Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli"

Transcriptie

1 Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE 18 juli /10/2014

2 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen Resultaten - per vraag Resultaten - uitsplitsing naar deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden 2

3 Samenvatting (1) Op 26 juni en 3 juli 2013 organiseerde Pensioenfonds Owase het Pensioenforum. Doel van dit pensioenforum was om inzicht te krijgen in de pensioenbeleving van (oud) deelnemers en gepensioneerden. Via een interactieve sessie heeft een gesprek plaatsgevonden over de risico s en zekerheden van pensioen. Deelnemers konden via stemkastjes reageren op vragen en stellingen. Daarnaast heeft het Pensioenfonds (oud) deelnemers en gepensioneerden inzicht gegeven in de financiële ontwikkelingen bij Pensioenfonds OWASE en de ontwikkelingen in de pensioensector. Kern van deze ontwikkelingen is de keuze die Pensioenfonds Owase moet gaan maken voor het nieuwe pensioencontract: nominaal of reëel. 3

4 Samenvatting (2) In totaal hebben 148 mensen via de stemkastjes hun stem uitgebracht. Het grootste deel was pensioengerechtigd (48%), gevolgd door actieve deelnemers (38%). Gewezen deelnemers waren het minst vertegenwoordigd (14%). Hoewel de opkomst niet geheel representatief is, geven de resultaten een goed beeld van de pensioenbeleving en de houding ten opzichte van risico s en zekerheden. In deze rapportage zijn de resultaten van de vragen en stellingen weergegeven. Het verslag en de gestelde vragen worden opgesteld door Dion. Naast de resultaten geven wij inzicht in de belangrijkste conclusies en doen wij een aantal aanbevelingen. Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 48% 38% 14% 4

5 Conclusies - Vertrouwen Het vertrouwen in het pensioenfonds is zeer hoog. 98% van de aanwezigen vertrouwt erop dat Pensioenfonds Owase opkomt voor zijn of haar belangen. Dit is een positieve afwijking van het landelijke vertrouwen. Volgens een recent onderzoek van MarketResponse* heeft slechts minder dan de helft van de inwoners van Nederland nog vertrouwen in pensioenfondsen. Een belangrijke reden van het vertrouwen in Pensioenfonds Owase is de zorgvuldige communicatie (feedback tijdens sessies) en de nauwe betrokkenheid van de werkgevers en de loyaliteit naar de Wavin bedrijven. Daarbij vind 42% dat Pensioenfonds Owase het risico moet bepalen dat nodig is voor het pensioen. 46% wil dat het pensioenfonds deelnemers wel betrekt bij het bepalen van de risico s, maar dat het pensioenfonds vervolgens zelf bepaalt wat de mate is van risico s. Hier zien wij een relatie met het vertrouwen in het Pensioenfonds. Deelnemers en gepensioneerden vertrouwen erop dat het pensioenfonds de juiste beslissingen neemt. Ook ten aanzien van de te bepalen risico s. *Benchmarkrapport vertrouwen financiële dienstverlening Market Response (2013) 5

6 Conclusies Solidariteit Ook de solidariteit tussen generaties is hoog, zo blijkt uit de resultaten van verschillende sessies. Bij zowel meevallers (86%) of tegenvallers (88%) pleit een ruime meerderheid voor een eerlijke verdeling waarbij iedereen moet inleveren of iets extra s moet krijgen. Echter, wanneer het gaat om solidariteit met terugwerkende kracht, waarbij oudere deelnemers om een solidariteitsbijdrage worden gevraagd voor jongeren zien we een andere uitkomst: 38% van de actieven vindt dat ouderen een solidariteitsbijdrage kunnen leveren en 48% van de slapers is het daarmee eens. 67% van de gepensioneerden is het daar niet mee eens en vind dat zij geen solidariteitsbijdrage moeten leveren. 6

7 Conclusies Risicohouding (1) Het grootste deel van de aanwezigen (61%) kiest voor beperkt risico. We zien dat 60% van de actieven kiest voor een beperkt risico en 28% voor meer risico (keuze 3). Bij pensioengerechtigden zien we dat bijna 23% geen onzekerheid wil over hun pensioen. 62% van de gepensioneerden kiest voor een beperkt risico. Wanneer we kijken naar de 2 stellingen die vooraf en na het pensioenforum zijn voorgelegd aan deelnemers zien we dat er nauwelijks een verschuiving optreedt. Aan het begin kiest 52% voor een beperkt risico. Aan het einde is dit percentage verschoven naar 53,7%. 7

8 Conclusies Risicohouding (2) Vraag 6 laat dus zien dat het grootste deel van de aanwezigen (61%) kiest voor beperkt risico. Bij vraag 6 is gebruikgemaakt van een uitkering die gebaseerd is op een modaal inkomen. We zien daarbij dat uit andere onderzoeken* blijkt dat risico en zekerheid in algemene zin behandelen leidt tot zekerheidsreflex, maar dat wanneer dit vertaald wordt naar het persoonlijke inkomen blijkt dat de risicobereidheid groter wordt. Opvallend is verder ook dat 92% een mogelijke pensioenverlaging liever verspreid over meerdere jaren dan in één keer de pijn te nemen van een verlaging. Dit zou kunnen pleiten voor het reële pensioencontract. Daarbij moet opgemerkt worden dat in het nieuwe Financiële toetsingskader er mogelijk een tussenvorm komt waarbij er ook in het nominale contract verspreid kan worden. *Risicobereidheidsonderzoek Bpf Bouw fondsen 8

