Editie 1 l Jaargang 2014 / 2015

Transcriptie

1 Jaarmagazine Editie 1 l Jaargang 2014 / 2015

2 Trots 2014 was het jaar waarin wij ons voorbereidden op de transitie: de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten. Een jaar vol veranderingen. Wat niet veranderde was de inzet van onze medewerkers voor kinderen, jongeren en ouders. Ook in 2014 waren wij er voor gezinnen die door ernstige opvoed- en opgroeiproblemen niet goed mee kunnen komen in onze samenleving. Samen presteerden we naar tevredenheid van onze cliënten: jongeren geven voor onze hulpverlening in 2014 gemiddeld een 7,8, en ouders zelfs een 7,9. Cijfers waar we allemaal trots op kunnen zijn. Pactum maakt zich sterk voor goede, betaalbare en verantwoorde specialistische jeugdhulp. Daarbij zijn wij voorstander van de transitie en transformatie. We zijn voor ontschotting. Passende hulp onder verantwoordelijkheid van de gemeenten biedt enorme kansen. De concrete voorbereidingen die we in 2014 hebben uitgevoerd, waren nodig om dit te kunnen realiseren. Denk hierbij aan bezuinigingskeuzes, aanpassing van de organisatiestructuur en bedrijfsprocessen en de inrichting van één voordeur voor cliënten. Daarnaast hebben we veel energie gestoken in het overleg met onze nieuwe opdracht gevers over de inkoop van jeugdhulp. Met als resultaat overeenkomsten met gemeenten uit de jeugdzorgregio s Arnhem, Midden-IJssel/Oost-Veluwe, Nijmegen, Rivierenland, Achterhoek, Noord-Veluwe en IJsselland. Ook zijn wij gestart met een organisatieontwikkeling om slagvaardig te kunnen inspelen op de maatschappelijke dynamiek. De focus ligt daarbij op de kernopdracht van Pactum: het bieden van goede specialistische jeugdhulp. Deze ontwikkeling geeft ons de kans om meer onder nemend te zijn in ons werk, Pactum maakt zich sterk voor goede, betaalbare en verantwoorde specialistische jeugdhulp het aantal regels te reduceren en de be doeling van Pactum in de praktijk te brengen. Daarbij willen we onze sterke regionale verscheidenheid verbinden aan de behoefte om van en met elkaar te leren. Het delen van ervaringen en verhalen helpt ons geïnspireerd te raken, te leren, trots te zijn op ons werk én trots te blijven. In dit jaarmagazine leest u hoe we elkaar proactief opzoeken om zo onze band te verstevigen en uit te bouwen. We hebben de ambitie om door samenwerking met partners een netwerk te creëren dat onze cliën ten verder brengt. Een netwerk waar mee we samen met gemeenten continuïteit in hulpverlening bieden. Daar hoop ik u met trots meer over te vertellen in ons volgende magazine. Jan Brinkman, Directeur Pactum Pactum biedt jeugd- en opvoedhulp in Gelderland en Overijssel. Thuis, op school en in de buurt verzorgen we specialistische hulpverlening sprogramma s. Ook bieden we pleegzorg en verschillende vormen van verblijf. We onderscheiden ons met klein schalige verblijfs voor zieningen in de wijk. Onze professionals zijn gespecialiseerd in multiproblem gezinnen, waar opgroeien en opvoeden niet vanzelf gaan. Pactum werkt oplossingsgericht en zoveel mogelijk in de context van het gezin. Daarbij gaan we uit van de eigen kracht van onze cliënten. Die bouwen we uit. Samen bepalen we de gewenste oplossingsrichting en de juiste aanpak. Zo vergroten we de betrokkenheid van onze cliënten bij hun hulpverleningstraject en bereiken we duurzame resultaten. We creëren nieuwe perspectieven op het gebied van wonen, school en werk. Ons doel? Maximale maatschappelijke parti cipatie van kinderen, jongeren, hun gezin en hun netwerk. colofon tekst Pactum redactie en vormgeving Einder communicatie fotografie Goedele Monnens, Pactum contact Pactum t e info@pactum.org Postbus AC Arnhem 7,9 4 Het Team Ingewikkelde Zorg Over schotten heen kijken en samen snel hulp bieden aan multiproblemgezinnen 6 Samen doen wat werkt Hoe Pactum door samen te werken met partners cliënten optimaal ondersteunt 8 Jongeren vertellen, Pactum luistert Pactum organiseert spiegelgesprekken voor jongeren: een andere vorm van cliëntenparticipatie 10 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Hoe zorgt Pactum ervoor dat haar cliënten zoveel mogelijk mee kunnen doen in de maatschappij? 12 Bewezen effectieve hulpverlening Pactum gebruikt cliëntervaringen, innovatie en onder zoek om haar dienstverlening aan te laten sluiten op de praktijk 14 De kracht van kind en gezin Wethouder Jeugd en Welzijn van de gemeente Harderwijk bij Dag behande ling Jonge Kind 16 Pleegzorg Participatie, samenwerking, onderzoek en ontwikkeling 17 Een kijkje in de toekomst Blij met wat we bereikt hebben, kansen creëren en mogelijkheden zien 18 Rust, ruimte en structuur op de boerderij Het gezin Overweg verzorgt al ruim 30 jaar crisis opvang voor kinderen met zwaardere problematiek 2014 Pactum Jaarmagazine 3

