Special Dashboard Passend Onderwijs

Transcriptie

1 Special Dashboard Passend Onderwijs 1. Wat is het Dashboard Passend Onderwijs? De PO-Raad, VO-raad en het NJI werken samen aan het Dashboard. Samenwerkingsverbanden krijgen via het Dashboard inzicht in het functioneren van het eigen verband dankzij de combinatie van cijfermatige en kwalitatieve informatie in één systeem. Dit inzicht in hun cijfers, resultaten en ontwikkelingen helpt niet alleen bij het afleggen van verantwoording, maar geeft ook informatie om op te sturen en draagt op die manier bij aan de kwaliteitszorg. Daarnaast levert het systeem input van en voor de gemeente met betrekking tot de jeugdhulpverlening en maakt het benchmarking en onderzoek mogelijk. 2. Stand van zaken Op dit moment hebben 107 samenwerkingsverbanden via mijn.vensters.nl een account aangemaakt op het Dashboard, waarvan 56 po-verbanden en 51 vo-verbanden. Het Dashboard bevat al een hoop indicatoren. In kwartaal 2 van 2016 is er een bouwstop om de doorontwikkeling van het Dashboard in kwartaal 3 en 4 goed voor te bereiden. Eind 2016 is het Dashboard voorzien van alle indicatoren en functionaliteiten die in de factsheet op pagina 2 worden benoemd. 3. Het Dashboard is pas het begin Als het Dashboard Passend Onderwijs helemaal is gevuld, wordt het een heel goed instrument voor samenwerkingsverbanden, denkt Dick Hattenberg, stafmedewerker van de Coöperatie Passend Onderwijs in Almere, die bestaat uit de samenwerkingsverbanden po en vo, een schoolbestuur vso en so en een taalcentrum. Hattenberg heeft meegedacht over de opzet van het Dashboard Passend Onderwijs, dus het zóu kunnen dat hij niet helemaal onbevooroordeeld is. Maar zijn kritische blik heeft hij niet verloren. Ik hoop dat de PO- en VO-raad niet achterover gaan leunen als het Dashboard er helemaal staat. Want dat is in mijn ogen pas het begin. Lees verder op pagina Oproep: deelname gebruikersgroep Samenwerkingsverbanden zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling van het Dashboard. Zo nemen 28 samenwerkingsverbanden deel aan de klankbordgroep, die inhoudelijk betrokken zijn bij nieuwe indicatoren voor het Dashboard. Daarnaast is er een pilotgroep van 36 samenwerkingsverbanden, die input levert voor het ontwerp, de functionaliteiten en de look and feel. Om het Dashboard zo optimaal mogelijk te laten aansluiten bij de wensen en behoeften van de samenwerkingsverbanden, komt er ook een gebruikersgroep van samenwerkingsverbanden die specifiek het ICT team van het Dashboard feedback geeft. Wij zijn op zoek naar 4 tot 6 actieve, enthousiaste samenwerkingsverbanden die hieraan willen deelnemen. De groep komt in de periode april t/m juni twee keer bijeen met het ICT team, en in het najaar maandelijks. Wilt u hieraan deelnemen? Stuurt u dan een mail naar info@dashboardpassendonderwijs.nl. 5. Wensen van de gebruiker zijn richtinggevend Wij willen het aantal thuiszitters terugdringen; wat is voor ons samenwerkingsverband een realistische doelstelling? Hoeveel leerlingen zijn het afgelopen halfjaar in onze regio naar het vso verwezen? Hoe verhoudt dat aantal zich tot het landelijk gemiddelde? Het Dashboard Passend Onderwijs helpt samenwerkingsverbanden antwoorden te vinden op dit soort vragen. Wubbo Siegers, productmanager bij Kennisnet, coördineert de ontwikkeling van dit instrument. Hij vertelt hoe het Dashboard tot stand is gekomen en wat samenwerkingsverbanden eraan hebben. Een instrument dat samenwerkingsverbanden helpt om hun werk goed te doen; dat is volgens Wubbo de kern van het Dashboard. Lees meer op pagina Ondersteuning Vanaf april kunnen gebruikers van het Dashboard met vragen terecht bij de servicedesk van Kennisnet via en support@kennisnet.nl. Inloggen kan via mijn.vensters.nl. 1

