en wordt 't rantsoen goedkooper dan nu. 2. Door een flinke stikstofbemesting krijgt men in de practijk vrijwat eiwitrijker hooi, zoodat men daardoor óók eiwitrijk krachtvoer bespaart." ^) Deze uiteenzettingen in de beide kranten moeten veel meer overdacht worden, dan tot nu toe gebeurt, want in het algemeen wordt in vele bedrijven nog veel te weinig kunstmest gebruikt. Op tal van zandbedrijven wordt voor niet meer dan ƒ 20. per H.A. kunstmest gegeven, hetgeen in het algemeen veel te laag is, en speciaal bij de tegenwoordige prijsverhoudingen. Het moet minstens verdrievoudigd worden. Hoe hoog zijn nu ongeveer de opbrengsten per H.A.? Weiland Hooiland Rogge Haver Consumptie aardappelen Liter melk 4500 Kg. 23,5 H.L. 41 H.L. 230 H.L. Hoe hoog zijn ze nu in de goed geleide bedrijven? Liter melk Kg. H.L. H.L. H.L. De tabel toont aan, dat de opbrengsten op grasland, zooals ook op het bouwland, door juiste bemesting belangrijk kunnen toenemen; deze opbrengstvermeerdering zal zeker gepaard gaan met verhooging van het inkomen. Deze verhoogde bemesting moet samengaan met: 1. goede afwatering, 2. goede grondbewerking, 3. gebruik van uitstekend zaaizaad en pootgoed, 4. voldoende en regelmatig gebruik van kalk, fosforzuur en kali. Bij een juiste bemesting behoort het gebruik van stikstof, fosforzuur en kali. De juiste hoeveelheden van deze drie plantenvoedende stoffen kunnen slechts voor ieder afzonderlijk geval opge' ^) Cursiefdruk in beide bovenaangehaalde artikelen van ons. 3

4 NAAR HOOGER INKOMSTEN MET MINDER UITGAVEN OP HET ZANDBEDRIJT e De inkomsten der zandbedrijven in Nederland komen voor een groot deel van het melkvee, de varkens en het pluimvee, die de producten van het grasland en een groot deel van het bouwland, als rogge, aardappelen, bieten, koolrapen en knollen, verwerken tot melk, boter, kaas, vleesch en eieren. In de zeer uitgestrekte gebieden, waar dit bedrijf gevonden wordt, in totaal H.A. in de provincies Limburg, Noord-Brabant, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Drente, Friesland en een klein gedeelte van Groningen, wordt de grootste helft der oppervlakte ingenomen door wei- en hooiland, ruim 34 door rogge en haver, de rest door aardappelen, bieten en andere voedergewassen, (Zie het kaartje op den omslag.) Naast de zelfverbouwde producten worden zeer groote hoeveelheden veevoeder aangekocht. Deze aankoop kan sterk worden beperkt, indien door verzwaarde bemesting een grootere productie van waardevol veevoeder op het bedrijf zelf plaats vindt. De landbouwers in deze gebieden hebben zich nog niet voldoende aangepast aan de sterk veranderde prijzen van veevoeder en kunstmeststoffen. Hieruit is te verklaren, dat op het zandbedrijf het in de laatste jaren verkregen inkomen over het algemeen te laag was. Het aan te koopen veevoeder is nu ongeveer anderhalf maal zoo duur als voor den oorlog, de kunstmeststoffen zijn over het geheel belangrijk goedkooper, terwijl de belangrijkste stikstoimeststoffen nu ongeveer 1/3 goedkooper zijn. Het is daarom veel voordeeliger om de winning van veevoeder door verzwaarde bemesting op het eigen bedrijf te vergrooten dan krachtvoer bij te koopen. In het Overijsselsch Landbouwblad van 26 Januari 1928 wordt, onder meer, medegedeeld: Het mesten of liever het voortbrengen van dierlijke producten, is een meer riskant bedrijf geworden met minder winstkansen. Dat is iets, wat we niet moeten vergeten, en dat moet ons ook de vraag doen stellen, is het niet beter om ons risico te verminderen, door meer dan tot nu toe zelve ons veevoeder of varkensvoer te verbouwen. Ik geloof dat dit moet en kan". en iets verder: Als wij veel meer dan tot nu toe, ons toeleggen op het verbouwen zelve van veevoeder en het toegekochte alleen beschouwen als hulp, bijv. voor het eiwit, dat wij zelve zoo moeilijk kunnen produceeren, dan staan wij veel sterker. Voor verbouw komen vooral in aanmerking: rogge, ger'^t die op vele gronden uitstekend wil, bieten, en dan vooral suikerbieten, en voeraardappelen. Wij moeten niet het in doorsnee dure voeder koopen, maar wel de goedkoope kunstmest. Wij kunnen ons vee beter voederen, om het zoo eens te zeggen, met kunstmest, dan met uitheemsch graan en uitheemsche koeken." ^) 2

