Kwaliteit en Toekomst verkenning van duurzaamheid een focus voor MVO?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kwaliteit en Toekomst verkenning van duurzaamheid een focus voor MVO?"

Transcriptie

1 Kwaliteit en Toekomst verkenning van duurzaamheid een focus voor MVO? Milieu en Natuur

2 2

3 1. Duurzaamheidsverkenning 2. Indicatoren 3. Strategie-ontwikkeling 3

4 Definitie duurzaamheid 1 Kwaliteit van Leven; keuze hier & nu Doelen Waarden 2 Verdeling van die kwaliteit over de wereld 3 Continueren van die kwaliteiten in de toekomst. Middelen Wetenschap 4

5 Definities MVO 1 Zorg voor maatschappelijke problemen; bijdrage leveren aan maatschappelijke welvaart op lange termijn (SE) verantwoordelijk en betrokken 2 Zorg voor maatschappelijke effecten van het ondernemen (WB, GI) verantwoordelijk Waar focus je op? 5

6 Kwaliteit van leven en welvaart 6

7 Waarden 7

8 Wereldbeelden 8

9 Kenmerken van wereldbeelden 9

10 Wereldbeelden: aanhang onder uw consumenten in Nederland < 10 % 20 % 30 % > 40 % 10

11 Wereldbeelden: en onder burger-ondernemers < 10 % groter 20 % gelijk 30 % kleiner > 40 % gelijk 11

12 Waarden en MVO-motief Ambitie Concurrentie MVO loont Samenwerking Solidair MVO moet Onafhankelijk Veilig MVO past Verantwoordelijk Zorgzaam MVO hoort motieven naar v. Luyck en Hoevenagel 12

13 Maatschappelijke vraagstukken (burgers) MONDIALE MAKT Waterkwaliteit Broeikaseffect Staatsschuld Gezondheidszorg Ozonlaag * Betrouwbare overheid ECONOMIE * Concurrentiepositie ECOLOGIE Staatsschuld Broeikaseffect Collectieve lastendruk Biodiversiteit Inkomen per Intern. Samenwerking VEILIGE EGIO Energieprijs Waterkwaliteit andvoorwaarden (wetenschap) MONDIALE SOLIDAITEIT Waterkwaliteit Broeikaseffect Honger Mensenrechten Internationale samenwerking (FT) * Drinkwaterbeschikbaarheid * Analfabetisme Bevolkingsgroei W Bevolkingsgroei NL SOCIAAL-CULTUEEL hoofd Waterkwaliteit Onderwijs Lokale leefomgeving ZOGZAME EGIO Gezondheidszorg Landschapskwaliteit Waterkwaliteit Werkdruk Handelsstromen Broeikaseffect uimtebeslag elders Broeikaseffect Werkloosheid Ozonlaag Ozonlaag Gezondheidszorg Biodiversiteit Pensioenvoorziening Honger * Culturele verschillen Internationale samenwerking (FT) (allochtonen) Mensenrechten * Collectieve lastendruk 13

14 Maatschappelijke prioriteiten en de GI Prioriteiten NL Honger Waterkwaliteit Broeikaseffect Ozonlaag Biodiversiteit Prioriteiten wereld Armoede en honger Onderwijs Ongelijkheid man-vrouw Kindersterfte Bestrijding AIDS/malaria Milieu Partner in vrijhandel & hulp GI? indirect indirect indirect? En vele anderen 14

15 15

16 Mondiale Solidariteit Waterkwaliteit Broeikaseffect Honger + Mensenrechten Internationale samenwerking Ozonlaag Armoede + Biodiversiteit Drinkwaterbeschikbaarheid + Analfabetisme Maatschappelijke rol grote bedrijven Kinderarbeid Energiegebruik (voorraaduitputting) 16

17 Mondiale Markt Waterkwaliteit Broeikaseffect Staatsschuld -/+ Gezondheidszorg + Ozonlaag Criminaliteit - Onderwijs + Energievoorzieningszekerheid - Betrouwbare overheid Concurrentiepositie Collectieve lasten Werkloosheid 17

