Projectenboek sociaal domein Veenendaal April 2015

Transcriptie

1 Projectenboek sociaal domein 2015 Veenendaal April 2015

2 INHOUDSOPGAVE Pag. 1. Inleiding 3 2. Richting en uitgangspunten Op weg naar 1 januari Vormgeving integrale control sociaal domein Stand van zaken Wmo Stand van zaken Jeugd (inclusief Passend Onderwijs) Stand van zaken Participatie Samenvatting. 49 2

3 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding Tijdens de behandeling van de Kadernota op 8 juli 2013 is door de gemeenteraad een motie aangenomen waarin aan het college wordt gevraagd een Projectenboek sociaal domein op te stellen met daarin per project een overzicht van wat het project inhoudt, welke voortgang er is geboekt, welke risico s er aan een project kleven, wat mogelijke vervolgstappen voor de beschreven projecten kunnen zijn en de financiële stand van zaken per project. De decentralisaties in het sociale domein zijn gepaard gegaan met grote beleidsmatige en financiële gevolgen voor de gemeente. Het doel van dit projectenboek is dan ook de gemeenteraad in de gelegenheid te stellen om zijn controlerende rol ten aanzien hiervan adequaat te kunnen vervullen. Monitoring en sturing op de wijze waarop we georganiseerd en financieel geregeld hebben dat inwoners dié ondersteuning wordt geboden die voor hen noodzakelijk is, is belangrijk. In 2014 is voor de eerste maal een Projectenboek opgeleverd. Dat heeft als basis gediend voor het nu voorliggende Projectenboek Toegezegd is dat in het Projectenboek 2015 wordt gerapporteerd over hoe de transitie in het sociaal domein in 2014 is opgepakt en over de ervaringen in het eerste kwartaal van Verder wordt een vooruitblik gegeven naar de te verwachten ontwikkelingen in Projectenboek sociaal domein 2014 Het Projectenboek geschreven in april 2014 is door de gemeenteraad als hamerstuk vastgesteld op 26 juni In de daaraan voorafgaande commissievergadering bleek dat de leden van de commissie tevreden zijn over de eerste opzet van het projectenboek sociaal domein. Vragen werden gesteld over onder andere de positie van zorgaanbieders in de wijkteams, de wijze waarop risico s gesignaleerd worden, hoe er getoetst wordt, wat de invloed van de gemeente op de verschillende risico s is en de financiële stand van zaken (naar aanleiding van de meicirculaire 2014). Verder werd het onderwerp Passend Onderwijs gemist in het projectenboek. De commissie was het er over eens dat er sprake is van een groeidocument dat in de komende jaren verder moet worden ingevuld. Dat geldt ook voor de wijze waarop monitoring en control worden ingevuld. College en raad zijn er bij gebaat elkaar op de hoogte te houden van de ontwikkelingen die er in het sociaal domein plaatsvinden. Uit: Besluitenlijst raadscommissie 10/12 juni

4 Conclusie: Alle fracties, met uitzondering van de VVD, kunnen instemmen met het raadsvoorstel. Op basis van de antwoorden op de technische vragen bepaalt de fractie van de VVD of bespreking in de raad gewenst is. Advies aan de raad: Vooralsnog op de raadsagenda plaatsen als bespreekstuk. [Is uiteindelijk een hamerstuk geworden] 1.3 Uitwerking inhoud Projectenboek sociaal domein Hoofdstuk 2 beschrijft de richting en uitgangspunten die worden gehanteerd bij de aanpak in het sociale domein. Ingegaan wordt op Model Veenendaal, het op basis en ter uitwerking daarvan vastgestelde processchema sociaal domein en vanuit het raadprogramma de uitgangspunten voor control sociaal domein. Het hoofdstuk wordt afgesloten met de algemene uitgangspunten en conclusies ten aanzien van het risicomanagement (stand van zaken medio april 2015). In hoofdstuk 3 is een korte beschrijving opgenomen van hoe na het opstellen en vaststellen van het Projectenboek 2014 is toegewerkt naar 1 januari Op die datum werden de decentralisaties in het sociaal domein ingevoerd. Hoofdstuk 4 geeft meer inzicht in de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de integrale control sociaal domein. Daarin komen verschillende rollen en sturingsmodellen aan bod. Verder wordt ingegaan op de ontwikkeling van een dashboard sociaal domein en de landelijke informatieuitwisseling. In de hoofdstukken 5, 6 en 7 wordt ingegaan op de stand van zaken per domein: Wmo, Jeugd en Participatie. In het hoofdstuk over Jeugd wordt tevens aandacht besteed aan het onderwerp Passend Onderwijs. Per hoofdstuk komen ook de financiële stand van zaken, de regionale samenwerking en de stand van zaken van de risico s aan de orde. Hoofdstuk 8 sluit het Projectenboek af met een samenvatting. 1 De in het document opgenomen tekeningen van Cunera zijn gemaakt tijdens de netwerkbijeenkomst Samen werken in de wijken op dinsdag 17 maart

5 2. Richting en uitgangspunten 2.1 Algemeen In het raadsprogramma De kracht van Veenendaal is vastgelegd dat met name in het sociaal domein het welzijn en welbevinden van onze inwoners centraal staat. Dat geldt zeker voor de kwetsbare burgers, zij die op een of andere wijze zorg nodig hebben. Verder is bepaald dat de decentralisatieopgaven samen met instellingen en professionals worden uitgevoerd, waarbij ieders kracht zo optimaal mogelijk ingezet wordt. De vastgestelde beleidskaders zijn daarbij richtinggevend. Zowel voor wat betreft de uitvoering van de Jeugdwet, de nieuwe Wmo als de Participatiewet geldt het principe van één gezin, één plan, één regisseur. De inwoners kunnen zelf de regie voeren over de ondersteuning die zij van de gemeente ontvangen. Sturing en regievoering vindt plaats op effecten. Het algemeen uitgangspunt is dat de inwoners de vrijheid hebben om te kiezen voor (een aanbieder van) zorg en ondersteuning die aansluit bij de zorginhoudelijke, godsdienstige, levensbeschouwelijke en culturele identiteit en wensen. De inwoners kunnen ervoor kiezen om de zorg en ondersteuning zelf in te kopen met een persoonsgebonden budget, mits zij aan de gemeentelijke randvoorwaarden die gelden voor het verantwoord inzetten van dit budget voldoen. In dit hoofdstuk een schets van de meer specifieke uitgangspunten die de gemeente hanteert ten aanzien van het sociaal domein. 2.2 Model Veenendaal en het Processchema Uitgangspunt voor de werkwijze in het sociaal domein is Model Veenendaal. Model Veenendaal geeft voor elke inwoner met een ondersteuningsvraag aan welke stappen hij doorloopt bij het vinden van passende ondersteuning, te beginnen door gebruik te maken van de eigen kracht van de bewoner. Wanneer dat ontoereikend is volgt lichte ondersteuning en uiteindelijk gespecialiseerde ondersteuning als dat noodzakelijk is. 5

