Proces- en resultaatevaluatie Vrije Universiteit Studiekeuzegesprekken met scholieren

Transcriptie

1 Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Proces- en resultaatevaluatie Vrije Universiteit Studiekeuzegesprekken met scholieren Penvoerende instelling: Vrije Universiteit Amsterdam Datum: april 2011 Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

2 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Algemene beschrijving 5 2. Resultaatevaluatie 7 2a Effectmeting 7 2b Oordeel van deelnemer over nut 9 2c Oordeel van gespreksvoerders over nut Procesevaluatie 14 3a Reflectie terug 14 3b Reflectie vooruit 15 Bijlage 1: Kostenoverzicht 18 Bijlage 2: Evaluatievragenlijst direct na workshop en training 19 Bijlage 3: Uitkomsten leerlingevaluaties direct na afloop 23 Bijlage 4: Extra vragenlijst evaluatie studiekeuzegesprekken 25 Bijlage 5: Resultaten extra vragenlijst evaluatie studiekeuzegesprekken 30 Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

3 Samenvatting Het project Studiekeuzegesprekken met scholieren is uitgevoerd op 9 scholen met 76 scholieren. De leerlingen zijn verdeeld over een korte workshop en een training van een dag. De workshop was bestemd voor degenen die twijfelden tussen enkele opleidingen of een alternatief zochten voor een lotingsstudie. De training was gevuld met leerlingen die nog geen enkel idee hadden welke studie ze wilden gaan volgen. In zowel de workshop (1,5 uur) als de training (2x3 uur) is geprobeerd scholieren een koppeling te laten maken tussen zichzelf en de opleidingen. Daartoe zijn opdrachten verstrekt die te maken hebben met zelfkennis, voordat naar het opleidingsaanbod is gekeken. Het idee erachter is dat een opleiding die op deze wijze is gekozen beter is verankerd, beter aansluit bij de eigen wensen. Daarnaast is er geprobeerd scholieren een goed onderscheid te laten maken tussen feiten en veronderstellingen (kan ik met deze opleiding later inderdaad veel geld verdienen of denk ik dat alleen maar) en de verschillen tussen HBO en WO. Beoogd effect is dat studenten hiermee beter onderbouwd hun studiekeuze maken en dat uiteindelijk leidt tot een keuze die passender is en minder reden geeft tot uitval of switchen. Alle gesprekken zijn in de laatste twee weken van april gevoerd. In de praktijk bleek dit tijdstip een belemmering te zijn, omdat het te dicht op de examens zat. Schooldecanen hadden moeite om hun leerlingen te bereiken, scholieren hadden andere dingen aan hun hoofd. Een en ander heeft er toe geleid dat ongeveer de helft van het aantal verwachte scholieren heeft deelgenomen aan de gesprekken (76 om 150). De reacties van deelnemende scholieren alswel participerende schooldecanen waren uitermate lovend. Voor de workshop geven de leerlingen gemiddeld een 7,5 en de training krijgt een 8,0 als gemiddeld rapportcijfer. Een ruime meerderheid van de stellingen scoort gemiddeld een 4 of hoger op een vijfpuntschaal. Van de 76 leerlingen die hebben deelgenomen aan de studiekeuzegesprekken hebben 11 zich ingeschreven bij de VU. Dit aantal was lager dan we op basis van de marktaandelen van de aangeschreven scholen hadden verwacht. Deze 11 VU-studenten studeerden allen nog bij dezelfde opleiding op 1 februari De uitval (0%) en ommezwaai (0%) van de studenten die de workshop of training hebben gevolgd is daarmee minder dan VU-gemiddeld (9%). De aantallen zijn echter te klein om significante uitspraken aan te verbinden. De 11 studenten van de pilot hebben in de periode tot 1 februari 2011 gemiddeld iets meer (niet significant) studiepunten gehaald dan een vergelijkbare groep studenten zonder studiekeuzegesprekken (respectievelijk 24,2 EC en 23,8 EC). De controlegroep is gecorrigeerd voor opleiding en vwo-eindexamengemiddelde. Om uitgebreidere gegevens te verzamelen is begin 2011 een vragenlijst uitgestuurd naar álle deelnemende scholieren, ook degenen die zich niet bij de VU hebben ingeschreven. De belangrijkste vraag hierbij was: blijven zij ingeschreven bij de opleiding van hun keuze of hebben ze ondanks de gesprekken toch een verkeerde keuze gemaakt? 16 studenten hebben de vragenlijst ingevuld (respons van 28%).Uit de resultaten bleek dat de grote meerderheid van de respondenten aan een universitaire opleiding is begonnen, en het daar goed doet: zij zijn tevreden met hun studiekeuze, zij vinden het leuk en interessant en geven aan het niveau goed aan te kunnen, waarbij zij voldoende studiepunten halen. Van de 13 respondenten die een wo-opleiding zijn gestart, is er 1 student (8%) inmiddels gestopt met als reden verkeerde studiekeuze en niet (voldoende) gemotiveerd. De 12 studenten die nog studeren zijn opvallend positief over de opleiding van hun keuze. Terugkijkend op de workshop in april 2010 zijn deze studenten redelijk positief over het nut van de workshop/training. Ze waarderen de gesprekken, maar hebben niet allen zonder meer de relevantie voor het maken van de eigen studiekeuze gezien. Terugkijkend is de VU is tevreden met de opgedane ervaring, het ontwikkelde instrumentarium en de resultaten. Helaas is groep deelnemers en inschrijvers bij de VU te klein om effecten goed te kunnen beoordelen. Naar aanleiding van de pilot rijst de vraag of de beperkte capaciteit van studieloopbaanadviseurs voor scholieren die nog geen instelling of opleiding gekozen hebben hiervoor moet worden ingezet òf dat het meer in de lijn van de opleidingen ligt om studiekeuzegesprekken voor Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

4 de poort te gaan organiseren met leerlingen die zich al hebben aangemeld bij de VU. Op die manier profiteert de VU meer van het rendement van de studiekeuzegesprekken. Door deze pilot is de aandacht voor studiekeuzegesprekken binnen de VU vergroot. Met de opgedane ervaring kunnen facultaire initiatieven ondersteund worden. Het bestaande arrangement van deze pilot is gedurende de looptijd van het project op een aangepaste manier onderdeel gemaakt van de staande organisatie. De pilottraining is voor scholieren toegankelijk gemaakt op de website van de VU in stapsgewijze modules waarmee scholieren zelf aan de slag kunnen, te vinden op Daarnaast biedt de VU op basis van de pilot sinds de zomer van 2010 een vergelijkbare training aan die is opgezet zoals de pilottraining: 1. verwerven van zelfkennis voor de lunch en 2. opleidinginformatie en koppelen van opleidingen aan zelfkennis na de lunch. De training heeft dezelfde doelen als de pilottraining, maar andere werkvormen en opdrachten (om dubbeling met de website te voorkomen). Voor de training wordt een bijdrage per leerling gevraagd. De opzet en de inhoud van de gesprekken is zonder meer overdraagbaar naar andere instellingen omdat de inhoud niet VU specifiek is, maar gericht op scholieren die nog geen opleiding of instelling hebben gekozen. Het betreft een goed scenario. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