5 geven worden. In het algemeen kan men echter zeggen, dat een juiste bemesting met deze 3 plantenvoedende stoffen de waarborg geeft, dat de te velde staande gewassen de gegeven bemesting ten volle benutten. De meest waardevolle van deze 3 voedingsstoffen is de stikstof. Daarom moet er vooral op gelet worden, dat deze tot volle uitwerking kan komen. Dit is te bereiken doordat men, nadat door een juiste bekalking de kalktoestand van den grond in orde gebracht is, geregeld bemest met kali en fosforzuur. De stikstofraeststoffen, die in de eerste plaats voor de opbrengst-verhooging in aanmerking komen, zijn: 1. LEUNASALPETER BASF, met een stikstof gehalte van 26 7o, hiervan komt ongeveer 34 deel als snelwerkende salpeterstikstof en ongeveer ^ deel als langdurigwerkende ammoniakstikstof voor. Leunasalpeter leent zich dus zoowel voor gevallen, waarin een snelle stikstofwerking gewenscht is, als voor gevallen, waarin een voorraadbemesting gegeven moet worden, dus voor de bemesting van: grasland, aardappelen, bieten en haver in het voorjaar bij het zaaien of poten, doch tevens voor overbemesting bijv. van winterrogge en bieten. In vergelijking met Kalksalpeter en chilisalpeter biedt Leunasalpeter BASF geldelijke voordeden en wel: a. de salpeterstikstof koopt men hierin tegen den goedkoopen ammoniakprijs. b. doordat Leunasalpeter twee derde méér stikstof bevat, behoeft slechts weinig te worden vervoerd en uitgezaaid, zoodat op de kosten hiervan kan worden bespaard. 2. KALKSALPETER bevat 15.5 % stikstof en ongeveer 28 % kalk. Het is de snelst werkende stikstofmest, die in haar werking volkomen gelijkwaardig is aan chilisalpeter, doch in het algemeen goedkooper is. Daarbij biedt Kalksalpeter het voordeel, dat het niet verkorstend werkt, doch de structuur van den grond door het kalkgehalte eerder gunstig beïnvloedt. Kalksalpeter is bijzonder geschikt voor overbemesting in alle gevallen, waarin het er op aankomt een onmiddellijke werking van de stikstof te bereiken. 3. ZWAVELZURE AMMONIAK heeft een stikstofgehalte van 20.6 %. De stikstof komt voor in ammoniakvorm, wordt in den bodem goed vastgehouden en spoelt als zoodanig niet uit. In het bijzonder leent hij zich voor de bemesting van rogge, grasland en aardappelen. Op kalkarme gronden moet gekalkt worden; de Zwavelzure Ammoniak zal dan steeds tot de hoogste uitwerking komen. Op kalkarme gronden moet daarom door een bekalking steeds voor een goeden kalktoestand ge4

