Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk

Transcriptie

1 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Gemeente Langedijk Maart 2013

2 Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn tel. (0229) Rapportnummer Datum Maart 2013 Opdrachtgever Gemeente Langedijk Postbus ZG Noord-Scharwoude Auteurs Kim Franx, MSc Drs. Jaap Bouwmeester Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

3 Inhoudsopgave pag. Samenvatting I 1. Inleiding Aanleiding Doel en vraagstelling Onderzoeksaanpak 2 2. Effecten uitgaansgedrag Bezoek aan uitgaansgelegenheden Plaats van uitgaan Bestedingen tijdens uitgaan Tijdstip van uitgaan Gevoelens van onveiligheid tijdens het uitgaan Ontwikkeling uitgaansgedrag Alcoholgebruik Draagvlak voor gewijzigde horecatijden 8 3. Effecten op openbare orde en veiligheid Uitgaansgerelateerde incidenten Ervaringen van de politie Ervaren overlast inwoners Ervaringen horecaondernemers Voor en nadelen maatregel Toekomst Naleven van de afspraken 17 Bijlage 1. Vragenlijst 19

4 Samenvatting

5 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Samenvatting Samenvatting Achtergrond en doel van het onderzoek In opdracht van de gemeente Langedijk heeft I&O Research onderzoek gedaan naar de effecten van de aangepaste horecatijden, die per 1 maart 2012 zijn ingevoerd. Vanaf die datum mag een aantal cafés langer open blijven, mits zij na 1 uur s nachts geen nieuwe bezoekers meer toelaten. Om inzicht te krijgen in de effecten is zowel vóór als na de aanpassing van de horecatijden een meting uitgevoerd. De nulmeting is uitgevoerd in december 2011 door middel van een online enquête onder inwoners van Langedijk. De éénmeting vond plaats in december 2012 en bestond uit dezelfde online enquête als in De éénmeting bestond verder uit een aantal interviews met ondernemers en de politie, een analyse van politiecijfers en een mystery guest onderzoek, uitgevoerd om vast te stellen in hoeverre ondernemers zich hielden aan de toegangstijden en overige regels. Hieronder worden de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek puntsgewijs weergeven. Uitgaansgedrag Het aanpassen van de horecatijden heeft geen effect gehad op het aantal inwoners dat uitgaat en de uitgaansfrequentie. Op de volgende punten deden zich in vergelijking met 2011 wel veranderingen voor: o het aantal horecabezoekers dat na een bezoek aan uitgaansgelegenheden in Langedijk, daarna nog horecagelegenheden buiten de gemeente bezoekt is afgenomen; o jongeren (16-34 jaar) komen gemiddeld later thuis na het uitgaan; o inwoners die wel eens uitgaan in Langedijk vinden uitgaan gezelliger. Openbare orde en veiligheid Het totaal aantal uitgaansgerelateerde incidenten is in 2011 en 2012 laag in Langedijk. In vergelijking met 2011 ervaren minder inwoners uitgaansoverlast. Een kleine groep (drie procent) is ontevreden over de mate waarin horecaondernemers rekening houden met omwonenden. Dit komt overeen met Geluidsoverlast en het schenken van alcohol aan minderjarigen zijn hier de grootste oorzaak van. Naleving van de regels Tijdens de vier controleweekenden hield de meerderheid van de ondernemers zich aan de toegangstijd van 1 uur. Draagvlak voor de maatregel Het aantal inwoners dat negatief tegenover de maatregel staat is in 2012 gedaald van 36 naar 26 procent. Het aantal voorstanders is in 2012 hoger (42 procent) dan het aantal tegenstanders (26 procent). Ondernemers die geïnterviewd zijn staan positief tegenover de maatregel en hopen dat de maatregel van kracht blijft. I

6 Hoofdstuk 1 Inleiding

7 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Inleiding 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Op 4 oktober 2011 heeft de gemeenteraad van Langedijk besloten de Algemene Plaatselijke Verordening van Langedijk te wijzigen. Het doel hiervan is het uitvoeren van een proef voor een aantal horecabedrijven waarbij na uur geen bezoekers meer het horecabedrijf in mogen. Gelijktijdig wordt de sluitingstijd verruimd naar uur. De gemeenteraad verwacht van deze glijdende sluitingstijden een vermindering van de overlast op straat. Het achterliggende idee is dat het uitgaanspubliek niet langer in groten getale de uitgaansgelegenheden verlaat. De proef ging op 1 maart 2012 van start. Er deden negen horecagelegenheden mee aan de proef (zie kader). Deelnemende horecagelegenheden heden 1. Rode Leeuw 2. Bar Skik 3. Concordia 4. Volharding 5. Marktzicht 6. De Bonte Koe 7. Schelvis 8. Karrewiel 9. Welgelegen De gemeente wil graag de effectiviteit van de maatregel monitoren en daarbij ook eventuele neveneffecten in beeld brengen. Om een goed beeld van de effecten te krijgen is vóór en na de aanpassing van de horecatijden een meting uitgevoerd. 1.2 Doel en vraagstelling Het doel van het onderzoek is het bieden van inzicht in effecten van het aanpassen van de horecatijden van de horeca. Hierbij worden zowel bedoelde effecten als de eventuele neveneffecten in kaart gebracht. De volgende onderzoeksvragen staan daarbij centraal: 1. In hoeverre doen zich veranderingen voor in het uitgaansgedrag in het algemeen en bij jongeren in het bijzonder? frequentie; tijdstip van uitgaan en thuiskomst; duur van het uitgaan; bezochte gelegenheden en locaties (ook buiten de gemeente). 2. In hoeverre heeft de wijziging van de uiterste toegangstijden en sluitingstijden effect op: openbare orde en veiligheid: aantal uitgaansgerelateerde incidenten? de ervaren uitgaansgerelateerde overlast? aantrekkingskracht op bezoekers van buiten de gemeente? de bedrijfsvoering van ondernemers: aanpassing openingstijden, veranderingen in programma/activiteiten? de alcoholconsumptie van jongeren? 3. Wat is het draagvlak voor aangepaste toegangs- en sluitingstijden bij bewoners en horecaondernemers? 1