9 Conclusies Risicodraagvlak Als het gaat om de mate waarin de aanwezigen risico s kunnen dragen, zien we dat een minderheid (23%) van de aanwezigen in staat is om te sparen bij tegenvallende beleggingen en de meerderheid een lager pensioen accepteert (45,5%). Wanneer we gaan kijken naar de verschillende segmenten zien we dat langer doorwerken ook een optie is voor 44% van de actieve deelnemers. Daarmee lijkt ook langer doorwerken langzaam geaccepteerd te worden door actieve deelnemers. 9

10 Aanbevelingen Wanneer het pensioenfonds meer inzicht wil krijgen in het risicodraagvlak op persoonsniveau is het aan te bevelen om een aanvullend onderzoek te doen in de vorm van een online enquête en/of deelnemer panels. Het vertrouwen in het Pensioenfonds is groot. In de onderhandelingen met CAO partners over de toekomst is het aan te bevelen om dit aspect mee te nemen in de afwegingen die CAO partners moeten maken. In combinatie met de voorkeur voor een beperkt risico en het spreiden van mogelijke kortingen lijkt een voorkeur mogelijk voor het nominale contract of het reële contract met een langere spreidingsperiode. Gezien de betrokkenheid van deelnemers en de complexiteit van het onderwerp bevelen wij aan om tijdig te starten met een projectaanpak met een duidelijke communicatiestrategie. Daarbij moeten keuzes gemaakt worden in de momenten waarop deelnemers geïnformeerd worden over de voortgang van het proces en de onderhandelingen met CAO partners. Maar ook moet tijdig bepaald worden op welke wijze het pensioenfonds inzicht wil geven in de gevolgen voor deelnemers. 10

11 Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli Opmerking vooraf: de aantallen van de totalen wijken iets af ten opzichte van de uitsplitsing. Het verschil in de aantallen komt omdat niet iedereen (actieve deelnemer, gewezen deelnemer, of gepensioneerde) bij de uitsplitsingsvraag heeft gestemd en er geen categorie overig wordt getoond in de rapportages. 1/10/2014

12 Segmentatie Bent u deelnemer, gewezen deelnemer of pensioengerechtigde? Reacties Deelnemer 56 37,84% Gewezen Deelnemer 21 14,19% Pensioengerechtigde 71 47,97% Totalen % Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 48% 38% 14% 12

13 Beginstelling Stelling 1: Voor mijn pensioen liever zo beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor. Stelling 2: Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling 1. Eens met stelling ,03% Eens met stelling ,97% Totalen % 52% 48% Eens met stelling 1 Eens met stelling 2 13

14 Vraag 1 Vraag 1. Vertrouwt u erop dat ons pensioenfonds opkomt voor uw belangen? Reacties Ja ,96% Nee 0 0% Geen mening 3 2,04% Totalen % 0% 2% 98% Ja Nee Geen mening 14

15 Vraag 2 Vraag 2. Als er financiële tegenvallers moeten worden verdeeld, vind ik dat Reacties iedereen moet inleveren ,62% de gepensioneerden niet in hoeven te leveren en de werkenden wel 18 12,33% de werkenden niet in hoeven te leveren en de gepensioneerden wel 3 2,05% Totalen % 12,3% 2,1% 85,6% iedereen moet inleveren de gepensioneerden niet in hoeven te leveren en de werkenden wel de werkenden niet in hoeven te leveren en de gepensioneerden wel 15

16 Vraag 3 Vraag 3. Als er financiële meevallers moeten worden verdeeld, vind ik dat Reacties iedereen iets extra s moet krijgen ,76% de gepensioneerden iets extra s moeten krijgen en de werkenden niet 11 7,48% de werkenden iets extra s moeten krijgen en de gepensioneerden niet 7 4,76% Totalen % 7,5% 4,8% 87,8% iedereen iets extra s moet krijgen de gepensioneerden iets extra s moeten krijgen en de werkenden niet de werkenden iets extra s moeten krijgen en de gepensioneerden niet 16

17 Vraag 4 Vraag 4. Onder het nieuwe pensioenstelsel kan door jongeren minder pensioen opgebouwd worden, terwijl zij wel moeten bijdragen aan de hoge premie van nu van 30%. Jongeren krijgen uiteindelijk dus veel minder pensioen terug voor het door hen ingelegde geld dan de huidige pensioengerechtigden en de oudere actieven. Reacties Ik zou het heel normaal vinden als er bij het overgaan naar de nieuwe pensioenregeling een solidariteitsbijdrage gevraagd wordt van de pensioengerechtigden en eventueel de oudere actieven om de jongeren enigszins tegemoet te komen ,99% Ik kan er niets aan doen dat de overheid de opbouw van pensioen beperkt, hoe jammer ik dat ook vind voor de jongeren. Dit mag echter niet ten koste gaan van onze huidige aanspraken ,01% Totalen % 37% 63% Ik zou het heel normaal vinden als er bij het overgaan naar de nieuwe pensioenregeling een solidariteitsbijdrage gevraagd wordt van de pensioengerechtigden en eventueel de oudere actieven om de jongeren enigszins tegemoet te komen. Ik kan er niets aan doen dat de overheid de opbouw van pensioen beperkt, hoe jammer ik dat ook vind voor de jongeren. Dit mag echter niet ten koste gaan van onze huidige aanspraken. 17

