FC kader LL&B (januari 2010) Het FC kader voor Leren, Loopbaan & Burgerschap (LL&B)

Transcriptie

1 Het FC kader voor Leren, Loopbaan & Burgerschap (LL&B) 1

2 Inhoudsopgave Inleiding pag. 3 Hoe werken we aan LL&B? pag. 4 Hoe begeleiden we LL&B? pag. 4 Hoe verantwoordt elke unit LL&B? pag. 5 Hoe borgen en waarderen we LL&B? pag. 5 FC hulpmiddelen pag. 6 Bijlage A: FC competenties en persoonlijke kwaliteiten in relatie tot landelijke SHL competenties en FC competenties met voorbeelden van gedrag pag. 7 Bijlage B: Voorbeeld Leerkaart LL&B pag. 9 Bijlage C: Voorbeeld Kijkkader LL&B pag. 11 Bijlage D: Voorbeeld Ontwikkelingslijnen LL&B pag. 12 Bijlage E: Formulier Reflectiegesprek Burgerschap pag. 13 Bijlage F: De invulling van ontwikkelingsbekwame toetsing pag. 15 2

3 Inleiding Het Friesland College geeft vorm en inhoud aan LL&B vanuit het onderwijsconcept Praktijkgestuurd leren. Wat is praktijkgestuurd leren? Het Friesland College hanteert zes uitgangspunten bij de vormgeving van praktijkgestuurd leren: 1. Cursisten kiezen voor hen belangrijke, interessante en uitdagende opdrachten. Dat noemen we betekenisvolle taken. 2. Betekenisvolle taken kunnen zijn: werken voor bedrijven, werken in bedrijven en (werk)ervaring buiten de beroepscontext. 3. De cursist verbindt zich aan zijn keuze. 4. De leertrajecten zijn niet voorgestructureerd. 5. Cursisten reflecteren op eigen gedrag en ervaringen in praktijksituaties en maken vervolgens keuzes voor verdieping van kennis, vergroting van ambachtelijke vaardigheden en ontwikkeling van persoonlijke kwaliteiten 6. In het leerproces wordt onderscheid gemaakt tussen beoordelen om te leren (groei) en beoordelen om te verzilveren (kwalificeren). Deze zes uitgangspunten van praktijkgestuurd leren scheppen de omstandigheden voor krachtig leren. Kiezen voor werken in reële situaties en aan je keuzes gehouden worden maakt leren betekenisvol en spannend. Het motiveert de cursist om te onderzoeken waarom iets wel of niet lukt, wat ieders aandeel in de leerprestatie is en wat een volgende keer anders moet. Zo ontstaat inzicht in de eigen mogelijkheden, werkwijzen, ambities en kansen en wordt het leerproces verdiept. Krachtig leren leidt tot transfer en duurzaamheid: de cursist is in staat het geleerde in nieuwe complexe situaties toe te passen en hij is in staat nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven. Het Friesland College werkt vanuit de kernwaarden: Betrokken en met aandacht Met liefde voor het vak Initiatiefrijk en ondernemend Voor het begrip burgerschap zijn die kernwaarden vertaald in de volgende statements: In een omgeving waarin mensen samenleven, past geen agressie en onverschilligheid. In het FC doe je altijd mee, onverschilligheid accepteren we niet. Je laat zien wat je bijdrage is. In het FC werk je vanuit respect voor jezelf, de ander en de omgeving. 3

