VERSLAG OVER HET WERKJAAR (activiteiten van 1 september 2008 t.e.m. 31 augustus 2009)

Transcriptie

1 VERSLAG OVER HET WERKJAAR (activiteiten van 1 september 2008 t.e.m. 31 augustus 2009) In dit verslag wordt eerst een schets gegeven van de structuur, activiteiten en werking van NOvELLe. Daarna wordt verslag gedaan over de verschillende types van activiteiten. Achtereenvolgens komen aan de orde: - de 5 projecten; - de 7 thema s van het beleidsgericht overleg. Voor een aantal van die thema s wordt tevens deelgenomen aan werkgroepen ingesteld door het inter expertisenetwerk overleg, d.i. het overleg tussen de 4 Vlaamse expertisenetwerken voor lerarenopleiding en het ene regionale platform; - de samenwerking met de School of Education (Expertisenetwerk van de Associatie K.U. Leuven) en BEO (Expertisenetwerk van de Universitaire Associatie Brussel); - andere vormen van samenwerking, namelijk die met de AUHL (Associatie Universiteit-Hogescholen Limburg), het inter ENW overleg, de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Hasselt en het Steunpunt Onderwijs van de Provincie Limburg. Voor elk type van activiteiten worden tevens de hoofdlijnen van de planning voor het werkjaar aangegeven. In ondernam NOvELLe ook het DIPLON-project in het kader van de diversiteitsprojecten voor de lerarenopleidingen. Over DIPLON wordt afzonderlijk uitvoerig gerapporteerd. Hierna worden, waar zinvol, verbanden tussen DIPLON en andere activiteiten aangeduid. Ter afronding wordt in schematische vorm een stand van zaken gegeven t.a.v. de opdrachten en desbetreffende meetfactoren zoals vastgelegd in de beheersovereenkomst met de Vlaamse overheid voor de periode

2 ACTIVITEITENVERSLAG (incl. planning voor ) 1 Structuur, activiteiten en werking van NOvELLe 1.1 Partnerinstellingen: toetreding van CVO Lino, Lommel NOvELLe (het Regionaal Platform Lerarenopleiding Limburg) werd opgericht op 27 april 2007, conform het decreet betreffende de lerarenopleidingen van 6 december Oprichters en tevens leden van NOvELLe zijn: - de Universiteit Hasselt / transnationale Universiteit Limburg, - de hogescholen: Katholieke Hogeschool Limburg, Provinciale Hogeschool Limburg, Xios Hogeschool Limburg, - de centra voor volwassenenonderwijs: CVO Limlo Diepenbeek, CVO STEP Hasselt, CVO De Oranjerie Diest. Penvoerende instelling van NOvELLe is de Universiteit Hasselt. De Katholieke Hogeschool Limburg maakt tevens deel uit van het Expertisenetwerk van de Associatie K.U. Leuven (School of Education). Ook CVO Limlo heeft het beleidsplan van dat expertisenetwerk onderschreven en participeert aan tal van activiteiten van de School of Education. Vanaf het schooljaar is de bevoegdheid voor de (specifieke) lerarenopleiding die de CVO STEP Hasselt voorheen organiseerde te Lommel, overgedragen aan de CVO Lino. Op 11 februari 2009 is CVO Lino formeel toegetreden door NOvELLe. Daartoe werd door CVO Lino en door de 7 stichtende leden van NOvELLe een addendum bij de kaderovereenkomst ondertekend. Voordien namen vertegenwoordigers van CVO Lino reeds als waarnemers deel aan de vergaderingen van de Beleidsgroep en Stuurgroep (zie hierna, bij punten en 1.3.2). De participatie van CVO Lino aan de activiteiten van NOvELLe gebeurt vooralsnog via medewerkers van CVO STEP, die tevens docent zijn in de SLO van CVO Lino. 1.2 Overzicht van activiteiten Bij de activiteiten die de leden van NOvELLe in onderlinge samenwerking ondernemen, wordt een onderscheid gemaakt tussen projecten en beleidsgericht overleg. Bij projecten gaat het om sterk praktijkgericht, beleidsondersteunend onderzoek dat moet uitmonden in de ontwikkeling van concrete aanpakwijzen, c.q. materialen voor het onderwijs, de lerarenopleiding, de nascholing en professionalisering van leraren. De thema s diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid staan centraal. Daarover worden 3 projecten ondernomen: één over 2

3 het kleuter- en basisonderwijs, een ander over het secundair onderwijs en nog een ander over de lerarenopleidingen. Daarnaast is er een project over harmonisering en digitalisering van de informatie- en documentenstroom i.v.m. stages. Een vijfde onderwerp, e-communicatie als opleidingsdidactisch middel in de praktijkcomponent, sluit daar nauw bij aan. Deze laatste twee projecten hebben ook geleid tot de adoptie van de e-tool EPOS, ontwikkeld door PHL, door 5 andere partnerinstellingen. Voor elk project is er een projectteam, samengesteld uit medewerkers van verschillende partnerinstellingen. Deze teams werken nauw samen met de Coördinatiecel van NOvELLe. Bij beleidsgericht overleg gaat het vooral om de inventarisatie en/of beschrijving van de bestaande situatie i.v.m. een aantal thema s. Bedoelingen zijn: identificatie van knelpunten of van goede praktijkvoorbeelden, uitwisseling van expertise en/of exploratie van mogelijke acties en samenwerking. Zo een overleg wordt gevoerd over 7 thema s, die aansluiten bij de strategische doelen en prioritaire actiepunten van NOvELLe, evenals bij de opdrachten zoals geformuleerd in de beheersovereenkomst met de Vlaamse Regering. Beleidsgericht overleg wordt, op basis van voorbereidend werk door de Coördinatiecel, gevoerd door de Stuurgroep van NOvELLe. Voor enkele thema s van dit beleidsgericht overleg wordt er samengewerkt met de andere expertisenetwerken in het inter ENW overleg. Voor de gemeenschappelijke opdrachten uit de beheersovereenkomsten werden een aantal inter ENW werkgroepen opgezet, met telkens één ENW als voortrekker en actieve participatie vanwege de andere ENW s. Voor de werkgroep rond het thema Modulair kader SLO s neemt NOvELLe de voortrekkersrol op zich. In juni 2009 werd door het inter ENW overleg nog een andere werkgroep opgericht, die door NOvELLe zal getrokken worden: de werkgroep harmonisering van stageovereenkomsten en aanvragen, die in van start zal gaan. Andere activiteiten van NOvELLe kaderen in samenwerkingsovereenkomsten met Expertisenetwerken voor lerarenopleiding, namelijk: - het Expertisenetwerk School of Education (SoE) (Associatie K.U. Leuven), - het Brussels Expertisenetwerk Onderwijs (BEO) (Universitaire Associatie Brussel). De samenwerking met het Expertisenetwerk School of Education (SoE) neemt drie vormen aan: - KHLim en CVO Limlo zijn niet alleen lid van NOvELLe, maar hebben ook het beleidsplan van SoE onderschreven. Deze 2 instellingen nemen dan ook aan tal van activiteiten van SoE deel; - daarnaast wordt tussen NOvELLe en SoE systematisch en regelmatig overleg gepleegd over een aantal thema s; - in principe kunnen individuele partners van NOvELLe deelnemen aan werkgroepen en projecten van SoE. De samenwerking met BEO omvat de volgende activiteiten: - via de Stuurgroep, resp. de Coördinatiecel wordt systematisch en regelmatig overleg gepleegd over een aantal thema s; - XIOS, CVO De Oranjerie en CVO STEP (en via deze laatste parner ook CVO Lino) nemen deel aan BEO-projecten Diversiteit en Mentorenvorming ; 3

