Overzicht GEN modellen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Overzicht GEN modellen"

Transcriptie

1 GEN Kasstromenmodel

2 Achtergrond Binnen GEN is er een kasstromenmodel ontwikkeld om het mogelijk te maken de financiële impact van een pakket aan maatregelen (of route) te bepalen. Het is de ervaring binnen GEN dat stakeholders de behoefte hebben om te analyseren wat de financiële impact is van maatregelen, op zowel stakeholder niveau als op gebiedsniveau. De impact op de energetisch niveau of de financiële impact van een enkele maatregelen zijn doorgaans goed te bepalen, dit geldt echter niet voor de financiële impact op gebiedsniveau. Het kasstromenmodel maakt dit mogelijk, echter hiervoor is input uit een aantal andere modellen noodzakelijk.

3 Overzicht GEN modellen 1 A 2 Verdienmodellen en organisatie E H Gebiedsatlas B 4 C Macro afweging model Techniek Infrastructuur netwerk afweging F 5 Integrale Vergelijking Routes G Energie model Kasstromen model 6 7 Rekentool Micro I D 3 Omgeving en beweging

4 Toepassing GEN modellen (1/3) De Gebiedsatlas (1) biedt structuur en ondersteuning om de minimaal benodigde informatie uit het gebied te verzamelen. Met de informatie uit de Gebiedsatlas wordt helder hoe de verdienmodellen (A) zich zouden kunnen ontwikkelen. Met de informatie uit de Gebiedsatlas kunnen de verschillende technische (gebouw en gebieds-) maatregelen stand-alone (als bouwsteen) beoordeeld worden (B) op financiën, ruimtelijke inpassing, en robuustheid bij business-as-usual. Met behulp van het product Businessmodellen (2) kunnen verschillende verdienmodellen worden geïdentificeerd die van invloed zijn op de financiële impact van technische bouwstenen (C) en infrastructuur. De initiatieven die binnen omgeving en beweging (3) ontstaan of kansrijk zijn, geven bepaalde technieken een voorsprong (D)

5 Toepassing GEN modellen (2/3) Binnen het Macro Afwegingsmodel en de Rekentool Micro (4) wordt de impact van de verschillende technische bouwstenen bepaald, tegelijkertijd kan op basis van verschillende infrastructuren een netwerkafweging gemaakt worden. De stand-alone bouwstenen worden vervolgens Integraal Vergeleken op financiële impact, op basis van verdienmodellen (E), het technische afwegingsmodel (macro) en de rekentool (micro) (F). Tijdens de Integrale Vergelijking (5) wordt alle beschikbare informatie uit de eerdere analyses gebruikt om verschillende routes of gecombineerde bouwstenen samen te stellen, soms kan additionele informatie uit de verdienmodellen (E) en technische modellen (micro en macro) (F) nodig zijn.

6 Toepassing GEN modellen (3/3) De gecombineerde bouwstenen of routes (G) worden vergeleken op energetische impact met het Energie model en op financiële impact met het Kasstromen model. De uitkomsten uit deze modellen kunnen vervolgens weer dienen als feedback (H) en (I) voor de Integrale Vergelijking. In het Energie model (6) wordt de energetische impact van de verschillende routes in de tijd naast elkaar neergezet. In het Kasstromen model (7) kan van iedere afzonderlijke route worden nagegaan wat de financiële impact is voor de verschillende stakeholders in het gebied. De som (in de tijd) van de verschillende gecombineerde bouwstenen leidt tot een impact op gebiedsniveau welke vergeleken kan worden met de huidige status of gecombineerde bouwstenen.

7 Gebruik van het kasstromenmodel Binnen GEN is er voor verschillende projecten gebruik gemaakt van verschillende kasstromenmodellen: De oorsprong van het kasstroommodel bevindt zich in het nieuwbouwproject PLV. Voor dit project was er al een ver ontwikkeld plan inzake de maatregelen op woningniveau en gebiedsniveau aanwezig, waardoor er geen sprake was van verschillende routes. Voor dit project is het totale plan vergeleken met een soortgelijk referentie plan wat niet energie neutraal is. Voor het bestaande bouw project KEN was er veel minder detail informatie beschikbaar en waren nog een aantal verschillende routes, waardoor het kasstromenmodel hiervoor meer is opgebouwd als een scenario vergelijker. Tenslotte is er ook een versie van het model gemaakt om een snelle, beknopte analyse te kunnen maken in een meer interactieve omgeving, de impact case voor Rubroek.

8 Opzetten van het kasstromenmodel Het kasstromenmodel is afhankelijk van input van verschillende modellen, zoals beschreven in het modellen overzicht. Omdat ieder gebied en de combinatie van bouwstenen doorgaans uniek zijn zal voor ieder project het kasstromenmodel opnieuw opgebouwd moeten worden. Voor de opbouw zijn drie type input noodzakelijk: inputs per project, per stakeholder en algemene inputs. Project Stakeholder Algemeen Stakeholders (aantallen en typen) Macro oplossingen (wind, verbranding, warmtenet, etc.) Business modellen (participatie, collectief, etc.) Investeringsbedrag Subsidies en andere regelingen Looptijden Financiering (EV/VV en rente) Energie besparing of productie Prijzen (elektra en gas) Indexatie

