Pilotverslag

Transcriptie

1 Stichting De Katrol Pilotverslag De Katrol Rotterdam; leer- en gezinsondersteuning aan huis November

2 Inhoud Verslag pilot project Inleiding... 3 Hoofdstuk 1: De Katrol Rotterdam in ontwikkeling Voorgeschiedenis Doelen en werkwijze Resultaten in Charlois, Delfshaven en Feijenoord Kwaliteitsonderzoek... 6 Hoofdstuk 2: De randvoorwaarden De organisatie van De Katrol Financiering... 8 Hoofdstuk 3: Wat gaat de toekomst brengen? Aandachtspunten voor meerjarenplan Bijlage 1 Resultaten pilot ( ) Bijlage 2 Resultaten in Charlois, Delfshaven en Feijenoord Overzicht aantallen per deelgemeente Overzicht achtergrond gezinnen Overzicht aantallen per school Bijlage 3: Resultaten Gezinsondersteuning Bijlage Leerondersteuning thuis, kwaliteitsonderzoek De Katrol, dr. L. le Sage, Hogeschool Rotterdam Bijlage 5 Financieel overzicht Pilotverslag De Katrol

3 Verslag pilot project Inleiding De Katrol wil kansen vergroten van jonge kinderen en gezinnen in achterstandssituatie. Dit doet De Katrol door het aanbieden van leer- en gezinsondersteuning aan huis. In 2008 is een driejarige pilot gestart met als inzet de vraag of De Katrol (in Rotterdam) recht van bestaan heeft. Deze vraag is grofweg onder te verdelen in twee subvragen: 1) Is De Katrol een goede en effectieve aanvulling op het bestaande aanbod van hulp en ondersteuning op het gebied van voortijdig schoolverlaten, leerachterstanden, vroeg signalering, empowerment en participatie? 2) In hoeverre en op welke wijze kan de Katrol organisatorisch en financieel zelfstandig functioneren? Om deze vragen te kunnen beantwoorden worden in het pilotverslag de verschillende aspecten van De Katrol en de ervaringen van de afgelopen drie jaar beschreven. In het eerste hoofdstuk wordt nader ingegaan op de doelstelling, werkwijze en positionering van De Katrol, zoals die zich tijdens de pilot hebben ontwikkeld. In het volgende hoofdstuk komen organisatorische zaken aan de orde. Het afsluitende hoofdstuk kijkt vooruit naar de toekomst van De Katrol in Rotterdam. In een aantal bijlagen worden de resultaten cijfermatig zichtbaar gemaakt, staat een samenvatting van het kwaliteitsonderzoek naar De Katrol en wordt het financieel overzicht van de pilot getoond. Hoofdstuk 1: De Katrol Rotterdam in ontwikkeling 1.1 Voorgeschiedenis Sinds april 2007 geeft Stichting De Katrol in Rotterdam leerondersteuning aan kinderen die opgroeien in sociaal kwetsbare gezinnen. Na een start op vrijwillige basis konden in 2008 met financiering van fondsen twee professionals worden aangesteld. Vanaf 2009 vindt cofinanciering plaats door fondsen, de gemeente Rotterdam en de deelgemeenten Charlois, Delfshaven en Feijenoord. In 2010 bestaat het team uit drie fulltime professionals die 60 studenten begeleiden en ondersteuning bieden aan 60 gezinnen. De leerondersteuning aan kansarme kinderen van groep 3 en 4 van de basisschool wordt gegeven door hogerejaars studenten van sociale en pedagogische opleidingen van de Hogeschool Rotterdam en In Holland. De kinderen krijgen bij hen thuis hulp in rekenen en taal. Daarnaast biedt De Katrol de gezinnen sociale ondersteuning; een helpende hand. De studenten werken onder leiding van een professionele en ervaren hulpverlener, de zogenoemde ankerfiguur. Deze is verantwoordelijk voor de plaatsing en coaching van de studenten, voor de sociale ondersteuning van de gezinnen en signalering en voor de samenwerking met scholen en hulpverlening. De aanpak van De Katrol heeft zich bewezen in Oostende, waar de stichting vanaf 2002 studie- en opvoedingsondersteuning aan huis bij kinderen uit kwetsbare gezinnen geeft.1 De Katrol werd in Rotterdam gestart als een afstudeerproject van studenten van de Hogeschool Rotterdam. De betrokken studenten gingen na hun afstuderen als maatschappelijk werker verder als vrijwilliger. In 1 Jean-Pierre Markey, Van kansarm naar kansrijk, Studie- en opvoedingsondersteuning aan huis bij kinderen uit kwetsbare gezinnen, Garant, Antwerpen-Apeldoorn, 2009 Pilotverslag De Katrol