8 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Inleiding 1.3 Onderzoeksaanpak De nulmeting is uitgevoerd in december 2011 voordat de nieuwe horecatijden van kracht werden. De éénmeting vond plaats in december Door het uitgaansgedrag op twee momenten (voor en na de invoering van de maatregel) met elkaar te vergelijken, is een scherp beeld te geven van de eventuele effecten van de nieuwe horecatijden. Het onderzoek onder inwoners is uitgevoerd door middel van een online-enquête onder het burgerpanel van de gemeente Langedijk. Daarnaast zijn er in december 2012 en januari 2013 een aantal interviews gehouden met de politie, Koninklijk Horeca Nederland en een drietal ondernemers en is er een analyse gemaakt van politiecijfers. Aanvullend zijn er tussen 1 maart 2012 en 1 december 2012 in vier weekenden twee mystery guests op bezoek geweest bij de horecagelegenheden. Dit is gedaan om te kunnen vaststellen in hoeverre de ondernemers zich aan geldende toegangstijden houden. Samengevat betekent dit dat in het onderzoek de volgende onderzoeksmethoden zijn ingezet: 1. online-enquête burgerpanel Langedijk; 2. interviews politie en horecaondernemers; 3. kwantitatieve analyse politiecijfers ontwikkeling veiligheid; 4. mystery guests. Online-enquête burgerpanel Langedijk De vragenlijst voor de inwoners is gebaseerd op standaardinstrumenten van I&O Research en is in samenwerking met de gemeente opgesteld. De vragenlijst is vervolgens uitgezet onder het burgerpanel van de gemeente Langedijk. Bij de nulmeting in 2011 hebben 328 inwoners van Langedijk de vragenlijst ingevuld. Dit is een respons van 34 procent. Bij de éénmeting in 2012 hebben 405 inwoners van Langedijk de vragenlijst ingevuld. Dit is een respons van 35 procent. Het veldwerk vond bij beide metingen in december plaats. Om onder- en oververtegenwoordiging te corrigeren zijn de uitkomsten gewogen naar leeftijd en geslacht. Door de weging zijn de gepresenteerde uitkomsten van de bevolkingsenquête representatief voor de gehele bevolking van Langedijk. Interviews politie en horecaondernemers Er zijn interviews uitgevoerd onder de politie, vertegenwoordiger van Koninklijk Horeca Nederland en enkele ondernemers. Deze interviews zijn gebruikt om meer zicht te krijgen op de werking van de maatregel en de mate waarin er (neven)effecten zichtbaar zijn. 2

9 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Inleiding Analyse politiecijfers Om vast te kunnen stellen of er zich in het jaar van de nieuwe horecatijden een daling van het aantal uitgaansgerelateerde delicten en incidenten heeft voorgedaan is een analyse gemaakt van de politiecijfers. Omdat er een selectie is gemaakt van de incidenten die mogelijk uitgaansgerelateerd zijn betekent dit dat alle geregistreerde incidenten die zich rond het uitgaan voordoen zijn meegenomen, maar ook dat er voorvallen zijn meegeteld die zich op andere plaatsen in de gemeente hebben voorgedaan. De cijfers zijn dus niet meer dan indicatief voor de feitelijke ontwikkeling van de uitgaansgerelateerde overlast. Wel mag aangenomen worden dat de eventuele trends die zich in de geanalyseerde cijfers voordoen, ook van toepassing zijn voor de uitgaansgerelateerde incidenten. De volgende incidentcodes zijn in de analyse meegenomen: Openlijk geweld (persoon) Bedreiging Mishandeling Vernieling cq. zaakbeschadiging Aantasting openbare orde Alcohol Mystery guests Een tweetal mystery guests hebben in vier weekeinden horecagelegenheden in Langedijk bezocht en daarbij vastgesteld of na 1 uur s nachts nog gasten worden toegelaten en hoe wordt omgegaan met andere beleidsregels die voor deelnemers aan de proef gelden. Het ging om de volgende weekenden: vrijdag 6 en zaterdag 7 juli; vrijdag 7 en zaterdag 8 september; vrijdag 19 en zaterdag 20 oktober; vrijdag 30 november en zaterdag 1 december. 3