9 Uitkomsten kasstromenmodel (1/6) Het doel van het kasstromen model is om inzichtelijk te maken wat de financiële impact is van een bepaalde combinatie van bouwstenen of route, op zowel stakeholder niveau als op gebiedsniveau. Een grafisch voorbeeld van de uitkomsten voor bijvoorbeeld woningeigenaren ziet er als volgt uit, waarbij de investeringen worden vergeleken met de besparingen over tijd: EUR '000 10,000 5,000 - (5,000) (10,000) (15,000) (20,000) (25,000) (30,000) (35,000) (40,000) Investeringen en besparingen Woningen Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 Investeringen Woningen Totaal besparing woningen

10 Uitkomsten kasstromenmodel (2/6) In het model worden de investeringen vervolgens omgezet naar financieringslasten (rente en aflossing) om een vergelijking over tijd te maken: Financieringslasten en besparingen Woningen Netto kasstroom Woningen 4,000 2,000 EUR '000 3,000 2,000 1,000 - (1,000) 1,500 1, (2,000) (3,000) Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 EUR '000 (500) (1,000) Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 Rente en Aflossingen Woningen Totaal besparing woningen Netto Kasstroom Woningen

11 Uitkomsten kasstromenmodel (3/6) Eenzelfde soort analyses kunnen getoond worden voor andere stakeholders, zoals bijvoorbeeld energieproducenten. Netto kasstroom Eigen Vermogen Wind 1, EUR '000 - (500) (1,000) (1,500) (2,000) (2,500) Netto kasstroom eigen vermogen verschaffers - Windcase In dit voorbeeld wordt de financiële impact van een investeerder in Wind, een grote investering in jaar 1 gevolg door opbrengsten uit de wind verkoop in de opvolgende jaren.

12 Uitkomsten kasstromenmodel (4/6) Alle input leidt vervolgens tot een uitkomst op gebiedsniveau, welke bijvoorbeeld als volgt grafisch weergegeven kan worden: Netto kasstroom op gebiedsniveau 2,000 1,500 1,000 EUR ' (500) (1,000) (1,500) (2,000) (2,500) (3,000) Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 Netto Kasstroom Gebied Bovenstaand plaatje geeft de totale netto kasstromen op gebiedsniveau weer, hieruit blijkt dat dit project zichzelf pas na een jaar of 12 (deels) gaat terugverdienen.

13 Uitkomsten kasstromenmodel (5/6) Er zijn natuurlijk meerdere parameters waarop de financiële impact van een route geanalyseerd kan worden Daarnaast is het in het geval van meerdere maatregelpakketten/ routes wenselijk om deze in overzichtstabel te vergelijken. Voorbeelden van andere parameters zijn: Investeringsbedrag Totale netto kasstroom Netto contante waarde Energie impact Op de volgende pagina staat een voorbeeld van een dergelijke overzichtstabel.

14 Uitkomsten kasstromenmodel (6/6) Overzicht Er zijn natuurlijk meerdere parameters waarop de financiële impact van een route geanalyseerd kan worden Daarnaast is het in het geval van meerdere maatregelpakketten/ routes wenselijk om deze in overzichtstabel te vergelijken, een voorbeeld hiervan is hieronder weergegeven. Route 1 Route 2 Route 3 Route 4 Route 5 Route 6 Route 7 Investeringen - w oningen EUR '000 - (72,978) - (10,565) (54,442) (18,978) (37,800) Investeringen - utiliteit EUR ' Investeringen - energieopw ekkers EUR ' (19,001) (15,501) (8,501) (8,501) (8,501) Benodigd kapitaal voor Energieopw ekkers EUR ' (4,441) (3,619) (1,975) (1,975) (1,975) Totale kasstroom over 30 jaar Woningen EUR '000 - (27,707) - 7,281 (26,414) 16,085 6,920 Utiliteit EUR ' Energieopw ekkers EUR ' ,677 9,409 2,872 2,872 2,872 Gebiedsmanagement EUR '000 - (3,000) (3,000) (3,000) (3,000) (3,000) (3,000) Totaal EUR '000 - (30,707) 9,677 13,690 (26,542) 15,957 6,792 Jaarlijkse kasstroom na 25 jaar EUR '000 - (84) (446) Netto Contante Waarde over 30 jaar Woningen EUR '000 - (20,439) - 3,038 (18,227) 6, Utiliteit EUR ' Energieopw ekkers EUR ' (1,959) (1,682) (1,128) (1,128) (1,128) Gebiedsmanagement EUR '000 - (1,729) (1,729) (1,729) (1,729) (1,729) (1,729) Totaal EUR '000 - (22,169) (3,688) (374) (21,085) 4,026 (2,479) Jaarlijks restaanbod/(vraag) elektrictiet kwh (7,568,920) (6,333,710) 11,181,080 8,997,712 (2,995,038) (226,960) (2,596,488) Jaarlijks restaanbod/(vraag) gas m3 (3,299,100) (303,000) (2,799,100) (2,799,100) (239,800) (2,152,840) (239,800) Jaarlijks restaanbod/(vraag) energie GJ (66,837) (26,437) 6,663 (1,197) (13,660) (26,651) (12,225)

