Jaarplan 2017 InnovationQuarter Conceptversie 6 oktober 2016

Transcriptie

1 Jaarplan 2017 InnovationQuarter Conceptversie 6 oktober 2016

2 Inhoudsopgave Inleiding Organisatie in ontwikkeling Meerjarenstrategie Regionaal Investeringsprogramma Investeren in vernieuwen Roadmap Next Economy Economische Programmaraad Zuidvleugel Regiobranding Evaluatie ROM s Startup Delta 2.0 / Regionaal ecosysteem voor startups en scaleups Energieagenda Provincie Zuid-Holland en Energie-Innovatiefonds Business Development Opdracht Prestaties Activiteiten Foreign Investment Opdracht Prestaties Activiteiten Capital Opdracht Prestaties Activiteiten Internationalisering Organisatie en Communicatie Begroting Inleiding Financiële Begroting 2017 Participatie- en Ontwikkelingsbedrijf Toelichting op de Begroting 2017 Participatiebedrijf Toelichting op de Begroting 2017 Ontwikkelingsbedrijf Jaarplan 2017 InnovationQuarter 2

3 Inleiding Sinds 1 januari 2014 werkt InnovationQuarter aan een economisch sterkere regio, stimuleren we innovatie en ondernemerschap, zorgen we dat ondernemingen die willen (door)groeien daar financiering voor vinden, zorgen we voor meer samenwerking tussen ondernemers en waar nodig kennisinstellingen, verbinden we spelers in het innovatie ecosysteem en zetten we de regio nationaal en internationaal op de kaart als innovatieve hotspot. Dit doen wel met veel plezier en passie, omdat we iedere dag geïnspireerd worden door de vele innovatieve ondernemers die onze regio rijk is, maar óók omdat we gedreven worden door het besef dat onze regio beter moet en kán presteren. De missie van InnovationQuarter is om het innovatieve vermogen van Zuid-Holland te ontsluiten. Deze missie sluit aan op het gegeven dat de uitgangspositie van Zuid- Holland goed is, maar dat de economische prestaties achterblijven, zowel in nationaal als Europees perspectief. Door de zeer sterke kennisinfrastructuur, de diversiteit aan traditionele en nieuwe sectoren, de hoeveelheid aan innovatieve bedrijven heeft deze regio all that it takes. Om de economische prestaties te verbeteren en de concurrentiekracht duurzaam te versterken is het onder meer noodzakelijk dat bedrijven en kennisinstellingen nauwer samenwerken, dat meer kruisbestuiving plaatsvindt tussen sectoren en clusters, dat het innovatieve MKB wordt versterkt, dat innovatieve buitenlandse bedrijven worden aangetrokken en dat wordt geïnvesteerd in vernieuwende en snelgroeiende bedrijven. InnovationQuarter werkt aan deze zaken vanuit haar drie kerntaken Business Development, Foreign Investments en Capital. Onze missie vertaalt zich binnen deze kerntaken in een veelheid aan activiteiten. Vanuit Business Development smeden we nieuwe samenwerkingsverbanden tussen innovatieve ondernemers (en waar nodig met kennisinstellingen en overheden). We stappen in de vroege fase van projectontwikkeling in als neutrale maar betrokken aanjager, om via pilotprojecten ondernemers te brengen naar een business consortium waarin zij hun nieuwe business verder zullen gaan ontwikkelen. Vanuit Foreign Investments speuren we wereldwijd naar bedrijven die ons regionale ecosysteem kunnen versterken en die zich in Zuid-Holland willen vestigen, zetten we de regio internationaal steviger op de kaart en investeren we substantieel in het onderhouden van relaties met al in Zuid-Holland gevestigde internationale bedrijven. Vanuit Capital helpen we vernieuwende en snelgroeiende bedrijven aan financiering, onder meer door zelf risicodragend in deze bedrijven te investeren. Ook zetten we in op het vergroten van het beschikbare investeringskapitaal in de regio. Ons intensieve netwerk met meer dan 5000 ondernemers in de regio en meer dan 500 investeerders, gecombineerd met ons uitgebreide internationale netwerk, vormt de basis van ons werk. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 3

4 In 2017 zetten wij in op het behalen van de volgende doelstellingen binnen onze kerntaken: Business Development: target is het aanjagen van 40 business cases en innovatieprojecten en het realiseren van 17,5 miljoen aan gemeten uitgelokte private en publieke investeringen. Foreign Investments: target is het laten landen in Zuid-Holland van 30 bedrijven met een investeringsvolume van 90 mln. Capital: target is de realisatie van 20 investeringen met een totaal geïnvesteerd vermogen van mln. (inclusief privaat aangetrokken kapitaal). Onze activiteiten moeten in 2017 leiden tot een additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van naar schatting mln. en de creatie van 400+ hoogwaardige arbeidsplaatsen in de regio. De opgave voor InnovationQuarter is echter groter dan het sec realiseren van projecten, nieuwe banen of investeringen. Met bedrijven, kennisinstellingen, clusteren deltaorganisaties, incubators, financiers, topsectoren en overheden zorgen we er voor dat een bruisend ecosysteem ontstaat. Waarin hoogwaardige kennis ontwikkeld en toegepast wordt. Waar partijen elkaar snel en goed weten te vinden over bestuurlijke en sectorale grenzen heen. Waar we oplossingen vinden voor maatschappelijke uitdagingen. Waar serieus werk wordt gemaakt van de transitie naar de next economy, door het verzilveren van de kansen die de digitale en circulaire economie biedt. Deze opgave vraagt van InnovationQuarter dat ze méér is dan een verbinder, meer dan een acquisitieorganisatie en meer dan een investeerder. We doen dan ook meer dan waar we op basis van de hierboven gestelde targets op afgerekend worden. Dat meer zit voornamelijk in de integrale werkwijze tussen onze kerntaken en het zorgen voor reuring : het op de kaart zetten van de innovatieve kracht van onze regio. Maar we pakken binnen onze kerntaken ook letterlijk meer activiteiten op dan we in onze targets hebben gedefinieerd. Deze activiteiten benoemen we ook in dit jaarplan. Om de integraliteit van onze kerntaken te benadrukken introduceren we in 2017 integrale targets: in 2017 zullen de afdelingen Business Development, Foreign Investments en Capital in totaal 100 leads aan elkaar overdragen. Het gaat hierbij om het warm overdragen van een (buitenlands) contact, waaraan concrete opvolging kan worden gegeven door een andere kerntaak. Leeswijzer Dit jaarplan gaat allereerst in op relevante ontwikkelingen in onze omgeving, waarbij we ook aangeven wat de impact daarvan is op InnovationQuarter. We gaan daarbij ook in op de uitrol van onze Meerjarenstrategie, die eind 2015 is vastgesteld door onze aandeelhouders. Vervolgens wordt per kerntaak aangegeven wat de Jaarplan 2017 InnovationQuarter 4

5 doelstellingen zijn voor 2017 en welke activiteiten daarvoor worden uitgevoerd. Het gaat dan zowel om activiteiten die direct aansluiten bij de targets, als om additionele activiteiten. Hiernaast wordt een apart hoofdstuk besteed aan het thema Internationalisering. Ik wens u veel leesplezier en zie uit naar de samenwerking in 2017! Rinke Zonneveld Directeur InnovationQuarter Jaarplan 2017 InnovationQuarter 5

6 1. Organisatie in ontwikkeling Dit hoofdstuk start met een update van de uitrol van onze Meerjarenstrategie , die eind 2015 is vastgesteld door onze aandeelhouders. Vervolgens beschrijven we de belangrijkste ontwikkelingen in onze omgeving, die van invloed zijn (of die in 2017 e.v. impact zullen hebben) op InnovationQuarter. We beschrijven eerst de ontwikkeling om vervolgens aan te geven wat deze voor InnovationQuarter betekent of gaat betekenen. 1.1 Meerjarenstrategie Onze Meerjarenstrategie vormt het inhoudelijke kader waarbinnen wij opereren en waarvan dit jaarplan de operationele invulling is voor De Meerjarenstrategie omvat een beschrijving van Hoe wij onze taken invullen: Wij leggen de lat hoog bij het vervullen van onze opdracht. Dit betekent dat we zeer veel activiteiten ondernemen binnen onze kerntaken, maar ook activiteiten die dicht tegen onze eigenlijke kerntaken aanliggen. We lopen graag the extra mile om ondernemers zo goed mogelijk te helpen en Zuid-Holland stevig op de kaart te zetten. Op welke inhoudelijke thema s wij ons richten: Maatschappelijke vraagstukken en technologische ontwikkelingen vragen om cross-industry antwoorden. InnovationQuarter richt zich dan ook zoveel mogelijk op cross-overs tussen sectoren. Daarbij richten we ons op de bij onze start gedefinieerde speerpunten en meer specifiek de krachtige niches daarbinnen maar ook op de vele kansen die zich (via cross-overs) buiten deze speerpunten voordoen. Alleen zo kunnen we ten volle het in Zuid-Holland aanwezige innovatiepotentieel benutten. De extra activiteiten die wij zowel binnen als buiten onze kerntaken noodzakelijk achten en waarvoor vergroting van de (financiële) slagkracht van InnovationQuarter nodig is. Stand van zaken De Provincie Zuid-Holland heeft op basis van de Meerjarenstrategie besloten de exploitatiebijdrage aan InnovationQuarter te verhogen 1. Hierdoor kunnen wij in 2017 onder andere vorm en inhoud geven aan het versterken van strategische acquisitie in het High Tech domein, aan business development in het domein Cleantech/Biobased en Horticulture en aan het thema Internationalisering. De Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (MRDH) heeft besloten om op jaarbasis (financiële) afspraken te maken over inzet van InnovationQuarter op activiteiten die aansluiten bij de agenda van de MRDH. Hierdoor kunnen wij in 2017 additionele capaciteit inzetten op business development rondom verschillende fieldlabs. De additionele bijdragen van Provincie Zuid-Holland en MRDH stellen ons tot slot in staat om de regiobranding uit te rollen en te implementeren en om Investor Relations te intensiveren. 1 Betreft een verhoging van de exploitatiesubsidie van 1 mln. met voor boekjaar 2016 en met per 1 januari Jaarplan 2017 InnovationQuarter 6