18 Vraag 5 Vraag 5. Als het erom gaat hoeveel risico ik loop voor mijn pensioen, dan wil ik het liefst dat mijn pensioenfonds Reacties... dat voor mij bepaalt. Ik wil me er niet in hoeven verdiepen 62 42,18% mijn mening en die van anderen vraagt en het vervolgens voor iedereen bepaalt 68 46,26% mij zelf het risico laat bepalen 17 11,56% Totalen % 11,6% 42,2% 46,3%...dat voor mij bepaalt. Ik wil me er niet in hoeven verdiepen mijn mening en die van anderen vraagt en het vervolgens voor iedereen bepaalt mij zelf het risico laat bepalen 18

19 Vraag 6 Vraag 6. Stel uw salaris is 1.750,- netto per maand. U bepaalt zelf de mate van zekerheid van uw pensioen. De pensioenleeftijd is bij elke keuze hetzelfde. Alleen de hoogte van het inkomen verschilt. De eerste keuze kent geen onzekerheid en de vierde de meeste onzekerheid. Wat zou u kiezen? Reacties Keuze ,37% Keuze ,22% Keuze ,73% Keuze 4 1 0,68% Totalen % 0,7% 19,7% 18,4% 61,2% Keuze 1 Keuze 2 Keuze 3 Keuze 4 19

20 Vraag 7 Vraag 7. Stel, de beleggingen brengen de komende vijf jaar te weinig op waardoor uw pensioen lager uitkomt, dan Reacties ga ik extra sparen 33 23,08% werk ik langer door 45 31,47% accepteer ik een lager pensioen 65 45,45% Totalen % 45,4% 23,1% 31,5% ga ik extra sparen werk ik langer door accepteer ik een lager pensioen 20

21 Vraag 8 Vraag 8. Als de pensioenen verlaagd moeten worden, dan wil ik dat Reacties het pensioenfonds dit in één keer doet 11 7,53% het pensioenfonds dit verspreidt over meerdere jaren doet ,47% Totalen % 7,5% 92,5% het pensioenfonds dit in één keer doet het pensioenfonds dit verspreidt over meerdere jaren doet 21

22 Eindstelling Vraag 9. Eindstelling Reacties Voor mijn pensioen liever zo beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor ,74% Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling ,26% Totalen % 46,3% 53,7% Voor mijn pensioen liever zo beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor. Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling 1. 22

23 Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli Uitsplitsing naar deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden Opmerking vooraf: de aantallen van de totalen wijken iets af ten opzichte van de uitsplitsing. Het verschil in de aantallen komt omdat niet iedereen (actieve deelnemer, gewezen deelnemer, of gepensioneerde) bij de uitsplitsingsvraag heeft gestemd en er geen categorie overig wordt getoond in de rapportages. 1/10/2014

24 Segmentatie Bent u deelnemer, gewezen deelnemer of pensioengerechtigde? Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 48% 38% 14% 24

25 Beginstelling Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen Voor mijn pensioen liever zo beperkt vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een mogelijke risico s: een min of meer vast hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie een lager pensioen dan het vaste bedrag van wel een onzekere factor. stelling 1. Eens met stelling Eens met stelling 1 2 Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Eens met stelling 1 Eens met stelling Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 25

26 Vraag 1 Vraag 1. Vertrouwt u erop dat ons pensioenfonds opkomt voor uw belangen? Ja Nee Geen mening Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Ja Nee Geen mening 26

27 Vraag 2 Vraag 2. Als er financiële tegenvallers moeten worden verdeeld, vind ik dat de gepensioneerden niet in hoeven te leveren en de werkenden wel de werkenden niet in hoeven te leveren en de gepensioneerden wel iedereen moet inleveren Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 10 0 iedereen moet inleveren de gepensioneerden niet in hoeven te leveren en de werkenden wel de werkenden niet in hoeven te leveren en de gepensioneerden wel 27

28 Vraag 3 Vraag 3. Als er financiële meevallers moeten worden verdeeld, vind ik dat iedereen iets extra s moet krijgen de gepensioneerden iets extra s moeten krijgen en de werkenden niet de werkenden iets extra s moeten krijgen en de gepensioneerden niet Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 10 0 iedereen iets extra s moet krijgen de gepensioneerden iets extra s moeten krijgen en de werkenden niet de werkenden iets extra s moeten krijgen en de gepensioneerden niet 28

29 Vraag 4 Vraag 4. Onder het nieuwe pensioenstelsel kan door jongeren minder pensioen opgebouwd worden, terwijl zij wel moeten bijdragen aan de hoge premie van nu van 30%. Jongeren krijgen uiteindelijk dus veel minder pensioen terug voor het door hen ingelegde geld dan de huidige pensioengerechtigden en de oudere actieven. Ik zou het heel normaal vinden als er bij het overgaan naar de nieuwe pensioenregeling een solidariteitsbijdrage gevraagd wordt van de pensioengerechtigden en eventueel de oudere actieven om de jongeren enigszins tegemoet te komen. Ik kan er niets aan doen dat de overheid de opbouw van pensioen beperkt, hoe jammer ik dat ook vind voor de jongeren. Dit mag echter niet ten koste gaan van onze huidige aanspraken. Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Ik zou het heel normaal vinden als er bij het overgaan naar de nieuwe pensioenregeling een solidariteitsbijdrage gevraagd wordt van de pensioengerechtigden en eventueel de oudere actieven om de jongeren enigszins tegemoet te komen. Ik kan er niets aan doen dat de overheid de opbouw van pensioen beperkt, hoe jammer ik dat ook vind voor de jongeren. Dit mag echter niet ten koste gaan van onze huidige aanspraken. 29