4 - BEO neemt d,m,v, een vertegenwoordiging deel aan het NOvELLe-project Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in de lerarenopleidingen, Tevens is er een overeenkomst voor samenwerking met AUHL (Associatie Universiteit Hogescholen Limburg). Verder participeert NOvELLe, zoals eerder vermeld, aan het inter ENW overleg. Bovendien wordt overleg gepleegd met de pedagogische begeleidingsdiensten en het Steunpunt Onderwijs van de Provincie Limburg. 1.3 Bestuur en structuur Beleidsgroep NOvELLe wordt bestuurd door de Beleidsgroep. Deze bestaat uit één stemgerechtigd vertegenwoordiger per deelnemende instelling. Verdere deelnemers aan de Beleidsgroep zijn de coördinator van NOvELLe (met adviserende stem) en de medewerker van de Coördinatiecel (als verslaggever). Samenstelling in Instelling Vertegenwoordiger UHasselt / tul Vanaf : Erna Nauwelaerts, vice-rector (voorheen: Luc De Schepper, rector) KHLim Willy Indeherberge, algemeen directeur plvv.: Odette Vanlaer, departementshoofd lerarenopleiding PHL Ben Lambrechts, algemeen directeur plvv.: Marc Hermans, departementshoofd lerarenopleiding XIOS Dirk Franco, algemeen directeur plvv.: Vera Goossens, departementshoofd lerarenopleiding CVO Limlo Jos Faes, algemeen directeur CVO STEP Willy Vanhove, algemeen directeur Scholengroep 16 plvv.: Roger Boonen, directeur CVO STEP CVO De Oranjerie Guy Beckx, algemeen directeur Scholengroep 12 GO! plvv.: Lut Lippeveld, directeur CVO De Oranjerie CVO Lino (tot 10/02/09 als waarnemer, daarna als gewoon lid) Joep Bullen, algemeen directeur Scholengroep 15 GO! plvv.: Patricia Mostmans, directeur CVO Lino NOvELLe (Coördinatiecel) Jan Broeckmans, coördinator NOvELLe (adviserende stem) Marijke Huber, medewerker Coördinatiecel (verslaggever) De Beleidsgroep vergaderde 3 maal in : - op 8 oktober 2008, - op 11 februari 2009, - op 10 juni De andere geplande vergaderingen (voorzien voor 10 december 2008 en 22 april 2009) werden vervangen door consultaties per . 4

5 1.3.2 Stuurgroep De Stuurgroep doet beleidsvoorbereidend en -uitvoerend werk, geeft sturing aan het dagelijkse management en behandelt alle elementen van operationalisering. De Stuurgroep bestaat uit de leden van de Coördinatiecel (zie 1.3.3) en één vertegenwoordiger uit de lerarenopleiding per deelnemende instelling en wordt voorgezeten door de coördinator van NOvELLe. In april 2008 werd beslist om vertegenwoordigers van VSKO, GO! en OVSG met adviserende stem op te nemen in de Stuurgroep. Daaraan werden in vertegenwoordigers van het Provinciaal Onderwijs Limburg toegevoegd. Deze vertegenwoordigers van de netten worden minstens tot de vergaderingen bij het begin en bij het einde van elk werkjaar uitgenodigd, dit met het oog op de rapportering over het voorbije jaar en de activiteitenplanning voor het komende jaar. Samenstelling in Instelling Vertegenwoordiger NOvELLe Jan Broeckmans, coördinator NOvELLe voorzitter stuurgroep (Coördinatiecel) Marijke Huber, medewerker coördinatiecel verslaggever UHasselt / tul Jan Broeckmans, coördinator lerarenopleiding TEW KHLim Odette Vanlaer, departementshoofd lerarenopleiding plvv.: Herman Van Esbroeck PHL Marc Hermans, departementshoofd lerarenopleiding plvv.: Corry Hermans XIOS Vera Goossens, departementshoofd lerarenopleiding plvv.: Ingrid Heps CVO Limlo Jos Faes, algemeen directeur plvv.: Danny Robben CVO STEP Roger Boonen, directeur plvv. Liesbet Smids CVO De Oranjerie Ben Naten, adjunct-directeur plvv.: Lut Lippeveld, directeur CVO Lino Patricia Mostmans, directeur (tot 10/02/09 als plvv.: Kristof Severens waarnemer, daarna als gewoon lid) Met raadgevende stem VSKO Eddy Awouters plvv. Lieve Machiels GO! André Lavric plvv.: Yves Cohen OVSG Miet Bogaert PSOL (Steunpunt Onderwijs Provincie Limburg) Peter Annaert Luk Robijns 5

6 De Stuurgroep vergaderde 6 maal in : - 18 september 2008, - 20 november 2008, - 29 januari 2009, - 19 maart 2009, - 4 juni 2009, - 8 juni De vergadering van 4 juni bestond uit een vrij gedetailleerde verslaggeving over de 5 projecten en DIPLON. Die verslaggeving werd verzorgd door de projectteams. Naast de 5 vergaderingen waren er een aantal consultatierondes per . Tevens wordt sinds februari 2009 gewerkt met een type van nieuwsbrief aan de Stuurgroep: 2 maal per maand worden alle relevante documenten en mededelingen gebundeld en beschikbaar gesteld op het elektronisch platform Coördinatiecel Het dagelijkse management van NOvELLe is in handen van de Coördinatiecel. Deze bestaat uit de coördinator van NOvELLe en een medewerker, met name: - Jan Broeckmans, Universiteit Hasselt (coördinator) en - Marijke Huber, Universiteit Hasselt (medewerker). Beiden zijn halftijds aangesteld in deze functie. De Coördinatiecel is gelokaliseerd bij de Universiteit Hasselt, de penvoerende instelling voor NOvELLe. De Coördinatiecel voert de volgende taken uit: - Beleidsvoorbereiding en opvolging: voorbereiding en opvolging van de vergaderingen van de Stuurgroep en de Beleidsgroep. Tevens: verzorgen van de doorstroming van informatie naar de leden van de Stuurgroep via het elektronisch platform. - Woordvoerder t.a.v. de Vlaamse overheid: overleg (samen met de vertegenwoordigers van de expertisenetwerken) met het departement Onderwijs en Vorming; inhoudelijke en financiële verslaggeving t.a.v. de Vlaamse overheid. - Voor de projecten (cfr. deel 2 van dit rapport): inhoudelijke aansturing en opvolging; logistieke ondersteuning, o.m. door opzet en onderhoud van het elektronisch platform dat door de projecten als communicatiemiddel wordt gebruikt; m.b.t. de e-tool EPOS (zie hierna in deel 2, bij de rapportering over project 5): afsluiten van het dienstverleningscontract tussen PHL en de betrokken partnerinstellingen; opvolging van de financiële aspecten van dit contract; coördinatie van de communicatie tussen PHL en de andere partners; rapportering aan de Stuurgroep en de Beleidsgroep; communicatie tussen projecten en Stuurgroep, evenals tussen projecten onderling. - Voor het beleidsgericht overleg (cfr. deel 3 van dit rapport): planning en uitvoering; 6