10 Hoofdstuk 2 Effecten uitgaansgedrag

11 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten uitgaansgedrag 2. Effecten uitgaansgedrag In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens ingegaan op de frequentie van het uitgaan in vergelijking met een jaar geleden, de uitgaanslocaties en het tijdstip van uitgaan en weer thuiskomen. 2.1 Bezoek aan uitgaansgelegenheden Frequentie uitgaan In vergelijking met eind 2011 is het bezoek aan horecagelegenheden (zoals cafés, discotheken en dancings) eind 2012 niet veranderd. Ook onder de doelgroep die het meest frequent uitgaat, de 16 tot en met 34 jarigen, is van een significante verschuiving geen sprake. Het aanpassen van de horecatijden heeft dus geen effect gehad op het aantal mensen dat uitgaat en de frequentie waarmee ze dat doen. Tabel 2.1 Gaat u wel eens uit? Dit wil zeggen, bezoekt u wel eens uitgaansgelegenheden zoals cafés, discotheken of dancings? percentage dat ja heeft geantwoord totaal 40% 40% jarigen 72% 69% 2.2 Plaats van uitgaan Combinatie bezoek verschillende gemeenten Het percentage inwoners dat wel eens uitgaat in Langedijk is net als in 2011 acht op de tien. Ongeveer een derde van de uitgaande inwoners gaat minstens 1 keer per maand stappen in Langedijk. Dit is in het afgelopen jaar niet veranderd evenals de frequentie van uitgaan in andere plaatsen. Alkmaar is in de afgelopen 2 jaar populair onder stappers. Ongeveer één op de drie uitgaanders verkent minstens 1 keer per maand het uitgaansleven in Alkmaar. Circa één op de zeven uitgaanders wijkt eens per maand uit naar Amsterdam. Uit de percentages van tabel 2.2 valt af te leiden dat inwoners die uitgaan in Langedijk iets vaker in horecagelegenheden binnen Langedijk blijven hangen en daarna minder vaak elders gaan stappen. Tabel 2.2 Combinatie bezoek horecagelegenheden binnen en buiten Langedijk op dezelfde avond Eerst uit in Langedijk en daarna uit buiten Langedijk vaak 7% 1% soms 17% 15% nooit 77% 84% 5

12 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten uitgaansgedrag 2.3 Bestedingen tijdens uitgaan Uitgaven Aan uitgaanders is gevraagd hoeveel geld zij gemiddeld per maand uitgeven binnen uitgaansgelegenheden in en buiten Langedijk. De gemiddelde uitgaven tijdens een avond uitgaan in Langedijk zijn sinds het invoeren van de toegangstop ongeveer gelijk gebleven (2011: 37 euro en 2012: 39 euro). 2.4 Tijdstip van uitgaan Tijdstip binnenkomst Als we de totale groep uitgaanders bekijken dan heeft de vervroeging van de uiterste toegangstijden geen direct effect op het tijdstip van uitgaan. Onder de jongeren van 16 tot en met 34 jaar zien we echter wel een verschuiving. Jongeren gaan vaker op wisselende tijden stappen en minder vaak voor uur. Tabel 2.3 Tijdstip binnenkomst uitgaansgelegenheid in Langedijk jarigen voor uur 49% 27% tussen uur en uur 31% 33% tussen uur en uur 6% 7% na uur 3% 7% sterk wisselend 11% 26% Tijdstip thuiskomst Op de totale groep uitgaanders heeft de proef geen effect op het tijdstip van thuiskomen. Dit geldt niet voor jongeren. De jarigen komen (significant) later thuis van het uitgaan dan in de periode voordat de maatregel werd ingevoerd. Het percentage jongeren dat zegt na het uitgaan om 2.00 uur of later thuis te komen, is gestegen van 56 naar 74 procent. Tabel 2.4 Tijdstip thuiskomst na het uitgaan jarigen voor uur 3% 3% tussen uur en uur 32% 6% tussen uur en 4.00 uur 37% 63% na 4.00 uur 19% 11% sterk wisselend 10% 17% 6

13 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten uitgaansgedrag 2.5 Gevoelens van onveiligheid tijdens het uitgaan Onveiligheidsgevoelens De meeste inwoners voelen zich veilig tijdens het uitgaan in hun eigen gemeente. Bijna twee op de tien inwoners ervaren wel eens onveiligheidsgevoelens tijdens het uitgaan in Langedijk of in de omgeving van uitgaansgelegenheden. Het aantal uitgaanders dat in 2012 wel eens onveiligheidsgevoelens heeft ervaren binnen of in de omgeving van een uitgaangsgelegenheid in Langedijk verschilt niet significant met Tabel 2.5 Mate van onveiligheidsgevoelens in en rondom uitgaansgelegenheden in Langedijk binnen uitgaansgelegenheid omgeving uitgaansgelegenheden in Langedijk Langedijk vaak 0% 0% vaak 1% 1% vrij regelmatig 3% 0% vrij regelmatig 0% 2% soms 8% 16% soms 19% 15% nooit 89% 84% nooit 80% 83% 2.6 Ontwikkeling uitgaansgedrag Om inzicht te kunnen krijgen in een eventueel veranderd uitgaansgedrag zijn er stellingen voorgelegd. De grootste verandering is dat men het uitgaan in vergelijking met 2011 als gezelliger ervaart. De overige aspecten zoals alcoholgebruik tijdens uitgaan, tijdstip uitgaan en drukte in de uitgaansgelegenheden zijn min of meer onveranderd ten opzichte van vorig jaar. Tabel 2.6 Verandering uitgaansgedrag. In vergelijking met vorig jaar (% (zeer) mee eens) totaal jarigen drink ik meer alcohol tijdens drink ik meer alcohol tijdens 8% 11% een avond uitgaan een avond uitgaan 17% 20% ga ik eerder uit 8% 11% ga ik eerder uit 11% 14% kom ik na het uitgaan later kom ik na het uitgaan later 20% 20% thuis thuis 36% 37% vind ik het uitgaan in vind ik het uitgaan in 9% 26% Langedijk gezelliger Langedijk gezelliger 13% 34% is het eerder druk in café en is het eerder druk in café en 8% 11% kroegen in Langedijk kroegen in Langedijk 14% 17% 2.7 Alcoholgebruik Grote hoeveelheden alcohol Om inzicht te krijgen in de frequentie waarmee men grote hoeveelheden alcohol per keer drinkt, is aan alle inwoners gevraagd hoe vaak zij de afgelopen vier weken bij één gelegenheid vijf of meer alcoholhoudende drankjes hebben gedronken. 7

