Algemene beschrijving

Transcriptie

1 Proces- en resultaatevaluatie Naar een solide intakeprocedure voor International Lifestyle Studies Algemene beschrijving Doel: inzicht geven in de context en de opzet van de studiekeuzegesprekken Fontys Hogescholen streeft voor de nieuwe opleiding International Lifestyle Studies naar een jaarlijkse instroom van 150 studenten. Om te voorkomen dat studenten met een verkeerd beeld aan deze nieuwe opleiding beginnen, om onnodige uitval terug te dringen en om studenten te kunnen adviseren of deze opleiding bij hen past, is er gekozen voor een verplichte intake. Fontys Hogescholen is per 1 september 2010 deze nieuwe bachelor-opleiding Lifestyle gestart. De opleiding werkt met een intakeprocedure en heeft dit voornemen en het doel van de intake ook in de accreditatiedocumenten in het kader van de Toets Nieuwe Opleidingen (TNO) verankerd: De opleiding kent geen bijzondere instroomeisen. Wel gaat de opleiding met een intakedag werken. Met de kandidaat-studenten zal voor de start van het cursusjaar tijdens die dag hun motivatie, beroepshouding en ervaring in beeld gebracht worden. Het voornaamste doel van de opleiding hierbij is om te zorgen dat een student niet met een verkeerd verwachtingspatroon aan de opleiding begint. Bovendien blijft de opleiding zo (naast de vraag en verwachtingen van het werkveld) op de hoogte van de vraag en verwachtingen van de potentiële studenten. (Bron: TNO Bachelor Lifestyle, januari 2008) In het kader van het SURF-project is de opleiding aan de slag gegaan met het ontwikkelen en professionaliseren van de bestaande intakeprocedure op basis van de door de NHTV gehanteerde methodiek. Lifestyle beoogt in het kader van dit project alle stappen van de intakeprocedure te verbeteren met als doel de potentiële student in staat te stellen te beoordelen of die een juiste beeld heeft van de opleiding en om te beoordelen of de Lifestyle een passende studie is voor de potentiële student en de potential op basis daarvan een studieadvies te kunnen geven. Einddoel is de mogelijke uitval tijdens de propedeuse te voorkomen c.q terug te dringen. Fontys wil met het project, de volgende resultaten behalen: -Ontwikkelen van een online zelfassessment om de potentiële student in staat te stellen zelf te beoordelen of die een juiste beeld heeft van de opleiding; -Doorontwikkelen en verbeteren van de diverse onderdelen van de intake; -Doorontwikkelen van de intakeprocedure tot een instrument om zo objectief mogelijk te kunnen beoordelen of de potentiële student matcht met de gekozen opleiding; -Een matchingsinstrumentarium ontwikkelen met de andere (Fontys)-opleidingen; -Evaluatie van de gevolgde procedure. 1

2 1. Projectnaam en onderwijsinstelling: Naar een solide intakeprocedure voor International Lifestyle Studies Fontys Hogescholen Academy for Creative Industries 2. Op welke opleiding heeft deze vragenlijst betrekking: International Lifestyle Studies 3. Is deze opleiding: Een hbo-opleiding 4. Zijn er specifieke toelatingseisen voor deze opleiding (bijvoorbeeld bepaalde profielen in het vo, of selectie van kandidaten door de opleiding)? Nee 5. Welke outcomes wenst de opleiding te bereiken met dit arrangement? Om te voorkomen dat studenten met een verkeerd beeld aan deze nieuwe opleiding beginnen, om onnodige uitval terug te dringen en om studenten te kunnen adviseren of deze opleiding al dan niet bij hen past, is gekozen voor het systeem van een verplichte intake 6. Welke van de volgende onderdelen bevat het arrangement, naast het studiekeuzegesprek zelf, nog meer (meerdere antwoorden mogelijk)? 0 uitnodiging aan kandidaat voor deelname aan studiekeuzegesprek (mail. brief, reminders) 0 vooraf schriftelijke informatie geven aan kandidaat (over de opleiding, via de website en studiegids propedeuse) 0 feitelijke gegevens verzamelen over kandidaat (intake-assessment, cv) 0 informatie verzamelen over motivatie van kandidaat (bv. motivatiebrief en intakeassessment) 0 informatie verzamelen over capaciteiten kandidaat (bv. diverse testen Engels, creatieve visual, diverse groepsopdrachten) 0 intensieve kennismaking met onderwijs, sfeer en organisatie van opleiding (meeloopdag) 0 studieadvies geven aan kandidaat 0 kandidaten met negatief studieadvies doorverwijzen naar andere meer geschikte opleiding binnen of buiten Fontys 0 overige onderdelen nl via social media alvast in contact brengen met de opleiding 7. Wie worden uitgenodigd voor een studiekeuzegesprek? Alle kandidaten 8. Komen mogelijke deficiënties van de kandidaat aan bod in het studiekeuzegesprek? Ja 9. In welke vorm wordt het studiekeuzegesprek gehouden (meerdere antwoorden mogelijk)? 0 individueel gesprek 0 groepsgesprek 0 groepsopdrachten (o.a. creatieve sessie, debat, moodboard maken) 10. Door wie wordt het studiekeuzegesprek gevoerd vanuit de opleiding (meerdere antwoorden mogelijk)? Docenten 11. Hoe lang duurt een studiekeuzegesprek gemiddeld? Een dagdeel 12. Worden rondom het tijdstip dat het studiekeuzegesprek plaatsvindt nog andere activiteiten georganiseerd voor de kandidaten die naar een gesprek komen, bv. kennismaking met onderwijs of een feest? Nee 2