15 Bijlagen Kasstroommodel PLV.xls Kasstroommodel KEN.xlsm Kasstroommodel Rubroek.xlsm

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving GEN Kasstromenmodel Product beschrijving Inhoudsopgave 1. Introductie 2. GEN modellen 3. Kasstromenmodel 4. Uitkomsten kasstromenmodel 5. Bijlagen 1. Introductie - achtergrond Binnen GEN is er een kasstromenmodel

Nadere informatie

Gebieden Energie Neutraal

Gebieden Energie Neutraal Gebieden Energie Neutraal Congres Duurzaam gebouwd donderdag 13 november 2014 René Idema, Strategie en Management Consultant 2 Gebieden Energie Neutraal Werken aan een schaalsprong Gebiedsgerichte benadering

Nadere informatie

Routeplanner. Bestaande Bouw. Toelichting. 5 november Versie 0.5

Routeplanner. Bestaande Bouw. Toelichting. 5 november Versie 0.5 Routeplanner Bestaande Bouw Toelichting 5 november Versie 0.5 Inhoudsopgave 1 / De routeplanner op hoofdlijnen 3 2 / Beschrijving van de tools 6 3 / Beschrijving per station 7 5 november / Versie 0.5 Routeplanner

Nadere informatie

Routeplanner. Nieuwbouw. Toelichting. 7 november Versie 0.6

Routeplanner. Nieuwbouw. Toelichting. 7 november Versie 0.6 Routeplanner Nieuwbouw Toelichting 7 november Versie 0.6 Inhoudsopgave 1 / De routeplanner op hoofdlijnen 3 2 / Beschrijving van de tools 6 3 / Beschrijving per station 8 7 november / Versie 0.6 Routeplanner

Nadere informatie

Wanneer gaat het fout met de financieringshefboom?

Wanneer gaat het fout met de financieringshefboom? Wanneer gaat het fout met de financieringshefboom? In tijden dat de verwachtingen voor toekomstige vrije geldstromen ieder jaar uitkomen werkt de financieringshefboom in het voordeel van de eigen vermogen

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,

Nadere informatie

Analyse financieringsvarianten woninginvesteringen bestaande bouw. GEN Methodiek kansrijk aanbod

Analyse financieringsvarianten woninginvesteringen bestaande bouw. GEN Methodiek kansrijk aanbod Analyse financieringsvarianten woninginvesteringen bestaande bouw GEN Methodiek kansrijk aanbod Financiën KEN Kerschoten Energie Neutraal Analyse van de financieringsvarianten voor woninginvesteringen

Nadere informatie

Woning corporatieag 2015

Woning corporatieag 2015 Woning corporatieag 2015 Introductie in RETScreen software, voor projectanalyse en monitoring energieprestaties Door Joop Neinders IBTH B.V.: www.ibth.nl Enschede Joop.neinders@ibth.nl 053-4283078 Titel

Nadere informatie

Bestaande bouw verduurzamen met warmte. 1 oktober 2015 Peter Heijboer

Bestaande bouw verduurzamen met warmte. 1 oktober 2015 Peter Heijboer Bestaande bouw verduurzamen met warmte 1 oktober 2015 Peter Heijboer Onderwerpen 1. Routes voor verduurzamen bestaande bouw Kenmerken Nul-op-de-meter concept (Energiesprong) Case studie galerijflat 2.

Nadere informatie

Impactsessie. In 3 dagen naar een energieneutrale wijk

Impactsessie. In 3 dagen naar een energieneutrale wijk Impactsessie In 3 dagen naar een energieneutrale wijk 1 Impactsessie In 3 dagen naar een energieneutrale wijk Een impactsessie staat voor het maken van een routekaart naar een energieneutrale wijk in 3

Nadere informatie

Getijdencentrale Brouwersdam Ministerie van Economische Zaken (Energie) 20 november 2014

Getijdencentrale Brouwersdam Ministerie van Economische Zaken (Energie) 20 november 2014 Getijdencentrale Brouwersdam Ministerie van Economische Zaken (Energie) 20 november 2014 1 Agenda 1. Kernboodschap 2. Ecofys Marktkansen Energie met Water 3. Verkenning Haalbaarheid Getijdencentrale 4.

Nadere informatie

BNG Bank Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. BNG Bank en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019

BNG Bank Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. BNG Bank en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019 en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019 BNG BANK: Eigendom - 50% Nederlandse Staat - 50% Nederlandse Gemeenten en Provincies. Missie is betrokken partner voor een duurzamer Nederland.

Nadere informatie

Het financiële plaatje. EC Noorddijk. Het verdienmodel

Het financiële plaatje. EC Noorddijk. Het verdienmodel Het financiële plaatje EC Noorddijk Het verdienmodel Onderwerpen Doel Energiecoöperatie Noorddijk Resultaat voor de leden Investeringen Financieringen Energieleverancier Hoever zijn we nu? Samenvatting.

