Wegwijs in schenkingen en nalatenschappen

Transcriptie

1 Wegwijs in schenkingen en nalatenschappen Federale Overheidsdienst Financiën

2 Deze brochure werd opgesteld door een werkgroep ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën. Ze mag niet worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zon der voorafgaande schriftelijke toestemming van het Departement. Zij kan even min als een ministeriële aanschrijving worden aangemerkt en derhalve niet in rechte worden opgeworpen. Vormgeving: Stafdienst Strategische Coördinatie en Communicatie. Verantwoordelijke uitgever: Nadine Daoût (Stafdienst Strategische Coördinatie en Communicatie) FOD Financiën - North Galaxy B24 Koning Albert II-laan 33, bus Brussel D/ /4

3 Inhoud Schenkingen 5 Schenking: definitie, soorten... 7 Berekening van het schenkingsrecht 9 Tarieven in de verschillende gewesten 10 Nalatenschappen 35 Geblokkeerde bankrekeningen 37 Overlijden en aangifte van nalatenschap 45 Nalatenschap en berekening van het successierecht 56 Tarieven in de verschillende gewesten 57 Betaling van het successierecht 86 Lexicon 89 3

4

5 Wegwijs in schenkingen en nalatenschappen Schenkingen 5

6

7 Schenking: definitie, soorten... Wat is een schenking? Een schenking is een overeenkomst waarbij een schenker gratis en onherroepelijk afstand doet van een roerend of onroerend goed ten gunste van een begiftigde en waarbij de begiftigde dit goed aanvaardt. Ik wil graag voor mijn overlijden een deel van mijn goederen wegschenken. Is zo een schenking onderworpen aan belastingen? Als u een schenking van roerende goederen overweegt, hebt u verschillende mogelijkheden: een handgift, een onrechtstreekse schenking per overschrijving, een notariële schenking. Schenkingen van onroerende goederen moeten sowieso bij notariële akte gebeuren. Deze akte wordt geregistreerd en hiervoor moet de begiftigde schenkingsrecht betalen. Wat wordt er verstaan onder een handgift? Bij een handgift gaan de roerende goederen gewoon, zonder enige formaliteit, over van de ene hand in de andere. Goederen die hiervoor in aanmerking komen, zijn bijvoorbeeld geld, juwelen, antiek Voor handgiften geldt geen registratieverplichting en moeten dus ook geen registratierechten of schenkingsrechten worden betaald. Worden ze echter wel ter registratie aangeboden, dan zal er natuurlijk schenkingsrecht geheven worden. 7

8 Als de gift niet werd geregistreerd en de schenker overlijdt binnen de 3 jaar na de schenking moet de schenking worden opgenomen in de aangifte van nalatenschap en zijn er dus nog successierechten verschuldigd op het bedrag van de schenking. De tarieven van het successierecht liggen hoger dan die van het registratie- of schenkingsrecht. U kunt, als begiftigde, zelf, dus zonder tussenkomst van de notaris, een handgift laten registeren door de documenten (brieven ) die het bestaan van de schenking aantonen, over te maken aan het registratiekantoor. Wanneer u registratierechten heeft betaald op deze roerende schenking moet u ze als erfgenaam niet meer vermelden in de aangifte van nalatenschap en bent u dus geen successierechten meer verschuldigd. Wat wordt er verstaan onder een onrechtstreekse schenking per overschrijving? Ook voor schenkingen per overschrijving geldt geen registratieverplichting en moeten dus geen registratierechten of schenkingsrechten worden betaald. Worden ze echter wel ter registratie aangeboden, dan zal er natuurlijk schenkingsrecht geheven worden. Als de schenking per overschrijving niet werd geregistreerd en de schenker overlijdt binnen de 3 jaar na de schenking, moet de schenking worden opgenomen in de aangifte van nalatenschap en zijn er dus nog successierechten verschuldigd op het bedrag van de schenking. De tarieven van het successierecht liggen hoger dan die van het registratie- of schenkingsrecht. U kunt, als begiftigde, zelf, dus zonder tussenkomst van de notaris, een onrechtstreekse schenking laten registeren door de documenten (brieven, overschrijvingsbewijzen ) die het bestaan van de schenking aantonen, over te maken aan het registratiekantoor. Wanneer u registratierechten heeft betaald op deze roerende schenking moet u ze als erfgenaam niet meer vermelden in de aangifte van nalatenschap en bent u dus geen successierechten meer verschuldigd. 8

9 Berekening van het schenkingsrecht Hoe wordt het schenkingsrecht berekend? Het schenkingsrecht wordt berekend: op de brutowaarde van de goederen die de begiftigde ontvangt volgens een tarief dat stijgt naarmate de waarde van de goederen toeneemt volgens een tarief dat verschilt naargelang de graad van verwantschap tussen de schenker en de begiftigde (hoe verder de graad van verwantschap, hoe hoger het tarief ) De tarieven verschillen afhankelijk van het gewest waar de schenker op het ogenblik van de schenking zijn fiscale woonplaats heeft. Als de fiscale woonplaats van de schenker tijdens de periode van 5 jaar vóór zijn schenking op meer dan één plaats in België gelegen was, wordt het tarief toegepast van het gewest waar de fiscale woonplaats van de schenker tijdens deze periode het langst gevestigd was. 9