6 zorgd worden. Door vroegtijdig gebruilc heeft men de beste waarborg voor een volledige uitwerking van den Zwavelzuren Ammoniak. 4. UREUM BASF kenmerkt zich door een hoog stikstofgehalte van 46 7oEvenals Leunasalpeter BASF werkt het vlug en tevens langdurig. Ureum BASF komt het beste tot uitwerking op warme en werkzame gronden. Zijn physiologische reactie is alcalisch. Inplaats van 600 K.G. Kalksalpeter of chilisalpeter behoeft slechts 200 K.G. Ureum te worden uitgezaaid, zoodat het, evenals Leunasalpeter, maar dan nog in veel sterkere mate, het voordeel biedt van arbeidsbesparing. Een goede verdeding is gemakkelijk te bereiken, doordat Ureum licht is en voor 100 K.G. al een zeer groote zak noodig zou zijn. Ureum is vooral geschikt voor aardappelen, bieten en voor de zomerbemesting van grasland. 5. NITROPHOSKA IG 16.5 : 16.5 : 20 is een volledige meststof, die 16.5 Vo stikstof, 16.5 % fosforzuur en 20 % kali bevat. De stikstof komt hierin voor 2/3 als ammoniakstikstof en voor 1/3 als salpeterstikstof voor. Van het fosforzuur is 15.2 % in water oplosbaar en 1.3 % in citraatof citroenzuuroplossing. De kali is geheel in water oplosbaar. Nitrophoska IG wordt vervaardigd in verschillende vormen, waarin de verhouding tusschen stikstof, fosforzuur en kali onderling verschilt. Voor Nederland komt voorloopig in hoofdzaak de vorm 16.5 : 16.5 : 20 in aanmerking. DE S T I K S T O F B E M E S T I N G OP D E VERSCHILLENDE GEWASSEN. I. Grasland. De stikstofbemesting op grasland wordt heden ten dage nog zeer verwaarloosd. Bij de prijsverhouding zooals thans tusschen de kunstmeststoffen en krachtvoer, is het voordeeliger om voeder in het eigen bedrijf te winnen, dan om krachtvoer aan te koopen. De leidende personen der landbouwvoorlichting en -praktijk zijn allen van de noodzakelijkheid van meer stikstof op grasland overtuigd. De Rijkslandbouwconsulent van Utrecht schreef voor de zandstreken onder meer: Ten slotte wil ik nog wijzen op het voordeel, dat men op dankbare gronden met behulp van stikstof gras kan hebben, als men het noodig heeft, dus ook in het voor- en najaar, waardoor het bedrijf zekerder wordt en de dure staltijd wordt verkort." ^) 1) Zie Alg. Ned. Landbouwblad van 15 Januari 1927.

7 *^ <-^^ ^J.^- *"^ ^'.t.'^-.**<-: K.

8 De Rijkslandbouwconsulent voor Zuid-Oost Friesland liet als volgt zijn meening blijken: In Friesland, althans in mijn ambtsgebied, heeft een zeer groot aantal landbouwers te kampen met een tekort aan grond; aan welk tekort moet worden tegemoet gekomen door het bijkoopen van veel krachtvoeder en het bijhuren van hooiland. Voor al deze bedrijven acht ik meerder gebruik van stikstof op grasland gewenscht." ^) De Rijkslandbouwconsulent voor Gelderland schreef reeds in 1927: De stikstofbemesting van al ons grasland moet in 1928 algemeen zijn." ^) Ia. Hooiland. Door de Vereeniging van Oud-leerlingen der Rijkslandbouwwinterschool te Hengelo werd in 1927 op een 25-tal proefvelden de uitwerking van 30 en 60 K.G. zuivere stikstof op hooiland vastgesteld. De proefvelden waren zoowel op lichte en zware, als op hooge en lage zandgronden gelegen. Gemiddeld werden de volgende opbrengsten verkregen: 30 K.G. Stikstof, overeenkomend met ± 200 K.G. Kalksalpeter of ± 150 K.G. Zwavelzuren Ammoniak, gaf ruim 1400 K.G. hooi per H.A. meer dan zonder stikstof. 60 K.G. Stikstof, overeenkomende met ± 400 K.G. Kalksalpeter of ± 300 K.G. Zwavelzuren Ammoniak gaf ruim 2900 K.G. hooi per H.A. meer dan zonder stikstof. Stellen wij de waarde van 2900 K.G. hooi op ƒ 100. en de kosten van de stikstofbemesting in den vorm van Zwavelzuren Ammoniak, Leunasalpeter BASF of Ureum BASF, met inbegrip van de kosten voor uitzaaien op ƒ 36., bij gebruik van Kalksalpeter per H.A. op ƒ 44., zoo brengen de kosten der stikstofbemesting op hooiland een rente op van 75 % a 100 %. Op zandgrond met een goede watervoorziening geve men dan ook voor het verkrijgen van veel voedzaam hooi en een vroege en ruime naweide, per H.A.: Met Stalmest. Zonder Stalmest. In den Winter: 400 Kg. Slakkenmeel of Superfosfaat Kg. Kalizout 20 o/^. Begin Maart: 40 Kg. Stikstof als: 200 Kg. Zwav. Ammoniak of 150 Kg. Leunasalpeter BASF. 500 Kg. Slakkenmeel of Superfosfaat Kg. Kalizout 20 7o Kg. Stikstof als: Kg. Zwav. Ammoniak of Kg. Leunasalpeter BASF. Direct na de eerste snede Kg. Stikstof als: Ureum BASF of Kg. Kalksalpeter. Bij de bemesting van hooiland moet men een bekalking op regelmatige tijden, het best om de 3 of 4 jaar, niet verzuimen. Bij een zwaardere bemesting moet tevens vroeger dan tot nu toe gemaaid worden, daar de met stikstof bemeste gronden in den regel vroeger hiervoor geschikt zijn. 1) 2) 6 Zie Alg. Ned. Landbouwblad van 15 Januari Zie Veldbode d.d. 6 Augustus 1927.