7 inhoudelijke coördinatie en organisatie van de studienamiddagen over kwaliteitszorg en vakdidactiek in de CVO s (resp. op 6 en 27 mei 2009) (zie deel 3 hierna, thema s 4 en 5); opvolging van de inter ENW werkgroepen via de NOvELLevertegenwoordigers; rapportering aan de Stuurgroep en de Beleidsgroep. - Woordvoerder in het overleg met de externe partners, c.q. samen met andere vertegenwoordigers van de Stuurgroep en/of de partnerinstellingen. Dit geldt o.m. voor de samenwerking met: de School of Education (Expertisenetwerk van de Associatie K.U. Leuven) (cfr. 4.1), BEO (Brussels Expertisenetwerk, Universitaire Associatie Brussel) (cfr. 4.2), AUHL (Associatie Universiteit-Hogescholen Limburg) (cfr ), de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Hasselt (cfr ), het Steunpunt Onderwijs van de Provincie Limburg (cfr ), het inter expertisenetwerk overleg (cfr ) - Coördinatie van de inter ENW werkgroep modulair kader (cfr. thema 1 van het beleidsgericht overleg zie deel 3 van dit rapport). - Financieel en administratief management van NOvELLe. - Coördinatie van het DIPLON-project: aansturen en opvolgen van de diverse projectteams, rapportering aan de Stuurgroep, financieel beheer, rapportering aan de overheid, opstellen en indienen van verlengingsaanvraag. - Organisatie van de activiteiten voor externe berichtgeving en disseminatie van resultaten, inclusief editing van publicaties. - Beheer van de NOvELLe-website (cfr. 1.4). - Aanspreekpunt voor alle externe contacten. 1.4 Externe berichtgeving - disseminatie De inspanningen op dit punt zijn in relatief beperkt gebleven. Vermeldenswaard zijn: - de publicaties over projecten 1, 3 en 4 (zie hierna, in deel 2, bij de deelrapporten over die projecten); - de resonantiegroepen die werden geraadpleegd door projectteams 1 en 4 (idem); - de bijdragen over project 3 (en over DIPLON) op de Dag van het Onderwijs van de AUHL ( Alle talenten aangesproken, 31/03/2009); - de studiedagen over Kwaliteitszorg in de Specifieke Lerarenopleidingen (06/05/2009) en Vakdidactiek in de Specifieke Lerarenopleidingen (27/05/2009), die open stonden voor partners van alle Vlaamse expertisenetwerken (zie hierna in deel 3, thema s 4 en 5); - de (continue) actualisering van de NOvELLe-website zowal wat betreft de algemene gegevens als wat betreft de projecten. Voor wordt (opnieuw) een studiedag gepland, met brede rapportering over alle activiteiten en resultaten van NOvELLe. Die studiedag zal wellicht in mei 2010 plaatsvinden. Daarnaast worden de andere vormen van berichtgeving gecontinueerd. Voor zover al afgerond, zullen ook de digitale portfolio s (wiki s) van projecten 1, 2 en 3 publiek toegankelijk worden. 7

8 2 Projecten Er worden 5 projecten ondernomen: 1 Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in het basisonderwijs. 2 Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in het secundair onderwijs. 3 Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in de lerarenopleidingen. 4 Harmonisering en digitalisering van informatie- en documentenstroom i.v.m. stages. 5 E-communicatie als opleidingsdidactisch middel in de praktijkcomponent. Projecten 4 en 5 hebben ook geleid tot de introductie van de e-tool EPOS, ontwikkeld door PHL, in 5 andere partnerinstellingen. Aan de eerste 3 projecten wordt door alle partners van NOvELLe deelgenomen. Aan projecten 4, 5 en de adoptie van EPOS wordt geparticipeerd door UHasselt, PHL, XIOS, CVO STEP en CVO De Oranjerie. De deelname van CVO STEP impliceert dat ook CVO Lino bij deze projecten betrokken werd (vanaf ). Voor elk project wordt op de volgende bladzijden de volgende informatie gegeven: - de meetfactoren zoals in de beheersovereenkomst. De bijhorende limietdata zijn die zoals voorgesteld aan het departement O&V in juli 2008; - een samenvatting van het rapport over het werkjaar ; - de samenstelling van het projectteam in Elk team telt medewerkers van verschillende partnerinstellingen, die samen een bijdrage van 0,50 vte leveren; - de activiteiten en resultaten in het werkjaar ; - de planning voor (en later). De verslaggeving over de activiteiten i.v.m. EPOS zijn opgenomen in het deelrapport over project 5. Project 5 heeft zijn einddoel (bijna) bereikt. Om die reden wordt het in niet als afzonderlijk project gecontinueerd, maar wel als element van de opvolging van de implementatie van EPOS. In de plaats van project 5 komt vanaf een project over de kwaliteitszorg in de CVO s. 8

