Resultaten in beeld. juni 2017

Transcriptie

1 Resultaten in beeld juni 2017

2 Resultaten in beeld Met praktijkgestuurd wetenschappelijk onderzoek wil Pactum zicht en grip blijven houden op de kwaliteit van de jeugd- en opvoedhulp. We begeleiden, ondersteunen en voeren innovatie- en onderzoeksprojecten uit. We zorgen ervoor dat die niet alleen praktijkrelevant zijn, maar ook voldoen aan wetenschappelijke criteria en verrijkt worden door wederzijdse kennisoverdracht: praktijk en wetenschap leren van elkaar!. De projecten zijn geslaagd als wij de uiteindelijke projectresultaten kunnen integreren in ons professionele handelen. Zowel op operationeel, strategisch en tactisch niveau. Zo dragen we bij aan de kwaliteit van de hulp die we bieden: we zorgen dat het werkt! Projecten zijn ook geslaagd als we aan (pleeg)gezinnen, collega-instellingen en overheden zichtbaar maken en verantwoorden wat we binnen Pactum doen en wat het resultaat is: laten zien hoe (effectief) we werken! Jan-Pieter Maas Algemeen directeur Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 3

3 Resultaten in beeld aantal vragenlijsten dat door ouders en kinderen/jongeren in 2016 is ingevuld In de afgelopen jaren hebben we veel resultaten verzameld. Resultaten die het werk van Pactum verantwoorden. Totaal aantal hulpverleningstrajecten in 2016: Gegevens bij uitstroom Aantal afgesloten hulpverleningstrajecten (exclusief onderaannemers): 501 Aantal trajecten dat in onderlinge overeen stemming is beëindigd: 88% gemiddelde tevredenheid over het hulpverleningsproces: Bij instroom bepalen we samen met het gezin de doelen van de hulpverlening. De doelen zijn onder te verdelen in verschillende domeinen, zoals opvoeding en gezinsklimaat/structuur, sociaal netwerk en persoonlijkheid kind. domeinen waarop hulpverleningsdoelen zijn gesteld ( ) 4 Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 5

4 toename gedragsproblemen vanaf transitiejaar De doelgroep van Pactum is vanaf het transitiejaar 2015 zwaar, en ook zwaarder geworden dan in de voorafgaande jaren als we kijken naar de gedragsproblemen en naar de emotionele problemen van de ingestroomde kinderen en jongeren. Hoewel de gedragsproblemen bij instroom (zeer) ernstig zijn, hebben de kinderen die uitstromen door de jaren heen gemiddeld geen gedragsproblemen of emotionele problemen. ontwikkeling gedragsproblemen kinderen bij in- en uitstroom ( ) Sinds 2015 is er een significante toename van de gemiddelde gedragsproblemen bij instroom Door de jaren heen zijn er bij uitstroom gemiddeld geen zorgen van betekenis meer mate waarin doelen zijn bereikt bij uitstroom ( ) ontwikkeling emotionele problemen kinderen bij in- en uitstroom ( ) Vanaf 2014 nemen de emotionele problemen bij instroom toe Door de jaren heen zijn er bij uitstroom gemiddeld geen zorgen van betekenis meer Geheel bereikt Deels bereikt Onveranderd Verslechterd 6 Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 7

