Congres woensdag 19 januari 2011, Utrecht

Transcriptie

1 Schoolleiders Identiteit als professionele kwaliteit Academie Congres woensdag 19 januari 2011, Utrecht Inloop vanaf 9.30 uur, aanvang uur, einde ± uur In de Driehoek, Willemsplantsoen 1c, 3511 LA Utrecht Dit congres wordt mede mogelijk gemaakt door Loyalis, partner van CNV Onderwijs

2 Voorwoord Wederom organiseert CNV Onderwijs in januari een congres over identiteit. Dit jaar met het thema `Identiteit als professionele kwaliteit'. Immers identiteit vereist ook wat van je als leraar, als ondersteuner, als schoolleider en van je als schoolsamenleving. De kwaliteit van het onderwijs staat de afgelopen jaren terecht centraal. Wat is nu de bijdrage aan die kwaliteit vanuit de identiteit? Of is identiteit een kwaliteit in zich? Vragen waar we hopen een begin van een antwoord op te kunnen formuleren. Immers invulling geven aan de identiteit is ook een proces. De dag is onderverdeeld in twee plenaire bijdragen en twee rondes met workshops. We hebben van vorig jaar geleerd dat het goed is vooraf de aanmelding voor de workshops te vragen. U kunt zich digitaal aanmelden ( en dit jaar dus ook alvast een keuze uit de workshops vooraf doen! In deze brochure geven we een toelichting op de inhoud van de workshops. Vorig jaar waren we blij met een groot aantal aanmeldingen voor het identiteitscongres van de bond. En ik zie er naar uit ook dit jaar weer vele leden te mogen ontmoeten. Voor lezers van Zorg Primair wijs ik u er op dat het novembernummer ook speciale aandacht geeft aan het onderwerp Identiteit als Kwaliteit. Willem Jelle Berg Bestuurder CNV Onderwijs De kosten voor deze conferentie bedragen 100; Leden van CNV Onderwijs en CNV Schoolleiders betalen 50. Studenten hebben gratis toegang. Bezoekers aan de identiteitsconferentie ontvangen na afloop een verslag, zodat u ook na deze dag met uw collega's het gesprek over dit onderwerp kunt voortzetten. Deelnemers ontvangen na afloop van het congres een deelname-certificaat. 2 0 Congres Identiteit als professionele kwaliteit

3 Programma > 9.30 uur > uur > uur > uur > uur > uur > uur > uur > uur > uur Ontvangst met koffie en thee Opening Plenaire lezing door prof. dr. Cok Bakker Pauze Workshopronde 1 Lunch Workshopronde 2 Pauze Forumdiscussie Slotlezing door drs. S. Wartena Inhoudelijk overzicht Ochtendlezing door Cok Bakker > Moreel leider, of je wilt of niet! Slotlezing door Sjouke Wartena > De politieke correctheid voorbij: bouwen aan een netwerk van school, gezin, straat, én kerk Workshops ochtend Gerrit Elings > Een zichtbare identiteit (PO+VO) Jan Meeusen > Vieren op een christelijke school met veel anders gelovige en/of niet gelovige leerlingen (PO) Ton Roumen > De docent als motor voor identiteitsontwikkeling (VO) Henk Vroom > Basiservaringen bij leerlingen en bij leerkrachten (identiteit als pedagogische meerwaarde, praktische insteek rond existentiële vragen) (PO) Workshops middag Riet Fiddelaers-Jaspers > Afscheid voor altijd; omgaan met verlies en rouw op school (PO+VO) Peter Lubbers > Burgerschap met Lev Visie en praktijk van de Amarantis Onderwijsgroep (VO) Elizabeth Rigg > Het eigen gezicht van de leraar: op weg naar waardevol opleiden (PO) Taco Visser > Inspirator op een christelijke school (VO) 3 0 Congres Identiteit als professionele kwaliteit