10 Tarieven in de verschillende gewesten VLAAMS GEWEST Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een echtgenoot/samenwonende in het Vlaams Gewest? Gedeelte van de schenking van 0, , , , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen echtgenoten en samenwonenden toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van mijn echtgenoot/samenwonende in het Vlaams Gewest een onroerend goed gekregen heb? De vermindering voor de begiftigde echtgenoot/samenwonende, die minstens 3 kinderen in leven heeft, bedraagt 4 % per kind dat de leeftijd van 21 jaar niet heeft bereikt, zonder dat deze vermindering 124 euro per kind mag overschrijden. Deze vermindering geldt niet bij schenking van een bouwgrond belast met het verlaagd tarief. 10

11 Wat wordt er verstaan onder samenwonende in het Vlaams Gewest? Onder samenwonende wordt in het Vlaams gewest verstaan: de persoon met wie de schenker een verklaring van wettelijke samenwoning heeft afgelegd (= wettelijk samenwonende) de persoon of personen die op de dag van de schenking ten minste 1 jaar ononderbroken met de schenker samenwonen en er een gemeenschappelijke huishouding mee voeren (= feitelijk samenwonende). Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van mijn echtgenoot/samenwonende partner in het Vlaams Gewest een bouwgrond gekregen heb, die volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd is tot woningbouw? Bij schenking van een bouwgrond bestemd tot woningbouw worden tussen echtgenoten/samenwonenden de heffingspercentages tot en met de schijf van tot euro telkens met 2 % verlaagd t.o.v. het gewone tarief. Gedeelte van de schenking van 0, , , , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen echtgenoten en samenwonenden toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten

12 Voorwaarde tot behoud van de vermindering Binnen de drie jaar na de schenking moet een volledig dossier ingediend zijn voor een stedenbouwkundige vergunning voor het bouwen van een woning. Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Vlaams Gewest? Gedeelte van de schenking van 0, , , , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte In rechte lijn belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van een familielid in rechte lijn (ouder, grootouder, kind, kleinkind) in het Vlaams Gewest een bouwgrond gekregen heb, die volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd is tot woningbouw? Bij schenking in rechte lijn van een bouwgrond bestemd tot woningbouw worden de heffingspercentages tot en met de schijf van tot euro telkens met 2 % verlaagd t.o.v. het gewone tarief. 12

13 Gedeelte van de schenking van 0, , , , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte In rechte lijn belasting over voorgaande gedeelten (in EUR) Voorwaarde tot behoud van de vermindering Voor akten verleden vóór 1 januari 2012 Binnen de drie jaar na de schenking moet een volledig dossier ingediend zijn voor een stedenbouwkundige vergunning voor het bouwen van een woning. Voor akten verleden vanaf 1 januari 2012 tot en met 31 december 2014 Het begrotingsdecreet 2012 voorziet voor een laatste maal in een verlenging van dit gunstregime tot 31 december Daarnaast voert het decreet enkele nieuwe voorwaarden in voor de toepassing van het verlaagde tarief. De grond die u wilt schenken, moet volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd zijn voor woningbouw. Nu wordt daar ook aan toegevoegd dat die grond gelegen moet zijn in het Vlaams Gewest. Ook nieuw is dat de persoon aan wie u de grond schenkt het engagement moet aangaan om binnen de vijf jaar vanaf de schenkingsakte zijn hoofdverblijfplaats op het adres van de grond te vestigen. Dat houdt dus de dubbele voorwaarde in dat er op de grond werkelijk een woning wordt gebouwd en dat de begiftigde daar ook effectief gaat wonen. De oude voorwaarde dat de begiftigde binnen de drie jaar een volledige stedenbouwkundig vergunningsdossier moest indienen, vervalt. 13

14 Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een broer of zus in het Vlaams Gewest? Gedeelte van de schenking van 0, , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen broers en zussen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een oom, tante, neef of nicht in het Vlaams Gewest? Gedeelte van de schenking van 0, , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen ooms, tantes, neven of nichten toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten

15 Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende, familielid in rechte lijn, broer of zus, oom, tante, neef of nicht in het Vlaams Gewest? Gedeelte van de schenking van 0, , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte Andere belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende of een familielid in rechte lijn (ouder, grootouder, kind, kleinkind) in het Vlaams Gewest een bouwgrond gekregen heb, die volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd is tot woningbouw? Voor schenkingen van een bouwgrond bestemd tot woningbouw tussen andere personen dan echtgenoten of familieleden in rechte lijn is tot de belastingschijf van euro een tarief van 10 % van toepassing. Daarboven is het gewone tarief voor de schenking van onroerende goederen van toepassing, rekening houdend met de verwantschap tussen schenker en begiftigde. Gedeelte van de schenking van 0, ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen broers en zussen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten

16 Gedeelte van de schenking van 0, ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen ooms, tantes, neven of nichten toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Gedeelte van de schenking van 0, ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen alle andere personen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Voorwaarde tot behoud van de vermindering Voor akten verleden vóór 1 januari 2012 Binnen de drie jaar na de schenking moet een volledig dossier ingediend zijn voor een stedenbouwkundige vergunning voor het bouwen van een woning. Voor akten verleden vanaf 1 januari 2012 tot en met 31 december 2014 Het begrotingsdecreet 2012 voorziet voor een laatste maal in een verlenging van dit gunstregime tot 31 december Daarnaast voert het decreet enkele nieuwe voorwaarden in voor de toepassing van het verlaagde tarief. De grond die u wilt schenken, moet volgens de stedenbouwkundige voorschriften bestemd zijn voor woningbouw. Nu wordt daar ook aan toegevoegd dat die grond gelegen moet zijn in het Vlaams Gewest. Ook nieuw is dat de persoon aan wie u de grond schenkt het engagement moet aangaan om binnen de vijf jaar vanaf de schenkingsakte zijn hoofdverblijfplaats op het adres van de grond te vestigen. Dat houdt dus de dubbele voorwaarde in dat er op de grond werkelijk een woning wordt gebouwd en dat de begiftigde daar ook effectief gaat wonen. De oude voorwaarde dat de begiftigde binnen de drie jaar een volledige stedenbouwkundig vergunningsdossier moest indienen, vervalt. 16

17 Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende in het Vlaams Gewest een onroerend goed gekregen heb? De vermindering voor de begiftigde, die minstens 3 kinderen in leven heeft, bedraagt 2 % per kind dat de leeftijd van 21 jaar niet heeft bereikt, zonder dat deze vermindering 62 euro per kind mag overschrijden. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een echtgenoot/samenwonende in het Vlaams Gewest? Over het brutoaandeel van de begiftigde wordt een recht geheven van 3 %. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Vlaams Gewest? Over het brutoaandeel van elke begiftigde wordt een recht geheven van 3 %. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een ander persoon dan een echtgenoot/samenwonende of een familielid in rechte lijn in het Vlaams Gewest? Over het brutoaandeel van elke begiftigde wordt een recht geheven van 7 %. 17

18 BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Wat is het tarief bij schenking van onroerende goederen aan een echtgenoot/samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een echtgenoot/samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen echtgenoten en samenwonenden toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van mijn echtgenoot/samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een onroerend goed gekregen heb? De vermindering voor de begiftigde echtgenoot/samenwonende, die minstens 3 kinderen in leven heeft, bedraagt 4 % per kind dat de leeftijd van 21 jaar niet heeft bereikt, zonder dat deze vermindering 124 euro per kind mag overschrijden. 18

19 Wat wordt er verstaan onder een samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Onder samenwonende wordt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de persoon verstaan met wie de schenker een verklaring van wettelijke samenwoning heeft afgelegd. Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van mijn echtgenoot/samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een onroerend goed gekregen heb dat bestemd is tot bewoning? Bij schenkingen tussen echtgenoten en samenwonenden van het aandeel in volle eigendom van de schenker in een onroerend goed dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd en dat gelegen is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt registratie- of schenkingsrecht geheven tegen het volgende voordeeltarief. Gedeelte van de schenking van 0, , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen echtgenoten en samenwonenden toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte 2 5, belasting over voorgaande gedeelten

20 Opgelet! Aan de toepassing van dit voordeeltarief zijn de volgende voorwaarden verbonden: 1. De begiftigde mag op datum van de schenking niet reeds voor de geheelheid volle eigenaar zijn van een ander onroerend goed dat geheel of gedeeltelijk bestemd is tot bewoning. 2. De begiftigde moet uitdrukkelijk de toepassing van het voordeeltarief vragen in de akte van schenking of aanvaarding van schenking. 3. In deze akte moet elke begiftigde die de toepassing van het voordeeltarief vraagt uitdrukkelijk verklaren dat hij niet van de toepassing is uitgesloten. 4. Minstens één van de begiftigden, die de toepassing van het voordeeltarief vragen, moet er zich in de akte toe verbinden binnen de 2 jaar na registratie zijn hoofdverblijfplaats te zullen vestigen op het adres van de geschonken woning minstens 5 jaar zijn hoofdverblijfplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te zullen behouden vanaf de datum van vestiging van de hoofdverblijfplaats in de geschonken woning. Let op: De ordonnantie van 16 december 2011 (BS 2 februari 2012) heeft deze voorwaarde afgeschaft voor akten verleden vanaf 12 februari Dit voordeeltarief is niet van toepassing op de schenking van een bouwgrond. 20

21 Wat is het tarief bij schenking van onroerende goederen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte In rechte lijn belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een onroerend goed gekregen heb dat bestemd is tot bewoning? Bij schenkingen in rechte lijn van het aandeel in volle eigendom van de schenker in een onroerend goed dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd en dat gelegen is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt registratie- of schenkingsrecht geheven tegen het volgende voordeeltarief. 21

22 Gedeelte van de schenking van 0, , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte 2 5, In rechte lijn belasting over voorgaande gedeelten Opgelet! Aan de toepassing van dit voordeeltarief zijn de volgende voorwaarden verbonden: 1. De begiftigde mag op datum van de schenking niet reeds voor de geheelheid volle eigenaar zijn van een ander onroerend goed dat geheel of gedeeltelijk bestemd is tot bewoning. 2. De begiftigde moet uitdrukkelijk de toepassing van het voordeeltarief vragen in de akte van schenking of aanvaarding van schenking. 3. In deze akte moet elke begiftigde die de toepassing van het voordeeltarief vraagt uitdrukkelijk verklaren dat hij niet van de toepassing is uitgesloten. 4. Minstens één van de begiftigden, die de toepassing van het voordeeltarief vragen, moet er zich in de akte toe verbinden binnen de 2 jaar na registratie zijn hoofdverblijfplaats te zullen vestigen op het adres van de geschonken woning minstens 5 jaar zijn hoofdverblijfplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te zullen behouden vanaf de datum van vestiging van de hoofdverblijfplaats in de geschonken woning. Let op: De ordonnantie van 16 december 2011 (BS 2 februari 2012) heeft deze voorwaarde afgeschaft voor akten verleden vanaf 12 februari

