de Tafel van Elf (T11) als ex ante evaluatie instrument Brussel, 30 april 2010, Vlaams Evaluatie Platform, 2010

Transcriptie

1 de Tafel van Elf (T11) als ex ante evaluatie instrument Brussel, 30 april 2010, Vlaams Evaluatie Platform, 2010 Dick Ruimschotel Directeur Compliance Management Consultants (CMC) en T11 Company UHD Postdoctorale Opleiding Compliance Man, Vrije Universiteit, Amsterdam, Opbouw presentatie 1. Achtergrond CMC en T11 2. Structuur en functies van de T11 3. Toepassingen en eigen oefening 4. Evaluatieve opmerkingen CMC/T11 Company, 1

2 1. Achtergrond CMC en T11 3 CMC expertise Buitenland Nationale instellingen Politie, OM Ministeries Locale overheid BOD-en Bank of England, FSA o.a. Rekenkamer o.a. Friesland, Amsterdam, Brabant, Zuid Holland, Parket Generaal o.a. Justitie, Economische Zaken, Financiën, Sociale Zaken, Milieu gemeenten en provincies AID, ECD, IMH-VROM, AI, VWA Financiële instellingen o.a. banken, verzekeraars, Zorgverzekaars Nederland, Verbond v. Verzekeraars CMC / T11 Company CMC/T11 Company, 2

3 Ontstaan van de Tafel van Elf als een uitputtende lijst van oorzaken voor naleving en overtreding: Proefschrift WRR, project Rechtshandhaving 1994 Project met IRH/ERH Verklaringen sluiten nooit andere verklaringen uit 12 clusters met 82 determinanten van naleving Monitoring naleving, eerste ontwerp en toepassing Tafel van Elf, T CMC Londen Projecten EU, Rabo, IRH, en EUR Rotterdam 1998 Oprichting CMC projecten bij overheid en priv. sector Amsterdam 2002 ToolKit Handhaving behalve T11 (tact.) ook incidenten registratie (oper.) risico selectie (oper. en strat. analyse (MIM) CMC / T11 Company T11 kan veel, maar niet alles MIM MANAGEMENT INFORMATIE MODULE Risicoanalyse over alle gebieden 1. Totaaloverzicht van handhavingsgebied 2. Prioritering 3. Allocatie en sturing van middelen/ capaciteit T11 Risk management NALEVINGSBEELD ANALYSE Prioritering Risicoanalyse op één domein 1. Inzicht in naleving binnen prioriteitsgebied 2. Inzicht in specifieke risico s 3. Specifieke verbeterprojecten Alert! Risicoanalyse op individueel niveau 1. Voorspelling en selectie van risicovolle bedrijven/ individuen 2. Ondersteuning van detectie 3. Beheersing werkvoorraad CMC / T11 Company TOOLKIT 6 CMC/T11 Company, 3

4 2. Structuur en functies van de T11 Voorbeeld van T11-ksbaarheidsprofiel 0 % 2 5 % 5 0 % 7 5 % % Noodzaak van herontwerp regeli ng of v oor lichtings - trajec t T1 T1 onbekendheid T2 T2 hoge kosten/ moeite naleving T3 T3 onredelijkheid T4 T5 Overleg vo eren me t do elgroep T4 normgetrouwheid T5 lage informele pakkans T6 T6 lage informele meldingskans T7 T8 Zwakke controle structuur T7 lage contr oleka ns T8 l age d e tect ie ka ns T9 T 9 lag e sele ct iv it ei t T10 T10 lage sanctiekans T11 veilig CMC/ T11 Company Amsterdam 2001 ksbaar Versch illende we tten, doelgroepe n of meetmome nten T11 lage sanctie-ernst Ster ke verbete ring dankzij project risicoanalyse 7 3. Waarom overtreedt/volgt een mens regels: het T11- nalevingsmodel T11 dimensie Overtredingsvorm Stuurkwaliteiten T1 Onbekendheid/onduidelijkheid van de norm T2 Kosten - en moeite van naleven T3 Onredelijkheid norm T4 Lage norm/sgetrouwheid T5 Lage informele controle T6 Lage informele meldingskans T7 Lage controlekans T8 Lage detectiekans T9 Geringe selectiviteit (targeting) T6-9 Lage pakkans algemeen T10 Geringe sanctiekans T11 Geringe sanctie-ernst Per ongeluk overtreden Spontane overtredingsneiging Bewuste overtreding (gebrek aan) kwaliteit, slechte geving en/of communicatie Gebrek aan maatschappelijk draagvlak Gebrek aan effectiviteit preventie Gebrek aan effectiviteit handhaving CMC/T11 Company, 4