6 De in Model Veenendaal te nemen stappen zijn vervolgens weergegeven in het processchema regie op het sociaal domein. Op 4 november 2014 is het college akkoord gegaan met het stroomschema regie op het sociaal domein (zie volgende pagina). In het processchema worden 3 stadia onderscheiden: - Eerste stadium: In een wijkgerichte aanpak wordt de inwoner (eventueel met algemeen toegankelijke ondersteuning) zoveel mogelijk door zijn/haar eigen omgeving geholpen. De wijkgerichte aanpak is de verantwoordelijkheid van de Wethouder Wijkgericht Werken. Daarbij blijven de vakwethouders verantwoordelijk voor het toekennen van de (gespecialiseerde) ondersteuning. - Tweede stadium: Toeleiding naar gespecialiseerde ondersteuning via één van de loketten. Afhankelijk van het domein (Jeugdzorg, Wmo, Participatie Werk en Inkomen) is dit de verantwoordelijkheid van de betreffende vakwethouder. - Derde stadium: Behandeling door het Interventieteam. Omdat in veel casussen veiligheid een issue is, is het interventieteam de verantwoordelijkheid van de Burgemeester. Wij streven ernaar het aantal complexe casussen zoveel als mogelijk te beperken en de zorg voor onze inwoners dan wel vanuit de wijkgerichte aanpak dan wel indien nodig vanuit gespecialiseerde ondersteuning via één van de loketten te laten plaatsvinden (beweging in het schema naar links). De samenhang en de bewaking van dit gehele proces is een verantwoordelijkheid van de Wethouder Control sociaal domein. 6

7 7

8 2.3 Uitgangspunt ten aanzien van control sociaal domein In het raadsprogramma wordt aangekondigd dat om de integraliteit binnen het sociaal domein, organisatorisch en financieel, te monitoren en daarop te kunnen sturen, een overkoepelende, integrale controle wordt ingericht. De verdere uitwerking hiervan is opgenomen in hoofdstuk 4. Uit: Raadsprogramma De kracht van Veenendaal Jeugdwet, Wmo en Participatiewet De invoering en uitvoering van de Jeugdwet, de nieuwe Wmo en de Participatiewet vragen het nodige van de gemeente. In de afgelopen periode is veel in gang gezet. Wij zetten in op maatwerk voor de zorgvrager en maken graag gebruik van de kennis en expertise vanuit het veld. De menselijke maat is de schaal waarop zorg en ondersteuning bij voorkeur worden geboden. Drie zaken zijn met betrekking tot de zorg en de ondersteuning van de zorgbehoevende cliënt van bijzonder belang: de kwaliteit, de organisatorische uitvoering en de financiële beheersing. Om het sociaal domein goed en structureel op orde te hebben, moeten deze drie zaken succesvol zijn. De gemeente voert de regie op het totaal resultaat, de zorgvrager voert de regie op de zorg en de ondersteuning die hij van de gemeente ontvangt. Hoewel deel uitmakend van het sociaal domein en zonder af te doen aan de integraliteit, zijn de Jeugdzorg, de Wmo en de Participatiewet als drie afzonderlijke domeinen te beschouwen. Binnen elk domein krijgen in het bijzonder de uitvoering van de specifieke zorg en ondersteuning vorm, naast de organisatorische en financiële inrichting. Om de integraliteit, organisatorisch en financieel, te monitoren en om daarop te kunnen sturen, wordt een overkoepelende, integrale control ingericht. Voor zover regionale samenwerking noodzakelijk is, gaan wij uit van het principe lokaal wat kan en regionaal wat nodig is. Al eerder is afgesproken dat de gemeente de uitvoering van de decentralisaties en het verlenen van zorg zonder gemeentelijke aanvulling financiert uit de middelen die we daartoe van het Rijk ontvangen. Deze afspraak blijft het uitgangspunt. Het voortdurend monitoren van de uitgaven is noodzakelijk om bij de uitvoering van de nieuwe taken binnen de financiële kaders te kunnen blijven. 2.4 Risicomanagement Inleiding In 2014 zijn in het kader van de drie decentralisaties de risico s die de gemeente Veenendaal hierbij loopt in beeld gebracht. In 2015 is een update gemaakt van deze risico s. Een aantal risico s is vervallen, andere risico s zijn qua omvang en kans naar beneden bijgesteld maar ook nieuwe risico s zijn toegevoegd. Denk bijvoorbeeld aan de invoering van het objectief verdeel model voor zowel de jeugdzorg als ook de WMO. Daarnaast zijn ook de beheersmaatregelen beoordeeld en zo nodig bijgesteld of vernieuwd. 8

9 Het doel van de update is in beeld te brengen wat de risico s zijn in Dit past binnen onze systematische aanpak hoe wij risico s inventariseren, beoordelen en hiermee omgaan. Wij streven er naar om ook in dit opzicht zo goed mogelijk in control te zijn. Het risicomanagement Sociaal Domein heeft in 2015 een plaats gekregen binnen de gemeentelijke organisatie zoals ook bij de andere beleidsterreinen gebruikelijk is. In dit Projectenboek rapporteren wij over de risico s per domein. In paragraaf zijn de belangrijkste conclusies per medio april 2015 opgenomen. De rapportage die nu voor u ligt heeft als doel om te blijven werken aan een versterking van de drie decentralisaties door een gezamenlijke focus. Risicomanagement kan zo dienstbaar zijn om de decentralisatie op een goede wijze uit te voeren Doel risicomanagement Inventariseren Categoriseren Risicomanagement is een instrument, dat ons kan helpen bij het maken van keuzes en het aanbrengen van focus. Risicomanagement is een dynamisch proces. De drie stappen van de risicomanagementcyclus (inventariseren, categoriseren en inschatten in kans * gevolg) zijn opnieuw uitgevoerd. Nieuwe risico s zijn toegevoegd. Als eerste zijn de meest belangrijke risico s beoordeeld. Tot slot zijn voor de grote risico s opnieuw beheersmaatregelen geformuleerd om mogelijke effecten van de risico s tegen te gaan. Evalueren maatregelen Formuleren maatregelen Inschatten Kans/Gevolg Het opgestelde risicoprofiel is een opname van de situatie in april Van belang blijft om ook in de toekomst de geformuleerde maatregelen te evalueren. De andere inbreng van het risicomanagement blijft het op gang brengen van de dialoog over de aanwezige risico s. Dit heeft als voordeel dat de focus op de beleidsterreinen scherper in beeld blijft voor de deelnemende partijen en de kans op succes wordt vergroot Update van de risico s Bij de update van de risico s in 2015 is onderstaande matrix gebruikt. Deze matrix helpt om scherp te krijgen welk soort risico s het betreft. Een risico met een grote kans van ontstaan en een groot gevolg heeft veel aandacht nodig. Door risico s zo te benaderen is het mogelijk om de prioriteitstelling van de risico s te bepalen. De risico s met de hoogste prioriteit vragen om voortdurende aandacht, monitoring en 9

