RAADSINFORMATIE inzake Intercity kwaliteit Dordrecht - Breda

Transcriptie

1 DORDRECHT I P Retouradres: Postbus 8 Aan de gemeenteraad 3300 AA DORDRECHT Gemeentebestuur Spuiboulevard GR DORDRECHT T F (078) recht. nl Datum 19 april 2016 Ons kenmerk SO/ Begrotingsprogramma Verkeer en vervoer Bijlage(n) 6 Betreft RAADSINFORMATIE inzake Intercity kwaliteit Dordrecht - Breda Contactpersoon J.K. Buitink T (078) E jk.buitink@dordrecht.n1 Samenvatting De staatssecretaris heeft in maart jl. het besluit genomen om de Intercity kwaliteit van en naar Dordrecht - Breda te handhaven. Het afgelopen half jaar is mede door uw raad actief gelobbyd voor het behoud van Intercity kwaliteit voor Dordrecht. In de eerste plaats willen wij u dan ook bedanken voor de brede inzet. Gegeven het besluit om de HSL te benutten is dit een goed en succesvol tussenresultaat. Tevens is afgesproken dat er gezamenlijk gezocht wordt naar een structurele oplossing die voor alle partijen bevredigend is. Inleiding In september 2015 is uw raad voor het laatst schriftelijk geïnformeerd over de stand van zaken in het dossier Intercity Kwaliteit (kenmerk 50/ ). Het laatste half jaar heeft wethouder Van der Linden u frequent mondeling bijgepraat over de ontwikkelingen in het dossier. Met deze raadsinformatiebrief wordt u volledig geïnformeerd en wordt de tussenstand per april 2016 gemarkeerd. Doelstelling Met de integratie van de HSL-Zuid in het Hoofdrailnet is er op de corridor Brabant - Zuid-Holland, naast het spoor door Dordrecht, een alternatieve snellere route geïntroduceerd. Al in 2013 had NS uitgesproken de HSL-Zuid ook voor binnenlands vervoer te willen gaan benutten. Voor Dordrecht is relevant dat NS de huidige lijnen Den Haag - Venlo en de lijn Amsterdam - Brussel via de HSL-Zuid wil laten rijden. Wij kiezen voor een robuust spoorsysteem. Dit is een cruciale voorwaarde voor het versterken van het vestigingsklimaat en de doorontwikkeling van de Maritieme topregio en het woon- en vestigingsklimaat. Intercity kwaliteit richting zowel Rotterdam, Roosendaal als Breda maakt hier onlosmakelijk onderdeel van uit. Wij willen dit ook ruimtelijk economisch ondersteunen met behulp van een gerichte gebiedsontwikkeling rond het station. Deze ambitie zal terugkomen in de voorgestelde ambities inzake de Spuiboulevard en de ruimtelijk kwaliteit en verbindingen in de directe omgeving van het station. Stand van zaken/de feiten Op 14 maart 2016 ontvingen wij bericht dat staatsecretaris Dijksma gehoor heeft gegeven aan onze oproep. Een Intercity tussen Dordrecht en Breda wordt door het ministerie van I&M voor de duur van twee jaar (2017 en 2018) volledig gefinancierd. Naast deze tijdelijk oplossing heeft de bewindsvrouw toegezegd dat er een structurele oplossing voor deze corridor moet komen. Gegeven de positie waar we als stad vorig jaar stonden is dit een acceptabel resultaat. Pagina 1/5 10 MIX Papier FSC FSC. CO13230)