4 2008 traden ze in dienst van Stichting De Katrol. Vanaf de start in 2007 werkt De Katrol nauw samen met de Hogeschool Rotterdam. Ook met hogeschool InHolland wordt samenwerking gezocht. Vanaf het begin werd de leerondersteuning door De Katrol positief ontvangen door scholen. De Katrol vult een leemte op, aldus Wim Hoogerboord van basisschool De Klaver op Heijplaat. Hoogerboord: Leerkrachten ervaren dat de aandachtskinderen uit hun groep veel profijt hebben van de ondersteuning. De aangeboden thuishulp is laagdrempelig, het is simpel. De kinderen krijgen twee uur per week extra aandacht; iets waar ze naar uitkijken. Ze vertellen aan hun meester of juf dat ze een spelletje hebben gespeeld of huiswerk hebben gemaakt. Ouders vertellen uit zichzelf hoe ze deze vreemde in hun gezin ervaren. De reacties zijn zonder uitzondering zeer positief. Er is sprake van een zeer groot vertrouwen en ze ervaren de aanwezigheid van de studenten als net dat steuntje in de rug wat ze zo nodig hebben. Voor onze school levert het maatwerk op: efficiënt, zonder onnodig overleg of papierwerk. 1.2 Doelen en werkwijze De Katrol wil: a) leerondersteuning bieden aan kinderen in achterstandssituaties; b) een leercultuur ontwikkelen binnen de gezinnen. Nevendoel van het project is om studenten kennis te laten nemen van de dagelijks praktijk van gezinnen in achterstandssituaties. De Katrol richt zich op kinderen die in groep 3 en 4 zitten van de basisschool. Twee keer per week, gedurende drie maanden, geven hogerejaars studenten maatschappelijk werk, pedagogiek, sociaal pedagogische hulpverlening, culturele en maatschappelijke vorming, hulp in lezen en rekenen. De student organiseert rustmomenten en structuur in de naschoolse tijd en bespreekt ook het belang daarvan met de ouders. De leerondersteuning vindt plaats aan huis. In de praktijk blijkt ook dat de andere kinderen uit het gezin aanschuiven. Zo ondersteunt een student ouders bij het leren van hun kinderen en wordt een leercultuur thuis ontwikkeld. Door de vraag van ouders te verhelderen in gesprekken en door wekelijks 'aanwezig' te zijn in het gezin, werkt een student aan de empowerment van de ouders volgens de presentiemethode (zie ook bijlage 3). De ondersteuning van deze zelfredzaamheid vindt plaats in aansluiting op het werk met kinderen (en ouders) in de scholen. De school polst de belangstelling voor leerondersteuning bij de ouders van de kinderen in achterstandsituaties. Als ouders er positief tegenover staan, schakelt de school de zogenoemde ankerfiguur in. De ankerfiguur is een professionele en ervaren hulpverlener, in dienst van de Katrol, die in de wijk van de school werkt. De ankerfiguur gaat het gesprek met de ouders aan en stelt vast of voorwaarden voor leerondersteuning binnen het gezin aanwezig zijn. De voorwaarden zijn: Nederlands is niet de thuistaal, ouders zijn laaggeschoold, ouder is alleenstaand, werkloos of heeft een laag inkomen Vervolgens selecteert de ankerfiguur een student en stelt deze twee partijen aan elkaar voor. Doel van de leerondersteuning is kinderen te leren leren en daarvoor voorwaarden te scheppen. Afhankelijk van het leerprobleem wordt er geoefend met lezen en rekenen maar er kan ook bijvoorbeeld aandacht gegeven worden aan het inrichten van een plek om te kunnen studeren. Het belang van leren, de rol die ouders hierin hebben en de relatie tussen ouders en de school wordt met de ouder(s) besproken. Tijdens de leerondersteuning begeleidt de ankerfiguur de student zowel als stagebegeleider als inhoudelijk en houdt de vinger aan de pols bij de ouders. De student vult na elk uur leerondersteuning een evaluatieformulier in en bespreekt dit indien nodig met de ankerfiguur. Als er sociale problemen spelen in het gezin benadert de ankerfiguur hen voor een gesprek hierover niet Pilotverslag De Katrol