10 beheersmaatregelen. De risico s met een kleine kans en gevolg krijgen minder aandacht en worden vaak geaccepteerd, omdat de kosten voor het treffen van beheersmaatregelen niet opwegen tegen de impactvermindering van het risico. KANS Klein Midden Groot Klein Midden Groot Klein Midden Groot Gevolg De gehanteerde indeling is daarbij als volgt: - De kans is groot indien een risico zich binnen nu en 2 jaar kan voordoen. De kans is midden bij een periode van 2 tot 5 jaar en klein bij een periode langer dan 5 jaar. - Het gevolg is groot als het risico meer dan bedraagt, midden bij een bedrag tussen de en klein indien het om minder dan gaat. 10

11 2.4.4 Conclusie risicomanagement medio april 2015 In 2015 scoren nog maar 4 risico s de classificatie groot bij zowel kans als gevolg ( risico s). De kans dat het risico zich voordoet wordt dan ingeschat op meer dan 50%. Het risico dat dan wordt gelopen bedraagt meer dan 0,5 miljoen per risico. Het betreffen de volgende 4 risico s. Jeugdzorg (Nieuw) WMO (Nieuw) Jeugdzorg (Oud) Jeugdzorg (Oud) De hoogte van de rijksuitkering voor de jeugdzorg als gevolg van de invoering van het nieuwe objectieve verdeel model. De rijksuitkering voor 2015 was gebaseerd op historische gegevens van het zorggebruik uit Het rijk wil naar een nieuwe verdeling toe op basis van objectieve maatstaven. Er kan hierdoor een financieel nadelig effect ontstaan van De VNG heeft inmiddels geadviseerd aan het rijk om in 2016 te werken met een budget op basis van 50% verdeling met objectieve kenmerken en 50% historische kenmerken. De hoogte van de rijksuitkering voor de WMO als gevolg van de invoering van het nieuwe objectieve verdeel model. De rijksuitkering voor 2015 was gebaseerd op historische gegevens van het zorggebruik uit Het rijk wil naar een nieuwe verdeling toe op basis van objectieve maatstaven. Er kan hierdoor een financieel nadelig effect ontstaan van De VNG heeft inmiddels geadviseerd aan het rijk om het objectieve model te gaan invoeren op basis van een overgangstraject. De VNG denkt daarbij aan kleine stapjes van 10% per jaar. Het gebruik van de tweedelijns jeugdzorg blijft op oude niveau qua volume en verhouding zorgproducten. In de gemeentelijke risico-inventarisatie is daarom rekening gehouden met een mogelijke tegenvaller van Door een volumestijging is de vraag naar de zorg die moet worden geleverd hoger dan het beschikbare budget. De tegenvaller die kan ontstaan is geraamd op De aandacht zal de komende tijd voor een belangrijk deel gericht moeten zijn op bovenstaande 4 risico s en bijbehorende maatregelen. De beheersbaarheid en innovatiescenario s gaan hierbij een belangrijke rol spelen net zoals ook het inzetten op eigen kracht. Voor 2015 blijft het belangrijk de risico s en getroffen maatregelen te monitoren en daar waar nodig bij te stellen. De discussie over deze risico s kan helpen de focus op de decentralisaties en het verdere transformatieproces scherp te houden. 11

12 3. Op weg naar 1 januari 2015 In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de gemeentelijke organisatie in de tweede helft van, na het opstellen en vaststellen van het Projectenboek sociaal domein 2014, heeft toegewerkt naar 1 januari Op die datum werden de decentralisaties in het sociaal domein ingevoerd. 3.1 Transitieteam Begin september 2014 is een transitieteam ingesteld met als opdracht de decentralisaties in het sociaal domein integraal te ondersteunen op het gebied van bedrijfsvoering. Het betrof de volgende onderwerpen: 1. Contractmanagement 2. Huisvesting 3. Financiën 4. ICT 5. Communicatie 6. Personeel Het transitieteam was samengesteld uit projectleiders van de genoemde onderwerpen, een projectassistent en de projectmanager sociaal domein (voorzitter). De implementatie van de inhoudelijke taken op het gebied van Wmo, Jeugd en Participatie bleef de verantwoordelijkheid van de lijn. Eind februari 2015 waren de werkzaamheden van het transitieteam afgerond, dan wel belegd in de gemeentelijke organisatie. 3.2 Integrale opdrachten Het uitwerken en implementeren van de decentralisaties op de drie domeinen Jeugd, Wmo en Participatie was in 2014 de verantwoordelijkheid van de lijnorganisatie. Omdat onderdelen van deze decentralisaties betrekking hadden op alle drie de domeinen is een aantal integrale opdrachten geformuleerd. Deze betroffen: 1. Haalbaarheid wijkteams. 2. Regie en monitoring multi-probleemgezinnen. 3. Inventarisatie aantal nieuwe formatieplaatsen per Control sociaal domein. 12

13 Ad 1: Haalbaarheid wijkteams In december 2013 heeft de gemeenteraad de notitie Integrale ondersteuning, samenwerking, uitwisseling en afstemming bij het bieden van ondersteuning vastgesteld. Daarbij wordt uitgegaan van wijkgericht werken. De integrale opdracht moest antwoord geven op de vraag of de invoering van wijkteams een goede invulling geeft aan wijkgericht werken. Waarbij het wijkteam onder andere de rol vervult van coördinatieplatform gericht op voortgang en kwaliteit van (burger)vraagstukken die spelen in de wijken. Als resultaat van de opdracht heeft het college op 4 november 2014 besloten akkoord te gaan met de aanpak wijkgericht werken. Wijkgericht werken heeft als uitgangspunt dat met partners, ondernemers en bewoners op een efficiënte manier onderwerpen, die spelen bij bewoners, vroegtijdig worden gesignaleerd en opgepakt om te komen tot oplossingen in de uitvoering. Op 17 maart 2015 organiseerde de gemeente hierover een netwerkbijeenkomst Samen werken in de wijken. Onderwerpen van deze bijeenkomst waren: de visie van de gemeente op wijkgericht werken en hoe dit in Veenendaal is georganiseerd. In negen workshops is van een aantal actuele thema s verkend hoe wijkgericht werken hieraan kan bijdragen. Bij de bijeenkomst waren veel zorgaanbieders voor jeugd, Wmo en partners voor participatie, woningcorporatie en politie aanwezig. Er waren veel positieve reacties van de aanwezigen. De vervolgstap is een doorvertaling in de wijken van Veenendaal te maken met de overige netwerkpartners in de wijken. Waar te denken valt aan scholen, kerken, moskeeën, ondernemers en andere instellingen die een rol binnen bij het vinden van passende ondersteuning, te beginnen door gebruik te maken van de eigen kracht van de inwoner. Ad 2: Regie en monitoring complexe casussen In de onder 1 aangehaalde notitie wordt ook ingegaan op de regie en monitoring van complexe casussen. In dergelijke situaties heeft men in het algemeen met meerdere domeinen te maken. Het college heeft besloten voor de aanpak hiervan een interventieteam complexe casussen in te stellen. Het voorstel daartoe is tot stand gekomen in overleg met de gemeentelijke organisatie en met externe (zorg)partners. Het is een werkwijze die regie houdt op de hulp, zorg en kosten voor complexe casussen. De afgelopen jaren is hier veel ervaring over opgedaan in de pilot interventieteam maatschappelijke overlast. Deze pilot was zo succesvol dat is voorgesteld om deze werkwijze structureel te maken met een interventieteam voor een brede doelgroep in complexe casussen. 13