14 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten uitgaansgedrag Als gekeken wordt naar de frequentie van het totale aantal uitgaanders dat wel eens overmatig alcohol drinkt, blijkt in vergelijking met 2011 dat er sprake is van een wisselend patroon. Dit geldt ook voor de jongeren. Hoewel het percentage jarigen dat in 2012 in de afgelopen vier weken minstens vijf glazen alcohol heeft gedronken hoger ligt dan in 2011 (in 2011: 59% en in 2012: 66%) is dit verschil niet significant en kan dus op toeval berusten. Tabel 2.7 Gemiddeld aantal keer vijf of meer glazen alcohol gedronken bij één gelegenheid in afgelopen vier weken totaal jarigen nooit 30% 25% nooit 41% 34% 1 keer 16% 27% 1 keer 16% 21% 2 keer 18% 18% 2 keer 13% 16% 3 of 4 keer 27% 15% 3 of 4 keer 21% 17% 5 keer of vaker 10% 16% 5 keer of vaker 10% 12% 2.8 Draagvlak voor gewijzigde horecatijden Op 1 maart 2012 is het horecatijdenbeleid van de gemeente Langedijk aangepast voor negen cafés. Zij mochten afgelopen jaar langer open blijven, namelijk tot uiterlijk 5 uur s nachts. Voor deze ondernemers gold tevens dat zij na 1 uur s nachts geen nieuwe bezoekers meer mochten toelaten. Voordat de maatregel van start ging waren er evenveel voor- als tegenstanders onder de bevolking van Langedijk. In 2011 als in 2012 stonden zowel jongeren als mensen die wel eens uitgaan positiever tegenover de maatregel dan ouderen en niet-uitgaanders. In positieve zin valt op dat het aantal inwoners dat negatief tegenover de maatregel staat aanzienlijk is afgenomen van 36 naar 26 procent. Tabel 2.8 Houding ten opzichte van wijzigingen horecabeleid Langedijk naar leeftijd en uitgaanders (zeer) positief neutraal (zeer) negatief 2011: jaar 50% 31% 19% 2012: jaar 54% 28% 18% 2011: jaar % 25% 40% 2012: jaar 42% 31% 28% 2011: 55-plus 31% 26% 43% 2012: 55-plus 32% 39% 29% 2011: uitgaanders 51% 25% 24% 2012: uitgaanders 56% 23% 21% 2011: niet-uitgaanders 28% 28% 44% 2012: niet-uitgaanders 32% 40% 29% 2011: totaal 37% 27% 36% 2012: totaal 42% 33% 26% 8

15 Hoofdstuk 3 Effecten op openbare orde en veiligheid

16 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten op openbare orde en veiligheid 3. Effecten op openbare orde en veiligheid In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de veranderingen zijn sinds het aanpassen van de horecatijden als het gaat over het aantal incidenten en de beleving van de veiligheid en overlast van het uitgaan. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van politiecijfers, een interview met de politie en de uitkomsten van de enquête onder inwoners. 3.1 Uitgaansgerelateerde incidenten De ontwikkeling van de feitelijke veiligheidssituatie tijdens en rond het uitgaan is af te lezen aan het aantal verstoringen van de openbare orde en veiligheid die bij de politie bekend zijn. Hoewel uitgaansgerelateerde incidenten niet als zodanig worden geregistreerd door de politie, is het wel mogelijk een goede benadering daarvan aan de politiecijfers te ontlenen. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de veiligheid van het uitgaan en de mate waarin zich overlast voordoet zijn specifieke incidenten geanalyseerd die zich in het weekeinde tussen 22 uur s avonds en 6 uur s ochtends voordoen 1. Het totaal aantal uitgaansgerelateerde incidenten is laag in Langedijk. In 2012 werden er over het hele jaar 13 incidenten door de politie geregistreerd. In 2012 zijn er niet meer meldingen geweest dan in 2010 en Dit betekent dat er eerder sprake is van een dalende trend dan een stijgende trend als het om uitgaansgerelateerde incidenten gaat. De proef heeft in ieder geval niet tot meer uitgaansgerelateerde overlast geleid. Tabel 3.1 Totaal aantal uitgaansgerelateerde incidenten in gemeente Langedijk in periode Ervaringen van de politie Verandering in de horecatijden hebben niets aan het takenpakket van de politie en de uitvoering daarvan veranderd. De proef heeft geen gevolgen gehad voor de inzet van de politie. In zijn algemeenheid stelt de politie dat het veilig is in Langedijk als het om uitgaan gaat. Er zijn bijna geen ernstige verstoringen en ook geweldsincidenten komen incidenteel voor. De absolute aantallen van meldingen zijn in Langedijk laag. Het aantal verstoringen van de openbare orde is tijdens de proef volgens de ervaringen van de politie vergelijkbaar met voorgaande jaren. Ook zijn er geen merkbare veranderingen als het om tijdstippen van overlast gaat. Ik heb niet het gevoel dat de politie nu meer te doen heeft omtrent de horeca als voor de wijziging van de horecatijden. 1 Deze cijfers zijn indicatief. Meer informatie over de analyse van de politiecijfers is terug te vinden in hoofdstuk 1 bij de paragraaf: onderzoeksaanpak. 10