3 Het is cruciaal dat alle instanties bereid zijn om écht te luisteren naar de cliënt Ingewikkeld? Niet als je het samen doet! Hoe kunnen we zorgen voor ontschotting tussen de verschillende jeugdzorg sectoren? Dit is een vraag waar veel jeugdzorg organisaties mee worstelen. Pactum heeft hier samen met andere zorgorganisaties in Deventer een antwoord op gevonden: het Team Ingewikkelde Zorg. In dit team werken zorgorganisaties intensief samen om snel hulp te kunnen bieden aan multiproblemgezinnen. Het Team Ingewikkelde Zorg richt zich op de meer complexe zorgvragen. Vaak is daarbij sprake van problemen op meerdere gebieden, zonder dat er een directe oplossing voorhanden is. Het komt ook voor dat kinderen, jongeren of gezinnen vragen hebben die niet door één organisatie te beantwoorden zijn. Vaak is er in zulke gezinnen al hulp geweest, maar heeft dit niet voldoende geholpen of is er ook andere hulp nodig. Om hierin te voorzien, hebben de verschillende organisaties de handen ineengeslagen. Samen brengen ze een advies uit over de juiste hulp voor kinderen, jongeren of gezinnen. Ieder vanuit de eigen expertise, zodat de organisaties gezamen lijk de gewenste hulp in uitvoering kunnen brengen. Waarom het Team Ingewikkelde Zorg? Petra Wienholts, zorgcoördinator bij Pactum, vertelt: De zorg aan multiproblemcliënten is ingewikkeld, omdat je bijna altijd met meer dere organisaties te maken hebt. Je moet dus over schotten heen kunnen kijken en werken. En dit moet snel, anders raak je cliënten kwijt. Het is al heel wat als ze om hulp vragen. Als er dan vervolgens weken overheen gaan voordat wij daadwerkelijk in actie komen, is de cliënt waarschijnlijk al niet meer gemotiveerd of zijn de problemen dermate verergerd dat het afgesproken plan niet meer haalbaar is. Je moet dus snel met elkaar kunnen doorpakken. Dat is wat we met het Team Ingewikkelde Zorg, oftewel TIZ, nu doen. Hoe werkt het? In het TIZ zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd, zoals jeugdhulp, geestelijke gezondheidszorg en zorg voor licht verstandelijk beperkten. Pactum werkt samen met Accare kinderen jeugdpsychiatrie, Ambiq LVB-jeugd (licht verstan delijk beperkten), Jeugd GGZ (Dimencegroep), Lindenhout en Tactus Verslavingszorg. Petra vertelt: Eens per twee weken komen we bij elkaar. We bespreken dan steeds één casus. Hierbij zijn zowel het kind of de jongere als de ouders of verzorgers aanwezig. Sterker nog, zij zijn vooral aan het woord! Zij vertellen wat er aan de hand is en hoe ze het graag anders willen. Vervolgens komt iedere professional met een advies voor vervolghulp. Die adviezen leggen we aan elkaar voor. Samen komen we tot één advies met een geïntegreerd aanbod. Dit leggen we voor aan de cliënten. Het kind en de ouders vertellen hoe ze het graag anders willen Dit alles gebeurt in een tijdsbestek van ongeveer een uur. Als het gezin hiermee instemt, gaan we meteen over tot actie. Die snelheid loont: Onlangs kwamen we samen met een jongen en zijn ouders tot het besluit om hem tijdelijk ergens anders te laten wonen in combinatie met psycho-educatie en behandeling vanuit de GGZ. De situatie thuis was onhoudbaar geworden, voor alle partijen. De volgende dag was er al een passende plek gevonden. Bij de evaluatie na drie maanden bleek het een stuk beter te gaan. De jongen was zich alweer aan het voor bereiden op terugkeer. Als de jongen langer thuis was blijven wonen, was de situatie misschien geëscaleerd, met alle gevolgen van dien. Waarom is het een succes? Petra noemt het cruciaal dat alle instanties bereid zijn om écht te luisteren naar de cliënt, en op zoek te gaan naar maatwerk. Laatst hadden we een meisje met een licht verstandelijke beperking dat al langere tijd in een instelling verbleef. Het ging niet goed met haar. Het meisje en de moeder gaven tijdens de casusbespreking aan graag meer bij elkaar te willen zijn. Ons advies was daarom om het meisje deels in de instelling te laten verblijven, en deels thuis bij moeder te laten wonen met begeleiding. Een niet gebruikelijke combinatie, die in dit geval goed heeft uitgepakt. Luisteren naar de behoefte van de cliënt leidde dus tot succes. Verder merken we dat de samenwerking zich niet beperkt tot alleen het TIZ. We leren elkaar en de organisaties steeds beter kennen. Daardoor werken we ook veel gemakkelijker samen bij andere casussen. Hoe zie je de toekomst? De randvoorwaarden voor een soepele samenwerking zijn goed geregeld. Het is vooral een kwestie van leren met elkaar door te doen, en op basis van onze ervaringen steeds verder te ontwikkelen. Het is een continu leerproces, aldus Petra. Dit artikel is grotendeels overgenomen uit de nieuwsbrief van SPECTRUM partner met elan, uitgave oktober Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 5

