KANTELEN ruimte maken voor de leefwereld als uitgangspunt

Transcriptie

1 KANTELEN ruimte maken voor de leefwereld als uitgangspunt Raadsnummer 16R6686 De verticale wereld waarin alles van bovenaf geregeld is, is achterhaald, zei Rob van Gijzel tijdens zijn nieuwjaarsspeech. De gemeente Eindhoven, met haar stad bekend om dynamiek, technologische innovatie en creativiteit, zou voorop moeten lopen in het kantelen, passend bij de samenleving. WIJeindhoven richt zich op zelfredzaamheid van de inwoner. Zij wil via maatwerk mensen in hun kracht zetten. Tegelijkertijd moeten mensen dat samen doen, zodat er (financieel) minder beroep wordt gedaan op de overheid. Deze uitgangspunten sluiten aan op de verandering die in de maatschappij gaande is. Mensen zijn door huidige technologieën beter geïnformeerd, nemen steeds meer initiatief, zijn zelfstandiger en ondernemender. Daarbij zien we dat gemeenschappen ontstaan naar behoeften van de mensen: samen wonen, samen werken, samen zorgen... Maakbaarheid? Expeditie Eindhoven vertelt bovenstaand verhaal. De visie waarmee bijvoorbeeld WIJeindhoven en de Stichting Cultuur zijn ingericht sluit hier ook op aan. Intiatieven en behoeften van de een kunnen echter niet door een ander opgelegd worden. Een grotere sociale basis kan niet door de gemeente gemaakt worden en je kan mensen niet in hun kracht zetten. Dit soort sturen komt uit de verkeerde richting en remt de gewenste ontwikkeling juist af. Er is een gedragsverandering nodig, van BELEIDSMAKERS en UITVOERDERS, om de ontwikkeling van zelfredzaamheid te stimuleren. De dynamiek van de samenleving Naast dat het sturen van bovenaf moet kantelen, vraagt de samenleving om een dienstverlening passend bij haar cultuur. Een cultuur waar veranderingen snel plaatsvinden. Om aan te kunnen sluiten bij deze dynamiek, is er dus niet alleen een andere manier van benaderen van de samenleving nodig, maar een veel sneller leerproces waarbij flexibel aanpassingen plaatsvinden als de samenleving er om vraagt. Faciliteren leefwereldgerichte leercyclus: voeden > observeren > leren > ageren De kanteling vergt, naast een gedragsverandering van BELEIDSMAKERS en UITVOERDERS ook iets nieuws van inwoners en gemeenschappen: zij moeten beleidsmakers en uitvoerders de nodige informatie gaan geven. De gemeente kan deze verandering faciliteren, waarmee BELEIDSMAKERS en UITVOERDERS voeding kunnen geven aan MENSEN en voeding krijgen van de MENSEN. Door deze informatie-uitwisseling kan zij cyclisch observeren, leren en ageren. Met voeding vanuit de leefwereld van de MENSEN kunnen BELEIDSMAKERS en UITVOERDERS de taal en behoeftes zien en er lering uit trekken om vervolgens te ageren: steeds snel aanpassingen aan werkwijzen, activiteiten en interventies uitvoeren, zodat flexibel ondersteuning wordt geboden met IMPACT waar de leefwereld om vraagt. Door de informatie verkregen van mensen en gemeenschappen kunnen dus zowel gemeente en zorgverzekeraars als beroepskrachten en organisaties hun diensten aanpassen aan de behoefte van de MENSEN. De ruimte De gemeente kan een dynamische online-ruimte bieden die horizontale en multilaterale communicatie mogelijk maakt. Een ruimte waarin niet alleen inwoners, gemeenschappen, WIJeindhoven en de gemeente zich bevinden, maar ook instanties op het gebied van zorg, onderwijs en ondernemingen: alle gereedschappen voor eigen kracht. Een ruimte waar zowel MENSEN, BELEIDSMAKERS als UITVOERDERS elkaar voeden met informatie om de leercyclus in gang te houden met als doel snelle vooruitgang in positieve impact met minder verkwisting. Pagina 1 van 6

