Kansen voor mestscheiding

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Kansen voor mestscheiding"

Valentijn van Dijk
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Kansen voor mestscheiding Studiemiddag Inagro 29 maart 2012 Gerjan Hilhorst Livestock Research De Marke Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: Koeien & Kansen vertegenwoordigt de Nederlandse inbreng in het EU-Interregproject DAIRYMAN ( Project Koeien & Kansen Onderzoek in Koeien&Kansen klei veen zand löss DM Nitraatrichtlijn 4 de en 5 de actieplan Kaderrichtlijn Water Ammoniakemissie (-30% t.o.v. 2006) Broeikasgassen: Methaan (-30% t.o.v. 1990) Lachgas (-30% t.o.v. 1990) 16 veehouders + De Marke Wageningen UR en adviesdiensten ingaande mest Doel van mestscheiding (1) dikke fractie Beperken mestafvoer Minder volume Minder meegevoerde mineralen Betere afzetmogelijkheden Mestscheiding: van één soort dierlijke mest twee soorten meststof maken Betere benutting eigen mest I.p.v. één soort dierlijke mest; drie soorten mest Beter bemesten op maat mogelijk Besparen op kunstmest Toekomst? : als N-kunstmestvervanger 1

$o.v. 1990) Lachgas (-30% t.o.v. 1990) 16 veehouders + De Marke Wageningen UR en adviesdiensten ingaande mest Doel van mestscheiding (1) dikke fractie Beperken mestafvoer Minder volume Minder$

2 Doel van mestscheiding (2) Eisen aan mestscheiding Dikke fractie als ligboxbedekking Alternatief voor zaagsel, zand, etc. Dikke fractie voor de mestvergisting Goedkope opslag van dikke fractie Bij beperkte opslagcapaciteit Opslag dikke fractie op lege kuilplaat of i.d. Toepassing dikke fractie op specifieke percelen Natuur- en beheersgrasland ( vogeltjes land ) Moeilijk te berijden of te bewerken percelen Overig / combinaties?? Beperken mestafvoer Concentreren van af te voeren mineraal in een kleine hoeveelheid mest Betere benutting eigen mest Dikke en met een N/P verhouding die ver uit elkaar Hoge N/P verhouding in de aan te wenden mest Hoog aandeel N-min in de Dikke fractie als ligboxbedekking Hoog aandeel dikke fractie met een hoog ds-gehalte Mooi rul en goed te verwerken product Opslag dikke fractie Hoog aandeel dikke fractie Gebruiksnorm dierlijke mest (kg/ha) N-aanvoer bij fosfaatnorm 2015 Stikstof gebruiksnorm 3 de 4 de actieprogramma 5 de Fosfaat gebruiksnorm grasland?? PAL > 50 (hoog) PAL (voldoende) PAL < 27 (laag) Fosfaat gebruiksnorm bouwland Pw > 55 (hoog) Pw (voldoende) Pw < 36 (laag) Normen 2014 en 2015 zijn indicatief N-aanvoer (kg/ha) Voorbeeldbedrijf: zandgrond; 70% gras 30% maïs; geen beweiding kunstmest laag (93 kg/ha) neutraal (81 kg/ha) hoog (71 kg/ha) fosfaattoestand Maatregelen om fosfaatafvoer te verminderen Mestscheiding om afvoer te verminderen? Verlagen excretie => Verzilveren met Bedrijfseigen EXcretie (BEX) Mestscheiding Oplossing wanneer excretie niet verder kosteneffectief teruggebracht kan worden Vergroten plaatsingsruimte Gras voor maïs op percelen met hoge fosfaattoestand Mest afvoeren vanwege stikstof Nauwelijks minder mestafvoer bij afzet dikke fractie kost hetzelfde als afzet Afvoer kost minder dan afzet Mest afvoeren vanwege fosfaat Minder mestafvoer bij afzet dikke fractie kost hetzelfde als afzet Mestscheiding Afvoer dikke fractie kost minder dan afzet 2

$aan te wenden mest Hoog aandeel N-min in de Dikke fractie als ligboxbedekking Hoog aandeel dikke fractie met een hoog ds-gehalte Mooi rul en goed te verwerken product Opslag dikke fractie Hoog$

Type mestscheiders Kenmerken mestscheiders investering ( ) rente afschrijving onderhoud elektriciteit toevoeging totaal 25.000 0,89 0,10 n.v.t. 0,99 30.000 7 0,20 n.v.t. 1,27 70.