4 Samen doen wat werkt Pactum heeft de ambitie om door samenwerking met partners een netwerk te creëren dat cliënten optimaal ondersteunt. We zoeken deze samenwerking dan ook proactief op en bouwen bestaande relaties verder uit. Om passende trajecten te bieden, werkt Pactum samen met lokale en regionale organisaties uit de jeugd-ggz, jeugd-lvb, onderwijs en verslavingszorg. Onderdeel van de CONRISQ Groep Pactum is sinds juli 2013 onderdeel van de CONRISQ Groep. Dit is een holding waarin vier zelfstandige stichtingen hun expertise en krachten bundelen. Naast Pactum zijn dit de Ottho Gerhard Heldringstichting (JeugdzorgPlus), Bijzonder Jeugdwerk (Jeugd & Opvoed hulp) en de Rooyse Wissel (Particulier Centrum voor Forensische Psychiatrie). We trekken samen op in trajecten en in het expertise centrum van CONRISQ. We werken, denken en leren multidisciplinair. In 2014 hebben we belangrijke stappen gezet door het benutten van de schaalvoordelen op het gebied van HRM, ICT en financiën. Samenwerking met het onderwijs Pactum heeft nauwe samen werkings relaties met het regulier en speciaal onderwijs. We zijn actief in diverse Onder wijs zorg Centra (OZC s) en zorgarrangementen in school. Ook nemen we actief deel aan Zorg Advies Teams (ZAT s). Samen met de Ver schoor school in Harder wijk geven we vorm aan optimale zorg en onderwijs voor kwets bare kleuters. Het OZC Ede is een samen werking met De Onderwijs specialisten (cluster 3 en 4). Pactum biedt ambulante dag behandeling en ambulante hulpverlening aan gezinnen in rebound en observatie diagnostiek. Samen met Lindenhout en Stichting Speciaal Onderwijs Twente en Oost Gelderland geeft Pactum vorm aan het OZC Zutphen. We werken daarin nauw samen met Jeugd bescherming, GGZ en verslavings zorg. Tot eind 2014 participeerden Pactum de KIJ en Raster in Deventer het Jongerenwerk Brede School project, samen met het Etty Hillesum College. Samen met Stichting LSG-Rentray Onderwijs (cluster 4) geeft Pactum diverse educatieve activiteiten vorm. In 2014 werkten we actief samen op Leer boerderij De Grote Brander, waar jongeren wonen of dag behandeling volgen. In de driemilieuvoorziening in Lochem verzorgt Pactum het onderwijs samen met Stichting Speciaal Onderwijs Twente en Oost Gelderland. Dichtbij in de (sociale) wijkteams Sinds 2014 werkt Pactum in tensief samen met de nieuw ingerichte lokale toegangspoorten ofwel (sociale) wijkteams in de regio s Noord-Veluwe en Arnhem. Per januari 2015 werkt een aantal mede werkers nog steeds in de wijkteams, op deta cherings basis. In de regio Noord-Veluwe zijn de medewerkers overgegaan naar de nieuwe stichting die de wijkteams aanstuurt. Hulp bij echtscheidings problematiek Pactum heeft verschillende modu les die gericht zijn op echtschei dings problema tiek, zoals om gangs bemiddeling en begeleiding, en Kindvriendelijk Scheiden. Bemidde ling en begeleiding kan vrijwillig plaatsvinden, of via verwijzing door de kinderrechter met een omgangsbeschikking. Het vroeg tijdig inzetten van deze modules kan uithuisplaatsing of de gang naar de kinderrechter voorkomen. Focus op de kerntaak De transitie en transformatie moeten leiden tot betere ondersteuning aan kinderen, jongeren en gezinnen, tegen lagere (overheids)kosten. Om dit in Deventer te laten slagen, hebben Pactum en Raster de samenwerking opnieuw bekeken. Dit leidde in 2014 tot een nauwere samenwerking en zelfs verschuiving van opdrachten. Doel hierbij is om te komen tot betere preventie, snellere interventies en het voorkomen of verminderen van langdurige dure hulp. Nauwere samenwerking met Raster Raster is een not-for-profit organisatie die Welzijnswerk verricht en kinderopvang biedt in de gemeente Deventer. Vanuit samenwerking kwamen Pactum en Raster tot de conclusie dat deze opgave (de transitie, red.) beter gerealiseerd kan worden wanneer beide organisaties zich concentreren op hun kerntaak, aldus Gerard Faas, directeur Raster. Door te focussen op onze kerntaken kunnen we ons richten op de jongeren die dat nodig hebben Een van de acties die hier uit voortkomt, is dat Pactum een gedeelte van de gemeenteopdracht Welzijn Nieuwe Stijl en de opdracht Brede School over doet aan Raster, vertelt José de Ruyter, destijds regiomanager, nu adjunct-directeur bij Pactum. Gerichte hulpverlening aan jongeren Met de overdracht van beide opdrachten kwamen ook medewerkers van Pactum mee. Per 1 januari 2015 droeg Pactum vier medewerkers over aan Raster. De medewerkers zijn hier blij mee, omdat ze zich vanuit die kerntaak kunnen richten op de jongeren die dat nodig hebben. Preventief hulpverlenen Met het oog op de naderende transitie Jeugdzorg hebben Pactum en Raster in 2014 een pilot gedraaid om hulpverlening eerder in te kunnen zetten in de wijk. Het gaat hierbij om preventief hulpverlenen. Rob Faasen, ambulant begeleider bij Pactum, vertelt: Samen met een jongerenwerker van Raster ben ik in Deventer werkzaam in de wijk. De jongerenwerker werkte hier al en kent 95% van de bewoners. Door met elkaar op te trekken in de wijk, leren we veel van elkaar en kunnen wij elkaars netwerken en ervaring gebruiken om preventief hulp en/of ondersteuning te bieden in de wijk. De praktijk Om problemen in de wijk voor te zijn en niet te laten escaleren, is het van belang er vroegtijdig bij te zijn. Zo werken wij vanuit school, zodat wij in een vroeg stadium contact hebben en maken met leerlingen. Ook staan we in contact met de zorgcoördinator en docenten en kunnen we bij eventueel vroeg signaleren overleggen met betrokken partijen. Vanuit daar proberen wij, in samenwerking met school, in contact te komen met ouders. Dan kunnen we problemen voortijdig bespreken en indien nodig direct oppakken met de samenwerkende netwerken. Op deze manier besparen we veel tijd en geld en kunnen wij passende, preventieve hulp en/of ondersteuning versneld invliegen. Dit zetten wij in vanuit de eigen kracht van de jongeren en ouders. Het gaat in hun eigen tempo en manier van werken. 