3 Resultaatevaluatie Doel: inzicht geven in de effecten van het gekozen arrangement. Met het oog op de onderlinge vergelijkbaarheid van de projecten en hun resultaten, dient de effectmeting minimaal te bestaan uit de volgende elementen: 1. Effectmeting Variabele Operationalisatie Indicatoren die worden gebruikt om de variabele meetbaar te maken Benchmark CO IEMES 1 Benchmark om mee te vergelijken: een vergelijkbare controlegroep in hetzelfde jaar, indien niet voor handen: zelfde opleiding in een eerder jaar waarin geen studiekeuzegesprekken werden gevoerd, indien niet voor handen: een eigen norm. Uitkomst International Lifestyle Studies Gemeten waarde van de indicator Oordeel / Effect van studiekeuzegesprekken op studiesucces. Minimaal 1 maar liefst zoveel mogelijk van de drie volgende indicatoren: Gemiddeld aantal behaalde studiepunten Percentage afgegeven preadviezen en/of BSA s Niet vergelijkbaar A 148stu=51% 2 B 68stu=24% C 43 stu=15% Niet vergelijkbaar A 47stu = 48% 3 B 29 stu = 30% C 15 stu = 15% - + -/+ Effect van studiekeuzegesprekken op de instroom. Percentage uitvallers en omzwaaiers Percentage niet starters D 40 stu=10% 31stud=9,8% Co IEMES werkt niet met intakes D 7 stu = 7% 10stu = 9,3 % 47stu = 30,5% CO IEMES is de controlegroep. Het gaat hier om een differentiatie van de bachelor Communicatie, te weten International Event Music & Entertainment Studies. 2 A advies =positief preadvies, B advies =voorlopig positief preadvies, C advies =voorlopig negatief preadvies, D advies =negatief preadvies. Conclusie benchmark: Relatief méér IEMES studenten hebben een A-advies gekregen (51% IEMES versus 48% bij ILS), maar er zijn minder Lifestyle-studenten met een D-advies (10% IEMES versus 7% bij ILS). Met betrekking tot de (voorlopig) positieve adviezen scoort ILS iets beter; aan 75% van de IEMES-studenten is een A en B advies afgegeven; bij Lifestyle is dat 78%. 3 Vanuit SURF is gevraagd apart het effect te meten van de drie laatste intakerondes, omdat de intakeprocedure vanaf dat moment compleet was (dus met zelfassessment en Engelse test). De SVI-verdeling binnen de groep (44 studenten) die de complete intake heeft gedaan: 17 studenten Advies A (=39%) - - (lagere score vgl totale groep) 14 studenten Advies B (=32%) + (iets hogere score vgl totale groep) 8 studenten Advies C (=18%) - (iets hogere score vgl totale groep) 5 studenten Advies D (=11%) - (iets hogere score vgl totale groep) Het is lastig om daaruit harde conclusies te trekken; studenten die zich eerder melden voor de intake zijn eerder bezig met studiekeuze en daardoor vaker ook gemotiveerder. Dit zou het betere resultaat van studenten die eerdere en intake hebben gedaan, kunnen verklaren. 4 In totaal zijn er 154 kandidaten op intake geweest; er zijn 23 negatieve adviezen uitgegeven. De overige 24 studenten hebben toch voor een andere opleiding gekozen en/of zijn gezakt voor de vooropleiding of voldeden niet aan de eisen. 3