5 de student. Als de ouders er open voor staan, zal de ankerfiguur het gezin hier verder in helpen door het bieden van een steuntje in de rug en sociale ondersteuning: een gesprek, hulp bij het voorbereiden of eventueel voeren van oudergesprekken met de school of een eventuele warme overdracht aan de reguliere hulpverlening. Rondom sociaal kwetsbare gezinnen zijn vele hulpverleners in de weer. Logisch: deze gezinnen kampen met problemen die sterk met elkaar kunnen samenhangen en elkaar kunnen versterken: denk aan armoede (vaak geërfd van hun eigen ouders), schulden, slechte woonomstandigheden. Al dan niet gecombineerd met een lage opleiding, taalachterstand of vroegtijdige schooluitval. Ook kunnen werkeloosheid en opvoedproblemen een rol spelen. Problemen als deze kunnen vervolgens (mogelijk) een laag zelfbeeld creëren, depressiviteit veroorzaken of uitmonden in criminaliteit en/of alcoholverslaving. Het Rotterdamse beleid is hierin tamelijk directief. Dat is begrijpelijk, want er kan sprake zijn van een schier onontwarbare kluwen problemen. Toch moeten de ouders zelfredzaam verder kunnen na de sterk directieve interventies die ook ingrijpen achter de voordeur. De Katrol is daarom in gezinnen aanwezig en werkt samen met ouders aan nieuw perspectief voor kinderen door te werken aan leerprestaties. Daarbij probeert De Katrol de ouders steeds te betrekken bij de leerondersteuning om zo een leercultuur te ontwikkelen in de gezinnen zodat de ouders een stimulerende rol kunnen spelen naar de kinderen na het vertrek van De Katrol. Kenmerkende elementen in de werkwijze van de Katrol zijn de volgende. De Katrol legt de regie bij de ouders, zij zijn ten slotte de opvoeders alleen de dingen die zij zelf wensen gebeuren. Alleen als er gevaar dreigt voor het kind zal De Katrol wel ingrijpen. De mensen van De Katrol zijn aanwezig bij de gezinnen thuis en worden daardoor deelgenoot van hun leefwereld. Kortom, helpen door aanwezig te zijn. Deze manier is gebaseerd op de presentiemethode. De Katrol is geen onderdeel van de reguliere hulpverlening. Er is wel een nauwe samenwerking tussen de ankerfiguren en de doorverwijzers, ouderconsulenten en intern begeleiders van de scholen. De Interne Begeleiders weten in welke gezinnen De Katrol leerondersteuning geeft. De leerondersteuning wordt gegeven aan kinderen in groep 3 en 4 - jonger dan gewoonlijk; uit onderzoek blijkt dat op die leeftijd de onderwijsachterstanden zichtbaar worden of (kunnen) beginnen. 1.3 Resultaten in Charlois, Delfshaven en Feijenoord Vanaf 2008 is een ankerfiguur werkzaam in de deelgemeente Charlois en Delfshaven. Vanaf 2009 is ook een ankerfiguur werkzaam in Feijenoord. Een ankerfiguur (1fte) begeleidt per kwartaal 20 gezinnen en 20 studenten die leerondersteuning geven aan 20 kinderen. Ook broertjes en zusjes schuiven vaak aan bij de studiebegeleiding van de geselecteerde kinderen zodat in de praktijk een grotere groep zal worden bereikt. De duur van de leerondersteuning in een gezin is gemiddeld 6 maanden, of wel 2 (studie-)kwartalen. Centrale samenwerkingspartners voor De Katrol zijn de basisscholen. Contactpersoon zijn de Intern Begeleiders (IB ers) van de scholen die in overleg met De Katrol kinderen voordragen voor deelname. De Katrol neemt contact op met de ouders die beslissen of ze meedoen aan de leerondersteuning. In Charlois wordt samengewerkt met de volgende basisscholen: de Globe (Tarwewijk), De Klaver (Heijplaat en Carnisse) en de Kameleon (Carnisse) en de Klaver (Heijplaat). In de deelgemeente Delfshaven wordt samengewerkt met: OBS Delfshaven (Delfshaven), de dr. J. Woltjerschool (Bospolder) en de H.J. van Wijlenschool (Nieuwe Westen). In Feijenoord zijn onze doorverwijzers; de Oranjeschool (Bloemhof), De Globetrotter Toermalijn (Afrikaanderwijk), De Savorninlohmanschool (Hillesluis) en OBS Blijvliet (Hillesluis). Pilotverslag De Katrol

6 Voor het totaaloverzicht van de gestelde doelen en resultaten van de pilot,zie bijlage 1. Voor een overzicht van de resultaten in de verschillende deelgemeenten, zie bijlage 2. Voor een overzicht over de geboden gezinsondersteuning, zie bijlage Kwaliteitsonderzoek In 2009 nam De Katrol het initiatief tot een kwaliteitsonderzoek waarover in 2010 werd gerapporteerd in het rapport Leerondersteuning thuis, kwaliteitsonderzoek De Katrol (Le Sage, dr. L., Hogeschool Rotterdam 2010). Het onderzoek werd in april 2010 gepresenteerd op een expertmeeting over het tegengaan van onderwijsachterstanden door het stimuleren van een leercultuur in de thuisomgeving, met deelname van onderzoekers en beleidsmakers in Rotterdam en daarbuiten. Hieronder puntsgewijs de belangrijkste bevindingen van het kwaliteitsonderzoek (Voor een samenvatting van het onderzoekrapport zie bijlage 4). De Katrol heeft positieve effecten op deelaspecten van leercultuur: leerhouding en gedrag van het kind, en houding en gedrag van ouders ten aanzien van het leren thuis; zowel ouders als kinderen zijn meer actief en betrokken bij het leren thuis, en ouders op een meer positieve wijze. Of op de aspecten randvoorwaarden voor leren, schoolbeleving en schoolcontacten van ouders ook vorderingen zijn is onvoldoende onderzocht. De Katrol bereikt gezinnen die voldoen aan de gestelde criteria (lage opleiding ouders, lage economische status, Nederlands als tweede taal): het gaat vooral om gezinnen waar leerachterstand een primair probleem is, naast in kleinere mate - gezinnen waar leerachterstand één van de problemen is in een cluster van complexe en mogelijk urgente sociale problematiek. Ervaringen van betrokkenen met De Katrol zijn overwegend positief: ouders waarderen de leerondersteuning zeer, IB-ers waarderen de communicatie en houding van de ankerfiguren. De belangrijkste samenwerkingspartner is school, waarbij de samenwerking wordt ingekaderd tot de leerontwikkeling van het kind. De meerwaarde van De Katrol ten opzichte van de school lijkt te bestaan in het samengaan van enkele factoren. Het aanbod van De Katrol is kortdurend en geldt als ondersteuning. Echter, twee keer in de week individuele ondersteuning voor het kind is een aanbod dat vanuit de school niet zondermeer verzorgd kan worden. Dat die ondersteuning thuis is maakt het toegankelijk voor ouders, wat De Katrol in staat stelt ouders te bereiken die niet naar ouderkamers komen of andere initiatieven van de school om ouderbetrokkenheid te vergroten. Het betrekken van de ouders bij de leerontwikkeling van het kind is daarnaast een derde reden om een meerwaarde aan de ondersteuning van De Katrol toe te kennen: het lukt De Katrol om betrokkenheid van ouders bij het leren van het kind te vergroten, juist door een tijd lang regelmatig thuis te komen iets wat de school niet kan realiseren. De meerwaarde van De Katrol kan daarnaast gezocht worden in de mogelijkheid van het aanbieden van gezinsondersteuning en sociale ondersteuning aan het gezin of doorverwijzen naar andere instellingen voor hulp of ondersteuning (zie hiervoor ook bijlage 3). Dit maakt dat De Katrol op indirecte wijze ook als bijdrage gezien kan worden aan een brede en op vroegtijdige signalering gerichte aanpak. Pilotverslag De Katrol