30 Vraag 5 Vraag 5. Als het erom gaat hoeveel risico ik loop voor mijn pensioen, dan wil ik het liefst dat mijn pensioenfonds dat voor mij bepaalt. Ik wil me er niet in hoeven verdiepen mijn mening en die van anderen vraagt en het vervolgens voor iedereen bepaalt mij zelf het risico laat bepalen Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 5 0 dat voor mij bepaalt. Ik wil me er niet in hoeven verdiepen mijn mening en die van anderen vraagt en het vervolgens voor iedereen bepaalt mij zelf het risico laat bepalen 30

31 Vraag 6 Vraag 6. Stel uw salaris is 1.750,- netto per maand. U bepaalt zelf de mate van zekerheid van uw pensioen. De pensioenleeftijd is bij elke keuze hetzelfde. Alleen de hoogte van het inkomen verschilt. De eerste keuze kent geen onzekerheid en de vierde de meeste onzekerheid. Wat zou u kiezen? Keuze 1 Keuze 2 Keuze 3 Keuze 4 Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Keuze 1 Keuze 2 Keuze 3 Keuze 4 Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 31

32 Vraag 7 Vraag 7. Stel, de beleggingen brengen de komende vijf jaar te weinig op waardoor uw pensioen lager uitkomt, dan ga ik extra sparen werk ik langer door accepteer ik een lager pensioen Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde ga ik extra sparen werk ik langer door accepteer ik een lager pensioen 32

33 Vraag 8 Vraag 8. Als de pensioenen verlaagd moeten worden, dan wil ik dat het pensioenfonds dit in één keer doet het pensioenfonds dit verspreidt over meerdere jaren doet Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde het pensioenfonds dit in één keer doet het pensioenfonds dit verspreidt over meerdere jaren doet Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde 33

34 Eindstelling Vraag 9. Eindstelling Voor mijn pensioen liever zo Voor mijn pensioen liever wat meer beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor. risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling 1. Totaal Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Deelnemer Gewezen Deelnemer Pensioengerechtigde Voor mijn pensioen liever zo beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor. Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling 1. 34

35 Disclaimer Deze presentatie is voor u geschreven om te gebruiken in de context van de resultaten pensioenforum 26 juni en 3 juli onder de voorwaarden van onze overeenkomst met u. Deze presentatie is mogelijk niet geschikt voor gebruik in een andere context of voor andere doeleinden en wij aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor dergelijk gebruik. De schriftelijke opmerkingen in deze presentatie moeten worden gezien in samenhang met de ondersteunende en verduidelijkende mondelinge opmerkingen en achtergrond zoals door Towers Watson gegeven, voordat u overgaat tot enige actie of het nemen van beslissingen. REF/LKr/650869/AP

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli

Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli Resultaten Pensioenforum 26 juni en 3 juli De weg naar het nieuwe pensioencontract Stichting Pensioenfonds OWASE Martijn Leppink Versie 2. 10 september 2013 Inhoud Samenvatting Conclusies Aanbevelingen

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Resultaten risicobereidheidsonderzoek 2015

Resultaten risicobereidheidsonderzoek 2015 Resultaten risicobereidheidsonderzoek 2015 Als bestuur willen wij graag van de deelnemers weten wat ze vinden van zekerheid en risico s in hun pensioenregeling. Daarom heeft het pensioenfonds een onafhankelijke

Nadere informatie

Uw mening over pensioen

Uw mening over pensioen Uw mening over pensioen Onderzoek naar de risicohouding van pensioenopbouwers en pensioenontvangers van Philips Pensioenfonds mei / juni 2013 Philips Pensioenfonds Inhoud Aanleiding onderzoek Opzet onderzoek

Nadere informatie

RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK

RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK PPF APG Pieter Kasse / Manja Rietjens 15/16/17 januari 2014 RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK ONDER DEELNEMERS AANLEIDING ONDERZOEK Inzicht in (risico)voorkeuren van deelnemers en gepensioneerden

Nadere informatie

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014

De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds. mei, 2014 De resultaten van de deelnemersenquête DNB & DNB Pensioenfonds mei, 2014 1 Beste DNB er Hartelijk dank voor jouw deelname aan en/of interesse in dit deelnemersonderzoek onder (ex)werknemers van DNB. Van

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst Pensioenfonds PGB 1 Uw pensioen bij PGB in 2016 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds PGB 3 - september 2015 2016 De sprekers van Pensioenfonds PGB Arnold Verplancke (bestuurslid Pensioenfonds

Nadere informatie

Risicobereidheid in beeld

Risicobereidheid in beeld Risicobereidheid in beeld Onderzoek naar de risicobereidheid bij actieve deelnemers en gepensioneerden in opdracht van Pensioenfonds Campina 11 september 2015 Peter Zegwaart 1 Doelstellingen onderzoek

Nadere informatie

19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen?