9 Project 1: Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid basisonderwijs Meetfactoren uit de beheersovereenkomst Rapport (samenvatting) Samenstelling projectteam (0.50 vte) Rapport Inventaris en systematische beschrijving van goede praktijkvoorbeelden (september 2008). - Identificatie van kritische succesfactoren en plan van aanpak voor ontwikkeling van methodieken (februari 2009). - Formuleren van conclusies en adviezen voor de betrokken onderwijsniveaus (juni 2009). - Eerste ontwerp van methodieken/aanpakwijzen en van een digitaal portfolio (november 2009). 1. Samenkomsten projectteam: opstart en bepalen van strategie, interne vorming - voorbereiden van activiteiten, bepalen van succesfactoren. 2. Inventarisatie van voorbeelden van goede praktijk qua diversiteit en taalbeleid. 3. Beschrijving van de geselecteerde scholen/voorbeelden volgens eenzelfde format. Publicatie van de beschrijvingen op 4. Gesprekken met sleutelinstellingen op het vlak van diversiteit/taalbeleid. 5. Opstellen van een (lange) inventaris van succesfactoren, geordend in vier categorieën. 6. Presentatie van en feedback op de activiteiten van het project tijdens de studiedag van NOvELLe op 21/05/ Rudi Boelen, KHLim, promotor - Ingrid Heps, XIOS, copromotor - Barbara De Graeve, KHLim - Riet Jeurissen, XIOS 1. Projectsamenkomsten (6 samenkomsten + 3 extra samenkomsten rond taalbeleid): Uitstippelen van de strategie Interne vorming voorbereiding van activiteiten Aanvullen/afronden van de inventaris van goede praktijkvoorbeelden. Actualiseren en verfijnen van de beschrijvingen van de voorbeelden en deze beschikbaar stellen op de website van NOvELLe ( Afronden van de identificatie van kritische succesfactoren. Door de systematiek van beschrijving van de goede praktijkvoorbeelden scherper te stellen werden de succesfactoren beter zichtbaar gemaakt. Dit gebeurde vooral met de voorbeelden voor taalbeleid. Aanzet tot de uitwerking van een diversiteits - en taalbeleidskader. Dit werkinstrument stelt scholen in staat zichzelf een spiegel voor te houden en lacunes en competenties te lokaliseren. Hierbij werden de vereisten van een digitaal portfolio (Wiki) qua vormgeving voor ogen gehouden. 2. Toetsing van de resultaten bij resonantiegroepen Bachelor Lager Onderwijs KHLim Campus Hemelrijk: de activiteiten en resultaten werden voorgesteld aan, besproken met en bijgestuurd met een groep sleutelleerkrachten en coördinatoren van Limburgse basisscholen. 07/10/2008: voorstellen van de werking en de voorbeelden van goede praktijk; 17/02/2009: voorstellen van de succesfactoren. Participatieraad van XIOS Bachelor Lager Onderwijs en Bachelor Kleuteronderwijs: 29/04/09: voorstellen van de werking van project 1, met aansluitende bespreking. 9

10 3. Navorming medewerkers projectteam Pedagogische conferentie met VZW De Speling (scholengemeenschap Katholiek Basisonderwijs Genk). Vormingsnamiddag met Tom Verheyen (medewerker Centrum voor Taal en Onderwijs): opzetten van een samenwerkingsintentie. Dag van het Onderwijs: Alle talenten aangesproken? (AUHL, 31/03/2009). Studiedag School Zonder Racisme: taalbeleid van de basisscholen. GenBaSec: Gender in het onderwijs (Departement Onderwijs en Vorming, 03/10/2008). Leerstoel L. Verhaegen: omgaan met diversiteit in het onderwijs (UHasselt, 13/05/2009). Taalactiedag, Taalbeleid in de Lerarenopleiding (Vlaamse Expertisenetwerken en het Regionaal Platform, Stadscampus UA, 15/05/2009) 2 initiatiesessies over WIKI: overzicht van Wiki en managen van Wiki (NOvELLe, 02/02/2009 en 26/05/2009). 4. Eerste aanzet tot de ontwikkeling van het digitale portfolio (Wiki): Een eerste, nog niet publieke versie van een wiki werd opgezet ( Deze wiki bestaat uit 3 luiken: mappen met informatie en linken rond diversiteit; mappen met informatie en linken rond taalbeleid; een gastenboek. Doelen: een referentiekader bieden voor diversiteits- en taalbeleidsproblemen, voorbeelden en visies; de goede praktijkvoorbeelden en de succesfactoren beschikbaar stellen; basisscholen ondersteunen bij het uitwerken van een diversiteitbeleid; een interactief medium creëren waarbij alle geïnteresseerden informatie over taal- en diversiteitsbeleid kunnen vernemen, meedelen en beoordelen. 5. Voorstellingen en workshops: de voorbeelden van goede praktijk, de kritische succesfactoren en de andere resultaten van het onderzoek werden voorgesteld bij de volgende gelegenheden: Studiedag Lerarenopleiding KHLim Campus Hemelrijk (Kleuteronderwijs / lager onderwijs) (6/09/2008): 15 docenten; Studiedag Jongeren Divers School Zonder Racisme (SZR) INTIMETS (Intensief Europees programma): 50 Europese studenten die er 14 dagen mee aan de slag gingen. Bachelor Kleuteronderwijs KHLim Campus Hemelrijk (voorstelling van voorbeelden van goede praktijk): 30 studenten; Bezoek met 22 studenten aan de Europaschool als voorbeeld van goede praktijk. 6. Publicaties De Europaschool een brede school; draaischijf van lokale gemeenschap - In: School- en klaspraktijk 198 (48 ste jg) De lat hoog voor diversiteit succesfactoren voor diversiteitsbeleid - In: School- en klaspraktijk 199 (48 ste jg) Taalbeleid in de basisschool een bril met dubbele focus (ontwerpversie) - In: School- en klaspraktijk 203 (49 ste jg) (voorjaar 2010) Diversiteit en taalbeleid: een onderzoek naar succesfactoren in Limburgse basisscholen - In: Velov Tijdschrift voor lerarenopleiders 3 (30 ste jg). 10