2 Brandbrief (september 2015) De conceptplannen voor de dienstregeling 2017 zijn door NS in september 2015 gepresenteerd. Hier werd duidelijk dat voor Dordrecht en de regio geen oplossing werd uitgewerkt als gevolg van het benutten van de HSL-Zuid. Met het benutten van de HSL-Zuid worden Zuid-Holland en de Brabantse steden Breda, Tilburg en Eindhoven sneller met elkaar verbonden. NS rekent voor dat dit per saldo een groot positief effect heeft op het aantal reizigers. Zij erkent daarentegen ook dat voor Dordrecht deze wijziging negatief uitpakt. Vanuit Dordrecht richting Rotterdam gaat het aantal Intercity's terug van zeven naar vier per uur. Het aantal sprinters blijft gelijk. Richting Roosendaal worden geen wijzigingen doorgevoerd. Reizigers richting Breda krijgen extra reistijd en reizigers met bestemming Eindhoven naast extra reistijd ook een extra overstap. Hoewel wij begrip hebben voor het benutten van de HSL-Zuid, zien wij de regionale schade die dit teweegbrengt niet opgelost. Wij hebben dan ook besloten om samen met Noord-Brabant en Zuid-Holland een brandbrief op te stellen en de staatssecretaris van onze onvrede op de hoogte te stellen (bijlage 1A). Een tweede brief hebben we gericht aan de Tweede Kamer (Bijlage 1B). Er is bewust gekozen voor twee verschillende brieven, waardoor het mogelijk was dat de brief aan de staatssecretaris, die onder andere ondertekend was door maatschappelijke en private stakeholders, feller van toon kon zijn. Kamermotie aangenomen De brandbrief werd goed ontvangen in Den Haag. Vanuit Dordrecht hebben verschillende fracties ook via de partijlijn kamerleden geattendeerd op de brief. Direct na ontvangst van de brief heeft kamerlid Hoogland schriftelijke vragen gesteld aan de staatssecretaris (Bijlage 2). In de beantwoording wordt verwezen naar de bestaande overlegstructuur en de wens om tot een oplossing te komen. In het AO (Algemeen Overleg) Spoor van 19 november zijn er door verschillende kamerleden vragen gesteld naar aanleiding van de brandbrief aan staatssecretaris Mansveld. Op 30 november 2015 is in de Tweede Kamer de motie Hachch/Smaling (Bijlage 3) in stemming gebracht en unaniem aangenomen. In de motie wordt uitgesproken dat Dordrecht een druk station is, waarbij een intercitystatus past. Een groot aantal mensen wordt met extra reistijd opgezadeld wanneer de intercityverbinding van Dordrecht naar Breda teniet wordt gedaan. Zij verzoekt de regering om zich in te zetten voor het behoud van een intercityverbinding tussen station Dordrecht en Breda. Naar aanleiding van de motie vinden er verschillende bestuurlijke afstemnningsoverleggen plaats tussen het ministerie I&M, de gedeputeerden van de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant, de regio Drechtsteden en de burgemeesters en wethouders van Breda en Gorinchem en de directie van NS. In een van deze overlegmomenten is afgesproken dat er nog twee inhoudelijke acties in gang worden gezet om tot een gezamenlijk besluit te komen. Dit betrof een "maatschappelijk kosten baten analyse" en een "Deep Dive dienstregeling Het resultaat van deze twee acties ziet er als volgt uit. Pagina 2/5 li biligetfcttfèl.fellifftfiriiriltfe

3 Maatschappelijke kosten Baten analyse Aan NS is gevraagd het nadeel voor het aantal reizigers te prognosticeren. In deze analyse wordt inderdaad kwantitatief bevestigd dat er sprake is van een voordeel tussen Rotterdam en Brabant en een nadeel voor de regio Drechtsteden. Aan Royal Haskoning DHV is gevraagd dit verlies aan reizigers, alsmede de noodzakelijke overstaptijd om te zetten in een maatschappelijke kosten- en batenanalyse. De directe effecten van de voorgestelde wijzigingen in de dienstregeling betreffen voornamelijk extra reistijd en overstaptijd. Deze directe effecten hebben ook haar indirecte effect op de woningmarkt en de arbeidsmarkt. Deze indirecte effecten zijn ook meegenomen in de Quick Scan KBA. Het wegvallen van de intercityverbinding Dordrecht - Eindhoven resulteert voor de regio Drechtsteden in maatschappelijke kosten van jaarlijks C 1,5 miljoen en totaal C 50 miljoen in contante waarde (Bijlage 4). Deze is als volgt opgebouwd: - reistijdverlies C 1,0 miljoen - overstapverlies C 0,4 miljoen - indirecte kosten C 0,1 miljoen totaal jaarbasis C 1,5 miljoen Deep Dive dienstregeling Met het ministerie van I&M werd afgesproken nogmaals met NS alle (on)mogelijkheden te onderzoeken. Onder de werktitel "Deep Dive" is met NS nogmaals de dienstregeling bestudeerd. Een belangrijke bouwsteen in het geheel betrof het inpassen van de lijn Rotterdam - Brussel. Met een aanzienlijke wachttijd in Rotterdam in de conceptdienstregeling liggen hier kansen. Tijdens de "Deep Dive" werd duidelijk dat er veel maakbaar is en ontworpen kan worden. Uiteindelijke gaat het echter om het maken van keuzes en het stellen van prioriteiten. NS geeft aan dat het benutten van de HSL Zuid absolute prioriteit heeft. Dit komt later ook nog terug in de antwoorden van de staatssecretaris op kamervragen (zie onderstaande paragraaf). Brandbrief en kamervragen (maart 2016) Wegens gebrek aan voortgang in de uitvoering van de motie is besloten de Tweede Kamer hiervan op de hoogte te brengen. Mede namens de gedeputeerde van de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant en de regio's Drechtsteden en de Alblasserwaard/Vijfheerenlanden en de gemeente Breda is de Tweede Kamer hierover schriftelijk geïnformeerd (Bijlage 5). Naar aanleiding van de brief en na intensief contact en ambtelijk overleg met de fractieondersteuning zijn er in de Tweede Kamer door lid Bruins vragen gesteld aan de staatssecretaris over de uitvoering van de aangenomen Kamermotie. Mede naar aanleiding van deze aandacht heeft de staatssecretaris besloten om de intercityverbinding als tijdelijke maatregel te handhaven en perspectief te bieden voor een structurele oplossing (Bijlage 6). Tijdelijke maatregel Voor de korte termijn wordt er een tijdelijke maatregel getroffen. Voor een periode van twee jaar (2017 en 2018) gaat er naast de sprinter Dordrecht - Den Bosch een Intercity rijden tussen Dordrecht en Breda. Er wordt door de staatssecretaris van de decentrale overheden geen financiële bijdrage gevraagd. Dit was aanvankelijk een harde eis van het ministerie van I&M. Pagina 3/5