19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen? 19 maart 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Memorandum. Technical Sciences Brassersplein 2 2612 CT Delft Postbus 5050 2600 GB Delft. Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO. www.tno.

Memorandum. Technical Sciences Brassersplein 2 2612 CT Delft Postbus 5050 2600 GB Delft. Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO. www.tno. Memorandum Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO Van Dr. F. Phillipson Onderwerp Risicobereidheidsonderzoek Pensioenfonds TNO Inleiding In de periode juni-augustus 2014 is er een risicobereidheidsonderzoek

Nadere informatie

Onderzoek risicobereidheid

Onderzoek risicobereidheid Onderzoek risicobereidheid Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 29 Oktober 2013 Gaston Siegelaer Louana van Dijk Erwin Blom 2013 Towers Watson. All rights reserved. Disclaimer Deze rapportage is

Nadere informatie

Onderzoek. Rapportage. September 2012. Pensioenmodule Publieksmonitor

Onderzoek. Rapportage. September 2012. Pensioenmodule Publieksmonitor Onderzoek Meer grip op pensioen Rapportage Pensioenmodule Publieksmonitor September 2012 Samenvatting (1/4) 1. Kennis over het eigen pensioen De helft van de mensen die via werkgever pensioen opbouwen

Nadere informatie

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1 RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

Onderzoek risicobereidheid

Onderzoek risicobereidheid Onderzoek risicobereidheid Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen 15 oktober 2013 Gaston Siegelaer Louana van Dijk 2013 Towers Watson. All rights reserved. Disclaimer Deze rapportage is uitsluitend

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

Werknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders

Werknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders Werknemers, zzp ers en gepensioneerden over pensioen en BPF Schilders kwantitatief risicobereidheidsonderzoek Peter Zegwaart Juli 2019 Waarom dit onderzoek? Het bestuur van BPF Schilders vindt het belangrijk

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Betaalbaarheid van pensioen in de toekomst

Betaalbaarheid van pensioen in de toekomst Betaalbaarheid van pensioen in de toekomst Vereniging Bedrijfstakpensioenfondsen Jubileum / 21-4-2010 / P.1 / 21-4-2010 / P.1 Onderzoeksrapportage Amsterdam April 2010

Nadere informatie

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin. pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten. Pensioenbeleving deelnemers Stichting BMS Pensioenfonds. april 2011. 2010 Towers Watson. All rights reserved.

Onderzoeksresultaten. Pensioenbeleving deelnemers Stichting BMS Pensioenfonds. april 2011. 2010 Towers Watson. All rights reserved. Onderzoeksresultaten Pensioenbeleving deelnemers Stichting BMS Pensioenfonds april 2011 2010 Towers Watson. All rights reserved. Inhoud Context onderzoek Samenvatting Resultaten Communicatiemiddelen Uniform

Nadere informatie

Een grotere stap in de richting van toekomstbestendigheid

Een grotere stap in de richting van toekomstbestendigheid Een grotere stap in de richting van toekomstbestendigheid Het huidige consultatiedocument is een stap in de goede richting voor de toekomstbestendigheid van het pensioenstelsel in Nederland. Het mist alleen

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 19 november 2013 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening Financiën: Financiële situatie Beleggingsbeleid Risico s en rendement

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

VERSLAG van het OWASE PENSIOENFORUM

VERSLAG van het OWASE PENSIOENFORUM VERSLAG van het OWASE PENSIOENFORUM Opzet van het forum Op 26 juni en 3 juli werd het OWASE Pensioenforum georganiseerd, een bijeenkomst om de risicobereidheid van de (oud-) deelnemers aan de OWASE-pensioenregeling

Nadere informatie

DGA pensioen opbouw. Zo ja, hoeveel. Zo ja, moet u hier verplicht aan deelnemen? Zo ja, geldt er voor u een dispensatie?

DGA pensioen opbouw. Zo ja, hoeveel. Zo ja, moet u hier verplicht aan deelnemen? Zo ja, geldt er voor u een dispensatie? Aanvullende bedrijfsgegevens Zijn er meerdere DGA s werkzaam in de BV waarin u werkzaam bent? Zo ja, hoeveel Zijn er andere personen werkzaam in de BV waarin u werkzaam bent? Zo ja, hoeveel Geldt er voor

Nadere informatie

68 De Pensioenwereld in 2014

68 De Pensioenwereld in 2014 09 68 De Pensioenwereld in 2014 Pensioenregeling 69 Aanpassingen van het fiscale (Witteveen-)kader Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen mogen zich nog altijd verheugen in de warme

Nadere informatie

Pensioen: werk in uitvoering

Pensioen: werk in uitvoering Ledenonderzoek Pensioen: werk in uitvoering Uitkomsten AWVN-pensioenenquête Pensioen: werk in uitvoering Uitkomsten AWVN pensioenenquête augustus 2014 2014 AWVN De inhoud en het ontwerp van dit document

Nadere informatie

Oudedagsvoorziening in het MKB

Oudedagsvoorziening in het MKB A201309 Oudedagsvoorziening in het MKB Vormen van pensioenopbouw en de verwachtingen van MKB-ondernemers in beeld gebracht drs. K. L. Bangma drs. J. Snoei Zoetermeer, februari 2013 Oudedagsvoorziening