5 1. Algemene beschrijving 1. Projectnaam en onderwijsinstelling: Studiekeuzegesprekken met scholieren. Vrije Universiteit Amsterdam. Het project Studiekeuzegesprekken met scholieren betreft een pilot om een voortraject in te richten bij het te intensiveren traject van studiebegeleiding als gevolg van de BSA-invoering in 2011/2012. De Vrije Universiteit biedt scholieren uit 6-vwo, afkomstig van 10 middelbare scholen uit de regio van de Vrije Universiteit, een extra begeleidingstraject aan vóór de poort. 2. Op welke opleiding heeft deze vragenlijst betrekking: Geen in het gekozen arrangement worden gesprekken gevoerd met scholieren uit 6 vwo die nog geen opleiding hebben gekozen. 3. Is deze opleiding een hbo-opleiding of een wo-opleiding Niet van toepassing in het gekozen arrangement worden gesprekken gevoerd met scholieren uit 6 vwo die nog geen opleiding hebben gekozen. 4. Zijn er specifieke toelatingseisen voor deze opleiding Niet van toepassing in het gekozen arrangement worden gesprekken gevoerd met scholieren uit 6 vwo die nog geen opleiding hebben gekozen. 5. Welke outcomes wenst de opleiding (universiteit in ons geval) te bereiken met dit arrangement? Doel van het project is studenten voor de poort te begeleiden bij het maken van een gemotiveerde studiekeuze met als doel een betere match tussen student en opleiding te bewerkstelligen. Het studiesucces zal gemeten worden aan de hand van monitoring van de groep studenten die hebben deelgenomen aan de studiekeuzegesprekken en zich vervolgens hebben ingeschreven bij de VU. De verwachting is dat deze groep studenten vaker een voorlopig positief studieadvies (BSA) krijgen en gemiddeld minder vaak uitvallen ten opzichte van een vergelijkbare groep VU studenten. Scholieren die deelnemen aan deze workshop/training en zich daarna als student bij de VU inschrijven worden in het eerste jaar gevolgd. Het studiesucces rond 1 februari wordt als resultaat gebruikt om deze groep te vergelijken met de gemiddelde instroom aan de VU. Gekeken wordt naar aantal behaalde studiepunten, het voorlopige (fictieve) pre-bsa-advies van eind januari en de om- en afzwaaiers. 6. Welke van de volgende onderdelen bevat het arrangement 1, naast het studiekeuzegesprek zelf, nog meer (meerdere antwoorden mogelijk)? x uitnodiging aan kandidaat voor deelname aan studiekeuzegesprek (bv. brief, reminder) 0 vooraf schriftelijke informatie geven aan kandidaat (bv. over de opleiding) x feitelijke gegevens verzamelen over kandidaat (behaalde cijfers op vwo) x informatie verzamelen over motivatie van kandidaat (is onderdeel van workshop, training) x informatie verzamelen over capaciteiten kandidaat (is onderdeel van workshop, training) 0 intensieve kennismaking met onderwijs, sfeer en organisatie van opleiding (bv. meeloopdag, contact ouderejaars) 0 studieadvies geven aan kandidaat 0 waar nodig bijscholingsadvies geven aan kandidaat 0 aanbieden summercourse, bijscholing 0 follow up gesprek met kandidaat (vóór de poort) 0 festiviteiten 0 overige onderdelen nl Wie worden uitgenodigd voor een studiekeuzegesprek? 1 Met arrangement bedoelen wij het geheel van activiteiten waaraan een kandidaat wordt onderworpen, gericht op het optimaliseren van de studiekeuze van de kandidaat. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

6 x alle kandidaten 0 een aselecte steekproef onder alle kandidaten 0 een selecte steekproef bestaande uit kandidaten die een risicoprofiel hebben De doelgroep bestond aanvankelijk uit twee groepen: 1. 6-vwo scholieren die in 5-vwo gemiddeld tussen de 5.5 en 6.5 scoren zullen actief benaderd worden om deel te nemen aan de studiekeuzegesprekken. Met name de scores voor de doorstroom relevante vakken zoals Nederlands, Engels en Wiskunde zijn hierbij van belang. Ook het advies van de schooldecaan is hierbij relevant (analoog aan de CITO-toets in het basisonderwijs). 2. Daarnaast zal een open uitnodiging worden verstuurd aan de overige 6-VWO scholieren. Hierin worden scholieren die nog geen studiekeuze hebben gemaakt en extra begeleiding wensen bij hun keuzeproces uitgenodigd om ook deel te nemen aan de gesprekken. In de praktijk is er in afstemming met de schooldecanen voor gekozen alle leerlingen uit te nodigen zoals staat beschreven bij doelgroep 2. Doelgroep 1 is daarmee niet actiever benaderd dan doelgroep Komen mogelijke deficiënties van de kandidaat aan bod in het studiekeuzegesprek? 0 nee x ja 9. In welke vorm wordt het studiekeuzegesprek gehouden (meerdere antwoorden mogelijk)? 0 individueel gesprek x groepsgesprek 0 driehoeksgesprek 0 anders, namelijk Door wie wordt het studiekeuzegesprek gevoerd vanuit de opleiding (meerdere antwoorden mogelijk)? 0 docenten x studieloopbaanadviseurs 0 ouderejaars studenten of alumni 0 anders, namelijk Hoe lang duurt een studiekeuzegesprek gemiddeld? De deelnemende scholieren die nog niet zeker zijn van hun studiekeuze wordt in kleine groepjes een workshop (1,5 uur) of training (2 x 3 uur) met een studieloopbaanadviseur van de VU aangeboden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in: 1 Scholieren die nog geen enkel idee hebben welke richting ze uit willen: krijgen 2 x 3 uur training; 2 Scholieren die twijfelen tussen twee of drie studies: krijgen een 1,5 uur workshop o.l.v. een studieloopbaanadviseur; 3 Scholieren die een tweede keus zoeken voor het geval ze worden uitgeloot bij een lotingsstudie: krijgen een 1,5 uur workshop o.l.v. een studieloopbaanadviseur. Workshops 2 en 3 zijn samengevoegd in 1 workshop. 12. Worden rondom het tijdstip dat het studiekeuzegesprek plaatsvindt nog andere activiteiten georganiseerd voor de kandidaten die naar een gesprek komen, bv. kennismaking met onderwijs of een feest? x nee 0 ja 13. Projectperiode April 2010 Februari 2011 Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

7 2. Resultaatevaluatie 2a Effectmeting Variabele Operationalisatie Benchmark Uitkomst Oordeel Effect van studiekeuzegesprekken op studiesucces Effect van studiekeuzegesprekken op instroom Gemiddeld aantal behaalde studiepunten (EC s) Percentage uitvallers en omzwaaiers Fictief negatief BSA preadvies Percentage niet starters 23,8 EC 24,2 EC + (niet significant) 9% 0% ++ (niet significant, te kleine groep) 27% 27% +/- (geen effect) Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Instroom Van de 76 studenten die hebben deelgenomen aan het project, hebben zich (op 28/09/2010) in totaal 20 studenten voor een opleiding aan de VU vooraangemeld. 11 studenten hebben zich daadwerkelijk voor een opleiding ingeschreven. 5 studenten hebben hun vooraanmelding ingetrokken en 4 studenten hebben zich niet ingeschreven. 56 studenten hebben helemaal niet gereageerd. In september 2010 zijn 11 scholieren die hebben deelgenomen aan de workshop/training gestart met een opleiding aan de VU (14%). Dit is minder dan we op basis van de marktaandelen hadden geschat. We waren er van uitgegaan dat ongeveer 25% van de deelnemende leerlingen zich zou inschrijven omdat het leerlingen van de zogeheten hofleveranciers van de VU betroffen. De variabele percentage niet starters is in onze pilot niet van toepassing, omdat de studiekeuzegesprekken juist zijn gevoerd met leerlingen die nog niet hadden gekozen. Uitval en ommezwaai Geen van de 11 bij de VU ingeschreven studenten is uitgevallen of omgezwaaid tot peildatum 15 februari Dit is beduidend lager dan gemiddeld aan de VU (9%). Om uitgebreidere gegevens te verzamelen is begin 2011 een vragenlijst uitgestuurd naar álle deelnemende scholieren, ook degenen die zich niet bij de VU hebben ingeschreven. Uit de resultaten bleek dat de grote meerderheid (81%, N=16) van de respondenten aan een universitaire opleiding is begonnen. Van de 13 respondenten die een wo-opleiding zijn gestart, is er 1 student (8%) inmiddels gestopt met als reden verkeerde studiekeuze en niet (voldoende) gemotiveerd. Er is voor deze groep geen controlegroep. Aantal studiepunten De groep van 11 VU-studenten heeft tot 15 februari 2011 gemiddeld 24,2 EC gehaald. Het maximum behaalde aantal studiepunten was 36 EC en het minimum was 18 EC. De 11 studenten zijn ad random met 11 andere studenten vergeleken van dezelfde studie met hetzelfde gemiddelde vwoeindexamencijfer. Gekozen is voor studenten van dezelfde studie vanwege de inhoudelijke vergelijkbaarheid en gezien het feit dat het per studie kan verschillen in hoeverre de studiepuntenregistratie is bijgewerkt. Voor hetzelfde eindexamencijfer is gekozen omdat dit een voorspeller is van studiesucces. De controlegroep had gemiddeld 23,8 EC gehaald (minimum: 12 EC; maximum 36 EC). Dit gemiddelde ligt iets lager dan dat van de studenten die een studiekeuzegesprek hebben gevoerd. Het verschil is echter klein en de aantallen zijn ook klein. Het verschil is niet significant. Het was niet mogelijk om het gemiddeld aantal studiepunten van de 11 studenten te vergelijken met het gemiddeld aantal studiepunten van de hele groep studenten met een gelijke opleiding en een Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

