1. Inleiding: reden van het voorstel. Aanleiding. Belang. Centrale vragen. Meningvormend voorstel Raadscommissie

Transcriptie

1 1 van 7 Zaaknummer : Portefeuillehouder :Wethouder B.A. Tap Programmabegroting :8. Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting Steller :J.P. Zigenhorn Telefoonnummer : Afdeling :Stadsontwikkeling - SRO RO j.zigenhorn@hoorn.nl Onderwerp: Ontwerpschetsen en fasering strand en Westerdijk Agendering: Ter meningvormende bespreking in de Algemene Raadscommissie Stukken ter inzage: Ideeënschets Strand Oeverdijk (inclusief dwarsdoorsnede) Ideeënschets Strand Oeverdijk fasering Ideeënschets Westerdijk scenario 1 en 2 (inclusief dwarsdoorsnede) Behoefteonderzoek Principeprofiel Oeverdijk Reactie Huurdervereniging Sterflats Reactie Oud Hoorn Reactie Westfries Genootschap Samenvatting Het college vraagt de raad om een mening te geven over: - Het schetsontwerp van het strand; - Eventuele fasering in aanleg van het strand en bijbehorende investeringen; - Twee varianten voor aanleg van een fiets-/voetpad, als onderdeel van de dijkversterking tussen Het Park en Visserseiland; 1. Inleiding: reden van het voorstel Aanleiding In het coalitie akkoord hebben wij aangegeven het stadsstrand bij de Grote Waal te willen realiseren en de openbare ruimte op de Westerdijk aantrekkelijker te willen maken, beide in combinatie met de dijkversterking. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) gaat de dijkversterking tussen Hoorn en Amsterdam uitvoeren. Langs de Grote Waal doet zij dit door middel van een oeverdijk. In 2016 wil HHNK starten met de werkzaamheden bij Hoorn. In het door de raad vastgestelde Programma Waterfront is ook sprake van het levendiger maken van het pad langs de Westerdijk, tussen Het Park en Visserseiland en aanleg van het stadsstrand. Belang Om een strand en een levendige Westerdijk mogelijk te maken, zijn aanpassingen van de dijken nodig Door dit te combineren met de dijkversterking, kan financieel voordeel worden behaald door de schaalgrootte en door werk met werk te maken. Om gecombineerde aanleg mogelijk te maken moeten gemeente en HHNK eind 2014 / begin 2015 een definitief besluit hebben genomen over ontwerp en kosten. Centrale vragen 1. Kunt u zich vinden in onze plannen voor het levendige scenario voor het strand, nu of in de toekomst? 2. Bent u bereid te investeren in aanpassing van de plannen van HHNK, zodat het levendige scenario in ieder geval ruimtelijk mogelijk wordt gemaakt, ook al wordt het nu niet direct aangelegd?

2 2 van 7 3. Heeft u een voorkeur om het levendige scenario gelijk volledig aan te leggen of vindt u dat dit gefaseerd moet worden aangelegd? 4. Welke variant voor aanleg van een fiets-/voetpad tussen Het Park en Visserseiland, als onderdeel van de dijkversterking, heeft uw voorkeur? 2. Beoogd maatschappelijk resultaat Strand Bij de afronding van de aanleg van de oeverdijk (uiterlijk in 2021) is een nieuw strand aangelegd tussen schouwburg Het Park en de Galgenbocht. Minimaal gaat het om noodzakelijke aanpassingen van de oeverdijk om een strand mogelijk te maken. Bij voorkeur worden gelijktijdig ook de bijbehorende basisvoorzieningen voor een strand aangelegd. Onder bijbehorende basisvoorzieningen wordt onder meer verstaan; parkeervoorzieningen, recreatieve paden, één of meer sportplekken, speelvoorzieningen, toiletvoorzieningen, steigers, auto- en fietsverbindingen, nutsvoorzieningen voor toekomstige horeca. Westerdijk Bij de versterking van de Westerdijk (afronding uiterlijk in 2021) worden de kansen benut om de Westerdijk te verlevendigen en de recreatieve mogelijkheden te vergroten. Het gaat dan om meer contact met het water door een fiets- wandelpad halverwege het dijktalud, de aanleg van trappen en steigers en verbreding van het huidige voetpad op de kruin van de dijk. Wij willen ruimte bieden aan een horecapaviljoen langs de Westerdijk. Dit laatste is niet gekoppeld aan de dijkversterking. 