6 Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 7

5 Jongeren vertellen, Pactum luistert medezeggenschap Pactum werkt in Deventer en Lochem met een andere vorm van cliëntenparticipatie: spiegelgesprekken. In 2014 hebben we twee spiegelgesprekken georganiseerd. Hierin bespreken we samen met jongeren vooral praktische zaken in de leefomgeving, zoals zakgeld, logees, huisdieren en omgaan met bezoek. De uitkomsten gebruiken we om de hulpverleningssituatie op de locaties meer aan te laten sluiten bij de wensen van de jongeren. Laura is lid van de Jongerenraad in Deventer en neemt als afgevaardigde deel in de cliëntenraad. Zij is positief over de spiegelgesprekken: De opzet is heel gaaf. Jongeren zijn in gesprek en uiten hun mening over bepaalde thema s. Mensen van Pactum (groepsleiders, leidinggevende, directielid) zijn aanwezig als toehoorder en mogen niet reageren op wat wij vertellen. Dit werkt heel goed; op basis van onze input zijn concrete stappen ondernomen binnen Pactum. Twee jaar geleden is Laura lid geworden van de Jongerenraad omdat ze dingen tegenkwam waarvan ze vond dat die beter konden. Hier heb ik veel ideeën over. Dit benader ik op een positieve manier, zodat andere jongeren er wat aan hebben. Soms zijn het maar hele kleine dingen die al het verschil kunnen maken. Door mijn stem te laten horen kan ik daarin mijn bijdrage leveren. Soraya was al op jonge leeftijd cliënt binnen jeugdzorg. Daardoor weet ze inmiddels goed wat werkt en wat niet. Om die reden, én omdat ze graag anderen wil helpen, sloot ze zich aan als lid bij de Jongerenraad. In 2014 werd ze voorzitter. Daarnaast neemt ze namens de Jongerenraad Arnhem deel in de cliëntenraad van Pactum. Jongeren zijn blij dat Pactum iets met hun inbreng doet en dat er ook echt dingen veranderen Binnenkort gaat ze onder ambulante begeleiding van Pactum op zichzelf wonen in Arnhem. Soraya: We hebben in 2014 met de Jongeren raad mooie dingen bereikt. Zo hebben we bijvoor beeld naar aanleiding van een enquête onder jongeren een themadag georganiseerd. Aan de hand van stellingen gingen we met elkaar in discussie. Met hun input zijn de thema s opgepakt. Naar tevredenheid van de jongeren; zij zijn blij dat er wat mee gedaan is binnen Pactum en het ook echt is veranderd. Dat is mooi, want daar doe ik het tenslotte voor! Ook fijn is de verbinding met de cliëntenraad waar de leden meer over beleid en Pactum in het algemeen praten. Daardoor weet ik makkelijker wat ik in kan brengen bij de Jongerenraad, wat belangrijk is. We versterken elkaar. Werven van nieuwe leden Om nieuwe leden te werven, heb ik samen met een andere jongere drie groepen op het leerhuis en het fasehuis in Arnhem bezocht. Daar hebben we verteld wat we doen, gevraagd waar de jongeren tegenaan lopen en wat ze graag zouden willen. Na deze bezoeken hebben drie jongeren zich aangesloten. Toekomst In 2014 hebben we een plan gemaakt om in 2015 nog serieuzer te gaan werken en daardoor meer te bereiken. We willen zoveel mogelijk eruit halen. Zo hebben we bijvoorbeeld een gastles Together geregeld, gaan we aan de slag met de wegwijzer (wie, wat, waar binnen Pactum voor jongeren die hulp krijgen bij Pactum) en gaan we weer langs de groepen om meer jongeren te bereiken. Ook willen we meer participeren in het landelijke JeugdWelzijnsBeraad. Momenteel bestaat de Jongeren raad uit zes jongeren en is er ruimte voor meer deelnemers. Dus ook in 2015 gaan we weer actief op zoek naar meer nieuwe leden! Medezeggenschap binnen Pactum Pactum heeft verschillende mede zeggenschapsorganen voor cliënten. Zo is er een cliënten raad met mede zeggen schapsbevoegdheid conform de Wet op de Jeugd zorg, een Jongerenraad en een se parate Pleegouder raad. We zijn blij dat onze cliënten raad een actieve rol pakt en dat er meer jongeren zijn toegetreden. De cliën ten raad heeft regel matig overleg met de directie en eenmaal per jaar met de Raad van Toezicht van CONRISQ. Nieuw integraal team speelt in op transformatie De teams Pactum Rijn-Side en Intensief Orthopedagogische Gezinsbegeleiding zijn in 2014 geïntegreerd binnen één team. Hiermee wil Pactum toekomstgericht en maatschappelijk georiënteerd haar continuïteit van zorg vormgeven. Op vrijdag 12 september 2014 