4 Een overzicht van de resultaten van alle intakerondes: 154 kandidaten zijn op intake geweest 131 Positieve adviezen zijn afgegeven 23 Negatieve adviezen zijn afgegeven Specifiek per dag/sessie: Intake 8 juni 2009 (15 kandidaten) (13 positief, 2 negatief) Intake 1 maart (14 kandidaten) (12 positief, 2 negatief) Intake 29 maart (18 kandidaten) (14 positief, 4 negatief) Intake 26 april (38 kandidaten) (32 positief, 6 negatief) Intake 31 mei (33 kandidaten) (29 positief, 4 negatief) Intake 12 juli (24 kandidaten) (19 positief, 5 negatief) Intake 25 augustus (12 kandidaten) (12 positief, 0 negatief) Oordeel van deelnemer over nut Ten behoeve van de schriftelijke evaluatie van de deelnemers is in de loop van mei een vragenlijst ontwikkeld. Door de positieve ervaringen met het online zelfassessment hebben we ervoor gekozen deze enquête online af te nemen. Een extern bureau, Intelscreen, heeft de vragenlijst verwerkt tot een digitale enquête en deze online gezet. Een week na de afloop van elke intakeronde (gedurende de projectperiode, vanaf half mei) is door de projectleider aan deelnemers deze schriftelijke enquête voorgelegd om de werkwijze te evalueren. De deelnemers is ook gevraagd naar tevredenheid met betrekking tot studieadvies en de invloed van de (diverse onderdelen van de) intake op studiekeuze (zie bijlage 9). Deze vragenlijst konden deelnemers online invullen via deze link: De vragenlijst is verdeeld in de volgende onderwerpen: A Informatie over de intake-procedure (procesevaluatie) B Voorbereiding op de intakeprocedure (procesevaluatie) C Nut van de diverse onderdelen ter voorbereiding op de intake D Intakesessie *Afzonderlijke onderdelen *Sfeer (procesevaluatie) *Organisatie (procesevaluatie) E Studiekeuze F Studieadvies Suggesties ter verbetering Ruimte voor overige opmerkingen De vragenlijsten zijn inmiddels ingevuld door 91 deelnemers 5. Dat komt neer op zo n 60% van de deelnemers aan de intake, dus een relatief hoge respons. 5 Niet alle 92 deelnemers hebben alle vragen beantwoord; dat verklaart de afwijkende aantallen respondenten. 4

5 Een paar opvallende resultaten: Opvallend is dat meer dan de helft van de deelnemers vindt dat de voorbereiding en de intake een goed beeld geven van hun geschiktheid voor de opleiding. Meer dan de helft vindt eveneens dat de intakesessie een goed beeld geeft van de opleiding Tweederde van de respondenten vond de uitnodiging voor de intake duidelijk en de sfeer tijdens de intakesessie goed. Het interview scoort daarbij beter dan de groepsopdrachten Belangrijk is dat 55 van de 68 respondenten die deze vraag hebben beantwoord, stellen dat de intakesessie de wens om de opleiding te gaan doen heeft bevestigd. 62 van deze 68 respondenten is tevreden met het studieadvies na afloop. 61 van deze 68 respondenten weten na de intake zeker dat ze de opleiding gaan volgen Uitkomsten Deze uitkomsten van deze evaluatie zijn tijdens de laatste projectperiode nader bestudeerd en geïnterpreteerd. De resultaten mbt oordeel van de deelnemer over het nut van de intake: C Nut van de diverse onderdelen ter voorbereiding op de intake 2/3 van de respondenten geeft aan dat de voorbereiding op de intake en goed beeld geeft van de geschiktheid voor de opleiding. Specifieke onderdelen: Zelfassessment Pas tijdens de laatste intakesessies hebben we gewerkt met het zelfassessment, dus een kleine groep heeft deze vraag beantwoord. 2/3 van de respondenten vindt dat het zelfassessment een goed beeld geeft van de geschiktheid voor de opleiding. Engelse taaltest Een krappe helft van de respondenten geeft aan dat de taaltest ter voorbereiding op de intake een goed beeld geeft van zijn/haar taalbeheersingsniveau op het gebied van Engels en van het niveau dat de opleiding verwacht van de toekomstige student. D Intakesessie Diverse onderdelen: Groepsopdrachten en interview Tweederde van de respondenten vindt dat de groepsopdrachten en het interview tijdens de intake een goed beeld geven van de geschiktheid voor de opleiding. Het interview scoort daarbij iets beter dan de groepsopdrachten. Engelse spreekvaardigheid Tweederde van de respondenten geeft aan dat het onderdeel Engelse spreekvaardigheid tijdens de intake een goed beeld geeft van zijn/haar taalbeheersingsniveau ogv Engels. Een krappe helft krijgt een goed beeld van het niveau dat de opleiding verwacht van de toekomstige student. E Studiekeuze 55 van de 91 respondenten stellen dat de intakesessie de wens om de opleiding te gaan doen heeft bevestigd. Het interview heeft daarin iets meer bijgedragen (50 respondenten) dan de groepsopdrachten (42 respondenten). 61 van de 68 respondenten weten na de intake zeker dat ze de opleiding gaan volgen en 60 respondenten weten zeker dat ze zich gaan inschrijven voor de opleiding. F Studieadvies 62 van de 68 respondenten is tevreden met het studieadvies na afloop. 5