14 Het interventieteam behandelt casussen van cliënten waarbij sprake is van een complexe problematiek op meerdere leefgebieden, waarbij in het reguliere werk geen verbetering kan worden gerealiseerd en waar een interventie noodzakelijk is. Het interventieteam wordt ingezet als geconstateerd is dat een combinatie van zorg en drang/dwang maatregelen nodig is om resultaten te realiseren. Het streven is dat casussen zoveel als mogelijk in het reguliere werk worden opgepakt. Het interventieteam is een escalatiemodel dat is bedoeld voor een beperkt aantal casussen. Het interventieteam in vogelvlucht Q Het interventieteam is vanaf 1 januari 2015 vernieuwd en uitgebreid van start gegaan. Daar waar in de afgelopen twee jaar de meest complexe casussen voor meerderjarige burgers uit Veenendaal, op het gebied van overlast, criminaliteit en/ of maatschappelijke onrust al besproken werden, is de doelgroep vanaf 1 januari uitgebreid met minderjarigen. Dit is vormgegeven in twee casus-overleggen, leeftijd 23- en 23+, met ieder hun eigen, doelgroep- specifieke ketenpartners. Daarnaast is het interventieteam vanaf dit jaar uitgebreid met een advies- en expertiserol. Een rol die in het aankomende jaar verder vorm- en inhoud gegeven zal worden, desondanks is hier door verschillende partners/ partijen in het eerste kwartaal al regelmatig een beroep op gedaan. Vooraf is de capaciteit van te behandelen casussen vastgesteld op ca. 55. In het eerste kwartaal is dit aantal vrijwel reeds bereikt, namelijk 53. Dit zorgt ervoor dat de werkdruk hoog is wat extra inzet, effectiviteit en capaciteit vraagt, van zowel de deelnemers en de procesregisseur binnen de gemeentelijke organisatie als van alle samenwerkingspartners daarbuiten. Om de ontstane situatie ten aanzien van het aantal casussen en de daarmee gepaard gaande werkdruk aan te pakken, heeft de directie zeer onlangs besloten tot het procesplan Transformatie Sociaal Domein. Daarin wordt onder andere 'het verschuiven van zorg in aantallen van zwaar naar licht' genoemd als uit te voeren speerpunt. De resultaten hiervan zullen in 2016 zichtbaar gaan worden. Ad 3: Inventarisatie aantal nieuwe formatieplaatsen per Als gevolg van de decentralisaties per 1 januari 2015 voert de gemeente een groot aantal nieuwe taken uit. Al in 2014 is daarom onderzocht wat de consequenties van de decentralisaties zijn op de gemeentelijke formatie. In beeld is gebracht hoeveel additionele formatie er nodig is om de nieuwe taken voor de decentralisaties uit te kunnen voeren. Gebleken is dat een deel van de nieuwe taken binnen de bestaande formatie kan worden uitgevoerd vanwege prioritering in bestaande taken. Voor het deel dat niet met de bestaande formatie kan worden uitgevoerd is extra formatie gecreëerd (21,3 fte). De (extra) formatie wordt in de loop van 2015 ingevuld. Het uitgangspunt hierbij is om de formatie zoveel als mogelijk in te vullen met eigen medewerkers om hen zodoende een kans te bieden op loopbaanontwikkeling. Daarnaast is doorstroming van medewerkers van belang voor een flexibele bedrijfsvoering. Ad 4: Control Sociaal domein. Voor een verdere uitwerking hiervan zie hoofdstuk 4. 14

15 4. Vormgeving integrale control sociaal domein 4.1 Sturingsinstrument (2015 op basis van afspraken 2014) Overeenkomstig de toezegging in het raadsprogramma Om de integraliteit, organisatorisch en financieel, te monitoren en om daarop te kunnen sturen, wordt een overkoepelende, integrale control ingericht is eind 2014 gestart met het ontwerpen daarvan. Net zoals de gemeenteraad terecht behoefte heeft aan een instrument om te sturen op de ontwikkelingen in het sociale domein hebben ook het college als geheel en de individuele portefeuillehouders daar behoefte aan. Niet in de laatste plaats is er behoefte om op duidelijke informatiestromen de dagelijkse sturing en monitoring vorm te geven. Informatiemanagement om van data naar informatie te komen waarmee integraal kan worden gemonitord en gestuurd. Bij de collegevorming in 2014 is ervoor gekozen elk van de majeure decentralisaties Wmo, Jeugd en Participatie te koppelen aan één portefeuillehouder. Daarnaast is de wethouder financiën aangewezen als portefeuillehouder belast met de control in het sociale domein. Om die control goed uit te kunnen voeren dient er inzicht te zijn in de prestaties die geleverd worden in de drie verschillende domeinen: hoe staat het met de (uitputting van de) budgetten, komen er meer of minder aanvragen/cliënten, worden de afgesproken resultaten behaald, en, niet in de laatste plaats, zijn onze inwoners tevreden met de geleverde zorg (klantbeleving). Ten behoeve hiervan brengen we de informatie vanuit de drie domeinen samen evenals de informatie vanuit interne en externe partijen. Al die gegevens vinden we terug in de zogenoemde gegevensmonitor. Bij het ontwikkelen van die gegevensmonitor voor Veenendaal is bureau Advante ingeschakeld die op basis van onderstaande basisvragen aan de slag is gegaan met het ontwerpen daarvan. Deze vragen zijn: - wat is de bestuurlijke informatiebehoefte voor control in het sociaal domein? - wat is de gegevensmonitor voor de drie afzonderlijke domeinen? - wat is het verschil (de gap ) tussen beide voorgaande? - hoe kan de logische verbinding worden aangebracht tussen control en de afzonderlijke domeinen? NB. De verbinding tussen de eigen wensen en de landelijke gegevensbehoefte monitor sociaal domein komt aan de orde in paragraaf