zijn beide teams fysiek gaan samenwerken op de locatie aan de Apeldoornseweg 37 in Arnhem. Het nieuwe team, met de naam Specialistisch Ambulant Pactum Rijn-Side, speelt hiermee in op de transformatie van de Jeugdzorg en de vorming van de gebiedsteams Jeugd die per 1 januari 2015 een feit zijn. Een aantal medewerkers van het team participeert sind januari 2015 in deze gebiedsteams. Gedifferentieerd en wijkgericht Specialistisch Ambulant Pactum Rijn-Side biedt onder andere integrale outreachende hulp. Proactief en sterk naar buiten gericht door middel van straathoekwerk en vindplaatsgerichte activiteiten: we zoeken de jongeren actief op in de wijk en bieden direct hulp waar nodig. Ook biedt Pactum Rijn-Side Intensieve Ortho peda gogische Gezinsbehandeling en Triple P. 8 Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 9

6 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Pactum heeft een maatschappelijke opdracht. Ons ultieme doel is maximale maatschappelijke participatie van onze cliënten. We realiseren perspectieven op het gebied van wonen, onderwijs/werk en vrije tijd. Social return Sociaal ondernemer Duurzaamheid Het 1000-jongerenplan in Overijssel Pactum ondersteunt initiatieven van gemeenten om mensen met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam aan het werk te krijgen. Veel van deze mensen zijn namelijk verweven in netwerken van onze cliënten. We onderkennen dan ook het belang van een arbeidsperspectief. Vanuit dat perspectief wil Pactum graag haar bijdrage leveren aan Social return. Prestatieladder Socialer Ondernemen In het Sociaal Pact Maatschappe lijke instellingen spraken we af om de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) te introduceren. Dit is het keurmerk voor organisaties die werkgelegenheid bieden aan mensen met een afstand tot de arbeids markt. Eind november 2014 heeft Pactum de aspirant status behaald. De uitdaging voor 2015 is het behalen van trede 1 op de PSO. In totaal bestaat de PSO uit 4 niveaus, van aspirant status tot trede 3. Een voorbeeld van Social return is dat we het tuinonderhoud in Arnhem uitbesteden aan Presikhaaf Bedrijven. Zij hebben als missie mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te begeleiden naar een zo regulier mogelijke arbeidsplaats. Bij aanname van nieuw personeel kijkt Pactum of het werk kan worden uitgevoerd door iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt. In het verleden heeft dit al diverse malen geleid tot banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Pactum stelt alles in het werk om haar huidige medewerkers perspectief op de arbeidsmarkt te geven. Hetzij door een dienstverband bij Pactum, hetzij door een dienstverband elders. Pactum spant zich maximaal in om mede werkers naar nieuw perspectief te begeleiden. Pactum heeft aandacht voor duurzaamheid. Zo houden we bijvoorbeeld bij onderhoud, sloop, renovatie of nieuwbouw rekening met actuele milieu eisen en energie besparende (isolatie)maatregelen. In Deventer besteden we het groot onderhoud uit aan Het Groenbedrijf. Kleding kasten op verblijfsvoorzieningen komen van de sociale werkplaats Ede. Ook maken al onze locaties gebruik van duurzame energie. Het doel is alle locaties te verduurzamen. Uiteindelijk willen we klimaat neutraal worden. Het 1000-jongerenplan is een initiatief van de provincie Overijssel in samenwerking met de jeugdzorginstellingen Jarabee, Trias en Pactum. Overijsselse ondernemers werken mee om jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt aan een leerwerktraject te helpen. Jongeren leren een vak, krijgen scholing en begeleiding op maat en verbeteren zo hun kansen op de arbeidsmarkt e certificaat voor Sharon Sharon had een afgeronde opleiding en was gemotiveerd om fulltime te gaan werken. Ze had echter geen werk ervaring. Nell Bezema van Pactum, pro ject leider van het 1000-jongeren plan, benaderde Sharon. Samen met Nell heeft Sharon haar cv verbeterd. Daar naast heeft ze sollicitatietrainingen gevolgd. Eind 2014 is Sharon aan de slag gegaan bij het Deventer bedrijf Westfalen Medical. Gedepu teer de Bert Boerman van de provincie heeft samen met wethouder Hartogh Heys het duizendste certificaat uitgereikt aan Sharon. Met de plaatsing van de dui zendste jongere is het project geslaagd. In 2015 nemen de gemeenten in Overijssel het initiatief van de provincie over. Ook Deventer gaat dus door met dit bijzondere initiatief. Door deze intensieve samenwerking tussen de verschillende organisaties zullen er in de toekomst in Deventer nog meer jongeren een baan vinden. Meer informatie: 10 Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 11