7 Reactie op onderzoek Het bestuur van De Katrol gaf de volgende reactie op het kwaliteitsonderzoek. De gegevens van het onderzoek over de resultaten van de ondersteuning zijn zeer bemoedigend, verbeterpunten werden in kaart gebracht. Het onderzoek biedt de verschillende betrokkenen (ouders, scholen, instellingen voor hulpverlening, bestuurders) inzicht in de werkzame bestandsdelen van leer- en gezinsondersteuning aan huis. Daarbij wordt ook gewezen op de spanningsvelden waarbinnen De Katrol opereert. De Katrol stelt de eigen keuze van ouders voorop bij deelname en maakt met ouders afspraken over het respecteren van de privacy van de gezinssituatie. Dit uitgangspunt blijkt in de praktijk ook voorwaarde om toegang te krijgen tot de gezinnen. Deze benadering staat naast het meer directieve sociaal beleid dat in bepaalde situaties onontkoombaar is. Tweede spanningsveld is dat De Katrol opereert op de snijvlakken van onderwijs, zorg en welzijn. Dat brengt mee dat de leer- en gezinsondersteuning moeilijk is in te passen binnen sectorale beleidskaders en subsidieregels. Het onderzoek laat zien dat juist de combinatie van educatieve en sociale ondersteuning mogelijkheden biedt voor het tegengaan van onderwijsachterstanden door het bevorderen van een leercultuur in de thuissituatie. Hoofdstuk 2: De randvoorwaarden 2.1 De organisatie van De Katrol De organisatie van De Katrol is in korte tijd op poten gezet en tijdens de pilotjaren verbreed en verstevigd. Stichting De Katrol is op 20 december 2007 opgericht. Het is een ANBI en heeft zich aangesloten bij het NPM (Nederlands Platform Millenniumdoelen). Het bestuur bestaat uit zes personen, die als vertegenwoordigers van de verschillende belanghebbende partijen (zoals onderwijs, gemeente, welzijn) van De Katrol kunnen worden aangemerkt. Afbakening van taken en verantwoordelijkheden tussen bestuur en uitvoering is nodig. De overdraagbaarheid van het werk wordt verder vergroot door procedures te beschrijven en protocollen te maken. Er wordt gewerkt aan verbeteringen op het gebied van interne en externe communicatie. Het aantal werknemers is gegroeid van 2,0 fte tot 3,0 fte en er is één personele wisseling geweest. De coördinator heeft zowel een coördinerende taak als een uitvoerende taak gehad. Er is veel geïnvesteerd in het efficiënt maken van de coördinatie dankzij het bestuur. De medewerkers van De Katrol zijn tijdens de pilot verder geschoold middels reflectie en coaching. Verschillende vormen van deskundigheidsbevordering werden geleverd door o.m. De Katrol Oostende, de Hogeschool Rotterdam en het Trainingscentrum Kor Schippers. Deze laatste is gespecialiseerd in methoden van presentie en ontstaan in de (oude) wijken van Rotterdam. Sinds de start van de pilot is geïnvesteerd in de overdraagbaarheid. Samen met De Katrol Oostende heeft De Katrol Rotterdam de methodiek kunnen vertalen naar de Rotterdamse context. En ook verrijkt met Rotterdamse inzichten. Methodiekbeschrijvingen zijn opgetekend in Van kansarm naar kansrijk van J.P. Markay en in Leerondersteuning thuis, kwaliteitsonderzoek De Katrol van Dr. L. Le Sage. De Katrol is als merknaam gedeponeerd om de kwaliteit van De Katrol te kunnen waarborgen. De Katrol heeft lange tijd geen vaste werkplek gehad. Er is op flexplekken van de Hogeschool Rotterdam en de stichting Mara gewerkt. Sinds november 2009 heeft De Katrol een eigen kantoorpand door bemiddeling van woningbedrijf Woonstad. Voor het ankerfiguur Delfshaven heeft stichting Pameijer een kantoortje vrijgesteld. Pilotverslag De Katrol