8 vergelijkbaar VWO-gemiddelde omdat er sinds de invoering van studielink geen betrouwbaar vwogemiddelde kan worden bepaald op basis van de studentenadministratie 2. Het moment van inschrijving is niet betrokken bij de controlegroep omdat dit technisch niet mogelijk was. Van laatkiezers is bekend dat zij minder succesvol zijn in de studie. Onze pilotgroep betreft zulke laatkiezers, dat wil zeggen dat zij in april hun studiekeuze nog niet hadden gemaakt. De controlegroep is op dat punt helaas niet gecorrigeerd, waardoor vergelijking lastig is. Naar verwachting zou de controlegroep het met deze correctie iets slechter doen. Van de respondenten (N=16) uit de extra vragenlijst van januari 2011 zijn de 12 studenten die nog studeren tevreden met hun studiekeuze en opvallend positief over de opleiding. Zij geven aan de opleiding leuk en interessant te vinden en het niveau goed aan te kunnen, waarbij zij voldoende studiepunten halen. Het aantal behaalde studiepunten loopt uiteen van 10 tot 30 en het gemiddelde is 17,7. Hierbij moet worden opgemerkt dat de vragenlijst is ingevuld tussen half januari en de eerste week van februari Een enkele student geeft aan dat nog niet alle studiepunten bekend zijn. Er is geen controlegroep op dit punt. Het ligt lager dan het gemiddelde van de 11 VU-studenten en controlegroep, maar is daar om verschillende redenen 3 niet mee te vergelijken. Terugkijkend op de workshop in april 2010 zijn deze studenten redelijk positief over het nut van de workshop/training (gemiddelde score van 3,53 op een 5-punt schaal). Ze waarderen de gesprekken, maar hebben niet allen zonder meer de relevantie voor het maken van de eigen studiekeuze gezien. Zie voor verdere resultaten van deze vragenlijst paragraaf 2b. Fictief BSA-preadvies Met ingang van het studiejaar wordt VU-breed het Bindend Studieadvies (BSA) ingevoerd. In januari ontvangen studenten een pre-advies. De norm voor het BSA bij de VU ligt tussen de 36 en 42 EC. Faculteiten bepalen zelf hun norm binnen deze range. Voor de fictieve BSA-preadviezen in deze pilot is uitgegaan van de maximale norm van 42 EC. Op 1 februari is het academisch jaar precies halverwege. We hebben gekeken naar het aantal studenten dat op dat moment minder dan 21 EC heeft gehaald. Hierbij maken we de kanttekening dat dit echt fictief is (er is geen daadwerkelijk preadvies uitgegeven) en studenten dus niet naar de norm hebben gestudeerd. Ook hebben we niet de garantie dat de studentenadministratie actueel is bijgewerkt. Omdat we de 11 deelnemers vergelijken met 11 studenten van dezelfde opleidingen (met zelfde gemiddelde vwo-eindexamencijfer), is voor dat laatste in de vergelijking gecorrigeerd. Uit de vergelijking blijkt dat zowel in de controlegroep als de pilotgroep 3 studenten (peildatum 15 februari 2011) onder de BSA-preadviesnorm van 21 EC zitten. Deze 3 studenten uit de pilotgroep hebben respectievelijk 2x18 en 1x 20 EC gehaald; de 3 studenten uit de controlegroep hebben respectievelijk 12, 15 en 18 EC gehaald. Er is dus geen verschil in fictieve BSA-preadviezen, maar het aantal EC uit de controlegroep is iets lager dan uit de pilotgroep. 2 Sinds de invoering van inschrijvingen via Studielink wordt de vooropleiding plus vakken centraal door het DUO of decentraal aan de instelling geverifieerd. In bijna alle gevallen wordt het vwo-diploma (en alleen de vakken met cijfers die de student in studielink zelf heeft ingevoerd) door het DUO geverifieerd. Komt het vak en cijfer niet overeen met studielink dan vindt er geen verificatie voor het vak plaats. Omdat de vakken niet of niet volledig zijn gevuld kwamen we per opleiding slechts één soms twee studenten tegen waar het vwo-diploma plus vakken volledig waren geverifieerd en het gemiddelde gelijk was aan de 11 kandidaten van de studiekeuzegesprekken. 3 Andere opleidingen, andere universiteiten, op andere momenten tentamendata en uitkomsten van studiepunten bekend, subjectieve gegevens, gevraagd is wat zij ongeveer hebben gehaald (oordeel van student en niet volgens het administratiesysteem). Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