7 Bewezen effectieve hulpverlening cliënten Cliënttevredenheid 2014 Jongeren 7,8 Ouders 7,9 Pactum sluit haar dienstver lening aan bij én beweegt mee met eisen en wensen uit de maatschappij. De ervaringen van onze cliënten, medewerkers en ketenpartners gebruiken we actief. Zo vragen we alle cliënten voor, tijdens en na de hulpverlening om mee te doen aan een effectmeting. Hierdoor krijgen we uitgebreide informatie over cliënttevredenheid, doorlooptijd en doelrealisatie. Op basis van de resultaten passen we onze methoden en werkwijzen aan. In 2014 zijn er bijna ingevulde vragenlijsten teruggekomen (waarvan 74% digitaal) met daar in informatie over de hulpverlening aan cliënten, in gevuld door cliënten zelf. Als we dat afzetten tegen het aantal cliënten dat in 2014 in zorg was, zien we dat dit neerkomt op gemiddeld twee vragen lijsten per cliënt. Een mooi resultaat voor onze effectmeting. Methodiek, innovatie en onderzoek Met praktijkgestuurd wetenschappelijk onderzoek wil Pactum zicht en grip blijven houden op de effectiviteit van haar jeugd- en opvoedhulp. De afdeling Onderzoek & Ontwikkeling (O&O) begeleidt en ondersteunt onderzoeksprojecten. Typerend aan deze projecten is dat de vraag altijd uit de praktijk komt en het antwoord kan worden benut in de praktijk. Daarnaast voldoet de uitvoering aan wetenschappelijke criteria. Het stimuleren van een onderzoekende houding van onze medewerkers zien we hierbij als een versterkende factor. O&O werkt samen met verschillende onderzoeksinstellingen en zusterorganisaties van de CONRISQ Groep. Daarnaast participeert O&O in verschillende samenwerkingsverbanden die gericht zijn op praktijkgestuurd wetenschappelijk onderzoek. Professionalisering Vanwege de complexiteit van het werk heeft Pactum hoogopgeleide medewerkers in dienst. Zij zijn gecertificeerd en geregistreerd in het beroepsregister. Pactum kan hiermee dan ook kwalitatief goede hulpverlening waarborgen. Pactum gebruikt de Veiligheidsbarometer: een instrument om periodiek het gevoel van veiligheid op verblijfgroepen te meten medewerkers 28,46% mannen 71,54% vrouwen Veiligheid is de basis Wij kunnen ons werk pas goed doen als onze cliënten en onze professionals zich veilig voelen. Bij elke jongere vindt daarom aan het begin van het traject een veiligheidsmeting en risicotaxatie plaats. Zo krijgen we zicht op de risico s in het gedrag van de jongere en zijn naaste omgeving. Op basis van de uitkomsten maken we afspraken om de veiligheid van de jongere te vergroten. In 2014 hebben we het Kwaliteitskader Voorkomen Seksueel Misbruik volledig geïmplementeerd. Het kader levert een bijdrage aan het voorkomen van ongewenst en/of grensoverschrijdend gedrag in brede zin. In het najaar van 2014 heeft Pactum een instrument doorontwikkeld om periodiek het gevoel van veiligheid op verblijfgroepen te meten: de Veiligheids barometer. Begin 2015 hebben we daarmee de eerste metingen verricht medewerkers 27,75% mannen 72,25% vrouwen 12 Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 13

8 Empowerment ouders Pactum onderzoekt de empowerment van ouders. Het promotieonderzoek loopt van januari 2014 tot en met juli Het richt zich op de empowerment bij ouders tijdens een periode van jeugd- en opvoed hulp. We willen te weten komen of door ondersteuning van Pactum, ouders sterker worden en de gedragsproblemen van hun kind verminderen. De kennis die we met het onderzoek opdoen, gebruiken we om verder zicht en grip te krijgen op de effectiviteit van de jeugd- en opvoedhulp van Pactum. Een kijkje in de keuken De kracht van kind en gezin Pactum biedt ambtenaren en bestuurders regelmatig de mogelijkheid een kijkje te nemen op een van haar locaties. Gert Jan van Noort, wethouder Jeugd en Welzijn van de gemeente Harderwijk, liep een dag mee en was erg enthousiast. Wij vroegen hem naar zijn ervaringen tijdens zijn bestuurlijke stage bij Pactum in Harderwijk. Als wethouder Jeugd en Welzijn wil ik graag zoveel mogelijk op de hoogte zijn van de hulp die verschillende zorgaanbieders in Harderwijk aanbieden, vertelt Gert Jan van Noort. Daarom bracht hij een bezoek aan Pactum met daarbij specifieke aandacht voor het onderdeel Dag behandeling Jonge Kind. Op bezoek bij de Orka s Na het inleidende gesprek werd ik rondgeleid door de ouderbegeleider van Dagbehandeling Jonge Kind, Maartje Dumont. Vervolgens nam ik plaats bij een van de groepen, de Orka s. Het is heel mooi te zien en te horen dat de hulp zich niet alleen richt op het kind in de groep, maar bestaat uit een com binatie op verschillende terreinen. De hulp richt zich name lijk ook op school, de thuis situatie en vrijetijdsbesteding. Ook worden ouders thuis begeleid, zodat kinderen daar een vergelijkbare begeleiding krijgen. Op de groep is zichtbaar hoe kinderen reageren op de duidelijke instructies van de pedagogisch medewerkers. Ondanks dat de kinderen hun concentratie kort vast kunnen houden, blijven de pedagogisch medewerkers hen positief benaderen. Zij gaan uit van de kracht van de kinderen: van wat ze wél kunnen en waar ze goed in zijn! Uit ervaring weet ik dat het voor ouders een drempel kan zijn om in te zien dat hun kind zich anders ontwikkelt. Als een kind niet goed mee kan komen, blijft dit lastig voor zowel het kind als de ouders. Een combinatie van een snelle signalering en de juiste begeleiding kan ouders en kinderen heel veel handvatten geven. Ondanks dat de verantwoordelijkheid bij de ouders ligt, vormt de basisschool een belangrijke schakel, zeker met het oog op het passend onderwijs. Het onderwijs moet de eerste signalen oppikken en vervolgens in goed overleg met de ouders de verbinding leggen met de juiste hulp. Deze functie wordt momenteel nog erg onderschat. Daar moet zeker nog een inhaalslag worden gemaakt. 14 Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 15

