Praktijkbeschrijving deel 1,2,3 Hogeschool Windesheim, School of Education OW

Transcriptie

1 Praktijkbeschrijving deel 1,2,3 Hogeschool Windesheim, School of Education OW Deel 1: Context beschrijving In dit hoofdstuk geven we inzicht in de context van de vier opleidingen van de School of Education waarbinnen de pilot Studiekeuzegesprekken plaatsvindt. Het gaat hier om alle (niet-beïnvloedbare) contextvariabelen. De context is van invloed geweest op de keuze van ons intakeprogramma, waarin het studiekeuzegesprek centraal staat. De context is mogelijk ook van invloed op het resultaat. Instelling Soort instelling Windesheim HBO Soort opleiding Pabo Lerarenopleiding Engels 1 Lerarenopleiding Geschiedenis Voltijd / deeltijd Voltijd Voltijd, afstandsleren Voltijd Voltijd Ingangseis HAVO/VWO/MBO-4 diploma HAVO/VWO/MBO-4 diploma HAVO/VWO/MBO- 4 diploma Theologie en Levensbeschouwing HAVO/VWO/MBO- 4 diploma Locatie Zwolle Zwolle Zwolle Zwolle en Utrecht Aanmeldingen Algemene kenmerken van de studenten binnen deze opleiding 72 mbo onderwijsassistenten 2008 De mbo populatie vormt een derde van de voltijd pabo populatie. Het grootste deel is vrouw (88%), 11% is man. Het aandeel allochtone studenten is klein Overwegend vrouwen (72%), 28% man, autochtoon, vaak in zelfstandig beroep, (1 ouder) gezin, nieuwe uitdaging zoekend, wil verbreden of verdiepen Schoolverlaters, Meer mannen (64%), dan vrouwen (35%), autochtoon Overwegend vrouwen (73% ), 27% man; geen allochtonen. vooropleiding Mbo onderwijs assistent Mbo / Havo Havo / Vwo 21+ / Havo / Vwo Gemiddelde startleeftijd 23 jaar 40 jaar 18 jaar 20 jaar Datum instroom September September September September Gemiddeld Propedeuserendement Gemiddeld percentage uitvallers Na een jaar: 2005: 44%/2006:41%/ Na twee jaar 2005:66%/2006:62% Voor Propedeuse: 05:26%/06:38%/07:41% Na Propedeuse: Na een jaar: 2005:11%/2006:7% Na twee jaar: 2005:12%/2006:11% Voor Propedeuse: 53%/52%/53% Na propedeuse: Na een jaar: 2005:30%/2006:33% Na twee jaar: 2005:62%/2006:46% Voor Propedeuse: 39%/45%/52% Na propedeuse: Voltijd: nieuwe variant, nog geen gegevens. Deeltijd, na een jaar: 19%/19%/ Deeltijd, na twee jaar: 61%/54%/ Voor propedeuse: 16%/30%/39% Na propedeuse:

2 Bijzonderheden 05:11%/06:7%/07:2% 27%/17%/2% 17%/18%/- 27%/16%/- De studenten die instromen vanuit het MBO hebben moeite met de academische integratie. Zij vinden de opleiding te zwaar. Het ontbreekt de Mbo-ers aan de juiste studiehouding en studievaardigheden Daarnaast is hun motivatie vaak laag; veelal extrinsiek. Verder is het beroepsbeeld soms niet helder. Studenten willen uiteindelijk toch geen leraar worden. De propedeuse wordt regelmatig gebruikt om door te stromen naar een WO-master. Daar is niet veel tegen in te brengen, maar deze studenten houden de eerste jaar stageplaatsen bezet, in feite van studenten die wel leraar willen worden. Een enkele keer speelt voor studenten de christelijke identiteit van de PABO een rol en het gegeven dat daardoor op christelijke basisscholen stage moet worden gelopen. De studenten afstandsleren vormen de grootste groep binnen VO. De uitval hier heeft diverse oorzaken: De combinatie tussen werk en thuis/ persoonlijke situatie is intensief; Er is sprake van een onduidelijk en onvolledig beroepsbeeld; Door het leren op afstand, ontbreekt de sociale integratie en dat draagt niet bij aan volhouden; Netwerkvaardigheden zijn niet aanwezig of kunnen niet worden ingezet; ontevredenheid over afstemming materialen op afstandsleren en over de organisatie en informatie van het onderwijs. Schoolverlaters hebben moeite met de academische integratie. Zij vinden de opleiding te zwaar. Het ontbreekt hen vaak aan de juiste studiehouding en studievaardigheden. Hebben moeite met plannen. Daarnaast is hun motivatie soms erg laag. Verder is het beroepsbeeld erg vaag. Studenten willen vaak geen leraar worden. De propedeuse wordt regelmatig gebruikt om door te stromen naar een WO-master. Daar is niet veel tegen in te brengen, maar deze studenten houden de eerste jaar stageplaatsen bezet, in feite van studenten die wel leraar willen worden. Er is een grote groep (59%) die met 21+ binnen komt. Van de instroom 2005 had na twee jaar 66 % van deze groep de propedeuse behaald, tegenover 53 % van de totale instroom. Na twee jaar was sprake van 25 % uitval van de 21+ groep en 39 % van de totale groep Na één jaar (instroom 2006) had 55 % van de 21+ groep een propedeuse behaald en 46 % van de totale groep Na één jaar (instroom 2006) was sprake van 18 % uitval van de 21+ groep en 31 % van de totale groep Alle uitval was niet op grond van BNS, waardoor de kans groot is dat vooral persoonlijke omstandigheden een rol hebben gespeeld. Er zijn inderdaad relatief veel mensen met een functiebeperking, meestal gaat het om psychische problematiek. 2