5 Een voorbeeld/uitkomst zowel een grafiek, bijv.. EU-regelgeving als enkele kengetallen 9 EU-regelgeving: exportsubsidie T1a T1b T1c NN-PO T2a T2b T3 T4a T4b T5a T5a NO T6 T7 HOEVEEL VAN DE 10 DOELGROEPLEDEN T8 (T1a) Onbekendheid (T1b) Onduidelijkheid (T1c) Procescomplexiteit (NN-PO) Per ongeluk overtreden (T2a) Kosten/ moeite naleving (T2b) Opbrengsten/voordelen (T3b) Onredelijkheid regels (T4a) Lage normgetrouwheid (T4b) Verantwoordelijkheid (T5a) Geen sociale controle (opmerken) (T5a) Geen sociale controle (reactie) (NO) neiging tot overtreden (T6) Geen informele meldingskans (T7) Lage controlekans (fys) (T8) Lage detectiekans (fys) (T9) Lage selectiviteit (T6-9) Lage pakkans algemeen (T10) Geringe sanctiekans T9 T T10 CMC/T11 Company, 5

6 NBA brandveiligheid: voorbeeld van T11 profiel Norm rookcompartimenten: er zijn afhankelijk van looplengtes van het gebouw voldoende rookcompartimenten aanwezig ten einde rookverspreiding te beperken bij brand (T1a) Onbekendheid (T 1b) Onduidelijkheid (NN-OP) Per ongeluk overtreden (T2a) Kosten/ moeite naleven (T2b) Voordelen overtreden (T2c) Negatieve effecten (T 3) Onredelijkheid norm (T4a) Gebrek aan normgetrouwheid (T4b) Geen gezag handhavende instantie Bijeenkomstfuncties horeca Bijeenkomstfuncties cultuur/ ontspanning T1a T1b NN-OP T2a T2b T2c T3 T4a T4b T4c T5a T5b T5c (T4c) Geen verantwoordelijkheid brandveiligheid NO (T5a) Sociale pakkans T6 (T5b) Geen afkeuring T7a (T 5c) Volggedrag T7b (NO) Neiging tot overtreden T8a (T6) Geen informele meldingskans T8b T9 T6-9 T10 T11a T11b (T7a) Lage controlekans bij bouw NO-BO (T7b) Lage controlekans bestaande bouw (T8a) Lage detectiekans bij bouw (T8b) Lage detectiekans bestaande bouw (T9) Geringe selectiviteit (T6-9) Lage pakkans algemeen (T10) Geringe sanctiekans (T11a) Geringe sanctie-ernst (T11b) Geringe reputatieschade (NO-BO) Bewust overtreden CMC / T11 Company Communicatie Motivatie Controle 11 NBA brandveiligheid: voorbeeld van nalevingtaart Norm rookcompartimenten: er zijn afhankelijk van looplengtes van het gebouw voldoende rookcompartimenten aanwezig ten einde rookverspreiding te beperken bij brand. Bijeenkomstfuncties horeca NN-LN 20% NN-OP 25% NN-LN 31% Bijeenkomstfuncties cultuur/ ontspanning NN-OP 32% NO-AF 31% NO-BO- HH 13% NO-BO-IN 11% NO-AF 27% NO-BO-IN 6% NO-BO- HH 4% Neiging tot naleven, per ongeluk niet naleven (NN-OP) Bewust overtreden incidenteel (NO-BO-IN) Bewust overtreden herhaaldelijk (NO-BO-HH) Afgedwongen naleving (NO-AF) Spontane naleving (NN-LN) CMC / T11 Company 12 CMC/T11 Company, 6

7 Andere modellen of instrumenten Vgl.. OECD studie uit 2002 Regulatory Policies in OECD countries,, OECD, 2002; over de T11: The most comprehensive attempt to date to improve the compliance-friendliness of regulatory design is that implemented in the Netherlands. The project was developed jointly by the Ministry of Justice and Erasmus University. Deels onjuist dus. 13 Functies van de T11 1. Verklaringsmodel van naleving (compliance) 2. Evaluatiemodel van prev. en repr. handhaving: tevens strat. verbetermodel 3. Ordeningskader voor problemen 4. Objectief als subjectief meetinstrument (perc.) 5. Dark number methode naleving 6. Rationeel voorspellingsmodel: : ex ante evaluatiemodel 14 CMC/T11 Company, 7

8 Waarom werkt de T11 als ex ante model wel zonder model gaat het ook wel (de Romeinen deden het al) met een model gaat het wat beter: meer objectief, specifiek, verbeterbaar 15 Waarom werkt de T11 als ex ante model beperkt als voorspellen in de sociale enschappen beroerd gaat, dan hoeft de T11 het ook niet goed te doen! probleem geen goede input of geen goed model? 16 CMC/T11 Company, 8

9 Het adequate gevingsproces (1) 1. aanleiding invoering 4. uitvoering 5. toezicht en handhaving 7. naleving 8. mate van doelrealisatie 17 Het adequate gevingsproces (2) fasen van adequate gevingsroces 1. aanleiding doelgroepen 6.1 invloed op gevingb eleid invoering 6.2 invloed op 6.3 betrokkenheid bij invoering 4. uitvoering 6.4 betrokkenheid bij uitvoering 5. toezicht en handhaving 6.4 betrokkenheid bij toezicht en handhaving 7. afgedwong en compliance 8. mate van doelrealisatie 18 CMC/T11 Company, 9