9 2b Oordeel van deelnemer over nut Direct na afloop (april/mei 2010) Alle leerlingen hebben na afloop een vragenlijst ingevuld over het nut van de workshop (zie bijlage 5). Een overzicht van de resultaten is opgenomen in bijlage 6. Uit de evaluaties komt naar voren dat leerlingen erg positief zijn over zowel de workshop als de training: Erg goed als je totaal nog geen idee hebt en Leuk en goed dat deze mogelijkheid er is!. Voor de workshop (1,5 uur) geven de leerlingen gemiddeld een 7,5 en de training (2 3 uur) krijgt een 8,0 als gemiddeld rapportcijfer. Een ruime meerderheid van de stellingen scoort gemiddeld een 4 of hoger op een vijfpuntschaal. Eén van de belangrijkste vragen in de enquête is de vraag: Ik kan nu beter onderbouwd mijn studiekeuze maken. Het is tenslotte logisch te veronderstellen dat een beter onderbouwde keuze uiteindelijk leidt tot een keuze die passender is en minder reden geeft tot switchen. Voor de workshops scoort dit onderdeel gemiddeld een 3.77, voor de training zelfs een 4.15 op een vijf-puntsschaal. Dit verschil is overigens te verklaren doordat de training meer onderdelen op het gebied van zelfkennis bevat. De workshop en de training gaven geen pasklare antwoorden. Scholieren moesten naar aanleiding van de resultaten zelf aan de slag, bv om informatie over opleidingen te achterhalen. Ze konden dit doen op basis van een actieplan dat tijdens de gesprekken zelf door ze werd gemaakt. Het gevoel dat het nog niet af is spreekt hier en daar uit de resultaten van de vragenlijst. Dat is in ieder geval het geval bij de laatste vraag: Ik heb besloten welke opleiding ik ga doen. Dat was zeker ook niet de opzet van de gesprekken, maar we hebben deze vraag toegevoegd uit belangstelling. We zijn niet verbaasd dat de scores hierop laag zijn. De schooldecanen zijn positief over het verloop van de gesprekken. Ze hebben van scholieren gehoord dat de gesprekken hebben geholpen, maar dat veel scholieren het nog steeds erg moeilijk vinden om een keuze te maken. Over de inhoud en opzet van de workshop en training zijn de decanen enthousiast. Met name over de afsluitende presentatie die de leerlingen tijdens de cursus moesten houden zijn zij zeer te spreken. Eén decaan vond het mooi om te zien hoe makkelijk de leerlingen over hun kwaliteiten en talenten konden praten. De decanen vonden het een verrijking dat voor de gesprekken de leerling zelf als uitgangspunt werd genomen in plaats van de gekozen opleiding. De organisatie van de gesprekken vonden de decanen over het algemeen goed verlopen, ze werden goed en op tijd geïnformeerd. Een minpunt was dat de contacten met de leerlingen vooral via de decaan verliepen. Ze hadden liever gezien dat er rechtstreeks met de leerlingen werd gecommuniceerd. De decanen hadden zelf weinig persoonlijk contact met de leerlingen en de leerlingen werden vooral geïnformeerd per mail of via een mentor. Een suggestie ter verbetering is om naast een mail aan de decanen ook een mail op te stellen die direct naar de leerlingen kan worden doorgestuurd. En een mogelijkheid om meer draagvlak voor de gesprekken te creëren is om te adverteren in bijvoorbeeld de schoolkrant en een filmpje voor leerlingen te maken over wat de VU is en doet. Een filmpje zou leerlingen meer aanspreken. Wat betreft het tijdstip, zouden de studiekeuzegesprekken eerder in het jaar moeten plaatsvinden. Een suggestie van de decanen is om eerste ronde van gesprekken in januari/februari te organiseren en een tweede ronde van gesprekken te houden in april/juni voor de twijfelende scholieren. Dit was echter moeilijk te realiseren, gezien de tijdsplanning van het project (gestart in maart). Voor veel leerlingen kwamen de gesprekken te laat, voor enkele leerlingen te vroeg, aangezien zij pas na het eindexamen een definitieve studiekeuze maken. Een nadeel van het houden van gesprekken kort voor de eindexamens is dat leerlingen minder aandachtig met hun studiekeuze bezig zijn. Zowel de decanen als leerlingen geven aan dat zij graag zien dat dergelijke projecten op het gebied van studiekeuze door blijven gaan. De hoop is dat de VU de aansluitingsactiviteiten zal voorzetten en dat samenwerking op dit terrein kan worden uitgebouwd. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

10 In januari 2011 De workshop/training Studiekeuzegesprekken die in april 2010 aan de VU gegeven is, is via een vragenlijst geëvalueerd in januari In totaal 57 leerlingen van wie een thuisadres (52) of e- mailadres bekend was (5), zijn ofwel per post ofwel per mail benaderd om een vragenlijst in te vullen (zie voor de gehele vragenlijst bijlage 8). Per post is de vragenlijst op papier verstuurd, waarbij zij konden kiezen of zij de vragenlijst danwel op papier of via een link naar een website invulden. In de vragenlijst zijn vragen gesteld over de waardering van de workshop/training die zij gevolgd hebben, over hun studiekeuze in het algemeen en hun tevredenheid met de huidige opleiding in het bijzonder, en over hun studievoortgang (aantal studiepunten). Uitkomsten Er zijn 7 vragenlijsten op papier ingevuld en teruggestuurd, 9 via een link naar een website. Het responspercentage is 28% (16 van de 57), wat niet ongebruikelijk is voor dit type vragenlijstafname. Zo was bij exitonderzoek, waarbij studenten op een vergelijkbare manier worden benaderd, het responspercentage 20% (W. van Os, sept. 2007). Achtergrond respondenten Van de 16 respondenten zijn er 15 vrouw. Relatief veel studenten komen van Het Baken Park Lyceum (63%). 63% heeft in april de uitgebreide training gevolgd (2 x 3 uur) en de anderen de korte workshop (1,5 uur). De weergave van de uitkomsten op de vragen is te vinden in bijlage 9 waarin een tabel (met de scores van de vragen op een vijfpuntsschaal) en een overzicht van staafdiagrammen per vraag is gegeven. Hieronder volgt de beschrijving van de uitkomsten. 81% van de respondenten is in september 2010 gestart met studeren, allemaal aan een universitaire instelling. De andere 3 studenten zijn van plan in september 2011 te gaan beginnen en zijn nu ofwel aan het werk, ofwel een semester in het buitenland aan het studeren, ofwel een deficiëntie aan het wegwerken om vervolgens te kunnen instromen in de gewenste studie. Waardering studiekeuzegesprekken Het totaaloordeel over het nut van de workshop/training is redelijk positief (3.53 op een vijfpuntsschaal; zie voor de uitkomsten op de vragen met een vijfpuntsschaal tabel 1 in bijlage 9). Aan de lage kant scoort de vraag of de workshop/training hen geholpen heeft bij het maken van een keuze (3.27). Men is redelijk positief over de aansluiting van de workshop/training bij wat zij wilden weten (3.44). De meerderheid van de respondenten geeft aan dat de workshop/training niet geholpen heeft bij het verduidelijken van de keuzes m.b.t. welke stad welke onderwijsinstelling of welke faculteit (respectievelijk 81,3%, 75% en 68,8%). Dit was echter ook niet primair het onderwerp van de training of workshop. De meerderheid geeft aan dat de workshop/training (enigszins) geholpen heeft m.b.t. de keuze tussen hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs, en (in wat mindere mate) m.b.t. de keuze voor welke opleiding (respectievelijk 75% en 63,5%). De antwoorden lopen uiteen en uit het toegevoegd commentaar blijkt ook dat sommigen na deze workshop/training in staat waren een duidelijke keuze te maken, en anderen wel positief waren over de bijeenkomst, maar daarna niet zozeer beter in staat waren tot het maken van een keuze. Door enkele respondenten wordt aangegeven dat deze begeleiding standaard zou moeten zijn voor alle eindexamenleerlingen. Huidige studie en tevredenheid studiekeuze Opleiding van de respondenten: Universiteit aantal Opleiding Vrije Universiteit 6 Taalwetenschappen & Engelse Taal en Cultuur, Aarde & Economie, Communicatie- Informatiewetenschappen, Biomedische wetenschappen (tweede keuze na uitloting Geneeskunde), Criminologie 2x Universiteit van Amsterdam 2 Communicatiewetenschap, Pedagogische wetenschappen Universiteit van Utrecht 2 Geneeskunde, Taal- en Cultuurstudies Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