11 Planning Verdere ontwikkeling van een diversiteitskader en een taalbeleidskader Op basis van de lijst met succesfactoren zal in het najaar van 2009 het diversiteitskader op punt gesteld worden. De bedoeling van dit kader is dubbel: het is een spiegel voor de basisscholen die een diversiteitswerking willen verbeteren; het kan scholen helpen om beslissingen te nemen op het gebied van diversiteitsbeleid; (Welke acties, opties, visie uitwerken en ondersteunen?) Het taalbeleidskader zal op dezelfde wijze verfijnd worden. Het kader dat werd opgenomen in de Wiki en de vragen rond de 7 pijlers zijn een zeer belangrijke aanzet hiertoe. Eén subteam van 2 medewerkers zal zich op het diversiteitskader concentreren en een ander subteam van 2 personen op het taalbeleidskader. Opdat beide kaders een gelijkaardige structuur en visie zouden hebben, worden de werkingen uiteraard op elkaar afgestemd. 2. Goede praktijkvoorbeelden en succesfactoren voor diversiteits- en taalbeleid afronden Aan de betrokken scholen werd per brief een definitieve tekst bezorgd, waarop feedback gevraagd wordt. 3. Optimaliseren en beschikbaar stellen van een digitaal platform: Wiki De structuur en werking van de Wiki wordt in een meer definitieve vorm gegoten. Verder gebeuren enkele inhoudelijke aanpassingen (i.f.v. actualisering): de teksten die bij de verschillende links horen, zullen aangepast worden en de rubrieken worden meer gecomprimeerd. In de eerste plaats zullen de eigen onderzoeksresultaten en visie weergegeven worden. Het is dus niet de bedoeling om alle mogelijke sites en links op te nemen. Wel worden er gastenpagina s voorzien. Tevens zullen de resultaten van proeftuinen in de Wiki geïntegreerd worden. De brug van basisonderwijs naar secundair onderwijs lijkt een belangrijk domein te worden. 4. Disseminatie in het basisonderwijs en de lerarenopleidingen Naast het ter beschikking stellen van de resultaten van het project via de NOvELLe-website en de wiki, worden nog andere vormen van disseminatie ingezet: Workshops waarbij de 13 praktijkscholen rechtstreeks uitgenodigd worden met de bedoeling om de beschrijving te beoordelen en de interne evolutie te schetsen. De begeleidingsdiensten en inspectieteams willen we hierbij betrekken. (Januari februari 2010). Tijdens een workshop voor geïnteresseerde basisscholen worden de resultaten en activiteiten voorgesteld. Ook diversiteits- en taalcoördinatoren worden uitgenodigd. (Maart mei 2010). Deze workshop kan verder leiden tot een meer intensieve begeleiding en ondersteuning van enkele basisscholen bij de (verdere) ontwikkeling van hun diversiteits- en taalbeleid, met gebruik van de Wiki. Op een studiedag voor de deelnemende NOvELLe-partners KHLim en XIOS in maart kunnen de resultaten en de kaders worden voorgesteld aan de docenten en andere medewerkers van de lerarenopleidingen. Nog andere mogelijkheden voor disseminatie die kunnen gebruikt worden, zijn: Tijdens de keuzevakken rond diversiteit, brede school en schoolvisie kunnen de resultaten en activiteiten aan studenten van de lerarenopleidingen worden voorgesteld. Ook tijdens workshops van Intensive Europese programma s kunnen de resultaten en activiteiten gepresenteerd worden en vergeleken worden met gelijkaardige projecten in het buitenland. De studiedag die door NOvELLe wellicht zal worden georganiseerd in mei Publicaties in tijdschriften. 11

12 Project 2: Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid secundair onderwijs Meetfactoren uit de beheersovereenkomst Rapport (samenvatting) - Inventaris en systematische beschrijving van goede praktijkvoorbeelden (september 2008). - Identificatie van kritische succesfactoren en plan van aanpak voor ontwikkeling van methodieken (februari 2009). - Formuleren van conclusies en adviezen voor de betrokken onderwijsniveaus (juni 2009). - Eerste ontwerp van methodieken/aanpakwijzen en van digitale portfolio (november 2009). Bijstelling/verscherping van projectfocus en verantwoording De projectfocus werd bijgesteld/verscherpt tot de rol van de ouderbetrokkenheid bij het slaan van een brug tussen de thuis en de schoolcultuur. Fasering en doelen - Fase 1: analyse van praktijkvoorbeelden: inventariseren van goede praktijkvoorbeelden en identificeren van bevorderende en belemmerende factoren. - Fase 2: ontwikkelen van een digitaal portfolio en een visietekst op ouderbetrokkenheid. - Fase 3: verspreiden van de resultaten via een digitaal portfolio, het curriculum van de lerarenopleidingen en nascholingsen professionaliseringsactiviteiten voor leerkrachten secundair onderwijs. Output Fase 1 van het project werd grotendeels afgerond: literatuurstudie, studiedagen en interviews met verschillende scholen. Een en ander resulteerde in een eerste synthesesjabloon. - Niet alle scholen nemen expliciet initiatieven i.v.m. ouderbetrokkenheid. De bestaande initiatieven hebben een mooi effect op de leerresultaten en zorgen verder ook voor een zekere integratie in de Vlaamse onderwijscultuur. - Omwille van de projectfocus pasten niet alle initiatieven/ projecten in het synthesesjabloon. Toch blijft elk besproken initiatief bruikbaar, o.m. voor de inventarisatie van bevorderende en belemmerende factoren en voor het opstellen van een visietekst. - Presentatie over het project op de NOvELLe-studiedag van 21/05/2008 met feedback va de deelnemers. Samenstelling projectteam (0.50 vte) Rapport Greet Vandoren, CVO Limlo promotor - Daniël Vandersmissen, KHLim copromotor - Els Keunen, CVO Limlo - Ingrid Heps, XIOS - Léon Timmermans, CVO STEP - Marijke Hendrickx, XIOS (zonder verrekening) Projectfocus Centraal staat de vraag: Wat doen scholen/dienen scholen te doen om de band tussen gezin en school te bevorderen met als doel het welbevinden en de leerprestaties van alle leerlingen te optimaliseren? Uiteraard zal hierbij aandacht gaan naar allochtone en kansarme gezinnen. Doch er zal over gewaakt worden dat er ook doelgroepoverstijgend en preventief wordt gewerkt. 12

13 Output Verdere uitdieping van het thema ouderbetrokkenheid via bijwonen van studiedagen; raadplegen van literatuur. 2. Verdere inventarisatie van good practices via bevraging van nieuwe scholen. Hierbij zijn een aantal contrasterende contextgegevens ingebracht, zoals middenschool versus secundaire school, stad versus platteland, witte school versus gemengde of zwarte school. 3. Aanvulling van de good practices met getuigenissen van ouders en leerkrachten. Dit bleek noodzakelijk omdat de bevraging van de scholen niet altijd antwoord gaf op de vragen: waarom en waarin willen leerkrachten ouders betrekken?; waarom en waarin willen ouders betrokken worden? 4. Eerste versie van een visietekst: De visietekst biedt aan secundaire scholen bouwstenen en aanbevelingen voor het uitwerken van een visie én initiatieven m.b.t. ouderbetrokkenheid. In de visietekst worden m.a.w. de kaders en kritische succesfactoren beschreven die ten grondslag liggen aan een reflectie-instrument dat de scholen zal worde aangeboden om de eigen visie en initiatieven m.b.t. ouderbetrokkenheid in kaart te brengen en er over te reflecteren. 5. Aanzet tot een reflectie-instrument (cfr. supra). 6. Volgen van twee Wiki-initiatiesessies (02/02/09 en 26/05/09) 7. Ontwerp van een rudimentaire structuur van de te ontwerpen Wiki. Visietekst instrument good practices/getuigenissen/websites. Planning September oktober Afwerken van de visietekst. - Afwerken van het reflectie-instrument. - Blijven inventariseren van good practices en getuigenissen (geldt voor de hele looptijd van het project). Oktober december Inleidende tekst en structuur van de Wiki uitwerken. - Structuur van de Wiki verder verfijnen en op punt stellen. Januari februari Opzetten van een signaalmoment voor een aantal secundaire scholen (resonantiegroep) met de vraag het instrument uit te testen en feedback te geven op: zinvolheid en gebruiksvriendelijkheid van de WIKI; zinvolheid en gebruiksvriendelijkheid van het reflectie-instrument. Maart april Opzetten van een signaalmoment voor lerarenopleidingen met als doelen het project voorstellen; tot informatieuitwisseling komen (over kennis, vaardigheden, good practices, suggesties voor mogelijke stageopdrachten, ) zodat ouderbetrokkenheid sterker verankerd kan worden in het opleidingscurriculum. 13