9 Bemestingsproef bij den Heer W. Smit te Gramsbergen. Met 300 Kg. Leu nasal peter Met -225 Kg. Leunasalpeter Zonder Leunasalpeter 5512 Kg. Hooi 4956 Kg. Hooi 2587 Kg. Hooi (Waarde: ± f 193. ) (Waarde ± f 173. ) (Waarde + ƒ 91. ) (Op alle perceelen werd dezelfde kali- en fosforzuurbemesting gegeven.) Met 225 K.G. Leunasalpeter per H.A K.G. hooi méér. Met 300 K.G. Leunasalpeter per H.A K.G. hooi méér. Ib. Kuilgras. Voor het winnen van gras, om versch op stal te vervoederen aan het begin of einde van den staltijd, geve men per H.A., naast voldoende fosforzuur en kali: In het voorjaar: K.G. zuivere stikstof als: K.G. Zwavelzuren Ammoniak of K.G. LeMnasalpeter BASF. In den loop van den zomer, voor degenen, die later nog kuilgras wenschen te Winnen: K.G. zuivere stikstof als: K.G. Ureum BASF of K.G. Kalksalpeter. Voor de winning van vroeg voorjaarsgras geve men een flinke stalmestbemesting met fosforzuurmest en kalizout, voordat men de stikstofbemesting geeft. Wie vroeg maait en versch gras op stal vervoedert, voedt het vee op stal goedkoop. Wie bovendien in het voorjaar, zomer of herfst kuilvoeder wint, verkrijgt voor den geheelen staltijd gezond, melkdr^vend, goedkoop voeder, dat meel en koeken uitspaart. 7

10 Ie. Weiland. De stikstof bemesting op weiland geeft, mits goed toegepast: Per koe meer gras Voedzamer gras Steeds een gelijke hoeveelheid Verkorting van den staltijd Grootere hoeveelheden melk Kleinere schommelingen in de melkopbrengsten Hoogere en zekerder inkomsten. Een bemesting met stalmest of gier, of alleen met fosforzuur en kali is voor het weiland niet voldoende. In den winter geve men per H.A.: K.G. Thomasslakkenmeel of Superfosfaat, benevens K.G. Kalizout 20 % en zoo noodig ook Kalk. In het voorjaar, eind Februari, begin Maart, doch volstrekt niet later, K.G. zuivere Stikstof als: K.G. Zwavelzuren Ammoniak of K.G. Leunasalpeter BASF. In den zomer: direct na de 2e en 3e maal afweiden, K.G. zuivere Stikstof als: K.G. Ureum BASF of K.G. Kalksalpeter. Gedurende de geheele weideperiode dus in totaal: K.G. zuivere Stikstof in 3 of 4 keer. Ter verkrijging van de beste resultaten met deze steeds herhaalde stikstofbemesting moet het weiland ook goed beweid worden. Het grasland moet in vele, kleine perceeltjes ingedeeld worden, het vee moet sneller dan tot nu toe gewoonte is verweid worden. Het vee laat men weiden in twee of drie groepen: het beste melkvee, minder productief vee en jong vee. Laat elk versch perceel eerst gedeeltelijk afgrazen door het beste melkvee, daarna door de tweede groep en, zoo mogelijk, daarna nog door de derde groep. Zoodra een perceel kaalgeweid is, moet een overbemesting met Ureum BASF of Kalksalpeter gegeven worden. Op bovenstaande wijze werkende wordt: De weide op de beste wijze benut. De oppervlakte, die voor één koe noodig is, wordt kleiner, daardoor kan het aantal stuks melkvee belangrijk toenemen- De melkopbrengst kan per H.A. zeer belangrijk verhoogd worden! Bij proeven in de praktijk werd op deze wijze de melkopbrengst met 1500 a 2500 Liter per H.A. verhoogd! Stikstofbemesting op weiland geeft verder besparing op stalvoedering en regelmatiger grasgroei. Tot slot laten wij hier een mededeeling van de Coöp. Handelsvereeniging van den N. C. B., in den kring Eindhoven, volgen, waardoor het bovenstaande geheel en al bevestigd wordt: ^) De zorg voor het weiland laat nog veel te wenschen over. Vaak zijn de perceelen te groot in verhouding tot het aantal stuks vee. De dieren eten dan alleen de lekkerste beetjes en door het vele heen en weer loopen wordt meer gras vertrapt. De perceelen mogen slechts zóó groot zijn, dat de dieren ze in 8 a 10 dagen geheel kaa kunnen grazen Na het overscharen moeten de vaste uitwerpselen van het vpe onmiddellijk zoo regelmatig moge ijk worden verdeeld en de grasbossen, welke zijn blijven staan, kaal worden afgemaaid. Dit werk achten veel boeren blijkbaar overbodig. Toch is het noodig, want laat men dit achterwege, dan zal de weide heel wat minder voedzaam gras geven. Een kleine stikstofbemesting, telkens na het overscharen van het vee, bevordert het uitschieten van d?n stoppel en een snellen groei van het gras, vooral bij nat en koud weer. Meer zorg voor het weiland ts in het belang van het vee en den boer." ^) 1) 2) 8 Genoemde mededeelingen van 22 Mei Cursiefdruk van ons.