4 Ochtendlezing Cok Bakker > Moreel leider, of je wilt of niet! De leerkracht geeft als professional relatief autonoom vorm aan het leraarschap. In de lange reeks van alledaagse, subjectieve keuzen ontstaat het beeld van een leerkracht, en zijn of haar 'impact'. De persoon van de leerkracht is bepalend voor de kwaliteit van het vak, en daarmee voor de kwaliteit van het onderwijs van de school waar hij of zij werkt. In een vorm van Structureel Identiteitsberaad bepaalt de school (?) wat moet worden verstaan onder 'goed' onderwijs en de 'goede' burger, waartoe we proberen op te voeden. Prof. dr. Cok Bakker is hoogleraar Levensbeschouwelijke Vorming aan de Universiteit Utrecht en als adviseur/begeleider betrokken bij identiteitsprojecten in het onderwijs. Slotlezing Sjouke Wartena > De politieke correctheid voorbij: bouwen aan een netwerk van school, gezin, straat, én kerk Geen kind zonder context. Kinderen zijn in hun ontwikkeling gebaat bij een pedagogisch netwerk dat bestaat uit de school, de ouders, de straat, en de staat. Hoe politiek correct dat ook mag zijn, pedagogisch gezien mogen de etnische en religieuze aspecten van de leefwereld van de kinderen niet buiten beschouwing blijven. Wat is de rol van migrantenkerken in de ontwikkeling van kinderen? Kan samenwerken met migrantenkerken, in het netwerk van de Brede School, een meerwaarde opleveren? Beelden uit een onderzoek naar het netwerk rond kinderen uit Afrikaanse en Caribische gezinnen in Amsterdam Zuidoost, een stadsdeel met zo n honderd kerken. Drs. Sjoukje Wartena (orthopedagoog, godsdienstpedagoog) is onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Workshops ochtend: Gerrit Elings > Een zichtbare identiteit Het Bijzonder Onderwijs staat al geruime tijd onder druk. Artikel 23 waarin onder meer de financiële gelijkstelling tussen openbaar en bijzonder onderwijs is geregeld wordt op landelijk politiek niveau ter discussie gesteld. Waarin zit dat bijzondere nu eigenlijk en hoe wordt dat dan zichtbaar? Het zijn terechte vragen waar bijzondere scholen antwoord op moeten geven. In de workshop Een zichtbare identiteit wordt aan de hand van een concreet voorbeeld van een scholengemeenschap in een veelkleurige omgeving op deze vragen ingegaan. De bezoekers worden uitgedaagd om concrete mogelijkheden te bedenken waarmee ze op hun eigen school aan het werk kunnen gaan. Gerrit Elings is directeur onderwijs van de Christelijke Scholengemeenschap Calvijn in Rotterdam. 4 0 Congres Identiteit als professionele kwaliteit

5 Jan Meeusen > Vieren op een christelijke school met veel anders gelovige of niet gelovige leerlingen Vieren is één van de onderscheidende kwaliteiten van christelijke scholen. In schoolvieringen kan de christelijke traditie in contact worden gebracht met de actualiteit van leerlingen, leerkrachten en ouders. Wat hebben we islamitische leerlingen te bieden en de kinderen zonder godsdienstige achtergrond? Jan Meeusen is identiteitsbegeleider bij ixc DKSR, Begeleiding en advies. Ton Roumen > De docent als motor voor identiteitsontwikkeling Welke ontwikkeling maken scholen door op identiteitsterrein en welke kansen en hindernissen zijn er? Deze vraag is op exemplarische wijze onderzocht op scholen in de vier grote steden van ons land. In het onderzoek werden vijf indicatoren gevonden die bijdragen aan een succesvolle schoolontwikkeling op het terrein van identiteit. De rol van de docent blijkt cruciaal. Het vervolg van dit onderzoek richt zich dan ook op de inventarisering van beroepsbepalende ervaringen van docenten met als inzet hun professionele ruimte te vergroten. dr. Ton Roumen is spiritueel auteur en adviseur voor waardevol onderwijs aan het BKO. Henk Vroom > Basiservaringen bij leerlingen en bij leerkrachten (identiteit als pedagogische meerwaarde, praktische insteek rond existentiële vragen) In godsdienst gaat het om hoe je in het leven staat: 1) kennis en vooral inzicht; 2) leefregels en vooral karaktervorming; 3) vertrouwen in het leven, geloofsvertrouwen, openheid voor anderen. In de workshop gaan we na hoe je in onderwijs kunt aansluiten bij fundamentele ervaringen en hoe die door bijbelse (en andere) verhalen een plek kunnen krijgen in onze visie op en beleving van de werkelijkheid. Theorie en concrete voorbeelden (van spreker en deelnemers). prof.dr. Henk Vroom is emeritus-hoogleraar godsdienstwijsbegeerte en directeur van het Centrum voor Islamitische Theologie (CIT) en gasthoogleraar (Roche leerstoel) aan het Institute for Religion and Culture in Nagoya, Japan. Workshops middag: Riet Fiddelaers-Jaspers > Afscheid voor altijd; omgaan met verlies en rouw op school Dat kan niet! Gisteren heeft ze nog lesgegeven. Het is een schok als plotseling iemand van je school overlijdt, of dat nu een leerling of personeelslid is. En ook al verwachtte je de boodschap, op het moment dat het definitief is, word je toch nog overvallen. Ook het overlijden van ouders, broers en zussen heeft veel impact, evenals de dood van een partner of kind van een medewerker. In deze workshop gaan we in op wat je als school kunt doen bij een overlijden. Wat zijn de do s en de don ts? 5 0 Congres Identiteit als professionele kwaliteit