14 April juni 2010 Op basis van de vormingsactiviteit voor secundaire scholen en op basis van het signaalmoment voor lerarenopleidingen: - de nodige bijsturingen doen; - daarna het project en de Wiki onder de aandacht brengen van secundaire scholen (juni 2010), zodat de Wiki een actief en dynamisch instrument kan worden waar scholen inspiratie en steun kunnen vinden bij elkaar. Globale doelen Een degelijk en bruikbaar instrument dat secundaire scholen toelaat om hun visie en initiatieven m.b.t. ouderbetrokkenheid in kaart te brengen, bijsturen en/of uitwerken. - De in dit project voorgestelde visie en instrument onder de aandacht brengen van lerarenopleidingen zodat er een goede afstemming blijft tussen lerarenopleiding en secundair onderwijs. - De Wiki uitbouwen en introduceren als een actief en dynamisch instrument waarin secundaire scholen inspiratie en steun kunnen vinden bij elkaar. - Op vraag van scholen hen via overleg ondersteunen in het uitwerken en/of evalueren van een visie en initiatieven m.b.t. ouderbetrokkenheid. 14

15 Project 3: Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid - lerarenopleidingen Meetfactoren uit de beheersovereenkomst Rapport (samenvatting) - Inventaris en systematische beschrijving van goede praktijkvoorbeelden (september 2008). - Identificatie van kritische succesfactoren en plan van aanpak voor ontwikkeling van methodieken (februari 2009). - Formuleren van conclusies en adviezen voor de betrokken onderwijsniveaus (juni 2009). - Eerste ontwerp van methodieken/aanpakwijzen en van digitale portfolio (november 2009). Activiteiten: - Bijwonen van studiedagen en opleidingen m.b.t. het thema. - Literatuurstudie: onderzoeksliteratuur en voorbeelden van goede praktijk. - Opstellen van een diversiteitskader. Dit biedt een gestructureerd overzicht van types van activiteiten en initiatieven en van daarbij geldende kritische succesfactoren. - Toetsing van het diversiteitskader in de eigen instellingen en/of opleidingen. - Op de NOvELLe-studiedag van 21/05/2008: workshop over de voorlopige resultaten en de verdere werking. Deelnemers: afgevaardigden van lerarenopleidingen en andere organisaties. - Uitwisseling en afstemming met de werkgroep diversiteit van BEO. - Bijdrage tot de voorbereiding van de aanvraag voor het diversiteitsproject DIPLON. Output: - Diversiteitskader met kritische succesfactoren voor meer diversiteit in de lerarenopleiding. - Verzameling van voorbeelden van goede praktijk uit de literatuur, nog niet systematisch beschreven. Samenstelling projectteam (0.50 vte) Rapport Ingrid Heps, XIOS promotor - Greet Liebens, KHLim copromotor - Riet Jeurissen, XIOS - Lieve Aerts, PHL (t.e.m : Geert Vanduffel, PHL) - Tine Bos, CVO De Oranjerie - Mia Goossens (CVO Elishout, BEO) (zonder verrekening) Van diversiteitskader tot visietekst Het diversiteitskader werd uitgeschreven tot een coherente werkbare visietekst, die de belangrijkste kritische succesfactoren beschrijft. Daarbij werden steeds vragen tot (zelf)reflectie bij elk van deze factoren opgenomen. Door de eigenheid van de inhoud zitten in deze tekst meteen ook aanbevelingen voor betrokken onderwijsparticipanten vervat. Verdere toetsing van het kader Het kader werd uitgetest en gebruikt in verschillende partnerinstellingen. Hierdoor kwam een dynamiek op gang die het werken aan diversiteit bij de instellingen opvallend in beweging bracht. Naar een methodiek om aan de slag te gaan met het diversiteitskader - Aanzet tot draaiboek en methode voor implementatie Op basis van de ervaringen met de toetsing werd een methodiek uitgewerkt die samen met het kader een gelijkaardige 15

16 dynamiek in (andere) instellingen op gang kan brengen. Dit leidde tot een (aanzet tot) draaiboek en een methodiek voor implementatie. - Aanzet tot interne kwaliteitszorg Er worden ook opties gezien om het werken aan diversiteit op te nemen in het interne kwaliteitszorgsysteem van opleidingen en instellingen. Op deze manier wordt het een gegeven dat verankerd kan worden in het gehele school- of instellingsbeleid. Andere - De methodiek werd samen met het uitgewerkte kader een aantal keren voorgesteld aan partners en andere betrokkenen: de verschillende opleidingen van het Departement Lerarenopleiding van KHLim; de partners van BEO (18/02/2009); Dag van het Onderwijs van de AUHL (31/03/2009). - PR: de laatste 2 activiteiten hiervóór dienden ook voor verdere bekendmaking van het project en voor verspreiding van de ontwikkelde expertise. - Daarnaast werd voor de nog te publiceren bundel over de Dag van het Onderwijs van de AUHL een artikel geschreven met de titel: Diversiteit in beweging in jouw lerarenopleiding: werken aan diversiteit. - Wiki-opleiding: deelname aan 2 initiatiesessies werden bijgewoond (02/02/2009 en 26/05/2009). - Op basis daarvan: aanzet tot digitalisering van de output van het project. - Verder bestuderen van de thematiek op basis van studiedagen en literatuur. - Samenwerking en afstemming met het BEO-project diversiteit. - Overleg met het DIPLON-project van NOvELLe. - 15/05/2009: Taalactiedag: deelname en presentatie van elementen van taalbeleid. Planning Vergroten van de impact van de ontwikkelde expertise binnen de projectgroep naar de partnerinstellingen. - Einde 2009 wordt een uitvoerige studiedag georganiseerd voor teams van de partnerinstellingen. De bedoeliing is: met de methodiek en werkvorm die in ontwikkeld werden, in de partnerinstellingen een dynamiek i.v.m. het thema diversiteit op gang brengen. - Er zullen gerichte opdrachten meegegeven worden aan de instellingen, om deze dynamiek te benutten en dus te groeien op vlak van hun diversiteitsbeleid. - Op het einde van het schooljaar / academiejaar kan dan nogmaals samengekomen worden en wordt besproken wat elke partner gerealiseerd heeft en hoe daar verder rond gewerkt kan worden. Met andere woorden, hoe de dynamiek in beweging kan gehouden worden. - Er wordt ook gezocht naar een manier om doorheen dit traject contact te behouden met de betrokken om hen ondersteuning te bieden, maar ook om onderlinge uitwisseling te bevorderen. Dit zou dan een plaats krijgen binnen de Wiki of een ander medium dat een zekere vorm van e-learning kan faciliteren. - Partners zouden gevraagd worden hun ervaringen, vorderingen en moeilijkheden weer te geven binnen dit digitale platform. Op deze manier kan men van elkaar leren en expertise uitwisselen, in de geest van een expertisenetwerk/regionaal platform. - Met andere woorden, voorlopig werd bij nascholingen vooral gefocust op het product. Bovenstaand traject is eerder gericht op het proces van het werken aan diversiteit, wat essentieel is om effectief een verschil te maken in de praktijk. Zo wordt getracht een zekere duurzaamheid in het diversiteitsbeleid te bereiken. 16