3. Kaders Programma Waterfront Het westelijk deel van de oeverdijk wordt benut voor natuurontwikkeling (ten westen van de Galgenbocht). Het oostelijk deel wordt ontwikkeld tot stadsstrand. De Westerdijk wordt een voorkant, die een nieuw gezicht geeft aan de stad. Komend vanaf het westen wordt dit een belangrijk entreegebied van de binnenstad voor fietsers en wandelaars. Coalitieakkoord Wij realiseren met het aanleggen van het stadsstrand bij de Grote Waal een langgekoesterde wens en een voorziening voor inwoners en bezoekers. Wij zien kansen om met de komende dijkversterking van de Westerdijk een economisch en toeristisch aantrekkelijke locatie te maken. Wij benutten kansen die zich voordoen bij de dijkversterking voor het aantrekkelijk maken van de openbare ruimte ter hoogte van het horecapaviljoen. Dijkversterking tussen Hoorn en Amsterdam, uitgevoerd door het hoogheemraadschap Programma Grote Waal, strand oeverdijk is top-10 project De vigerende bestemmingsplannen 4. Argumenten Opgave HHNK en kansen voor Hoorn Dit is een unieke kans voor Hoorn, omdat grootschalige dijkversterkingen maar eens in de 50 jaar aan de orde zijn. In Hoorn moet de dijk tussen het Visserseiland en De Hulk worden versterkt. Dit is onderdeel van de dijkversterking Hoorn Amsterdam. Uiterlijk 2021 moeten de dijken veilig zijn. Voor het deel tussen Visserseiland en de schouwburg denkt het Hoogheemraadschap aan een minimale dijkverhoging in combinatie met een verflauwing van het talud. Tussen de schouwburg tot aan De Hulk komt een zogenaamde oeverdijk als dijkversterking (zie bijlage voor principeprofiel oeverdijk).

3 3 van 7 Behoefteonderzoek strand In april 2014 heeft adviesbureau Decisio in opdracht van de gemeente een marktonderzoek naar het toekomstige strand uitgevoerd (zie bijlage). Het marktonderzoek levert input voor het ontwerp met onder andere informatie over het aantal bezoekers in relatie tot de voorzieningen, een profiel van de bezoekers en specifieke wensen van de bezoekers. Dit is vertaald naar twee scenario s, een rustig en een levendig scenario, met respectievelijk en bezoekers per jaar. De aanwezigheid van een horecapaviljoen met een ondernemer, die activiteiten organiseert, in combinatie met goede recreatieve voorzieningen, is het belangrijkste verschil tussen beide scenario s. In het rustige scenario zijn de extra bestedingen van bezoekers in onze gemeente berekend op euro en de toename van werkgelegenheid op 1,6 fte. In het levendige scenario is dit respectievelijk 1,1 miljoen euro en 13,2 fte. Kaders vanuit HHNK Vanuit de dijkversterking stelt HHNK de volgende kaders aan het ontwerp: - Verhardingen zoals parkeerplaatsen kunnen tussen de huidige en de nieuwe dijk komen. Daarvoor dient de oeverdijk op te schuiven richting het Markermeer. - Regionaal fiets- en voetpad komt op de kruin van de nieuwe dijk - Eindpunten van de strekdammen staan vast, de vorm niet - Op het zanderige deel van de oeverdijk mogen geen grote oppervlakte verharding worden aangebracht. Dat betekent bijvoorbeeld geen geasfalteerde paden. Een horecapaviljoen kan wel op palen worden gezet. - Bomen zijn in kleine oppervlaktes mogelijk. Ontwerp en fasering De kaders van HHNK en de resultaten uit het marktonderzoek resulteren in bijgevoegd schetsontwerp. Dit schetsontwerp is gebaseerd op het levendige scenario uit het marktonderzoek. In het schetsontwerp zijn de volgende strandvoorzieningen opgenomen: parkeerplaatsen en ruimte voor 100 extra parkeerplaatsen - Auto- en fietsbruggen van de huidige dijk naar de parkeerplaatsen - Fietsparkeren - Een gecombineerd fiets-/voetpad van 6 meter breed - Twee toilet- en douchevoorzieningen - Voorzieningen voor sport en spel - Duikplateaus en aanlegsteigers - Snelheidsremmende voorzieningen op de Westerdijk - Beloopbare strekdam ter hoogte van de Galgenbocht Om te komen tot het levendige scenario is een fasering mogelijk: Fase 1: Aanpassingen plannen dijkversterking om de ontwikkeling van het strand ruimtelijk mogelijk te maken. Dit betreft voornamelijk: extra ruimte tussen de huidige en nieuwe dijk voor o.a. parkeren aanleg van geschikt strandzand en aanpassen strekdammen (lengte en breedte). Fase 2: De aanleg van een aantal basisvoorzieningen voor strandbezoekers, zoals parkeerplaatsen, fiets-/voetpad, fietsenrekken, één toiletvoorziening, één sportveldje en één speelplek. Fase 3: Volledige ontwikkeling van het strand op basis van het levendige scenario.

