Taaie vraagstukken. Gevaarlijk mooi werk doen. Nieuwjaarslezing OOA 17 Januari 2011 Hans Vermaak

Transcriptie

1 Taaie vraagstukken Gevaarlijk mooi werk doen Nieuwjaarslezing OOA 17 Januari 2011 Hans Vermaak

2 Taaie vraagstukken? Vaak al jaar aanwezig Historie valt tegen & inzuigeffect Voor betrokkenen betekenisvol Voor ons vakmatige uitdaging Elke organisatie heeft ze Ze zijn nooit ver weg Nieuwjaarswens... Dat u maar veel tijd mag besteden aan taaie vraagstukken in

3 Spotten van taaie vraagstukken In je eigen werk Herleren wat te agenderen Warm (voor betrokkenen) Relevant (voor buitenwereld) Tot je Domein durven verklaren Gezond Hygiene Business as Usual Opgaaf Innovatie Vernieuwing organiseren rond complexe vraagstukken In je omgeving Waar meer van hetzelfde niet werkt Oprekken repertoire bij complexiteit Ontmaskeren waar de vraag tam is En waar zelfs tam niet tembaar blijkt Organisatie Ziek Verwaarlozing hanteren rond basis-vraagstukken Rule of repeated action: in doubt, do what you did yesterday. If it isn t working, do it twice as hard, twice as fast en twice as careful. (Hornstein) 3

4 Handelingsperspectieven Oorspong: - 8 jaar onderzoek, 30 langdurige trajecten, literatuurreview - combinatie van veranderen, professionaliseren en onderzoeken Opbrengst: - 12 dynamieken om te vermijden, 12 dynamieken om te doen - werkt net zo goed in andere werelden, hele spectrum zet je tegelijk in Toepassing: - nu één doorkijkje hoe dat er uit ziet - niet copieerbaar, wel vertaalbaar met even op maat, boek als ruggesteun 4

5 Landkaart van mechanismen 5

6 Planvorming Niet grote plannen, maar small wins in microkosmos Pure study amounts to procrastination because little is learned about a wicked problem by objective data gathering and analysis. Study alone leads to more study, and results in analysis paralysis, a Catch 22 in which we can t take action until we have more information, but we can t get more information until someone takes action. (Conklin) 6

7 Professionele uitdaging Het werk zelf Wat hoort werkt niet, en wat werkt hoort niet Competency trap & technology of foolishness Altijd op twee fronten werken Tegenwind én gidsing: vaktaal is nodig Veranderaar zelf Wij zijn zelf ook deel van het systeem Heel wat Cruijff & Munchhausen Eénoog is koning & wereld te leren Waar ben je van en heb je er wat mee? Er zijn net zo min best practice antwoorden voor projecten met grote complexiteit als dat mensen human resources zijn, cultuur omgeslagen wordt, empowerment ingetraind, kennis gemanaged, netwerkorganisaties Twynstra Gudde en 17 lerende Januari 2011 organisaties gebouwd of leergemeenschappen opgestart, 7

8 De jaargrens: reflectie en vooruitblik Een ruim jaar later wat mij betreft Onverwachte bevindingen, Verschuivend werk Blijvend gepuzzel Ruimte om te exploreren Veranderen, professionaliseren en onderzoek tegelijk Ongeacht handelingsverlegenheid op de grenzen Niks onnatuurlijk Ik ben niet gek : verscholen ambachtelijkheid Thuis & intuitie, historie & inspiratie: vingerwijzingen We praten het meest over zaken waar we veel van afweten en het minst over onderwerpen die we slecht doorgronden. (Weick) 8

9 Meer lezen van de auteur Over vernieuwen rond taaie vraagstukken: H. Vermaak. Plezier beleven aan taaie vraagstukken. Werkingsmechanismen van vernieuwing en weerbarstigheid. Kluwer: Deventer, 2009 H. Vermaak. Ruimte om te exploreren. in : G. Smid & E. Rouwette (red.). Onderzoekende professinaliteit. Assen: van Gorcum, 2009 H. Vermaak (2010) Leren leven met complexiteit. Niet alleen vernieuwen, óók problematiseren. Sigma (3), p A. Stoppelenburg, H. Vermaak (2009) Defixation as an intervention perspective. Understanding Wicked Problems at the Dutch Ministry of Foreign Affairs. Journal of Management Enquiry, 18(1), p Website: Over veranderkunde algemeen: L. de Caluwé, H. Vermaak, Leren veranderen; een handboek voor de veranderkundige,2e herziene editie, Kluwer, Deventer 2006 H. Vermaak; Veranderkunde in zeven vragen, Holland Management Review 2002 H. Vermaak. Veranderen? (1) Kies de juiste strategie en Veranderen (2) Valkuilen bij het situationeel kiezen van een aanpak! Management Executive,

10 Waaraan herken dus je taaie vraagstukken? 10

11 Waaraan herken je weerbarstige omgevingen? 11

12 Waaraan herken je vernieuwende processen? 12

13 Hans Vermaak Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde. 13