7 Wij zouden graag onze business development capaciteit op Life Sciences and Health uitbreiden. Hierover zijn wij met de gemeente Leiden en de Universiteit Leiden in gesprek. 1.2 Regionaal Investeringsprogramma Investeren in vernieuwen Op 6 juli 2016 hebben commissaris van de Koning Jaap Smit en de burgemeesters van Rotterdam en Den Haag het Investeringsprogramma Investeren in Vernieuwing aan minister-president Rutte. Het Investeringsprogramma is een initiatief van de MRDH, provincie Zuid-Holland, de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ) en de Dordtse en Leidse regio s en heeft als doel de economie in het stedelijk gebied van Zuid-Holland te vernieuwen en te verduurzamen. Het Investeringsprogramma kent vier inhoudelijke sporen: vernieuwen economie, vernieuwen energie, vernieuwen verbindingen en vernieuwen stad en ommeland. Onder deze vier sporen zijn 25 prioritaire thema s vastgesteld, waaronder vervolgens 150 concrete projecten zijn benoemd. 2 De totstandkoming van één ongedeelde regionale Investeringsagenda is van groot belang voor onze regio. Eén van de oorzaken van het achterblijven van de economische prestaties van onze regio is immers de bestuurlijke versnippering en het gebrek aan een eenduidige en gedeelde economische visie en strategie. Volgens de OESO kan inzet op versterking van de samenhang in de regio leiden tot 2-4% structurele groei op jaarbasis. 3 Impact Direct gerelateerd aan en richtinggevend voor de werkzaamheden van InnovationQuarter zijn de sporen vernieuwen economie en vernieuwen energie. De Investeringsagenda noemt fieldlabs, campussen en innovation districts als locaties waar bedrijven en instellingen op creatieve en open wijze met elkaar kunnen samenwerken: cruciaal in en voor de nieuwe economie. InnovationQuarter is vanuit de aard van haar kerntaken nauw betrokken bij de totstandkoming of doorontwikkeling van dit type locaties, waaronder het grootste deel van de fieldlabs die in het kader van de Investeringsagenda worden genoemd. De MRDH heeft besloten in 2017 additionele business development bij InnovationQuarter te financieren gericht op de succesvolle doorontwikkeling van de fieldlabs. 4 Ook het thema vernieuwen energie neemt een prominente plaats in binnen onze activiteiten. Via verschillende business development projecten gericht op hergebruik van grondstoffen en het duurzaam benutten van natuurlijke hulpbronnen leveren we een bijdrage een de circulaire economie. Ook werken we samen met overheden en bedrijven aan een Smart Multi Commodity Grid, een efficiënt fysiek netwerk en (digitaal) platform dat het mogelijk maakt om diverse regionale en lokale duurzame 2 Alle projecten zijn terug te vinden op de Investeringskaart ( 3 OECD Territorial Reviews, The Metropolitan Region of Rotterdam The Hague, Netherlands, Deze studie is een belangrijke inhoudelijke drijver voor het investeringsprogramma Investeren in Vernieuwing 4 Besluit van de Bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat van de MRDH d.d. 22 september 2016 Jaarplan 2017 InnovationQuarter 7

8 energiebronnen zoals rest- en aardwarmte, wind- en zonne-energie en biogas te ontsluiten en te verbinden en zo de duurzame energievoorziening faciliteert. 1.3 Roadmap Next Economy De inhoudelijke voeding van de sporen nieuwe economie en nieuwe energie vindt voor een belangrijk deel plaats vanuit het traject Roadmap Next Economy. De Roadmap richt zich op de voor de regio noodzakelijke investeringsprojecten om versneld in te spelen op de nieuwe economie. De Roadmap, die in het vierde kwartaal van 2016 zal worden afgerond, benoemt een aantal transitiepaden waarlangs de transitie van de economie zich zal afspelen: - Digital Gateway to Europe: naar nul marginale kosten; - Smart Energy Delta: naar nul koolstof; - Circular Economy: naar nul afval; - Entrepreneurial Region: naar nieuwe productiviteit; - Next Society: naar een inclusieve maatschappij. De projecten die volgen uit de transitiepaden zullen worden opgenomen in het eerdergenoemde regionale Investeringsprogramma. Impact In de Meerjarenstrategie hebben wij aangegeven dat de ontwikkeling van de Roadmap Next Economy ook voor InnovationQuarter een belangrijk handelingsperspectief kan gaan bieden. Gedurende de totstandkoming ervan is de grote mate van synergie zichtbaar geworden tussen de Roadmap en de activiteiten van InnovationQuarter. Vanuit ons strategisch meerjarenperspectief werken wij via onze projecten en investeringen reeds aan de in de Roadmap genoemde transities (de transitie naar een inclusieve maatschappij daargelaten). Deze zijn immers niet alleen relevant voor de toekomstbestendigheid van onze sectoren en clusters, maar ook om kansen te grijpen: de next economy als hefboom voor de totstandkoming van innovaties! Vanuit dit perspectief hebben wij in 2016 stevig geïnvesteerd in het Roadmap Next Economy traject door onze kennis, netwerken en project(idee)en in te brengen. Vanuit haar kerntaken is InnovationQuarter straks een logische partner voor een belangrijk deel van de uitvoering van de Roadmap. In de loop van 2017 zal in overleg met onze aandeelhouders bezien moeten worden hoe de Roadmap Next Economy doorwerkt in de kaders voor en gewenste capaciteitsinzet van InnovationQuarter. 1.4 Economische Programmaraad Zuidvleugel De EPZ is een netwerk van bestuurders uit de triple helix onder voorzitterschap van Ab van der Touw (CEO Siemens Nederland). De EPZ fungeert als de economic board van de regio en is opgericht in Medio 2016 heeft de EPZ een nieuwe koers vastgesteld. Kern is dat de EPZ geen zelfstandige actieagenda meer hanteert, maar dat zij zich door inzet van haar netwerk en bestuurskracht richt op het verder brengen van strategische initiatieven die de ambitie van de regio realiseren: een real life testing ground zijn op het gebied van voeding, gezondheid, maritieme- en logistieke vraagstukken, watermanagement en veiligheid. De EPZ volgt hierbij de lijnen van het regionale Investeringsprogramma. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 8

9 Impact Per 1 september 2016 voert InnovationQuarter het secretariaat van EPZ uit in opdracht van het Dagelijks Bestuur van de EPZ (waar het secretariaat voorheen alleen gehuisvest werd binnen InnovationQuarter). De wijziging in ophanging van het secretariaat hangt samen met de nieuwe koers van de EPZ. De strategische initiatieven waarover hierboven is gesproken zullen in belangrijke mate vanuit het bedrijfsleven komen. De ophanging van het secretariaat van de EPZ binnen InnovationQuarter zorgt voor de nodige synergie waar het gaat om interactie met bedrijfsleven, het verbinden van in EPZ besproken strategische issues aan uitvoering en zicht houden op projecten die worden uitgevoerd binnen de Investeringsagenda. 1.5 Regiobranding Bij oprichting heeft InnovationQuarter van haar aandeelhouders de opdracht gekregen om de branding van de regio te verzorgen. De MRDH kreeg bij oprichting een gelijkluidende opdracht. InnovationQuarter en MRDH hebben daarop de krachten gebundeld en hebben in 2015 gezamenlijk een storyline ontwikkeld voor de branding van de regio. Kern van de storyline is dat onze regio dé proeftuin is voor wereldwijde metropoolgebieden, a real life testing ground. Innovaties om een sterk verstedelijkte delta leefbaar te houden worden hier bedacht, gemaakt, getest en verkocht. Hier wordt in cross-sectoraal verband gewerkt aan mondiale uitdagingen op het gebied van voeding, gezondheid, maritieme- en logistieke vraagstukken, watermanagement en veiligheid. Bij de uitwerking van de storyline is nadrukkelijk de verbinding gezocht met de EPZ. De EPZ heeft de storyline omarmd, waarmee we beschikken over een breed gedragen samenhangend verhaal over de economische kracht van de regio, bedoeld om de regio als geheel (inter)nationaal profiel te geven en om de marketing van individuele merken te versterken (nadrukkelijk dus niet om deze te vervangen). Dit sluit goed aan bij de beweging die met de Investeringsagenda is ingezet: opereren vanuit één agenda en met een eenduidig verhaal. Impact InnovationQuarter werkt in opdracht van de MRDH en de Provincie Zuid-Holland aan de uitrol van de regiobranding. We ontwikkelen een professionele toolkit, waarmee we partners in de regio handvatten bieden om de storyline van de regio toe te passen in de eigen marketingactiviteiten. De toolkit zal onder meer mooie voorbeelden van cross-overs bevatten, een beeldenbank en facts en figures over de regio. De toolkit is naar verwachting in het eerste kwartaal van 2017 gereed. We verzorgen tevens de centrale regie op de toepassing en doorvertaling van de regiobranding door individuele merken. In 2016 is een netwerk van medemerkers gevormd, dat in 2017 zal worden uitgebreid en verstevigd. 1.6 Evaluatie ROM s Op 2 mei 2016 is de evaluatie van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM s) door het Ministerie van Economische Zaken gepubliceerd. De evaluatie laat een positief beeld zien van het functioneren van de ROM s, zoals blijkt uit zowel de Jaarplan 2017 InnovationQuarter 9