4 Hoe werken we aan LL&B? Vanuit 2 invalshoeken vindt werken aan LL&B plaats: 1. binnen de beroepscontext: werken aan algemene en beroepscompetenties, waarbij geïntegreerd gewerkt wordt aan de aspecten leren, loopbaan en burgerschap, daar waar dat natuurlijk en logisch is. 2. buiten de beroepscontext: aansluiten bij activiteiten die in het FC gedaan worden en bij activiteiten die cursisten ondernemen in hun vrije tijd, hobby, bijbaan etc. Leren en Loopbaan Het onderdeel leren en loopbaan is een integraal onderdeel van de wijze waarop het Friesland College het competentiegericht onderwijs organiseert. Het is de kern van het primaire proces gekoppeld aan de persoonlijke ontwikkeling en de ontwikkeling van algemene competenties (FC competenties in relatie tot de SHL competenties, zie bijlage A) van de cursist. De aspecten leren en loopbaan zijn daarom bij alle coachgesprekken punt van aandacht en reflectie. Burgerschap Voor het onderdeel burgerschap zijn allerlei opdrachten, workshops en activiteiten ontwikkeld. Per unit, door verschillende units samen, door een opleiding of een combinatie van opleidingen. Het streven is om in principe en waar mogelijk zoveel mogelijk activiteiten FC breed aan te bieden. Daarnaast zijn er al allerlei activiteiten die FC breed plaatsvinden en waar cursisten een deel van leren, loopbaan en burgerschap kunnen invullen. Voorbeelden daarvan zijn: Leerbedrijf invloed studenten: een leerbedrijf door en voor jongeren dat cursisten helpt en ondersteunt bij het verkrijgen van invloed en inspraak daar waar dat nodig is. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van o.a. enquêtes, overleg, voorlichting, interviews. Ook heeft LIS een eigen TOOL om met de cursisten aan kwaliteitsverbetering te werken. Present Promotions: een (leer)bedrijf door jongeren voor jongeren dat zich bezig houdt met het bedenken en uitvoeren van projecten die te maken hebben met "hoe in het leven te staan als een jong volwassene". De leden brengen dat tot uiting in hun gedrag door wellevendheid, inlevingsvermogen en respect naar elkaar toe. Hun werkzaamheden zijn erg divers. Ze richten zich op multiculturele onderwerpen en vragen die in het onderwijs en de maatschappij actueel zijn. Hoe begeleiden we LL&B? Alle begeleiders van cursisten hebben vanuit hun rol en invalshoek een taak bij het reflecteren op activiteiten die een relatie hebben met LL&B. Zij ondersteunen de cursist bij het zichtbaar maken van alles wat hij geleerd en ontwikkeld heeft. Het FC kader van LL&B voor zowel begeleiders als cursisten wordt gevormd door de statements van het Friesland College, de FCcompetenties en de kerntaken van het beroep. 4

5 Hoe verantwoordt elke unit LL&B? Elke opleiding verantwoordt waar en welke activiteiten (in de unit en unit overstijgend) aangeboden worden in het kader van LL&B, hoe de cursisten daar gebruik van kunnen maken en hoe de begeleiding en borging geregeld is. Dit FC kader geldt hiervoor als leidend, opleidingen kunnen daar op uitwerkingsniveau hun eigen invulling aan geven. Hoe borgen en waarderen we LL&B? Bij het beoordelen om te beslissen (summatieve beoordeling) onderscheidt het Friesland College drie beoordelingsniveaus die in onderstaande volgorde doorlopen worden: Handelingsbekwaam: op het niveau van een werkproces zelfstandig handelingen kunnen uitvoeren. Dit kan bijvoorbeeld via praktijkbeoordelingen of schriftelijke evaluaties beoordeeld worden. Beroepsbekwaam: op het niveau van een kerntaak kunnen handelen in kritische (moeilijke) situaties. Hierbij wordt vaak gekozen voor een proeve van bekwaamheid of een assessment. Ontwikkelingsbekwaam: op dit niveau laat een cursist zien in kritische situaties bewust te kunnen handelen en reflecteren. Dit kan aangetoond worden in verschillende vormen. (Zie bijlage F) De uitkomsten van de verschillende beoordelingen komen in een diplomeringsdossier. Aan het begin van zijn leertraject bespreekt elke cursist met zijn coach hoe hij gaat werken aan LL&B. Een ontwikkeltraject LL&B ziet er dus niet voor iedereen automatisch hetzelfde uit. Op vastgestelde tijden (minimaal 4 keer per cursusjaar) bespreekt de cursist zijn ontwikkeling met zijn coach en worden er nieuwe afspraken gemaakt over activiteiten en workshops. De cursist verzamelt uit de verschillende activiteiten producten in zijn portfolio en geeft bij elk product aan wat hij daarmee wil laten zien, wat hij geleerd heeft en welke ontwikkeling hij/zij heeft doorgemaakt. Ontwikkeling stopt in principe nooit, dus kan het niet zo zijn dat LL&B in 10 weken af is. Aan het eind van zijn leertraject reflecteert de cursist tijdens een gesprek met zijn coach op zijn ontwikkeling op de aspecten leren, loopbaan en burgerschap aan de hand van zijn portfolio. Het onderdeel burgerschap wordt in dit gesprek afgerond. Cursist en coach geven beide op het formulier burgerschap hun bevindingen van het gesprek aan. Zie bijlage E. Het formulier burgerschap wordt toegevoegd aan het diplomeringsdossier. Dit gesprek is tevens een voorbereiding op de toetsing voor het ontwikkelingsbekwame niveau waarin het aspect leren en loopbaan nog explicieter aan de orde komt. De afronding van het aspect leren en loopbaan vindt plaats op het ontwikkelingsbekwame niveau. Dit onderdeel wordt afgelegd nadat de examenonderdelen op handelingsbekwaam en beroepsbekwaam niveau zijn afgerond. In de afronding op ontwikkelingsbekwaam niveau laat het Friesland College zien veel waarde te hechten aan leer en loopbaancompetent gedrag, in het bijzonder het toepassen van reflectie als middel om de ontwikkeling van persoonlijke kwaliteiten te sturen. 5

