Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving

Transcriptie

1 Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Academische Werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR Erasmus MC Rotterdam

2 Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving Deze lezing gaat over: 1. Het belang van werk voor gezondheid arbeid als medicijn! 2. De invloed van participatie op gezondheid sterk overspannen verwachtingen!

3 Verschillen in ervaren gezondheid naar arbeidstatus Schuring et al 2009 (Gezondheidsenquete 2003, Rotterdam)

4 Werkloosheid en gezondheidsverschillen Özcan Erdem, 2014 in voorbereiding, Gezondheidsenquete 2012

5 Verschillen in sterfte naar arbeidstatus Meta-analyse over invloed van werkloosheid op sterfte op latere leeftijd Roelfs et al. Soc Sci Med 2011;72:840-54

6 Wisselwerking gezondheid en arbeidsparticipatie Gezondheid selectie Betaald werk Mechanismen: causatie * Gezondheid beïnvloedt betaalde arbeid (toetreding, behoud) * Betaalde arbeid beïnvloedt gezondheid (negatief, positief)

7 Wisselwerking gezondheid en arbeidsparticipatie

8 Wisselwerking gezondheid en arbeidsparticipatie Studie-opzet (Rotterdam) Meting 1 (maand 1) N = 1829 RB werk Meting 2 (maand 7) N = 965 Doelgroep: Uitkeringsgerechtigden direct verwezen naar re-integratiebedrijf (RB)

9 Wisselwerking gezondheid en arbeidsparticipatie Deelname Start (n=1829, 66%): 70% schriftelijke vragenlijst en 30% interviews Follow-up (n=965, 53%): 79% schriftelijke vragenlijst en 21% interviews Kenmerken Leeftijd 39 jaar (sd 9.6) Man 49% Lage opleiding 57% Niet-Nederlandse afkomst 75% > 5 jaar bijstandsuitkering 43% Gestart met re-integratie activiteit 30% (binnen 6 maanden!) Gestart in betaalde baan 5%

10 Wisselwerking: selectie een betere gezondheid verhoogt de kans op starten met betaalde arbeid

11 Gezondheid en werk zoeken en vinden Een slechte gezondheid: - vermindert actief zoek-gedrag voor een betaalde baan - verlaagt de kans op een betaalde baan Carlier et al. J Occup Rehabil 2014;24:670-9.

12 Wisselwerking: causatie Het starten met betaalde arbeid verbetert alle dimensies van ervaren gezondheid binnen zes maanden

13 Wisselwerking: causatie

14 Arbeid als medicijn: Afhaalboodschappen * starten in betaalde arbeid verbetert direct de mentale en fysieke gezondheid * review: betaalde arbeid heeft vooral invloed op mentale gezondheid Arbeid als medicijn!

15 Arbeid als medicijn Wat zeggen de wetenschappers er over?

16 Arbeid als medicijn Waarom heeft betaald werk zo n positieve invloed? * Medici en gezondheidswetenschappers: - fysieke en geestelijke stimulatie (fysiologie) - gezonder gedrag (biologie) * psychologen: - vitamine theorie: ontplooiing, ontwikkeling, contact - minder stress * sociologen: - verhoogde sociale status - inkomen en bijbehorende materiële omstandigheden Bartley, JECH 1994!

17 Gezondheid en participatie Heeft sociale participatie eenzelfde effect op gezondheid als betaalde arbeid? Piliavin et al. J Health Soc Behav 2007;48: * Vrijwilligerswerk in verenigingen heeft positief effect op ervaren gezondheid en welzijn MAAR: - observationele studie - geen correctie voor causatie (slechtere gezondheid minder vrijwilligerswerk) - zeer kleine effecten

18 Gezondheid en participatie Heeft sociale participatie eenzelfde effect op gezondheid als betaalde arbeid? Thoits et al. J Health Soc Behav 2001;42: * Vrijwilligerswerk heeft positief effect op ervaren gezondheid, depressie, welzijn, geluk, zelf-waardering en controle over eigen leven * Personen in betere gezondheid en met meer persoonlijke capaciteiten verrichten vaker vrijwilligerswerk Conclusie: selectie- en causatieprocessen beide aanwezig en moeilijk uit elkaar te halen

19 Participatie onder langdurig werklozen Nooit (%) < 2 x per maand 2 x per maand Sociale contacten Contact met buren Contacten in de wijk Recreatieve participatie Een dagje/avondje uit Culturele activiteit Sport Groepsactiviteit Participatie Informele zorg Vrijwilligerswerk Betaalde arbeid 87 6 (<12 uur / week) 7 (>12uur / week)

20 Gezondheid en participatie Sociale contacten Betere ervaren gezondheid Angst- en depressieve klachten Contact met buren 2.01 ( ) 0.46 ( ) Contacten in de wijk 1.68 ( ) 0.53 ( ) Recreatieve participatie Een dagje/avondje uit 1.39 ( ) 0.39 ( ) Culturele activiteit 1.84 ( ) 0.27 ( ) Sport 1.89 ( ) 0.42 ( ) Groepsactiviteit 0.80 ( ) 0.75 ( ) Participatie Informele zorg 1.61 ( ) 0.58 ( ) Vrijwilligerswerk 1.05 ( ) 0.58 ( ) Betaalde arbeid (<12 u/wk) 1.74 ( ) 0.27 ( ) Betaalde arbeid (>12 u/wk) 2.41 ( ) 0.25 ( )

21 Gezondheid en participatie: Afhaalboodschappen * een slechtere gezondheid hangt sterk samen met geringere sociale participatie (selectie-mechanisme) * beperkte bewijskracht dat het vergroten van sociale participatie positieve effecten heeft op de gezondheid * sociale participatie is in specifieke groepen met veel gezondheidsproblemen erg laag sterk overspannen verwachtingen in beleid!

22 Gezondheid en participatie

23 erasmusmc.nl All sculptures can be seen in city of Rotterdam