2 Factsheet Dashboard Passend onderwijs maart 2016 Aantal gebruikers Aantal samenwerkingsverbanden met een account: 107 (van 152) Samenwerkingsverbanden PO: 56 (van 77) Samenwerkingverbanden VO: 51 (van 75) Planning ICT-ontwikkeling Dashboard Passend Onderwijs in 2016 In Q1 is er volop ontwikkeld. In Q2 is er een bouwstop om de doorontwikkeling van het Dashboard Passend Onderwijs in Q3 en Q4 voor te bereiden. Eind 2016 is het Dashboard voorzien van alle indicatoren en functionaliteiten die in deze factsheet worden benoemd. Stand van zaken ontwikkeling hoofdindicatoren NB iedere hoofdindicator bestaat naast een weergave op de overzichtspagina uit een aantal subindicatoren. De subindicatoren worden in deze factsheet niet uitgewerkt om een kort en bondig overzicht te kunnen geven. Gerealiseerde hoofdindicatoren Dashboard Passend Onderwijs PO: Aantal leerlingen 1 oktober (BAO/SBO/SO) Gewichtenleerlingen Peildatum 1 februari Instroom binnen de sector PO (verplaatsing/verwijzing/terugplaatsing) Geschillen Deelnamepercentage (SBO/SO) Oordeel inspectie VO: Aantal leerlingen 1 oktober (Regulier VO/LWOO/PRO/VSO) Leerlingen in APC gebieden Peildatum 1 februari Instroom binnen de sector VO (verplaatsing/verwijzing/terugplaatsing) Geschillen 2

3 Deelnamepercentage (LWOO/PRO/VSO) Instroom vanuit BAO/SBO/SO OPDC Oordeel inspectie Nog te ontwikkelen hoofdindicatoren Dashboard Passend Onderwijs in 2016 Uitstoom binnen de sector PO (verplaatsing/verwijzing/terugplaatsing) Uitstroom binnen de sector VO (verplaatsing/verwijzing/terugplaatsing) Doorstroom PO-VO (niveau) Doorstroom VO- vervolgonderwijs Doorstroom VO naar profiel Cluster 1 en 2 EMB-leerlingen Verzuim Thuiszitters Begrote lasten TLV-registratie AOJ-monitor Kengetallen Doorontwikkeling functionaliteiten Gerealiseerde functionaliteiten Dashboard Passend Onderwijs Presentatie cijfers (afhankelijk van indicator: % of aantal) op alle reeds ontwikkelde indicatoren: o Op niveau samenwerkingsverband o Ten opzichte van landelijke vergelijkingsgroep o Ten opzichte van andere samenwerkingsverbanden o Op niveau scholen binnen samenwerkingsverband Aanmaak Historie voor alle relevante indicatoren Exportmogelijkheid i- en uitlegteksten voor alle indicatoren Nog te ontwikkelen functionaliteiten Dashboard Passend Onderwijs in 2016 Restyling overzichtspagina Finetunen indicatoren, navigatiestructuur en functionaliteiten op basis van wensen samenwerkingsverbanden Openbaar databestand van opgehaalde openbare gegevens uit bestaande bronnen. 3