6 In het examenonderdeel op ontwikkelingsbekwaam niveau laat de cursist zien dat hij: 1. in staat is geweest tot het vergroten van de zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid; 2. heeft leren reflecteren op zijn eigen handelen en zijn sterke en zwakke kanten heeft leren kennen; 3. heeft leren omgaan met anderen, heeft leren samen te werken en gedrag, cultuur en meningen van anderen heeft leren herkennen, respecteren en hanteren; 4. informatie heeft leren vinden, analyseren, selecteren, waarderen en toepassen. Zie voor aanvullende informatie bijlage F De invulling van ontwikkelingsbekwame toetsing. FC Hulpmiddelen De manier waarop LL&B vorm krijgt in het onderwijs kan met behulp van de volgende instrumenten transparant gemaakt worden: Voor cursisten door middel van leerkaarten LL&B. Zie bijlage B. Voor medewerkers in de vorm van kijkkaders LL&B. Zie bijlage C. Ontwikkelingslijnen LL&B. Zie bijlage D. Leerkaarten LL&B geven de cursisten een referentiepunt met betrekking tot inhoud van leren, loopbaan en burgerschap. Er zijn zes leerkaarten. Leerkaart 1 voor leren en loopbaan, leerkaarten 2 t/m 6 voor burgerschap. Kijkkaders LL&B kunnen teams helpen hun onderwijsprogramma voor leren, loopbaan & burgerschap te expliciteren in termen van: Wat gevraagd wordt aan vaardigheden, kennis en houding en gedrag op het gebied van leren, loopbaan & burgerschap. Welk niveau van handelen verwacht wordt in de context van leren, loopbaan & burgerschap. Ontwikkelingslijnen LL&B zijn gemaakt op basis van de kijkkaders LLB. Deze ontwikkelingslijnen kunnen gebruikt worden bij de begeleiding van leren, loopbaan & burgerschap. Andere hulpmid delen en bronnen Een unit kiest zijn eigen hulpmiddelen en bronnen waarbij te denken valt aan: De ontwikkelspiraal De ontwikkelspiraal helpt bij het reflecteren op eigen ontwikkeling en resultaat. Het ondersteunt bij het doorlopen van het cyclisch proces. Connect Als verdiepingsmateriaal is het programma Connect van Wolters Noordhoff voor iedere cursist toegankelijk, als een unit daarvoor gekozen heeft. De mate waarop een opleiding gebruik maakt van dit programma hangt af van hoe de opleiding het aanbod voor leren, loopbaan en burgerschap heeft georganiseerd. 6