23 Dit voordeeltarief is niet van toepassing op de schenking van een bouwgrond. Wat is het tarief bij schenking van onroerende goederen aan een broer of zus in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een broer of zus in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen broers en zussen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Wat is het tarief bij schenking van onroerende goederen aan een oom, tante, neef of nicht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een oom, tante, neef of nicht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. 23

24 Gedeelte van de schenking van 0, , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen ooms of tantes en nichten of neven toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Wat is het tarief bij schenking van onroerende goederen aan een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende, familielid in rechte lijn, broer, zus, oom, tante, neef of nicht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende, familielid in rechte lijn, broer, zus, oom, tante, neef of nicht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen alle andere personen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten

25 Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een onroerend goed gekregen heb? De vermindering voor de begiftigde, die minstens 3 kinderen in leven heeft, bedraagt 2 % per kind dat de leeftijd van 21 jaar niet heeft bereikt, zonder dat deze vermindering 62 euro per kind mag overschrijden. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een echtgenoot/samenwonende in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Over het brutoaandeel van de begiftigde wordt een recht geheven van 3 %. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Over het brutoaandeel van elke begiftigde wordt een recht geheven van 3 %. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een ander persoon dan een echtgenoot/samenwonende of een familielid in rechte lijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Over het brutoaandeel van elke begiftigde wordt een recht geheven van 7 %. 25

26 WAALS GEWEST Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een echtgenoot/wettelijk samenwonende in het Waals Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een echtgenoot/samenwonende in het Waals Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , , , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen echtgenoten en wettelijk samenwonenden toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van mijn echtgenoot/wettelijk samenwonende in het Waals Gewest een onroerend goed gekregen heb? De vermindering voor de begiftigde echtgenoot/wettelijk samenwonende, die minstens 3 kinderen in leven heeft, bedraagt 4 % per kind dat de leeftijd van 21 jaar niet heeft bereikt, zonder dat deze vermindering 124 euro per kind mag overschrijden. 26

27 Wat wordt er verstaan onder samenwonende in het Waals Gewest? Onder samenwonende in het Waals Gewest wordt verstaan: de persoon die op het ogenblik van de schenking met de schenker samenwoonde en met wie de schenker een verklaring van wettelijke samenwoning heeft afgelegd overeenkomstig de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek of het Wetboek van Internationaal privaat recht Wat is het tarief bij schenking van een woning aan een echtgenoot/ wettelijk samenwonende in het Waals Gewest? Bij schenking aan een echtgenoot/wettelijk samenwonende van het aandeel in volle eigendom van de schenker in een onroerend goed, dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd, dat gelegen is in het Waals Gewest, en waarin de schenker op het ogenblik van de schenking minstens 5 jaar zijn hoofdverblijfplaats heeft, wordt over het brutoaandeel van elk van de begiftigden tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. 27

28 Gedeelte van de schenking van 0, , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen echtgenoten en samenwonenden toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Schenkingen aan echtgenoten of wettelijk samenwonenden van een onroerend goed dat bestemd is tot bewoning, zijn bovendien vrijgesteld van schenkingsrecht: tot euro tot euro extra wanneer het brutoaandeel per begiftigde niet meer bedraagt dan euro. Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Waals Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Waals Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. 28

29 Gedeelte van de schenking van 0, , , , , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte In rechte lijn belasting over voorgaande gedeelten Wat is het tarief bij schenking van een woning aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Waals Gewest? Bij schenking aan een familielid in rechte lijn van het aandeel in volle eigendom van de schenker in een onroerend goed, dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd, dat gelegen is in het Waals Gewest, en waarin de schenker op het ogenblik van de schenking minstens 5 jaar zijn hoofdverblijfplaats heeft, wordt over het brutoaandeel van elk van de begiftigden tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. 29

30 Gedeelte van de schenking van 0, , , , ,01 Boven tot (inbegrepen) toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte In rechte lijn belasting over voorgaande gedeelten Schenkingen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) van een onroerend goed dat bestemd is tot bewoning, zijn bovendien vrijgesteld van schenkingsrecht: tot euro tot euro extra wanneer het brutoaandeel per begiftigde niet meer bedraagt dan euro. Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een broer of zus in het Waals Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een broer of zus in het Waals Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. 30

31 Gedeelte van de schenking van 0, , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen broers en zussen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een oom, tante, nicht of neef in het Waals Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een oom, tante, nicht of neef in het Waals Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen oom of tantes en nichten of neven toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten

32 Wat is het tarief bij schenking van een onroerend goed aan een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende, familielid in rechte lijn, broer, zus, oom, tante, nicht of neef in het Waals Gewest? Bij schenking van onroerende goederen aan een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende, familielid in rechte lijn, broer, zus, oom, tante, nicht of neef in het Waals Gewest wordt over het brutoaandeel van de begiftigde tegen het volgende tarief registratie- of schenkingsrecht geheven. Gedeelte van de schenking van 0, , , ,01 Boven tot (inbegrepen) Tussen alle andere personen toepasselijk % op overeenstemmend gedeelte belasting over voorgaande gedeelten Kan ik een vermindering van schenkingsrecht genieten wanneer ik van een andere persoon dan een echtgenoot/samenwonende in het Waals Gewest een onroerend goed gekregen heb? De vermindering voor de begiftigde, die minstens 3 kinderen in leven heeft, bedraagt 2 % per kind dat de leeftijd van 21 jaar niet heeft bereikt, zonder dat deze vermindering 62 euro per kind mag overschrijden. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een echtgenoot/samenwonende in het Waals Gewest? In principe wordt een tarief van 3 % geheven op het brutoaandeel. Dit tarief is echter aan bepaalde voorwaarden onderworpen. Als die voorwaarden niet vervuld zijn, wordt het tarief voor schenking van onroerende goederen geheven. 32

33 Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een familielid in rechte lijn (kind, kleinkind, ouder, grootouder) in het Waals Gewest? In principe wordt een tarief van 3 % geheven op het brutoaandeel. Dit tarief is echter aan bepaalde voorwaarden onderworpen. Als die voorwaarden niet vervuld zijn, wordt het tarief voor schenking van onroerende goederen geheven. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een broer of zus, oom of tante, neef of nicht in het Waals Gewest? In principe wordt een tarief van 5 % geheven op het brutoaandeel. Dit tarief is echter aan bepaalde voorwaarden onderworpen. Als die voorwaarden niet vervuld zijn, wordt het tarief voor schenking van onroerende goederen geheven. Wat is het tarief bij schenking van roerende goederen aan een ander persoon dan een echtgenoot/samenwonende of een familielid in rechte lijn, een broer, zus, oom, tante, neef of nicht in het Waals Gewest? In principe wordt een tarief van 7 % geheven op het brutoaandeel. Dit tarief is echter aan bepaalde voorwaarden onderworpen. Als die voorwaarden niet vervuld zijn, wordt het tarief voor schenking van onroerende goederen geheven. 33

34

35 Wegwijs in schenkingen en nalatenschappen Nalatenschappen 35

36

37 Geblokkeerde bankrekeningen Waarom wordt een bankrekening bij het overlijden geblokkeerd? Omdat bij het overlijden van de titularis van een rekening of kluis niet duidelijk is wie zijn rechtsopvolgers zijn, wordt die rekening of kluis door de bankinstelling (de zogenaamde "derde houder" van de tegoeden) geblokkeerd. Een blokkering van rekeningen en koffers op vraag van de administratie gebeurt slechts in één geval: als één of meerdere erfgenamen buiten de Europese Economische Ruimte (*) wonen. Als er geen erfgenamen buiten de Europese Economische Ruimte (*) wonen, is er enkel een informatieverplichting opgelegd aan de derde houders: de tegoeden van de overledene of zijn echtgenoot kunnen worden uitbetaald of teruggegeven nadat de lijst waarop die tegoeden staan vermeld (de zogenaamde lijst 201), aan de administratie werd bezorgd. (*) België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovakije, Slovenië, Spanje, Tsjechië, Zweden. Hoe kan ik een bankrekening laten deblokkeren? Er kan worden overgegaan tot de deblokkering van een bankrekening op vertoon van: een akte van erfopvolging, opgemaakt door de notaris een attest van erfopvolging, afgeleverd door de ontvanger van het registratiekantoor (=successiekantoor) De "verklaring van erfrecht" ondertekend door het gemeentebestuur, bij minieme bedragen, en de "akte van bekendheid" opgemaakt door de vrederechter zijn niet geldig voor de deblokkering. 37

38 De langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) kan tot de helft van het bedrag dat op alle rekeningen staat, met een plafond van euro, als voorschot uitgekeerd krijgen om dringende uitgaven te doen, zonder dat een attest of akte van erfopvolging (zoals in principe vereist is) moet worden voorgelegd. Is de ontvanger van het registratiekantoor altijd bevoegd? De ontvanger van het registratiekantoor die het successiedossier van de overledene beheert, is bevoegd om een attest van erfopvolging af te leveren, als voldaan is aan de volgende voorwaarden: de nalatenschap wordt uitsluitend geregeld volgens de wettelijke erfopvolging. D.w.z.: als de erflater een testament of om het even welke andere akte met laatste wilsbeschikkingen heeft opgemaakt, of heeft laten opmaken, is de ontvanger niet bevoegd; de erflater heeft geen huwelijkscontract of een "aktewijziging huwelijkse voorwaarden" laten opmaken; er zijn geen onbekwame erfgenamen (minderjarige erfgenamen, onbekwaamverklaarden ). Wat verandert vanaf 1 juli 2012? Vanaf 1 juli 2012 moet de notaris of de ontvanger van een registratiekantoor aan wie de erfgenamen vragen om een akte of een attest van erfopvolging op te stellen eerst contact opnemen met de belasting- en sociale administraties. Die moeten onderzoeken of er geen schulden zijn op naam van de overledene en/ of de erfgenamen. Als dat het geval is, kunnen zij dat binnen een termijn van 12 werkdagen melden aan de betrokken notaris of ontvanger. De bankrekeningen kunnen pas worden gedeblokkeerd als in het attest van erfopvolging, in de akte van erfopvolging of onderaan op het afschrift ( expeditie ) bestemd voor de verschillende erfgenamen, wordt opgenomen: dat noch voor de overledene, noch voor de erfgenamen schulden werden gemeld 38