8 De communicatie krijgt vorm in enthousiast, breed en hardnekkig netwerken en in de website ( In 2009 is het logo ontworpen. De Katrol is verschillende keren in de pers geweest. De Staatscourant heeft een groot artikel geplaatst. In het AD en regionale bladen zijn artikelen verschenen. De nominatie en het winnen van de L-factor heeft veel bekendheid gebracht. 2.2 Financiering De Katrol startte in 2008 met financiering door enkele fondsen. De fondsen blijven financiële ondersteuning tijdens de gehele pilotperiode voor zover nodig- voortzetten. Het aantal fondsen is in de jaren uitgebreid. Subsidiërende fondsen zijn o.m.: Stichting Kinderpostzegels Nederland (SKN), Sint Laurensinstituut (SLI), Skanfonds, DBL, Snickers-de Bruin, Delta Lloyd Group Foundation, VSB fonds en Daniel van der Vorm. In her eerste jaar geeft de gemeente Rotterdam een waarderingssubsubsidie. Vanaf 2009 ontvangt De Katrol een structurele subsidie van de gemeente Rotterdam (dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving JOS). De stedelijke overheid ondersteunt De Katrol en wil dat op termijn- de scholen gaan meebetalen. De deelgemeente Feijenoord vanaf 2009, aangevuld met de deelgemeenten Charlois en Delfshaven vanaf 2010 nemen een deel van de subsidie op zich. Enkele scholen zijn overgegaan tot het leveren van een (bescheiden) bijdrage. Het blijkt dat afzonderlijke scholen geen grote budgetten hebben. Er zijn hierover contacten gelegd met koepelorganisaties van basisscholen. Een overzicht van financiële gegevens over de pilotperiode is te vinden in bijlage 5. Hoofdstuk 3: Wat gaat de toekomst brengen? Kijkend naar de toekomst van De Katrol Rotterdam worden eerst de vragen hernomen waarmee dit verslag is geopend. Op zoek naar het bestaansrecht van De Katrol in Rotterdam stelden we ons de volgende vragen: 1) Is De Katrol een goede en effectieve aanvulling op het bestaande aanbod van hulp en ondersteuning op het gebied van voortijdig schoolverlaten, leerachterstanden, vroeg signalering, empowerment en participatie? 2) In hoeverre en op welke wijze kan De Katrol organisatorisch en financieel zelfstandig functioneren? Op basis van de resultaten, de ervaringen en de respons gedurende de pilotperiode, onderstreept door het onderzoek door de Hogeschool Rotterdam, menen we op de eerste vraag volmondig ja te kunnen antwoorden. Dit ja betekent overigens niet dat er geen verbeteringen meer na te streven zijn. Juist in het verwerven van een plaats tussen en met het huidige aanbod van hulp en ondersteuning is nog een wereld te winnen. Het antwoord op de tweede vraag hangt hiermee samen en is minder eenvoudig te geven. De organisatie van De Katrol in Rotterdam is klein. Er wordt nu gewerkt in drie deelgemeentes, en daarin kunnen niet alle basisscholen worden bediend. De financiering van De Katrol is (uiteraard) de grootste uitdaging. Niet alle positieve respons en vertrouwen worden vertaald in financiële ondersteuning. De overheid is bereid mee te betalen, indien de scholen ook over de brug komen. Fondsen zijn bereid de ontwikkeling (mede) te realiseren, doch deze steun is eindig. Pilotverslag De Katrol

9 De Katrol heeft zich in de afgelopen 4 jaar een plaats verworven binnen het sociale en onderwijsveld in Rotterdam. Een mijlpaal vormde de toekenning van een prijs van de Onderwijsraad in 2009 voor het meest originele en effectieve project waarbij leerlingen/studenten de rol van lesgever vervullen. Voor de komende jaren is een traject van verankering, verduurzaming en voortgaande kwaliteitsontwikkeling nodig. Dit traject wordt in een meerjarenplan nader uitgewerkt, waarvoor hieronder een aantal aandachtspunten worden genoemd. 3.1 Aandachtspunten voor meerjarenplan Grote vraag naar leerondersteuning Er is grote vraag naar de leerondersteuning van De Katrol. Aanmeldingen komen niet alleen van scholen, het aantal zogenoemde 'zelfmelders' groeit, ouders die van andere ouders horen over De Katrol en die zelf contact zoeken met een ankerfiguur om mee te doen. De Intern Begeleiders van de scholen geven aan dat ze meer leerlingen zouden willen aanmelden voor deelname dan mogelijk is bij de bestaande beperkte capaciteit van De Katrol. Bij het bepalen van prioriteiten voor sociaal beleid maken deelgemeenten gebruik van het analysemodel van risicofactoren van het programma Communities that Care. Risicofactoren voor kinderen rond gezin en school staan boven aan de lijst van de CtC analyses en leer- en gezinsondersteuning komen naar voren als een prioriteit. Uitbreiding van het aanbod van leer- en gezinsondersteuning door De Katrol wordt in beginsel beperkt door beschikbaarheid van studenten. De Katrol ziet in principe een mogelijkheid tot uitbreiding van de capaciteit voor leerondersteuning van de huidige 60 gezinnen//kinderen per halfjaar naar 120 gezinnen/kinderen per halfjaar, met een capaciteitsuitbreiding van 3 ankerfiguren naar 6 ankerfiguren. Bundeling van de krachten in enkele achterstandsgebieden blijft daarbij noodzakelijk. Kwaliteitsverbetering leerondersteuning De student wordt intensief begeleid tijdens hun stage bij De Katrol. De leerroute is nog steeds in ontwikkeling, doordat er een grote verscheidenheid is aan disciplines, maar de thema s staan vast. De verdiepingslessen/leerroute staan vast, maar doordat er geen voortraject is eer de stage begint blijft dit veel begeleiding van de ankerfiguren vergen. De leerroute is overdraagbaar, maar dient nog verder doorontwikkeld te worden. Voor de studenten wordt gedifferentieerd en eenvoudig toegankelijk materiaal ontwikkeld. Samenwerking met basisscholen Versteviging van de samenwerking met de basisscholen waarbij de samenwerking wordt vastgelegd in een convenant waarin de verwachtingen en bijdragen over en weer worden omschreven, de beoogde doelgroep wordt gepreciseerd en de afspraken over terugkoppeling van de resultaten van de leerondersteuning naar de scholen worden beschreven. In verlengde van de samenwerking met de scholen vindt afstemming met (koepel)organisaties in het onderwijsveld over de rol van De Katrol. Netwerkontwikkeling in de wijken Verdere ontwikkeling van de samenwerking met instellingen voor zorg en welzijn in de wijken met het oog op signalering en doorverwijzing. In het verlengde hiervan: afstemming met gemeentelijke en deelgemeentelijke beleidsvorming rond kwetsbare gezinnen, opvoeding en onderwijsachterstand. Vgl. de nota van de gemeente Rotterdam Voor elk kind een gezond gezin (2009) waarin wordt gezocht naar effectieve preventie gericht op de risicofactoren, dus op structurele oplossingen voor armoedeproblemen, integratie- en participatiekwesties, huisvestingsproblemen, onderwijsongelijkheid, onvoldoende of ontoegankelijke kinderopvang en een veilige woonomgeving. Pilotverslag De Katrol