11 Rijksuniversiteit Groningen 1 Econometrics and Operations Research Technische Universiteit Delft 1 Civiele Techniek Universiteit Gent (Belgiё) 1 Diergeneeskunde Totaal 13 Wat betreft de motivatie voor de keuze van de instelling worden uiteenlopende antwoorden gegeven waarbij voornamelijk de locatie (dichtbij), de sfeer en de stad worden genoemd. Ook wordt de inhoud of de opbouw van de opleiding als motivatie gegeven. De motivatie voor de opleiding loopt eveneens uiteen. Relatief vaak wordt de veelzijdigheid of breedte van vakken genoemd als motivatie. Verder de uitdaging, de invalshoek van de opleiding of de interessante voorlichting. Sommige antwoorden zijn niet erg specifiek als: sprak me aan of leek me interessant of wilde ik altijd al. Studievoortgang Van de 13 studenten is 1 student inmiddels gestopt met als reden verkeerde studiekeuze en niet (voldoende) gemotiveerd. De 12 studenten die studeren zijn opvallend positief over de opleiding. De meerderheid van de studenten (75%) geeft een rapportcijfer van 8 of hoger. Slechts 1 student is niet tevreden met de (tweede keuze-)opleiding en geeft een 4. Deze student geeft aan iets heel anders te willen gaan studeren. Zeer hoog scoort de stelling dat de opleiding over het algemeen interessant is (4.58 op een vijfpuntsschaal; zie bijlage 9, tabel 1, vraag 26), en de studenten geven aan over het algemeen (zeer) tevreden te zijn over hun studiekeuze (4.25). Ze zijn zeer tevreden over het niveau van de opleiding (4.00, met een vrij grote spreiding van meningen). Verder geven zij aan dat de opleiding overeenkomt met wat zij ervan verwacht hadden (3.83) en vonden zij de voorlichting van de instelling over de opleiding adequaat (3.75). Zij geven aan dat de opleiding redelijk overeenkomt met wat zij hierover hadden gehoord in de workshop/training (3.60). Gezien de tevredenheid met de huidige studiekeuze is het ook niet verwonderlijk dat de grote meerderheid aangeeft ook volgend jaar de opleiding voort te zetten (83%). Als motivatie voor het voorzetten van de huidige opleiding wordt vooral genoemd dat het interessant en leuk is en daarnaast geven enkele respondenten aan dat het niveau goed te doen is. Het aantal behaalde studiepunten loopt uiteen van 10 tot 30 en het gemiddelde is 17,7. Hierbij moet worden opgemerkt dat de vragenlijst is ingevuld tussen half januari en de eerste week van februari Een enkele student geeft aan dat nog niet alle studiepunten bekend zijn. Bij de helft van de respondenten is sprake van een Bindend Studie Advies, 42% geeft aan niet te weten of er een Bindend Studie Advies is, en eén student geeft aan dat hier geen sprake van is. Conclusies Terugkijkend op de workshop/training in april 2010 zijn deze studenten redelijk positief over het nut van deze workshop/training. Echter de respondenten zijn het er niet over eens of deze workshop/training nu werkelijk heeft bijgedragen aan het maken van hun concrete studiekeuze. Algemeen kan gesteld worden dat zij de gesprekken waardeerden maar dat niet iedereen zonder meer de relevantie heeft gezien voor het maken van de eigen studiekeuze. Uit het toegevoegd commentaar blijkt dat enkele respondenten verwacht hadden meer concrete informatie te krijgen over veel verschillende opleidingen. De keuze voor een opleiding blijkt voor de studenten niet altijd expliciet te maken, maar aspecten als de opbouw van de opleiding (breed, veelzijdig), de mate van uitdaging en de sfeer bij de voorlichting worden ook genoemd. De keuze voor de instelling lijkt bepaald te worden door de locatie (dichtbij), de sfeer en de stad, en, in mindere mate, door de inhoud of opbouw van de opleiding aan die instelling. Verder kan gesteld worden dat de grote meerderheid van de respondenten aan een universitaire opleiding is begonnen en het daar goed doet, dat wil zeggen, zij zijn tevreden met hun studiekeuze, zij vinden het leuk en interessant en geven aan het niveau goed aan te kunnen, waarbij zij voldoende studiepunten lijken te halen. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

12 Aanbevelingen Uit de waardering van de workshop/ training Studiekeuzegesprekken en het toegevoegd commentaar van deze studenten blijkt dat de studenten vrij uiteenlopende behoeften hebben bij de studiekeuzegesprekken. Met andere woorden, zij verschillen in wat zij bij een workshop/training komen halen. Het verdient aanbeveling om deze individuele vragen, behoeften, (voor zover mogelijk) mee te nemen in de studiekeuzebegeleiding. Hoewel financieel en organisatorisch vaak moeilijk realiseerbaar, lijkt ook bij de begeleiding van studiekeuze maatwerk het meest op te leveren. Daarbij verdient de verwachting van de leerlingen t.a.v. de begeleiding van studiekeuze aandacht. Uit het toegevoegd commentaar blijkt dat veel leerlingen verwacht hadden meer specifieke informatie te krijgen over diverse studies. Deze (wellicht niet geheel juiste) verwachting heeft uiteraard ook invloed op de uiteindelijke waardering van de workshop/training. De resultaten komen overeen met de uitkomsten van de evaluatie die vlak na het volgen van de workshop uitgevoerd is (april/mei 2010). Daarin scoorde de tevredenheid met betrekking tot de aansluiting van de workshop/training bij hun verwachtingen ook aan de lage kant (gemiddeld 3.37, n= 27). Wellicht hiermee samenhangend zijn de respondenten van de huidige vragenlijst het er niet over eens of deze workshop/training nu werkelijk heeft bijgedragen aan het maken van een concrete studiekeuze. Ook deze uitkomst komt overeen met de eerdere uitkomsten van de evaluatie van de workshop (april/mei 2010): de score op de stelling ik heb besloten welke opleiding ik ga doen scoort relatief laag. Tot slot waren deze studenten over het algemeen positief over de sfeer van de workshop/training, en het verdient daarom aanbeveling dit vast te houden. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

13 2c Oordeel van gespreksvoerders over nut De studieloopbaanadviseurs die de workshop (1,5 uur) en training (2x3 uur) hebben gegeven ervaren dat er tijdens de trainingen en workshops door de leerlingen over het algemeen hard en aandachtig wordt gewerkt. Opvallend is dat de behoeftes van de leerlingen per groep zeer divers zijn. In een aantal groepen sluit het draaiboek daardoor niet bij alle leerlingen aan. Dit wordt opgelost door de leerlingen meer persoonlijke aandacht te geven, bijvoorbeeld door individuele gesprekken te voeren. In een aantal gevallen is besloten de groep in tweeën te splitsen, bv in een groep waarin veel scholieren zitten die een alternatief zoeken voor een lotingsstudie. Dit blijkt goed te werken. Scholieren die met deze problematiek zitten vallen een beetje buiten de opzet van de workshop en training, omdat ze al zo n helder beeld hebben van hun voorkeur. In het ideale geval zou hiervoor een aparte workshop moeten worden gemaakt. Een belangrijk onderdeel van de studiekeuzegesprekken bestaat uit zelfonderzoek. Dit blijkt voor sommige leerlingen een moeilijk onderdeel, aangezien zij nog niet gewend zijn om naar hun persoonskenmerken en kwaliteiten te kijken. De mate waarin leerlingen hier moeite mee hebben lijkt samen te hangen met de mate waarin ze op het VWO LOB-vakken (Loopbaanoriëntatie en -Begeleiding) hebben gekregen. Uiteindelijk blijken de leerlingen de opdrachten wel nuttig te vinden. Het zelfonderzoek blijkt ze te helpen om zelfstandig verder te gaan met het maken van hun studiekeuze. Door inzicht in hun persoonlijk profiel (wie ben je, wat wil je, wat kun je) is het makkelijker om te zien welke studies bij hen passen. Dit helpt de leerlingen met name om studies weg te strepen die ze eerst nog overwogen. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