4 Voorbeelden visualisaties van de indicator Aantal leerlingen Overzichtspagina Vergelijking met andere SWV s 4

5 Historie Scholen binnen mijn SWV 5

6 Het Dashboard is pas het begin Als het Dashboard Passend Onderwijs helemaal is gevuld, wordt het een heel goed instrument voor samenwerkingsverbanden, denkt Dick Hattenberg, stafmedewerker van de Coöperatie Passend Onderwijs in Almere, die bestaat uit de samenwerkingsverbanden po en vo, een schoolbestuur vso en so en een taalcentrum. Hattenberg heeft meegedacht over de opzet van het Dashboard Passend Onderwijs, dus het zóu kunnen dat hij niet helemaal onbevooroordeeld is. Maar zijn kritische blik heeft hij niet verloren. Ik hoop dat de PO- en VO-raad niet achterover gaan leunen als het Dashboard er helemaal staat. Want dat is in mijn ogen pas het begin. De praktijk Indicatoren kiezen Omdat ik heb meegedacht over het Dashboard, gebruiken wij de Coöperatie Passend Onderwijs Almere - het al vanaf het begin. Ik heb cijfers uit het Dashboard gebruikt om ons kwaliteitsbeleid te beschrijven en op basis daarvan een monitor te ontwikkelen. We hebben cijfers verzameld op drie betekenisvolle indicatoren die passen bij ons kwaliteitsbeleid: arrangementen voor extra ondersteuning, het aantal thuiszitters en het aantal voortijdig schoolverlaters. Je moet een keuze maken voor welke gegevens je gaat gebruiken. Die moeten passen bij de missie en visie van je organisatie, bij je ondersteuningsplan en bij je doelstellingen. Kwaliteitsbeleid De beschrijving van ons kwaliteitsbeleid is gebaseerd op het INK-managementmodel. Doel is de kwaliteit van de processen en van de dienstverlening constant te verbeteren. We lopen hiermee vooruit op het nieuwe kwaliteits- en waarderingskader voor samenwerkingsverbanden. Insteek van de Inspectie is dat samenwerkingsverbanden er zelf voor zorgen dat ze hun kwaliteitsbeleid op orde hebben en zelf audits uitvoeren. Dan kun je veel hebben aan de cijfers uit het Dashboard. Een realistisch doel Een concreet voorbeeld: in Almere krijgt 4,3% van de basisschoolleerlingen extra bovenschoolse ondersteuning. Met behulp van gegevens van DUO in het Dashboard heb ik kunnen vaststellen dat een percentage van 3% voor ons een mooie en realistische doelstelling is. We stellen ons dus ten doel om het aantal leerlingen met extra bovenschoolse ondersteuning met 1,3% te verlagen. Daartoe moeten we eerst uitzoeken waarom we op dit moment boven die 3% zitten. Dat kan afhankelijk zijn van veel factoren, zoals geld, het niveau van de basisondersteuning, dyslectie- en dyscalculieprogramma s en de ondersteuningsstructuur van de scholen. De toerusting van scholen is superbelangrijk en daar zitten wel hiaten in. Daar kunnen wij een slag maken. Resultaten Krachtig instrument Of het Dashboard samenwerkingsverbanden helpt? Als het helemaal is gevuld wel. Ik tap al geregeld data af, bijvoorbeeld om realistische doelstellingen te bepalen, voor het jaarverslag, maar ook om data te verifiëren. Een koppeling tussen het Dashboard en de monitor Aansluiting onderwijs en jeugdhulp is essentieel. En als je ook de Kijkglazen en de waarderingscijfers van de inspectie erbij betrekt, dan is het een krachtig instrument voor samenwerkingsverbanden. Snelheid is nu belangrijk; ik hoop dat PO - en VO-raad haast maken met het vullen van het Dashboard. Aandachtspunten Definities In eerste instantie bestond het Dashboard uit een zeer uitgebreide wensenlijst van indicatoren en waren hoofd- en bijzaken moeilijk te scheiden. Ook de definitie van veelgebruikte termen was lastig. Gemeenten, 6