10 Samenwerking met Hogeschool Rotterdam Uitbouw van de samenwerking met de Hogeschool Rotterdam en de hogeschool InHolland. Het convenant met de Hogeschool Rotterdam voorziet in ondersteuning van de hogeschool m.b.t. methodiekontwikkeling en begeleiding van de stagiaires van de hogeschool die werkzaam zijn binnen De Katrol. Dit convenant is driemaal verlengt en inmiddels vastgesteld voor onbepaalde tijd. Tevens wordt gestreefd naar structureel overleg met de stagebegeleiders. Kenniscentrum leerondersteuning Vanuit steden buiten Rotterdam bestaat belangstelling voor de leerondersteuning van De Katrol. De mogelijkheden worden onderzocht voor een kenniscentrum dat kan fungeren als transfer- en adviespunt. Organisatie Afbakening van taken en verantwoordelijkheden tussen bestuur en uitvoering is nodig. De overdraagbaarheid van het werk wordt verder vergroot door procedures te beschrijven en protocollen te maken. Er wordt gewerkt aan verbeteringen op het gebied van interne en externe communicatie. Financiering De Katrol startte in 2008 met financiering door fondsen. Vanaf 2009 ontvangt De Katrol naast fondsengeld subsidie van de gemeente Rotterdam (dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving JOS), in 2010 aangevuld met subsidies van de deelgemeenten Charlois, Delfshaven en Feijenoord. Voor 2011 wordt overlegd met basisscholen over medefinanciering. Voor de komende jaren wordt gestreefd naar structurele financiering van De Katrol met bijdragen van verschillende partijen. November 2010 Pilotverslag De Katrol

11 Bijlage 1 Resultaten pilot ( ) In de onderstaande tabel worden de beoogde doelen opgesomd, zoals deze geformuleerd zijn aan het begin van de pilot. In de tweede kolom staan de resultaten vermeld (I). Daaronder staat een citaat uit het jury-rapport bij de uitreiking van de L-factor (II). I) Doelen en resultaten pilot * doelen * resultaten Uitvoering er zijn 519 opstarten geweest waarmee 239 gezinnen zijn bereikt 100/160/240 trajecten 106 (2008)/ 185 (2009)/ 228 (2010) aantallen kinderen/gezinnen 65/63 (2008) 122/104 (2009) 153/135 (2010) totaal aantal kinderen die actief meedoen 119 (2008); 164 (2009); 205 (2010) 100/160/240 studenten 69 (2008)/ 101 (2009)/ 102 (2010) 185 studenten in totaal, waarvan 169 jaarstages Methode Leerroute ankerfiguur ontwikkelen Leerroute studenten Monitoring effectiviteit Formulering werkwijze Professionalisering door Trainingsinstituut Kor Schippers ontwikkeld en overdraagbaar Kwaliteitsonderzoek Le Sage boek Jean-Pierre Markey; 'Van kansarm naar kansrijk?!' Positionering 4/6 wijken in 2/3 deelgemeenten 3 deelgemeenten; 15 wijken studenten van verschillende opleidinge studenten van de HRO, InHolland en het Studentenkwartier Dordtselaan aansluiting welzijn/hulpverlening doorverwijzingen vanuit andere instellingen afspraken over doorverwijzing geen convenanten afgesloten, wel beleid op gemaakt Formulering positie onderwijs/welzijn En verder... L-factor innovatieprijs van de Onderwijsraad Convenanten convenant met de HRO voor onbepaalde tijd Organisatie overdraagbaarheid vergroot Functieomschrijvingen, protocollen extra ankerfiguur Aanstelling nieuw ankerfiguur in Feijenoord (per ) En verder... communicatie Website, etc kantoor Eigen kantoorruimte door bemiddeling Woonstad. II) Juryrapport L-factor (25 november 2009) Wie wint de L-FACTOR De prijs gaat naar een project waarin lesnemers les geven in veel meer dan vakinhoudelijk onderwijs, buiten de muren van de onderwijsinstelling, thuis in achterstandswijken. De L-FACTOR gaat naar De Katrol Rotterdam voor het project Studieondersteuning Heijplaat. Bijzonder is dat dit project bij kinderen thuis plaatsvindt, waar andere gezinsleden erbij betrokken worden. Een systeembenadering waar iedereen enthousiast van wordt: studenten, onderwijzers, leerlingen en ouders. En de jury ook. Het mooie is dat met de methode van De Katrol de cultuur van het leren bij mensen thuis wordt gebracht en dat bevolkingsgroepen bij elkaar komen.de studenten zijn afkomstig van diverse opleidingen: maatschappelijk werk en dienstverlening, pedagogiek, sociaal pedagogische hulpverlening, culturele en maatschappelijke vorming en pabo. Zij fungeren als breekijzer voor eventuele verdere hulp om de achterstandssituatie te verbeteren het gaat dus om meer dan alleen vakinhoudelijk onderwijs en ondersteuning. De bevlogenheid zit diep verankerd in het project, getuige de ervaringen van de studenten en de doorstroom van oud-studenten die als anker-figuur terugkeren. In wezen een simpel idee, dat doeltreffend is opgezet met een bewezen werking en uitstraling. Verdient navolging en uitbreiding. Pilotverslag De Katrol