Nadere informatie

Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 2011/2012

Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 2011/2012 Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 0/0 Stichting Personeelspensioenfonds Cordares (PPF) Astrid Currie, communicatieadviseur Maart 0 versie.0 Pagina versie.0 Inleiding Op initiatief

Nadere informatie

Life event: Een nieuwe baan

Life event: Een nieuwe baan Life event: Een nieuwe baan Inhoudsopgave 1 Belangrijke bevindingen 2 Achtergrond en verantwoording 3 Onderzoeksresultaten Arbeidsvoorwaarden en pensioenregeling Pensioeninformatie Pensioenkennis Waardeoverdracht

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling

Nadere informatie

Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2. Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13

Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2. Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13 Bijlagen Pensioenen: solidariteit en keuzevrijheid Stella Hoff Inhoud Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2 Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13 Bijlagen SCP-publicatie Pensioenen:

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar

Nadere informatie

Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren

Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM Senioren Toetsingscriteria Debatmanifestatie Volgens welke criteria toetsen seniorenorganisaties een nieuw pensioenstelsel? 1. Ambitie 2. Solidariteit en collectiviteit

Nadere informatie

Klantprofiel. Waaruit blijkt dat?

Klantprofiel. Waaruit blijkt dat? Klantprofiel Wat is uw burgerlijke staat? o Alleenstaand o Gehuwd(gemeenschap van goederen) o Gehuwd(huwelijkse voorwaarden) o Samenwonend met samenlevingscontract o Samenwonend zonder samenlevingscontract

Nadere informatie

Wat draagt bij aan een gelukkig pensioen? Een vergelijking tussen Nederland, België, Denemarken en Zweden

Wat draagt bij aan een gelukkig pensioen? Een vergelijking tussen Nederland, België, Denemarken en Zweden Wat draagt bij aan een gelukkig pensioen? Een vergelijking tussen Nederland, België, Denemarken en Zweden Onderzoek van GfK november 2015 Inleiding Delta Lloyd is continu bezig het pensioenbewustzijn te

Nadere informatie

Wij hebben u benaderd voor een hersteladvies m.b.t. uw beleggingsverzekering.

Wij hebben u benaderd voor een hersteladvies m.b.t. uw beleggingsverzekering. Wij hebben u benaderd voor een hersteladvies m.b.t. uw beleggingsverzekering. Omdat u een relatie van ons kantoor bent nemen wij de kosten voor zowel de controle als het hersteladvies voor onze rekening.

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland

Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Najaarsbijeenkomst Vereniging Senioren ING Regio Rotterdam/Zeeland Peter de Bruijne Voorzitter Bestuur Pensioenfonds ING 31 oktober 2013 QR code website Pensioenfonds ING Agenda Financiële situatie Klanttevredenheid

Nadere informatie

WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID

WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID In opdracht van Delta Lloyd Maart 2015 1 Inhoudsopgave 1. Management Summary 2. Onderzoeksresultaten Verzuim Kennis en verzekeringen Communicatie Opmerkingen 3. Onderzoeksverantwoording

Nadere informatie

Solidair of solitair?

Solidair of solitair? Solidair of solitair? Resultaten van enquête onder werkenden 7 november 2013 Lucy Kok Hoofd Zorg en Sociale Zekerheid www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Inhoud presentatie 1. Doel van het

Nadere informatie

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld?

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld? Bulletin BANDEN juli 2014 13 Voor werkgevers en werknemers aangesloten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Heb ik straks genoeg geld? Hoeveel pensioen krijgt u later? Veel

Nadere informatie

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag

Nadere informatie

Hoe staan werkzame 50-plussers tegenover pensioen? oktober 2015

Hoe staan werkzame 50-plussers tegenover pensioen? oktober 2015 Hoe staan werkzame 50-plussers tegenover pensioen? oktober 2015 Inhoudsopgave Management Summary Pagina 3 Onderzoeksresultaten Pagina 7 Onderzoeksverantwoording Pagina 40 oktober 2015 2 Management Summary

Nadere informatie

Kennis over kosten en opbrengsten van het pensioensysteem

Kennis over kosten en opbrengsten van het pensioensysteem Vereniging Bedrijfstakpensioenfondsen - Pensioenvertrouwen ad hoc september 2009/ 19-10-2009 / P.1 / 19-10-2009 / P.1 Kennis over kosten en opbrengsten van het pensioensysteem

Nadere informatie

Presentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017

Presentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017 10-3-2017 Presentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017 1 10-3-2017 2 Opleiding: Doctoraal diploma Anorganische Chemie RU Groningen Carrière: Ruim 30 jaar Koninklijke Philips Electronics:

Nadere informatie

NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019

NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019 NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 1 5 juni 2019 Agenda Pensioendashboard Nieuw pensioenstelsel Pensioenpetitie Nieuw Pensioenstelsel

Nadere informatie

Alfahulp en huishoudelijke hulp. Rapportage Ons kenmerk: 11110 Juni 2014

Alfahulp en huishoudelijke hulp. Rapportage Ons kenmerk: 11110 Juni 2014 Alfahulp en huishoudelijke hulp Rapportage Ons kenmerk: 11110 Juni 2014 Inhoudsopgave Geschreven voor Achtergrond & doelstelling 3 Conclusies 5 Resultaten 10 Bereidheid tot betalen 11 Naleven regels 17

Nadere informatie

Vragen en antwoorden pensioenakkoord

Vragen en antwoorden pensioenakkoord Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.