3 Type mestscheiders Kenmerken mestscheiders investering ( ) rente afschrijving onderhoud elektriciteit toevoeging totaal ,89 0,10 n.v.t. 0, ,20 n.v.t. 1, ,49 0,20 0 3,69 centrifuge ,55 0,80 n.v.t. 4,35 Kosten in /m3 op basis van 5000 m3/jaar; Bron: WUR rapport 421 Resultaten mestscheiders Gehalten in de mest (kg/ton) trommelscheider schroefpersfilter zeefbandpers trommelscheider (Doda) schroefpersfilter (Smicon) scheidingsrendement aandeel dikke fractie fosfaat stikstof besparing op mestafvoer bij fosfaat afvoer meeafvoer van stikstof 15% 25% 18% 38% 25% 21% 39% 24% 45% 38% Centrifuge (GEA 34% 67% 40% 49% 40% Westfalia) Resultaten van rundveemest De Marke 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 0,5 ingaande mest trommelscheider schroefpersfilter centrifuge dik dun dik dun dik dun stikstof fosfaat kalium Economie van mestscheiding bij mestafzet 1. Besparing op afvoer van mest hoeveelheid en prijs per m 3 2. Besparing op aanvoer van kunstmest minder meeafvoer van mineralen 3. Kosten van mestscheiding hoeveelheid en prijs per m 3 Financieel voordeel = /kg fosfaat 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 Besparing op mestafvoer bij afvoer van 1 kg fosfaat afzet en dikke fractie 10,- per ton afzet 10,- per ton en dikke fractie 5,-- per ton 3

$Besparing op kunstmest-n Hoeveelheid te scheiden mest om 1 kg fosfaat in de dikke fractie te krijgen 1,4 1,2 kunstmest N: 0,80 per kg kunstmest N: 1,10 per kg /kg fosfaat 0,8 0,6 0,4 0,2 Kosten van$ $0,80 per kg 10,- per ton; dikke fractie 5,- per ton; kunstmest-n 1,10 per kg 4,0 /kg fosfaat 3,0 2,0 - Dikke fractie als box strooisel Dikke fractie als box strooisel Veel koe comfort; rul en stevig$

4 Besparing op kunstmest-n Hoeveelheid te scheiden mest om 1 kg fosfaat in de dikke fractie te krijgen 1,4 1,2 kunstmest N: 0,80 per kg kunstmest N: 1,10 per kg /kg fosfaat 0,8 0,6 0,4 0,2 Kosten van mest scheiden om 1 kg fosfaat in de dikke fractie te krijgen 6,0 5,0 Financieel voordeel en dikke fractie 10,- per ton; kunstmest-n 0,80 per kg 10,- per ton; dikke fractie 5,- per ton; kunstmest-n 0,80 per kg 10,- per ton; dikke fractie 5,- per ton; kunstmest-n 1,10 per kg 4,0 /kg fosfaat 3,0 2,0 - Dikke fractie als box strooisel Dikke fractie als box strooisel Veel koe comfort; rul en stevig materiaal; voldoende materiaal beschikbaar Schone dieren en schone uiers Droge stofgehalte > 30% Veel luchtverversing in de stal; goede ventilatie Mechanisch kunnen instrooien; werkwijze is belangrijk Wekelijks instrooien Bacteriën; uiergezondheid? Kosten? 4