Nadere informatie

Energie neutrale Gebiedsontwikkeling

Energie neutrale Gebiedsontwikkeling Energie neutrale Gebiedsontwikkeling Dag van de Projectontwikkeling Pieter Hameetman, directeur 23 mei 2013 Koninklijke BAM Groep nv Energie neutrale gebiedsontwikkeling Energienota = 0 Betekend communiceren

Nadere informatie

Gebieden Energie Neutraal

Gebieden Energie Neutraal Gebieden Energie Neutraal Kennismaken met het programma GEN Liesbeth Schipper 27 september 2012 Inhoud Achtergrond Opzet GEN programma GEN Nieuwbouw Energieconcept Ontwikkel en businessmodel Omgeving GEN

Nadere informatie

Klankbordgroep aardgasvrij wonen

Klankbordgroep aardgasvrij wonen Klankbordgroep aardgasvrij wonen 1 e bijeenkomst klankbordgroep: Delen plan voor de komende periode Input vragen op het stappenplan Maandag 11 maart 2019 Programma 19.30 uur: Aftrap met korte terugblik

Nadere informatie

Woning Waarde. Energiesprong 26 Mei 2014

Woning Waarde. Energiesprong 26 Mei 2014 Woning Waarde Energiesprong 26 Mei 2014 Introductie Roland van der Klauw Vanuit NRG031 faciliterend voor Waifer & Wocozon. Voorzitter platform Woningwaarde van Platform 31. NRG031 helpt Nederland met energiebesparing

Nadere informatie

Participatiemodellen duurzame energievoorziening. Josefien van de Ven 30 maart 2012

Participatiemodellen duurzame energievoorziening. Josefien van de Ven 30 maart 2012 Participatiemodellen duurzame energievoorziening Josefien van de Ven 30 maart 2012 Opbouw Uitgangspunten duurzame energievoorziening Integrale aanpak Centrale organisatie Betrokkenheid stakeholders Nieuwe

Nadere informatie

Energieneutraal business case en nieuwe rollen

Energieneutraal business case en nieuwe rollen Energieneutraal business case en nieuwe rollen Deal? Belastingen op energie 1,9 miljard 4,2 miljard FINANCIERING Belastingen op renovaties 2 miljard 60/80 miljard 10 miljard economische dynamiek Rekenen

Nadere informatie

Toelichting op rekentool Woonlastenmodel nieuwbouw

Toelichting op rekentool Woonlastenmodel nieuwbouw Toelichting op rekentool Woonlastenmodel nieuwbouw Project Locatie Valkenburg P. Hameetman 31 december 2013 Rekentool Woonlastenmodel nieuwbouw 1.1 / Inleiding De nieuwe aanpak Gebieden energieneutraal

Nadere informatie

DRIJVEND ZONNEPARK PLAS AMERICA

DRIJVEND ZONNEPARK PLAS AMERICA DRIJVEND ZONNEPARK PLAS AMERICA Ten zuiden van Roden is de zandwinplas America gelegen. De plas is 23 hectare groot en voor het grootste deel in eigendom van zandwinbedrijf K3 Delta. Op de plas America

Nadere informatie

Plan van aanpak. Strategisch financieel vastgoedplan

Plan van aanpak. Strategisch financieel vastgoedplan Plan van aanpak Strategisch financieel vastgoedplan 19 oktober 2017 Strategisch financieel vastgoedplan Van oudsher hebben veel zorgorganisaties vastgoed in eigendom. Maar is dit nog wel wenselijk? Wat

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het

Nadere informatie

Handleiding Exploitatiemodellen

Handleiding Exploitatiemodellen Handleiding Exploitatiemodellen T4 GEN Macro Sjoerd Sloterdijk 12 december 2013 Versie 1 Inhoudsopgave 1 / Handleiding exploitatiemodellen 3 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen

Nadere informatie

Een gezonde business case voor uw woonzorglocatie

Een gezonde business case voor uw woonzorglocatie Een gezonde business case voor uw woonzorglocatie ILFA Treasury Support Irma Langeraert 7 juni 2011 Een gezonde business case voor uw woonzorglocatie Irma Langeraert 7 juni 2011 www.kcwz.nl 1 ILFA Treasury

Nadere informatie

High Level Business Case Energiecoöperatie

High Level Business Case Energiecoöperatie High Level Business Case Energiecoöperatie DE Ramplaan (Haarlem) Het project: een haalbaarheidsstudie Energie- en klimaatneutraliteit in bestaande woonwijk is technisch haalbaar en financieel haalbaar

Nadere informatie

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST

NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST TEO/WKO WARMTE NIEUWBOUWWIJK NIJSTAD-OOST In gemeente Hoogeveen is een kleine nieuwbouwwijk van 88 woningen gepland. Gemeente Hoogeveen is eigenaar van de grond en is voornemens om de kavels bouwrijp te

Nadere informatie

WELKOM Routekaart CO2 neutraal

WELKOM Routekaart CO2 neutraal WELKOM Routekaart CO2 neutraal 8 februari 2018 Ronald Franken (Aedes) Robert Arts (Thuis) Jeffrey Mennen (Stroomversnelling) Ronald Franken Adviseur Duurzaamheid en Energiebesparing Aedes Vragen vooraf?