16 Belangrijke pijlers voor een adequate informatievoorziening en het geven van sturing op basis daarvan zijn de gestelde (beleids)doelstellingen en het politieke programma. Deze doelstellingen zijn en worden vastgesteld door de gemeenteraad: wat willen we bereiken?. Het college geeft invulling aan de vraag wat gaan we doen? om de door de raad vastgestelde doelstellingen te bereiken terwijl op ambtelijk uitvoeringsniveau de vraag aan de orde is hoe beheersen we de kosten, de doorlooptijd, etc.?. 4.2 Dashboard en datawarehouse Bij de ontwikkeling van het control instrumentarium vindt een uitgebreide gedachtewisseling plaats over de gewenste prestatie-indicatoren en de samenhang daartussen. Verder dienen de beschikbare ICT-systemen op elkaar afgestemd en verder ontwikkeld te worden. Begin 2015 is de keuze gemaakt om op basis van de uitgangspunten in het Projectenboek 2014 een dashboard 1.0 op te bouwen en op basis van de verdere ontwikkeling van de prestatie-indicatoren stappen te zetten richting een in de tweede helft van 2015 op te leveren dashboard 2.0. Hiermee wordt ook recht gedaan aan de benodigde tijd en inzet voor een te bouwen ICT-datawarehouse op basis waarvan de gewenste informatie inzichtelijk kan worden gemaakt. Het dashboard zal voornamelijk worden ingezet voor management en college. Het is van wezenlijk belang dat informatie adequaat en juist in de systemen wordt ingebracht en dat vervolgens vanuit het datawarehouse getrouwe informatie wordt verstrekt op gestelde vragen. Hiernaast een voorbeeld van hoe het dashboard eruit zou kunnen komen te zien. In het dashboard zijn de 3 decentralisaties visueel weergegeven. Binnen deze 3 decentralisaties zijn verschillende indicatoren weergegeven als grafische weergaven. Dit zorgt voor snel inzicht op hoofdlijnen. In ons dashboard zal ook een visualisatie worden opgenomen van het processchema (zie paragraaf 2.2). In het onderste blok zijn verschillende lokale kenmerken opgenomen 16

17 Het informatiesysteem dashboard 1.0 wordt gebaseerd op de afspraken in het Projectenboek 2014, het processchema sociaal domein (zie hoofdstuk 2) en de door de portefeuillehouders gewenste informatie (voor zover in het systeem al voorhanden). Deze versie 1.0 krijgt de titel mee de basis op orde. De vervolgens te ontwikkelen versie 2.0, waarin met name ook de landelijke ontwikkelingen en informatiewensen worden meegenomen, wordt gebouwd onder de titel gereed voor de toekomst. De hiervoor geschetste ontwikkeling sluit overigens aan op de daarover gewekte verwachtingen in het Projectenboek Uit: Sturing op het sociaal domein, Projectenboek april 2014 Het jaar 2015 is een overgangsjaar. Enerzijds omdat we gewoonweg te maken krijgen met een grote groep inwoners die een aanbod hebben gekregen vóór , en waarvan wij als gemeente de plicht hebben om dit voort te zetten in 2015 (overgangsrecht). Anderzijds omdat het in de lijn der verwachting ligt dat bij een omvangrijke operatie zoals deze decentralisaties in het sociaal domein, in 2015 nog zaken fijngeslepen of aangepast moeten worden, op initiatief van de gemeente zelf of van het Rijk. Wij presenteren in juni 2015 een tweede versie van het sturingsdocument, waarbij we rapporteren over het eerste kwartaal van het overgangsjaar en vooruitblikken naar de volgende periode. Het jaar 2015 zullen we ook gebruiken om met elkaar de indicatoren voor het doen van effectmetingen in de jaren daarna vast te stellen. De sturing op het sociale domein is natuurlijk niet alleen afhankelijk van een te ontwikkelen dashboard of welke andere vorm daarvan dan ook. Zo n systeem maakt het slechts eenduidiger en gemakkelijker om snel inzicht te krijgen in de stand van zaken. De informatie die in de volgende hoofdstukken per domein wordt aangereikt is gebaseerd op de huidige systemen, de huidige managementinformatie en doet daarmee eveneens recht aan de werkelijkheid. 4.3 Verkenning Informatievoorziening Sociaal Domein Ook op landelijk niveau vindt gegevensverwerking plaats. VNG/KING voert vanaf 2013 de Verkenning Informatievoorziening Sociaal Domein (VISD) uit. Er is een gemeentelijke monitor ontwikkeld om beleidsinformatie voor het gehele sociale domein inzichtelijk te maken. Hoewel deze monitor nog in ontwikkeling is biedt deze op termijn inzicht in de effecten van het beleid en in het antwoord op de vraag of de gestelde doelen zijn behaald. In essentie voorziet deze monitor in de horizontale beleids- en verantwoordingsinformatie richting de raad en de burger. Voor elk domein zijn gegevenssets/indicatoren ontwikkeld waardoor het mogelijk wordt ook tussen gemeenten een vergelijking te maken. Hoewel er sprake is van een landelijke gemeentelijke monitor bestaat er geen verplichting daarvoor gegevens aan te leveren. De monitor is geen verantwoordingsinstrument richting het Rijk. Wel is met instemming van de gemeenten tussen VNG en Rijk afgesproken dat deze informatie mag worden gebruikt ten behoeve van verticale monitoring. Het Rijk heeft toegezegd geen aanvullende uitvraag te zullen doen en daarmee dus geen extra administratieve lasten voor de gemeenten te veroorzaken. 17

18 Het moge duidelijk zijn dat onze gemeentelijke gegevensmonitor zoveel als mogelijk in overeenstemming zal worden gebracht met deze landelijke ontwikkelingen. Wij kunnen daarmee onze input leveren aan het CBS die de ontvangen informatie geanonimiseerd en geaggregeerd weer beschikbaar stelt aan Voor de goede orde wordt opgemerkt dat deze gegevens nooit herleidbaar zijn naar (individuele) personen en volledig in lijn zijn met relevante wet- en regelgeving op het gebied van privacy en de bescherming van persoonsgegevens. 18