10 onderzochte resultaten, de afgenomen interviews als de uitgezette enquête onder ondernemers. De ROM s doen er volgens de evaluator toe binnen het regionaal economisch systeem en als verbindende schakel naar het nationale innovatiebeleid. Als er nog geen ROM s zouden zijn, dan zouden ze onmiddellijk uitgevonden moeten worden. 5 Op basis van de evaluatie heeft de Minister van Economische Zaken besloten de subsidierelatie met de ROM s te continueren. Dit bevestigt de sterke herwaardering voor de kracht van de regio en een erkenning van het feit dat een succesvol topsectorenbeleid niet zonder goede aansluiting met het innovatief MKB, met innovatieve clusters en met hubs van economische vernieuwing kan. En deze hebben allemaal hun wortels in de regio én een sterke verbinding met de ROM s. Ook hebben de ROM s in gesprek met de Minister aangegeven op welke onderwerpen (internationalisering, activeren innovatievolgend MKB, grootschalige icoontrajecten, koppeling aan Nederlands InvesteringsAgentschap) zij een nog grotere impact kunnen hebben voor de nationale én regionale economie. Impact De ROM s hebben een gezamenlijke reactie op de conclusies van het evaluatierapport en de aanbevelingen daarin geschreven. Onderdeel van die reactie is dat de ROM s graag de handschoen oppakken waar het gaat om meer gezamenlijk optrekken zowel in de kerntaken - goede voorbeelden in 2016 zijn onze gezamenlijke investering met de BOM in Airborne en het business development project Smart Base waarin Defensie en de ROM s samen de slimme basis van de toekomst vormgeven - als in de verantwoording van en communicatie over resultaten. Ook zullen wij als gezamenlijke ROM s een klanttevredenheidsmeting gaan uitvoeren. In 2017 staat de evaluatie van InnovationQuarter gepland, conform afspraak bij oprichting. 1.7 Startup Delta 2.0 / Regionaal ecosysteem voor startups en scaleups StartupDelta is het platform van en voor de startupcommunity. StartupDelta wil de belangrijkste start- en scaleup initiatieven in Nederland tot een sterk netwerk en onderliggend ecosysteem vormen en Nederland zo het beste land in Europa maken om een bedrijf te starten, te groeien en te internationaliseren. Na het afscheid van Neelie Kroes 6 is zij opgevolgd als Startup Envoy door Prins Constantijn van Oranje. Zuid-Holland kent een sterk ecosysteem voor startups, met innovatiehubs als Yes!Delft, ECE, CIC/Venture Café, HSD, Leiden Biosciencepark/Hubspot en ESA/BIC. Impact InnovationQuarter is, namens de Zuid-Hollandse innovatiehubs, één van de founding partners en financiers van StartupDelta. Mede in dit licht hebben we afgelopen jaren geïnvesteerd in het verbeteren van de verbindingen tussen de innovatiehubs in de 5 Evaluatie van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM s), Ecorys ( ), p Op het InnovationQuarter jaarevent op 20 juni Jaarplan 2017 InnovationQuarter 10

11 regio. Voorbeelden van een steeds betere samenwerking zijn de voor Startup Delta georganiseerde tour langs de verschillende innovatiehubs in Zuid-Holland (begin 2015), de gezamenlijke inzet die vanuit de regio is gepleegd om een succes te maken van Startup Fest (medio 2016) en de ontwikkeling van een programma door InnovationQuarter, YES!Delft, Erasmus Center for Entrepreneurship (ECE) en Venture Café. Dit programma met als werktitel Road to Capital richt zich op het verbeteren van de werking van het innovatie ecosysteem als geheel, door een aantal gerichte interventies. 1.8 Energieagenda Provincie Zuid-Holland en Energie-Innovatiefonds Medio 2016 hebben Gedeputeerde Staten de concept energieagenda van Zuid- Holland Watt anders vastgesteld. De provincie neemt met deze energieagenda haar verantwoordelijkheid om de nationale en internationale ambities op het gebied van duurzame energie invulling te geven. Onderdeel van de energieagenda is het voornemen een revolverend Energie-innovatiefonds op te zetten. Dit fonds richt zich op het ontwikkeling van nieuwe technologieën die (op termijn) bijdragen aan de verduurzaming van energie. Gedeputeerde Staten willen hiertoe 35 mln. beschikbaar stellen. De energieagenda en de investeringsstrategie voor het Energie- Innovatiefonds worden medio oktober besproken in Provinciale Staten. In 2016 wordt tevens een besluit verwacht over het beheer van het Energie-innovatiefonds. Impact Voor InnovationQuarter is het cruciaal dat de provinciale energieagenda, het transitiepad Smart Energy Delta in de Roadmap Next Economy en de visie op energietransitie van de TUDelft zoveel als mogelijk hetzelfde vertrekpunt hebben, gedeelde ambities kennen en in samenhang worden uitgevoerd. InnovationQuarter neemt deel aan de door de provincie samengestelde Energy Innovation Board, die daarbij een belangrijke verbindende en richtinggevende kan rol spelen. InnovationQuarter werkt samen met relevante kennisinstellingen en ondernemingen reeds aan een aantal toonaangevende energie-doorbraakprojecten zoals Dutch Windwheel en The Green Village. Ook hebben we vanuit ons huidige investeringsfonds enkele investeringen gedaan die goed aansluiten bij de provinciale ambities uit de energieagenda. Wij zouden graag bereid zijn het provinciale Energie-Innovatiefonds in beheer te nemen, dit gezien onze positie als regionale investeerder en onze kennis van en netwerken binnen het energiedomein. Mocht het fondsmanagement bij InnovationQuarter worden belegd, dan zullen wij begin 2017 capaciteit vrijmaken om hiertoe de noodzakelijke voorbereidingen te treffen. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 11

12 2. Business Development 2.1 Opdracht De hoofdopdracht van Business Development is het voor en met ondernemers verkennen van nieuwe businessmogelijkheden en het realiseren ervan. Centraal staat een ondernemende werkwijze, waarin ondernemers én de business developers van InnovationQuarter grenzen verleggen om kansen te verzilveren. Naast concrete resultaten in de projecten zelf, is ook de voorbeeldwerking van projecten voor andere ondernemers cruciaal. Maatschappelijke vraagstukken op het gebied van voeding, gezondheid, energie, veiligheid en mobiliteit raken ook Zuid-Holland. Met alle topsectoren vertegenwoordigd heeft de regio in potentie óók alle oplossingen voor die vraagstukken in huis, inclusief de real life testing ground om hier bewezen oplossingen te exporteren naar andere regio s. InnovationQuarter richt zich primair op de regionale speerpuntdomeinen Life Sciences & Health, Safety & Security, Cleantech, Horticulture en Smart Industry, waarbinnen onder meer high tech maakindustrie op gebied van aero, space en robotica. De grootste toegevoegde waarde van InnovationQuarter ligt daarbij op het realiseren van cross industry innovation: het verbinden van innovatieve oplossingen uit verschillende sectoren. Dat komt onder meer tot uiting in het concept Dare2Cross, in 2016 ontsprongen aan het succesvolle Aerospace meet Maritimeevent in de Drechtsteden, waar verschillende sectoren bij elkaar zijn gebracht om van elkaar te leren en gezamenlijk te investeren in nieuwe business. Business Development richt zich op een breed scala aan bedrijven en kennisinstellingen. Het innovatiepotentieel van Zuid-Holland bestaat namelijk niet alleen bij de aanwezigheid van starters of innovatieve MKB-ondernemingen. Ook binnen grote bedrijven en gespecialiseerde kennis- en onderzoeksinstellingen bevinden zich de kiemen van nieuwe business. Het opsporen én doen ontkiemen van die kansen, is ons dagelijks werk. De focus ligt daarbij op het innovatieve MKB, maar bovenal op díe ondernemers die het aankunnen en durven om in open innovatietrajecten sámen tot nieuwe business te komen. In de sessie over (alternatieven voor) antifouling bracht InnovationQuarter de juiste partijen bij elkaar. Met een van die partijen hebben we inmiddels een contract kunnen sluiten. De maatschappelijke opgaven zijn groot. De kansen om tot nieuwe business te komen zo mogelijk nog groter. Bij het ontsluiten van het regionale innovatiepotentieel is intensieve samenwerking met clusterorganisaties, campussen, incubators, financiers, kennisinstellingen, overheden, de Kamer van Koophandel, topsectoren, Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI s) en andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen cruciaal. Zo hebben de 5 Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM s) en het ministerie van Defensie in 2016 het fieldlab Smart Base ontwikkeld. Belangrijkste doelstelling is het via open innovatie vinden van nieuwe oplossingen voor de mobiele legerbasis van de Tbc Jaarplan 2017 InnovationQuarter 12

13 toekomst, met als grote vraagstukken Energie, Water, Bescherming en Logistiek. Naast de door ondernemers zeer gewaardeerde toegang tot Defensie, zijn er ook netwerken van ondernemers aan elkaar gekoppeld over de provinciegrenzen heen. Box 1 Business Development / Terugblik 2016 We hebben intensief gewerkt aan het opzetten en uitrollen van verschillende fieldlabs, als lanceerplatforms van concrete projecten die gebaseerd zijn op de sterkten van Zuid- Holland. Voorbeelden zijn Smart Maintenance of Ships (SMASH), Freshteq.nl, Additive manufacturing, Joint Industry Project Aero Space (JIPAS), Big Data Innovation Hub, Smart Safe & Resilient Mainport, Dutch Windwheel en Automatisch vervoer op de last mile (AVLM). Onze inzet is tweeledig: zorgen dat ondernemers nieuwe business kunnen ontwikkelen d.m.v. fieldlabs én zorgen dat Zuid-Holland een onderling verbonden fieldlab-infrastructuur realiseert. We hebben input geleverd voor de Roadmap Next Economy voor de transitiepaden Entrepreneurial Region, Digital Gateway to Europe, Smart Energy Delta en Circular Economy. Onze focus ligt op het identificeren van kansen voor ondernemers in de Next Economy. We hebben conform afspraak ingezet op complexere samenwerkingsverbanden van ondernemers en ook kennisinstellingen, met grotere focus op de aanjaag- en realisatiefase. De gestelde targets zijn behaald. Evenals in 2015 zijn de initiatieven die in 2016 zijn ondernomen divers van aard. Enkele voorbeelden: We hebben het nieuwe programma Maritime Delta ontwikkeld. Net als het lopende programma een paraplu voor veel nieuwe innovatieve projecten. In het nieuwe programma krijgen bedrijven een nog grotere stem; Het door InnovationQuarter en Drechtsteden opgezette MKB Katalysatorfonds bleek een succes. Allereerst als laagdrempelig fonds voor ondernemers in onder meer de maakindustrie. Maar ook omdat ons speerpunt, de adviescommissie van ondernemers, goed blijkt te werken. Matchmaking is voor onze doelgroep een waardevol onderdeel van onze dienstverlening. Door ons grote netwerk bij ondernemers én onze integrale werkwijze (met Foreign Investments en Capital) hebben we veel matches kunnen maken, waar aantoonbaar nieuwe business uit voortgevloeid is. Met de Zuid-Hollandse Aero and Space industrie hebben we de regionale Aero Space Agenda ontwikkeld, met daarin onder meer 10 concrete innovatieprojecten. Het project CardioMRI in het Hagaziekenhuis gaat ervoor zorgen dat artsen meteen feedback krijgen op de effectiviteit van hun ingreep, door MRI-technologie te optimaliseren om in te zetten bij ingrepen aan het hart. InnovationQuarter was de aanjager van het consortium dat verder nog bestond uit medtech-bedrijven en zorgverzekeraars; Met het consortium Vers+ (op het snijvlak van Horticulture en Life Sciences& Health) zijn we met een cluster van innovatieve tuinbouwondernemers nieuwe business aan het realiseren. Binnen het brede domein Cleantech werken we aan projecten op gebied van Zero Emissie Openbaar Vervoer, Smart Multi Commodity Grid, Virtual Power Plant en het innovatieprogramma van de Dutch Windwheel. Waar mogelijk verbinden we deze projecten aan regionale agenda s (zoals RNE-roadmap) en proeflocaties (zoals onder meer The Green Village). Jaarplan 2017 InnovationQuarter 13