17 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten op openbare orde en veiligheid Het soort meldingen is niet veranderd in vergelijking met de periode voordat de maatregel van kracht werd. Dit geldt ook voor de locaties waarover een melding gemaakt wordt. De beperkte meldingen die binnen komen bij de politie gaan over het deur-dicht beleid dat niet wordt nageleefd of over geluidsoverlast. Zoals eerder gezegd komen deze meldingen incidenteel voor. Over het algemeen heeft de politie de indruk dat de meeste horecagelegenheden zich aan de regels houden. Als we een melding krijgen over geluidsoverlast gaat het bijna altijd over een deur die openstaat. Als het volume binnen vrij hoog is dan wordt daar wel eens over geklaagd. Wanneer wij gaan kijken naar de geluidsoverlast constateren wij dat het bijna altijd heel erg meevalt. Een positief gevolg van de nieuwe maatregelen is dat zich een verandering heeft voorgedaan in de spreiding van bezoekers. In de oude situatie was het rond sluitingstijd, om 2 uur, extra druk op straat rondom de uitgaansgelegenheden wat tot geluidsoverlast kon leiden. Hier is sinds de proef geen sprake meer van geweest. Dit leidt er echter wel toe dat er vaker na 3 uur nog mensen op straat zijn. In de oude situatie was het na 3 uur stil op straat. Desondanks leidt dit volgens de politie niet tot meer merkbare overlast. 3.3 Ervaren overlast inwoners Frequentie overlast Onder de inwoners die wel eens overlast ervaren is de frequentie van de overlast tussen 2011 en 2012 nauwelijks veranderd. Een kleine groep van drie procent ervaart meerdere keren per week overlast. Het aantal inwoners dat geen overlast van het uitgaanspubliek en/of uitgaansgelegenheden ervaart is in 2012 gestegen van 74 naar 82 procent. In de periode van de maatregel hebben dus minder inwoners overlast ervaren in vergelijking met de periode waarin de maatregel nog niet van toepassing was. Tabel 3.2 Frequentie ervaren overlast van uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden in eigen woonomgeving nooit 74% 82% minder dan 1 x per maand 11% 8% minstens 1 x per maand 9% 7% minstens 1x per week 5% 3% Dag van overlast Niet geheel onverwachts zijn zowel in 2011 als in 2012 de vrijdag en zaterdagavond en/of nacht de momenten waarop de meeste overlast plaatsvindt. Inwoners die in 2012 wel eens overlast ervaren, hebben op vrijdagavond wel vaker overlast dan in De overlast vindt voor ruim twee op de tien inwoners niet op een bepaalde avond of nacht plaats. 11

18 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten op openbare orde en veiligheid Verder valt op dat de overlast op andere momenten zoals tijdens de kermis of tijdens een warme zomeravond in 2012 minder vaak voorkomt dan in Tabel 3.3 Avonden/nachten waarop overlast zich voordoet vrijdagavond/nacht 31% 47% zaterdagavond/nacht 69% 77% andere avond/nacht 6% 10% niet op bepaalde nacht 27% 22% op een heel ander moment 12% 2% Tijdstip van overlast De meeste overlast ervaren inwoners na middernacht. Volgens ongeveer drie op de tien inwoners is er van een vast patroon geen sprake: de overlast doet zich op wisselende tijdstippen voor. Er zijn geen noemenswaardige verschillen tussen 2011 en Tabel 3.4 Tijdstip ervaren overlast voor uur 0% 2% tussen en uur 9% 9% tussen en uur 28% 33% tussen en uur 27% 23% na uur 2% 2% niet op bepaald tijdstip 35% 31% Vorm van overlast De meest voorkomende vorm van overlast is lawaai en geschreeuw van uitgaanspubliek. Ten opzichte van voorgaande meting is dit nauwelijks veranderd. Andere vormen van overlast die relatief vaak voorkomen zijn lawaai van auto s en brommers, vernielingen en vandalisme en mensen die op straat blijven hangen. In vergelijking met voorgaand jaar is er in 2012 volgens inwoners wel minder vaak sprake van vernielingen en vandalisme. Ook de overlast van storend verkeersgedrag nam af van 28 naar 13 procent. Tabel 3.5 Top 5 vormen van ervaren overlast (meerdere antwoorden mogelijk) Top Top lawaai en geschreeuw (85%) 1. lawaai en geschreeuw (82%) 2. vernielingen en vandalisme (48%) 2. lawaai auto s en brommers (45%) 3. lawaai auto s en brommers (43%) 3. vernielingen en vandalisme (31%) 4. rond blijven hangen (33%) 4. rond blijven hangen (29%) 5. storend verkeersgedrag (28%) 5. harde muziek van horecagelegenheid (15%) 12