6 Oordeel van gespreksvoerders over nut Met de betrokken docenten is er een schriftelijke evaluatie gehouden na de laatste intakesessie op 27 augustus Docenten is zowel vooral gevraagd naar de bevindingen ten aanzien van opzet/werkwijze van de intake, als naar het nut van de intakeprocedure. Ze hebben daartoe allemaal een vragenlijst ingevuld. De vragenlijst is verdeeld in de volgende onderwerpen: 1. Outcome 2. Sfeer, veiligheid en organisatie (procesevaluatie) 3. Nut Een paar opvallende resultaten: De meerderheid van de betrokken docenten scoort 5 (=zeer mee eens) op centrale vragen: De intake gaf je voldoende informatie om de kandidaten een positief of negatief studieadvies te kunnen afgeven Studiekeuzegesprekken zijn een nuttig instrument Uitkomsten Deze uitkomsten van deze evaluatie zijn tijdens de laatste projectperiode nader bestudeerd en geïnterpreteerd. De resultaten mbt oordeel van de gespreksvoerders over het nut van de intake: 1. Outcome Van de drie onderdelen zijn de gespreksvoerders het minst overtuigd van de outcome van de intake. Volgens de gespreksvoerders zit het meeste rendement mbt de outcome van de intake vooral op de volgende noemers: 1. Door het studiekeuze gesprek zijn studenten meer bevestigd in dan gaan twijfelen over de studiekeuze 2. De kandidaten hebben na de intake een beter beeld van de risicofactoren voor een succesvolle studieloopbaan Volgens de gespreksvoerders zit het meeste rendement mbt de outcome van de intake het minst op de volgende noemers: 1. Het studiekeuzegesprek heeft studiekeuzes veranderd 2. Nut Ook over dit aspect van de intake zijn de gespreksvoerders erg tevreden; de vragen scoren meestal boven 4,5. Ze zijn vooral tevreden over het volgende element: 1. Studiekeuzegesprekken zijn een nuttig instrument Wat minder tevreden zijn ze over het volgende aspect: 1. De kandidaten waren tevreden met je advies 6 6 De gespreksvoerders gaven aan daar geen goed beeld van te hebben, omdat daarover geen terugkoppeling meer plaats vindt. 6