19 5. Stand van zaken WMO 5.1 Inleiding: De Wmo De Wet Maatschappelijke Ondersteuning, die per 2015 is herzien, geeft aan dat we als gemeente verantwoordelijk zijn voor het bieden van ondersteuning aan volwassenen bij hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Onderdeel hiervan is dat gemeenten per januari 2015 ondersteuning bieden aan inwoners die voorheen begeleiding ontvingen vanuit de AWBZ. Afbakening Per 2015 nemen we in dit projectenboek informatie op over de nieuwe Wmo-taak begeleiding, waarvoor op 23 december 2013 het beleidskader 'Begeleiding dichtbij' is vastgesteld. Voor de overige bestaande en nieuwe Wmo-taken wordt in 2015 nieuw beleid geformuleerd. Wanneer dit is vastgesteld nemen we ook deze Wmo-onderdelen op in het projectenboek. Door de transformatie zijn sommige oude en nieuwe taken niet geheel los te koppelen, deze lichten we er ook uit Uit: Projectenboek sociaal domein 2014 (tekst geldt nog steeds) DOELEN & DOELGROEP Doel De doelstellingen voor 2015 zijn op 23 december 2013 vastgesteld in het beleidskader 'Begeleiding dichtbij' en zijn als volgt: Doel 1. Vernieuwen van het bestaande aanbod van begeleiding, zodat, de maatschappelijke participatie van inwoners met relatief ernstige beperkingen zoveel mogelijk wordt gestimuleerd, de eigen kracht van deze inwoners en hun netwerk zoveel als mogelijk wordt benut, maar mantelzorgers niet worden overvraagd, sprake is van afstemming op en inbedding in bestaande (lichtere) vormen van ondersteuning in Veenendaal, zoveel mogelijk in de wijk, dit aanbod waar mogelijk lokaal en waar nodig regionaal beschikbaar is voor inwoners, dit aanbod gefinancierd kan worden vanuit de middelen die het rijk hiervoor beschikbaar stelt. Doel 2. De toegang tot ondersteuning voor de nieuwe Wmo-cliënten zo invullen dat, de maatschappelijke participatie van inwoners met relatief ernstige beperkingen wordt gestimuleerd, de inzet van de eigen kracht van inwoners en de mensen in hun netwerk wordt benut en ondersteund, de inzet van lichtere in plaats van zwaardere vormen van ondersteuning wordt gestimuleerd, wordt aangestuurd op integrale ondersteuning van inwoners, zoveel mogelijk in de wijk, regie wordt gevoerd op de resultaten van de ingezette ondersteuning en de uitgaven hieraan. Doelgroep Wmo De ondersteuning is gericht op volwassenen die beperkt zijn in hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie en niet in staat zijn hier zelf of met hulp vanuit hun omgeving mee om te gaan. De beperking kan lichamelijk, geestelijk en/of psychisch van aard zijn. 19

20 5.2 De voorbereidingen in 2014 In 2014 zijn de voorbereidingen getroffen om inwoners van wie de ondersteuning overgaat van AWBZ naar Wmo per januari 2015 te kunnen bedienen. De belangrijkste waren: - Er is een aanbesteding van de nieuwe zorgtaken (begeleiding, dagbesteding en logeeropvang) in combinatie met de bestaande taak schoonmaakondersteuning doorlopen. Hierbij is al een eerste vernieuwing ingezet in de vorm van het loslaten van de indeling van voorzieningen op basis van doelgroep (grondslag), clustering van voorzieningen in Individuele Ondersteuning, Groepsgerichte Ondersteuning en Logeeropvang, én openbaar aanbesteden zodat oude en nieuwe aanbieders hun diensten kunnen aanbieden. Verder zijn de tarieven voor de ondersteuning met gemiddeld 20% verlaagd t.o.v. de AWBZ. Er zijn 46 zorgaanbieders gecontracteerd voor een periode van 4 jaar. Verdere transformatie van de ondersteuning is onderdeel van dit contract. - Het Wmo-loket is voorbereid op de nieuwe cliëntgroep. Zij hebben een pilot doorlopen waarin met een selectie van de nieuwe cliëntgroep gesprekken zijn gevoerd. De informatie uit deze gesprekken heeft gediend als input voor de inkoop én de voorbereidingen voor de gesprekken met de totale groep nieuwe cliënten. - Geregeld is dat alle inwoners die overgaan van AWBZ naar Wmo ondersteuning behouden in In geval van inwoners die begeleiding of dagbesteding in natura ontvingen zijn gesprekken gevoerd en beschikkingen verstuurd voor zorg vanuit de Wmo, dan wel maken zij gebruik van hun overgangsrecht. De zorgovereenkomsten van PGB-houders zijn schriftelijk geaccordeerd, zodat zij gebruik kunnen maken van het overgangsrecht. - De juridische documenten voor uitvoering van de nieuwe Wmo zijn opgesteld en vastgesteld. Het gaat om de Verordening Maatschappelijke Ondersteuning (oktober 2014) en het Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning. - Er is geïnvesteerd in informatievoorziening aan inwoners. Zowel door de individuele gesprekken met de mensen die te maken hebben met de transitie, als door wekelijkse berichten in de Veenendaalse krant. - Bewoners zijn via de campagne Veenendaal Kan gewezen op hun mogelijkheden door krachtvoorbeelden, een website en 20

21 maatschappelijke organisaties uit te nodigen om aan te haken op onze campagne. - Interne processen zijn voorbereid op de nieuwe Wmo-taken. Het gaat om registratiesystemen voor het bijhouden van cliëntcontacten, opdrachtverstrekking en betaling van zorgaanbieders, bijhouden van financiële verplichtingen. - Binnen de gemeentelijke begroting is per 1 januari 2015 het product WMO ingericht. Alle financiën van het WMO beleid vallen hier nu onder. 5.3 WMO Stand van zaken eerste kwartaal 2015 Stand van zaken Wmo Q Wmo totaal Aantal nieuwe meldingen bij Wmo loket in Q1 Aantal nieuwe aanvragen bij Wmo-loket Aantal afgegeven beschikkingen * *) De meldingen uit Q4 die in Q1 tot een aanvraag en beschikking hebben geleid, verklaren het hogere aantal Aantal huidige cliënten Wmo totaal Aantal verwijzingen naar algemeen toegankelijke ondersteuning *) Deze gegevens zijn niet bekend. Bij het WMO-loket komt de combinatie van een maatwerkvoorziening met een algemene voorziening voor, waardoor nog geen duidelijke meetgegevens over verwijzingen naar algemeen toegankelijke ondersteuning beschikbaar zijn. X* Nieuwe Wmo-taken (voorheen AWBZ) Aantal afgegeven beschikkingen individuele ondersteuning (IO) en groepsgerichte ondersteuning (GO) Gebruik in uren individuele ondersteuning (IO) Gebruik in aantal dagdelen groepsondersteuning (GO). Aantal overgekomen cliënten met een AWBZ indicatie - indicatie voor zorg in natura (ZIN) - PGB (840 cliënten) uur dagdelen Kwaliteit Huidige kwaliteitsindicatoren voor aanbieders, zoals die nu gelden Klanttevredenheid (meting door de aanbieders) Volgt in verantwoording over