18 Kan het zo doorgaan? 18

19 Inkomen/ hoofd Europese bevolking 2.4 x 1.6 x 2.1 x 1.4 x 19

20 Voedsel: van steeds verder weg 20

21 Klimaatprobleem het grootst in Mondiale Markt (A1) en Veilige egio (A2) 21

22 Importafhankelijkheid in Mondiale Markt (A1) het grootst 22

23 Verwevenheid in Mondiale Markt (A1) veel groter dan in Zorgzame egio (B2) 23

24 NO 2 -concentratie

25 Vertrouwen op sleutelfactoren Technologie Bestuur Bescherming Gedragsverandering 25

26 Valkuilen Technologie Techn. optimisme draagvlak < 10 % Bestuur Bureaucratie Bescherming Bevolkingsgroei mondiaal Gedragsverandering Sociaal dilemma 70 % verwijst naar de overheid 26

27 Analogie: omgevingsanalyse in de onderneming comfort technologie ++ BNP 240% vrijhandel gelijke verdeling milieutechnologie BNP 160% mondiale verdragen plezier technologie + BNP 210% juridisering vrede technologie BNP 140% eigen verantwoordelijkheid 27

28 obuuste strategie-ontwikkeling 1. Karteren van waarden en preferenties (consumenten en stakeholders) 2. Combineren met mogelijke toekomsten in de omgeving 3. Alternatieve strategieën 4. Valkuilen vanuit ander wereldbeeld (3P) 28

29 Stellingen Indicatoren Voor de rapportage kan uit de groslijst van bijv. GI worden ingezoomd op de maatschappelijke prioriteiten, op het adequate schaalniveau. Strategie-ontwikkeling MVO zal ook zijn plaats moeten krijgen in de bedrijfsstrategie. Een robuuste strategie verdient een analyse van zowel sociale, ecologische als economische continuïteit. 29

Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid

Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid Het RIVM heeft in 2004 een Duurzaamheidsverkenning ( Kwaliteit en Toekomst. Verkenning van Duurzaamheid, RIVM 2004) uitgevoerd. Een deze verkenning hebben

Nadere informatie

Kwaliteit en toekomst

Kwaliteit en toekomst Kwaliteit en toekomst Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) SAMENVATTING Kwaliteit van leven: hier en nu, elders en later Duurzaamheid gaat in essentie over de

Nadere informatie

Kwaliteit en toekomst. Verkenning van duurzaamheid

Kwaliteit en toekomst. Verkenning van duurzaamheid Kwaliteit en toekomst Verkenning van duurzaamheid Kwaliteit en toekomst Verkenning van duurzaamheid MILIEU- EN NATUURPLANBUREAU RIVM ISBN 90-12-10714-8 NUR 823/740 RIVM Bilthoven 2004 Foto omslag: M.C.

Nadere informatie

Nederland hoort bij de wereldtop

Nederland hoort bij de wereldtop Globalistische politiek vereist draagvlak in de provincie Sibolt.Mulder@tns-nipo.com Duurzaamheidsdialoog 19/01/2012 Nederland hoort bij de wereldtop 1 Macro-economisch doen we het prima! Werkeloosheid

Nadere informatie

Kwaliteit en toekomst. Verkenning van duurzaamheid

Kwaliteit en toekomst. Verkenning van duurzaamheid Kwaliteit en toekomst Verkenning van duurzaamheid Kwaliteit en toekomst Verkenning van duurzaamheid Milieu- en Natuurplanbureau RIVM Tweede druk ISBN 90-12-10714-8 NUR 823/740 RIVM Bilthoven 2004 Foto

Nadere informatie

De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam?

De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam? Ruud van den Wijngaart, De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam? Presentatie Symposium COGEN Nederland, 22 oktober 2004, Zeist Milieu en Natuur Energie in

Nadere informatie

De prioriteiten van de Nederlandse burger. Het waargenomen belang van maatschappelijke vraagstukken in 2010 en 2007

De prioriteiten van de Nederlandse burger. Het waargenomen belang van maatschappelijke vraagstukken in 2010 en 2007 De prioriteiten van de Nederlandse burger Het waargenomen belang van maatschappelijke vraagstukken in 2010 en 2007 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De belangrijkste vraagstukken 3. Nederland en de wereld

Nadere informatie

Maatschappelijke verantwoord ondernemen door het Midden en KleinBedrijf. Theo Aalbers en Kees Vringer

Maatschappelijke verantwoord ondernemen door het Midden en KleinBedrijf. Theo Aalbers en Kees Vringer Maatschappelijke verantwoord ondernemen door het Midden en KleinBedrijf Theo Aalbers en Kees Vringer Samenvatting Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is belangrijk voor het Midden en KleinBedrijf

Nadere informatie

Duurzaamheid en Wereldbeeld

Duurzaamheid en Wereldbeeld herfst 2004/definitief/4 05-10-2004 12:25 Pagina 135 135 ROB MAAS Duurzaamheid : niemand is er op tegen, maar iedereen verstaat er wat anders onder. Duurzaamheid en Wereldbeeld rob maas Dit artikel schetst

Nadere informatie

Kiezen Theorieles 1 1 Schriftelijke toets

Kiezen Theorieles 1 1 Schriftelijke toets A. LEER EN TOETSPLAN Onderwerp: Kiezen Kerndoel(en): 40 De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties 46 De leerling leert in de eigen omgeving effecten te herkennen

Nadere informatie

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S) Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety

Nadere informatie

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012 Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale

Nadere informatie

Dashboard Omgevingskwaliteit. Dag van de Omgevingswet 10 oktober 2013

Dashboard Omgevingskwaliteit. Dag van de Omgevingswet 10 oktober 2013 Dashboard Dag van de Omgevingswet 10 oktober 2013 Omgevingswet De overheid bepaalt via monitoring of aan Omgevingswaarden wordt voldaan en wat de staat van de leefomgeving is. Doelstelling: De Omgevingswet

Nadere informatie

Duurzame Ontwikkeling

Duurzame Ontwikkeling Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..

Nadere informatie

Nederlandse economie. Welvaart onder druk

Nederlandse economie. Welvaart onder druk Nederlandse economie Welvaart onder druk 1 Vier toekomstscenario's van Nederland Zeer aantrekkelijke infrastructuur Sterk concurrerende samenleving A... B. D.. C.. Zwak concurrerende samenleving Niet aantrekkelijke

Nadere informatie

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten. Resultaten digitale verkenning 22 september 14

Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten. Resultaten digitale verkenning 22 september 14 Aandacht voor voedsel bij Gelderse gemeenten Resultaten digitale verkenning 22 september 14 In het kort Doelgroep: Gelderse gemeenten Doel: verkennen behoefte aan provinciale ondersteuning bij faciliterende

Nadere informatie

Duurzame onzekerheid

Duurzame onzekerheid Duurzame onzekerheid door Arthur Petersen WP nr. 1/2009 Hoe beoordelen we de door de mens veroorzaakte klimaatverandering? Wat verstaan we onder duurzame ontwikkeling? Deze twee met elkaar samenhangende

Nadere informatie

Castricum Duur of Duurzaam?

Castricum Duur of Duurzaam? Castricum Duur of Duurzaam? Van Globale Afhankelijkheid naar Lokale Veerkracht Maarten Nijman, Arie Dekker, Arie Meijboom 4 April 2013 Elephant in the room 1 Wat valt onder het 1. Begrip Duurzaamheid begrip

Nadere informatie

Bijlage C: Prioriteringsmatrix. In het kader van de zelfverklaring ISO Presentatie Techniek Holland B.V. 2017

Bijlage C: Prioriteringsmatrix. In het kader van de zelfverklaring ISO Presentatie Techniek Holland B.V. 2017 In het kader van de zelfverklaring ISO 26000 Presentatie Techniek Holland B.V. 2017 Criteria Voor het bepalen van relevantie hebben we gekeken naar: De eigen activiteiten en besluiten Activiteiten en besluiten

Nadere informatie

Duurzame vakantie: ver van mijn bed of dicht bij huis?

Duurzame vakantie: ver van mijn bed of dicht bij huis? Presentatie Bijeenkomst Duurzaam toeristisch ondernemen in de praktijk januari 010 Vakantiebeurs, Utrecht Ad Schalekamp Directeur NBTC-NIPO Research Doel van het onderzoek Inzicht verkrijgen in de houding

Nadere informatie

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft

Nadere informatie

Bijlage 7. Conversie juni 2010 naar 2013 (info)

Bijlage 7. Conversie juni 2010 naar 2013 (info) Bijlage 7. Conversie juni 2010 naar 2013 (info) was wordt onderwerp tekstbron Versie juni Opmerking: Standaardteksten en Versie 2013 2010 hoofdstukindeling vertaald uit Guide 83 H 1 tm 4 Deel A Eisen Managementsysteem

Nadere informatie

Samenvatting door Nienke 934 woorden 19 maart keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen 1.1. Redenen voor ontwikkelingssamenwerking:

Samenvatting door Nienke 934 woorden 19 maart keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen 1.1. Redenen voor ontwikkelingssamenwerking: Samenvatting door Nienke 934 woorden 19 maart 2015 10 1 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen 1.1 Redenen voor ontwikkelingssamenwerking: Solidariteit Milieuproblemen Immigratie (en integratie)

Nadere informatie

Naam : Klas : Datum :

Naam : Klas : Datum : Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)

Nadere informatie

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Esther Loozen Atze Boerstra (Stanley Kurvers) NvvA Symposium 2010 1 Programma Introductie door Esther Loozen Korte inleiding over duurzaamheid+ MVO door Atze

Nadere informatie

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies

Nadere informatie

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch

Nadere informatie

Waar willen we met onszelf naar toe?

Waar willen we met onszelf naar toe? De rol van waarden in onze psychologie en sociologie Denken? 1 Menselijk gedrag beïnvloeden is zeer complex Zeggen? Voelen? Doen? Behavioral Economics-onderzoek toont aan: bij gedragskeuzen interacteren

Nadere informatie

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Waar staan we nu? Joost Reus, Directie Voedsel, Dier en Consument Waar staan we nu? Nota Duurzaam Voedsel en Beleidsagenda Duurzame Voedselsystemen Waar deden wij

Nadere informatie

Waarden van landbouw en boeren. Hendrik Hoeksema, ZLTO (www.zlto.nl) Ton Duffhues, ZLTO en Atelier Waarden van het Land (www.waardenvanhetland.

Waarden van landbouw en boeren. Hendrik Hoeksema, ZLTO (www.zlto.nl) Ton Duffhues, ZLTO en Atelier Waarden van het Land (www.waardenvanhetland. Waarden van landbouw en boeren Hendrik Hoeksema, ZLTO (www.zlto.nl) Ton Duffhues, ZLTO en Atelier Waarden van het Land (www.waardenvanhetland.nl) Twee perspectieven Wat vinden we van waarde(n)? Boeren

Nadere informatie

Leden van de Staten-Generaal,

Leden van de Staten-Generaal, Leden van de Staten-Generaal, Willen wij daadkrachtig het economisch herstel vorm kunnen geven, dan is stabiel bestuur gewenst. Intensief wordt sinds de Tweede Kamer-verkiezingen van 9 juni gewerkt aan

Nadere informatie

Strategisch Beleidsplan 2013-2015

Strategisch Beleidsplan 2013-2015 Strategisch Beleidsplan 2013-2015 Switch, samen naar duurzaam en rechtvaardig Switch stimuleert gedrag dat bijdraagt aan een duurzame en rechtvaardige wereld. Hier én daar, nu én in de toekomst. Switch

Nadere informatie

Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire

Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire Samenvatting concept geïntegreerd Meerjarenplan Bonaire 2015-2025 Kralendijk, januari 2015 Contact: Openbaar Lichaam Bonaire Eilandsecretariaat Plasa Reina Wilhelmina 1 Kralendijk, Bonaire Caribbean Netherlands

Nadere informatie

STRATEGIEONTWIKKELING

STRATEGIEONTWIKKELING STRATEGIEONTWIKKELING drs. P.W. Stolze 1 SITUATIE Strategie geeft in het algemeen richting aan een organisatie of organisatie-eenheid in haar omgeving (wat gaan we doen) en vormt een richtsnoer voor de

Nadere informatie

Amsterdammers over het gemeentelijk armoedebeleid

Amsterdammers over het gemeentelijk armoedebeleid Amsterdammers over het gemeentelijk armoedebeleid Hoe denken Amsterdammers over het gemeentelijk armoedebeleid? Dit is het onderwerp van een peiling van OIS in opdracht van AT onder Amsterdammers. Methode

Nadere informatie

Sustainable development goals

Sustainable development goals Sustainable development goals The road to dignity by 2030 Ending Poverty, Transforming all Lives and Protecting the Planet = De weg naar waardigheid, Armoede beëindigen, alle levens veranderen en de aarde

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer 88. Die publieke opinie in de Europese Unie

Standaard Eurobarometer 88. Die publieke opinie in de Europese Unie Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese

Nadere informatie

Geld en Alternatieven. 21 juni 2012 Driebergen Martijn Jeroen van der Linden

Geld en Alternatieven. 21 juni 2012 Driebergen Martijn Jeroen van der Linden Geld en Alternatieven 21 juni 2012 Driebergen Martijn Jeroen van der Linden Agenda Achtergrond Kenmerken van het huidige geldsysteem Gevolgen / Tekortkomingen Alternatieven Achtergrond 'mjvdl' Verleden:

Nadere informatie

De antwoorden van het antiglobalisme

De antwoorden van het antiglobalisme Dirk Barrez A 350862 De antwoorden van het antiglobalisme Van Seattle tot Porto Alegre GLOBE II.II.II METS & SCHILT INHOUD Voorwoord - Anders en beter 13 Inleiding - Porto Alegre, een haven van blijheid

Nadere informatie

WIJKWERKERS EN ARMOEDE

WIJKWERKERS EN ARMOEDE WIJKWERKERS EN ARMOEDE 1. HET PRECAIRIAAT Wat gebeurt aan de onderkant van de Nederlandse samenleving? 2. DE BESTENDIGING VAN EEN PROBLEEM Wat frustreert een effectieve en efficiënte aanpak van de armoede?

Nadere informatie

Studiedag Duurzame Ontwikkeling

Studiedag Duurzame Ontwikkeling Studiedag Duurzame Ontwikkeling Wanneer je een schip wilt bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, taken te verdelen en werk te plannen, maar leer de mensen

Nadere informatie

Zorguitgaven een zorg?

Zorguitgaven een zorg? Prof. C.N. Teulings Zorguitgaven in Nederland en VS % BBP 18 16 14 12 10 8 6 4 Ontwikkeling Zorguitgaven als % GDP (OECD-definities) VS (totaal) Nederland (totaal) VS (publiek) Nederland (publiek) 2 0

Nadere informatie

Standaard Eurobarometer 90. De publieke opinie in de Europese Unie

Standaard Eurobarometer 90. De publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit rapport werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in. Dit document vertegenwoordigt

Nadere informatie

R Land e bouw sultaten per thema

R Land e bouw sultaten per thema Resultaten Landbouwper thema H 5.1 Resultaten per thema Resultaten per thema De ontwikkelingen, knelpunten en dilemma s die samenhangen met onze fysieke leefomgeving worden in deze studie uitgewerkt aan

Nadere informatie

Jaarverslag ,9 ha per jaar. 15,3 Ton Ambitie s 64 Ambitie 2016 s 30. 2,2% Ambitie ,5%

Jaarverslag ,9 ha per jaar. 15,3 Ton Ambitie s 64 Ambitie 2016 s 30. 2,2% Ambitie ,5% Bedrijf: Adres: Plaats: Vloeroppervlak [m²]: Verslag periode Datum verslag NIBE bv Bussumergrindweg 1b, 1406 NZ Bussum 72 1 januari tot 31 december 1 januari 2016 MVO-impact indicatoren NIBE bv NL NL NL

Nadere informatie

1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten

1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten 1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.

Nadere informatie

De kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde

De kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde Boekverslag door H. 1034 woorden 15 februari 2007 6.6 80 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 2 het Noorden tegenover het Zuiden 2 Noord- Zuidverhoudingen 2.1 De kloof wordt

Nadere informatie

Velsen staat midden in de wereld Uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie

Velsen staat midden in de wereld Uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie Velsen staat midden in de wereld Uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie 1. Inleiding In september 2011 heeft de gemeenteraad van Velsen uitgangspunten op het gebied van millenniumdoelstellingen

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

INDUSTRIE EN SAMENLEVING HET VIZIER OP 2025. De bijdrage van de industrie aan de kwaliteit van leven in 2025

INDUSTRIE EN SAMENLEVING HET VIZIER OP 2025. De bijdrage van de industrie aan de kwaliteit van leven in 2025 INDUSTRIE EN SAMENLEVING HET VIZIER OP 2025 De bijdrage van de industrie aan de kwaliteit van leven in 2025 Startnotitie: Naar een Visie voor de Nederlandse industrie 28 maart 2010 Naar de Visie 2025 -

Nadere informatie

Dit wordt uitgewerkt in 9 voor waterschappen relevante- MVO-thema s. Zie hiervoor tabel 1.

Dit wordt uitgewerkt in 9 voor waterschappen relevante- MVO-thema s. Zie hiervoor tabel 1. Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 31 maart 2010 Datum 9 februari 2010 Agendapuntnr. 8 Bijlagen Onderwerp MVO definitiebepaling 1. Inleiding Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is

Nadere informatie

GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012

GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012 GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012 Verwijzing paginanummers Visie en strategie 1.1 Verklaring van de directie. 1. Voorwoord 1.2 Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico's en mogelijkheden. 1. Voorwoord,

Nadere informatie

Rapportage. 25 September 2018

Rapportage. 25 September 2018 Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau

Nadere informatie

Stilstaan bij vooruitgang

Stilstaan bij vooruitgang Stilstaan bij vooruitgang Thuis in duurzaam organiseren Duurzaam rendement is geld verdienen... en meer... Onze visie op duurzaamheid Duurzaamheid is een modewoord geworden. Om mee te gaan met de trend

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. 13 september 2012 Cubox Businessplatform

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. 13 september 2012 Cubox Businessplatform Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 13 september 2012 Cubox Businessplatform Het COS regionaal kennis- en expertisecentrum op het gebied van: internationale samenwerking; duurzame ontwikkeling; een

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari keer beoordeeld. 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land:

6,2. Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari keer beoordeeld. 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land: Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari 2003 6,2 191 keer beoordeeld Vak Economie 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land: 1. BNP uitgedrukt in US Dollars per inwoners. 2. Geboortecijfer

Nadere informatie

Rechtvaardigheid in sociaal beleid. Frank Vandenbroucke HOGent 19 december 2017

Rechtvaardigheid in sociaal beleid. Frank Vandenbroucke HOGent 19 december 2017 Rechtvaardigheid in sociaal beleid Frank Vandenbroucke HOGent 19 december 2017 De eis van sociale rechtvaardigheid Rawls: ongelijkheid in inkomen en vermogen is niet per se onrechtvaardig, maar ze moet

Nadere informatie

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012

The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Voorzitter van de SER T.a.v. de heer dr. A.H,G, Rinnooy Kan Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509

Nadere informatie

Harry Lintsen Technische Universiteit Eindhoven in samenwerking met CBS en Universiteit Groningen. 1 Duurzame ontwikkeling van Nederland 1850-2050

Harry Lintsen Technische Universiteit Eindhoven in samenwerking met CBS en Universiteit Groningen. 1 Duurzame ontwikkeling van Nederland 1850-2050 Harry Lintsen Technische Universiteit Eindhoven in samenwerking met CBS en Universiteit Groningen Duurzame ontwikkeling van Nederland 1850-2050 1 Duurzame ontwikkeling van Nederland 1850-2050 IN DOLLARS

Nadere informatie

DUURZAME INFRASTRUCTUUR

DUURZAME INFRASTRUCTUUR DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde

Nadere informatie

Op zoek naar het sociale gezicht van inkoop 24 maart 2015,NEVI Zuid bijeenkomst Tilburg. Prof dr ir Bart Vos

Op zoek naar het sociale gezicht van inkoop 24 maart 2015,NEVI Zuid bijeenkomst Tilburg. Prof dr ir Bart Vos Op zoek naar het sociale gezicht van inkoop 24 maart 2015,NEVI Zuid bijeenkomst Tilburg Prof dr ir Bart Vos Het is de route niet de kaart Niet de uitkomst maar het raadsel Het zijn je ogen niet de kleppen

Nadere informatie

Pensioenzekerheid voor iedereen

Pensioenzekerheid voor iedereen Pensioenzekerheid voor iedereen WAAROM HERVORMEN? Fundamenten sociale zekerheid dateren van WO II: 65 jaar geleden Uitgangspunten (sociale bescherming met evenwicht tussen solidariteit en verzekerd inkomen)

Nadere informatie

Duurzaam ondernemen Musea

Duurzaam ondernemen Musea Duurzaam ondernemen Musea Kunst voor bedrijfsvoering Rob van Tilburg Mei 2012 DHV 2012 All rights reserved Alleen voor intern gebruik Welkom en agenda Definitie en duiding duurzaam ondernemen Omgang bedrijven

Nadere informatie

Meten van Geluk door gemeenten

Meten van Geluk door gemeenten Meten van Geluk door gemeenten Akshaya de Groot, program manager Sturen op Geluk in het publieke domein Martijn Burger, academic director EHERO 1 1. Waar zouden we naartoe willen? Geluk als centrale indicator

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer vwo 2003-II

Eindexamen maatschappijleer vwo 2003-II Opgave 1 Armoede en werk 1 Het proefschrift bespreekt de effecten van het door twee achtereenvolgende kabinetten-kok gevoerde werkgelegenheidsbeleid. / De titel van het proefschrift heeft betrekking op

Nadere informatie

MVO. MVO Prestatieladder. Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s. People Planet Profit. MVO kan bijdragen om deze balans te vinden.

MVO. MVO Prestatieladder. Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s. People Planet Profit. MVO kan bijdragen om deze balans te vinden. MVO meetbaar gemaakt Themabijeenkomst VNO NCW 22 november 2010 MVO-Prestatieladder MVO Ondernemen met oog voor balans tussen 3- P s People Planet Profit MVO kan bijdragen om deze balans te vinden Wat valt

Nadere informatie

Samenvatting Economie H.8 / H.3

Samenvatting Economie H.8 / H.3 Samenvatting Economie H.8 / H.3 Samenvatting door R. 1151 woorden 15 juni 2013 5,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode 8.1 is dit verzekeren? Begrippen H.8 Verzekering: Een manier om je te beschermen

Nadere informatie

RSM - General Counsel - mensenrechtenbeleid SURVEY

RSM - General Counsel - mensenrechtenbeleid SURVEY RSM - General Counsel - mensenrech Projects Contacts Library Help Survey Distributions Data & Analysis Reports RSM - General Counsel - mensenrechtenbeleid - 2017 SURVEY ENQÛETE - De rol van de GC in het

Nadere informatie

Duurzame internationale handelsketens

Duurzame internationale handelsketens Duurzame internationale handelsketens Van niche naar norm De rol van regulering 26 Sept 2014 Mark van Oorschot PBL Beleidsevaluatie en onderzoek Verbeteren besluitvorming via objectieve informatie Evalueren

Nadere informatie

Resultaat break-out sessies. 2 september: toekomst van ISO 26000

Resultaat break-out sessies. 2 september: toekomst van ISO 26000 Resultaat break-out sessies 2 september: toekomst van ISO 26000 1 Inhoud A. Integratie groep 1 B. Integratie groep 2 C Erkenning D. Branchespecifiek E: MVO en innovatie 2 De vragen per focusgebied 1. Wat

Nadere informatie

Effectief investeren in mens en organisatie. Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers

Effectief investeren in mens en organisatie. Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers Effectief investeren in mens en organisatie Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers Stellingen van Rob Vinke Stelling 1 De kern van de HRM-opdracht is er voor te zorgen dat de ambitie van de organisatie

Nadere informatie

MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie

MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Extern MVO-management MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Duurzame ontwikkeling... 4 1.1 Duurzame

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo

Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Onno Elzinga, BMD Advies Oost, 2 juni 2010

Onno Elzinga, BMD Advies Oost, 2 juni 2010 Duurzaam ondernemen Waar praten we over? Onno Elzinga, BMD Advies Oost, 2 juni 2010 Onderwerpen Duurzaam ondernemen. Waar praten we over? Wat is MVO? Ontwikkelingen Waarom duurzaam ondernemen? ISO 26000

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten

DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten Amsterdam, september 2017 DoubleDividend Management B.V. Herengracht

Nadere informatie

Samenvatting (summary in Dutch)

Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting (summary in Dutch) In de jaren zestig van de vorige eeuw merkte Jane Jacobs op dat steden gedijen door sociale en economische diversiteit. In haar invloedrijke boeken The Death and Life of

Nadere informatie

MVO stakeholder enquête 2014

MVO stakeholder enquête 2014 MVO stakeholder enquête 2014 Datum : 1 mei 2014 1 Voorwoord In de afgelopen jaren is Heerkens van Bavel Bouw zich steeds meer bewust geworden, van de rol die zij spelen in de maatschappij en de effecten

Nadere informatie

Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie

Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie Nedworc, Utrecht 08-01-2019 Mondiaal basisinkomen als motor van Transitie Dirk Barrez Meer info artikel over mondiaal basinkomen artikel over transitie = inleiding transitie boek PALA.be - onze globaliserende

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

GEBIEDEN. 5 havo 3 Indonesië 8-12

GEBIEDEN. 5 havo 3 Indonesië 8-12 GEBIEDEN 5 havo 3 Indonesië 8-12 Ontbossing: economie en ecologie botsen Vanuit welke dimensies kun je naar ontbossing kijken? Economische dimensie Ecologische dimensie hoezo? Bijdrage aan handelsbalans

Nadere informatie

Keurmerk: Duurzame school

Keurmerk: Duurzame school Keurmerk: Duurzame school Doorlopende leerlijn voor duurzame ontwikkeling van basisonderwijs (PO) t/m voortgezet onderwijs (VO) PO-1 Kennis en inzicht (weten) Vaardigheden (kunnen) Houding (willen) Begrippen

Nadere informatie

Waterkwaliteit verbeteren!

Waterkwaliteit verbeteren! Waterkwaliteit verbeteren! Erwin Rebergen Beheerder grond- en oppervlaktewater 6 juni 2013 1 Onderwerpen Waarom spant zich in om de waterkwaliteit te verbeteren? Wat willen we bereiken? Hoe willen we een

Nadere informatie

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum

Nadere informatie

Waar start je als ondernemer met duurzaamheid

Waar start je als ondernemer met duurzaamheid Waar start je als ondernemer met duurzaamheid www.will2sustain.com SPELREGELS PARTICIPATIEF INTERACTIEF MOBIELTJES GEBRUIK MAKEN VAN KENNIS IN DE GROEP CONCREET TOEPASSEN GEBRUIK MAKEND VAN VRAGEN EN

Nadere informatie

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing

Nadere informatie

AANSLUITING BIJ VAKKEN & VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (VOETen)

AANSLUITING BIJ VAKKEN & VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (VOETen) AANSLUITING BIJ VAKKEN & VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (VOETen) (VAN KRACHT VANAF SEPTEMBER 00) VOOR DE DERDE GRAAD AANSLUITING BIJ DE VAKKEN De ethische matri aardrijkskunde biologie ecologie economie

Nadere informatie

Bas van Bavel Universiteit Utrecht. Brede welvaart. 18 september 2018

Bas van Bavel Universiteit Utrecht. Brede welvaart. 18 september 2018 Bas van Bavel Universiteit Utrecht Brede welvaart I 18 september 2018 Wat is welvaart? Heel lang gelijk gesteld met Bruto Binnenlands Product per hoofd (= economische groei) Is een scherpe, precieze indicator

Nadere informatie

Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur

Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur Geïntegreerde netwerken en knooppunten: veranderingen in de maatschappij Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur Project uitwerking en planvoorbereiding Advies verkenningen Onderzoek duurzame stedenbouw

Nadere informatie

DUURZAAMHEIDSVISIE MEIERIJSTAD Beeldvormende avond. 6 september 2018

DUURZAAMHEIDSVISIE MEIERIJSTAD Beeldvormende avond. 6 september 2018 DUURZAAMHEIDSVISIE MEIERIJSTAD Beeldvormende avond 6 september 2018 PROGRAMMA College vraagt gemeenteraad om mee te denken in deze gezamenlijke uitdaging Presentatie (15 minuten): Toelichting proces Ambities

Nadere informatie

De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie

De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd

Nadere informatie

Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015

Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Irritante toeristen Stedelijk toerisme Stedelijk toerisme

Nadere informatie

Meer betalen voor duurzaam? Alleen als de consument weet waarom Duurzaamheidkompas #7 thema: Ken de prijs. December 2011

Meer betalen voor duurzaam? Alleen als de consument weet waarom Duurzaamheidkompas #7 thema: Ken de prijs. December 2011 Meer betalen voor duurzaam? Alleen als de consument weet waarom Duurzaamheidkompas #7 thema: Ken de prijs December 2011 Inleiding Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-,

Nadere informatie

Economie en ontwikkeling

Economie en ontwikkeling Economie en ontwikkeling BTC Infocyclus Annelies Van Bauwel Overzicht Wat is Economie? Functioneren van economie L. Smets en D. Essers De economische kringloop Specialisatie en coördinatieproblemen Rol

Nadere informatie

Aan: voorzitter en leden van de programmacommissies van politieke partijen

Aan: voorzitter en leden van de programmacommissies van politieke partijen Den Haag, 2 maart 2010 Aan: voorzitter en leden van de programmacommissies van politieke partijen Betreft: programma-advies U werkt momenteel aan het verkiezingsprogramma van uw politieke partij. Deze

Nadere informatie

Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer

Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Samenvatting Burgers verwachten dat de overheid het voortouw neemt bij het aanpakken van duurzaamheidsproblemen. In deze

Nadere informatie