Nadere informatie

WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER

WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER WATERKRACHT BIJ STUW VOORSTE DIEP BIJ BORGER In de gekanaliseerde beek Voorste Diep bij Borger liggen 5 stuwen tussen Bronneger en Borger. De werkgroep Watermolen Bronneger is voornemens om in het kader

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave

Nadere informatie

Analyse financieringsvarianten woninginvesteringen nieuwbouw. GEN Methodiek kansrijk aanbod

Analyse financieringsvarianten woninginvesteringen nieuwbouw. GEN Methodiek kansrijk aanbod Analyse financieringsvarianten woninginvesteringen nieuwbouw GEN Methodiek kansrijk aanbod Financiën PLV Project Locatie Valkenburg Analyse van de financieringsvarianten voor woningzoekenden in energie

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Instrument: De business case van een warmte-uitwisselingsproject

Instrument: De business case van een warmte-uitwisselingsproject Instrument: De business case van een warmte-uitwisselingsproject 1. WAT IS EEN BUSINESS CASE?...1 2. DE BUSINESS CASE VAN EEN WARMTE-UITWISSELINGSPROJECT...2 3. DE TECHNIEK VAN EEN BUSINESS CASE...3 4.

Nadere informatie

Ketenanalyse impact NL gasvrij op ondergrondse infra. Werkboek. Ingevuld door: Expertbijeenkomst, 30 mei 2018

Ketenanalyse impact NL gasvrij op ondergrondse infra. Werkboek. Ingevuld door: Expertbijeenkomst, 30 mei 2018 Ketenanalyse impact NL gasvrij op ondergrondse infra Werkboek Ingevuld door:.. Expertbijeenkomst, 30 mei 2018 Programma 13:00-13:10: Welkom en kennismaking 13:10-13:30: Kader opdracht 13:30-15:30: Ronde

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar

Nadere informatie

9e PUG symposium PRINCE2, The Next Generation. Is sturen op budget voldoende?

9e PUG symposium PRINCE2, The Next Generation. Is sturen op budget voldoende? 9e PUG symposium PRINCE2, The Next Generation Is sturen op budget voldoende? Nieuwe ontwikkelingen om de resultaten te volgen! Nicole Claassen Gianni Piazza Performanagement Introductie Performanagement

Nadere informatie

Financieringsmodel EnergieSprong Is nul-op-de-meter te financieren?

Financieringsmodel EnergieSprong Is nul-op-de-meter te financieren? Financieringsmodel EnergieSprong Is nul-op-de-meter te financieren? Ugchelen, Oktober 2013 Agenda 1. Verwachtingen en uitgangspunten 2. Voorbeelden uit de praktijk: a. Project A (240 meergezinswoningen)

Nadere informatie

Inspiratiesessie Albert Sweitzerdreef Maassluis. Juni Financiële aspecten IBC

Inspiratiesessie Albert Sweitzerdreef Maassluis. Juni Financiële aspecten IBC Inspiratiesessie Albert Sweitzerdreef Maassluis Juni 2016 Financiële aspecten IBC Werkgroep Herziening IBClocaties brengt drempels en succesfactoren in beeld Aan de hand van Schijf van vijf : 1. Omgevingsaspecten

Nadere informatie

Inspiratiesessie Albert Sweitzerdreef Maassluis. Juni Financiële aspecten IBC

Inspiratiesessie Albert Sweitzerdreef Maassluis. Juni Financiële aspecten IBC Inspiratiesessie Albert Sweitzerdreef Maassluis Juni 2016 Financiële aspecten IBC Werkgroep Herziening IBClocaties brengt drempels en succesfactoren in beeld Aan de hand van Schijf van vijf : 1. Omgevingsaspecten

Nadere informatie

Vastgoedfinanciering in de cure-sector

Vastgoedfinanciering in de cure-sector Vastgoedfinanciering in de cure-sector Een onderzoek naar de potentie van financieringsconstructies voor investeringen in ziekenhuisvastgoed P4 Presentatie Simone Campman 4 oktober 2013 Inhoudsopgave Onderzoeksopzet

Nadere informatie

Sociale en culturele factoren in evacuatie simulaties. Dr. Natalie van der Wal

Sociale en culturele factoren in evacuatie simulaties. Dr. Natalie van der Wal Sociale en culturele factoren in evacuatie simulaties Dr. Natalie van der Wal Uit de praktijk blijkt dat weinig mensen direct overgaan tot actie als het brandalarm afgaat. Het zal wel een oefening zijn,

Nadere informatie

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016 Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte

Nadere informatie

Samenvatting... 1. Voorwoord... ii

Samenvatting... 1. Voorwoord... ii KEN Ontwikkelplan Inhoudsopgave Samenvatting... 1 Voorwoord... ii 1. Opgave en Visie... 1 1.1 Verduurzaming van de bestaande bouw... 1 1.2 Gebieden Energie Neutraal... 1 1.3 Kerschoten in Apeldoorn...

Nadere informatie

Projectfinanciering Projectfase: Verdieping

Projectfinanciering Projectfase: Verdieping Print dit instrument 43 Projectfinanciering Projectfase: Verdieping Financiering is een ambigu begrip. In dit geval verstaan we onder financiering: het vermogen dat verschaffers van vreemd vermogen ter

Nadere informatie

ECONOMISCH ONDERZOEK EN ADVIES. Maatschappelijk kosteneffectieve Energietransitie

ECONOMISCH ONDERZOEK EN ADVIES. Maatschappelijk kosteneffectieve Energietransitie Maatschappelijk kosteneffectieve Energietransitie Inhoud 1. Introductie Decisio en Energie 2. Achtergrond: energietransitieopgave 3. Onze gereedschapskist 4. Maatschappelijke kosteneffectiviteit 5. Meer