7 Bijlage A: FC competenties en persoonlijke kwaliteiten in relatie tot landelijke SHL competenties Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken Creëren en innoveren Gedrevenheid en ambitie tonen Creëren en leren Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen Leren Omgaan met verandering en aanpassen Analyseren Onderzoeken Reflectie en zelfsturing Persoonlijke Kwaliteiten Kiezen, verantwoordelijkheid nemen Contact maken, verbinding aangaan Moed tonen Improviseren Onafhankelijk zijn Het vermogen om in te schatten in welke situatie je bent en je plek te vinden Beslissen en activiteiten initiëren Ethisch en integer handelen Bedrijfsmatig handelen Initiatief nemen Het vermogen om contact te maken en contact te onderhouden met mensen Relatie opbouwen en netwerken Aandacht en begrip tonen Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Relaties opbouwen en onderhouden Het vermogen om samen te werken in verschillende (beroeps)situaties Samenwerken en overleggen Instructies en procedures opvolgen Met druk en tegenslag omgaan Formuleren en rapporteren Aansturen Begeleiden Het vermogen om te bereiken wat je van plan bent, resultaat te behalen Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemend en commercieel handelen Plannen en organiseren Kwaliteit leveren Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Resultaten halen FC competenties met voorbeelden van gedrag (op de volgende bladzijde) 7

8 Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken Je laat passie zien, de wil om er een schepje bovenop te doen. Je benut je talenten door het beste uit jezelf naar boven te halen Je bent ondernemend, je neemt initiatief; bent proactief Je toont interesse Je laat zien dat je durft Je kijkt kritisch naar jezelf en je wilt leren Je neemt verantwoording en legt verantwoording af Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen Je bent kritisch naar jezelf; je hebt een reëel beeld van jezelf Je neemt feedback van anderen serieus; je kunt met kritiek van anderen omgaan Je kent je eigen kwaliteiten, je sterke punten en minder sterke punten Je weet wat je wilt, wat je beweegt, wat je drive is Je kunt kritisch kijken naar wat je doet, daarvan leren en je handelen aanpassen Je hebt inzicht in je eigen leren, je weet hoe jij leert, wat bij je past Je bent bereid met anderen over jezelf en je functioneren te praten Het vermogen om in te schatten in welke situatie je bent en je plek te vinden Je kent je plaats in de organisatie van een bedrijf/instelling Je houdt er rekening mee dat elk bedrijf anders is en dat elk bedrijf zijn eigen normen heeft Je gedraagt je zoals het hoort Je ziet het werk Je wacht niet af, maar weet wat er van je verwacht wordt, je neemt initiatief Je kent je eigen grenzen; je handelt ethisch en integer Je maakt onderscheid tussen jouw normen en waarden en die van het bedrijf Het vermogen om samen te werken in verschillende (beroeps)situaties Je houdt je aan gemaakte afspraken Je toont respect voor anderen, Je werkt goed samen met anderen Je luistert als dat nodig is, je praat met je collega s over wie, wat, waar en wanneer doet, zodat misverstanden voorkomen worden Je weet in moeilijke situaties eigen emoties onder controle te houden Het vermogen om contact te maken en contact te onderhouden met mensen Je hebt belangstelling voor andere mensen, voor wat hen bezighoudt Je treedt mensen positief en met een open houding tegemoet Je verbindt je met andere mensen Je leeft je in in andere mensen en respecteert hun opvattingen Je kent je plaats en weet professioneel afstand te houden Je komt je afspraken na Je spreekt conflicten op een correcte manier uit Je bent klantvriendelijk Je neemt op het goede moment de beslissingen anderen te raadplegen en houdt rekening met wat door hen gezegd wordt. Je deelt eigen kennis en ervaring Het vermogen om te bereiken wat je van plan bent, resultaat te behalen Je blijft goed functioneren bij tijdsdruk en tegenslag, zodat gestelde doelen worden gehaald. Je komt gemaakte afspraken na Je neemt nieuwe initiatieven Je houdt je aan bedrijfsnormen Je speelt flexibel in op onvoorziene omstandigheden 8