19 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Effecten op openbare orde en veiligheid Melding van overlast Aan de mensen die wel eens hinder ervaren is gevraagd of zij hier melding van hebben gedaan. In 2012 heeft nagenoeg een even groot percentage inwoners die hinder hebben ervaren dit gemeld (2011: 17% in 2012: 18%). Het vaakst wordt de overlast bij de politie gemeld (2011: 12 keer in 2012: 11 keer). Verandering mate van overlast Evenals in 2011 is volgens de ruime meerderheid van de inwoners de ervaren uitgaansoverlast in de afgelopen tijd gelijk gebleven. Het aantal inwoners dat zegt dat de ervaren overlast is toegenomen is met 3 procent nog steeds minimaal. Al met al is er van een grote verandering geen sprake. Tabel 3.6 Ontwikkeling overlast uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden toegenomen 5% 3% afgenomen 13% 11% gelijk gebleven 82% 86% Mening over horecaondernemers Aan inwoners is de vraag gesteld in hoeverre zij tevreden zijn over de mate waarin horecaondernemers rekening houden met omwonenden. Ruim vier op de tien inwoners hebben hier geen mening over. Een kleine groep van drie procent is ontevreden. Er zijn geen noemenswaardige verschillen met Uit de gegeven toelichting wordt duidelijk dat er voornamelijk onvrede bestaat over harde muziek en minderjarige jongeren die te makkelijk aan drank komen. Als er in het café in mijn omgeving iets wordt georganiseerd is bijna altijd sprake van enige vorm van overlast. Meestal geluidsoverlast vanuit het café van muziek. Dit komt vaak omdat de deur openstaat. Ze geven kinderen die duidelijk aangeschoten/dronken gewoon nog meer drank. Tabel 3.7 Ontwikkeling overlast uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden (zeer) tevreden 40% 38% niet tevreden/niet ontevreden 12% 11% (zeer) ontevreden 5% 3% weet niet/geen mening 44% 48% 13

20 Hoofdstuk 4 Ervaringen horecaondernemers

21 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Ervaringen horecaondernemers 4. Ervaringen horecaondernemers In dit hoofdstuk wordt vanuit de perspectieven van de horecaondernemers in kaart gebracht hoe het gesteld is met de veiligheid en overlast in en rond de uitgaansgelegenheden in de gemeente Langedijk. In een drietal interviews met ondernemers en een interview met Koninklijke Horeca Nederland is vastgesteld wat voor gevolgen het nieuwe beleid heeft voor ondernemers en de omgeving. 4.1 Voor en nadelen maatregel De proef heeft volgens de ondernemers verschillende voordelen. Mensen gaan meer verspreid naar huis toe wat volgens ondernemers tot minder overlast op straat leidt. Daarnaast is het voor ondernemers fijner werken omdat klanten er niet meer uitgewerkt hoeven te worden als het bijna 2 uur is. Doordat besloten feesten met de nieuwe maatregel niet voor 2 uur hoeven te stoppen is er afgelopen jaar bijvoorbeeld bij café de Roode Leeuw ook meer vraag naar besloten feesten. Onze ervaring met de proef is super. Wij stoppen om half 4 terwijl dat voorheen kwart voor 2 moest zijn waardoor in de vorige situatie dan een hele grote groep op straat kwam te staan. In de nieuwe situatie gaat het publiek geleidelijk aan naar huis toe. Om 2 uur stonden er dan elk weekend zo n 40 man op straat en die bleven dan een uur hangen tot een uur of 3. De overlast qua weggaand bezoek is zeker verminderd sinds de proef. Ik denk dat de omwonenden dit ook merken en de proef een goede maatregel vinden. Een ander voordeel is dat de jeugd volgens één van de ondernemers nu in de eigen gemeente blijft omdat ze in hun eigen gemeente nu ook tot laat uit kunnen gaan. Uitgaanders hoeven daarvoor niet uit te wijken naar bijvoorbeeld Schagen. De jeugd blijft nu in het dorp en ik denk dat ouders dat ook wel prettig vinden. Als het om het soort publiek gaat of de sfeer is er niets veranderd in de horecagelegenheden. Dit geldt ook voor de mate van overlast in en rondom de uitgaansgelegenheden. Ondernemers hebben eerder het idee dat de overlast rondom de uitgaansgelegenheden is afgenomen doordat mensen meer verspreid naar huis toe gaan. Verder benadrukken de ondernemers dat uitgaan in Langedijk altijd al veilig is geweest omdat het aantal incidenten minimaal is. 4.2 Toekomst De geïnterviewde ondernemers hopen dat de aangepaste horecatijden van kracht blijven en niet worden teruggedraaid. Ondernemers die geïnterviewd zijn vinden een sluitingstijd van 4.00 uur voldoende en zouden hier voorstander van zijn. 15