2 Kanteling van de maatstaven Eigen kracht ontstaat vanuit eigen regie op basis van gelijkwaardige relaties met UITVOERDERS en BELEIDSMAKERS. Door dynamische informatie-uitwisseling, leren BELEIDSMAKERS en UITVOERDERS van DE MENSEN wat hun persoonlijke definitie is van een goede kwaliteit van hun eigen leefwereld en wat daarvoor nodig is. Dan wordt niet, zoals nu, een standaardnorm opgelegd waar iedere Eindhovenaar het maar mee moet doen. Momenteel bepalen de aantallen (inzet 1e en 2e lijn, aantal uitkeringen, aantal cultuurprojecten...) en de zelfredzaamheidsscore bezien vanuit de UITVOERDER (dashboard sociaal domein) de norm voor inzet van interventies en besteding van middelen. Er is dus een methode nodig om de kosten te verdelen op basis van behoeftes van DE MENSEN. De behoeftes van DE MENSEN en de IMPACT van interventies, zoals erkenning of een gevoel van veiligheid, die zij ervaren op hun leefwereld zijn maatstaven voor hun eigen kracht. Niet het resultaat gemeten vanuit het systeem maar dat wat mensen zelf voor ogen hebben, subjectief èn concreet vormt de maatstaf. Realisatie We lopen achter op de hedendaagse veranderingen in de samenleving en op het tempo waarin ze plaatsvinden. Er moet er ruimte komen voor informatie-uitwisseling vanuit de leefwereld. Hiervoor zijn instrumenten en dashboards nodig die uitgaan van de leefwereld van mensen en gemeenschappen. Als alle belanghebbenden een plek hebben in deze ruimte, kan voltooiing en doorloop van de leercyclus plaatsvinden. Door dit te faciliteren komen mens en gemeenschap in hun kracht met èn zonder ondersteuning van leefwereldgerichte beroepskrachten. Leefwereldgericht observeren en leren De gemeente kan de verkregen informatie over behoeftes verwerken in het gehele systeem. Hierdoor ontstaat aansluiting bij het uitgangspunt, ontwikkeling van de zelfredzaamheid, waarmee UITVOERDERS en BELEIDSMAKERS al werken. De verkregen informatie geeft MENSEN meer inzicht in de eigen situatie en die van hun gemeenschap. Ook komt voor hen in beeld welke activiteiten en interventies werken en welke niet. Voor de MENSEN is de verwachting dat zij informatie geven over hun behoeftes nieuw. Daarom zal naast facilitering hier ook ondersteuning nodig zijn. De meest kwetsbaren hebben hulp nodig bij het weergeven van hun behoeften. Leefwereldgerichte beroepskrachten kunnen, met de kennis die gevoed wordt door de leercyclus, MENSEN ondersteunen. Dit zal een katalyserende werking hebben op de ontwikkeling van de zelfredzaamheid. De gemeente kan cyclisch de IMPACT op de leefwereld van MENSEN meten van interventies die ontwikkeld zijn op basis van hun informatie. Ook kan zij met deze informatie vanuit de leefwereld van DE MENSEN zien wat de gevolgen van deze impacten zijn, voor uitvoering, beleid en uitgaven op diverse gebieden. Deze gegevens komen niet van een bepaald domein of uit een bepaalde sector maar van inwoners. Hun leefwereld beslaat diverse gebieden. Interventies gebaseerd op de informatie gekregen van DE MENSEN kunnen daarom positieve impact hebben op meerdere gebieden. Deze gebieden behoren niet tot één domein, maar tot een groep mensen met een zelfde behoefte. Er wordt dus geleerd wat de effecten betekenen voor MENSEN, UITVOERDERS en BELEIDSMAKERS. Hierbij kan specifiek gemeten worden wat de impact is op individuen en groepen mensen met vergelijkbare profielen mensen in gemeenschappen de werking en kracht van samenwerkingsverbanden zoals buurtondernemingen en coöperaties de kosten die gemaakt worden door UITVOERDERS en BELEIDSMAKERS Pagina 2 van 6