4 4 van 7 Parkeren De volgende uitgangspunten voor parkeren worden voorgesteld: - Ligging op voldoende afstand van Binnenstad, onaantrekkelijk voor bezoekers Binnenstad - Dicht bij het strand (voorkomt parkeren strandbezoekers in de Grote Waal) - Gratis parkeren (voorkomt parkeren strandbezoekers in de Grote Waal) - Ruimte reserveren voor totaal 500 parkeerplaatsen - Aanleg minimaal 200 parkeerplaatsen in rustig scenario (richtlijn openluchtzwembad) - Aanleg minimaal 400 parkeerplaatsen in levendig scenario (referentie Woldstrand in Zeewolde) Gezien bovenstaande uitgangspunten wordt afgeraden om de parkeerplaatsen in het gebied ten westen van de Galgenbocht te plaatsen. We willen namelijk voorkomen dat de parkeerplaatsen bij de sterflats en de Poolster aantrekkelijke alternatieven worden en verkeersoverlast veroorzaken als parkeerplaatsen te ver van het strand liggen. In het ontwerp worden de parkeerplaatsen tussen de dijken aangelegd, op een zo laag mogelijk niveau. Het zicht op de auto s wordt hiermee beperkt. De aanleg van groen kan het zicht op de auto s verder beperken. Een andere plaatsing van de parkeerplaatsen is gezien het meegegeven kader vanuit dijkveiligheid niet mogelijk. Verkeersbewegingen en verkeersveiligheid In Fase 3 moet op een piekdag worden gerekend op extra verkeersbewegingen ten opzichte van de huidige situatie. Een piekdag is een zomerse dag die in het weekend valt. De toevoer wegen naar het strand (Westerdijk, Keern en Hoge Vest) kunnen deze extra verkeersbewegingen aan. Het toekomstige strand, met verbindingen van en naar de Grote Waal, vergroot het aantal conflictpunten tussen auto s, fietsers en voetgangers. Met snelheidsremmende maatregelen op de plekken waar deze conflictpunten ontstaan, wordt de verkeersveiligheid gewaarborgd. Aanverwante onderwerpen Bij de uitwerking van de plannen voor het strand moet aan een breed scala aan onderwerpen worden nagedacht. Onderstaande onderwerpen moeten nog verder worden uitgewerkt: - Beheer en onderhoud: HHNK moet de dijk onderhouden, wij het strand inclusief de voorzieningen. Wellicht zijn kostenvoordelen te behalen door beheer- en onderhoudstaken te combineren. Het beheer en onderhoud van het recreatiegebied kan uitbesteed worden aan derden. - Toezicht: Na aanleg wordt het strand door de provincie officieel aangewezen als zwemwaterlocatie. Daarbij kijken zij voornamelijk naar zwemwaterkwaliteit en de veiligheid van het strand. We denken na over strandtoezicht op drukke momenten. - Horeca: In potentie is een tijdelijke kiosk / kraam halverwege het strand en een horecapaviljoen ter hoogte van de Galgenbocht haalbaar. - Regionaal fiets- voetpad: Langs de dijk van Amsterdam tot Hoorn komt een regionaal fietsvoetpad. In de kaderbrief is reeds de gemeentelijke bijdrage aan dit plan opgenomen. Het fietsvoetpad uit het basisplan wordt 2,8 meter breed. Voor het deel van het pad dat over het strand loopt, wordt voorgesteld het fiets- voetpad te verbreden. Het strand wordt in de toekomst namelijk intensief gebruikt door zowel wandelaars, fietsers als strandgasten. Westerdijk (schouwburg Het Park Visserseiland) Aan de Westerdijk wil het hoogheemraadschap de dijk minimaal verhogen in combinatie met verflauwen van het talud. De mogelijkheid bestaat om een pad halverwege het talud van de dijk aan te leggen. Dit draagt bij aan de veiligheidsopgave voor de nieuwe dijk. Dit biedt ook kansen om in de toekomst het recreatieve fiets-/voetpad Amsterdam-Hoorn over de Westerdijk te laten lopen. Om deze kans te benutten, dient het pad breder te worden aangelegd dan vanuit de dijkveiligheid nodig is (6 meter in plaats van 5 meter). Deze extra investeringskosten zijn relatief laag.