17 Verder de mogelijkheden verkennen voor integratie kan worden in het intern kwaliteitszorgsysteem van de instellingen en eventueel uitwerken van een methodiek daarvoor. Uitwerken van de component taalbeleid in de lerarenopleiding. Omwille van de omvang en complexiteit van taal- en talenbeleid in de lerarenopleidingen en eveneens omwille van de specifieke expertise die daarvoor nodig is, werd in het project tot op heden gefocust op het onderdeel diversiteitsbeleid, en werd taalbeleid enkel opgenomen voor zoverre het een onderdeel vormt van diversiteitsbeleid (zie figuur, de oranje zone). Talenbeleid Diversiteitsbeleid Taalbeleid Taalvakkenbeleid Gezien (1) de actuele ontwikkelingen op het vlak van taalbeleid in de lerarenopleiding en (2) de opname van de opdracht inzake taalbeleid in de beheersovereenkomst tussen NOvELLe en de Vlaamse Regering, is het belangrijk dat ook de andere facetten van taalbeleid (het gele gedeelte) verder uitgediept worden. Om dit te realiseren zal het projectteam uitgebreid worden van 50 % tot 70 %, waarvan 30% specifiek voor taalbeleid. Zo zal er in de projectgroep voldoende expertise op het vlak van taalbeleid zijn om een taalbeleidskader uit te werken, naar analogie van het reeds ontwikkelde diversiteitskader. Daarbij kunnen dan de systematiek, de werkvormen enz., die bij het ontwerpen van het diversiteitskader gebruikt werden, opnieuw toegepast worden. De reeds aanwezige en nieuw verworven expertise in de projectgroep wordt zo optimaal benut. Tevens kan dit een belangrijke impuls zijn om het eerdere werk van de projectgroep verder te verbreden en te verdiepen. De globale doelstelling is een leidraad te ontwikkelen voor het uitbouwen, optimaliseren, consolideren, van een taalbeleid in de lerarenopleidingen. Het is de bedoeling dat dit taalbeleidskader, net zoals het diversiteitskader, op een procesgerichte manier gebruikt kan worden, volgens methodieken die nu al ontwikkeld werden voor het diversiteitskader. Beide kaders zouden idealiter samenkomen in één omvattend kader. Een concrete activiteitenplanning voor het aspect taalbeleid wordt in het begin van het werkjaar opgesteld. In zal er verder overleg gepleegd worden met het DIPLON-project. Doel daarvan is onderlinge afstemming van de in dit project ontwikkelde beleidskaders voor diversiteit en taal enerzijds en de concrete acties en instrumenten die ontwikkeld worden in het DIPLON- project anderzijds. Er zal tevens overleg en afstemming blijven tussen project 3 en de actiegroep diversiteit van BEO. 17

18 Project 4: Harmonisering en digitalisering van informatie- en documentenstroom i.v.m. stages Meetfactoren uit de beheersovereenkomst Rapport (samenvatting) Samenstelling projectteam (0.50 vte) Rapport Inventaris van de bestaande informatie- en documentatiestroom met aanduiding van de verschillen en overeenkomsten (september 2008). - Eerste voorstellen voor harmonisering (november 2008). - Ontwerp van een digitaal communicatiemodel (februari 2009). - Digitalisering van de documenten is opgestart (begin academiejaar ). - De inventarisatie van de documentenstroom werd afgerond. - Stageovereenkomst: analyse, harmonisering en digitalisering afgerond; een digitaal modeldocument opgesteld. - Stagerooster: analyse van noden en behoeften afgerond; ontwerp van een geharmoniseerd document opgesteld. - Digitaal communicatiemodel: mogelijkheden geëxploreerd. Besluit: de e-tool EPOS (Elektronisch Portfolio OpvolgSysteem) (ontwikkeld door PHL) biedt goede mogelijkheden. In samenhang met project 5 werd beslist EPOS te adopteren voor de verdere digitalisering. - Feedback over de voorlopige resultaten van project 4 werd gevraagd aan docenten in de partnerinstellingen. - Studiedag NOvELLe 21/05/2008: feedback over de voorlopige resultaten van project 4 werd gevraagd aan de deelnemers (werkveld) en er werd advies ingewonnen over mogelijke aandachtspunten en prioriteiten voor dit project. Tevens werd voor de verdere werking een resonantiegroep samengesteld. - Greet Verhelst, PHL promotor - Miet Nivelle, CVO STEP copromotor - Lieve Aerts, PHL (t.e.m : Geert Vanduffel, PHL) - Eddy Greunlinx, XIOS - Leen Rubens, CVO De Oranjerie Uitbouwen van het digitale communicatiemodel in EPOS. Er werd gestart met de implementatie en het proefdraaien van EPOS en de opvolging van de ervaringen van diverse gebruikers. Het stagerooster wordt verder ontwikkeld in aansluiting bij het proefdraaien met EPOS. Stageovereenkomsten - De digitale versies van de geharmoniseerde stageovereenkomsten werde tijdens dit academiejaar reeds gebruikt in de partnerinstellingen. - De overeeenkomsten werden nog aangepast op basis van de feedback van het werkveld die via de resonantiegroep verkregen werd. - Tevens werd overleg gepleegd met het SoE-project Afstemming van de praktijkcomponent. Ook op basis hiervan werden nog aanpassingen doorgevoerd. - Inmiddels is er een inter ENW werkgroep opgericht die mede de harmonisering van stageovereenkomsten als opdracht het (zie hierna; zie tevens deel 3, thema 6 en deel 5.2). In het licht daarvan wordt de definitieve invoering van de stageovereenkomsten bij de NOvELLe-partners uitgesteld tot september