Nadere informatie

Hoe gaat Nederland met pensioen? In vergelijk met België, Zweden en Denemarken

Hoe gaat Nederland met pensioen? In vergelijk met België, Zweden en Denemarken Hoe gaat Nederland met pensioen? In vergelijk met België, Zweden en Denemarken Onderzoek van GfK september 2015 Inleiding Delta Lloyd doet doorlopend nieuwe kennis op over ontwikkelingen rondom pensionering

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

Pensioenfonds DSM Nederland

Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Pensioenfonds Update April 2014

Pensioenfonds Update April 2014 Pensioenfonds Update April 2014 1. Van de Voorzitter nr 17 april 2014 pagina 1 INHOUD 1. Van de voorzitter 1 2. Dekkingsgraad gestegen in eerste twee maanden 2014 2 3. Interview met Roy Braem en Klaas

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

Vragen formulier Klanten Profiel

Vragen formulier Klanten Profiel Vragen formulier Klanten Profiel U heeft ons verzocht, om gezamenlijk, een gedegen voorstel ten aanzien van uw hypotheek uit te brengen. Onze bedrijfsfilosofie is, om samen met onze relaties, een inventarisatie

Nadere informatie

Pensioendeelnemers willen risico lopen

Pensioendeelnemers willen risico lopen Pensioendeelnemers willen risico lopen De risico s die deelnemers lopen in hun regeling zijn sinds de financiële crisis steeds zichtbaarder geworden. Ze verschuiven ook steeds meer naar de deelnemer. Indexaties

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Van de voorzitter KUNNEN WE DE PENSIOENEN VERHOGEN, JA OF NEE?

Van de voorzitter KUNNEN WE DE PENSIOENEN VERHOGEN, JA OF NEE? Van de voorzitter KUNNEN WE DE PENSIOENEN VERHOGEN, JA OF NEE? Als bestuur nemen we ieder jaar vele besluiten. Een van de belangrijkste besluiten is die over de indexatie, ook wel toeslagverlening genoemd.

Nadere informatie

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen met betrekking tot ouderen van 55 + en de arbeidsmarkt?...2 2 Oudere werknemers moeten goedkoper

Nadere informatie

PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae

PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae Op macroniveau begrijpt de grote meerderheid van de Nederlandse werknemers dat ingrepen in het pensioenstelsel noodzakelijk

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Wat verwachten deelnemers van PGB van hun pensioen..

Wat verwachten deelnemers van PGB van hun pensioen.. Wat verwachten deelnemers van PGB van hun pensioen.. Deelnemers van PGB zijn bereid om met hun pensioen risico te lopen in het belang van grotere kans op indexering. Zelfs iets meer dan PGB nu in de beleggingsportefeuille

Nadere informatie

Nieuwe tijden, nieuwe collectieve pensioenen

Nieuwe tijden, nieuwe collectieve pensioenen Nieuwe tijden, nieuwe collectieve pensioenen Werkgevers en werknemers aan het woord Onderzoek verricht in opdracht van Nationale-Nederlanden door Motivaction. Wat vinden werkgevers en werknemers van pensioenen.

Nadere informatie

Verdieping Hoe gaat Nederland met pensioen?

Verdieping Hoe gaat Nederland met pensioen? Verdieping Hoe gaat Nederland met pensioen? Een onderzoek over het pensioensbewustzijn van Nederland op verschillende thema s. In opdracht van. GfK Intomart 2014 Hoe gaat Nederland met pensioen? Januari

Nadere informatie

Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 12 juni uur

Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 12 juni uur Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Dinsdag 12 juni 2018 15.30 uur 2 Agenda 1. Opening en vragen 2. Financiële positie 3. Risicobereidheidsonderzoek 4. Verantwoordingsorgaan 5. Tariefsafspraken

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Pensioenverlaging (korting) in Hoe consumenten geïnformeerd zijn over de verlaging van hun pensioen. Rapport

Pensioenverlaging (korting) in Hoe consumenten geïnformeerd zijn over de verlaging van hun pensioen. Rapport Pensioenverlaging (korting) in 2013 Hoe consumenten geïnformeerd zijn over de verlaging van hun pensioen Rapport Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten.

Nadere informatie

Pensioenbarometer Pensioenfonds Albemarle april 2010

Pensioenbarometer Pensioenfonds Albemarle april 2010 Pensioenbarometer Pensioenfonds Albemarle april 2010 Gepubliceerd van 20.04.2010 tot 30.04.2010 204 antwoorden 1 Maak ik altijd direct open en lees ik helemaal. 30,9 % 63 2 Maak ik altijd direct open en

Nadere informatie

Zicht op geld - Vakantiegeld Resultaten van kwantitatief online onderzoek onder werkenden. ABN AMRO April 2015

Zicht op geld - Vakantiegeld Resultaten van kwantitatief online onderzoek onder werkenden. ABN AMRO April 2015 Zicht op geld - Vakantiegeld Resultaten van kwantitatief online onderzoek onder werkenden ABN AMRO April 2015 Vakantiegeld 3 Op vakantie 8 Verantwoording onderzoek 13 2 Vakantiegeld Zicht op geld April