5 5 van 7 Een pad halverwege het dijktalud kan op twee manieren worden uitgevoerd: Variant 1. Alleen een breedte van zes meter ter hoogte van de woningen aan de Westerdijk 8 t/m 52. Voor de rest van het traject wordt een pad van 1,5 meter breed aangelegd Variant 2. Een breedte van zes meter over het gehele traject tussen het Visserseiland en schouwburg Het Park. Beide varianten kennen een groeimodel, waarbij het doortrekken van het recreatief fiets- voetpad centraal staat. In variant 1 wordt het fiets- voetpad aangesloten op de bestaande rijbaan van de Westerdijk. In variant 2 sluiten de fietsers ter hoogte van de Kuil aan op de bestaande rijbaan. Om tot een levendige Westerdijk te komen is het ook mogelijk om het huidige pad op de kruin van de dijk te verbreden van 2 naar 4 meter en de dijk te verlevendigen met bankjes op de dijk en steigers langs het water. Over dit groeimodel kan ook nà de dijkversterking een besluit worden genomen. 5. Maatschappelijk draagvlak De toekomstige bezoekers van het strand zijn geraadpleegd via het behoefte-onderzoek. Dat is gebeurd door een enquête via het stadspanel en het op straat afnemen van enquêtes. Uit dat onderzoek is gebleken dat een grote behoefte bestaat aan een stadsstrand in Hoorn. De bandbreedte van het aantal bezoekers ligt tussen de bezoekers in het rustige scenario en bezoekers in het levendige scenario. Voor piekdagen betekent dat een aantal strandbezoekers van (rustig scenario) tot (levendig scenario). Op 2 en 3 juli zijn informatiemarkten georganiseerd. Daarvoor waren gericht de omwonenden van het strand en Westerdijk uitgenodigd, net als een groot aantal andere actoren. In totaal zijn 300 mensen op de informatiemarkten afgekomen. De opbrengst van de twee avonden is een groot aantal suggesties, ideeën, vragen en aandachtspunten. Terugkerende onderwerpen bij het strand zijn: de ligging van de parkeerplaatsen, geluidsoverlast toekomstige horeca, zicht vanuit woningen op strand, overlast, handhaving openbare orde, beheer en onderhoud, verkeersveiligheid en bereikbaarheid. Voor de Westerdijk bleken de volgende onderwerpen belangrijk: suggestie doortrekken fiets- voetpad onderlangs over de gehele lengte, overlast, handhaving openbare orde, plaatsing straatmeubilair, geluidsoverlast toekomstige horeca en de aanleg van een kunstroute. Ook de volgende betrokkenen is om hun mening gevraagd: Oud Hoorn, Westfries Genootschap, Huurdersvereniging sterflats, Rijkswaterstaat, Reddingsbrigade Notwin, Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Hoorn en de Vereniging van Buitensportondernemingen Nederland (VeBON). De Westerdijk is een provinciaal monument. Met de Provincie Noord-Holland is gesproken over deze monumentale status. Zij hebben aangegeven dat wijziging van het dijkprofiel bespreekbaar is, mits dit goed is onderbouwd. De provincie is op de hoogte van de ontwerpen voor het strand en de Westerdijk. 6. Financiële consequenties Budget In de Kaderbrief heeft het college voorgesteld een bedrag van euro structureel voor aanleg, beheer en onderhoud en toezicht van het strand beschikbaar te stellen. Voor de Westerdijk is voorgesteld geen budget beschikbaar te stellen. Omdat langs de Westerdijk zich een unieke kans voordoet om meerwaarde voor de stad te creëren, zijn de varianten wel doorgerekend.