12 Bijlage 2 Resultaten in Charlois, Delfshaven en Feijenoord Een opstart is als een traject gestart wordt en er een nieuwe student wordt voorgesteld aan het gezin, waarna de leerondersteuning start aantal opstarten 239 gezinnen 519 opstarten 596 totaal aantal kinderen in de gezinnen 260 kinderen uit de doelgroep 373 kinderen die actief mee doen aan de ondersteuning 31 alleenstaande oudergezinnen Er zijn 519 trajecten gestart waarmee 239 verschillende gezinnen zijn bereikt. 239 kinderen zijn aangemeld voor ondersteuning. Het totaal aantal kinderen in de gezinnen bedraagt 596. Dit zijn de kinderen tot 16 jaar wonend bij het gezin. In totaal hebben er uit deze gezinnen 373 kinderen actief deelgenomen aan de leerondersteuning, dit betreft de broertjes of zusjes die aanschuiven. 260 hiervan komen uit groep 3 of 4, en zijn dus doelgroep. Dit houdt in dat het bereik van De Katrol groter is dan de aangemelde kinderen. 31 van de 239 gezinnen betreft een alleenstaand ouderschap. Overzicht aantallen per deelgemeente Delfshaven 85 Charlois 98 Feijenoord 56 * Bospolder 18 * Carnisse 11 * Afrikaanderwijk 25 * Delfshaven 23 * Heijplaat 31 * Bloemhof 16 * Middelland 11 * Tarwewijk 37 * Feijenoord 2 * Nieuwe Westen 7 * Oud-Charlois 18 * Hillesluis 11 * Schiemond 18 * Waalhaven-Oost 1 * Katendrecht 1 * Spangen 1 * Kop van Zuid 1 * Tussendijken 6 * Centrum-Nrd 1 Overzicht achtergrond gezinnen aantal achtergrond aantal achtergrond aantal achtergrond 5 Afrikaans 4 Dominicaanse republiek 72 Marrokkaans 1 Algerijns 1 Duits 14 Nederlands 1 Angolees 3 Eritrea 2 Nigeriaans 11 Antiliaans 2 Guinee 4 Pakistaans 1 Arubaans 4 Hindoestaans 3 Pools 3 Boschnisch 1 Indiaas 1 Sierra Leoons 1 Braziliaans 1 Indonesisch 2 Somalisch 3 Chinees 1 Joegoslavisch 8 Surinaams 1 Colombiaans 12 Kaapverdiaans 71 Turks 5 Curaçao 1 Litouws Pilotverslag De Katrol

13 Overzicht aantallen per school scholen waar de kinderen op zitten aantal verwijzing? * Basisschool Cosmicus (Charlois) 2 zelfmelders * CBS De Akker (Tarwewijk) 1 zelfmelder * De Klaver-Carnisse (Carnisse) 2 1 SMW 1 leerkracht * De Klaver-Heijplaat (Heijplaat) 28 IB * De Savorninlohmanschool (Hillesluis) 11 IB * De Nicolaasschool (Bospolder) 1 AMW Humanitas * De Oranjeschool (Bloemhof) 16 IB * Dr. J. Woltjerschool (Tussendijken) IB 4 OC 3 zelfmelders * Emmausschool ( Nieuwe Westen) 1 st. Disck * De Globetrotter (Afrikaanderwijk) 1 IB * De Globetrotter, Toermalijn (Afrikaanderwijk) IB 1 leerkracht 4 zelfmelders * Mariaschool (Middelland) 2 zelfmelders * OBS Blijvliet (Bloemhof) 7 IB * OBS De Boog (Schiemond) 14 2 SMW 10 zelfmelders * OBS Delfshaven (Delfshaven en Middelland) OC 17 IB 1 Humanitas * OBS De Globe (Tarwewijk) IB 12 zelfmelders * OBS De Kameleon (Carnisse) 5 2 IB 2 leerkracht 1 zelfmelder * OBS De Piramide ( Hillesluis) 1 zelfmelder * OBS Duo 2002 (Spangen) 1 zelfmelder * OBS 't landje (Cool) 1 zelfmelder * OIBS Charlois (Charlois) 18 3 SMW 13 IB 2 zelfmelders * Shri Saraswatie school (Bospolder) 1 zelfmelder * Valentijnschool (Tussendijken) 3 zelfmelders * H.J. van Wijlenschool (Nieuwe Westen) 2 2 IB * OBS De Wissel 1 zelfmelder totaal aantal kinderen 239 Pilotverslag De Katrol