9 Bijlage B: Voorbeeld Leerkaart LL&B FC kader LL&B (januari 2010) 9

10 10

11 Bijlage C : Voorbeeld Kijkkader LL&B Kijkkader Niveau 2: De eigen loopbaan sturen en acties ondernemen die daarvoor nodig zijn Toenemende mate van zelfstandigheid Kennis Vaardigheden Houding en gedrag Voordoen, nadoen (Reproductief handelen) Ik weet hoe ik informatie over werk kan vinden; Ik weet het verschil tussen werken in loondienst en werken als zelfstandige; Ik weet waar veel werk is, in de bouw of de zorg, in.; Ik weet in welk werk je goed verdient en waar niet; Ik weet welke eisen gesteld worden aan beroepen die voor mij interessant zijn, ook in houding en gedrag; Ik ken instanties zoals CWI en weet wat ik daar kan doen; Ik weet welke toekomstmogelijkheden er zijn in de beroepen die voor mij interessant zijn; Ik doe een beroepskeuzetest; Ik lees allerlei informatie over werken en beroepen; Ik zoek uit wat voor soort werk ik nu kan doen en wat ik in de toekomst kan doen; Ik sta open voor het krijgen van inzicht in leren, leven en werken; Ik kan voor mezelf beantwoorden hoe ik als vakman/ vrouw goed kan worden in het beroep dat voor mij interessant is, ook hoe ik mij erin kan verbeteren; Werken volgens plan (Productief handelen) Ik begrijp het verschil tussen de begrippen werk en loopbaan Ik weet wat het best bij me past als het gaat om werk en werken (zelfstandig werken of met anderen, in de buitenlucht of binnen, op kantoor of in de buitendienst, etc.) Ik weet hoe ik moet solliciteren; Ik kan conclusies trekken uit wat ik weet over werk en loopbaan; Ik weet welke stappen ik moet zetten om werk te krijgen; Ik weet hoe ik een plan kan maken om werk krijgen; Ik zoek in vaktijdschriften en dagbladen informatie over bepaalde beroepen om die informatie te gebruiken bij mijn keuzes; Ik kan een plan maken waarin ik aangeef hoe ik mijn vakmanschap kan gebruiken in bepaalde beroepen; Ik kan mijn conclusies over werk en loopbaan gebruiken bij het solliciteren; Ik denk na over mijn toekomst als ik met werk en werken wordt geconfronteerd, omdat dat helpt bij het vinden van de juiste koers in leren, leven en werken; Ik stel mij nieuwsgierig op Ik voer (in en buiten mijn stage) gesprekken over werk om te weten hoe anderen over dat werk denken en gebruik dat inzicht bij mijn keuzes; Probleemoplossend werken -niet standaardsituaties, -probleemsituaties, (Zelfsturend handelen) Ik weet wat voor mij belangrijk is en de doorslag geeft als het gaat om werk en werken en ik gebruik die kennis bij mijn oriëntatie op beroepen; Ik ken de gevolgen van de ontwikkelingen in de beroepen die voor mij interessant zijn; Ik laat zien dat ik me gericht kan (laten) informeren en kan (laten) aansturen om goed te zijn/beter te worden in het vakmanschap en dat ik over mijn mogelijkheden en kansen nadenk Ik los vragen m.b.t. werk en loopbaan op door in vaktijdschriften en dagbladen gericht informatie te zoeken; Ik oriënteer me bewust op de kansen en mogelijkheden die zich voordoen in het arbeidsgebied waarvoor ik word opgeleid; Ik maak keuzes voor bepaalde beroepen en bespreek die met verschillende mensen; Ik stel mijn keuzes bij als ik dat nodig vind; Ik werk in een plan uit welke mogelijkheden ik heb om me te verbeteren als vakman/ vrouw en hoe mijn streven naar een bepaald werk gerealiseerd kan worden Ik laat zien dat ik een eigen standpunt en ideeën heb m.b.t. vragen als: wil ik alleen om het geld werken?, wil ik alleen werk waar ik trots op kan zijn, wil ik werk waar ik verantwoordelijkheden heb?, wil ik werk waarin me verder kan ontplooien?, etc.; Ik ben ondernemend en zet door; Ik gebruik adviezen van anderen bij de keuze voor werk en loopbaan; Ik leg uit welke waarde het heeft als ik me ontwikkel tot vakman/ vrouw in een beroep dat voor mij passend zou zijn; Ik vertrouw op mijn mogelijkheden om passende en interessante functies op de arbeidsmarkt te veroveren; 11