39 dat - ofwel alle gemelde schulden werden betaald - ofwel alle gemelde schulden, voorafgaand aan de vrijgave van de tegoeden van de geblokkeerde rekening(en), worden betaald met die tegoeden. Daarvoor moet de bank wel beschikken over het akkoord van alle erfgenamen. Deze nieuwe maatregel geldt voor alle attesten of akten van erfopvolging die vanaf 1 juli 2012 afgeleverd worden. Opgelet: Alvorens zij een akte of attest van erfopvolgingaanvragen, doen de erfgenamen er goed aan om -in de mate van het mogelijke- op voorhand hun nog niet betaalde vervallen fiscale en sociale schulden te betalen. Op die manier vermijden of beperken zij het risico dat alsnog melding wordt gemaakt van schulden en versnellen zij het deblokkeren van de bankrekeningen. Wat kost een akte of een attest van erfopvolging? De kosten voor de notariële akte van erfopvolging houden registratierechten (25 euro), rechten op geschriften (7,5 euro), erelonen en aktekosten van de notaris in. Het attest van erfopvolging afgeleverd door de ontvanger van het registratiekantoor is gratis. Hoe kan ik een attest van erfopvolging aanvragen bij de ontvanger van het registratiekantoor? Er zijn voor de erfgenamen twee manieren om een attest van erfopvolging aan te vragen: EERSTE MANIER U neemt contact op met om het even welk registratiekantoor. Afhankelijk van de inlichtingen waarover u op dat moment beschikt, krijgt u van het registratiekantoor een aanvraagformulier dat 39

40 niet vooringevuld is gedeeltelijk vooringevuld is volledig vooringevuld is Als u onmiddellijk een volledig vooringevuld aanvraagformulier wenst te krijgen, raden wij u aan de volgende documenten mee te nemen naar het registratiekantoor: een origineel uittreksel uit de overlijdensakte afgeleverd door het gemeentebestuur; (een kopie van) het (of de) trouwboekje(s) van de overledene (in het bijzonder de bladzijden met de identiteit van de echtgenoten en de afstammelingen en de vermelding omtrent een huwelijkscontract); als de overledene geen afstammelingen heeft nagelaten, daarenboven een kopie van het (of de) trouwboekje(s) van de ouders van de overledene en van zijn (half )broers en (half )zussen. In ieder geval moeten de volledige identiteitsgegevens van alle erfgenamen van de overledene voorkomen in het aanvraagformulier. De verklaringen die door de aanvrager worden gedaan in het aanvraagformulier moeten juist zijn en worden op eer gedaan. TWEEDE MANIER Vul zelf een aanvraagformulier in via internet. Bewaar dit document op uw pc. Vul het formulier in en volg de instructies op het aanvraagformulier. Print het document, onderteken het en dien het in op een registratiekantoor samen met de hierboven vermelde documenten (uittreksel overlijdensakte, trouwboekje(s). U kunt met dit document en de bijhorende stukken bij om het even welk registratiekantoor terecht. Om de procedure te versnellen, raden wij u echter aan het document onmiddellijk aan het bevoegde kantoor te bezorgen. U kunt de gegevens van dat bevoegde registratiekantoor opzoeken via de toepassing "Info-successie". 40

41 Hoe ken ik het bevoegde registratiekantoor? Houd volgende gegevens bij de hand: het nationaal nummer van de overledene (het nationaal nummer vindt u terug op de elektronische identiteitskaart en op de SIS-kaart van de overledene); de woonplaatsen waar de overledene gedurende de laatste vijf jaar voor zijn overlijden was ingeschreven in het bevolkingsregister met de respectievelijke periodes (begin- en einddatum van de inschrijving in het bevolkingsregister op een specifiek adres). Ga als volgt te werk: Ga naar de website van de FOD Financiën: > E-services > E-services voor particulieren > Info Succ. Klik op "Nederlandstalige versie". Klik op "OK" in de nu verschijnende pop-up. Geef in het invulvak het nationaal nummer in van de overledene. Klik op "dienst?". Vul in het deel "Gegevens van de overledene" naam, voornaam en overlijdensdatum van de overledene in. Vul in het deel "Uw gegevens" uw naam, voornaam en telefoonnummer in, en stip bij contact "telefoon" aan. Klik op (verder). Klik op de knop "woonplaats toevoegen". Kies de eerste letter of het eerste teken van de gemeente of stad waar de overledene bij zijn overlijden ingeschreven was in het bevolkingsregister. Kies nu de juiste gemeente in het uitklapvenster eronder. Geef de datum vanaf wanneer de overledene op deze woonplaats ingeschreven was. Geef de datum tot wanneer de overledene op deze woonplaats ingeschreven was (overlijdensdatum). Klik op (terug). Vermeld via de knop "woonplaats toevoegen" alle plaatsen waar de overledene in de 5 jaar voor zijn overlijden zijn fiscale woonplaats had. Wanneer alle woonplaatsen toegevoegd zijn, druk dan op (verder). De 41