Nadere informatie

Instrument: Projectfinanciering bij een warmte-uitwisselingsproject

Instrument: Projectfinanciering bij een warmte-uitwisselingsproject Instrument: Projectfinanciering bij een warmte-uitwisselingsproject 1. WAT IS PROJECTFINANCIERING?...1 2. HET DOEL VAN PROJECTFINANCIERING...1 3. EISEN VAN FINANCIERS...2 4. PROJECTFINANCIERING BIJ WARMTE-UITWISSELINGSPROJECTEN...3

Nadere informatie

Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling

Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling De verdiepingsfase In de verdiepingsfase gaat u, samen met uw partners, de haalbaarheid en kansrijkheid van het door u voor ogen staande warmte-uitwisselingsproject

Nadere informatie

Snelle transitie van de bestaande gebouwen

Snelle transitie van de bestaande gebouwen Urban Energy research agenda for TU Delft Snelle transitie van de bestaande gebouwen Inleider: Henk Visscher TUDelft Bouwkunde Referent: Ronald Franken Portaal 30 Mei, 2018 1 Het Doel Hoe kunnen we grootschalige

Nadere informatie

Financiën en risicomanagement

Financiën en risicomanagement Financiën en risicomanagement Leergang Bedrijfskunde voor de Agribusiness Miranda Meuwissen, Alfons Oude Lansink Bedrijfseconomie, Wageningen Universiteit Inhoud Risico-identificatie & stress test (Miranda)

Nadere informatie

Berkum Energieneutraal Welkom!

Berkum Energieneutraal Welkom! Berkum Energieneutraal 2025 Welkom! 30 oktober 2018 Doelstelling voor vanavond U informeren over: Waar staan we met ons project? Wat is er de afgelopen periode gebeurd? Hoe gaan we verder? We gaan in op

Nadere informatie

GEN Methodiek kansrijk aanbod. Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau

GEN Methodiek kansrijk aanbod. Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau GEN Methodiek kansrijk aanbod Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau Methodiek kansrijk aanbod (Mka) Centrale begrippen Energieneutraal en laagste woonlasten Grootschalig werken

Nadere informatie

Openbaar Miriam van Meerten MIRT

Openbaar Miriam van Meerten MIRT Raadsmededeling Van Aan Datum B&W vergadering Zaaknummer Vertrouwelijkheid Portefeuillehouder Onderwerp Het college van burgemeester en wethouders De gemeenteraad 6 juni 2017 Openbaar Miriam van Meerten

Nadere informatie

Business Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart

Business Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart Business Case Windpark Lage Weide Raadsinformatie avond 20 maart 1 Doelstelling presentatie Aspecten het sociaal ondernemen Energie-U Inzicht in de algemene financiële haalbaarheid van een windpark Inzicht

Nadere informatie

Inhoud. SDE+ loket Voorbereiding SDE+ aanvraag Omvang systeem Exploitatie (voorbeeld) Organisatie Projectmanagment

Inhoud. SDE+ loket Voorbereiding SDE+ aanvraag Omvang systeem Exploitatie (voorbeeld) Organisatie Projectmanagment SDE+ Loket Fryslân Inhoud SDE+ loket Voorbereiding SDE+ aanvraag Omvang systeem Exploitatie (voorbeeld) Organisatie Projectmanagment SDE+ Loket Waarom dit loket Ondersteuning bij SDE+ aanvraag Zon-PV Groep

Nadere informatie

Rapportage Energiebesparingsverkenner

Rapportage Energiebesparingsverkenner Rapportage Energiebesparingsverkenner Deze rapportage biedt u een overzicht van de door u geselecteerde pakketten aan energiebesparende maatregelen en de indicatieve resultaten hiervan. In de bijlage van

Nadere informatie

Samen geeft energie Fatima

Samen geeft energie Fatima Samen geeft energie Fatima Samen geeft energie Project van de gemeente Tilburg Gebaseerd op burgerinitiatief energiebesparing bij particuliere woningeigenaren groep van 20 vergelijkbare woningen in een

Nadere informatie

Hoe financier je een project; de opties op een rij. Pagina 1

Hoe financier je een project; de opties op een rij. Pagina 1 Hoe financier je een project; de opties op een rij Pagina 1 Bernard Stornebrink - Manager Project Finance - Business Development - Energiefonds Overijssel Pagina 2 Tim Lammers - Coördinatie lokale energieinitiatieven

Nadere informatie

Kantoren vernieuwen naar Energieneutraal. Informatiebijeenkomsten

Kantoren vernieuwen naar Energieneutraal. Informatiebijeenkomsten Kantoren vernieuwen naar Energieneutraal Informatiebijeenkomsten Over Energiesprong Praktijkexperimenten voor vernieuwing volkshuisvesting van onderaf Programma s 1. Huren en Kopen 2. Verdichten en Verdunnen

Nadere informatie

Toepassen van Adjusted Present Value

Toepassen van Adjusted Present Value Toepassen van Adjusted Present Value Blz. 1 van 8 In deze bijdrage wordt ingegaan op het berekenen van economische waarde. Naast de bekende discounted cash flow (DCF) methode wordt ook wel gebruik gemaakt

Nadere informatie

Blue Bouw Project cash flow plan

Blue Bouw Project cash flow plan Blue Bouw Project cash flow plan Oktober 2016 1 INHOUD Business case Blue Bouw Uitgangspunten Cash flow forecast I (oorspronkelijk) Cash flow scenario s Cash flow forecast II (advies) Samenvatting 2 BUSINESS