19 Lesvoorbereidingsformulier - Gelijkenissen en verschillen werden in kaart gebracht. - De harmonisering en digitalisering van het document werd afgerond. - Aan de partnerinstellingen en de resonantiegroep werd hierover feedback gevraagd. - Juni 2009: een digitaal model is ter beschikking voor Lesbeoordelingsformulier Het gaat hier om het beoordelingsdocument per les, dat de stagementor in de klas in handen krijgt. Via de partnerinstellingen en in de resonantiegroep werd nagegaan wat de wensen zijn aangaande dit document. Stageaanvragen De planning voor omvatte ook de inventarisatie van de bestaande procedures voor de stageaanvragen. Om twee redenen werd deze activiteit niet uitgevoerd: - De Coördinatiecel van NOvELLe nam het initiatief om vertegenwoordigers van de verschillende netten in het Limburgse SO samen te brengen, dit om na te gaan of men bereid is tot een harmonisering van de procedures voor stageaanvragen, uitgaande van een stramien ontwikkeld door enkele coördinerend directeurs van het VSKO. (Zie deel 5.2 hierna). - Door het inter ENW overleg werd een werkgroep opgericht die in zal proberen te komen tot harmonisering van zowel stageovereenkomsten als procedures voor stage-aanvragen. Het zou gaa om een harmonisering over de diverse onderwijsnetten, expertisenetwerken en regio s heen. (Zie hieronder. Zie tevens deel 2, thema 6 en deel 5.2). Resonantiegroep Met de resonantiegroep werd overleg gepleegd op 25/03/2009. Publicatie - Verhelst, G. (2009). Harmonisering en digitalisering van de documentenstroom in verband met stages. IVO Informatie Vernieuwing Onderwijs, 30, nr. 116, blz Dit artikel brengt verslag uit over de werking en de output van het project. - Een soortgelijk artikel voor het Tijdschrift voor Lerarenopleiders is in voorbereiding. Planning Stageaanvragen en stageovereenkomsten: inter ENW werkgroep De door het inter ENW overleg opgericht werkgroep Harmonisering stageovereenkomsten en aanvragen zal in opstarten. Opdracht is proberen te komen tot een net- en regio-overschrijdende harmonisering van stageovereenkomsten en procedures voor stageaanvragen. Gezien de diverse initiatieven die m.b.t. tot het laatste punt reeds ondernomen zijn door het werkveld, dient dat werkveld, net zoals de koepels nauw bij een en ander te worden betrokken. De werkgroep telt vertegenwoordigers van alle ENW s en het RP. Samen met de Coördinatiecel zal project 4 van NOvELLe instaan voor de coördinatie. Een concreet activiteitenplan voor deze werkgroep wordt in september 2009 opgesteld en in oktober 2009 ter goedkeuring voorgelegd aan het inter ENW overleg. (Zie tevens deel 2, thema 6 en deel 5.2). 19

20 Verdere harmonisering en digitalisering van het lesbeoordelingsformulier. - Eerste ontwerpversie (november 2009). - Feedback vragen (december 2009). - Model bijsturen (februari 2010). - Tweede feedbackronde (april 2010). - Definitief model (juni 2010). Harmonisering en digitalisering van het beoordelingsformulier voor een stageperiode - Inventarisering (december 2009). - Gelijkenissen en verschillen (februari 2010). - Eerste ontwerpversie (juni 2010). Om het gebruik van de gedigitaliseerde documenten beter toe te lichten, worden er richtlijnen opgesteld. De digitale verspreiding gebeurt via de website van NOvELLe en via de wesbite van de partnerinstellingen die dat wensen. Verder wordt er voor de ontwikkelde digitale documenten feedback gevraagd aan de partnerinstellingen, het werkveld en de resonantiegroep. Ook wordt overleg gepleegd met andere expertisenetwerken. Daartoe behoort o.m. het overleg met het SoE-project Afstemming praktijkcomponent. Op basis van deze feedback en/of dit overleg kunnen aanpassingen van de ontworpen modellen gebeuren. Publicatie: afronding van het artikel voor het Tijdschrift voor Lerarenopleiders. 20

21 Project 5: E-communicatie als opleidingsdidactisch middel in de praktijkcomponent Operationele eindresultaten en limietdata (actieplan NOvELLe) Rapport (samenvatting) (Dit project is niet opgenomen in beheersovereenkomst de operationele resultaten uit het actieplan zijn op gelijkaardige wijze aangepast als de data in de beheersovereenkomst). - In kaart brengen van netwerken en expertise bij de partners en in het werkveld. Tevens: verkenning van literatuur en inventarisatie van voorbeelden van goede praktijk (september 2007). - Voorstel van een onderwijskundig, opleidingsdidactisch en onderwijstechnologisch werkmodel en van te ontwerpen methodieken/technieken/e-tools/digitale instrumenten (december 2008). - Eerste concrete producten (april 2009). - Rapport over eerste praktijkervaringen met nieuwe tools en instrumenten. Voorstellen tot bijsturing. Tevens voorstellen van verdere actie (september 2009). De werkgroep kwam snel tot de vaststelling dat EPOS (Elektronisch Portfolio OpvolgSysteem) (ontwikkeld door de PHL) over tal van functionaliteiten beschikte en daarmee een krachtige leeromgeving kon ondersteunen. EPOS is een digitaal instrument dat bestaat uit 3 delen:algemene functionaliteiten, een evaluatieplatform en een student/cursist-volgsysteem. Het instrument blijkt vooral inzetbaar te zijn tijdens de stagemomenten waarbij coaching en evaluatie belangrijke aandachtspunten zijn. EPOS was echter niet zonder meer geschikt om in andere organisaties dan de PHL geïmplementeerd te worden, gezien het instrument technisch ontwikkeld is in de werkings- en informaticasystemen van de PHL. EPOS werd eerst aan de projectgroep gedemonstreerd. Er volgde een uitgebreide voorstelling aan de verschillende partners van NOvELLe. Deze demonstraties en de aansluitende discussies betroffen tevens de inzetbaarheid van EPOS in het kader van project 4 (harmonisering en digitalisering van de informatie- en documentenstroom i.v.m. stages). Vervolgens werd een akkoord uitgewerkt met PHL om EPOS ter beschikking te stellen en aan te passen voor gebruik in andere instellingen. UHasselt, XIOS, CVO STEP en CVO de Oranjerie engageerden zich om in op experimentele basis met EPOS te werken en dit in aansluiting bij de doelstellingen van NOvELLe-projecten 4 en 5. Samenstelling projectteam (0.50 vte) Rapport Ben Naten, CVO De Oranjerie promotor - Greet Verhelst, PHL copromotor - Wim Camps, CVO De Oranjerie - Lieve Aerts, PHL (t.e.m : Geert Vanduffel, PHL) - Carmen Gonnissen, XIOS - Liesbet Smids, CVO STEP I.v.m. EPOS: - Voorbereiden en afronden van de dienstverleningsovereenkomst tussen enerzijds PHL en anderzijds XIOs, CVO STEP, CVO De Oranjerie, CVO Lino en UHasselt. Deze overeenkomst loopt tot september Ontwikkeling door PHL van een interface waardoor data van de andere instellingen kunnen geïmporteerd worden in de PHL-database van EPOS. - Voorbereiding door PHL van de inhoudelijke invulling van EPOS door de partnerinstellingen (competenties, 21