7 Inspectie en DUO definieerden thuiszitter bijvoorbeeld allemaal verschillend. Dat is een van de redenen dat we ons nu nog in de eerste fase van het Dashboard bevinden. Inmiddels bevat het Dashboard gegevens van OCW/DUO, de Inspectie en de samenwerkingsverbanden. Gezamenlijk datasysteem Voordeel van een gezamenlijk datasysteem is natuurlijk dat niet elk samenwerkingsverband het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Omdat we in een overgangssituatie zitten, ontkom je er niet aan dat je soms dingen dubbel moet doen. En omdat het ontwikkelen van zo n systeem langer duurt dan we hadden gehoopt, hebben sommige samenwerkingsverbanden toch maar een eigen systeem opgezet. Uiteindelijk denk ik dat het Dashboard een heel handig instrument kan worden waarmee samenwerkingsverbanden hun beleid kunnen benchmarken en monitoren, zeker als het instrument een combinatie maakt met de gegevens uit Vensters en Kijkglazen, en te zijner tijd met cijfers van samenwerkingsverbanden. Implementatie Het Dashboard is niet af als het op de site staat. In mijn ogen is dat pas het begin. Ik hoop dat de raden niet achterover gaan leunen als het Dashboard is gevuld, want dan zullen de gegevens zeker niet optimaal worden gebruikt. Het is belangrijk dat de raden de implementatie van het instrument begeleiden en dat zij ondersteuning bieden bij kwaliteitsbeleid: Wat doe je met de gegevens? Hoe ga je het gesprek voeren met de scholen, gemeenten of ketenpartners? De cijfers op tafel gooien gaat niet werken. Waar moeten schoolbesturen op letten? Wat kunnen ze doen? Zijn de doelstellingen inderdaad haalbaar? Wat hebben ze nodig om de doelstellingen te bereiken? Samenwerkingsverbanden zullen het oppakken, maar ze kunnen wel sturing en hulp gebruiken. Ik snap dat dat alles even tijd nodig heeft. Terugbrengen tot de hoofdzaak Het kwaliteitsbeleid van de Coöperatie Passend Onderwijs Almere is gebaseerd op de ideeën van Marc Friedman: Trying hard is not good enough. Friedman werkt met een simpele set vragen: hoeveel hebben we gedaan en hoe goed hebben we het gedaan? Hoe hard hebben we het geprobeerd? Wat was het resultaat? Dat brengt kwaliteitsbeleid terug tot de hoofdzaak. Waar willen we ons voor verantwoorden? Het is natuurlijk een open deur, maar Passend Onderwijs moet kinderen in staat stellen regulier onderwijs te volgen met extra ondersteuning. Dat is de essentie. Die moeten we nooit vergeten. Tips Ga uit van je eigen ondersteuningsplan en kijk of het Dashboard gegevens bevat die je kunt gebruiken. Begin klein. Bijvoorbeeld met thuiszitters. Zoek data bij jouw ondersteuningsplan. Het gesprek naar aanleiding van de data is belangrijker dan de data zelf. Bedenk van tevoren wat het doel is van het gesprek. Koppel terug naar het ondersteuningsplan. Kies een beperkt aantal - drie tot vijf - indicatoren waarop je data zoekt. Gebruik in ieder geval niet meer dan zeven indicatoren. Dat is niet te behappen. Kies de indicatoren samen met je partners; dan zullen ze zich eerder committeren. Investeer in kwaliteitsbeleid. 7

8 Wensen van de gebruiker zijn richtinggevend Wij willen het aantal thuiszitters terugdringen; wat is voor ons samenwerkingsverband een realistische doelstelling? Hoeveel leerlingen zijn het afgelopen halfjaar in onze regio naar het vso verwezen? Hoe verhoudt dat aantal zich tot het landelijk gemiddelde? Het Dashboard Passend Onderwijs helpt samenwerkingsverbanden antwoorden te vinden op dit soort vragen. Wubbo Siegers, productmanager bij Kennisnet, coördineert de ontwikkeling van dit instrument. Hij vertelt hoe het Dashboard tot stand is gekomen en wat samenwerkingsverbanden eraan hebben. Een instrument dat samenwerkingsverbanden helpt om hun werk goed te doen; dat is volgens Siegers de kern van het Dashboard. Het Dashboard presenteert allerlei gegevens op een eenvoudige en heldere manier en maakt het mogelijk om je eigen samenwerkingsverband te vergelijken met andere samenwerkingsverbanden en met landelijke gemiddelden. Ook kunnen samenwerkingsverbanden in het Dashboard zien hoe de verschillende scholen in de regio ervoor staan. De gebruiker centraal Naast Kennisnet, de partij die het Dashboard daadwerkelijk bouwt, zijn bij de ontwikkeling van het systeem de VO-raad, de PO-Raad, het NJI, de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en de Onderwijsinspectie betrokken. Als productmanager bij Kennisnet, coördineert Siegers de ontwikkeling van het Dashboard. We zijn begonnen met het helder krijgen van de wensen van de gebruiker, want die zijn richtinggevend voor de ontwikkeling van het Dashboard. De VO-raad en de PO-Raad hebben hierin een belangrijke rol gespeeld. Welke informatie is relevant? Maar ook: welke informatie is beschikbaar? Je verplaatst je in de gebruiker en stelt jezelf de vraag: welke informatiebehoefte heeft deze gebruiker, en met welk doel wil hij of zij die informatie gebruiken? Vervolgens heeft het ontwikkelteam zich gebogen over de vraag hoe de informatie het beste kan worden gepresenteerd. Siegers: Zo is er een interactieontwerper die nadenkt over de gebruiksvriendelijkheid van het Dashboard, en een dataspecialist, die veel verstand heeft van de (on)mogelijkheden van het tonen van data. Samen komen zij tot een ontwerp, dat vervolgens door een programmeur wordt omgezet tot een werkend product. De informatie in het Dashboard is geordend in indicatoren, zoals Aantal leerlingen, Instroom bin nen Primair Onderwijs, Oordeel Inspectie of Deelnamepercentage. De gegevens zijn afkomstig van DUO, de Onderwijsinspectie en van samenwerkingsverbanden zelf. Voor 2016 staat ook een koppeling met de data van de AOJ-monitor in de planning. Logische opbouw Om het systeem zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken, is het Dashboard op een logische manier opgebouwd. Op de overzichtspagina, ook wel de dashboardpagina genoemd, worden per indicator de gegevens op het hoogste niveau getoond. Bijvoorbeeld: bij aantal leerlingen zie je het totaal aantal leerlingen binnen het eigen samenwerkingsverband, uitgesplitst per onderwijstype (Voor PO bijvoorbeeld BAO, SBO en SO), afgezet tegen het landelijk gemiddelde. Wie op naam van de indicator doorklikt, komt op een pagina met veel meer informatie. Deze pagina is voor iedere indicator zoveel mogelijk op dezelfde manier opgebouwd en bestaat uit drie delen: een deel waarin het eigen samenwerkingsverband wordt vergeleken met andere samenwerkingsverbanden, een deel dat trendinformatie geeft door de historie te tonen, een deel met informatie over de scholen in het eigen samenwerkingsverband. 8