22 Instroom cliënten uit AWBZ Per 1 januari zijn 840 cliënten met een AWBZ-indicatie over gekomen naar de Wmo. Een beperkt aantal van deze cliënten was al bij ons bekend met maatwerkvoorzieningen op basis van de Wmo vóór Het zijn dus niet allemaal nieuwe cliënten voor ons die we nog niet kenden. Wel ontvangen zij per 2015 meer ondersteuningsvormen vanuit de Wmo. Uitvoering in het eerste kwartaal Op basis van de ervaringen in het eerste kwartaal van 2015 kunnen wij constateren dat de nieuwe WMO taken worden uitgevoerd. Het WMO loket is toegerust voor de nieuwe doelgroep, de juridische kaders zijn bekend, de zorgaanbieders zijn gecontracteerd en aan de slag in onze wijken, de zorgovereenkomsten met PGB houders zijn geaccordeerd, en bovenal de overgekomen Wmo-clienten hebben ondersteuning. Het eerste kwartaal heeft ons daarmee geen hausse aan klachten en geen bezwaarschiften gegeven. Ook bij de toezichthouder WMO ondergebracht bij de GGDrU - zijn geen meldingen van calamiteiten geweest. Wel zoeken inwoners veelvuldig contact met het Wmo-loket. Er is onzekerheid en er zijn veel vragen. De medewerkers spannen zich maximaal in al deze vragen te beantwoorden. De samenwerking met de nieuw gecontracteerde zorgaanbieders verliep in het eerste kwartaal goed. Wel blijkt dat aanbieders achter blijven met het factureren van de kosten van de zorg. Onze aanpak naar de aanbieders is gebaseerd op het uitgangspunt dat het op gang brengen van de facturatie een gezamenlijk belang is. Naar verwachting is dit in het tweede kwartaal op orde. De overgang van klanten van de ene naar de andere zorgaanbieder c.q. hulpverlener heeft zich in zeer beperkte mate voorgegaan. Het Wmo-forum is ons adviesorgaan waar betrokken cliëntenorganisaties aan deelnemen. Met hen is gesproken over de eerste ervaringen in Aan de bijeenkomsten van het Wmo-forum hebben wij actief deelgenomen. Ook is in januari ook het Broodje Wethouder opgezet. Maandelijks worden cliënten uitgenodigd om in gesprek met de wethouders ervaringen te delen over de uitvoering van de Wmo. Via een oproep via de gemeentepagina wordt iedereen in de mogelijkheid gesteld aan dit gesprek deel te nemen. 22

23 5.4 Financiën WMO In dit Projectenboek beperken we de Wmo tot de nieuwe taken die gedecentraliseerd zijn naar gemeenten ( extra rijksmiddelen 2015). In de gemeentebegroting valt binnen het programma sociale leefomgeving het product WMO van 18,9 miljoen. Binnen de WMO is een verdeling in budgetten gemaakt als richtlijn voor het monitoren van clientgerelateerde budgetten (zie hiernaast). Maandelijks monitoren wij onze verplichten en uitgaven op deze verdeling. Ze bieden geen plafond daar het grotendeels een open eind-regeling betreft. Tot op heden zien wij geen reden de verdeling aan te passen. Hieronder is een aantal posten uitgelicht die onze financiële aandacht vragen. Algemene voorzieningen (o.a. welzijn, mantelzorg, schoonmaakondersteuning) Maatwerkvoorzieningen Immaterieel (o.a. begeleiding) Maatwerkvoorzieningen Materieel (o.a. woningaanpassingen, scootmobiel) Compensatie eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen PGB WMO 5.5 Aandachtpunten 2015 Van huishoudelijke ondersteuning (HO1) naar schoonmaakondersteuning (SO) Sinds 1 januari valt Schoonmaakondersteuning (SO) onder de algemene voorzieningen. In januari 2015 stroomde slechts 1 klant in de SO in. De prognose was gemiddeld 10 per maand. Dit lijkt sinds februari ook werkelijkheid te zijn. Na 18 september 2015 stromen vanwege het aflopen van de overgangsregeling HO1 grote(re) aantallen cliënten naar de SO door. Voor bestaande cliënten is een overgangsregeling met aanbieders van huishoudelijke ondersteuning (HO1). De regeling loopt tot 18 september Dan loopt de regeling af. De betrokken cliënten (nu ong. 1200) gaan dan over naar een nieuwe algemene voorziening: de schoonmaakondersteuning; tenzij cliënt niet in staat blijkt zelf regie op het huishouden te voeren. Die cliënten krijgen dan de maatwerkvoorziening IO geïndiceerd. We starten in april met de communicatie naar de cliënten in deze regeling over het overgangsproces en de nieuwe voorziening schoonmaakondersteuning. Op grond van een gerechtelijke uitspraak is voorafgaand aan de overgang 23

24 naar een nieuwe voorziening een keukentafelgesprek nodig. De overgang mag niet administratief worden afgedaan. Er zitten 1200 cliënten in deze overgangsregeling. De kosten van de overgangsregeling zijn begroot op de werkelijke kosten in 2014: 2,12 miljoen. Regionaal vervoer regiotaxi De vervoerder Willemsen de Koning is begin 2015 failliet gegaan. Er zijn door de provincie tot 1 juli 2015 tijdelijke vervoerders gecontracteerd. Dit betekent extra kosten voor de provincie en voor de betrokken gemeenten. De extra kosten voor Veenendaal worden geschat op ,-. Vanaf 1 juli 2015 is een nieuwe vervoerder aangetrokken. Gezien de ontwikkelingen binnen (doelgroepen)vervoer -ook binnen jeugdwordt dit jaar een integrale visie over vervoer binnen het sociaal domein opgesteld. Problematiek persoonsgebonden budget (PGB) In totaal zijn er 125 PGB-houders met overgangsrecht vanuit de AWBZ overgekomen naar de gemeente. De problematiek bij deze doelgroep staat vooral in relatie tot de sociale verzekeringsbank (SVB) die sinds 1 januari 2015 het budget voor de cliënten beheert (trekkingsrecht): Zo zijn er bijvoorbeeld technische problemen bij het verwerking van gegevens wat gevolgen heeft voor het budget dat de SVB aan de zorgverlener moet overmaken. Maar ook bij de zorgovereenkomsten zijn problemen die nu worden geaccordeerd zonder dat de gemeente de cliënt heeft gezien. Gezien alle knelpunten met de PGB willen we alle PGB-houders Wmo en Jeugd voor 1 juli 2015 gesproken hebben (de zorg in beeld, (financiële) administratie op orde). Voor de kosten hiervan is dekking gevraagd middels de resultaatbestemming in de jaarrekening Model Veenendaal in de praktijk De wijze waarop model Veenendaal in de praktijk zijn beslag krijgt is op basis van het eerste kwartaal van 2015 nog niet aan te geven. Begin 2016 zal uit de dan beschikbare gegevens duidelijk moeten worden of de kanteling in 2015 verder is doorgezet. Middels de uitgangspunten van de Kracht van Veenendaal staan aandacht voor financiën, organisatie en kwaliteit centraal. Veilig thuis Veilig Thuis is de nieuwe naam voor het Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) in de provincie Utrecht. De AMHK functie moest per 1 januari 2015 belegd en bereikbaar zijn. Dit is gerealiseerd. Veilig Thuis heeft directe lijnen met onder andere het CJG. Ook zijn de contactgegevens van Veilig Thuis te vinden op de website van het CJG Veenendaal, zodat inwoners in een crisissituatie direct hulp kunnen inroepen. Momenteel worden de afspraken over de bestuurlijke aansturing van Veilig Thuis vastgelegd en wordt binnenkort de regiovisie afgerond. Aandachtspunten voor de toekomst zijn de afstemming tussen de jeugd en volwassenenhulp (Jeugdwet en Wmo) en de afstemming met de Gelderse gemeenten uit onze regio op dit onderwerp. Objectief verdeelmodel WMO vanaf 2016 Per 2016 worden de middelen vanuit het rijk voor gemeenten voor uitvoering van de nieuwe Wmo-taken verdeeld op basis van een objectief verdeelmodel (dit geldt ook voor jeugd). In 2015 was sprake van verdeling op basis van gebruikscijfers over De aankondiging van het objectief 24