9 Pleegzorg participatie, samenwerking, onderzoek en ontwikkeling een kijkje in de toekomst Participatie van ouders Er zijn veel factoren die de participatie van biologische ouders in de pleegzorg beïnvloeden. Die participatie heeft weer invloed op het welzijn van het kind. Het is dan ook belangrijk om daar rekening mee te houden in de begeleiding van pleegkinderen, ouders en pleegouders. Samenwerking met alle betrokkenen Een goede samenwerkingsrelatie tussen ouders, kind, pleegouders, het netwerk en betrokken professionals vormt de basis voor de ontwikkeling van het kind in het pleeggezin en de stabiliteit van de plaatsing. Samenwerking tussen ouders en pleegouders Een goede samenwerking tussen ouders en pleegouders is essentieel voor een succesvolle pleegzorgplaatsing en de ontwikkeling van het (pleeg)kind. Onderzoek en ontwikkeling Onderzoek laat zien dat pleegkinderen met meer emotionele problemen en meer gedragsproblemen kampen dan andere kinderen. Naast de reguliere ondersteuning aan pleeggezinnen kan het nodig zijn extra interventies in te zetten om deze problemen te verminderen. In de literatuur komen voor namelijk interventies naar voren die gericht zijn op gedrags problematiek, hechtingsproblematiek en traumagerelateerde problematiek. Breakdownpreventie Om meer grip te krijgen op ongeplande afbraak van pleegzorg, is Pactum samen met Entréa en Lindenhout een project gestart rondom deze zogenaamde breakdown. Het project wordt begeleid door Praktikon en de Hogeschool Arnhem/Nijmegen (HAN). Internationaal ligt het percentage breakdown tussen 25-50%. Het percentage bij Pactum is met 21% (onderzoek door Praktikon) relatief laag. Er kwamen in het onderzoek verschillende factoren naar voren, waarvoor vervolgens is gezocht naar haalbare en effectieve oplossingsrichtingen. Hier blijkt de, mede door Pactum ontwikkelde, module ouderbegeleiding een bijdrage te kunnen leveren. Daarnaast worden professionals binnen Pactum aangemoedigd en gefaciliteerd om proactief te handelen bij het waarnemen van risicosignalen. Voor 2015 staat Pactum voor de uitdaging de regierol van de pleegzorgbegeleider uit te bouwen en te stroomlijnen. De pleegzorgbegeleider monitort of de samenwerking en de ingezette hulp de gewenste resultaten opleveren, of het kind zich op de gewenste manier kan ontwikkelen en of er een gezonde balans is tussen draagkracht en draaglast van pleegouders. De bemiddelende, ondersteunende en faciliterende rol in de samenwerking tussen ouders en pleeg ouders blijft daarnaast onverminderd aandacht vragen. Het inzetten en beschik baar stellen van extra interventies bij de start van de hulp realiseren we onder de noemer: een goed begin is het halve werk. Bij Pactum werken we vanuit een gedeelde visie. Door deze visie en onze leidende principes centraal te stellen in onze verandertrajecten, hebben we allemaal een bijdrage geleverd aan de gewenste ontwikkeling van Pactum. Zodat we nu nog beter kunnen inspelen op de veranderende jeugdzorg. Natuurlijk kijken we niet alleen naar binnen. We werken aan een parallel proces van verandering: intern én extern. Daar over blijven we in gesprek. Met elkaar, maar ook met onze cliënten en partners. Het is een spannend proces dat energie vraagt en ook weer nieuwe energie oplevert. Gemeenten, de overheid en zorgaanbieders hebben de afgelopen periode samen een toekomstvisie ontwikkeld voor de specialistische jeugdhulp. Deze visie Ruimte voor Jeugdhulp is nu afgerond. In die visie staat een aantal belangrijke doelstellingen. Zo moeten specialistische kennis en hulp dicht bij het kind beschikbaar zijn, als de inzet van generalisten en het eigen netwerk onvoldoende blijken. Deze inzet moet leiden tot verrijking van de ondersteuning in de omgeving van het kind, integrale zorg, intersectoraal werken en generalistische triage. Ambitieus? Jazeker. Maar als we samenwerken, moet het lukken. Wel is het essentieel dat we steeds één belang vooropstellen: de ontwikkeling van het kind. Die ontwikkeling moet het begin én einddoel zijn van elke verandering of interventie die we inzetten is een jaar van onderzoeken, ontwikkelen, veranderen, samenvoegen, haalbaarheid en betaalbaarheid. We hebben geen glazen bol en kunnen de toekomst niet voorspellen. Wel kunnen we afspreken dat we de gewenste toekomst samen vorm gaan geven. Daarbij maken we graag gebruik van de kennis en oplossingen van kinderen, jongeren, (pleeg)ouders en partners. Want samen weten én kunnen we meer. José de Ruyter, Adjunct-directeur Pactum: 7,4 Medewerkers tevredenheid Onze medewerkers zijn trots op hun werk! Zij geven Pactum in 2015 gemiddeld een 7,4. Een resultaat dat 0,2 hoger ligt dan de uitkomst van het medewerkerstevreden heids onderzoek in De organisatietrots blijkt uit de antwoorden van de mede werkers. Hieruit komt onder andere naar voren dat ze heel erg tevreden over het werk zijn. Ze zijn trots op wat ze doen en hebben plezier in hun werk. We zijn blij met wat we vandaag bereikt hebben. Tegelijkertijd zien we allerlei kansen voor morgen 16 Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 17