6 Hoe gaan leerlingen om met verlies en wat is normale rouw bij kinderen en jongeren? En tot slot om niet te vergeten: hoe staat het met je eigen rouw: het belang van zelfzorg. dr. Riet Fiddelaers-Jaspers is verliesdeskundige, opleider/trainer en auteur van vele publicaties op dit terrein. Ze is verbonden aan het Expertisecentrum Omgaan met Verlies. Peter Lubbers > Burgerschap met Lev Visie en praktijk van de Amarantis Onderwijsgroep ROC ASA en de Amarantis Onderwijs groep kennen al een lange levensbeschouwelijke traditie waarin Godsdienstige Vorming (GoVo) en later Levensbeschouwelijke Ontwikkeling (LevO) een belangrijke plaats innemen. Hierin zijn de basiservaringen van Henk Vroom vertrekpunt, terwijl ontmoeting en dialoog centraal staan. Daarbij hanteert de Amarantis Onderwijsgroep al jaren als uitgangspunt: 'Iedere deelnemer heeft recht op begeleiding in zijn levensbeschouwelijke ontwikkeling'. In 2007 werd daar een tweede uitgangspunt aan toegevoegd: Waardenvrij Burgerschap bedrijven bestaat niet, want iemands levensbeschouwing werkt altijd door in zijn burgerschap en moet ter sprake komen. Vanuit die gedachten is gezocht naar een mogelijkheid om LevO een duidelijke positie te geven binnen LLB en zijn aan de wettelijk vastgestelde kerntaken 1 t/m 7 twee kerntaken LevO (8 en 9) toegevoegd. Daarbij heeft Amarantis aangesloten bij de methode Spring van ThiemeMeulenhof en daarvoor een 6-tal nieuwe thema's ontwikkeld. Spring werkt met 10 lichaamsmetaforen waaraan de diverse vaardigheden en competenties van Burgerschap gekoppeld zijn. Amarantis heeft daar in samenhang met de kerntaken 8 en 9 de metaforen 'Adem' en 'Klank' aan toegevoegd, en daarbij een 6-tal nieuwe LevO-thema's ontwikkeld. In deze workshop enkele lesvoorbeelden en praktijkervaringen rond Omgaan met basiservaringen, het maken van een levenslijn, en voorbeelden van lesmateriaal uit 'Spring'. Peter Lubbers is coördinator en beleidsmedewerker Identiteit bij de Amarantis Onderwijsgroep. Elizabeth Rigg > Het eigen gezicht van de leraar: op weg naar waardevol opleiden Vanaf het moment dat de SBL-competenties in 2004 leidraad werden voor de Pabo, heeft de Marnix Academie (Pabo) de behoefte gevoeld om de zeven competenties nader in te kleuren en aan te vullen met een achtste competentie. Met deze achtste competentie op het gebied van inspiratie en normatief handelen biedt de academie een geëxpliciteerd kader voor waardevol en zinvol opleiden en onderwijzen. Binnen deze competentie worden studenten zich bewust van de wisselwerking tussen wie ze als persoon en wie ze als leraar zijn. Ze staan onder andere stil bij hun eigen drijfveren, inspiratiebronnen en waarden en de manier waarop ze deze 6 0 Congres Identiteit als professionele kwaliteit

7 laten doorklinken in hun onderwijs. Ze geven daarmee zin aan hun werk en ontdekken dat hun handelen waardegeladen is. Doel van deze workshop is enkele benaderingswijzen van deze achtste competentie te ervaren. Daarbij zal kort ingegaan worden op het belang van deze competentie en op inzichten die de afgelopen jaren zijn opgedaan rondom de begeleiding van studenten. De workshop is bedoeld voor mensen die werkzaam zijn in het primair onderwijs. drs. Elizabeth Rigg is opleidingsdocent en lid van het Lectoraat Dynamische Identiteitsontwikkeling van de Marnix Academie te Utrecht. Taco Visser > 'Inspirator' op een christelijke school Inspirator is een nieuw begrip en dito functie in de christelijke school, die lijkt op die van een identiteitsbegeleider. De inspirator is de levensbeschouwelijke expert op school, die taken heeft op het gebied van de christelijke identiteit van de school. Dit kan een leraar zijn of een schoolleider, maar niet iemand van buiten school. Taken van de inspirator liggen op het brede gebied van het levensbeschouwelijk vormingsonderwijs in de school: godsdienstonderwijs, vieringen en projecten, levensbeschouwelijke leerlingbegeleiding en identiteitscoaching van management (bv. over missie, visie, identiteit, kernwaarden, etc.) en het onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel. In de workshop krijgt u een aantal voorbeelden hoe de inspirator opereert: hoe houd je identiteitsgesprekken met het management, hoe begeleid je de school bij visie, missie, kernwaarden-ontwikkeling en wat zijn geslaagde werkvormen voor een bezinningsdag van collega's. Taco Visser is adviseur Identiteit bij de Besturenraad. 7 0 Congres Identiteit als professionele kwaliteit

8 Aanmelden - informatie - kosten U kunt zich aanmelden op onze site: congres identiteit. Hier kunt u ook aangeven welke workshops u wilt volgen. Bij de indeling houden we zoveel mogelijk rekening met de door u aangegeven voorkeuren. Aanmelden kan tot 29 december. Voor informatie neemt u contact op met CNV Onderwijs Academie: of scholing@cnvo.nl. De kosten voor dit congres zijn als volgt: leden betalen 50; niet-leden 100; studenten nemen gratis deel. Na afloop van het congres ontvangt u een certificaat van deelname. CNV Onderwijs Tiberdreef GG Utrecht Postbus GM Utrecht Telefoon: info@cnvo.nl Colofon Tekst: CNV Onderwijs Vormgeving: Gerritsma Vormgeving, Leiden Fotografie: Mirjam van der Hoek, Rotterdam Drukwerk: Ten Brink, Meppel