42 gegevens van het bevoegd kantoor verschijnen op het scherm. U kunt deze bladzijde afdrukken via het menu "Bestand", "Afdrukken". Verlaat het programma. Wanneer krijg ik het attest van erfopvolging van de ontvanger van het registratiekantoor? De ontvanger levert het attest af met vermelding van het aandeel van ieder van de erfgenamen in de nalatenschap nadat: hij de gegeven documenten (uittreksel uit de overlijdensakte ) en inlichtingen heeft onderzocht hij eventueel bijkomende inlichtingen heeft opgevraagd hij de documentatie van de administratie heeft geraadpleegd hij het Rijksregister heeft geconsulteerd hij bevestiging heeft gekregen van het Centraal Register van Testamenten (CRT) dat geen inschrijving op naam van de overledene bekend is (informatie die in principe de dag volgend op de vraag gesteld aan het CRT wordt meegedeeld); hij de aanvraag voor het attest heeft gemeld aan de belasting- en sociale administraties de termijn van 12 dagen waarbinnen die diensten schulden kunnen melden, verstreken is (eventueel) hem de betalingsbewijzen van de gemelde schulden werden voorgelegd Concreet wil dit zeggen dat : u ongeveer drie weken moet rekenen voor de aflevering van een attest van erfopvolging waarin staat dat geen melding van schulden werd gedaan; de aflevering van een attest van erfopvolging waarin staat dat de gemelde schulden zijn betaald, vlug kan gebeuren op voorwaarde dat alle betalingsbewijzen tijdig worden voorgelegd; als het attest niet kan afgeleverd worden binnen de drie maanden nadat de belasting- en sociale administraties in kennis werden gesteld van de aanvraag, moeten die in principe opnieuw geraadpleegd worden. 42

43 Stelt de bank zich in alle gevallen tevreden met het attest van erfopvolging? Als aan alle voorwaarden is voldaan en op vertoon van het attest van erfopvolging zal de bank akkoord gaan met de vrijgave van gelden, fondsen of waarden ingeschreven op naam van de overledene en/of zijn of haar echtgenoot. Zoals hoger vermeld is er geen attest of akte van erfopvolging vereist voor de langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) voor de som dat de helft bedraagt van het bedrag dat op alle rekeningen staat tot een plafond van euro. Elke bank behoudt zich echter het recht voor om elk gevolg te weigeren aan om het even welk attest van erfopvolging ingeval er een bankkoffer werd gehuurd door de overledene of zijn echtgenoot. Kan de ontvanger of de notaris weigeren om een attest of akte van erfopvolging op te maken? Zij kunnen dit weigeren als zij aan de hand van de afgelegde verklaringen en de verrichte opzoekingen niet met zekerheid de erfgenamen kunnen aanwijzen. Als hij onbevoegd is om het attest op te maken, moet de ontvanger de aanvraag weigeren. Is een attest of akte van erfopvolging voldoende voor de deblokkering van de banktegoeden? Deze documenten volstaan, maar voor de overdracht van de tegoeden op naam van de erfgenamen moet iedereen aanwezig zijn of moet u over de nodige volmachten beschikken. Neem contact op met uw bank voor de praktische schikkingen. 43

44 Is het mogelijk om de bank bepaalde gewone schulden te doen betalen voordat de tegoeden op de bankrekening volledig zijn vrijgemaakt? Op verzoek van de notaris of van de rechthebbenden (erfgenamen, algemene legatarissen ) kan een bank overgaan tot het betalen van een aantal gewone schulden: de bevoorrechte schulden (bedoeld in de hypotheekwet): - de gerechtskosten gemaakt in het gemeenschappelijk belang van de schuldeisers - de begrafeniskosten in verhouding tot de stand en het vermogen van de overledene - de kosten van de laatste ziekte gedurende één jaar - de schuldvorderingen van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering - de bijdragen verschuldigd aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid - de levering van levensmiddelen gedaan aan de schuldenaar en zijn familie gedurende 6 maanden de volgende kosten verbonden aan de laatste woonplaats van de overledene, met een vervaldag binnen de laatste 3 maanden voor en de eerste 6 maanden na het overlijden: - de levering van water, elektriciteit, stookolie, gas - de brandverzekering - de huur - de aflossing van een hypothecair krediet (volgens het afbetalingsplan van kracht bij het overlijden) 44

45 Overlijden en aangifte van nalatenschap WANNEER? Wanneer moet een aangifte van nalatenschap worden ingediend? Een aangifte van nalatenschap moet worden ingediend wanneer door een overlijden de goederen van de overledene worden verkregen door zijn erfgenamen of door in zijn testament aangeduide legatarissen. Moet er altijd een aangifte van nalatenschap worden ingediend? In principe is het indienen van een aangifte van nalatenschap verplicht. De administratie stelt zich soepel op en eist niet dat een aangifte wordt ingediend als de volgende 2 voorwaarden vervuld zijn: 1. de nalatenschap van de rijksinwoner bevat geen onroerende goederen en 2. er is geen successierecht verschuldigd. Binnen welke termijn moet de aangifte van nalatenschap worden ingediend? De termijn voor het indienen van de aangifte van nalatenschap wordt bepaald door de plaats van het overlijden. De berekening van de termijn gebeurt van datum tot datum te rekenen vanaf de dag van het overlijden. 45