22 Hoofdstuk 5 Naleven van de afspraken

23 Effecten van de aangepaste horecatijden in Langedijk Naleven van de afspraken 5. Naleven van de afspraken Om te kunnen vaststellen in hoeverre horeca ondernemers zich aan geldende toegangstijden houden, heeft I&O Research in opdracht van gemeente Langedijk in de loop van 2012 steekproefsgewijs mystery guests ingezet. Een tweetal medewerkers van I&O Research hebben op vier weekeinden horecagelegenheden in Langedijk bezocht en daarbij vastgesteld of na 1 uur s nachts nog gasten werden toegelaten en hoe werd omgegaan met andere beleidsregels die voor deelnemers aan de proef gelden zoals het deur-dicht beleid en rookbeleid. Het ging om de volgende weekenden: vrijdag 6 en zaterdag 7 juli, vrijdag 7 en zaterdag 8 september, vrijdag 19 en zaterdag 20 oktober en vrijdag 30 november en zaterdag 1 december. In dit hoofdstuk worden de bevindingen van de mystery guest bezoeken kort weergegeven. De hoofdconclusie op basis van de mystery guest bezoeken is dat de meerderheid van de horecagelegenheden zich aan de geldende toegangstijden houdt. Bij de meeste cafés is geen enkele overtreding geconstateerd: er wordt na 1 uur niemand meer toegelaten en er wordt niet gerookt in de zaak. Een van de cafés maakt zelfs gebruik van een klok op de bar zodat het personeel precies kan zien hoe laat er nog klanten toegelaten mogen worden. Naast voorbeelden van goede naleving zijn er twee horecagelegenheden die zich niet altijd aan de uiterste toegangstijd hebben gehouden. Bij één café konden de mystery guests op drie verschillende avonden na 1 uur nog naar binnen. Daarnaast was er een café die zich 1 keer niet aan de toegangstijd heeft gehouden. 17

24 bijlagen

25 Bijlage 1. Vragenlijst Overlast van uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden heden 1. Ervaart u wel eens overlast van uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden? ja nee ga naar vraag 7a weet niet/geen mening ga naar vraag 7a 2. Hoe vaak ervaart u gemiddeld overlast van uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden in uw eigen woonomgeving? meerdere keren per week 1 x per week meerdere keren per maand 1 x per maand minder dan 1 x per maand 3. Op welke dag doet de overlast van uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden zich meestal voor? ( (meerdere antwoorden mogelijk) vrijdagavond/nacht zaterdagavond/nacht andere avond/nacht, namelijk wisselend/ niet op een bepaalde avond/nacht op een ander moment, namelijk Programmeur: indien v3= 1 of v3=2 of v3=3 dan eerste antwoordcategorie bij v4 weglaten 4. Op welke tijd doet deze overlast in uw eigen woonomgeving zich vooral voor? overdag tot uur tussen en uur tussen en uur tussen en uur tussen en uur na uur tussen en uur niet op een bepaald tijdstip / wisselend tussen en uur 5. Van welke vormen van overlast door uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden ervaart u de meeste hinder? ( (meerdere antwoorden mogelijk) rond blijven hangen storend parkeergedrag wildplassen vernielingen/vandalisme drankgebruik op straat agressief gedrag drugsgebruik op straat harde muziek van horecagelegenheden lawaai/geschreeuw laden en lossen bij horecagelegenheden lawaai auto s/brommers bedreiging / verbaal geweld / intimidatie storend verkeersgedrag anders, namelijk: 6a 6b Heeft u de afgelopen 12 maanden wel eens melding gedaan van overlast door uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden? (bij politie, gemeente of bij een horeca-ondernemer) ondernemer) ja nee ga naar vraag 7a Bij wie heeft u de afgelopen 12 maanden wel eens melding gedaan? (meerdere antwoorden mogelijk) Politie Hoe vaak heeft u overlast gemeld?. keer gemeente Hoe vaak heeft u overlast gemeld?. keer Horecaondernemer Hoe vaak heeft u overlast gemeld?. keer 19

26 7a. Is de overlast van uitgaanspubliek en/of horecagelegenheden in uw woonomgeving in de afgelopen tijd toegenomen, afgenomen of gelijk gebleven? toegenomen afgenomen gelijk gebleven ga naar vraag 8a 7b. Wat is volgens u de oorzaak van de toegenomen (v7a=1) / afgenomen (v7a=2) overlast? 8a. In hoeverre bent u tevreden over de mate waarin horecaondernemers ers in Langedijk rekening houden met omwonenden? zeer tevreden tevreden niet tevreden / niet ontevreden ontevreden zeer ontevreden weet niet / geen mening 8b. Om welke reden bent u hierover ontevreden? (v8=4 of 5) Bezoek aan uitgaansgelegenheden 9. Bezoekt u wel eens een uitgaansgelegenheid, zoals cafés,/kroegen, discotheken of dancings? (toelichting: het gaat hierbij dus niet om het bezoek aan een restaurant, snackbar, bioscoop, theater of bowlingbaan) Ja, regelmatig/vaak Ja, soms Nee, zelden of nooit ga naar vraag Kunt u aangeven in welke plaatsen u uitgaansgelegenheden bezoekt, zoals cafés,/kroegen, discotheken of dancings? Nooit minder dan 1 keer per maand 1 keer per maand meerdere keren per maand 1 x per week meerdere keren per week Langedijk Alkmaar Heerhugowaard Amsterdam Elders, namelijk Programmeur: indien v10 Langedijk=nooit dan hoeft v11a niet te worden ingevuld. 11. Hoeveel geeft u gemiddeld per maand uit in uitgaansgelegenheden in en buiten Langedijk? (toelichting: het gaat hierbij niet om uitgaven in restaurants, snackbars, bioscopen, theaters of bowlingbanen etc. ) Bestedingen in uitgaansgelegenheden in Langedijk:.. euro per maand Bestedingen in uitgaansgelegenheden in andere plaatsen:.. euro per maand geen antwoord Programmeur: indien v10 Langedijk=nooit dan v12a, v12b en v12c overslaan 12.a Komt het wel eens voor dat u eerst een café é of kroeg in Langedijk bezoekt en daarna nog naar een uitgaansgelegenheid buiten de gemeente gaat? Vaak Soms Zelden of nooit 12b Komt het wel eens voor dat u na het bezoek aan een uitgaansgelegenheid buiten de gemeente, nog een café of kroeg in Langedijk bezoekt? Vaak Soms Zelden of nooit 20

