Evaluatiewijzer didactisch coachen Versie 1.1, juli 2016

Transcriptie

1 Evaluatiewijzer didactisch coachen Versie 1.1, juli 2016 Voor je ligt de evaluatiewijzer didactisch coachen in de lesgebonden situatie. Deze evaluatie is ontwikkeld in opdracht van het project Leerling 2020, Leerlab Docent als didactische coach. Naast deze evaluatiewijzer is een procesbeschrijving ontwikkeld waarin een procesmodel is opgenomen van de wijze waarop deze evaluatiewijzer in de school ingezet en geïmplementeerd kan worden. De evaluatiewijzer beschrijft het gewenste gedrag van de coach. De streefdoelen zijn uitgeschreven (op niveau). Bij vaardigheden die boven of onder niveau worden gewaardeerd moet de argumentatie daarvan worden beschreven. Als een indicator onder niveau wordt gescoord ligt de regie op dat punt te veel bij de docent. Er is sprake van een score boven niveau wanneer de leerling de regie over het eigen leerproces op doeltreffende wijze in eigen handen neemt. Indeling van de indicatoren Bij het kiezen voor een indeling van de indicatoren in de evaluatiewijzer is een aantal uitgangspunten vastgesteld. Ten eerste moet het gebruiksvriendelijk zijn. Het is dan logisch dat het instrument zo veel mogelijk de opbouw van het coachingsgesprek volgt. Daarnaast zijn inzichten over effectieve feedback en formatieve evaluatie toegepast voor de indeling in indicatoren. Zo ontstaat de indeling in de hoofditems: 1. Feed up 2. Feedback 3. Feed forward Feed up omvat het stellen van leerdoelen met de leerling in relatie tot de leerhouding van de leerling. Bij feedback wordt objectief naar de resultaten gekeken en vindt reflectie plaats op de toegepaste strategieën. Bij feed forward wordt gekeken wat nog gedaan moet worden om de leerdoelen te bereiken en welke strategieën de leerling daarbij het beste kan gebruiken. Daar hoort ook een goede tijdsplanning bij. Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

2 Door het gehele gesprek spelen ook de sociale en affectieve vaardigheden van de coach een grote rol. Die worden in beeld gebracht in de het deelgebied: 4. Contact en contract De indicatoren zijn tot dusver opgesteld om het didactisch coachen in de lesgebonden situatie te evalueren. De betekent dat voor de term coach ook vakdocent kan worden gelezen. In de lessituatie vindt coachen vaker informeel plaats. In de indicatoren wordt gesproken over de leerling. In de praktijk kan dit ook een (kleine) groep leerlingen zijn. In het geval er behoefte en gelegenheid is om een individueel coachingsgesprek te voeren omvat item 5 (Individueel gesprek) (Individueel gesprek) de specifieke indicatoren voor de evaluatie van een individueel gesprek. Tenslotte biedt een individueel gesprek de coach de gelegenheid om de specifieke persoonlijke kwaliteiten van die leerling te bespreken. Voor het individuele coachingsgesprek zijn twee deelgebieden met indicatoren benoemd: 5. Individueel gesprek 6. Persoonlijke kwaliteiten Het totaal aan indicatoren ziet er schematisch in stappen als volgt uit: 1. Feed up Leerhouding Leerdoelen 2. Feedback Feedback Terugblik strategieën 3. Feed forward Te volgen strategieën Plannen Spiegelen, uitdaging, eigenaarschap, relatie 4. Contact en Contract Duidelijkheid, structuur, veiligheid 5. Individueel gesprek Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

3 Totaaloverzicht opbouw indicatoren evaluatiewijzer Gebruik van indicatoren De evaluatiewijzer kent een groot aantal indicatoren. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen de participerende scholen in het Leerlab en daarbuiten. Het is dus belangrijk dat scholen het instrument naar eigen inzicht kunnen aanpassen door indicatoren te wijzigen, toe te voegen of te verwijderen. Ook het ontwikkelproces van de leraar bepaalt de vorm van het instrument. Door de indeling in de 6 deelgebieden kunnen coaches of scholen keuzes maken in de indicatoren die worden gescoord, afhankelijk van de ontwikkeling van de coach of de school. In eerste instantie zal een breed beeld van de coachingsvaardigheden gewenst zijn. Daarom is een startset van indicatoren samengesteld. Deze startset bestaat uit een beperkt aantal indicatoren van de eerste drie deelgebieden: 1. Feed up Leerhouding Leerdoelen 2. Feedback Feedback Terugblik strategieën 3. Feed forward Te volgen strategieën Plannen Startset indicatoren evaluatiewijzer In de verdere ontwikkeling van de coach bestaat de mogelijkheid om een bredere of smallere band aan indicatoren te gebruiken om een of meerdere vaardigheden te scoren. Zo kan voor een diepere evaluatie op één deelgebied de complete set van de indicatoren van dat deelgebied worden gebruikt. Uiteraard zijn ook combi-acties van deelgebieden mogelijk. Tenslotte staat het scholen vrij om schoolspecifieke indicatoren toe te voegen of een schoolspecifieke samenstelling van indicatoren te maken. Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