14 3. Procesevaluatie 3a Reflectie terug Reflectie terug Gerealiseerd ontwerp - In grote lijnen is het gegaan zoals gepland. - Niet gerealiseerd is de inhoudelijke afstemming vooraf met de schooldecanen vanwege te weinig tijd (studiekeuzegesprekken al in april, terwijl project in maart startte) - Er is in overleg met de decanen besloten om alle leerlingen uit te nodigen om deel te nemen aan de gesprekken. Er is niet zoals in het ontwerp aangegeven, geselecteerd op lage cijfers. - Ten opzichte van het ontwerp hebben uiteindelijk minder scholieren dan voorzien meegedaan aan de gesprekken (76 ipv 150). Dit komt ons inziens vooral door de planning in het jaar (april) en late aankondiging (maart) van het project bij scholen. - Aanvullend op het startdocument is begin juni is een poging gedaan extra scholen te benaderen voor een 2 e ronde studiekeuzegesprekken. Dit heeft geen resultaten opgeleverd, door te weinig aanmeldingen. - Extra gerealiseerd is een aanvullend uitgebreider onderzoek onder alle deelnemers aan de studiekeuzegesprekken (ook hen die zich niet hebben ingeschreven bij de VU) om beter zicht te krijgen op het nut van de studiekeuzegesprekken. Uitvoeringsproblemen - Alle gesprekken zijn in de laatste twee weken van april gevoerd. In de praktijk bleek dit tijdstip een belemmering te zijn, omdat het te dicht op de examens zat. Schooldecanen hadden moeite om hun leerlingen te bereiken, scholieren waren door de examens minder aandachtig met hun studiekeuze bezig. Enkele scholen stelden vast dat er geen laatkiezers onder de leerlingen waren, omdat verreweg de meeste leerlingen al een definitieve studiekeuze hadden gemaakt. Een en ander heeft er toe geleid dat ongeveer de helft van het aantal verwachte scholieren heeft deelgenomen aan de gesprekken (76 om 150). - Minder deelnemers dan verwacht hebben zich ingeschreven voor een opleiding aan de VU (14%). We waren er van uitgegaan dat ongeveer 25% van de deelnemende leerlingen zich zou inschrijven omdat het leerlingen van de zogeheten hofleveranciers van de VU betroffen. - Het bleek technisch lastig het moment van inschrijving bij de controlegroep te betrekken. Van laatkiezers is bekend dat zij minder succesvol zijn in de studie. De scholieren in onze pilotgroep hadden in april hun studiekeuze nog niet gemaakt. Het was helaas niet mogelijk de controlegroep ook samen te stellen op het moment van inschrijven voor een opleiding. - Voor het verzenden van de aanvullende (extra) vragenlijst aan alle deelnemers, hebben we niet alle correspondentiegegevens (adressen) van de deelnemers kunnen achterhalen. Deze zijn niet gevraagd tijdens de uitvoering van de workshop of training en moesten daarom via de schooldecanen achterhaald worden. Niet alle decanen hebben hier respons aan gegeven. Uiteindelijk is de aanvullende vragenlijst naar 52 van de 76 deelnemers gestuurd. Uitvoeringssuccessen - De opzet en inhoud van de workshop en de training was een succes. Uit de leerlingevaluaties die direct na afloop zijn ingevuld komt naar voren dat de leerlingen erg positief zijn over zowel de workshop als de training. De workshop geven de leerlingen gemiddeld een 7,5 en de Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

15 training krijgt een 8,0 als gemiddeld rapportcijfer. Ook de schooldecanen zijn enthousiast over de opzet, de inhoud en de organisatie van de workshop en de training. De decanen vonden het een verrijking dat voor de gesprekken de leerling zelf als uitgangspunt werd genomen en niet de opleiding. Uit de extra vragenlijst van januari 2011 die onder alle deelnemers is verspreid, kwam naar voren dat de studenten over het algemeen positief waren over de sfeer van de workshop/training. Het verdient daarom aanbeveling dit vast te houden. - Uit de aanvullende vragenlijst (januari 2011) blijkt dat de deelnemers achteraf tevreden zijn over hun studiekeuze. Ze zijn enthousiast over de opleiding die ze nu volgen en halen voldoende studiepunten. De grote meerderheid geeft aan ook volgend jaar de opleiding voort te zetten (83%). Als motivatie voor het voorzetten van de huidige opleiding wordt vooral genoemd dat het interessant en leuk is en daarnaast geven enkele respondenten aan dat het niveau goed te doen is. Risicoprofielen Niet mee gewerkt in deze pilot. Bijeffecten - Intensieve samenwerking tussen verschillende diensten binnen de VU op het gebied van studiekeuze en studiekeuzegesprekken. - Meer aandacht voor studiekeuzegesprekken binnen de instelling. 3b Reflectie vooruit Reflectie vooruit Lessons learned - Het tijdstip van communicatie met scholen en schooldecanen over de studiekeuzegesprekken moet worden vervroegd voor succesvolle deelname, afstemmen van verwachtingen bij schooldecanen en leerlingen en een goede verankering en inbedding in het LOB-traject van de school. - Voor een goede afstemming van de verwachting van de deelnemers (scholieren) is het nodig om het contact niet uitsluitend via de schooldecanen te laten verlopen. - April is over het algemeen te laat voor het succesvol houden van dergelijke workshops en trainingen. - Een goed arrangement blijft maatwerk: het blijkt dat scholieren vrij uiteenlopende behoeften hebben bij de studiekeuzegesprekken. Individuele vragen moeten zoveel als mogelijk worden meegenomen. Een speciaal arrangement voor scholieren die een alternatief zoeken voor een lotingsstudie is het overwegen waard. - Een kleiner deel dan uiteindelijk verwacht nam deel aan de studiekeuzegesprekken. We hebben hiervan geleerd dat we niet uit kunnen gaan van gemiddelde marktaandeelgegevens bij de planning van gesprekken. Verbeteringen - Goede verankering van dit arrangement in het LOB-traject van de school is wenselijk, vroegtijdige afstemming daarover met decanen. - Wat betreft het tijdstip (nu in april gehouden), zouden de studiekeuzegesprekken eerder in het jaar moeten plaatsvinden. Een suggestie van de decanen is om eerste ronde van gesprekken in januari/februari te organiseren en een tweede ronde van gesprekken te houden in april/juni voor de twijfelende scholieren. - Omdat we bij aanvang de extra vragenlijst (voor alle deelnemers, niet alleen de VU-inschrijvingen) niet hadden gepland, hebben we de deelnemers niet zelf om hun correspondentie gegevens gevraagd. Deze moesten we derhalve navragen via de schooldecanen. Enkele Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

16 decanen hebben niet gereageerd. Voor een volgende keer is het aan te raden de deelnemers zelf om hun ( )adresgegevens te vragen tijdens of vlak na de studiekeuzegesprekken. - Decanen hadden liever gezien dat er rechtstreeks met de leerlingen werd gecommuniceerd. De decanen hadden zelf weinig persoonlijk contact met de leerlingen en de leerlingen werden vooral geïnformeerd per mail of via een mentor. Rechtstreekse communicatie met leerlingen lijkt ons niet wenselijk. We verwachten dat dat veel arbeidsintensiever is en de respons niet ten goede zal komen. Een suggestie ter verbetering is om naast een mail aan de decanen ook een mail op te stellen die direct naar de leerlingen kan worden doorgestuurd. En een mogelijkheid om meer draagvlak voor de gesprekken te creëren is om te adverteren in bijvoorbeeld de schoolkrant en een filmpje voor leerlingen te maken over wat de VU is en doet. Een filmpje zou leerlingen meer aanspreken. Do s - Deze pilot is gericht op scholieren die nog niet voor een instelling hebben gekozen. Uiteindelijk heeft een klein deel van de deelnemers gekozen voor een opleiding aan de VU (11 van de 76). Zoek vooraf goed uit of de inspanning van de studiekeuzegesprekken (workshop of training) voldoende oplevert voor de eigen instelling. - Als je gesprekken houdt met scholieren en hen via de scholen benadert, houdt dan rekening met de planning van het VO en ga niet vlak voor de eindexamens zitten. - Als je studiekeuzegesprekken voert met scholieren die nog niet gekozen hebben, betrek dan het VO (schooldecanen) bij proces en inhoud. - Biedt ruimte aan individuele vragen en behoeften (voor zover mogelijk) in de studiekeuzebegeleiding. Hoewel financieel en organisatorisch vaak moeilijk realiseerbaar, lijkt ook bij de begeleiding van studiekeuze maatwerk het meest op te leveren. Don ts - Laat de werving voor de gesprekken niet over aan de scholen/schooldecanen. Benader de leerlingen directer via de decaan en/of mentor bijvoorbeeld via een standaard- die de decanen/mentoren kunnen aanpassen en doorsturen naar de scholieren. - Ga niet uit van gemiddelde marktaandeelgegevens van scholen voor deelname aan de gesprekken, deze bleken in onze pilot geen goede voorspeller voor aantal deelnemers. Nog verder Schaalbaarheid - De groep deelnemers en inschrijvers bij de VU is te klein om effecten te kunnen meten. Een besluit over voortgang op basis van de effecten kan daarom niet genomen worden. De VU gaat na of de beperkte capaciteit van haar studieloopbaanadviseurs hier het beste op kan worden ingezet of dat het meer in de lijn van de opleidingen ligt om studiekeuzegesprekken voor de poort te gaan organiseren. - Door deze pilot is de aandacht voor studiekeuzegesprekken binnen de VU vergroot. Met de opgedane ervaring kunnen facultaire initiatieven ondersteund worden. - De VU is tevreden met de opgedane ervaring, het ontwikkelde instrumentarium en de resultaten. Zij is echter ook van mening dat zij haar schaarse middelen liever inzet voor VU-inschrijvingen zodat zij zelf meer profiteert van het rendement van de studiekeuzegesprekken. - Het bestaande arrangement van deze pilot is gedurende de looptijd van het project op een aangepaste manier onderdeel gemaakt van de staande organisatie. De training (2 x 3 uur) uit de pilot (het hele traject van zelfkennis: wie ben je, wat wil je, wat kun je, tot aan Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