10 Het adequate gevingsproces (3) activiteiten overheid fasen van adequate gevingsroces staand en nieuw overall beleid ministeries 1. aanleiding doelgroepen 6.1 invloed op gevingbeleid aanvullend beleid invoering : 6.2 invloed op 6.3 betrokkenheid bij invoering toezicht op aanvullend beleid en uitvoering 4. uitvoering 6.4 betrokkenheid bij uitvoering toezicht op toezicht en handhaving 5. toezicht en handhaving 6.4 betrokkenheid bij toezicht en handhaving 7. spontane en afgedwong en compliance 8. mate van doelrealisatie Toepassingen van T11 Ministerie van Justitie (overheid) CMC/T11 Company (overheid( en bedrijfsleven) 20 CMC/T11 Company, 10

11 Ministerie van Justitie T11 maakt deel uit van een groter kader: bedrijfseffectentoets milieutoets uitvoerbaarheid- en handhavingstoets (T11) Behoorlijk gefaciliteerd, echter niet verplicht; wordt nog beter gesystematiseerd Nieuwe ontwikkeling: : Clearing House Wetgeving (prof.. G.J. Veerman) alle ten vragenlijstje, database, voorspellingsmodel 21 T11 zoals door Jusitie gehanteerd 22 CMC/T11 Company, 11

12 CMC/T11 Company honderden studies voor overheid en bedrijfsleven (vooral verzekeraars) T11 ook als beleidsevaluatie, marketing, innovatie als een soort omarmingsmodel 23 Toepassingsgebieden Fysieke overtredingen (gedrag, situatie): bouw, horeca, milieu, landbouw, verkeer en vervoer, brandveiligheid, voedselveiligheid, Fraude (papier/liegen): voorenschap, mededinging, interne compliance, IO/AO regels, EU-fraude, sociale zekerheid, declaraties gezondheidszorg, handhavingscommunicatie, 24 CMC/T11 Company, 12

13 En nu uw eigen T11! Schrijf een norm op, heel specifiek,, of heel globaal Bepaal de/een een doelgroep, waar u enigszins zicht op hebt; bepaald omvang Geef de ksbaarheidsscore aan voor elke T11-dimensie en voor de nalevingsdimensies Maak er een grafiekje van. Klaar is Kees. 25 Uw eigen T11-analyse: norm, doelgroep, grootte T1a T1b NN-PO T2a T2b T3 T4b T5a NO T7b HOEVEEL VAN DE 10 DOELGROEPLEDEN (T1a) kennen de norm niet (goed) (T1b) vinden de norm complex of onduidelijk (NN-PO) overtreden de norm per ongeluk (T2a) vinden de kosten of moeite van naleving hoog (T2b) denken dat overtreding veel voordelen of opbrengsten heeft (T3b) vinden de norm nredelijk (T4b) voelen zich niet echt verantwoordelijk voor de norm of de achterliggende waarde (T5a) ervaren geen druk om na te leven uit hun omgeving (NO) hebben een neiging tot overtreden; zouden overtreden als er geen controle of sanctie was (T7b) ervaren de fysieke controlekans als laag (T8b) denken dat de detectiekans bij een evt. fysieke controle laag is. (T6-9) denken dat de pakkans al met al laag is. (T10) denken dat de kans op een sanctie bij ontdekking gering is. (T11a) denken dat een eventuele sanctie niet zwaar zijn. (T11b) vinden dat een eventuele sanctie een schade veroorzaakt voor hun reputatie. (NO-BO) zullen ondanks controle en sanctie toch (bewust) overtreden. T8b T6-9 T10 T11a T11b NO-BO 26 CMC/T11 Company, 13

14 4. Evaluatieve opmerkingen Positief Negatief 27 Positief Universeel zeer toepasbaar,, past Integraal; niet eenzijdig of eenkennig; alle relevante causale factoren zijn geincorporeerd Herkenbaar en bruikbaar bij evalueren en formuleren van strategieen en instrumenten mix Valide en genuanceerd; doet recht aan het onderwerp met onderscheidingen als per ongeluk en bewust overtreden, maatschappelijke draagvlak/spontane naleving, preventie en repressie 28 CMC/T11 Company, 14

15 Negatief Zachte variabelen; ; je moet ze steeds meten, evt. met expertsessie, anders in een survey; Situatie, gelegenheid zit er niet zo goed in Gewoonte ook niet Geen systematische vergelijkingen tussen modellen of instrumenten, bijv. t.a.v. voorspelling of verklaring Nog niet echt gemodelleerd 29 Kortom, Onvolkomen, maar... Ik ken geen beter model! Dank voor uw aandacht! 30 CMC/T11 Company, 15