12 Bijlage D: Voorbeeld Ontwikkelingslijnen LL&B Ontwikkelingslijnen LLB De eigen loopbaan sturen en acties ondernemen die daarvoor nodig zijn Niveau 1 en 2 Voordoen, nadoen Werken volgens plan Probleemoplossend werken Het gaat over: Ontwikkelingslijn Datum Ik doe een beroepskeuzetest; Ik lees allerlei informatie over werken en beroepen; Ik zoek uit wat voor soort werk ik nu kan doen en wat ik in de toekomst kan doen; Ik weet hoe ik een plan kan maken om werk krijgen; Ik zoek in vaktijdschriften en dagbladen informatie over bepaalde beroepen om die informatie te gebruiken bij mijn keuzes; Ik kan een plan maken waarin ik aangeef hoe ik mijn vakmanschap kan gebruiken in bepaalde beroepen; Ik kan mijn conclusies over werk en loopbaan gebruiken bij het solliciteren; Ik los vragen m.b.t. werk en loopbaan op door in vaktijdschriften en dagbladen gericht informatie te zoeken; Ik oriënteer me bewust op de kansen en mogelijkheden die zich voordoen in het arbeidsgebied waarvoor ik word opgeleid; Ik maak keuzes voor bepaalde beroepen en bespreek die met verschillende mensen; Ik stel mijn keuzes bij als ik dat nodig vind; Ik werk in een plan uit welke mogelijkheden ik heb om me te verbeteren als vakman/ vrouw en hoe mijn streven naar een bepaald werk gerealiseerd kan worden 12

13 Bijlage E: Formulier Reflectiegesprek burgerschap Dit formulier bestaat uit 2 delen: een voorblad voor de gegevens en een schema voor het noteren van de bevindingen van het gesprek. Het hele formulier dient, volledig ingevuld, toegevoegd te worden aan het diplomeringsdossier. Aan de hand van producten in zijn/haar portfolio heeft de cursist aan het eind van zijn opleiding een reflectief gesprek gevoerd met betrekking tot zijn/haar ontwikkeling op het onderdeel burgerschap. Naam cursist:..(roepnaam en achternaam) Cursistnummer:..(10 cijferig) Naam Coach:.. Kwalificatie (naam opleiding):.. Crebonummer:.. Datum:.. Handtekening deelnemer: Handtekening coach: *Dit voorblad moet ingeleverd worden met de bevindingen.. 13

14 Bevindingen reflectiegesprek op ontwikkeling burgerschap * Naam cursist:.. Onderwerp: Ik doe mee in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding Mijn ontwikkeling: (politiek juridisch) Ik functioneren als werknemer in een arbeidsorganisatie Ik functioneren als kritisch consument (economisch) Ik neem deel in allerlei sociale verbanden en maak respectvol gebruiken van de openbare ruimte Ik zorg voor de eigen gezondheid (vitaal burgerschap) (sociaal maatschappelijk) Aandachtspunt(en): Naam coach:. Opmerkingen: Aandachtspunten: * Deze bevindingen moeten ingeleverd worden met het voorblad. 14