27 12c Wanneer u café of kroeg in Langedijk bezoekt, hoe laat gaat u daar dan gemiddeld genomen naar toe? Toelichting: Hier wordt het tijdstip bedoeld dat u de uitgaansgelegenheid id binnenkomt. Dus niet het tijdstip dat u van huis gaat. eerder dan uur tussen tot uur tussen tot uur tussen uur of later tussen tot uur moeilijk te zeggen, sterk wisselend tussen tot uur weet niet tussen tot uur Programmeur: 13 a voor mensen die wel eens in Langedijk uitgaan 13b voor mensen die niet Langedijk uitgaan 13a. Hoe laat bent u gemiddeld genomen na het uitgaan (in Langedijk en/of elders) weer thuis? eerder dan uur tussen tot uur tussen tot uur uur of later tussen tot uur moeilijk te zeggen, sterk wisselend tussen tot uur weet niet tussen tot uur 13b. Hoe laat bent u gemiddeld genomen na het uitgaan weer thuis? eerder dan uur tussen tot uur tussen tot uur uur of later tussen tot uur moeilijk te zeggen, sterk wisselend tussen tot uur weet niet tussen tot uur Uitgaansgedrag 14. De volgende stellingen gaan over uw uitgaansgedrag. Kunt u aangeven in hoeverre u het eens met de volgende stellingen? zeer beetje oneens oneens a. In vergelijking met vorig jaar drink ik meer alcohol tijdens een avond uitgaan. niet oneens/ niet eens beetje eens zeer eens nvt/geen mening b. In vergelijking met vorig jaar ga ik eerder uit. c. In vergelijking met vorig jaar kom ik na het uitgaan later thuis. d. In vergelijking met vorig jaar vind ik het uitgaan in Langedijk gezelliger. (alleen indien V10_1>1) e. In vergelijking met vorig jaar is het eerder druk in de cafés en kroegen in Langedijk. (alleen indien V10_1>1) Veiligheid V15 alleen stellen indien v10_1>1 15. Heeft u zich de laatste 12 maanden tijdens het uitgaan wel eens onveilig gevoeld binnen een café of kroeg in Langedijk? ja, vaak ja, vrij regelmatig ja, soms nee, helemaal nooit 16. Heeft u zich de laatste 12 maanden wel eens onveilig gevoeld in de omgeving g van een café of kroeg in Langedijk? ja, vaak ja, vrij regelmatig ja, soms nee, helemaal nooit 21

28 17. Hoe vaak heeft u de d e afgelopen vier weken vijf of meer drankjes met alcohol gedronken bij één gelegenheid? (bijvoorbeeld bij een feestje of tijdens een avond uitgaan of thuis) nooit 1 keer 2 keer 3 of 4 keer 5 keer of vaker Toegangs- en sluitingstijden 18. Per 1 maart 2012 gaat er iets veranderen in het horecatijdenbeleid van de gemeente Langedijk. Een beperkt aantal aangewezen cafés en kroegen mogen langer open blijven, namelijk tot uiterlijk 5 uur s nachts. Voor deze ondernemers geldt tevens dat zij na 1 uur s nachts geen nieuwe bezoekers meer mogen toelaten. Hoe staat u tegenover deze maatregel? zeer positief negatief positief zeer negatief neutraal weet niet / geen mening Achtergrondkenmerken 19. Welke situatie is het meest op u van toepassing? Ik woon alleen ga naar vraag 21 Ik woon bij (één van) mijn (pleeg)ouders ga naar vraag 21 Samenwonend/gehuwd zonder kinderen ga naar vraag 21 Samenwonend/gehuwd met kinderen Alleenstaand met kinderen Anders, ga naar vraag Wat is de leeftijd van de thuiswonende kind(eren)? Meerdere antwoorden mogelijk Jonger dan 12 jaar jaar Ouder dan 16 jaar 21. Wat is uw postcode? (vier cijfer en twee letter invullen zonder spatiebalk bijvoorbeeld: 1000AA) 22. Wat is uw leeftijd? 23. Wat is uw geslacht? Man Vrouw V21, v22 en v23 niet verplicht invullen Tot slot 24. Heeft u ideeën of suggesties of heeft u naar aanleiding van deze vragenlijst nog andere opmerkingen? 22