14 InnovationQuarter heeft in 2016 de Provincie Zuid-Holland ondersteund in de uitvoering van de MKB Innovatieregeling Topsectoren (MIT) Zuid-Holland. Voor de innovatieadviesen de haalbaarheidsonderzoeken regeling hebben we de adviezen gegeven; de MIT R&D Samenwerkingsprojecten hebben we deels mede ontwikkeld. 2.2 Prestaties Het verkennen van nieuwe business mogelijkheden én het realiseren ervan, staat centraal in de activiteiten van Business Development. Daarbij focussen we op zowel de business van vandaag als de kansen van morgen. In 2017 worden vanuit Business Development de volgende prestaties geleverd: 1. Het aanjagen van 40 business cases en innovatieprojecten Het onderscheid tussen business cases en innovatieprojecten wordt uitsluitend bepaald door de herkomst van de financiering. Voor innovatieprojecten geldt dat de financiering zowel uit publieke als private middelen kan komen. Een business case voor een consortium wordt uitsluitend met private middelen gefinancierd. 2. Het realiseren van 17,5 miljoen aan gemeten uitgelokte private en publieke investeringen Uitgelokte private en publieke investeringen staan centraal in deze outputindicator. Belangrijk daarbij is dat deze investeringen gemeten worden, onder meer op een door bedrijven onderschreven business case dan wel een subsidiebeschikking. In het projectplan dat de basis is voor de business case of het innovatieproject worden de beoogde en gerealiseerde investeringen opgenomen als ook de gekapitaliseerde uren. InnovationQuarter stapt in de vroege fase van projectontwikkeling in; de verwachting is dat succesvolle projecten een multiplier op de initiële uitgelokte investering gaan realiseren. Hiernaast zullen 30 verkenningen uitgevoerd worden op de maatschappelijke thema s zoals opgenomen in de meerjarenstrategie. Verkennen van nieuwe innovatiethema s speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het projectportfolio voor 2017 en verder. Naast de hierboven genoemde afrekenbare targets levert Business Development de volgende prestaties in 2016: Realisatie van individuele matchmaking tussen ondernemers onderling en tussen ondernemers en kennisinstellingen Het zwaartepunt van Business Development ligt op het realiseren van nieuwe business voor en met ondernemers en daarbinnen op het smeden van samenwerkingsverbanden. Daarnaast is matchmaking een van de aspecten die ondernemers in onze dienstverlening waarderen. Vanuit het grote netwerk van InnovationQuarter én haar integrale werkwijze (inclusief Foreign Investments en Capital), zijn we vaak en snel in staat om deze ondernemers verder te helpen. Matchmaking is daarbij een niet te onderschatten activiteit, die al regelmatig tot nieuwe business voor de betreffende ondernemer heeft geleid. Vanwege de focus op samenwerkingsverbanden zal het zwaartepunt niet op Jaarplan 2017 InnovationQuarter 14

15 individuele matchmaking liggen, maar zullen we wel actief blijven monitoren hoeveel succesvolle matches er gemaakt zijn. In 2016 zijn tientallen matches gemaakt, waarvan een deel ook geleid heeft tot nieuwe business. Bijdragen aan strategische (beleids-) agenda s Hoewel de focus ligt op business development, leveren we waar nodig ook input voor strategische agenda s, zoals in 2016 bijvoorbeeld voor de Roadmap Next Economy. Business Development ter versterking van Foreign Investments en Capital Naast het leggen van relaties ten behoeve van de eigen projecten, zal vanuit Business Development ook actief worden bijgedragen aan het Investor Relations programma van Foreign Investments, dat tot doel heeft om in Zuid- Holland gevestigde buitenlandse bedrijven actief te volgen op mogelijkheden voor onder meer uitbreidingsinvesteringen. Ook ten behoeve van de kerntaak Capital zal vanuit Business Development capaciteit worden ingezet. Uit ons netwerk komen leads voor Capital inclusief het nieuwe fonds UNIIQ; verder hebben onze participaties baat bij introductie in het netwerk van klanten en samenwerkingspartners. Business Development zet in 2017 ca. 14 fte in, waarvan een deel van de kosten wordt gedragen door externe programma- en projectfinanciering. Daarbij heeft het Business Development team in 2017 een aanjaagbudget van Dit budget wordt benut voor projectontwikkeling, het inzetten van specifieke externe expertise en voor het organiseren van bijeenkomsten. 2.3 Activiteiten Om de genoemde resultaten te bereiken, pakt Business Development in 2017 de volgende activiteiten op, gekoppeld aan de fases signaleren verkennen aanjagen realiseren: Figuur 1: Processchema Business Development a. Het signaleren van nieuwe innovatieve ontwikkelingen en businesskansen Uit het netwerk van ondernemers en kennisinstellingen, zowel nationaal als internationaal, als ook uit eigen kennis en ervaring komen vrijwel dagelijks signalen over nieuwe innovatieve ontwikkelingen. Waar die signalen raken aan een (potentiële) sterkte van de provincie Zuid-Holland en de daar gevestigde Jaarplan 2017 InnovationQuarter 15

16 bedrijven en kennisinstellingen, zullen die signalen actief verder worden verkend. De samenwerking met de (delta)organisaties wordt in 2017 doorgezet, zowel op het gebied van signaleren als ook het verkennen van de thema s van de nabije en iets verder weg liggende toekomst. Activiteiten die in dit kader ondernomen worden, zijn onder meer gezamenlijke bijeenkomsten die ingaan op technologische ontwikkelingen én businesskansen. Daarnaast blijven we inzetten op eigen bijeenkomsten, onder meer via ontwikkelbijeenkomsten waarin het thema Dare2Cross centraal staat. b. Het verkennen van de economische potentie van het thema en het onderzoeken van de haalbaarheid om een cluster/samenwerkingsverband te ontwikkelen Belangrijke elementen in de verkenningsfase van een thema zijn: Sluit de ontwikkeling aan bij een innovatiespeerpunt van Zuid-Holland? Heeft Zuid-Holland een positie om het thema te kunnen ontwikkelen en op te kunnen schalen? Zijn er in Zuid-Holland bedrijven en ook kennisinstellingen die open staan voor het verder aanjagen van het thema in een samenwerkingsverband? Is er financiële ruimte bij ondernemers (en eventueel overheden) om te kunnen investeren in het thema? Is er een perspectief op het creëren van (hoogwaardige) arbeidsplaatsen en additionele investeringen in de economie van Zuid-Holland? Het resultaat van een verkenning is een beknopt document met daarin de antwoorden op bovenstaande vragen, inclusief een go/no go- besluit om het al dan niet een business case te gaan ontwikkelen. In totaal zullen minstens 30 verkenningen worden uitgevoerd, waarbij we zorgen voor een spreiding over de speerpuntsectoren én een vrije ruimte om de speerpuntsectoren voor de toekomst te verkennen. c. Het aanjagen van samenwerkingsverbanden gericht op nieuwe business Op basis van een go in de verkenningsfase wordt een aanjaagproject gestart, met als belangrijkste resultaat het vormen van een consortium van ondernemers, waar nodig aangevuld met kennisinstellingen, die gezamenlijk een businesspropositie uitwerken. In het werk van InnovationQuarter is het leggen en onderhouden van relaties een cruciale voorwaarde voor succes. Zonder relatie geen vertrouwen, zonder vertrouwen geen inzicht in wat de ondernemer écht nodig heeft, zonder inzicht geen toegevoegde waarde van InnovationQuarter. De belangrijkste rol van een business developer in de aanjaagfase is het ontwikkelen van hechte relaties tussen de beoogde partners in het consortium, het aansturen op de ontwikkeling van een projectplan, het verkennen van de mogelijkheden van financiering (zowel via eigen investeringen van ondernemers, subsidies als overige bronnen). Vanuit het consortium zal altijd een ondernemer trekker moeten zijn, om later in de realisatiefase ook het stokje over te kunnen pakken van InnovationQuarter. Onze aanjaagrol vertaalt zich in scherpte op zowel het in Jaarplan 2017 InnovationQuarter 16