46 De termijn bedraagt als het overlijden plaatsheeft 5 maanden in België 6 maanden in een ander Europees land 7 maanden buiten Europa Opgelet: Voor elk overlijden vanaf 1 augustus 2012 zijn de termijnen voor het indienen van de aangifte van nalatenschap met één maand ingekort. De nieuwe termijn bedraagt als het overlijden plaatsheeft 4 maanden in België 5 maanden in een ander Europees land 6 maanden buiten Europa Wanneer de laatste dag van de termijn samenvalt met een sluitingsdag van het registratiekantoor wordt de termijn verlengd tot de eerstvolgende openingsdag van het kantoor. Kan de indieningstermijn voor de aangifte van nalatenschap worden verlengd? De erfgenamen kunnen, in geval van ernstige moeilijkheden, een aanvraag tot verlenging doen bij het registratiekantoor waar de aangifte moet worden ingediend. Een dergelijke aanvraag is niet meer mogelijk wanneer de indieningstermijn voor de aangifte van nalatenschap al verstreken is. De verlenging van de indieningstermijn brengt in geen geval een uitstel van de betalingstermijn of van de intresten met zich mee. Wat gebeurt er wanneer de aangifte van nalatenschap laattijdig wordt ingediend? Wanneer de aangifte niet tijdig wordt ingediend, loopt iedere erfgenaam een boete op van 25 euro per maand vertraging. 46

47 WIE? Wie is verplicht de aangifte van nalatenschap in te dienen? De volgende personen zijn verplicht de aangifte van nalatenschap in te dienen: a) voor de nalatenschap van een rijksinwoner: de erfgenamen de algemene legatarissen. b) voor de nalatenschap van een niet-rijksinwoner: diegenen die de in België gelegen onroerende goederen verkrijgen die afhangen van de nalatenschap. Mag ik als erfgenaam zelf de aangifte van nalatenschap opstellen? Omdat het opstellen van de aangifte van nalatenschap een grondige kennis van het fiscaal en burgerlijk recht vereist, doen de erfgenamen meestal een beroep op een bevoegd persoon (bijvoorbeeld een notaris). Maar u mag als erfgenaam de aangifte van nalatenschap natuurlijk ook zelf opstellen. U kan op het registratiekantoor waar u de aangifte moet indienen inlichtingen krijgen over de wettelijke voorschriften waaraan de aangifte moet beantwoorden. De medewerkers van het registratiekantoor mogen echter niet meewerken aan het opstellen van de aangifte zelf. 47

48 HOE? Hoe moet de aangifte van nalatenschap worden opgesteld? Voor het opstellen van de aangifte moeten de erfgenamen een formulier gebruiken dat hen samen met de uitnodiging tot indiening van de aangifte wordt opgestuurd door het bevoegde registratiekantoor. Het is niet omdat u geen formulier heeft ontvangen dat u geen aangifte moet indienen. Het formulier is gratis te krijgen in elk registratiekantoor, maar kan ook worden gedownload via de website U gaat naar Myminfin zonder authentificatie en kiest het tabblad formulieren (onder gegevens en documenten) onder het thema Successierechten > Aangifte van nalatenschap. U heeft de keuze tussen een blanco aangifteformulier of een aangifteformulier met leidraad. Indien u zelf uw aangifteformulier downloadt, vraagt de administratie u wel om gebruik te maken van papier van goede kwaliteit. De individuele bladen moeten genummerd zijn en aan elkaar geniet. Onderaan het laatste blad wordt vermeld hoeveel bladen de aangifte telt: Deze aangifte bevat bladen. In de aangifte moeten alle gegevens worden opgenomen die de berekening van het successierecht mogelijk maken d.w.z. de juiste samenstelling van de nalatenschap, de waarde van de goederen, wie wat uit de nalatenschap verkrijgt, enz. WAT? Welke gegevens en goederen moeten worden aangegeven in de aangifte van nalatenschap? De volgende gegevens en goederen moeten worden vermeld in de aangifte van nalatenschap: de ondergetekenden of aangevers De aangifte van nalatenschap moet worden ondertekend door alle aangevers. 48

49 De aangevers vermelden hun naam, voornamen, rijksregisternummer (bij gebrek aan het rijksregisternummer hun woonplaats, geboorteplaats en -datum) en de relatie tot de overledene. Indien de aangevers gehuwd zijn, vermelden zij ook de naam en voornamen van hun echtgenoot of echtgenote. de overleden persoon De aangifte vermeldt de naam, voornamen, beroep, domicilie, geboorteplaats en -datum van de overledene. Ook de plaats en de datum van overlijden moeten worden vermeld. Ingeval de overledene een rijksinwoner betreft, moet de aangifte uitdrukkelijke melding maken van het adres, de datum en de duur van de vestiging van de verschillende fiscale woonplaatsen die de overledene gehad heeft in de periode van 5 jaar vóór zijn overlijden. de uitgesloten erfgenamen Indien de overledene in zijn wilsbeschikking of een contractuele beschikking erfgenamen heeft uitgesloten, moet de identiteit van deze uitgesloten erfgenamen in de aangifte worden vermeld. de erfgenamen, legatarissen of begiftigden Deze personen vermelden hun naam, voornamen, rijksregisternummer en wat door ieder van hen uit de erfenis wordt verkregen. de keuze van woonplaats De erfgenamen, legatarissen en begiftigden kiezen één adres waarnaar alle correspondentie wordt gestuurd. de schenkingen onder de levenden In de aangifte moet worden vermeld of de overledene aan zijn erfgenamen, legatarissen of begiftigden binnen de 3 jaar vóór zijn overlijden schenkingen heeft gedaan waarover ja dan neen schenkingsrecht werd geheven. 49