6 6 van 7 Subsidiemogelijkheden Met de Provincie Noord-Holland zijn we in gesprek over cofinanciering van de projecten Strand en Westerdijk (onder andere vanuit het Uitvoeringsprogramma Kust). De hoogte van een eventuele subsidie is nog niet duidelijk. Ambtelijk wordt daarover wel regelmatig gecommuniceerd met de provincie. In december nemen Provinciale Staten een besluit over de verdeling van de subsidiegelden. Daarnaast voeren we een brede scan uit naar andere subsidiemogelijkheden voor beide projecten. Investeringskosten en jaarlijkse lasten Indicatie investeringskosten strand, zonder subsidies Fase 1 2,0-3,1 mln * Fase 2 1,0-1,2 mln Fase 3 1,5-2,0 mln ** Jaarlasten: Investeringen*** Beheer, onderhoud, toezicht Totaal Fase Fase Fase Totaal Investeringskosten Westerdijk t.b.v. breed pad Variant * Variant * Doorgroeimogelijkheid 0-1,8 mln. (waarvan ruim 1,2 mln aan vlonders)** Jaarlasten: Investeringen*** Beheer, onderhoud, toezicht Totaal Variant Doorgroei Totaal * mede afhankelijk van BTW en prijs onderhandeling HHNK ** diverse keuze mogelijkheden voor kwaliteit voorzieningen niveau *** afschrijving in 40 jaar 7. Communicatie Op hoorn.nl/stadsstrand is informatie over de projecten te vinden. In juli is een nieuwsbrief uitgegaan aan 250 personen die zich daarvoor hebben opgegeven. In september/oktober gaat een tweede nieuwsbrief uit. Ook wordt op de website een vraag- en antwoordlijst geplaatst naar aanleiding van de informatiemarkten op 2 en 3 juli. Voordat de raad een besluit neemt over het voorlopig ontwerp, worden informatiebijeenkomsten met omwonenden gehouden.

7 7 van 7 8. Realisatie Planning hoogheemraadschap 2015 Doorlopen procedures dijkversterking (projectplan, MER, omgevingsvergunningen) 2015 Aanbesteding dijkversterking 2016 Start werkzaamheden dijkversterking 2021 Deadline voor veilige dijken Eind 2014 / begin 2015 wordt aan de raad gevraagd akkoord te gaan met het voorlopig ontwerp van het strand en de Westerdijk en bijbehorend budget. Om mee te kunnen liften met de dijkversterking dient dan minimaal akkoord te worden gegaan met de civieltechnische aanpassingen aan de dijk (Fase 1). Begin 2015 wordt dit besluit vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en het hoogheemraadschap. Overige onderwerpen Bij de verdere uitwerking hebben onder andere de volgende onderwerpen onze aandacht: - Risico op meerkosten; De gemeente spreekt met het hoogheemraadschap een lump sum bedrag af. Dat betekent dat voor dat bedrag de afgesproken aanpassingen aan de dijk en eventuele voorzieningen worden aangelegd door het hoogheemraadschap. Het risico op meerkosten, maar ook eventuele kostenvoordelen, worden daarmee volledig bij het hoogheemraadschap neergelegd. - Zwemwaterkwaliteit; Het gaat hier onder andere over blauwalg, dat direct de gezondheid van de zwemmers in gevaar kan brengen. Daarnaast gaat het ook om de overlast van aangespoeld slib of van waterplanten. Blauwalg is bij de stranden in het Markermeer bijna nooit aan de orde. Een belangrijke voorwaarde voor een goede zwemwaterkwaliteit is voldoende doorstroming van het water. De strekdammen en het flauwe talud vormen daarom een risico, maar voldoende doorstroming lijkt op dit moment gewaarborgd. Overigens wordt hier nog nader onderzoek naar gedaan. - De archeologische diensten van Hoorn en Amsterdam hebben recentelijk een bureauonderzoek uitgevoerd waarin zeer uitgebreid de archeologische waarden voor het dijkversterkingstraject staan beschreven. Ook zal een duidelijk protocol voor de uit te voeren werkzaamheden worden opgesteld, waarin staat beschreven hoe om moet worden gegaan bij de vondst van archeologische waarden. het college van burgemeester en wethouders van Hoorn, de secretaris, de burgemeester