4 Indicatoren Startset Leerhouding De coach stelt vragen over de leerhouding van de leerling Doelen stellen (Feed up) De coach behandelt de gestelde leerdoelen met de leerling Op weg naar doelen (feedback) De coach checkt hoe ver de leerling is op weg naar alle leerdoelen Strategieën toepassen De coach bevraagt de leerling naar gebruikte strategieën Reflectie op strategieën Bijstellen van strategieën (feed forward) effectiviteit van de gebruikte strategieën verwoorden gevolgde strategie bijstellen/aanscherpen Plannen De coach laat de leerling een planning opstellen om de leerdoelen te bereiken Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

5 1. Feed up Leerhouding Leerdoelen Doelen stellen De coach behandelt de gestelde leerdoelen met de leerling Doelen zijn duidelijk Doelen formuleren (van top down naar bottom up) De coach checkt of alle leerdoelen duidelijk zijn voor de leerling gestelde leerdoelen in eigen woorden formuleren 1. Feed up Leerhouding Leerdoelen Doelen formuleren (bottom up) De coach stimuleert de leerling zijn/haar eigen leerdoelen te formuleren Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

6 Leerhouding De coach stelt vragen over de leerhouding van de leerling Reflectie op leerhouding eigen leerhouding verwoorden Motivatie De coach vraagt naar de motivatie van de leerling voor de besproken leerinhoud Evaluatie De coach geeft de leerling feedback over de leerhouding Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

7 2. Feedback Feedback Terugblik strategieën Bepalen hoe ver de leerling is Op weg naar doelen Controle Toegepaste Strategieën De coach checkt of de leerling inzicht in zijn voortgang heeft De coach checkt hoe ver de leerling is op weg naar alle leerdoelen De coach controleert of de leerling de doelen echt behaald heeft De coach bevraagt de leerling naar gebruikte strategieën Reflectie op strategieën Evaluatie van strategieën effectiviteit van de gebruikte strategieën verwoorden De coach geeft de leerling feedback over de effectiviteit van de gebruikte strategieën Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

8 3. Feed forward Te volgen strategieën Plannen Keuzes maken in strategieën Bijstellen van strategieën Nieuwe strategieën Te gebruiken strategieën Plannen De coach stimuleert de leerling afwegingen te beargumenteren gevolgde strategie bijstellen/aanscherpen Of de coach leert de leerling een nieuwe strategie meest geschikte strategieën beschrijven passend bij de leerdoelen De coach laat de leerling een planning opstellen om de leerdoelen te bereiken Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

9 4. Contact en Contract Spiegelen Uitdaging Eigenaarschap Relatie De relatie tussen coach en leerling is goed Contact Luisteren Evenwaardig Authentiek Evaluatie Feedback De coach toont interesse voor de leerling De coach maakt oogcontact met de leerling De coach laat een actieve luisterhouding zien door te knikken, te hummen, enz. De coach zorgt voor balans in inbreng van de leerling en de coach in het gesprek De coach blijft zichzelf in het gesprek De coach biedt de leerling de ruimte het gesprek te evalueren De coach geeft de leerling de ruimte feedback naar de coach te geven Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

10 5. Individueel gesprek Duidelijkheid Structuur Veiligheid Het gesprek is duidelijk Beleving Structuur Vastlegging Het gesprek is veilig De kaders van de coachingsgesprekken zijn besproken met de leerling De coach sluit aan bij het niveau van de leerling De coach gebruikt de afgesproken structuur voor het coachingsgesprek De coach bespreekt met de leerling wie het verslag maakt van het gesprek De coach stelt de leerling op zijn gemak Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli

11 6. Persoonlijke kwaliteiten Persoonlijke kwaliteiten Verantwoordelijkheid Persoonlijke doelen De leerling toont initiatief in het gesprek De coach laat leerling verantwoordelijkheid nemen voor de eigen ontwikkeling en de te stellen doelen De coach stimuleert de leerling tot persoonlijke doelen passend bij persoonlijke kwaliteiten Evaluatiewijzer didactisch coachen in de les, versie 1.0, juli