25 verdeelmodel in de septembercirculaire 2014 liet zien dat deze voor Veenendaal ongunstig uitpakt. Onze raming laat zien dat onze gemeente 1,4 miljoen minder ontvangt voor de nieuwe Wmo-taken (in 2015 nog 8,9 miljoen). In de meicirculaire 2015 is definitieve berichtgeving over het verdeelmodel aangekondigd. In het nieuwe WMO beleid worden de gevolgen van dit verdeelmodel verwerkt. In de raadscommissie van mei 2015 zijn scenario s aangeboden ter consultatie. Deze scenario s richten zich op het verder vernieuwen en tegelijk financieel beheersbaar houden van de Wmouitvoering Onduidelijkheid over gemeentelijke verantwoordelijkheid en afbakening van WMO met andere wetten (WLZ, ZW) In januari kwamen wij de eerste knelpunten tegen in de uitvoering van de zorg die voorheen onder de AWBZ of zorgverzekeraars werd geleverd. Op de producten Beschermd wonen en de persoonlijke verzorging bleken wij niet afdoende toegerust door landelijke onduidelijkheid over gemeentelijke verantwoordelijkheid binnen de nieuwe WMO. Bij de oplossing van deze knelpunten gold als belangrijke prioriteit dat inwoners door deze onduidelijkheid niet tussen wal en schip moeten vallen; de gemeente Veenendaal zorgt voor een tijdelijke oplossing voor de inwoner tot de structurele werkwijze is gewaarborgd. Risico bij tijdelijke oplossingen is wel: extra kosten en budgetoverschrijding. Over de problematiek bij persoonlijke verzorging bent u in de raadscyclus van mei 2015 geïnformeerd. Andere voorbeelden van landelijke onduidelijkheid die gevolgen kunnen hebben op ons budget: - De overgang tussen Wmo en Wet langdurige zorg (Wlz) is nog niet uitgekristalliseerd. Het voor de Wlz gehanteerde criterium dat 24-uurs toezicht nodig is, is nieuw. In de praktijk moet blijken wie wordt toegelaten tot de Wlz. - Ook is er nog een overgangsjaar voor rol- en woningvoorzieningen. In 2015 ontvangen mensen met een Wlz-indicatie deze nog vanuit de Wmo, per 2016 vanuit de Wlz. De overgang van deze voorzieningen van Wmo naar Wlz, zodat inwoners deze kunnen behouden, vraagt nog aandacht. - Er is nog onduidelijkheid over welke vormen van tijdelijke opvang (logeeropvang, tijdelijk verblijf, tijdelijke opvang, crisisopvang) onder welk stelsel vallen. Verlaging Wmo-budget in 2015 vanwege Wlz-keuze van voormalig AWBZ-cliënten In de VNG-nieuwsbrief van 10 april 2015 staat aangegeven dat vanwege de keuze van sommige inwoners om in de Wlz (voormalige AWBZ) te blijven een uitname uit het gemeentefonds wordt gedaan. Dit was aangekondigd, maar is nu concreet gemaakt per gemeente. Voor Veenendaal betekent dit dat de gemeente in 2015 voor de Wmo euro minder ontvangt. In 2016 en verder euro minder. Dit bericht wordt officieel opgenomen in de meicirculaire. Vermindering Wmo-budget door rijk halverwege 2015 vanwege nieuwe cijfers over 2014? De nieuwste cijfers van de Nederlandse Zorgautoriteit over 2014 zijn recent bekend geworden. Uit die cijfers blijkt dat het Rijk in dat jaar minder geld heeft uitgegeven dan begroot aan AWBZ-doelgroepen die vanaf 2015 onder de Jeugdwet en de Wmo vallen. Hoewel het nog onderdeel is van voorjaarsbesluitvorming van het kabinet lijkt het erop dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dit in mindering wil brengen op het macrobudget Jeugd en Wmo van gemeenten. Deze vermindering zou al in 2015 in moeten gaan. Via de VNG verzetten de gemeenten zich tegen deze uitname omdat dit ingaat tegen de gemaakte bestuurlijke afspraken. 25

26 5.6 Regionale samenwerking De gemeenten in FoodValley vormen een vanuit de rijksoverheid ingedeelde Wmo-regio, met uitzondering van de gemeenten Nijkerk en Wageningen. Het Rijk ziet de regio als het scharnierpunt om kennis te delen, te overleggen en afspraken te maken over zaken die op een bovenlokaal niveau gevolgen hebben. De Wmo-regio s hebben geen juridisch bindend karakter gekregen. Naast de indeling in Wmo-regio s bestaat de eveneens vanuit de rijksoverheid bepaalde- indeling in centrumgemeente-regio s. Centrumgemeenten hebben als taak om voor de gemeenten in hun regio de Wmo-taken maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en beschermd wonen uit te voeren. Onder centrumgemeente Ede vallen de gemeenten Barneveld, Scherpenzeel en Wageningen, Rhenen en Renswoude. Nijkerk en Veenendaal vallen onder centrumgemeente Amersfoort. Ambtelijk werd ook op gebied van de Wmo al vele jaren samengewerkt in Food Valley. Eind vorig jaar hebben de deelnemende gemeenten in FoodValley ervoor gekozen om ook een regionaal bestuurlijk overleg Wmo in te richten. Dit overleg is per januari 2015 gestart. De samenwerking richt zich op drie thema s: 1. Maatschappelijke opvang, beschermd wonen en OGGz (in centrumgemeente-verband, hier van is Veenendaal slechts agendalid, want voor deze taken vallen we onder centrumgemeente Amersfoort); 2. Hervorming langdurige zorg met zorgkantoren (in Wmo-regio-verband); 3. Wmo-algemeen (in Wmo-regio-verband) 5.7 Overzicht risico s Wmo No. Risico omschrijving Categorie Kans Gevolg Maatregelen 1 Hoogte van de rijksuitkering voor de WMO als gevolg van de invoering van het nieuwe objectieve verdeel model (open einde regeling). Financieel groot groot De innovatie- en beheers-baarheidsscenario s WMO toepassen die de uitgaven verder kunnen terugdringen. Frequente monitoring van uitgaven en verplichtingen gedurende uitvoering. 2 Failliet gaan zorgaanbieders Financieel groot midden Inventariseren, monitoren en afspraken maken met zorgaanbieders. 26