5 Eigen kracht empowerment van ouders ontwikkeling empowerment ouders tijdens hulpverleningsperiode (N=429) Pactum hecht grote waarde aan de eigen kracht ofwel empowerment van ouders, jeugdigen en hun sociale omgeving om grip te houden op hun eigen leven. Uitgangspunt is dat ouders en jeugdigen naar vermogen deel (kunnen) nemen aan de maatschappij, en dat de eigen kracht van het cliëntsysteem een bron is voor een positieve verandering. empowerment van ouders als opvoeder: aanvang hulp (N=1190) Wel problemen: Professionele aandacht/begeleiding nodig om eigen kracht op dit gebied te versterken Samen met Praktikon (Radboud Universiteit Nijmegen) heeft Pactum een gevalideerde en genormeerde vragenlijst (EMPO ouders) ontwikkeld om empowerment van ouders te meten. Uit EMPOgegevens van 1190 ouders die in de loop der jaren door Pactum zijn begeleid, blijkt dat bij aanvang van de hulpverlening we bij ongeveer 4 op de 10 ouders (41%) goed kunnen aansluiten bij de eigen kracht die ze als opvoeder hebben (totale empowerment). De eigen kracht van ouders zit m Geen problemen: Professionele hulp kan aansluiten bij de eigen kracht op dit gebied met name in hun bereidheid om de ongewenste opvoedsituatie van hun kind te zien, aan te pakken, en om zelf hulpbronnen in te schakelen als dat nodig is: ongeveer 8 op de 10 ouders (78%) heeft hiermee geen problemen. Veel ouders hebben wel professionele ondersteuning nodig om hun opvoedvaardigheden te verbeteren: 6 op de 10 (64%) van de ouders heeft namelijk problemen op dit gebied (gedragscontrole). Ook hebben 4 op de 10 ouders (41%) als ze bij Pactum beginnen, problemen als het gaat om hun zelfvertrouwen en hun gevoel het leven aan te kunnen (intrapersoonlijk). Ook op dit vlak biedt Pactum ondersteuning. Van 429 ouders weten we hoe het tijdens de hulpverleningsperiode bij Pactum is gegaan met hun empowerment als opvoeder (Grafiek 2). Uit de resultaten blijkt dat de empowerment van ouders op alle gebieden gemiddeld is toegenomen. Met name het zelfvertrouwen en het competentiegevoel van ouders (intrapersoonlijk) is toegenomen en de opvoedingsvaardigheden van ouders zijn verbeterd (gedragscontrole). De genormeerde EMPO-vragenlijst voor ouders, en die voor jongeren, is binnenkort ook beschikbaar voor andere geïnteresseerde zorginstellingen. Dit is mogelijk via onder andere BergOp; een webbased softwareprogramma van Praktikon voor de digitale verwerking van instrumenten voor diagnostiek en effectonderzoek in zorg en onderwijs. Neem voor vragen hierover contact op met Harm Damen via h.damen@pactum.org. DO id! Als onderlegger voor de hulpverlening bij Pactum gebruiken we een algemeen model (DO id!) dat we samen met Praktikon hebben ontwikkeld. Het model is gebaseerd op jarenlange kennis die we bij Pactum hebben opgedaan in de begeleiding en behandeling van jeugdigen en hun (pleeg) gezinnen. In DO id! is praktijkkennis samen gebracht met wetenschappelijke inzichten. Het model geeft onze visie weer op hoe mensen zich ontwikkelen en wat daarvoor belangrijk is. In die zin kan het model in allerlei contexten worden gebruikt waarin mensen zich ontwikkelen, zoals op het werk, op school, in de buurt, enzovoort. Met DO id! willen we ons bij Pactum blijven professionaliseren en profileren. Voor meer informatie over DO id!: neem gerust contact op met Harm Damen (h.damen@pactum.org) en Rozemarijn Nieuwhoff (r.nieuwhoff@pactum.org). 8 Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 9

6 DO id! > leren balanceren in een passend klimaat Professionele begeleiding Een doorgaande ontwikkeling van jeugdigen en hun (pleeg)gezinnen staat bij Pactum centraal. De focus ligt daarbij op het behandelen van gezinnen. De hulpverlening richt zich met name op het opgroeien van jeugdigen, opvoeden door (pleeg)ouders, en op de ouderkind-relatie. Een betekenisvolle ouder-kind-relatie zien we (naast algemene basisvoorwaarden in de context van het gezinssysteem) als een specifieke basisvoorwaarde ( het fundament ) voor een stabiel en veilig gezinsklimaat (passend mogelijk klimaat) waarin jeugdigen (opgroeien) en (pleeg)ouders (opvoeden) leren balanceren. Orthopedagogische behandeling Doorgaande ontwikkeling individuele jeugdige Gezinsbehandeling Opvoedvaardigheden afgestemd op ontwikkeltaken en -mogelijkheden van de jeugdige Veilige ouder-kind-relatie ouder weet wat jeugdige wil/denkt/voelt en kan daar adequaat naar handelen waardoor jeugdige zich gezien en gehoord voelt Betekenisvolle relatie tussen cliënt en hulpverlener Basis Huis, voedsel, verzorging, basisvoorzieningen, fysieke veiligheid Ontleend aan meerdere piramidemodellen o.a. Greenspan en IASC MHPSS Guidelines Pyramid (2007) De jeugdigen en hun (pleeg)gezinnen bij Pactum zitten veelal in een situatie waarbij er op alle lagen ernstige en/of complexe problemen zijn. Een professional van Pactum gaat in deze situatie een betekenisvolle relatie aan met het gezinssysteem en stimuleert de leden van het gezinssysteem ook met elkaar (weer) betekenisvolle relaties aan te gaan. Het geven en ontvangen van erkenning vormt daarbinnen een belangrijke sleutel. De hulpverlener is tijdelijk een > 10 Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 11