9 Veel informatie kan worden gefilterd, bijvoorbeeld op onderwijssoort, zorgcategorie, leeftijd, leerlingen die binnen of buiten het samenwerkingsverband naar school gaan, et cetera. Naast een logische opbouw, proberen we waar nodig complexe begrippen direct toe te lichten, door er bijvoorbeeld op te klikken, vertelt Siegers. We zijn nog niet zo ver, maar het doel is dat ook een relatieve leek met het Dashboard kan werken. Feedback In een pilot, die tot eind 2016 loopt, zijn 36 samenwerkingsverbanden aan de slag gegaan met een interactief ontwerp van het Dashboard. Daarnaast is er een klankbordgroep die bestaat uit 28 samenwerkingsverbanden. Op basis van de feedback van deze samenwerkingsverbanden wordt het Dashboard steeds verder verbeterd. We kregen bijvoorbeeld input voor de gewenste indicatoren, en advies over strategische vraagstukken rondom het Dashboard, vertelt Siegers. We krijgen echt goede feedback. Toch denk ik dat het goed is dat de samenwerkingsverbanden nog veel intensiever worden betrokken bij het testen van het Dashboard. Daarom willen we gaan starten met een klein groepje van zogenaamde super-users, die bereid zijn om intensief met ons mee te denken over het Dashboard, en die nieuwe indicatoren of functionaliteiten willen testen. Volgens Siegers is er in het vervolgtraject nog winst te behalen, onder meer door nog meer aandacht te besteden aan de vragen: waarom wil ik deze informatie zien? En: wat kan ik er concreet mee? Het is goed om als samenwerkingsverband over deze vragen na te denken. Ik ben vooral erg benieuwd naar de verdere ideeën van de samenwerkingsverbanden. Hoe willen zij het Dashboard concreet gaan gebruiken? Waarmee worden ze geholpen? Wat missen ze dan nog; zowel functioneel als inhoudelijk? Als wij kennisnemen van die ervaringen, kunnen we ons best doen om ervoor te zorgen dat samenwerkingsverbanden straks een nuttig product tot hun beschikking hebben, waar ze regelmatig gebruik van maken. Op grote schaal Dit laatste een optimaal gebruik van het Dashboard is natuurlijk het doel van de hele exercitie. Uitgangspunt is dat samenwerkingsverbanden daadwerkelijk op grote schaal gebruik zullen gaan maken van het Dashboard. Siegers: Het Dashboard biedt de mogelijkheid om informatie te registreren die nog nergens anders wordt geregistreerd. Dit biedt kansen, maar vraagt wel om een goede deelname en bereidheid van samenwerkingsverbanden om de informatie ook daadwerkelijk in te vullen in het Dashboard. Hoe meer samenwerkingsverbanden dit doen, hoe meer ze aan het Dashboard hebben. 9