Nadere informatie

Vragenlijst Particulieren

Vragenlijst Particulieren Vragenlijst Particulieren Naam cliënt Plaats Datum : : : In het kader van de Wet Financiële Dienstverlening (WFD) worden in dit document diverse vragen gesteld ter bepaling van het Klantprofiel van de

Nadere informatie

Mening over sparen en beleggen van pensioenpremie

Mening over sparen en beleggen van pensioenpremie Vereniging Bedrijfstakpensioenfondsen - Pensioenvertrouwen ad hoc oktober 2009/ 11-1-2010 / P.1 / 11-1-2010 / P.1 Mening over sparen en beleggen van pensioenpremie Onderzoeksrapportage

Nadere informatie

Het Groninger Stadspanel over LGBT. Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad

Het Groninger Stadspanel over LGBT. Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad Het Groninger Stadspanel over LGBT Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering

Nadere informatie

116 De Pensioenwereld in 2015

116 De Pensioenwereld in 2015 12 116 De Pensioenwereld in 2015 Verslaggeving & communicatie 117 Meer inzicht nodig in evenwichtige belangenbehartiging bij uitvoeringskosten Auteurs: Myrna van Engelen en Tristan Helsloot Pensioenfondsen

Nadere informatie

CRISISPLAN - SAMENVATTING

CRISISPLAN - SAMENVATTING CRISISPLAN - SAMENVATTING MAATREGELEN ALS DE FINANCIËLE POSITIE IN GEVAAR IS 1 juli 2015 Inleiding Dit crisisplan beschrijft wat het Algemeen Bestuur gaat doen als het Pensioenfonds in een crisissituatie

Nadere informatie

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050)

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) Europaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 11158 9700 CJ Groningen www.bakkerspensioen.nl Datum 20 februari 2013 Contactpersoon Werkgeversdesk Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) 522 50 10 Onderwerp Pensioen

Nadere informatie

Als het tegenzit. Uw pensioen en arbeidsongeschiktheid. www.bakkerspensioen.nl

Als het tegenzit. Uw pensioen en arbeidsongeschiktheid. www.bakkerspensioen.nl Als het tegenzit Uw pensioen en arbeidsongeschiktheid www.bakkerspensioen.nl U wilt toch niet inleveren? Iedere maand reserveert het Bakkers Pensioenfonds een deel van uw salaris. Hiermee regelen wij

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Adviesburo van Oppen Pelzer Simons & Partners. Klantprofiel

Adviesburo van Oppen Pelzer Simons & Partners. Klantprofiel Adviesburo van Oppen Pelzer Simons & Partners Klantprofiel Versie Januari 2011 Toelichting op uw klantprofiel Bij het nemen van financiële beslissingen en aanschaffen van financiële producten is het van

Nadere informatie

Nadenken over pensioen

Nadenken over pensioen Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative PLastics Nadenken over pensioen December 2011 INHOUD Inleiding Levensloop Geflex Gesave Pensioenregelingen Stroomdiagram UPO Scheiding Keuzemogelijkheden: hoog-laag,

Nadere informatie

Kinderen Roepnaam Voorletters Achternaam Geboortedatum Geslacht Woonsituatie Man Vrouw Thuis Uit

Kinderen Roepnaam Voorletters Achternaam Geboortedatum Geslacht Woonsituatie Man Vrouw Thuis Uit Inventarisatieformulier Persoonsgegevens Achternaam (cliënt) Geslacht Man Vrouw Voorletters Roepnaam Geboortedatum Roker Ja Nee E-mail adres Telefoonnummer mobiel Uw opleidingsniveau LBO MBO HBO Universitair

Nadere informatie

Q & A: Eerste deelresultaat AVW 2015

Q & A: Eerste deelresultaat AVW 2015 Q & A: Eerste deelresultaat AVW 2015 Er wordt gesproken over een eerste deelresultaat m.b.t. de AVW 2015 onderhandelingen. Wat betekent dit? Dit betekent dat dit resultaat slechts een eerste stap is naar

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

NAAM: UW KLANTPROFIEL. Assurantie Administratie Belastingzaken Financieringen Hypotheken

NAAM: UW KLANTPROFIEL. Assurantie Administratie Belastingzaken Financieringen Hypotheken NAAM: UW KLANTPROFIEL Een financieel advies wordt niet alleen uitgebracht op basis uw huidige financiële situatie en wensen en doelstellingen, maar ook op basis uw kennis, ervaring met en risicobereidheid

Nadere informatie

Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen.

Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. De Bazel 24 mei 2012 Het Pensioenakkoord Drie delen: - De AOW-leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Wat is de aanleiding?

Nadere informatie

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420

datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Aan: alle actieve deelnemers alle gewezen deelnemers alle pensioengerechtigden datum onze referentie uw referentie doorkiesnummer 15-11-2010 0523 288420 Betreft: de risico s van het pensioenfonds voor

Nadere informatie

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds? Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers

Nadere informatie

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017 Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen Emile Soetendal 10 januari 2017 2 Tsunami van politieke partijen voor komende verkiezingen De kiesraad heeft voor de Tweede Kamer verkiezingen

Nadere informatie

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen?

Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen

Nadere informatie