3 Ageren Met wat wordt gezien en geleerd, past de gemeente zich steeds aan om leefwereldgericht maatwerk te geven met minder verspilling. Zij kan beleidsmakers en uitvoerders stimuleren in deze trend. Denk aan advies betreffende aanpassing van interventies en instrumenten en aan de aanpassing van de manier van werken, informeren en communiceren, waardoor MENSEN op gelijkwaardig niveau in gesprek kunnen met beroepskrachten als individu informatie kunnen delen met een eigen gemeenschap als leden van een gemeenschap in gesprek kunnen voor een gezamenlijk doel als gemeenschap met uitvoerders/beleidsmakers in gesprek kunnen uitvoering kunnen geven aan Right to Challenge UITVOERDERS leefwereldgericht werken inhoud en vorm kunnen geven in staat worden gesteld professionaliteit mee te nemen in de relatie en specifiek te ondersteunen/faciliteren waar nodig BELEIDSMAKERS beleidskaders, sturingskaders en aanbestedingskaders af kunnen stemmen op leefwereldgericht werken passende informatie kunnen geven, zoals voor het Right to Challenge leefwereldgericht werken in het algemeen inhoud en vorm kunnen geven de eigen medewerkers zich lerend kunnen ontwikkelen kosten kunnen besparen wegens de vraaggerichte levering van interventies D66 Eindhoven stelt voor: A Vast te stellen dat informatie vanuit de burger leidend is voor het bijstellen en vernieuwen van het beleid op de gebieden sociaal domein, ruimte, sport en cultuur. D66 stelt voor het college de opdracht te geven om een uitvoeringsplan op de stellen voor de ontwikkeling en implementatie van een dynamisch informatiesysteem met de behoeften van de leefwereld en de impact op de leefwereld als uitgangspunten, met daarin onderstaande onderdelen: B Instrumenten ontwikkelen en implementeren binnen een jaar met gebruik van nieuwe methoden voor ontwikkelen, leren en implementeren, zoals de Lean Startup-methode voor en door DE MENSEN. Waarmee individu en gemeenschap - zijn situatie/behoeften inzichtelijk krijgt, in kaart kan brengen en beoordelen - zelf informatie van belang kan toevoegen aan het dashboard - eigenaarschap over eigen data heeft en kan bepalen welke informatie hij wel en niet deelt en met wie - passende interventie(s) krijgt uit eigen kracht, eigen netwerk, algemene voorzieningen en/of maatwerkvoorzieningen - alle informatie kan zien betreffende rechten en plichten voor en door UITVOERDERS. Waarmee een beroepskracht/organisatie - behoeften van een individu/gemeenschap inzichtelijk krijgt, vanuit het perspectief van diens leefwereld - hun interventies en aanbod aan interventies kunnen afstemmen op de behoeftes van individuen en gemeenschap - de eigen werkwijze en cultuur kan afstemmen op leefwereldgericht werken - informatie van belang kan toevoegen aan het eigen dashboard - informatief bijdraagt aan vorm en inhoud van dashboards van individuen en gemeenschappen - passende interventie(s) kan bieden uit eigen kracht, eigen netwerk, algemene voorzieningen en/of maatwerkvoorzieningen voor en door BELEIDSMAKERS. Waarmee gemeente/zorgverzekeraar Pagina 3 van 6

4 - inzicht krijgt van de impact van het beleid op de leefwereld van specifieke (groepen) individuen en gemeenschappen - inkoop kan afstemmen op kwantitatieve en kwalitatieve informatie over behoeftes van mensen en gemeenschappen - de eigen werkwijze en cultuur kan afstemmen op leefwereldgericht werken - informatie van belang kan toevoegen aan het eigen dashboard - informatief bijdraagt aan vorm en inhoud van dashboards van individuen en gemeenschappen - passende interventie(s) kan bieden uit eigen kracht, eigen netwerk, algemene voorzieningen en/of maatwerkvoorzieningen C Dashboards ontwikkelen en implementeren binnen een jaar met gebruik van nieuwe methoden voor ontwikkelen, leren en implementeren, zoals de Lean Startup-methode. Er zijn drie groepen die een eigen soort dashboard behoeven: DE MENSEN: individuen en gemeenschappen (individual en community dashboards) UITVOERDERS: beroepskrachten en organisaties (executer dashboards) BELEIDSMAKERS: gemeente en zorgverzekeraars (policy dashboards) D66 Eindhoven stelt voor het college de opdracht te geven om het plan uit te voeren, met gebruik van de onderstaande hulpmiddelen. D Deskundigen De dashboards en instrumenten worden vanuit het perspectief van mens en gemeenschap ontwikkeld in co-creatie met betrokkenen, met een grote rol voor mensen en gemeenschappen uit de stad partners in zorg en welzijn zorgverzekeraars Er wordt aansluiting gezocht bij reeds bestaande overlegstructuren, zoals dialoogtafels. E Financiering Voor financiering zijn in verschillende raadsprogramma s middelen gereserveerd om invulling te geven aan de kanteling naar eigen regie, gemeenschapsvorming en inwonersparticipatie. In de begroting betreft het de volgende programma s RP1 Sociale Basis (CP 1.1, 1.2) RP2 Sociale Ondersteuning RP3 Economie, kunst cultuur en sport (CP 3.3) talentontwikkeling (CP 3.4) co-creatie met inwoners (CP 3.5) RP6 Bestuur, dienstverlening en veiligheid (CP 6.1, 6.2). Tevens kan samenwerking worden gezocht met het bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en gemeenschappen (de multiple helix). F Begeleidingscommissie Een begeleidingscommissie instellen bestaande uit mensen uit de stad, beroepskrachten en regiepartijen die de ontwikkeling en het proces begeleiden met de helicopterview die nodig is voor het waarborgen van de kanteling naar het leefwereldperspectief de privacy van gegevens en veiligheid van data waarborgen een methode ontwikkelen, met de leefwereld als uitgangspunt, waarmee ze de tevredenheid op alle niveaus, dus bij MENSEN, UITVOERDERS en BELEIDSMAKERS periodiek meten Pagina 4 van 6