$0,80 per kg 10,- per ton; dikke fractie 5,- per ton; kunstmest-n 1,10 per kg 4,0 /kg fosfaat 3,0 2,0 - Dikke fractie als box strooisel Dikke fractie als box strooisel Veel koe comfort; rul en stevig$

5 Kostprijs vergelijking 150 melkkoeien; 150 ligboxen 80 liter per box per week => 624 m 3 dikke fractie per jaar 1 m 3 mest geeft liter dikke fractie => 0 m 3 mest scheiden per jaar Investering mestscheider: ,-- dikke fractie Rente, afschrijving, onderhoud, verzekering (15%) 5.,-- Energiekosten ( 0,50 / m 3 te scheiden mest) 1.,-- Extra arbeidskosten (1,5 uur / week à 25,--) 1.950,-- Kosten dikke fractie 8.450,-- zaagsel Kosten zaagsel (70 liter/box/week à 24,-- per m 3 ) ,-- Kosten per koe per jaar 56,-- 87,-- Bron: DLV Bemesten op maat met dierlijke mest Fosfaattoestand De Marke N/P verhouding in de mest Bos dikke fractie Grasland laag neutraal hoog Bouwland laag neutraal hoog Bos 6 Bos Dunne fractie als kunstmestvervanger bedrijf vee bodem afvoer aanvoer kunstmest Goedkope kunstmest Op het bedrijf geproduceerde mest op het eigen bedrijf tot waarde brengen Minder mest afvoer en kunstmest aanvoer In verkenning op 5 bedrijven Mogelijkheid voor kunstmestvervanging door : Ruimte binnen gebruiksnormen Gevolgen voor de bedrijfsvoering Praktische uitvoerbaarheid en controleerbaarheid Effecten op: Stikstofbenutting en -verliezen Kunstmestbehoefte Mestafvoer 5

$950,-- Kosten dikke fractie 8.450,-- zaagsel Kosten zaagsel (70 liter/box/week à 24,-- per m 3 ) 13.$

6 Beter benutten N door gebruik scheidingsproducten Voorbeeldbedrijf: 225 kg N/ha dierlijke mest en 150 kg N/ha kunstmest N-tot (kg/ha) % N- werkzaam N-werkzaam (kg/ha) geen scheiding 50% scheiding kunstmest weidemest dikke fractie totaal Gebruik N > kg N per ha Beginsituatie (figuur): afvoer N toepassen kunstmest N Vervangen kunstmest N door N: N niet afvoeren, maar plaatsen als N besparen kunstmest N Vervangen N door dunne fractie N: bemestingsniveau neemt niet af verliezen nemen niet toe Eindsituatie: geen of beperkte afvoer geen of beperkt kunstmestgebruik kg N per ha DUN KM DUN DRIJF plaatsen DRIJF DRIJF afvoeren Effect vervanging door N-dun N-werking op grasland N rdm N dun N km N totaal N werkz N nietwerkz % dikke fractie dik+dun kleigrond 2008 zandgrond N-werking en aandeel N-min Kansen voor mestscheiding!? N-min (%) dikke fractie N-werking (%) Mestscheiding is maatwerk!!! Doelstelling Kritische factoren: Box strooisel: uiergezondheid Verliezen van N-dun en N-dik in de opslag Benutting van N: N-werking van de meststoffen en de toepassing in het bemestingsplan Mestscheider Financiën: kosten van mestscheiding, kunstmest, mestafzet, opslag en aanwending De veehouder 6

$Vervangen kunstmest N door N: N niet afvoeren, maar plaatsen als N besparen kunstmest N Vervangen N door dunne fractie N: bemestingsniveau neemt niet af verliezen nemen niet toe Eindsituatie: geen of$

7 Kijk op voor: Informatie ExcretieWijzer FosforWijzer MestscheidingsWijzer KringloopWijzer 7

Vergelijkbare documenten

Koeien & Kansen Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl Koeien & Kansen