11 Bemestingsproef met 325 K.G. Zwavelzuren Ammoniak en 75 K.G. Ureum BASF per H.A. op weiland bij den Heer Adr. Klijs te Oosterhout (N.B.) op goeden zandgrond. Het mellcvee op de proeïweide. De proef werd in 1927 genomen op 6 perceelen, tezamen groot 4.55 H.A., waarvan 3 perceelen met 98 K.G. zuivere stikstof extra werden bemest. Het vee werd op de proefweiden snel omgeweid, op de stikstof perceelen werd zoowel in het voorjaar als in den zomer eenige malen na het af wei den de extra bemesting gegeven. EXTRA BEMESTE PERCEELEN Kalizout en Slakkenmeel 225 Kg. Z^vavelzure Ammoniak ( Kg. Zwavelzure Ammoniak Zomerbemesting:.... < na 2 X afweiden. ( 75 Kg. Ureum BASF ong. half Aug Liter Melk Opbrengst per H.A.... Winterbemesting:.... Voorjaarsbemesting:... PERCEELEN ZONDER STIKSTOF Kalizout en Slakkenmeel Geen Stikstof in 't voorjaar. Geen Zomerbemesting Liter Melk Meerdere opbrengst per H.A. door bovenstaande stikstofbemesting 1728 Liter melk; op de stikstofperceelen kon verder 1 droge koe 10 dagen langer op elke H.A. weiden en werd per H.A. bovendien 163 K.G. hooi méér gewonnen. Landbouwers, bereken eens de voordeelen van meer melk, meer vee op eigen land; of evenveel vee op minder gepacht land! II. ROGGE. Voor de stikstof bemesting van rogge op zandgrond geeft men naast stal- of groenbemesting: K.G. zuivere Stikstof, overeenkomend met K.G. Leunasalpeter BASF of K.G. Zwavelzuren Ammoniak of K.G. Kalksalpeter op kalkarme gronden. Het verdient, bij late zaaiing, aanbeveling hiervan ongeveer 1/3 te geven in den herfst bij het zaaien; de rogge stoelt dan goed uit en is bestand tegen vorst, de rest geeft men vroeg in het voorjaar als overbemesting. 9

12 ». i \' ;'!

13 VI. SUIKER. EN VOEDERBIETENMen geve deze gewassen, naast een lichte stalmestbemesting: K.G. zuivere Stikstof. Daar bieten in het algemeen de voorkeur geven aan salpeterstikstof, geve men: K.G. Kalksalpeter of K.G. Leunasalpeter BASF, te geven in twee giften, waarvan de eerste helft vroeg bij het zaaien, de rest kort voor het hakken. We laten hier een foto volgen van een proef met Leunasalpeter op voederbieten met de uitkomsten bij den heer Jac. Nooren te Etten (op zandgrond). De perceelen, die met 800 Kg. Kalizout 20 7o K g. superfos aat werden bemest, Zon der Leun asalpeter BASF Kg. bieten per H.A. (waarde. Met 400 Kg. Leunasalpeter BASF )> n (.600 n»» w )) M )' ± n ( n ±f?) ±,. gaven: ) ) ) 400 K.G. Leunasalpeter per H.A. verhoogde dus de bietenopbrengst met K.G. VII. KOOLRAPEN. Evenals voederen suikerbieten verbouwt men ze het best in stalmest. Ze hebben de volgende stikstof bemesting noodig: K.G. zuivere Stikstof overeenkomend met K.G. Leunasalpeter BASF of K.G. Kalksalpeter. VIII. STOPPELKNOLLEN. In het algemeen geve men, direct bij het zaaien: K.G. zuivere Stikstof als: ^ K.G. Kalksalpeter of K.G. Leunasalpeter BASF. 11