3 Deel 2: Redeneerketen In dit hoofdstuk expliciteren we het probleem dat we willen aanpakken en lichten het ontstaan ervan toe. Vervolgens beschrijven we de gevolgde redenering voor onze interventies en de resultaten ervan. Diagnose Algemene Diagnose Pabo Engels afstandsleren Geschiedenis Theologie & Levensbeschouwing Er zijn te veel uitvallers in het eerste jaar. De uitval wordt, analoog aan landelijke tendens, met name veroorzaakt door een discrepantie tussen de werkelijkheid van opleiding en beroep en het beeld dat aankomend studenten hebben van opleiding en beroep. De keuze voor de studie wordt soms gemaakt na minimale oriëntatie. Ook blijken studenten, ondanks hun formele toelaatbaarheid, achterstanden te hebben op het gebied van taal en rekenen. Tenslotte heeft de uitval te maken met persoonlijke problemen. Studenten willen vooral werken met kinderen in de klas. Er is minder aandacht voor breedte van het beroep. Daarnaast heeft de mbo instroom (onderwijs assistenten) een kennisachterstand. Studenten hebben wel vakinhoudelijke interesse, maar minder interesse in het beroep als docent, dus minder interesse voor de didactische kant van opleiding en beroep. Het kan ook andersom zijn dat er meer interesse is voor het beroep van docent en dat het Engels onderschat wordt. Daarnaast heeft de mbo instroom een kennisachterstand. Studenten hebben wel vakinhoudelijke interesse, maar minder interesse in het beroep als docent, dus minder interesse voor de didactische kant van opleiding en beroep. Studenten hebben moeite met niveau en tempo ten opzichte van de Havo, waar ze soms met weinig inspanning het diploma hebben behaald. Studenten hebben vaker persoonlijke problemen en problemen die te maken hebben met een functiebeperking. 3

4 In het arrangement voor Studiekeuzegesprekken dat we in de pilot gaan gebruiken organiseren we bepaalde activiteiten (Interventies), waarvan we veronderstellen dat ze tot een bepaald resultaat zullen leiden (Outcome) omdat ze bepaalde processen triggeren (Mechanismen). Windesheim heeft zeven interventies ontwikkeld. Hier volgen ze, met bijbehorende mechanismen en beoogde resultaten. Interventies Interventie Welke activiteiten onderneem je? Uitnodigingsbrief Kort na aanmelding wordt per post een uitnodigingsbrief verstuurd voor het vrijwillige intakeprogramma Online informatiepakket met verwerkingsvragen Kennistoets Studiekeuzegesprek Over beeld van opleiding en beroep, motivatie en beschikbare kennis Mechanismen Vooronderstellingen over onderliggende mechanismen die ervoor zorgen dat de interventie leiden tot de outcome. Antwoord op de vraag waarom werkt de interventie? Aanmelders voelen zich gezien, welkom geheten. Vroege binding na gebleken interesse. De brief is uitnodigend en motiverend. Helpt bij bewustwording rond studiekeuze. Toegankelijke en systematische verwerking van de informatie over opleiding en beroep leidt tot een betere oriëntatie. Capaciteiten op belangrijke onderdelen in de opleiding worden getoetst en leveren een zelfbeeld op. Aanmelders voelen zich serieus genomen in hun keuzeproces, kunnen hun keuze ijken aan een deskundige gesprekspartner en ervaren binding voor 4 Outcome Beschrijving van de te verwachten outcome (effecten) van de interventie: wat zijn de beoogde resultaten? Alle aanmelders doen mee met het intakeprogramma. Partnerschap opleiding en student. Aanmelders hebben een realistisch beeld van inhoud, zwaarte, nodige tijdsbesteding van de opleiding en een realistisch beeld van het beroep. Aanmelders hebben duidelijkheid over aanwezige kennis en kennisachterstand (weten waar de sterke en zwakke kanten zitten) op belangrijke onderdelen van de opleiding en weten wat hen te doen staat om succesvol te kunnen zijn. Aanmelders kunnen de verwachtingen van de opleiding en hun eigen wensen met elkaar vergelijken en daarnaast kunnen ze ervaren wat het eerste contact hen doet.