17 het vinden van opleidingsinformatie en het koppelen van opleidingen aan wat er bij jou past ), staat op de website van de VU stapsgewijs uitgelegd in modules. Dit is te vinden op - Daarnaast biedt de VU op basis van de pilot sinds de zomer van 2010 een vergelijkbare training aan die is opgezet zoals de pilottraining: 1. verwerven van zelfkennis voor de lunch en 2. opleidinginformatie en koppelen van opleidingen aan zelfkennis na de lunch. De training heeft dezelfde doelen als de pilottraining en de informatie op de website, maar heeft andere werkvormen en opdrachten (om dubbeling met de website te voorkomen). Aan de training kunnen maximaal 12 en minimaal 6 leerlingen deelnemen. De training wordt op verzoek gegeven op de vo-scholen en voor de training wordt een bijdrage per leerling gevraagd. Overdraagbaarheid - De opzet en de inhoud van de gesprekken is zonder meer overdraagbaar naar andere instellingen omdat de inhoud niet VU specifiek is, maar gericht op scholieren die nog geen opleiding of instelling hebben gekozen. Het betreft een goed scenario. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

18 Bijlage 1: Kostenoverzicht (Let op: dit overzicht is bedoeld voor andere hoger onderwijsinstellingen en vormt niet de financiële verantwoording aan SURF!) Kostensoort Toelichting Uren Eenmalige kosten Uren Ontwikkelen aanpak en materialen Eenmalige kosten voor de ontwikkeling van SKG Aantal uren dat is besteed voor het maken van vragenlijsten, draaiboeken, protocollen etc. 58 Aanschaf van ICT en tools Kosten van aanschaf van software, assessments etc. 0 Vaste kosten Jaarlijkse kosten die niet afhankelijk zijn van het aantal gesprekken of kandidaten Uren Organisatie Uren voor projectmanagement, overleg, administratieve ondersteuning, management rapportages etc. (ook het onderzoek is hierbij meegerekend) 307 Out-ofpocket Out-ofpocket Kantoorkosten e.d. Huur van ruimtes, apparatuur e.d. pm Variabele kosten Kosten die wel afhankelijk zijn van het aantal gesprekken of kandidaten Totaal aantal uren Uren per kandidaat 4 Totale per kandidaat Uren Trainen gespreksvoerders Aantal uren dat besteed is voor het trainen van docenten,slbers, studenten, alumni en andere gespreksvoerders 5 0,07 Voorbereiding per gesprek/kandidaat Tijd voor inplannen, opbellen, invoeren gegevens, voorbereiden 74 0,97 Gesprek zelf Tijd voor gesprek 91 1,2 Afronding Tijd voor invoeren gegevens en nabereiding 28 0,37 Totaal Totale tijd besteed aan gesprekken 198 2,6 Out-ofpocket Licentiekosten en catering Kosten per kandidaat voor licenties/ catering etc bij groepsgesprekken dus delen door het # deelnemers Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

19 Bijlage 2: Evaluatievragenlijst direct na workshop en training Evaluatieformulier Workshop Studiekeuze 6 VWO Naam van de workshop: Studiekeuze 6 VWO School: Datum: Codering -/- zeer oneens/slecht - tamelijk oneens/slecht +/- neutraal + tamelijk eens/goed +/+ zeer eens/goed -/- - +/- + +/+ 1. De tijdsduur van de workshop vind ik goed. () () () () () 2. Er zit een logische opbouw in de workshop. () () () () () 3. De opdrachten en oefeningen zijn nuttig en zinvol. () () () () () 4. Het is me duidelijker geworden hoe ik opleidingen aan mijn eigen wensen kan koppelen. () () () () () 5. Ik weet het verschil tussen een WO en HBO-opleiding. () () () () () 6. Het schriftelijk materiaal vind ik van goede kwaliteit. () () () () () 7. De docent legde de theorie en opdrachten goed uit. () () () () () 8. De kwaliteit van de docent is goed. () () () () () 9. De invulling van de workshop sloot goed aan bij mijn verwachtingen. () () () () () 10. Ik ben door de workshop een stap verder gekomen. () () () () () 11. Ik weet nu beter welke opleidingen bij mij passen. () () () () () 12. Ik kan nu zelf verder met het maken van een keuze. () () () () () 13. Ik kan nu beter onderbouwd mijn studiekeuze maken. () () () () () 14. Ik heb besloten welke opleiding ik ga doen. () () () () () Vul ook de achterkant in!!!!!! Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

20 Heb je suggesties voor verbetering van de workshop? Welk rapportcijfer geef je aan de workshop (1-10)? Overige opmerkingen: Hartelijk dank voor het invullen! Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

21 Evaluatieformulier Training Studiekeuze 6 VWO Naam van de training: Studiekeuze 6 VWO School: Datum: Codering -/- zeer oneens/slecht - tamelijk oneens/slecht +/- neutraal + tamelijk eens/goed +/+ zeer eens/goed -/- - +/- + +/+ 1. De tijdsduur van de training vind ik goed. () () () () () 2. Er zit een logische opbouw in de training. () () () () () 3. De opdrachten en oefeningen zijn nuttig en zinvol. () () () () () 4. Het onderdeel zelfonderzoek is voldoende aan de orde geweest. () () () () () 5. Aan de opleidingen is voldoende tijd besteed. () () () () () 6. Ik weet het verschil tussen een WO en HBO-opleiding. () () () () () 7. Het is me duidelijker geworden hoe ik opleidingen aan mijn eigen wensen kan koppelen. () () () () () 8. De afwisseling van de opdrachten vind ik goed. () () () () () 9. Het schriftelijk materiaal vind ik van goede kwaliteit. () () () () () 10. De docent legde de theorie en opdrachten goed uit. () () () () () 11. De kwaliteit van de docent is goed. () () () () () 12. De invulling van de training sloot goed aan bij mijn verwachtingen. () () () () () 13. Ik ben door de training een stap verder gekomen. () () () () () 14. Ik weet nu beter welke opleidingen bij mij passen. () () () () () 15. Ik kan nu zelf verder met het maken van een keuze. () () () () () 16. Ik kan nu beter onderbouwd mijn studiekeuze maken. () () () () () 17. Ik heb besloten welke opleiding ik ga doen. () () () () () Vul ook de achterkant in!!!!!! Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

22 Heb je suggesties voor verbetering van de training? Welk totaalcijfer geef je aan de training (1-10)? Overige opmerkingen: Hartelijk dank voor het invullen! Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