4 Structurele oplossing De geschetste Intercity Dordrecht - Breda is een (tijdelijk) herstel van de verbinding. De staatssecretaris wil in de komende twee jaar met alle partijen zoeken naar een structurele oplossing voor de nabije toekomst. Zij schrijft hierbij breed te willen kijken. Het rijden van Intercity Kwaliteit en een hoogwaardige stationsomgeving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een hoogwaardige stationsomgeving, met goede aansluiting op stedennetwerk in Randstad en richting Brabant, is voor Dordrecht van essentieel belang voor het vestigingsklimaat in stad en regio. In het gesprek met het ministerie van I&M is tegelijk, ook in goede afstemming met de provincie Zuid-Holland, gesproken over extra maatregelen om de aansluiting van uit Merwede-Linge Lijn en vanuit andere delen vanuit de stad stevig te maken. Afgesproken is met provincie Zuid-Holland en de regio Drechtsteden een concrete gebiedsdeal te verkennen die de volgende thema's kent: samen optrekken voor volledig herstel van de intercityverbindingen; een verkenning naar een intensivering van OV-verbinding tussen Metropoolregio en Drechtsteden; renovatie stationsgebouw Dordrecht; renovatie Weizigtpark inclusief toegang tot het station en het stallen van fietsen; nieuwe interwijk verbinding Weizigtpark - centrumzijde; versterking aansluiting Merwede-Linge Lijn; relatie met ruimtelijke ambities Spuiboulevard. De gemeente zal in dit pakket zelf een belangrijke verantwoordelijkheid dragen voor investeringen aan de landszijde, het stationsgebied. De gemeente kan deze ambities niet realiseren zonder de inzet van partners. Met ruim 15 partners is in het kader van de stedenbaan "Alliantie gesprekken" een prachtige start gemaakt met diverse initiatieven vanuit een gedeelde stip aan de horizon. Hier stond het Weizigtpark, de fietsbereikbaarheid en de interwijk verbinding centraal. Over de resultaten van de start wordt uw raad separaat geïnformeerd. De ambitie en dekking van de proceskosten verbonden aan het uitwerken van deze bredere gebiedsdeal, inclusief Intercity Kwaliteit, wordt uw raad in de kadernota 2017 ter afweging voorgelegd. Kosten en dekking Aan de tijdelijke oplossing waarbij de IC Dordrecht - Breda gaat rijden zijn geen exploitatiebijdragen vanuit de gemeente of de regio Drechtsteden verbonden. De financiële dekking van de proceskosten om tot een "gebiedsdeal Station Dordrecht" te komen wordt uw raad ter afweging in de kadernota 2017 aangeboden. Duurzaamheid Vanuit het verkeer- en vervoersbeleid wordt ingezet op het stimuleren van het openbaar vervoer. Om reizigers te verleiden om te kiezen voor openbaar vervoer is het cruciaal dat er ook een goede dienstregeling wordt gereden op het spoor van en naar Dordrecht en de Drechtsteden. Pagina 4/5 I B egifi ifétfture liff6tiliátfe

5 Communicatie en inclusief beleid De tijdelijke maatregel waarbij een extra intercity gaat rijden tussen Dordrecht en Breda is reeds breed gedeeld. De voortgang van de studie naar een structurele oplossing Wordt gedeeld wanneer dit opportuun is. De dienstregelingwijziging per december 2016 wordt landelijk breed gecommuniceerd door NS. Tijdspad, vervolg en evaluatie De tijdelijke maatregel wordt door NS ingevoerd met de landelijke dienstregelingwijziging per december Wij gaan het gebruik van de treinen van en naar Dordrecht scherp volgen. Wanneer er aanleiding toe is, wordt uw raad hierover actief geïnformeerd. De volgende twee moties worden beschouwd als uitgevoerd door middel van deze raadsinformatiebrief: - Motie "Intercity kwaliteit" M27 - Motie "Laat je tanden zien!" M47 Vorige jaar is aangekondigd dat bij het verstrekken van de stand van zaken inzake Intercity kwaliteit ook wordt ingegaan op de stations Dordrecht Zuid/ Copernicusweg. Wij willen voorstellen hier op korte termijn separaat op terug te komen. Bijlagen Bijlage 1A: Brandbrief Staatssecretaris, september 2015 Bijlage 1B: Brandbrief Tweede Kamer, september 2015 Bijlage 2: Beantwoording TK vragen lid Hoogland, oktober 2015 Bijlage 3: Motie Hachchi/Smaling Tweede Kamer, oktober 2015 Bijlage 4: KBA Dienstregeling Dordrecht, februari 2016 Bijlage 5: Brandbrief Staatssecretaris, maart 2016 Bijlage 6: Beantwoording TK vragen lid Bruins, maart 2016 Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Het college van Burgemeester en Wethouders e secretaris de burgemeester M.M. van der Kraan A.A.M. Brok Pagina 5/5