5 Studieafspraken Summercourse Advies de start. Zorgen voor actieve betrokkenheid en opheffen van achterstanden Het kunnen wegwerken van gebleken achterstanden motiveert en zorgt voor succesvolle start Oordeel dat richting geeft: wel/niet starten met opleiding van mijn keuze Aanmelders hebben duidelijkheid over nodige / wenselijke studieactiviteiten of nodige / wenselijke loopbaanactiviteiten voor een succesvolle start van de opleiding. Studenten starten met een duidelijke afspraak die motiverend en bindend werkt. Afspraken zijn input voor slbtraject. Aanmelders hebben eventuele achterstanden voor het begin de van opleiding weggewerkt, wat leidt tot een gemotiveerde start en minder uitval. Zelfselectie: keuze bevestigen of juist andere opleidingskeuze maken. Het advies is input voor het slb-traject. Deel 3: Operationalisering van het gekozen arrangement studiekeuzegesprekken Bij het opzetten van studiekeuzegesprekken zijn vele opties mogelijk. We hebben daarin onze keuze gemaakt en een eigen arrangement ontworpen. In dit deel beschrijven we dit arrangement op basis van een aantal ontwerpparameters: Studiekeuzegesprekken Met wie? Soort student Een diversiteit aan aanmelders van vier opleidingen binnen SoE: voltijders, deeltijders, afstandsleerders en mbo instroom. Wanneer? Duur? Initiatief voor gesprek Het initiatief ligt bij de opleiding. De schriftelijke uitnodiging voor het intake gesprek volgt z.s.m. na aanmelding. Voor de poort Rond september instroom Van april tot en met september 1 uur per gesprek 5

6 Los of gekoppeld? Koppeling aan digitaal verwerkingspakket en kennistoets (vooraf) en summerschool en slb-traject (daarna). Hoe? Vorm van gesprek Individueel intake gesprek met slb-er of docent op basis van gespreksleidraad en scoringsformulier. Het gesprek eindigt met een schriftelijk advies. Waartoe? Doel van gesprek Verkennen van wederzijdse verwachtingen en mogelijkheden voor succesvol studeren en minder kans op uitval door: Vroege binding tussen student en opleiding. Realistisch beeld bij student over opleiding en beroep. Realistisch beeld bij student en opleiding van de capaciteiten van de student. In kaart brengen verwachtingen en mogelijkheden van de student. Wegwerken van achterstanden met het oog op succesvolle start. Studieafspraken en advies zijn input voor slb traject. Wat? Inhoud van gesprek Gericht op het verkennen van verwachtingen en mogelijkheden. Met gebruik van gespreksleidraad en scoringsformulier. Studieafspraken en advies: volgens format. Formats Voor gesprekken, scoring, studieafspraken, advies. Door wie? Gespreksvoerder Docenten en SLB-ers Voorafgegaan door? Gevolgd door? Leeftijd Digitaal zelf assessment Studieafspraken en advies Gemiddeld 40 jaar Online programma met vragen over achtergrond, capaciteiten en verwerkingsvragen bij de informatie over studie en beroep, in tekst en beeld. De antwoorden zijn input voor het gesprek. Opleiding: het schriftelijk studieadvies, wordt opgeslagen in een studentdossier tbv de start 6

7 van het slb-traject. In samenhang met? Summerschool Alle aanmelders, met uitzondering van Theologie en Levensbeschouwing met advies bijspijkeren kunnen deelnemen aan een summerschool op specifieke onderdelen. Wat kost dat? Betaalbaarheid Zie overzicht volgende pagina. Eigenaar van het proces Training Eindverantwoordelijk: directeur School of Education. Operationeel: 1 HHD-er en 1 coördinator per opleiding. Studiekeuzegegesprekken: gespreksvoerders uit de opleiding Instructie van gespreksvoerders, voorafgaand aan de intakerondes. 7

8 Gerealiseerde aantallen studenten per fase van het intakeprogramma Gerealiseer de aantallen intake Go, no go Aanmeldinge n per augustus 09 Verstuurde uitnodigingsbrieven Ingevulde Vragenformulieren retour Op gesprek Afmelding en In traject Summerschool / studiedag Advieze n negatief Pabo Juni, juli Engels Juni, juli geen Geschiedeni Juni s 59 TenL voltijd Augustus geen niet aangeboden 0 6 Totaal Kosten Intake Go, no go t/m aug 2009 Gesprekke n Uren Intakers Uren Organisatie Totaal uren Kosten Uren (50,- per uur) Overhead 15 % Koste Instrum 278, 9 Pabo , x 10,7 Engels , x 10, 686,7 Geschiedeni s ,- 847,50 45 x 10, 482,8 TenL voltijd ,- 457,50 6 x 10,7 Totaal , * Online assessment Instrument 4.540,-. Afschrijving in drie jaar = 1.513,33 : 141 studenten = 10,73 euro per student in