17 ontwikkeling zijnde projectplan als op de bijdrage van individuele leden in het consortium. Juist in deze fase is de rol van een onafhankelijke partij, die geen ander belang heeft dan het versterken van de Zuid-Hollandse economie, cruciaal. d. Het realiseren van nieuwe business door samenwerkingsverbanden In de realisatiefase gaan ondernemers nieuwe business realiseren. Er ligt dan een businessplan inclusief begroting en financiële dekking en afspraken over het (te ontwikkelen) Bij een bijeenkomst van InnovationQuarter over het thema energieopslag ben ik in contact gebracht met het TNO/ECN consortium Voltachem. We zijn nu deelnemer van de community en kartrekker van een te initiëren project m.b.t. waterstofproductie op zee uit windenergie. Tevens werken we binnen het Voltachem consortium aan een tweede projectvoorstel in het kader van Power-to-Chemicals. Sander Ten Hoopen, directeur Hydro Energy intellectuele eigendom. Verder is er een ondernemer die namens het consortium de kar gaat trekken. In de praktijk zien we dat onze rol nog een stukje door kan lopen in deze fase. We blijven hier uiteraard scherp; te ver doorschieten in de realisatiefase brengt ons in ongewenste concurrentie met de private sector. Daarnaast moet een sterk consortium van ondernemers niet afhankelijk (willen) zijn van InnovationQuarter. Onze rol in deze fase is dan ook die van onafhankelijke buitenboordmotor die indien nodig via een aantal gerichte interventies het consortium verder op weg helpt. Box 2 Business development / Observaties in 2016 Grote kansen in de regio liggen op het versterken van cross-sectorale samenwerking. Veel koploperbedrijven zien dit ook in en zoeken ons hier actief voor op. Tegelijkertijd is de organisatiekracht, zowel regionaal als ook nationaal (topsectorenbeleid), vooral intra-sectoraal georganiseerd. Met Dare2Cross als concept willen we antwoord geven op de behoefte aan cross-sectoraal innoveren. In 2016 is via pilots ervaring opgedaan met internationalisering van innovatieketens, omdat markten en innovatieve hotspots vaak ook buiten Nederland liggen. Met de programmamanager Internationalisering kiezen we gericht een aantal focusthema s en regio s. We werken daarin op onder meer het thema Life Sciences & Health samen met de andere ROM s. Focus en massa zijn belangrijke uitgangspunten voor InnovationQuarter en de verschillende cluster- en deltaorganisaties. Daarom ook zijn we voorstander van een aantal sterke partners om ons heen. Een mooi voorbeeld in 2016 is de verdergaande samenwerking tussen Clean Tech Delta en InnovationQuarter op de thema s Biobased en Circulaire economie en Clean Tech. Met de verschillende fieldlabs en in 2016 gerealiseerde capaciteit voor kwartiermakers heeft onder meer de MRDH een belangrijke impuls gegeven. Zaak is nu om de fieldlabinfrastructuur in samenhang verder door te ontwikkelen. InnovationQuarter bundelt initiatieven en partijen, Ons relatienetwerk met ondernemers is goed ontwikkeld en daarom zijn we goed in staat om ondernemers te mobiliseren. In toenemende mate doen ook andere organisaties een beroep op ons netwerk. We moeten ervoor waken dat dat een te groot Jaarplan 2017 InnovationQuarter 17

18 beslag op capaciteit gaat leggen, door met partners goede afspraken te maken over agendering. Veel innovatieve MKB ers hebben behoefte aan specifieke ondersteuning bij toeleiding naar Europese subsidies (o.a. Horizon2020, Interreg). Dit is nu echt een lacune in de regio waardoor ondernemers in onze regio veel kansen en middelen mislopen. Ter illustratie: enkele ondernemers hebben via het SME-instrument van Horizon2020 gezamenlijk meer subsidie binnengehaald dan het bedrag van de eerste EFRO-call ( 5 mln). De focus blijft vanuit Business Development op bovenstaande activiteiten (a t/m d) liggen. Zoals aangegeven pakken we ook extra activiteiten op. Hierbij maken we onderscheid tussen activiteiten die we vanuit de bestaande capaciteit oppakken (kleinschalige activiteiten die vrij eenvoudig in de marge van bestaande activiteiten en bestaande capaciteit kunnen worden opgepakt) en activiteiten die vanwege hun karakter additioneel op kerntaken - en omvang in een aanvullende opdracht moeten worden vormgegeven. Hiertoe voeren we soms overigens eerst een kleinschalige pilot uit. In 2016 hebben we als additionele activiteit de advisering in het kader van de MKB Innovatieregeling voor de Topsectoren (MIT) Zuid-Holland uitgevoerd. In 2016 hebben we ca. 90 projecten beoordeeld, verdeeld over de verschillende topsectoren. Vanuit de doelstelling om goed zicht te hebben op de innovatieprojecten in Zuid- Holland, zullen we met de Provincie Zuid-Holland verkennen op welke wijze we in 2017 invulling geven aan deze additionele opdracht. Verder werken we mee aan programma s die door of samen met anderen worden uitgevoerd. Zo wordt ook in 2017 capaciteit ingezet voor het vervolg op het Valorisatieprogramma Deltatechnologie en Water, waarbij onze focus ligt op het smeden van samenwerkingsverbanden tussen innovatieve ondernemers en ook kennisinstellingen. Verder voeren we wederom het programmamanagement van Maritime Delta uit, dat tot eind 2018 loopt. Doel is om via de rol van programmamanager tevens aanjager te zijn van business development trajecten. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 18

19 3. Foreign Investment 3.1 Opdracht Directe buitenlandse investeringen dragen bij aan de economie, technologische innovatie en ontwikkeling van een regio en een land. Buitenlandse bedrijven genereren economische groei, directe en indirecte werkgelegenheid, versterken de innovatiekracht en geven aansluiting op internationale netwerken en bedrijvigheid. Vanuit de opdracht en missie van InnovationQuarter is het aantrekken, behouden en uitbreiden van buitenlandse ondernemingen en investeringen specifiek van belang voor het versterken van de regionale economie. De hoofdopdracht van Foreign Investments is dan ook het promoten van de economische mogelijkheden van de regio in het buitenland en het aantrekken en behouden van innovatieve bedrijven en investeringen naar en in de regio. Met name (maar niet uitsluitend) die bedrijven, die: Leiden tot een toename in werkgelegenheid; en/of Leiden tot een toename in private (R&D) investeringen; Sector/clusterversterkend zijn. By establishing a hub in such a vibrant and growing biotech cluster like Leiden Bio Science Park, we will be able to interact more efficiently with partners, said Judy Ashworth, MD, Head of Grünenthal s IMU Leiden Hub. This hub will build networks regionally as well as internationally, connecting to Oxford and Cambridge in the UK and other European areas of relevance." Binnenlandse reallocatie is geen doel van InnovationQuarter, maar als bedrijven ons daar expliciet om vragen, leveren wij assistentie bij vestiging in de regio. Voor het succesvol vervullen van deze opdracht, is interne samenwerking met de teams Business Development en Capital cruciaal. We hebben daarnaast een intensieve samenwerking met de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) en zijn lid van het Invest-in-Holland netwerk. Verder werken we nauw samen met de Nederlandse innovatieattachés in het buitenland, met het ambassadenetwerk in Nederland en in het buitenland, en met specifieke regio s die interessant zijn voor Zuid-Hollandse sectoren. Voorbeelden van zulke regio s, zijn Zuid-Duitsland, Catalonië, Ottawa, Greater Washington DC en diverse regio s in China. Ook een goede samenwerking met de regionale acquisitiepartners West-Holland Foreign Investment Agency (WFIA) en Rotterdam Partners (met wie eind 2014 een acquisitieconvenant is getekend) is van belang. Wij zullen in 2017 actief inzetten op de verdere verbetering en stroomlijning van deze samenwerking. Verder is de wisselwerking met gemeenten en kennisinstellingen, om geïnteresseerde buitenlandse bedrijven gemakkelijk te laten landen, zeer nauw. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 19

20 Box 3 Foreign Investments / Terugblik 2016 De leadsportfolio van Foreign Investments was in 2016 goed gevuld en kende een goede doorloop en nieuwe aanvullingen. Eind derde kwartaal zijn reeds 24 investeringscases voltooid, met een totaal investeringsvolume van ruim 65 mln. en de creatie van meer dan 330 nieuwe arbeidsplaatsen in de komende drie jaar. In 2016 is het aantal zogenaamde Fact Finding Trips (FFT s) significant gestegen. Een FFT is een verkennend bezoek van een in de regio geïnteresseerd buitenlands bedrijf, georganiseerd door het Foreign Invesments team van InnovationQuarter. Eind derde kwartaal 2016 hebben bijna 60 van dergelijke bezoeken plaatsgevonden. In 2016 is ons Investor Relations programma voorgezet. Naast het feit dat gesprekken met reeds gevestigde buitenlandse ondernemingen relevant zijn als informatiebron over het vestigingsklimaat zijn zij een belangrijke bron van nieuwe leads. De bezoeken hebben in 2016 (tot half september) geleid tot 4 lopende projecten en 3 concrete leads naar projecten in de toekomst. In 2016 hebben we onze marketingcampagne 10 x 10 reasons to invest in West Holland verder ontwikkeld en per oktober zullen deze voor alle speerpunt(sub)sectoren beschikbaar zijn. Deze 10x10 campagne zal gelanceerd worden tijdens ons eerste grote current investors event de Captains Conference -, dat we op 10 oktober hebben georganiseerd, samen met ICP (International Community Platform). Dit afgelopen jaar hebben we wederom regelmatig actief deelgenomen aan buitenlandse missies en acquisitiereizen en/of deze mede-georganiseerd. Een hoogtepunt was de missie van de Provincie Zuid-Holland naar China in september, onder leiding van de Commissaris van de Koning. Wij hebben actief deelgenomen aan deze missie en hebben diverse programmaonderdelen voor de delegatie georganiseerd. Ook hebben we dit jaar diverse inkomende delegaties ontvangen en daarom heen seminars en activiteiten georganiseerd. Zoals de China Holland Innovation Day voor een Chinese delegatie die voor het Startup Fest Europe naar Nederland was gekomen. En het Invest in Holland seminar voor een grote Indiase delegatie rondom het thema Cybersecurity. Tenslotte hebben we in 2016 het Foreign Investments team versterkt met een Senior Accountmanager Smart Industry. De vele ontwikkelingen in onze regio zoals de oprichting en groei van RoboValley maken het opportuun om hier een medewerker specifiek op in te zetten. 3.2 Prestaties Om de hoofdopdracht te verwezenlijken worden door Foreign Investments in 2017 de volgende prestaties geleverd: 1. Succesvolle afronding van 30 investeringscases met een totale investeringsomvang van 90 mln. Een investeringscase is succesvol afgerond wanneer een (buitenlandse) onderneming of kennisinstelling zich daadwerkelijk in de regio vestigt dan wel uitbreidt en daarbij actief is geassisteerd door InnovationQuarter. Het desbetreffende bedrijf bevestigt dit door het invullen en tekenen van een zogenaamde confirmation letter. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 20