14 NITROPHOSKA IG op haver op zandgrond bij den Heer W. Starink te Bathmen. Links Rechts Alléén Kalizout en Slakkenmeel dus geen Stikstof Alléén 375 Kg. Nitrophoska IG dus geen Kalizout, Slakkenmeel of Zwavelzuren Ammoniak Opbrengst: per H.A H.L. Haver en 6145 Kg. Stroo (Waarde: ƒ ). Opbrengst: per H.A H.L. Haver en 3945 Kg. Stroo (Waarde ± ƒ 758. ). Met één meststof in één maal uitgezaaid werd dus de hoogste haveropbrengst van bijna 83 H.L. en ruim 6000 K.G. stroo verkregen. LAND- EN TUINBOUWBUREAU AMSTERDAM-C. DER ROKIN 109/111. LG. FARBENINDUSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT. Uitvoerige inlichtingen over bemesting van grasland en bouwland en meerdere exemplaren van dit boekje zijn gratis verkrijgbaar bij het: LAND- EN T U I N B O U W B U R E A U DER LG. FARBENINDUSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT ROKIN 109/111 - AMSTERDAM-C. Voor aankoop van Leunasalpeter BASF, Kalksalpeter, Ureum BASF, Zwavelzuren Nitrophoska IG wende men zich tot zijn leverancier, of direct tot de Fa. VAN DER ELST & MATTHES, VIJGENDAM die U steeds een betrouwbaren leverancier kan aanwijzen , AMSTERDAM-C, Ammoniak en

15 III. HAVER. Indien geen stalmest wordt gegeven, geeft men de stikstofbemesting het best in één gift bij het zaaien en wel minstens: K.G. zuivere Stikstof, het beste als ammoniakstikstof, dus als: K.G. Zwavelzuren Ammoniak of K.G. Leunasalpeter BASF. Indien men Kalksalpeter wil geven, dan geve men: K.G. Kalksalpeter op kalkarme gronden. IV. GERSTZomergerst geeft men: K.G. zuivere Stikstof per H.A., het best als: K.G. Leunasalpeter BASF of K.G. Kalksalpeter op kalkarme gronden. Indien men Zwavelzuren Ammoniak geeft, dan: K.G. eenige dagen vóór het zaaien. V. AARDAPPELEN. Aardappelen geeft men meestal een stalmestbemesting. Daar het bekend is, dat zij van de verschillende stikstofvormen de ammoniakstikstof het beste verwerken, geeft men: K.G. zuivere Stikstof per H.A. als: K.G. Zwavelzuren Ammoniak of K.G. Leunasalpeter BASF. Op gronden, die in goeden cultuurtoestand verkeeren: K.G. Ureum BASF. Een proef bij den Heer J. Kloosterziel te ZwoUerkerspel, met aardappels op zandgrond gaf de volgende resultaten: De perceelen, die met 800 Kg. patentkali en 500 Kg. slakkenmeel werden zonder Zwavelzuren Ammoniak 264 H.L. Aardappelen per H.A. met 400 Kg. Zwavelzuren Ammoniak.. 426,,,,,, bemest, (waarde ( >> ( gaven: / 660. ) ), ) Met 500 K.G. Zwavelzuren Ammoniak hier 209 H.L. aardappelen per H.A. meer. 10

16 WAAR DE ZANDBEDRIJVEN IN HOOFDZAAK GELEGEN ZIJN: 0»T- *>«MfKfl-tlHr ELAND -'/1 Ktfirm. ^ ^ a/nccche<ücüaf /rv lta«s'< &!?: O ^«WU^ -^ J M M * 4- JKftaj^j' flf vcfjt rmndtk ^ ^ i y - if^'v y«ev* G c< -^..^ I \ / E ^v^fts», A i '-.^^. X.