5 D66 Eindhoven stelt voor het college de opdracht te geven om het plan uit te voeren met onderstaande tijdsplanning. G Rapportage en terugkoppeling 1. Het uitvoerings- en implementatieplan binnen drie maanden ter goedkeuring voor leggen aan de raad. 2. Periodiek, per half jaar, de voortgang rapporteren aan de raad 3. Na een jaar rapporteren over de eerste resultaten van de implementatie van de instrumenten, de dashboards en het eigenaarschap van de eigen data. TER INSPIRATIE Standalone monitors Onderstaand een kleine greep uit monitors die vanuit de medische wereld zijn ontwikkeld rondom een indicatie of patiëntenpopulatie. Deze monitors hebben geen interactief platform met alle partijen Buurtplatforms Voorbeeld van veiligheid en privacy van gegevens Een ontwerp raadsbesluit bied ik u hierbij ter vaststelling aan. Paul Gielen (raadslid D66) Pagina 5 van 6

6 Ontwerp raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; Gezien het initiatiefvoorstel van dhr. P. Gielen (D66) Kantelen: ruimte maken voor de leefwereld als uitgangspunt aangeboden d.d. 23 februari 2016; Besluit: 1. vast te stellen dat informatie vanuit de burger leidend is voor het bijstellen en vernieuwen van het beleid op de gebieden sociaal domein, ruimte, sport en cultuur. 2. Hiertoe het college de opdracht te geven om binnen drie maanden een uitvoeringsplan ter besluitvorming aan de raad voor te leggen voor de ontwikkeling en implementatie van een dynamisch informatiesysteem met de volgende onderdelen: a. instrumenten ontwikkelt voor en door de mensen, uitvoerders en beleidsmakers; b. dashboards voor en door de mensen, uitvoerders en beleidsmakers; en hierbij gebruik te maken van de volgende hulpmiddelen: i. deskundigen; ii. financiering. 3. Het college opdracht te geven om na vaststelling van het uitvoeringsplan de ontwikkeling en implementatie van het dynamisch informatiesysteem binnen een jaar te realiseren. 4. Een begeleidingscommissie in te stellen bestaande uit mensen uit de stad, beroepskrachten en regiepartijen met als opdracht: a. begeleiden van de ontwikkeling en het proces met de helicopterview die nodig is voor het waarborgen van de kanteling naar het leefwereldperspectief; b. het waarborgen van de privacy van gegevens en veiligheid van data; c. het ontwikkelen van een methode met de leefwereld als uitgangspunt, waarmee de tevredenheid op alle niveaus, dus bij MENSEN, UITVOERDERS en BELEIDSMAKERS periodiek kan worden gemeten. 5. Halfjaarlijks de voortgang te rapporteren aan de raad en na een jaar te rapporteren over de eerste resultaten van de implementatie van de instrumenten, de dashboards en het eigenaarschap van de eigen data. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van.., voorzitter..., griffier. Pagina 6 van 6