7 Procesevaluatie Doel: inzicht geven in hoe het arrangement heeft gefunctioneerd, wat goed is bevallen, wat verbeterd kan worden, alsmede de lessons learned en do s & don ts van het uitgevoerde arrangement. Het is belangrijk om te weten welke problemen u bent tegen gekomen bij het uitvoeren van het arrangement en of de verwachte resultaten ook zijn gerealiseerd. De procesevaluatie dient minimaal de volgende elementen te bevatten: Reflectie terug Gerealiseerd ontwerp Uitvoeringsproblemen Uitvoeringssuccessen Risicoprofielen Bijeffecten Is het gegaan als gepland en waren er eventuele tussentijdse aanpassingen? We hebben volgens planning gaandeweg diverse onderdelen (zoals zelfassessment en toets Engels) aan de intake toegevoegd tot het programma compleet was Wat was moeilijk of ging niet goed? Informatie vooraf (al tijdens meeloopdagen intakeprocedure communiceren) Administratie vooraf was handmatig (wordt nu geautomatiseerd) Aanmelden bij Studielink kan ook zonder intake (is verwarrend) Tijdbewaking tijdens individuele gesprekken in combinatie met groepssessies Niet alle onderdelen (bv debat) zijn even optimaal benut Niveau wat je verwacht bv mbt Engels is niet helder gecommuniceerd Meer tijd uittrekken voor individueel gesprek, incl portfolio Bij nieuwe opleiding is het lastig om meteen goed te definiëren wanneer er sprake is van positief of negatief advies Laat-aanmelders (eind augustus) konden niet meer mee in intake (zijn ook de eerste uitvallers) Gegenereerde informatie tijdens intake is niet doorgespeeld naar SLB-ers Wat was makkelijk of ging heel goed? De opzet is goed De sfeer is optimaal De mix individueel gesprek en groepsopdrachten werkt goed Relatief weinig afmelders of kandidaten die niet zijn komen opdagen Efficiënt programma (voor kandidaat en docenten) Snelle terugkoppeling (na intake kandidaten meteen nabespreken, zelfde week nog advies verstrekken, meestal per mail en op verzoek telefonisch voorzien van uitgebreide motivatie) Is het risicoprofiel voor de kandidaten goed ingeschat? (indien van toepassing) nvt Wat waren de onverwachte voordelen van dit arrangement (bv. verhoogde samenwerking tussen faculteiten, stafafdelingen e.d.)? Bindmiddel voor potentiële studenten Bij start opleiding is er al een community Wat waren de onverwachte nadelen? nvt 7

8 Eindoordeel De intake heeft vele positieve effecten, die hierboven zijn beschreven. Uiteindelijk gaat het natuurlijk om het effect van de intake op studiesucces. De intake heeft een positief effect op de uitstroom; per 1 februari 2011 was het uitvalspercentage 9,3 %. Ook heeft de intake een gunstige invloed op het studiesucces; 48% van de eerstejaars ILSstudenten kreeg per 1 februari een positief studieadvies (A) en 7% een negatief studieadvies (D). Hoewel de cijfers bij CO IEMES niet erg veel afwijken, moet erbij betrokken worden het feit dat ILS een nieuwe opleiding is en dat dit het eerste cohort studenten is. Reflectie vooruit Lessons learned Verbeteringen Do s Don ts Nog verder Schaalbaarheid Overdraagbaarheid Wat heeft u er van geleerd? Intake goed inbedden in instroombeleid (open dag, meeloopdag, intake), intake is niet hetzelfde als oriëntatie (dat kan op ander moment) Intake is voor de kandidaten ook een bindmiddel met de opleiding, dus erna moet je iets doen om dit te continueren (mails, strategische inzet Social Media, betrekken bij events etc) Info die je verzameld over de kandidaat is van belang voor SLB-er Dat de intake de studiekeuze meer (vaker) bevestigd dan veranderd Op basis van wat u nu weet, wat zou u volgende keer anders doen? Meer tijd uittrekken voor individueel gesprek Al bij open dag (of ander eerste contact) uitleg geven over intakeprocedure Administratie aanmelding automatiseren Strategischer omgaan met intake als bindmiddel Wat moeten anderen zeker doen? Eerst soort van zelfassessment laten doen om eerste schifting te maken in kandidaten (zeker bij grote aantallen) Intake goed inbedden in instroombeleid (bv open dag, meeloopdag, intake) Bewust zijn van bindend effect intake en daar beleid op maken Vooraf duidelijk communiceren welk niveau je van de kandidaat verwacht (ofwel op welke criteria je studieadvies is gebaseerd) Wat moeten anderen zeker niet doen? Intake inzetten als oriëntatie op de studie, daar zijn andere middelen beter geschikt voor Een opzet kopiëren van andere instelling; intake-op-maat heeft juist meerwaarde nvt Hoe is het onderdeel te maken van de staande organisatie? Heeft u concrete plannen? Wij gaan intakeprocedure continueren en inbedden in instroombeleid (open dag, meeloopdag, zelfassessment, intake) In hoeverre leeft het c.q. is er steun voor studiekeuzegesprekken binnen de organisatie? Is dit toe- of afgenomen door het project? Veel steun; er start een pilot voor zusteropleiding IEMES. Zou dit arrangement ook door andere instellingen kunnen worden gebruikt? Welke elementen zijn moeilijk overdraagbaar omdat ze specifiek zijn voor uw instelling en waarom? Zeker overdraagbaar voor andere opleiding, in principe alle elementen. Maar wel stukje maatwerk inbrengen om specifieke geschiktheid voor opleiding te kunnen beoordelen 8