10 Rust, ruimte en structuur op de boerderij Het hulpaanbod voor jongeren op de boerderij varieert van integrale daghulp en logeeropvang in de weekenden en vakanties, tot crisisopvang en lang durig verblijf. Pactum faciliteert het verblijf bij jeugdzorgboeren en zorgt dat de randvoorwaarden goed zijn. De betrokken hulpverlener houdt de regie over de hulpverlening gedurende het verblijf van een jongere op de boerderij. In 2014 is opnieuw gekeken naar de indeling van het werkgebied en de taken van de medewerkers. Dit met als resultaat dat per maart 2015 vijf medewerkers ieder verantwoordelijk zijn voor hun eigen regio binnen het werkgebied. Cristianne Schram is hulpverlener jeugdzorgboerderijen bij Pactum. Binnen mijn functie ben ik zowel regioconsulent, als trajectbegeleider en ambulant hulpverlener. Je ziet bij de boeren de passie voor hun werk Ik ben het aanspreekpunt voor de boer, de ouders, het kind, maar ook voor ketenpartners als het CJG. Op het moment dat er een hulpvraag binnenkomt, ga ik op zoek naar een boerderij. De vraag van de ouders en de jongere is hierin leidend. Vervolgens zorg ik voor de match tussen de jongere en een boer en breng hen met elkaar in contact. Het feit dat ik continu switch van rol, maakt mijn werk heel dynamisch. Het is erg leuk om bij de boeren over de vloer te komen en een kijkje in hun keuken te krijgen. Ik zie bij hen echt de passie in wat ze doen, zowel in hun visie als hun methodiek. Doordat de kinderen buiten zijn in een agrarische omgeving en niet geprikkeld worden door andere factoren, biedt het hen rust, ruimte en structuur. Ze vertonen dan ook echt ander gedrag. Het is bijzonder te zien dat de jongeren daar op de juiste plek zitten, ze een boost krijgen van hun verblijf op de boerderij, zodat ze daarna weer verder kunnen. Wat gebeurde er nog meer in 2014? Pactum breidde haar boerenbestand uit van 45 naar 60 jeugd zorg boerderijen. We hebben in 2014 een inventarisatie gedaan van de professionalisering. Dit had als resultaat dat al onze jeugd zorg boeren in 2015 getraind zijn in het Vlaggensysteem. In samen werking met LTO, Boer en Zorg, Jeugd gezondheidszorg en Inspectie Jeugdzorg wordt aan het landelijke kwaliteits systeem een onderdeel jeugd zorg toegevoegd. In 2014 zijn de verschillende partijen dit overeengekomen en is een proef ontwikkeld. In 2015 start de uitrol. Het streven is om jeugdzorg in 2016 daad werke lijk toe te voegen aan het landelijke kwaliteitssysteem. Onderzoek effectiviteit van Zorgboerderijen: in 2013 startte Praktikon, in opdracht van ZonMW, een onderzoek binnen Pactum, Trias, Topaze en Bijzonder Jeugdwerk Brabant. De data ver zame ling is gestart op 1 september 2013 en loopt nog door in Jaarmagazine Pactum Pactum Jaarmagazine 19

11 Cristianne Schram en Evert Overweg Jongeren krijgen handvatten om sterker te worden Evert en Else Overweg hebben jarenlange ervaring in de jeugdzorg, met name in de crisisopvang. Ze werken hierin samen met hun dochter Ellen en een groep vaste begeleiders. Op die manier is het voor de jongere en ouders duidelijk met wie ze te maken hebben. Het gezin Overweg heeft al ruim dertig jaar de deuren open staan voor crisisopvang van kinderen met zwaardere problematiek. Methodisch werken is niet leidend, het therapeutische pedagogische leefklimaat is de basis van waaruit gewerkt wordt. Evert Overweg: Gaat er iets mis, dan bespreken we het. We zorgen dat jongeren handvatten krijgen om sterker te worden. De zorgboerderij van Evert en Else richt zich met name op jongeren met autisme. Wij gaan op een eigen manier met autisme om. We leren de jongeren dat bepaalde handelingen wel moeten gebeuren, en dat wat er moet gebeuren ook gebeurt, maar dat het soms niet erg is als het een uurtje later gebeurt. Enthousiast vertelt Overweg over hun benadering van autisme. Natuurlijk kun je meegaan in vaste structuren en regels, maar het is ook goed om de jongeren en hun ouders te laten ervaren dat iets minder, of een andere structuur ook positief kan uitpakken. Jongeren worden op deze manier voorbereid op de toekomst. Op dit moment zijn er 45 jongeren die gebruik maken van het hulpaan bod op de zorgboerderij van de familie Overweg Jaarmagazine Pactum 2014