7 > Een professional van Pactum gaat een betekenisvolle relatie aan met het gezinssysteem extra speler die ingezet wordt in de onderlinge interactie tussen de gezinsleden en met hun sociale omgeving. De huisstijl van de professional is systeemtherapeutisch, context- en empowermentgericht en kenmerkt zich door een oplossings- en op groeigerichte mindset. Binnen de professionele relatie (alliantie) met het gezinssysteem worden specialistische deskundigheden toegevoegd om ervoor te zorgen dat het systeem weer in balans kan komen (passend klimaat) en de leden zich zelfstandig (zonder of eventueel met lichtere hulp) verder kunnen ontwikkelen (leren balanceren) en toekomstige uitdagingen aangaan. Belangrijk uitgangspunt voor de versterking van het cliëntsysteem is dat cliënten deskundig en bevoegd zijn in (het vervullen van) elkaars ontwikkelbehoeften en dat ze partners zijn over de best mogelijke professionele hulp voor elkaar en henzelf. Bij de start van een hulpverleningstraject wordt aan de hand van screening/diagnostiek (verzamelen en integraal onderzoeken van informatie op de vier lagen van het figuur) de situatie geanalyseerd. Daarbij worden onder andere de invloedrijke (belemmerende en bevorderende) factoren vanuit het gezin en in de omgeving in kaart gebracht. Als de situatie samen met het cliëntsysteem is geanalyseerd, wordt bepaald op welke laag (of lagen) de verdere hulpverlening zich gaat richten, en welke interventies daarbij nodig zijn. We werken daarbij integraal (op meerdere lagen tegelijk), met die kanttekening dat er pas gestart kan worden met een hogere laag (bijvoorbeeld het verbeteren van de opvoedvaardigheden; laag drie) als de situatie op de laag/lagen daaronder (bijvoorbeeld ouder-kind-relatie; laag twee) goed genoeg is. De ervaring leert dat de tweede laag (ouderkind-relatie) vaak speerpunt is van de orthopedagogische behandeling van Pactum. Als blijkt dat interventies op de derde en vierde laag nodig zijn om de orthopedagogische behandeling te ondersteunen wordt dit door Pactum integraal ingezet. Bij individuele behandeling van de jeugdige (laag vier) zal door de hulpverlener erop gelet worden dat door gezinsleden niet slechts van de jeugdige verwacht wordt dat hij ander gedrag laat zien (gestimuleerd door individuele behandeling) maar dat de individuele behandeling ingebed is in de context van het gezinssysteem en gezinsleden geholpen worden om zich aan te passen aan nieuw gedrag van een gezinslid. 12 Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 13

8 Het verhaal van Jessica Verteld door een medewerker Jeugdzorgboeren Pactum. In de zomervakantie werd het team Jeugdzorgboerderijen benaderd vanwege een zestienjarig meisje, Jessica. Jessica verbleef al een tijdje in een pleeggezin, maar was nu erg tegendraads. Ze hield zich niet aan afspraken en bleef tot laat in de avond hangen op straat. De andere kinderen in het gezin leden zodanig onder haar gedrag, dat de pleegzorg medewerker vreesde dat het op een uithuisplaatsing zou uitlopen. Daarom klopte men bij Pactum aan. Chillen Eerst was het zaak om te bepalen of Jessica wel gemotiveerd was om een tijdje op een Jeugdzorgboerderij te wonen. Daarover ben ik in gesprek gegaan met haar en haar gezin. Jessica, een bleek en mager meisje in een strakke spijkerbroek en op hakjes, had steevast haar telefoon in de hand. Ze had in eerste instantie geen zin in een verblijf op een jeugdzorgboerderij. Liever bleef ze op straat, om te chillen met de buurtjongeren. Toch bleek tijdens het gesprek ook dat Jessica benieuwd was naar het leven op een boerderij met veel dieren. Ze hield van honden en was geïnteresseerd in andere dieren. Ik legde haar pleegouders uit dat de rust, ruimte en dieren op een jeugdzorgboerderij vaak een heilzame werking hebben op jongeren als Jessica. Door te zorgen voor de dieren, leren jongeren verantwoordelijkheid te dragen. Ook bouwen we aan relaties en werken we aan stabiliteit, zowel voor de jongere als voor de rest van het gezin. Koeien voeren Jessica kon terecht op een Jeugdzorgboerderij in de Achterhoek, met tweehonderd koeien. Hier moest ze echt meewerken aan de verzorging van de dieren. Leuke bijkomstigheid voor haar was dat de boer een grote hond had. Na een korte kennismaking, een rondleiding over de boerderij en uitleg van haar taken, liet ik haar alleen. Een week later ging ik op bezoek bij Jessica. Samen met haar pleegouders, die natuurlijk ook erg benieuwd waren hoe het met haar ging. Toen we vroegen waar we haar konden vinden, kregen we te horen dat het meisje in de stal bezig was. En ja hoor, daar stond Jessica: in een overal en met te grote laarzen aan was ze koeien aan het voeren en mest aan het scheppen. Het bleke meisje had kleur op de wangen en er lag een glimlach op haar gezicht. En haar mobieltje? Op haar kamer, zei ze, helemaal vergeten. Sinds haar werkvakantie komt Jessica op vrije dagen en in vakanties regelmatig helpen op de Jeugdzorgboerderij. 14 Pactum jeugd- en opvoedhulp Pactum jeugd- en opvoedhulp 15

9 Pactum t e info@pactum.org Postbus AC Arnhem Pactum programmalijn Onderzoek & Innovatie