Nadere informatie

Bijlage 2 Financiële resultaten

Bijlage 2 Financiële resultaten Financiële resultaten 1 , Financiële resultaten Alle bedragen in miljoenen euro s Uitvoeringsplanning Jaren 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Infrastructurele maatregelen

Nadere informatie

van Individueel tot In-Company

van Individueel tot In-Company De Innovator Innovator's Toolkit Toolkit Training: Daar wordt je vanzelf innovatief van van Individueel tot In-Company de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Innovator's Toolkit Er is veel aandacht

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

De financiële sector & NV HVC

De financiële sector & NV HVC De financiële sector & NV HVC 30 januari 2013 Alkmaar Agenda 1. Financiële Crisis 2. Financiële sector 3. Financiering 4. NV HVC 5. Conclusie BNG PowerPoint-template - diverse toepassingen 1 Financiële

Nadere informatie

Harmonisatie van voorschoolse voorzieningen in de gemeente Utrecht

Harmonisatie van voorschoolse voorzieningen in de gemeente Utrecht Harmonisatie van voorschoolse voorzieningen in de gemeente Utrecht Hier komt tekst Vervolgbijeenkomst 22 juni 2016 Hier komt ook tekst Opbouw 1. Terugkoppeling uitkomst respons-formulieren 2. Harmonisatie

Nadere informatie

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:

Nadere informatie

Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj

Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.

Nadere informatie

Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet

Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet No one can whistle a symphony. It takes a whole orchestra to play it H.E. Lucock Prepared for: Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet Date: : 16.03.2017 Ref: Even voorstellen Financieel-economisch

Nadere informatie

VNG platform: Rijswijkse aanpak MRDH

VNG platform: Rijswijkse aanpak MRDH VNG platform: Rijswijkse aanpak MRDH Woonlasten neutrale renovatie grote complexen Agenda Kennismaking Consortium Rijswijk Essentie van aanpak renovatie Gebouw Gebonden Financiering Waarborgfonds Customer

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:

Nadere informatie

Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw

Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw 1 Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland De ontwikkeling van grootschalige energieneutrale gebieden is een hoge

Nadere informatie

LochemEnergie vrijdag 27 januari 2012

LochemEnergie vrijdag 27 januari 2012 stoeien met het rekenmodel Lokale Frisse Wind LochemEnergie vrijdag 27 januari 2012 waarom dit stoeien? om inzicht in de financiën te krijgen en om gevoel te krijgen voor de speelruimte bij het verdelen

Nadere informatie

Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten

Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Den Haag 9 september 2015 Intoductie BNG Bank Leo Valkenburg & Pieter Oppermann 2 Duurzame verlichting voor gemeenten Pieter Oppermann 01/03/2012

Nadere informatie

Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente. 4 maart 2014

Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente. 4 maart 2014 Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente 4 Inleiding Het doel van de TDA is om focus aan te brengen in de kansrijke en verbindende initiatieven in Twente bij het realiseren van een duurzame

Nadere informatie

Middels deze brochure bieden we inzicht in:

Middels deze brochure bieden we inzicht in: 2 Daarom energieopslag In het energieakkoord van 2013 is afgesproken dat Nederland in 2050 volledig draait op duurzame energie. Zon en wind worden daarmee de belangrijkste bronnen van elektriciteit. Een

Nadere informatie

Haalbaarheidsstudie toepassing PV-systeem Oorlogsmuseum Overloon

Haalbaarheidsstudie toepassing PV-systeem Oorlogsmuseum Overloon Haalbaarheidsstudie toepassing PV-systeem Oorlogsmuseum Overloon Vraagstelling/doel. Doel is om het energieverbruik (elektra) middels toepassing van PV (Photo Voltaische energie) te reduceren, met als

Nadere informatie

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien? De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit

Nadere informatie

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen

Nadere informatie

Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V.

Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V. Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V. 13 februari 2019 Foto: Zonnepark Eemshaven INHOUDSOPGAVE 1 WIJZIGING ZONNEPARK EEMSHAVEN 3 2 ZONNEPARK EEMSHAVEN

Nadere informatie

Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan

Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Lokale Energie Lokale Energie - 4 Lokale energie-initiatieven - Een loket voor buurt- en dorpsinitiatieven Projectnaam : Lokale Energie Opdrachtgever

Nadere informatie

Zorgvuldig ruimtegebruik Investeren in bestaand bebouwd gebied

Zorgvuldig ruimtegebruik Investeren in bestaand bebouwd gebied Zorgvuldig ruimtegebruik Investeren in bestaand bebouwd gebied Woondag Friesland Ellen Olde Bijvank innovatief in wonen, zorg en welzijn Introductie en doel Introductie Quintis Praktijkvoorbeelden Rolverdeling

Nadere informatie

Business Case Windpark Fryslân

Business Case Windpark Fryslân Business Case Windpark Fryslân Disclaimer: de calculatie in dit document is gebaseerd op publiekelijk beschikbare gegevens. Update: Ten opzichte van eerder gedeelde versies van deze business case zijn

Nadere informatie

De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten

De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten Menno van Rossum De Windcentrale Jeroen Vanson Greenchoice 21 November 2014 AGENDA Greenchoice Over Greenchoice Lokale initiatieven en coöperaties De

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: Basis van kapitaal budgettering

Hoofdstuk 7: Basis van kapitaal budgettering Hoofdstuk 7: Basis van kapitaal budgettering Een belangrijke verantwoordelijkheid van de financiële managers van een corporatie is het vaststellen, welke projecten of investeringen een bedrijf moet ondernemen.