23 Bijlage 3: Uitkomsten leerlingevaluaties direct na afloop Training 2 3 uur Gemiddelde scores en standaardafwijkingen per onderdeel N = 47 Totaal OVC Het Baken Jan van Egmond/J an Arentz Werenfrid us Mendelcoll ege Erfgooiers - St.Michael PCC Lyceum GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD 1. De tijdsduur van de training vind ik goed Er zit een logische opbouw in de training De opdrachten en oefeningen zijn nuttig en zinvol Het onderdeel zelfonderzoek is voldoende aan de orde geweest Aan de opleidingen is voldoende tijd besteed Ik weet het verschil tussen een WO en HBO-opleiding Het is me duidelijker geworden hoe ik opleidingen aan mijn eigen wensen kan koppelen De afwisseling van de opdrachten vind ik goed Het schriftelijk materiaal vind ik van goede kwaliteit De docent legde de theorie en opdrachten goed uit De kwaliteit van de docent is goed De invulling van de training sloot goed aan bij mijn verwachtingen Ik ben door de training een stap verder gekomen Ik weet nu beter welke opleidingen bij mij passen Ik kan nu zelf verder met het maken van een keuze Ik kan nu beter onderbouwd mijn studiekeuze maken Ik heb besloten welke opleiding ik ga doen Gemiddeld cijfer gegeven voor de training Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

24 Workshop 1,5 uur Gemiddelde scores en standaardafwijkingen per onderdeel N= 27 GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD GEM STD Totaal Het Baken Jan van Egmond/Werenfridus Jan Arentz PCC Lyceum/Erfgooiers 1. De tijdsduur van de workshop vind ik goed Er zit een logische opbouw in de workshop De opdrachten en oefeningen zijn nuttig en zinvol Het is me duidelijker geworden hoe ik opleidingen aan mijn eigen wensen kan koppelen Ik weet het verschil tussen een WO en HBO-opleiding Het schriftelijk materiaal vind ik van goede kwaliteit De docent legde de theorie en opdrachten goed uit De kwaliteit van de docent is goed De invulling van de workshop sloot goed aan bij mijn verwachtingen Ik ben door de workshop een stap verder gekomen Ik weet nu beter welke opleidingen bij mij passen Ik kan nu zelf verder met het maken van een keuze Ik kan nu beter onderbouwd mijn studiekeuze maken Ik heb besloten welke opleiding ik ga doen Gemiddeld cijfer gegeven voor de workshop Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

25 Bijlage 4: Extra vragenlijst evaluatie studiekeuzegesprekken De vragen in deze vragenlijst hebben betrekking op de gevolgde training/workshop Studiekeuze in april Daarbij zijn we benieuwd hoe jouw studiekeuze is verlopen en of de workshop/training je uiteindelijk geholpen heeft. Alvast hartelijk dank voor het invullen! Algemene gegevens 1 Naam: 2 Middelbare school: Workshop/training Onderstaande stellingen hebben betrekking op de workshop/training over studiekeuze die je gevolgd hebt. zeer oneens beetje oneens neutraal beetje eens zeer eens n.v.t. 3 De workshop/training heeft mij meer informatie gegeven over verschillende opleidingen O O O O O O 4 De workshop/training sloot goed aan bij wat ik wilde weten O O O O O O 5 De workshop/training heeft mij geholpen bij het maken van een keuze O O O O O O 6 De workshop/training heeft mijn keuze met betrekking tot waar (in welke stad) te studeren verduidelijkt O ja O een beetje O nee 7 De workshop/training heeft mijn keuze tussen hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs verduidelijkt O ja O een beetje O nee 8 De workshop/training heeft mijn keuze m.b.t. welke onderwijsinstelling (welke universiteit/hogeschool) verduidelijkt O ja O een beetje O nee 9 De workshop/training heeft mijn keuze m.b.t. welke faculteit verduidelijkt O ja O een beetje O nee 10 De workshop/training heeft mijn keuze m.b.t. welke opleiding verduidelijkt O ja O een beetje O nee Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

26 11 Mijn totaaloordeel over het nut van de workshop/training voor het ondersteunen van studiekeuze is zeer slecht O tamelijk slecht O neutraal O tamelijk goed O zeer goed O n.v.t. O 12 Hieronder is ruimte voor commentaar of een nadere toelichting op jouw antwoorden Start studie 13 Studie gestart: O per 1 september 2010 O later dan 1 september 2010 (graag hieronder een toelichting en ga dan verder met vraag 15) O niet gestart (graag hieronder een toelichting en ga dan verder met vraag 38) 14 Indien niet gestart met een studie, of later dan 1 september 2010, graag hieronder een toelichting: 15 Welke opleiding ben je gestart? 16 Aan welke instelling? O Universiteit O HBO O Anders, namelijk: 17 Wat is de naam van de instelling? Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

27 18 Waarom heb je voor deze instelling gekozen? 19 Keuze van de opleiding: O eerste keus O tweede keus (bijvoorbeeld uitgeloot voor een andere studie) O anders, namelijk: 20 Waarom heb je voor deze opleiding gekozen? Voortgang studie 21 Volg je nog steeds de opleiding die je eerder bent begonnen? O ja O nee, geswitcht (ga door naar vraag 34) O nee, gestopt met studeren (ga door naar vraag 37) 22 Hoe bevalt de opleiding nu? (rapportcijfer 1 10) : zeer oneens beetje oneens neutraal beetje eens zeer eens n.v.t. 23 De opleiding komt overeen met wat ik ervan verwacht had O O O O O O 24 De voorlichting van de instelling over de opleiding was adequaat O O O O O O 25 De opleiding komt overeen met wat ik hierover gehoord heb in de workshop/training O O O O O O 26 De opleiding is over het algemeen interessant O O O O O O 27 Het niveau van de opleiding is over het algemeen goed O O O O O O O O O O O O Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

28 28 Ik ben over het algemeen tevreden met mijn studiekeuze 29 Hieronder is ruimte voor commentaar of een nadere toelichting op jouw antwoorden 30 Denk je dat je de opleiding volgend studiejaar ook wilt voortzetten? O ja O nee O weet ik niet 31 S.v.p. licht je antwoord op de vorige vraag hieronder toe 32 Hoeveel studiepunten heb je tot 1 januari ongeveer gehaald? 33 Is er bij jouw opleiding een Bindend Studie Advies? O ja O nee O weet ik niet (ga nu door naar de laatste pagina, vraag 40) Onderstaande vragen zijn alleen bedoeld voor diegenen die geswitcht zijn (vraag 34 t/m 36) of gestopt (vraag 37 t/m 39) 34 Wat is de reden dat je voor een andere opleiding hebt gekozen? O verkeerde studiekeuze O niet (voldoende) gemotiveerd O moeite met de wijze van onderwijs geven O de studie is te zwaar O moeite met overgang vanuit vooropleiding O onvoldoende studiebegeleiding O alsnog ingeloot voor andere studie O persoonlijke omstandigheden O functionele beperking/ handicap Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

29 O anders, namelijk: 35 Welke opleiding volg je nu? 36 Naam van de instelling: (ga nu door naar de laatste pagina, vraag 40) 37 Wat is de reden dat je bent gestopt? O verkeerde studiekeuze O niet (voldoende) gemotiveerd O moeite met de wijze van onderwijs geven O de studie is te zwaar O moeite met overgang vanuit vooropleiding O onvoldoende studiebegeleiding O alsnog ingeloot voor andere studie O persoonlijke omstandigheden O functionele beperking/ handicap O anders, namelijk: 38 Wil je per september 2011 (weer) gaan studeren? O ja O nee O weet ik niet 39 S.v.p. licht bovenstaand antwoord toe 40 Hieronder is ruimte voor overige opmerkingen/ toelichting op jouw antwoorden Hartelijk dank voor het invullen van deze vragenlijst! Je kunt de bijgevoegde retourenvelop gebruiken om de vragenlijst terug te sturen. Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

30 Bijlage 5: Resultaten extra vragenlijst evaluatie studiekeuzegesprekken Tabel 1: uitkomsten vragen op een vijfpuntsschaal Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

31 Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april

32 Proces- en resultaatevaluatie VU Studiekeuzegesprekken met scholieren april