21 2. Realisatie van 300 nieuwe arbeidsplaatsen Het gaat hierbij om het totale aantal additionele directe arbeidsplaatsen, dat volgens de onderneming binnen maximaal drie jaar na het moment van vestiging is gerealiseerd. 3. Afleggen van 100 bezoeken in het kader van het Investor Relations Programma Dit betreft het bezoeken van reeds in de regio gevestigde buitenlandse bedrijven en bijbehorende follow-up met betrekking tot uitbreiding en/of verhuizing en het vastleggen van feedback over het regionale vestigingsklimaat. Via zowel de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag als de Provincie is additioneel budget verkregen om deze belangrijke taak te intensiveren. Naast genoemde afrekenbare targets levert Foreign Investments de volgende prestaties in 2017: Verhogen van de bekendheid en vindbaarheid van onze regio in het buitenland, door het maximaal uitrollen en benutten van de 10x10 Reasons to Invest campagne voor de sterke (sub)sectoren in Zuid-Holland. Deze campagne is in 2016 ontwikkeld en gelanceerd. In 2017 zal vooral de inzet van deze campagne via onlinekanalen de aandacht krijgen, naast natuurlijk het traditioneel verspreiden van de geprinte materialen naar alle buitenlandposten, met wie we actief samenwerken. Tevens zal begin 2017 een Engelstalige website gelanceerd worden, waarop de kansen van de regio voor de buitenlandse doelgroep te vinden zullen zijn. Op termijn is het de bedoeling dat hier ook een Chinese versie van beschikbaar komt. The Netherlands is the logistics hotspot of Europe, and The Hague is an international city located in the middle of it. We re equidistant from Amsterdam s Schiphol Airport and the Rotterdam The Hague airport, and very close to many potential clients in the Randstad. Our new Benelux office is walkable from public transport and also close to the highway, so our customers can easily visit us and our evans can quickly deploy. This is the perfect setup for our company. Manolo de la Fuente, Benelux Regional Manager at Voltia Technology matchmaking. Het gaat hierbij om het koppelen van buitenlandse bedrijven (nieuw of bestaand) aan een kennisinstelling of innovatieconsortium in Zuid-Holland waardoor nieuwe samenwerkingen ontstaan. Dit betreft geen kerntaak van InnovationQuarter, maar buitenlandse bedrijven doen hiertoe vaak een beroep op ons en we zijn goed gepositioneerd om de gevraagde ondersteuning te leveren. De genoemde samenwerking kan gaan om het afnemen van stagiairs, het financieren van onderzoeken of complete R&D centers. Hiermee wordt voor het bedrijf een innovatie-en kenniselement toegevoegd aan de bestaande operatie of wordt dit onderdeel versterkt. Alhoewel we in eerste instantie geen prestatie indicator koppelen aan technology matchmaking, houden we wel bij wanneer dergelijke projecten succesvol worden afgerond en welke investering daarmee is gemoeid (via een contract, MOU of een bevestiging van een instelling met wie het bedrijf gaat Jaarplan 2017 InnovationQuarter 21

22 samenwerken). Omdat dit bedrijfsgevoelige informatie kan zijn, zal dit echter niet in alle gevallen te achterhalen zijn. Het Foreign Investment team heeft gemiddeld een bezetting van 11 FTE en een budget van Dit budget wordt benut voor marketing (regiobranding, promotiematerialen, marktonderzoek) en acquisitieactiviteiten (internationale acquisitiereizen en beurzen, organiseren netwerkbijeenkomsten, ontwikkelen marketingmaterialen, inkoop lead generation en representatiekosten). 3.3 Activiteiten Om de genoemde resultaten te bereiken pakt Foreign Investments in 2015 de volgende activiteiten op, welke zijn ingedeeld in een viertal strategische lijnen. a. Goede balans ontwikkelen tussen het inzetten van strategische, proactieve en reactieve acquisitie De acquisitieactiviteiten die door InnovationQuarter ondernomen worden, zijn een combinatie van strategisch, proactief en reactief (leads opvolgen die bij InnovationQuarter aangedragen worden). Strategische acquisitie is het acquireren van díe specifieke buitenlandse bedrijven, die een aanvulling vormen op het regionale ecosysteem. Het gaat bij deze vorm van acquisitie dus om het aantrekken van hoogwaardige buitenlandse bedrijven in Zuid-Holland, die de competenties van de regionale topsectoren verder uitbouwen en deze sectoren als geheel versterken. We kunnen juist hier het verschil maken, omdat door The reason why we set up our centre in the Netherlands, is because Holland is a very innovative country full of business passion. We experience a lot of similarities between the Chinese and the Dutch. The Chinese government encourages companies to become more innovative and look for business opportunities abroad for innovation and internationalization. We are very happy with all the support provided by InnovationQuarter, WFIA and NFIA. With our vision, we are confident about making CHIC a success in The Hague! Mr. Yuhua Wu, Founder of CHIC de integrale benadering vanuit de drie kerntaken de hiervoor benodigde kennis en netwerken heel gericht kunnen worden ontsloten. Uiteraard is samenwerking met onze regionale netwerkpartners eveneens van groot belang. In 2016 is er vooral binnen de sectoren Life Sciences & Health, Medical Technology en Safety & Security strategisch geacquireerd. In 2017 zal deze vorm meer aandacht moeten krijgen, ook binnen de andere sectoren. Strategische acquisitie vraagt om goede analyses van zowel de regionale sectoren als van de ontwikkelingen bij interessante buitenlandse bedrijven (wat zijn hun strategische plannen, wanneer staan investeringsbeslissingen op de rol et cetera) en om goede voorbereiding met en afstemming binnen het netwerk (welke bedrijven zijn van toegevoegde waarde voor de regio, wie heeft welke connecties et cetera); dit zijn tijdsintensieve, arbeidsintensieve en vaak lange termijn trajecten. Proactieve acquisitie is het sectorbreed benaderen van buitenlandse bedrijven met een acquisitiedoelstelling. In het kader van proactieve (en overigens ook Jaarplan 2017 InnovationQuarter 22

23 strategische) acquisitie nemen we selectief deel aan relevante missies, (vaak sectorspecifieke) internationale events, roadshows en beurzen en onderhouden we actief contacten met NFIA- en NOST-kantoren. Proactieve acquisitie wordt ingezet op onze speerpuntsectoren. Reactieve acquisitie wordt voornamelijk vormgegeven door follow-up van binnenkomende leads (direct of bijvoorbeeld via partnerorganisaties). InnovationQuarter voert reactieve acquisitie uit voor de gehele regio (met uitzondering van de werkgebieden van WFIA en Rotterdam Partners) en voor zowel de gedefinieerde speerpuntsectoren als andere sectoren. Figuur 2: Processchema Foreign Investments b. Verscherpte (Sub)-Sectorale keuzes & nauwe samenwerking met bijbehorende clusterorganisaties In 2017 zullen we vanuit Foreign Investments met name vanuit de strategische en proactieve acquisitie nog gerichter te werk gaan. Binnen onze speerpuntsectoren signaleren we enkele segmenten die veel potentie hebben voor het aantrekken van buitenlandse bedrijven en investeerders. Vaak zijn dit met name de segmenten, waarvoor een aantrekkelijke, fysieke landingsplaats en/of een actieve clusterorganisatie beschikbaar is. Hieronder enkele voorbeelden van dergelijke concrete combinaties: Smart Industry => Robotica => RoboValley Safety & Security => Cybersecurity => the Hague Security Delta Life Sciences & Health => Biomedisch => Leiden BioScience Park Cleantech => Biobased Industry => TU Delft Science Park en Havenbedrijf Rotterdam Horticulture => diverse segmenten => Greenport Westland/Oostland; ABC Westland Jaarplan 2017 InnovationQuarter 23

24 In 2017 zullen we verder op deze strategische lijn inzetten en in de acquisitieactiviteiten vooral ook samen optrekken met de desbetreffende landingsplaatsen- en clusterorganisaties. c. Buitenlands-, binnenlands en regionaal netwerk intensief inzetten voor acquisitie Ons regionale, nationale en internationale netwerk heeft zeer veel acquisitiekracht in zich. Om dit goed te benutten, vraagt het van InnovationQuarter om scherp te maken welke informatie nodig is voor acquisitiedoeleinden. Van partners in het regionale netwerk vraagt het om meer bewustwording van de relevantie van eigen kennis en netwerken voor acquisitiedoeleinden en van de noodzaak deze slim te ontsluiten. In 2017 zal Foreign Investments de kansen en mogelijkheden van Zuid-Holland verder onder aandacht brengen bij het relevante netwerk en zal het netwerk tevens afgetast worden voor wat betreft strategische leads. We zullen de contacten met het NFIA-, NBSO- en Innovatie Attaché-netwerk, ambassades en consulaten onderhouden en verder uitbouwen. En deze partijen doelgericht informeren aan de hand van toesturen van de sectorale value propositions. Iedere (buitenlandse) deelname aan een missie of beurs wordt maximaal benut, door het samenwerken met de NFIA/NBSO/Ambassade/Consulaat ter plaatse en het bezoeken van (potentiële) leads in de regio van het event. We zullen regionaal en lokaal inventariseren, kennismaken met en activeren van intermediairs: banken, makelaars, advocaten- en accountantskantoren en overige relevante serviceproviders. d. Investor Relations programma voortzetten en maximaal benutten Het belang van huidige buitenlandse bedrijven en investeerders voor de regio is groot. Buitenlandse bedrijven zijn goed voor 23% van alle nieuwe investeringen in Nederland, en zelfs voor 30% van de private R&D. Voor Zuid-Holland geldt dat hier ca buitenlandse bedrijven zijn gevestigd, waarvan naar schatting zo n 1750 binnen de Metropoolregio. Het Investor Relations (IR) programma zorgt bij collega-rom s en acquisitieorganisaties gemiddeld voor ruim 20 % van de succesvol afgeronde investeringscases en in het algemeen verlopen deze projecten sneller dan nieuwe projecten. Het betreft dan vooral uitbreiding van huidige activiteiten of verhuizing naar een nieuwe (en grotere) vestiging, waar bijvoorbeeld een R&D-centrum aan toegevoegd is. Relatiebeheer van deze current investors is dan ook belangrijk voor de regio. Het IR-programma is een expliciet onderdeel van de opdracht van het ministerie van Economische Zaken aan de ROM s. Daarnaast worden onze IRactiviteiten medegefinancierd door de MRDH en de provincie Zuid-Holland. Activiteiten: Verder in kaart brengen van de huidige buitenlandse investeerders in Zuid- Holland en op basis daarvan het aanvullen en opschonen van ons gedeelte van de NFIA database Achilles. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 24

25 Voeren van minimaal 100 IR-gesprekken en opvolging door IR- en accountmanagers, i.s.m. Business developers, NFIA en gemeentelijke accountmanagers. De keuze van de te bezoeken bedrijven zal plaatsvinden op basis van actualiteit (b.v. we weten al dat er iets speelt) en potentie (de grotere accounts in onze regio). Feedback en trends vastleggen in jaarrapportage Vestigingsklimaat Zuid- Holland met daarin signalen rondom de kwalitatieve kant (Quality of Life, het verblijfsklimaat voor internationaal personeel (huisvesting, onderwijs, expatcenters, veiligheid, etc.) en rondom de kwantitatieve kant (infra - wegen, OV, glasvezel -, ruimtelijke vraagstukken, ontwikkeling businessparken, aansluiting onderwijs, fiscale zaken etc.). Box 4 Foreign Investments / Observaties in 2016 InnovationQuarter leadsource van gelande projecten. In 2016 is het aandeel van de gelande projecten, geïnitieerd door InnovationQuarter, sterk gestegen. In 2015 bedroeg dit ongeveer een derde deel; in 2016 bedraagt het meer dan de helft. Dit betekent, dat onze eigen acquisitiekracht significant is toegenomen. Landen van herkomst In 2016 komt wederom het merendeel van onze actieve projecten uit Noord-Amerika (39%), gevolgd door China (12 %), Zuid-Korea (10%), India (9%), Israël (7 %), Europa (5 %) en UK/Ierland (4%). Met name onze actieve inzet op India en Israël hebben we dit jaar geïntensiveerd. De projecten vanuit Zuid-Korea zijn vooral reactief van aard. Toename Fact Finding Trips (FFT s). Het gegeven dat we per eind september reeds 57 FFT s voor buitenlandse bedrijven met daadwerkelijke interesse in de regio hebben georganiseerd, geeft aan dat we een kwalitatief hoogwaardige leadsportefeuille hebben. De verwachtingen voor 2017 zijn daarom positief. Brexit. Op 23 juni 2016 werd een door het Britse parlement georganiseerd raadgevend referendum gehouden over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk. Een kleine meerderheid van 51,9% koos voor uittreden, waardoor de Brexit in gang is gezet. Dat dit op korte en lange termijn van invloed zal zijn op de Nederlandse economie en met name FDI vanuit of via UK is een feit. Wat de exacte implicaties zullen zijn, zijn op dit moment echter bijzonder lastig in te schatten. Naar aanleiding van de Brexit hebben we een aantal acties ondernomen. Allereerst hebben we een analyse gemaakt van de projecten die we de afgelopen jaren aan de UK verloren hebben. We beraden ons per project op een strategie om opnieuw in gesprek te gaan, in nauwe samenwerking met de NFIA. Daarnaast hebben we de Britse bedrijven in onze regio geïdentificeerd. Deze hebben we beoordeeld op basis van strategische relevantie, grootte en het soort operatie dat ze in Zuid-Holland hebben en op basis van voor ons relevante sectoren. Naar aanleiding van deze analyse hebben we 38 "Brexittargets" geïdentificeerd. Het is ons doel om eind 2016 met al deze bedrijven in contact te zijn gekomen. De bedrijven uit de UK zijn leidend in Europa en sterk afhankelijk van Europa als afzetmarkt. Het is nog te vroeg om conclusies te trekken; de Brexit maakt wel dat Nederland voor deze bedrijven een logische volgende stap zou kunnen zijn, ingegeven door wetgeving en omdat ze sterk afhankelijk zijn van het aantrekken van internationaal talent. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 25

26 Inzet Softlanding programma s. Een nieuw instrument, dat we in 2016 hebben ingezet, is het wederzijdse Softlanding programma tussen twee regio s. Een concrete vorm van hub-to-hub samenwerking. Een dergelijk programma biedt bedrijven uit beide regio s de mogelijkheid om laagdrempelig en tegen weinig kosten de zakelijke kansen in de andere regio te ontdekken. Begin dit jaar heeft een dergelijk soft landing programma tussen Den Haag en Ottawa op het gebied van cybersecurity plaatsgevonden. Momenteel wordt een soft landing tussen Medical Delta en Silicon Valley op het gebied van Life Sciences opgezet. En er zijn afspraken tussen Den Haag en Maryland en Virginia hierover in de maak. De eerste bevindingen op basis van deelnemende bedrijven - van een dergelijk programma zijn positief. Hoeveel bedrijven er uiteindelijk door een soft landing in de regio zullen blijven, moet komend jaar blijken. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 26

27 4. Capital 4.1 Opdracht De doelstelling van Capital is om als een proactieve en betrokken investeerder de toegang tot kapitaal voor innovatieve MKB-bedrijven en snelle groeiers in Zuid- Holland te vergroten. Om de financieringen voor deze bedrijven te realiseren werkt InnovationQuarter samen met vele partners binnen en buiten de regio. Door een groot netwerk met private investeerders zorgen we dat ook meer privaat kapitaal zijn weg vindt naar onze regio en samen zorgen we voor een grotere financiële draagkracht om de innovatieve bedrijven in de regio te financieren. IQ Fonds: Is een publieke, professionele investeerder, met een ervaren team van investeringsprofessionals waarin alle disciplines van ondernemingsfinanciering vertegenwoordigd zijn. Is een investeerder in vroege fase en snelgroeiende innovatieve ondernemingen in Zuid-Holland, zowel binnen de regionale speerpuntsectoren als de landelijke topsectoren. Vergroot de toegang naar en de transparantie van de kapitaalmarkt voor Zuid- Hollandse ondernemers door bedrijven te informeren en adviseren over de geschikte bedrijfsfinanciering. Beschikt over een groot netwerk van nationale en internationale investeerders om co- en vervolgfinanciering te maximaliseren. Door te investeren met coinvesteerders weten we de reikwijdte van ons fonds te verveelvoudigen (hefboom). Is een partner voor ondernemers door middel van financiering en actieve betrokkenheid na de investering door de inzet op het gebied van business development en internationalisatie en een uitgebreid netwerk. Onderscheidt zich als een actieve en betrokken investeerder voor een onbepaalde tijd en met flexibele financieringsstructuren. Is een fonds met een lange termijn en revolverend karakter waarbij het rendement wordt geherinvesteerd in Zuid Hollandse innovatieve bedrijven. UNIIQ: Is het medio 2016 opgerichte proof-of-concept fonds. Dit fonds, ter grootte van 22 miljoen, is een gezamenlijk initiatief van Erasmus MC, TU Delft, Universiteit Leiden en InnovationQuarter. UNIIQ investeert risicokapitaal in academische spin-offs, startups en bestaand MKB met disruptieve technologische innovaties. Investeringen vinden plaats in de door het rijk gedefinieerde topsectoren en de cross-overs daartussen, naast de aangewezen regionale speerpunten (Cleantech, Life Sciences & Health, Safety & Security en Horticulture). Heeft de ambitie om technologische innovaties sneller naar de markt te brengen en zo het innovatiepotentieel van Zuid-Holland beter te benutten. Investeringen worden gebruikt om de innovatie door te ontwikkelen en het businessconcept in de markt te valideren. De investering van UNIIQ heeft als doel om bedrijven door de eerste risicovolle fase heen te helpen en te Jaarplan 2017 InnovationQuarter 27

28 begeleiden naar vervolgfinanciering. Het UNIIQ team bestaat uit een fondsmanager, 4 investment managers, een projectmedewerker. Box 5 Capital / Terugblik Het aantal investeringen vanuit het IQ Fonds is YTD bijna verdubbeld ten opzichte van 2015 met 9 nieuwe investeringen. Naar verwachting is dit aantal ultimo 2016 gestegen naar 10 investeringen. Daarnaast hebben 3 portfoliobedrijven vervolg investeringen gekregen na het behalen van de overeengekomen milestones. Met ons huidig geinvesteerd vermogen ad ca 12 mln. hebben we nu 18 investeringen gerealiseerd waarvoor wij additioneel ca. 80 mln. aan privaat kapitaal hebben aangetrokken (exclusief de co-financiering in het BioGeneration Capital Fund). InnovationQuarter is in 2014 gestart met een gestort fondsvermogen van 27,7 mln. De door de aandeelhouders geuite ambitie was om het fondsvermogen te laten doorgroeien naar 100 mln. Met de additionele commitments voor het hoofdfonds van Provincie, Rijk, Den Haag, Rotterdam, Leiden, Drechsteden en Europese middelen én met de realisatie van het nieuwe proof-of-concept fonds UNIIQ is deze ambitie in 2016 gerealiseerd. Hiermee hebben wij een van onze belangrijkste doelstellingen, namelijk het creëren van een financieringsketen van proof of concept tot groei voor de innovaties in onze regio, gerealiseerd. Met de additionele financiering is er vanuit het IQ Fonds nu ca. 80 mln. euro beschikbaar voor snelgroeiende innovatieve bedrijven in de regio. De start van UNIIQ betekent een uniek samenwerkingsfonds met de universiteiten in onze regio. Met dit investeringsfonds komt 22 miljoen euro beschikbaar voor het financieren van de proof of concept fase van innovatieve start ups en academische spin offs. Door UNIIQ zijn sinds de start medio investeringen gedaan. De verwachting is dat ultimo investeringen in portefeuille zitten. In juli hebben wij vanuit het IQ Fonds onze eerste Fund in Fund investering gedaan in het Life Sciences and Health fonds BioGeneration Capital Fund. Dit fonds is gericht op early stage investeringen in drug development en devices. Een van de redenen voor InnovationQuarter om hierin te investeren is om zo de vroege fase financiering voor medicijn ontwikkeling en medical devices in Leiden, Delft en Rotterdam te vergroten. In juli van dit jaar hebben wij ook een intentieverklaring getekend met de Zuid- Hollandse zorgverlener Fundis en investeerder Noaber voor de oprichting van een nieuw fonds, FundiQare. Doel van dit fonds is om gezamenlijk te investeren in zorginnovaties die de kwaliteit van leven voor kwetsbare ouderen, chronisch zieken en/of mantelzorgers verbeteren. Samen met het Havenbedrijf Rotterdam, First Dutch en NIBC heeft Capital plannen ontwikkeld voor het First Dutch Port Fund. Dit fonds heeft een beoogde omvang van 50 mln euro. InnovationQuarter heeft een investering toegezegd om hiermee innovaties rondom de Rotterdamse haven van financiering te voorzien. Daarnaast spant InnovationQuarter zich in om samen met de betrokken partners een seed fonds op te zetten vanuit het First Dutch Port Fund om zo ook de start ups die actief zijn op het gebied van logistieke, maritieme en energie innovaties te financieren. 7 Weergegeven cijfers hebben betrekking op de eerste drie kwartalen van 2016 Jaarplan 2017 InnovationQuarter 28

29 Na de overweldigende belangstelling van vorige jaren hebben we de instroom van leads zowel in kwalitatieve als in kwantitatieve zin goed op peil gehouden. Daarbij is de spreiding over speerpunten en binnen de regio ook goed. Zeer positief is dat door een meer geïntegreerde interne samenwerking tussen de sectoren binnen InnovationQuarter het aantal leads vanuit Business Development en Foreign Investments en vice versa toenemen. En we door deze integrale samenwerking ook meer toegevoegde waarde weten te creëren voor onze portfolio-bedrijven. De bedrijven waar wij in investeren zijn kansrijk maar vaak ook kwetsbaar gezien de fase waarin ze verkeren. Helaas betekent dit ook dat een aantal innovaties het uiteindelijk niet redt en failliet gaat, een voorbeeld hiervan was het faillissement dit jaar van een van onze portfolio bedrijven, Babybloom, producent van innovatieve couveuses. Op dit moment loopt er een actie tot doorstart van de organisatie. We zijn afgelopen jaar partner geweest van twee acceleratorprogramma s in de regio, te weten World Startup Factory en PortXL. We hebben diverse evenementen georganiseerd om startups en investeerders direct met elkaar in contact te brengen, zoals Meet the VC samen met Yes!Delft, Acces to Capital samen met onder meer HSD en de Clean Tech Summit samen met onder andere CleanTechDelta en de Gemeente Rotterdam. Met onze huidige investeringen in 18 bedrijven zijn ca 240 arbeidsplaatsen gerealiseerd Prestaties Om deze opdracht te verwezenlijken worden door Capital in 2016 de volgende prestaties geleverd: 1. Realisatie van 20 investeringen In 2017 verwacht InnovationQuarter Capital vanuit het IQ Fonds aan 10 bedrijven risicokapitaal te verstrekken. Vanuit het nieuwe proof-of-concept fonds UNIIQ verwachten we in 2017 minimaal 10 financieringen te doen. 2. Realisatie van een geïnvesteerd vermogen van 8 13 mln. uitgaande van een gemiddelde investeringsomvang van 0,8 mln. De verwachting is dat ultimo 2016 ca. 15 mln. van het IQ Fonds gecommitteerd is. Op basis van de prognose van 10 additionele investeringen in 2017 zal ultimo 2017 ca. 25 mln. zijn geïnvesteerd. Daarbij dient additioneel 30-40% van het totaal geïnvesteerd vermogen gereserveerd te worden voor vervolginvesteringen. Hiermee is het totaal gecommitteerde en gereserveerde kapitaal ultimo 2017 ca. 35 mln. Dit is exclusief fonds- en beheerkosten. 3. Realisatie van een totaal geïnvesteerd vermogen, dat wil zeggen inclusief aangetrokken externe financiering, van 40 tot 60 mln. 8 Gerealiseerde (direct en indirecte) arbeidsplaatsen binnen 3 jaar na feitelijke investering. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 29

30 Deze kpi betreft de mate van leverage die InnovationQuarter weet te realiseren bij het aangaan van participaties. Het bedrag is inclusief de investering vanuit het IQ Fonds. 4. Genereren en opvolgen (onder andere door doorverwijzing) van minimaal 400 leads. Het betreft hier het totaal aantal aanvragen voor financiering vanuit het IQ Fonds. Circa 40% van de beschikbare tijd besteedt de investeringsmanager aan het aanjagen en opvolgen van leads. Hierin zit ook de tijd die besteed wordt aan het actief doorverwijzen van aanvragen aan andere financiers. Voor UNIIQ verwachten we daarnaast in leads te ontvangen. 5. De gerealiseerde investeringen leiden tot (directe en indirecte) additionele arbeidsplaatsen door de ondernemingen waarin InnovationQuarter investeert We monitoren dit aan de hand van het investeringsplan van de onderneming en afhankelijk van de fase waarin de onderneming zich bevindt. Deze arbeidsplaatsen worden binnen drie jaar na de feitelijke investering gerealiseerd. We zetten hiertoe binnen het Capital team 9 FTE in (inclusief investmentmanager UNIIQ); het team heeft een budget van Dit budget wordt benut voor onder andere due diligence onderzoekstrajecten (bijvoorbeeld inhuur juridische en financiële expertise), inzet van stagiairs (bijvoorbeeld analisten in opleiding) en het co-organiseren van evenementen gericht op financiering. 4.3 Activiteiten Om bovenstaande prestaties te kunnen leveren zet Capital, evenals in voorgaande jaren in op het sourcen van leads, investeren en verankeren van het fonds in de regio en het vergroten van de transparantie van de aanwezige financiële instrumenten voor ondernemers. Voor het nieuwe fonds van BioGeneration Ventures is de fund in fund investering van InnovationQuarter niet alleen financieel van belang, maar juist ook vanwege de samenwerking met een regionale ontwikkelingsmaatschappij om mooie life sciences proposities uit Zuid-Holland in het vizier te krijgen en als bedrijf tot bloei te brengen. Hierbij profiteren wij graag van expertise en netwerk van InnovationQuarter. Edward van Wezel, BioGeneration Ventures Investeringsproces 1. Proactieve leadsourcing Het sourcen van leads vormt een belangrijk onderdeel van het werk van Capital, waar veel tijd in wordt gestoken. Hier worden de vruchten afgeworpen om tot succesvolle deals te komen. Ondernemers weten Capital te vinden en Capital gaat actief de markt op om in contact te komen met ondernemers. Veel verschillende kanalen worden gebruikt om met ondernemers in contact te komen 2. Het beoordelen van ondernemingen en de business scan Jaarplan 2017 InnovationQuarter 30

31 Alle leads worden zorgvuldig beoordeeld door de investment managers. In eerste aanleg wordt gecheckt of de lead binnen de vastgestelde criteria valt, zoals gevestigd of te vestigen in Zuid-Holland, actief binnen de regionale en landelijke speerpuntsectoren, maatschappelijke en/of economische bijdrage en bewezen product-markt validatie. Een aantal leads valt af na de eerste screening. De leads die wel aan de criteria voldoen, worden uitgebreid bestudeerd door de investment managers. Gesprekken worden gevoerd en informatie wordt opgevraagd zodat de business case helder wordt. In dit proces vallen uiteraard gaandeweg leads af. Met de leads die het einde van de trechter halen wordt een investeringsvoorstel voorbereid en ter advies voorgelegd aan onze investeringscommissie. Figuur 3: Processchema Capital 3. Het begeleiden van ondernemingen naar financiers De investeringswereld is ondoorzichtig voor ondernemers. Veel voorkomende vragen zijn: Welke venture capital partijen zijn er? Wat is hun focus? Welke bedragen investeren zij? Naast de professionele venture capital partijen zijn er ook zogenaamde business angels actief, welke nog lastiger te vinden zijn. Het aantrekken van kapitaal is niet de expertise van de ondernemer. De investeringsmanagers hebben daarentegen veel ervaring en een aanzienlijk netwerk binnen deze wereld. Het netwerk wordt actief ingezet om ondernemers aan tafel te krijgen bij potentiele co-investeerders. Meetings worden opgezet om ondernemers voor te stellen en om te sparren over proposities. Daarnaast wordt advies gegeven over RVO-regelingen en alternatieve financieringsmogelijkheden zoals crowdfunding, NPEX, NEOS en Qredits. 4. Het investor ready maken van ondernemingen Veel ondernemers die bij Capital aankloppen zijn nog niet investor ready. Een aantal essentiële zaken moet nog worden geregeld alvorens het verstandig is om de markt op te gaan om kapitaal aan te trekken. Wordt dit niet gedaan dan zal de kans van slagen een stuk lager liggen. Capital vervult hier een waardevolle adviserende rol voor startups. Het investor ready maken van een onderneming gebeurt op uiteenlopende onderwerpen zoals advies over het vormgeven en rechttrekken van het business plan, advies over afspraken en de relatie tussen aandeelhouders, zorgen dat er crediteuren overeenkomsten worden vastgelegd en advies over het opschonen van de balans. Jaarplan 2017 InnovationQuarter 31