9 Bijlage 1: Kostenoverzicht Kostensoort Toelichting Uren Eenmalige kosten Uren Ontwikkelen aanpak en materialen Eenmalige kosten voor de ontwikkeling van SKG Aantal uren dat is besteed voor het maken van vragenlijsten, draaiboeken, protocollen etc. 200 Aanschaf van ICT en tools Kosten van aanschaf van software, assessments etc. 2677,50 Vaste kosten Jaarlijkse kosten die niet afhankelijk zijn van het aantal gesprekken of kandidaten Uren Organisatie Uren voor projectmanagement, overleg, administratieve ondersteuning, management rapportages etc. 40 Out-ofpocket Out-ofpocket Kantoorkosten e.d. Huur van ruimtes, apparatuur e.d. pm Variabele kosten Kosten die wel afhankelijk zijn van het aantal gesprekken of kandidaten Totaal aantal uren Uren per Totale per kandidaat 7 kandidaat Uren Trainen gespreksvoerders 8 Aantal uren dat besteed is voor het trainen van docenten min Voorbereiding per gesprek/kandidaat Tijd voor inplannen, opbellen, invoeren gegevens, min voorbereiden 10 Gesprek zelf Tijd voor intakesessie minuten Afronding Tijd voor invoeren gegevens en nabereiding minuten Totaal Totale tijd besteed aan gesprekken uur en 14 minuten 7 Er zijn in totaal 154 studenten op intake geweest 8 Er is daarnaast een eenmalige gesprekstraining verzorgd door een extern bureau a Dagdeel (4 uur) per gespreksvoerder (10 deelnemers) 10 zit grotendeels bij vaste kosten, onderdeel administratieve ondersteuning (gemiddeld 1 uur/week) 11 Gemiddeld 20 deelnemers ondergaan collectief een intakesessie van een dagdeel (3 uur). Uitvoering gebeurt door 5 gespreksvoerders, plus een docent Engels), dus per intake is in totaal 18 uur inzet nodig. 9

10 Out-ofpocket Licentiekosten en catering Kosten per kandidaat voor licenties/ catering etc. 2,50 10

11 Bijlage 2: Definities van gehanteerde begrippen Arrangement Kandidaat Student De poort Niet starter Switcher 13 Niet herinschrijver 14 Doorstromer Het geheel van activiteiten waaraan een kandidaat wordt onderworpen, gericht op het optimaliseren van de studiekeuze van de kandidaat Potentiële student: dit kan zijn iemand met belangstelling, bezoeker open dag, inschrijver bij Studielink Ingeschreven en toegelaten bij de instelling, heeft voldaan aan alle verplichtingen en start daadwerkelijk in de week van 1 september met de studie De week van 1 september 12 waarin de studie start Student die wel is ingeschreven/toegelaten bij de instelling maar niet deelneemt aan onderwijs en tentamens, dus feitelijk niet start bij de opleiding Een student die wisselt van opleiding (kan zijn binnen/buiten de instelling; binnen/buiten HBO of WO Een student die in het studiejaar (t-1) nog wel was ingeschreven bij de opleiding, maar op de peildatum in het studiejaar (t) niet meer. Kan zijn: Tijdelijk of permanent Gedwongen (BSA) of eigen initiatief (al dan niet na negatief pre-advies) Niet her-inschrijver kan zijn: Switcher: vervolgt andere opleiding, binnen of buiten de instelling Afstromer vervolgt opleiding (of andere opleiding, dan ook switcher) op lager niveau: WO -> HBO, HBO -> MBO; kan zijn vertraagd of niet vertraagd Opstromer: vervolgt opleiding (of andere opleiding, dan ook switcher) op hoger niveau: HBO -> WO; kan zijn vertraagd of niet vertraagd. Uitstromer Student vervolgt dezelfde opleiding. Kan zijn: Direct, onvertraagd Direct en vertraagd Indirect na tijdelijk studiestaken Literatuur Zie ook Denyer, D., Tranfield, D., & Van Aken, J. E. (2008). Developing Design Propositions through Research Synthesis. Organization Studies, 29, Pawson, R. & Tilley, N. (1994). What works in evaluation research? British Journal of Management, 34, Voor februari instroom lees: 1 februari 13 Of omzwaaier, wisselaar 14 Uitstroom 11