Nadere informatie

INVULINSTRUCTIE GRID Financiële Positie Aanvraag Vergunning Elektriciteit en/of Gas

INVULINSTRUCTIE GRID Financiële Positie Aanvraag Vergunning Elektriciteit en/of Gas INVULINSTRUCTIE GRID Financiële Positie Aanvraag Vergunning Elektriciteit en/of Gas Cluster Consumentenmarkt Directie Regulering Energie en Vervoer - 1 / 8 - datum: 12-03-2013 INHOUDSOPGAVE 1. DOELSTELLING

Nadere informatie

Businesscase: titel. Businesscase. Titel. Auteur: Versie: Datum: Pagina 1 van 5

Businesscase: titel. Businesscase. Titel. Auteur: Versie: Datum: Pagina 1 van 5 Businesscase Titel Pagina 1 van 5 Versie historie Versie Auteur Datum Omschrijving Akkoord Naam Rol Voor akkoord: Eigenaar businesscase Pagina 2 van 5 Management samenvatting Beschrijf de managementsamenvatting

Nadere informatie

Position Paper voor het Rondetafelgesprek over het Ontwerp-Klimaatakkoord de tafel Gebouwde Omgeving

Position Paper voor het Rondetafelgesprek over het Ontwerp-Klimaatakkoord de tafel Gebouwde Omgeving Position Paper voor het Rondetafelgesprek over het Ontwerp-Klimaatakkoord de tafel Gebouwde Omgeving 25 maart 2019 Pagina 2 van 5 Ingrijpende veranderingen voor het Nederlandse energienet De energietransitie

Nadere informatie

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur ENERGY TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur 1 SAFER, SMARTER, GREENER De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving 2030 Een 49% CO 2 reductie 3,4Mton minder CO

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT Elevator Pitch Ent-teach Module 4 Financieel management

LEERACTIVITEIT Elevator Pitch Ent-teach Module 4 Financieel management LEERACTIVITEIT Elevator Pitch Ent-teach Module 4 Financieel management Beschrijving van de leeractiviteit De docent biedt de leerlingen leesmateriaal en inspirerende video s over het aantrekken van investeringen

Nadere informatie

Business Valuation : groeiend belang

Business Valuation : groeiend belang Business Valuation : groeiend belang Inleiding Vandaag de dag worden we steeds vaker geconfronteerd met de vraag hoeveel een onderneming waard is en of ze gelet op de huidige crisis financieel gezond is.

Nadere informatie

WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN

WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider Agenda Voorstelling & toelichting Wat is duurzaamheid? Waarom deze stuurgroep? Start met de Sustatool! Waarden En nu? 1 Wie bent u? Voorstelling:

Nadere informatie

dorpsinformatie avond Haarle Energieneutraal

dorpsinformatie avond Haarle Energieneutraal dorpsinformatie avond Haarle Energieneutraal Agenda Opening Waarom dit Haarlese initiatief Samen denken samen doen - John Disselhorst - Alexander ter Kuile - Jet Mars Ondersteuning Gemeente Hellendoorn

Nadere informatie

Bestaande bouw Energie Neutraal. Reisgids voor een gebiedsgerichte aanpak

Bestaande bouw Energie Neutraal. Reisgids voor een gebiedsgerichte aanpak Bestaande bouw Energie Neutraal Reisgids voor een gebiedsgerichte aanpak Inhoud van deze Reisgids VOORWOORD 5 GOED OM TE WETEN 7 1. Bestaande Bouw 9 2. Schaalsprong 11 3. Gebiedsgericht 13 4. Landschap

Nadere informatie

Provincie Drenthe. April 2015. Instructies bij gebruik rekeninstrument Drentse breedband coöperaties

Provincie Drenthe. April 2015. Instructies bij gebruik rekeninstrument Drentse breedband coöperaties Provincie Drenthe April 2015 Instructies bij gebruik rekeninstrument Drentse breedband coöperaties Agenda items Bruikbaarheid van het rekeninstrument Gehanteerde uitgangspunten bij de ontwikkeling Inhoud,

Nadere informatie

Voor een efficiënt planning & control proces FINANCIAL MONITOR A PLANNING COMPANY B.V. BUSINESS SOLUTION

Voor een efficiënt planning & control proces FINANCIAL MONITOR A PLANNING COMPANY B.V. BUSINESS SOLUTION Voor een efficiënt planning & control proces FINANCIAL MONITOR A PLANNING COMPANY B.V. BUSINESS SOLUTION 1. De Controllers (en adviseurs) van MKB-ondernemingen en organisaties gebruiken de om een volledig

Nadere informatie

Onderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18%

Onderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: 32% 18% Aan: gemeenteraad Van: B&W Datum: 9 november 2009 Betreft: Motie 134 "Meetbare stappen Duurzame Energie" In de raadsvergadering van 22 april 2009 is naar aanleiding van het onderwerp Duurzaamheidsplan

Nadere informatie

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie