MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie
|
|
- Maarten Cools
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Extern MVO-management MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie
2 Inhoudsopgave Inleiding Duurzame ontwikkeling Duurzame ontwikkeling definitie en dilemma s Probleemgebieden Het Sustainable Communications Model
3 Inleiding In onderstaande tekst schetsen we allereerst een aantal achtergronden en dilemma s bij MVObeleid in relatie tot de externe stakeholders. Vervolgens introduceren we een model dat als basis kan dienen voor het opbouwen van MVO-beleid gericht op optimalisering van de vertrouwensrelaties met deze externe stakeholders. Als u nader advies of ondersteuning wilt hebben, dan kunt u contact met ons opnemen (zie contactpagina op de website). 3
4 1 Duurzame ontwikkeling 1.1 Duurzame ontwikkeling definitie en dilemma s Het concept duurzame ontwikkeling werd voor het eerst gedefinieerd in een verslag opgesteld op verzoek van de Verenigde Naties in 1987 door de Wereldcommissie voor Milieu en Ontwikkeling. Dit was een commissie van internationale deskundigen onder het voorzitterschap van de Noorse Eerste Minister Gro Harlem Brundtland, beter bekend onder de benaming 'Brundtland-Commissie'. Het begrip duurzame ontwikkeling vindt dus zijn oorsprong in de zorg om de achteruitgang van ons leefmilieu en het eindig zijn van onze voorraad energiebronnen. In de loop der tijd heeft dit begrip, en in het verlengde daarvan ook het begrip duurzaam ondernemen, een bredere definitie gekregen. Duurzame ontwikkeling en duurzaam ondernemen zijn synoniem geworden met maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Brundtland-commissie heeft duurzame ontwikkeling als volgt gedefinieerd: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de behoeftes van het heden zonder de behoeftevoorziening van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Het vierde Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4) van de Nederlandse overheid vormt de basis voor het Nederlandse milieubeleid. Daarin wordt deze definitie iets concreter gemaakt: 'Het milieubeleid moet - hier en nu, maar ook elders en later - een bijdrage leveren aan een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke leefomgeving en te midden van een vitale natuur, zonder de aantasting van de wereldwijde biodiversiteit of de uitputting van natuurlijke hulpbronnen.' Uiteenlopende belangen en dilemma s Bij het ontwikkelen van beleid en strategie om duurzaam ondernemen te realiseren heeft u niet alleen te maken met milieubelangen, maar ook met de belangen van alle andere stakeholders, zoals overheid, burgers, milieugroeperingen, aandeelhouders, enzovoort. Al deze partijen hebben wensen en verwachtingen met betrekking tot milieu, gezondheid, veiligheid, maar vaak ook gerechtvaardigde financiële belangen. Als uw milieu-inspanningen bijvoorbeeld leiden tot een hoge prijsstelling van uw producten, kan dat wellicht tot schade lijden voor uw concurrentiepositie en rendement, maar het kan ook tot een maatschappelijk onaanvaardbare tweedeling leiden, als mensen met lagere inkomsten uw product niet meer kunnen betalen. 4
5 1.2 Probleemgebieden Uit de bovenstaande komt naar voren dat een organisatie bij duurzaam ondernemen te maken heeft met een aantal probleemgebieden die vragen om maatschappelijk verantwoorde afwegingen: 1. Een organisatie heeft economische belangen en heeft een (morele) verantwoordelijkheid - ten opzichte van haar werknemers, de maatschappij, de aandeelhouders - om winst te maken. De kosten van duurzaam ondernemen mogen niet een onacceptabele druk op de winstgevendheid tot gevolg hebben. 2. Ook politieke druk en regelgeving van de overheid kunnen organisaties voor dilemma s stellen. In de politiek speelt verder nog mee dat politici herkozen willen worden en daartoe soms met plannen komen die het goed doen bij het publiek, maar erg bezwaarlijk kunnen zijn voor organisaties. Bovendien kan met elk nieuw kabinet het overheidsbeleid weer anders zijn. 3. De aandeelhouders hebben hun eigen kortetermijnbelangen en de kans is groot dat ze zich gaan verzetten als door het beleid van een organisatie hun snelle winst deels verloren gaat. Beursgenoteerde ondernemingen hebben er ook belang bij om hun aandeelhouders tevreden te houden. 4. De burgers hebben ook hun specifieke wensen. Ze willen inderdaad, zoals het NMP4 aangeeft, veiligheid, gezondheid en een aantrekkelijke leefomgeving, maar daarmee is niet meteen helder welke verwachtingen burgers precies hebben. Bovendien kunnen die verwachtingen in de loop van de tijd veranderen. Emoties kunnen bij het ontstaan en veranderen van verwachtingen van burgers ook een belangrijke rol spelen. 5
6 2 Het Sustainable Communications Model Duurzame communicatie Uit bovenstaande kan de conclusie getrokken worden dat het succes van duurzaam ondernemen eigenlijk staat of valt bij wat we duurzame communicatie of sustainable communications willen noemen. Duurzame communicatie is het zodanig inrichten en vormgeven van communicatie met stakeholders dat bestendige vertrouwensrelaties worden opgebouwd en onderhouden. Kernwoorden daarbij zijn openheid en transparantie. Vage begrippen werkbaar maken Tegelijkertijd moeten we stellen dat de begrippen openheid en transparantie vaag en betekenisloos zijn als ze niet echt werkbaar gemaakt worden. Hieronder zullen we, op basis van wat we hierboven hebben gezegd, een samenhangend model van maatregelen introduceren om transparantie en openheid richting de externe stakeholders echt werkbaar in te vullen. Dit model, dat we het Sustainable Communications Model hebben genoemd, wordt grafisch weergegeven op figuur 1. Figuur 1 Model voor duurzame communicatie (en duurzaam ondernemen) 6
7 1 Kennisvergroting Een organisatie dient, om toename van kennis bij burgers en consumenten te bereiken, bij het ontwikkelen van communicatiebeleid richting burgers en consumenten de volgende vragen te beantwoorden: A. Welke informatie over mijn product is relevant voor de consument/burger om te weten, in het kader van zijn gezondheid dan wel veiligheid? B. Welke informatie is van belang om een vrije, verantwoorde keuze te kunnen maken tussen vergelijkbare producten? C. Op welke manier kan ik deze, deels zeer technische of wetenschappelijke informatie aan de gemiddelde burger begrijpelijk uit te leggen? 2 Versterking keuzevrijheid Een organisatie dient, om keuzevrijheid te versterken, bij het ontwikkelen van communicatiebeleid richting burgers en consumenten de volgende vragen te beantwoorden: A. Op welke manieren kan ik als producent bijdragen aan de kennisontwikkeling van de burger om ervoor te zorgen dat hij in staat is verantwoorde keuzes te maken? B. Hoe voorkom ik het risico van misleiding van de burger? Welke concrete valkuilen zijn er wat dat betreft te benoemen? Zijn er specifieke kwetsbare groepen aan te wijzen? C. Hoe kan ik onderzoek en de publicatie daarvan intensiveren. Onderzoek doen, al dan niet samen met gespecialiseerde onderzoeksinstituten - naar veiligheidsaspecten, milieu, gezondheid, enz. - werkt naar twee kanten positief. Door resultaten van dat onderzoek naar buiten te brengen, door te laten zien dat u er samen met anderen werk van maakt, versterkt u de keuzevrijheid (en het vertrouwen) van de burger en u versterkt uw eigen kennis (en dus beslissingsvermogen, strategiebepaling, continuïteit, enzovoort) 3 Verantwoordelijkheid nemen Een organisatie dient bij het ontwikkelen van communicatiebeleid richting alle stakeholders als uitgangspunt te hebben dat zij haar verantwoordelijkheden neemt, beschrijft en uidraagt. Het nemen en uitdragen van verantwoordelijkheid is een voorwaarde voor het langetermijnsucces van een onderneming. Een organisatie doet er daarom goed aan ook documenten te ontwikkelen waarin de gemaakte keuzes worden verantwoord en beargumenteerd. Daarmee creëert u vertrouwen. Eén mogelijkheid om dat te doen is door middel van een zogeheten duurzaamheidsverslag. Een andere mogelijkheid is het ontwikkelen van documenten waarin u ingaat op specifieke beleidskeuzes, bijvoorbeeld met betrekking tot internationaal ondernemen, relaties met toeleveranciers, omgaan met corruptie, milieubeleid, of bepaalde ethische dilemma s. (Zie hiervoor ook punt 5, hieronder). 4 Tweezijdige communicatie Informeren, voorlichten en verantwoordelijkheid uitdragen is niet voldoende. Bij tweezijdige communicatie, waarin dialoog, onderhandeling en het zoeken van compromissen centraal staan, wordt actief geluisterd naar de stakeholders. Actief luisteren naar externe stakeholders betekent niet alleen het zelf onderzoeken van hun verwachtingen en wensen, bijvoorbeeld door enquêtes, maar vooral ook het zoeken naar nieuwe samenwerkingsmogelijkheden met stakeholders, ook die stakeholders die negatief staan tegenover beleid of producten van de 7
8 organisatie. Actief luisteren en tweezijdige communicatie betekenen dat een organisatie ook met die kritische groepen zoveel mogelijk een open dialoog moet aangaan. 5 Ethische analyse Een organisatie heeft door haar activiteiten en producten invloed op de stakeholders. Dat kan, zoals leiden tot allerlei morele dilemma s. Voor succesvolle duurzame communicatie met stakeholders is het dus essentieel dat een organisatie morele dilemma s goed kan analyseren. Wij kunnen in dit kader een analysemodel bieden dat houvast geeft bij het maken en het beargumenteerd verantwoorden van beleidskeuzes. 6 Duurzame IT-communicatie Communicatie via internet biedt aanvullende mogelijkheden voor het opbouwen van goede relaties met externe stakeholders. Belangrijk daarbij is dat u voor elk van de stakeholders peilt welke wensen en verwachtingen zij hebben en hoe u daar IT-communicatie kunt gebruiken en op afstemmen. Met andere woorden: hoe IT-communicatie een toegevoegde waarde kan betekenen voor elk van deze stakeholders. Alleen dan immes levert die communicatie ook toegevoegde waarde voor je organisatie. Hieronder op figuur 2 ziet u een voorbeeld van een dergelijke analyse van toegevoegde waarde voor drie stakeholders: klanten, eigen werknemers en leveranciers. Op dezelfde manier kunt u ook lijstjes maken met criteria die voor andere stakeholders gelden en daar de IT-communicatie op afstemmen. 8
9 Figuur 2 Samenhangende categorieën Het is ten slotte belangrijk dat een organisatie niet een selectie in praktijk brengt uit de categorieën van maatregelen opgenomen in het Sustainable Communications Model zoals gegeven in figuur 1, maar alle categorieën in onderlinge samenhang vorm en inhoud geeft. Pas dan immers is er sprake van een echt concrete invulling van openheid en transparantie en ontstaat er echt duurzame communicatie. En dan kan een organisatie haar streven om duurzaam te ondernemen consistent, langdurig en succesvol inhoud geven. Pierre Winkler 9
MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Intern MVO-management. Verbetering van motivatie, performance en integriteit
MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Intern MVO-management Verbetering van motivatie, performance en integriteit Inhoudsopgave Inleiding...3 1 Regels, codes en integrale verantwoordelijkheid...4
Nadere informatieMVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. MVO en reorganisatie. Een model voor verantwoorde en succesvolle reorganisatie
MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management MVO en reorganisatie Een model voor verantwoorde en succesvolle reorganisatie 1 Inhoudsopgave Mvo en reorganisatie Verantwoord en succesvol
Nadere informatiereflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in praktijkcases.
Toelichting vooraf Een van onze auteurs, Pierre Winkler, heeft op verzoek van de landelijke kenniskring ethiek in het mbo, een lezing gehouden over plaats en vormgeving van ethiek in SLB, Burgerschap en
Nadere informatieWat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch
Nadere informatieMissionstatement en core values
Missionstatement en core values Inhoud 1 Het formuleren van missionstatement en core values... 1 2 Het maken en uitdragen van missie en kernwaarden... 5 1 Het formuleren van missionstatement en core values
Nadere informatieAssessment MVO-competenties
Assessment MVO-competenties Competenties en beoordelingsformulieren behorend bij het boek MVO en Duurzaam Ondernemen. Assessment-document Als extra ondersteuning bij het boek MVO en Duurzaam ondernemen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie
Nadere informatieMVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring
MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieAssessment MVO-competenties
Assessment MVO-competenties Competenties en beoordelingsformulieren behorend bij het boek MVO en Duurzaam Ondernemen. 1 Gegevens deelnemer Opleiding Jaar Naam begeleidend docent/beoordelaar 2 Inhoudsopgave
Nadere informatieVoorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan
Voorbeeldanalyse ethisch dilemma volgens het stappenplan Case Enscenering: sollicitatiegesprek in de kamer van Henk Dunker, directeur van Cosmetrics, een middelgroot bedrijf in huidverzorgingsproducten.
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieethiek en organisatie
HOOFDSTUK 1 ethiek en organisatie Leerdoelen Na bestudering van dit hoofdstuk: kun je de termen ethiek en moraal en daarmee samenhangende begrippen omschrijven. heb je inzicht in het belang van ethiek
Nadere informatieStrategisch document onderdeel milieubeleidsplan Overbetuwe MILIEUKOMPAS VOOR DE TOEKOMST
Strategisch document onderdeel milieubeleidsplan Overbetuwe MILIEUKOMPAS VOOR DE TOEKOMST 14 april 2009 INHOUD 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding 1.2 Milieukompas voor de toekomst 2 Opgave milieubeleidsplan
Nadere informatieMeer betalen voor duurzaam? Alleen als de consument weet waarom Duurzaamheidkompas #7 thema: Ken de prijs. December 2011
Meer betalen voor duurzaam? Alleen als de consument weet waarom Duurzaamheidkompas #7 thema: Ken de prijs December 2011 Inleiding Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-,
Nadere informatie1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling...
Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar
Nadere informatieDuurzaam creëren van waarde. Onze Werkmethoden. Onze waarden. Onze bedrijfsprincipes
Onze Werkmethoden Samen met Onze Bedrijfsprincipes en Onze Waarden vormen ze de basis voor onze processen. Onze Werkmethoden beschrijft hoe wij onze middelen omzetten in resultaten. Wij begeleiden u in
Nadere informatieAfdeling Inkoop Januari 2017
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen MVI-beleid in de praktijk Afdeling Inkoop Januari 2017 MVI-beleid Doel Waarom MVI-beleid? Als netbeheerder willen wij in de transitie naar een duurzame samenleving onze
Nadere informatieSamen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z
Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse
Nadere informatieStilstaan bij vooruitgang
Stilstaan bij vooruitgang Thuis in duurzaam organiseren Duurzaam rendement is geld verdienen... en meer... Onze visie op duurzaamheid Duurzaamheid is een modewoord geworden. Om mee te gaan met de trend
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT CONTENT MARKETING EEN ONDERZOEK NAAR DE BEHOEFTE VAN HET MKB IN REGIO TWENTE AAN HET TOEPASSEN VAN CONTENT MARKETING
ONDERZOEKSRAPPORT CONTENT MARKETING EEN ONDERZOEK NAAR DE BEHOEFTE VAN HET MKB IN REGIO TWENTE AAN HET TOEPASSEN VAN CONTENT MARKETING VOORWOORD Content marketing is uitgegroeid tot één van de meest populaire
Nadere informatieCode VINCI Leveranciers Global Performance Commitment
Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Contents P. 2 Introductie P. 2 VINCI s commitments P. 4 Leveranciers commitments P. 6 Implementatie 1 15 april 2012 Introductie Deze Code «Global Performance
Nadere informatieInleiding CUSTOMER TOUCH MODEL. Is het mogelijk klanten zo goed te kennen dat je kunt voorspellen wat ze gaan kopen voordat ze dat zelf weten?
Inleiding Is het mogelijk klanten zo goed te kennen dat je kunt voorspellen wat ze gaan kopen voordat ze dat zelf weten? Er zijn geruchten dat Amazon een dergelijke gedetailleerde kennis van haar klanten
Nadere informatieSTAKEHOLDERS. Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 BUSINESS ASSURANCE
BUSINESS ASSURANCE STAKEHOLDERS Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 1 DNV GL 2014 Stakeholders 19 November 2015 SAFER, SMARTER, GREENER
Nadere informatieE-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?
Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor
Nadere informatieArbeidsongeschiktheid en ondernemerschap
Een goed gesprek over Arbeidsongeschiktheid en ondernemerschap Als ondernemer neemt u dagelijks belangrijke beslissingen. Om de juiste beslissingen te kunnen nemen bent u afhankelijk van goede informatie.
Nadere informatieI. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.
MVO Beleid Inhoudsopgave I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.. People.1. Goed werkgeverschap... Maatschappelijke betrokkenheid.... Eerlijk zakendoen.. Planet.1. Duurzame mobiliteit...
Nadere informatieVORIGE PAGINA Sociale firma s: een oplossing voor verloren arbeidskracht ARTIKEL - 28 JANUARI 2015
VORIGE PAGINA Sociale firma s: een oplossing voor verloren arbeidskracht ARTIKEL - 28 JANUARI 2015 Sociale firma s blijken van grote waarde te zijn voor mensen, die tot dan toe een grote afstand tot de
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 29 304 Certificatie en accreditatie in het kader van het overheidsbeleid Nr. 5 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van
Nadere informatiePK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen
PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam
Nadere informatieAan de orde is het VAO Persoonsgebondenbudget (AO d.d. 21/11).
Persoonsgebondenbudget Aan de orde is het VAO Persoonsgebondenbudget (AO d.d. 21/11). Mevrouw Bergkamp (D66): Voorzitter. Eigen regie en keuzevrijheid voor de zorg en ondersteuning die je nodig hebt, zijn
Nadere informatieSupplier Code of Conduct. Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst
Supplier Code of Conduct Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst Bij Kramp gaan we voor zakelijk succes op de lange termijn. Daarbij voelen we een sterke verantwoordelijkheid
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2009 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;
Nadere informatieElectrabel, MVO en verpakkingen
Electrabel, MVO en verpakkingen..over dingen waar een trots bedrijf graag nog meer verstand van zou willen hebben. 27 oktober 2010, Probos Janneco Pothuis Manager Sustainable Energie Electrabel Nederland
Nadere informatieDe kritische consument
De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als
Nadere informatieVoor de Raad van State als adviseur en bestuursrechter is het van. belang zicht te hebben op wat er leeft in de werelden van recht,
Inleiding Vice-President Raad van State tijdens de bijeenkomst van een delegatie van de Raad met de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling donderdag 12 februari 2009 Dames en heren, Voor de Raad van State
Nadere informatieDUURZAAMHEIDSSCAN. Ja/altijd Meestal Soms Meestal niet Nee/nooit Niet van toepassing
DUURZAAMHEIDSSCAN Hoe duurzaam is uw bedrijfsvoering? Deze duurzaamheidsscan geeft een globaal beeld van uw niveau van duurzaamheid en laat zien hoe maatschappelijk verantwoord u onderneemt in vergelijking
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatieVerkopen van Innovaties en Start-Ups. René Knecht. Hexacom 23/02/2015. Copyright 2010-2015, René Knecht
Verkopen van Innovaties en Start-Ups René Knecht Hexacom 23/02/2015 Copyright 2010-2015, René Knecht Waarom Innovaties? Jullie zijn nieuw op de markt (startup, nieuw product) De klant heeft geen houvast/kader/context
Nadere informatie1. Duurzame ontwikkeling
Communicatie en maatschappelijk verantwoord ondernemen 1. Duurzame ontwikkeling Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is een begrip dat nauw verbonden is met het begrip duurzaam ondernemen, dat in 1987
Nadere informatieVERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER
VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieDuurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014
Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018. 2500 EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag DG Bestuur en Koninkrijksrelaties Directie Arbeidszaken Publieke Sector
Nadere informatieHoog tijd voor een écht duurzame landbouw
nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn... Hoog tijd voor een écht duurzame landbouw een visie over de hervormingen in de landbouw Oktober 2013 nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn... Inleiding Landbouwbeleid heeft grote invloed op
Nadere informatieSociaal ondernemen: passie en poen. Inventarisatie mogelijke succes- en faalfactoren sociale ondernemingen Nathan Rozema & Senna Bouteba
Sociaal ondernemen: passie en poen Inventarisatie mogelijke succes- en faalfactoren sociale ondernemingen Nathan Rozema & Senna Bouteba Inhoud Auteurs rapport:, Chris Veldhuysen, Derk Berends, Nathan Rozema
Nadere informatieWaarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn
Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam
Nadere informatieONZE VERANTWOORDELIJKHEID
ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid
Nadere informatieToekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld
Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld Vermogensbeheer met meerwaarde Een vermogen biedt de mogelijkheid om toekomstwensen te vervullen. Voor uzelf én voor de wereld. ASN Vermogensbeheer
Nadere informatieStakeholders? Alleen de klanten zijn mijn stakeholders, ja toch?
s? Alleen de klanten zijn mijn stakeholders, ja toch? Bob Alisic ActinQ Utrecht, 6 oktober 2015 V 2.1 bob.alisic@actinq.nl 1 Wie zijn de stakeholders van een organisatie? Definitie volgens ISO 9000:2015
Nadere informatieExamenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap vwo
Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap vwo 27 MEI 2014 CONCEPT - VOORLOPIG Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit
Nadere informatieDuurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar
Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen
Nadere informatieNN statement of Living our Values
NN statement of Living our Values Onze doelstelling Onze geschiedenis gaat terug tot 1845. Sindsdien is ons bedrijf gefuseerd, gegroeid en veranderd, maar de kern van wie wij zijn is hetzelfde gebleven:
Nadere informatieVerslag dialoog Belastingen
Verslag dialoog Belastingen Geloofwaardigheid en vertrouwen zijn belangrijker dan ooit. Door mooie verhalen wordt heen geprikt als ze niet authentiek en oprecht zijn. Zowel in beleid als in gedrag. En
Nadere informatieEfficiënt omgaan met KMS t.b.v. verschillende stakeholders
Efficiënt omgaan met KMS t.b.v. verschillende stakeholders Anne van Diemen, schemamanager KIWA [brand name] Inhoud Kwaliteit Stakeholders Efficiency Doelmatig/Doeltreffend KMS als sturingsinstrument Praktijk
Nadere informatieI M T E C H N. V. B U S I N E S S P R I N C I P L E S
I M T E C H N. V. B U S I N E S S P R I N C I P L E S Algemeen Het beleid van Imtech N.V. is gericht op de continuïteit van de onderneming als een winstgevende organisatie, die met haar bedrijven en medewerkers
Nadere informatieSuccesvol stakeholdersonderzoek in 4 stappen
Succesvol stakeholdersonderzoek in 4 stappen Een stakeholdersonderzoek biedt u de mogelijkheid om de visie en mening van uw stakeholders scherp te krijgen. Wellicht veranderen de rollen in uw sector of
Nadere informatieDE STAKEHOLDERS IN DE OMGEVING
DE STAKEHOLDERS IN DE OMGEVING ( uit boek Reputatie onder Druk van Frank Peters) Stakeholders zijn personen of instituties die een belang hebben bij de organisatie en omgekeerd. Het bouwen van relaties
Nadere informatieWERKEN MET FREELANCERS IN JOUW ORGANISATIE?
WERKEN MET FREELANCERS IN JOUW ORGANISATIE? Freelancen, interimmen, contracting zijn allemaal verschillende benamingen voor een zeer sterk groeiend verschijnsel in de economie. Steeds meer industrieën
Nadere informatieCommunicatieplan Breur IJzerhandel
Communicatieplan Breur IJzerhandel 4 Oktober 2014 4 OKT 2014 Communicatieplan Breur IJzerhandel 1. Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken uit onze dagelijkse
Nadere informatieCOMMUNICATIE: Dat kan effectiever!
COMMUNICATIE: Dat kan effectiever! Of het nu gaat om een organisatie met een in- of externe communicatiebehoefte, of een nieuw project, het begint allemaal met het in beeld brengen van je stakehols. Wat
Nadere informatieVisie, Missie, Strategie en Waarden
Visie, Missie, Strategie en Waarden Onze Visie s Werelds meest toonaangevend coatingsbedrijf te zijn door op consistente wijze kwalitatief hoogwaardige, innovatieve en duurzame oplossingen te leveren waarop
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatieVraag naar duurzame producten blijkt crisisproof Duurzaamheidkompas #9 thema: Duurzaamheid in tijden van crisis
Vraag naar duurzame producten blijkt crisisproof Duurzaamheidkompas #9 thema: Duurzaamheid in tijden van crisis November 2012 Inleiding Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van
Nadere informatieUitslag enquête zzp ers
Uitslag enquête zzp ers 2015 Inleiding bladzijde: 2 In Voorschoten is de trend waarneembaar van een toenemend aantal inwoners dat een eigen bedrijf vanuit de eigen woning is gestart. Dé zzp er (zelfstandige
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieCommunicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder
Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken
Nadere informatieNieuwe Samenwerkingsvormen: Garantie voor meer kwaliteit?
Wie maakt nu eigenlijk de stad? Nieuwe Samenwerkingsvormen: Garantie voor meer kwaliteit? Prof.dr. Jack A.A. van der Veen Professor of Supply Chain Optimization Universiteit van Amsterdam Woonstaddebat
Nadere informatieIntegraal Kwaliteitsmanagement Gezondheidszorg Zorgkwaliteit, risicobeheersing, veiligheid en efficiency volgens NEN EN 15224
Integraal Kwaliteitsmanagement Gezondheidszorg Zorgkwaliteit, risicobeheersing, veiligheid en efficiency volgens NEN EN 15224 Version 1/2013 Uitdagingen in de gezondheidszorg Als professionele zorgaanbieder
Nadere informatieCompetenties Schoolleider. Voor ieder kind het beste bereiken met passie, plezier en professionaliteit
Competenties Schoolleider Voor ieder kind het beste bereiken met passie, plezier en professionaliteit SOPOH Competenties schoolleiding 1 Inleiding: Voor het benoemen van de competenties voor de functionerings-/
Nadere informatieMeer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten.
Meer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten. De beste medewerkers & de juiste klanten vind je door het goede verhaal te vertellen.
Nadere informatieBeleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus
Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Juni 2014 1. Inleiding Dit Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen dient als leidraad en toetssteen
Nadere informatie5,6. Samenvatting door een scholier 1364 woorden 17 januari keer beoordeeld. Levensbeschouwing
Samenvatting door een scholier 1364 woorden 17 januari 2005 5,6 33 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin leren Samenvatting: vindplaatsen van levensbeschouwing: muziek en reclame Hoofdstuk
Nadere informatieStichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015
Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt
Nadere informatieOUDERSCHAPSPLAN als. trait-d union
OUDERSCHAPSPLAN als trait-d union E.Groenhuijsen, 06-10-2011 1 Ouderschapslan als trait-d union Teveel kinderen verloren door scheiding het contact met een van de ouders (25%). Politiek, professionals
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig?
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Proefdieren, overbodig of hoognodig? Inleiding Hoewel bijna iedereen wel een beeld heeft van proefdieren en wat er in het verleden wellicht mee gedaan is, weet bijna
Nadere informatieE-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen
E-resultaat aanpak Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen 2010 ContentForces Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie,
Nadere informatieMiFID Een praktische gids
MiFID Een praktische gids Tom Van Dyck T: 02 551 15 51 maart 2014 M: 0491 340 782 E: t.vandyck@liedekerke.com Wat kan Liedekerke Banking voor u betekenen? Know-how: Nieuwsbrieven en trainingen Adviesverlening:
Nadere informatieInhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6
Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieING Private/Business Banking
ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde
Nadere informatieOEKT. Leiding geven aan verandering in jouw school. Berend Redder & Johan Spitteler
OEKT Leiding geven aan verandering in jouw school Berend Redder & Johan Spitteler Stichting De Brink 2011 Uitgangspunten bij succesvolle onderwijskundige veranderingen: 1. Ga er niet van uit dat jouw beeld
Nadere informatieLaat uw organisatie stralen!
1 Dick Jurriëns Consultant Hospitality Management Hoge Hotelschool Maastricht 2 Laat uw organisatie stralen! 3 Eerst even een vraagje... Wie van u is leidinggevende? en... Wat / Wie laat uw organisatie
Nadere informatieGroot Onderhoud 2.1 heet u van harte welkom!
Groot Onderhoud 2.1 heet u van harte welkom! De Aanleiding: Trots versus Toekomst Carel Hagemans Directeur Hagemans Vastgoedonderhoud Trots Intensieve samenwerking: Inzet partners, gedeeld DNA Competitie,
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG. Geachte mevrouw Arib,
Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070-342 43 44 E voorlichting@rekenkamer.nl W www.rekenkamer.nl D A T U M 20 december
Nadere informatieHet Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012
Het Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012 En hoe de puzzelstukjes Of hoe de puzzelstukjes precies in elkaar precies passen in elkaar passen Onze Visie Wie we willen zijn in 2012 1 1 Als marktleider in het
Nadere informatiebeleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord
beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord hoe belegt BPL Pensioen Ons maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid BPL Pensioen wil een duurzaam en betrouwbaar pensioenfonds zijn dat de
Nadere informatietoolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte
toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in
Nadere informatieAlgemene Beleidsuitgangspunten
Shell International B.V. 2010 Deze publicatie, of onderdelen daarvan, mogen niet worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt zonder toestemming van Shell International B.V. Deze toestemming zal onder normale
Nadere informatieGelijktijdige Waardecreatie en Derde Generatie Kwaliteitsmanagement. NNK, 8 oktober 2013
Gelijktijdige Waardecreatie en Derde Generatie Kwaliteitsmanagement De maatschappelijke variant van Zero defects? NNK, 8 oktober 2013 Programma voor de avond Gelijktijdige waardecreatie en derde generatie
Nadere informatieVan belang. Het verhaal van de Nederlandse Vereniging van Banken
Van belang Het verhaal van de Nederlandse Vereniging van Banken De som der delen De uitdagingen van de sector Door de NVB Van belang De nieuwe realiteit In Nederland zijn ruim tachtig Nederlandse en buitenlandse
Nadere informatieNATUURLIJK VERANTWOORD
NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen
Nadere informatieNAV Gedragscode Ethisch verantwoord handelen bij de beroepsuitoefening
NAV Gedragscode Ethisch verantwoord handelen bij de beroepsuitoefening Preambule Integriteit van wetenschappers is essentieel om het vertrouwen in de wetenschap te handhaven en te versterken. Dit geldt
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Inkopen. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen doe je samen. Anita den Hoed Sr. Adviseur Inkoop Enexis Groep.
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Maatschappelijk Verantwoord Inkopen doe je samen Anita den Hoed Sr. Adviseur Inkoop Enexis Groep April 2018 Roadmap naar MVI-beleid 2 Opbouw MVI-beleid 3 MVI-beleid
Nadere informatieWerk maken van duurzame inzetbaarheid. Met meetbaar én voelbaar resultaat. - Vitaliteitsscans - Vitaliteitsgesprekken - Vitaliteitstrainingen
verantwoord veranderen Werk maken van duurzame inzetbaarheid vbent.org - Vitaliteitsscans - Vitaliteitsgesprekken - Vitaliteitstrainingen Met meetbaar én voelbaar resultaat Naar een duurzame en vitale
Nadere informatieLeerdoelen en kerndoelen
Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de
Nadere informatieHet EnschedePanel over duurzaamheid
Het EnschedePanel over duurzaamheid Resultaten peiling EnschedePanel 7 april 2010 Over dit onderzoek De leden van het EnschedePanel zijn enkele vragen voorgelegd over het stimuleren van duurzaam gedrag.
Nadere informatie