15 Bijlage F: De invulling van ontwikkelingsbekwame toetsing Inleiding Bij het beoordelen om te beslissen (formatieve beoordeling) onderscheidt het Friesland College drie beoordelingsniveaus die in volgorde doorlopen worden: Handelingsbekwaam: op het niveau van een werkproces zelfstandig handelingen kunnen uitvoeren. Dit kan bijvoorbeeld via praktijkbeoordelingen of schriftelijke evaluaties beoordeeld worden. Beroepsbekwaam: op het niveau van een kerntaak kunnen handelen in kritische (moeilijke) situaties. Hierbij wordt vaak gekozen voor een proeve van bekwaamheid of een assessment. Ontwikkelingsbekwaam: in deze fase laat een cursist zien in kritische situaties bewust te kunnen handelen en reflecteren. De uitkomsten van de verschillende beoordelingen komen in een diplomeringsdossier. Er zijn verschillende vormen van ontwikkelingsbekwame toetsing mogelijk. Een opleiding maakt zelf een keuze uit de verschillende vormen en houdt zich daarbij aan een aantal vastgestelde criteria die recht doen aan de uitgangspunten van ontwikkelingsbekwaamheid. De uitgangspunten Essentie vormt het ontwikkelend vermogen. Als een cursist ontwikkelend vermogen kan laten zien, dan laat hij daarmee ook zien dat hij bewust heeft nagedacht over hoe hij handelt en wat het effect daarvan is. De inhoud gaat over: leren, loopbaan competentieontwikkeling gekoppeld aan kritische situaties. De vorm van de ontwikkelingsbekwame toetsing voldoet aan onderstaande criteria: De gekozen vorm (zie voorbeelden in de bijlage) maakt het mogelijk ontwikkelingsvermogen te laten zien. Vindt plaats aan het eind van het opleidingstraject als afronding. Bij de ontwikkelingsbekwame toetsing wordt geen oordeel meer gegeven over het beroepsbekwame deel van het kwalificatiedossier. De toetsvorm past bij de doelgroep, de cursist. Er is sprake van interactie. De unit bepaalt vooraf welke invloed de cursist heeft op de setting (plaats, moment, omgeving). Reflectie op de inhoud (zie boven) komt aan bod (reflectie op jezelf, reflectie op de samenleving, reflectie op het beroep in het licht van de loopbaan). Het examenonderdeel moet gedaan zijn (vereiste) om een diploma te krijgen. Beoordelaars zijn deskundig. 15

16 De beoordeling Wat wordt er beoordeeld? Cursist kan zijn ontwikkelend vermogen vanuit zichzelf in relatie tot zijn toekomstige beroep en zijn plek in de maatschappij benoemen en aantonen. De cursist maakt voorafgaand aan de ontwikkelingsbekwame toetsing een eigen portret en kan laten zien, wie ben ik?, wat kan ik? wat kan ik nog niet?, wat heb ik waargemaakt/ hoe is mijn ontwikkeling geweest? en hoe ga ik verder, wat wil ik? (cyclisch). De vorm waarin hij dit portret maakt is zijn keuze. Hoe wordt er beoordeeld? De criteria worden per opleiding beschreven in de vorm van portretten (wat moet een cursist laten zien; voordeel: niveau is daarin beter weer te geven) Als beoordeling beschrijven de beoordelaars in een verslag de algemene indruk die zij hebben gekregen van de cursist daar waar het gaat om zijn ontwikkelend vermogen op leren, loopbaan en competentieontwikkeling gekoppeld aan kritische (beroeps)situaties. Zij nemen daarin mee het zelfportret van de cursist en hun eigen indruk. Een ontwikkelingsportfolio vormt de basis zijn voor de ontwikkelingsbekwame toetsing. 16

17 Bijlage : De mogelijke vormen Vorm Setting Kenmerken Panelgesprek Cursist, 2 panelleden, waarvan een uit de praktijk 1 voorzitter (bewaking inhoud gesprek) Criteriumgericht interview Cursist Gesprekspartner (kunnen zijn: docent (niet de eigen coach) medecursist. Gespreksleider (bewaakt inhoud en stappen STARR) De praktijk is vertegenwoordigd. Het gesprek verloopt volgens een vaste structuur. Portfolio gesprek/presentatie 2 tot 4 cursisten 2 gespreksleiders (niet de eigen coach) Producten uit de ontwikkelingsportfolio zijn de start voor het gesprek. Peer assessment 4 tot 6 cursisten minimaal 2 gespreksleiders (niet de eigen coach) Er is interactie tussen de cursisten. Anders 17