14 Bijlage 3: Resultaten Gezinsondersteuning De ankerfiguur is vertrouwenspersoon voor de gezinnen en levert de gezinsondersteuning. De leefomgeving van het kind is namelijk voorwaardenscheppend voor de leerondersteuning en het lerend vermogen van de kinderen. De ankerfiguur heeft minimaal 4 keer per kwartaal contact met een gezin. Hier valt onder: de kennismaking, de introducering van de student, de tussenevaluatie en de eindevaluatie. Daarnaast heeft de ankerfiguur nog extra gesprekken wanneer dit nodig is of gewenst wordt. In deze contactmomenten wordt de leerondersteuning besproken en komen er onderwerpen aan bod die voorwaardenscheppend zijn voor de leerondersteuning (en het lerend vermogen van het kind). Deze onderwerpen hebben we ondergebracht in de onderstaande leefgebieden. De ankerfiguur zal signalen van de student en vragen van ouders oppakken en bezorgdheid omtrent de leefgebieden bespreekbaar maken. Leefgebieden: Huisvesting Hieronder valt het soort huisvesting, de beleving van de huisvesting en de verwachtingen. Veel van de gezinnen waar De Katrol werkzaam is wonen in sociale woningen, die vaak klein zijn en regelmatig ook ongezond zijn door bijvoorbeeld vochtproblemen of achterstallig onderhoud. Doorverwijzingen; Vraagwijzer, woningcorporaties, ondersteuning in gesprekken met de huurbaas, bemiddeling huurbaas. Financiën Hieronder valt het soort en de hoogte van het gezinsinkomen. De vaste lasten, schulden, inkomensbeheer, bestedingsproblemen, spaarmogelijkheden en inzicht in de financiën. Doorverwijzingen; Ondersteunende gesprekken cadeaus kinderen, stichting MAP, Voedselbank, Sociale raadslieden, Dajong computervrienden, stichting Leergeld, stichting KSA, belastingdienst, SoZaWe. Sociaal functioneren Dit betreft o.m. de contacten met de omgeving, de opvoeding van de kinderen en het gedrag in de maatschappij. Veel van de ouders hebben opvoedvragen of zijn onbekend met het schoolsysteem in Rotterdam. Hier voeren de ankerfiguren verhelderende gesprekken over. Doorverwijzingen: Ondersteunende gesprekken opvoeding, versterken ouderrol, Big Brother Big Sister, SMW, WSNS, Dyslectietest school, CJG, BSO, mentoraat voor jongeren, CVD. Psychisch functioneren Doorverwijzingen: Ondersteunende gesprekken zelfvertrouwen, RIAGG, AMW, huisarts, stichting Arosa. Zingeving Hier gaat het vooral om normen en waarden, persoonlijke drijfveren, levens- en geloofsovertuigingen en zingevende activiteiten/rituelen. Doorverwijzingen; Ondersteunende gesprekken, rouwverwerking. Lichamelijk functioneren Dit betreft de gezondheid, gezondheidsklachten, handicaps, zelfzorg en hygiëne. Sport, voeding en dag/nachtritme Pilotverslag De Katrol

15 Doorverwijzingen; Gesprek met ouder en kind over voeding, diëtiste, stichting Leergeld, second opinion arts, Medisch maatschappelijk werk, PGB. Praktisch functioneren Hieronder vallen de Nederlandse taal (spreken en schrijven), huishoudelijke zorg, computeren administratieve vaardigheden, plannen en organiseren. Doorverwijzingen: Schoollogopedist, Hulp bij formulieren, formulierenteam, buurthuis, LOV, Als ondersteuning mee naar instanties, CIL, Alsare, stichting Lezen en Schrijven, hulp bij formulieren, CWI, UVW, PGB, 1001Kracht. Dagbesteding Hieronder valt betaald werk, vrijwilligerswerk, hobby s en opleidingen of cursus. Doorverwijzingen; Albeda, Vrijwilligersbank, buurthuis, VanHarteResto 30 % Van de gezinnen krijgen te maken met extra hulpverlening of verwijzing naar andere organisaties. In de pilot heeft er geen volledige monitoring plaatsgevonden betreffende de sociale ondersteuning, de ouderactivering en de doorverwijzingen (warme overdracht). De effectiviteit van deze functie van De Katrol in de komende jaren in kaart gebracht en verder ontwikkeld. Pilotverslag De Katrol

16 Bijlage 4 Leerondersteuning thuis, kwaliteitsonderzoek De Katrol, dr. L. le Sage, Hogeschool Rotterdam In werd een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd naar de leerondersteuning van de stichting De Katrol. Het onderzoek vond plaats in opdracht van De Katrol en werd gefinancierd door de gemeente Rotterdam, afdeling Jeugd, Onderwijs en Samenleving JOS. Vraagstelling van het onderzoek: wat zijn de resultaten en meerwaarde van De Katrol? Deelvragen van het onderzoek zijn: 1. Wat is de methodiek van De Katrol in theorie en praktijk 2. Wat zijn kwaliteitsindicatoren van leerondersteuning? 3. Wat zijn de resultaten van de leerondersteuning van De Katrol? 4. Wat is de doelgroep en het bereik van De Katrol 5. Wat zijn ervaringen met en positionering van De Katrol? 6. Wat is de meerwaarde van De Katrol? Hieronder een samenvatting van de bevindingen van het onderzoek De Katrol wil middels leerondersteuning thuis de leercultuur in het gezin bevorderen. Niet alleen is de begeleiding gericht op de leerontwikkeling van het kind, maar ook op het stimuleren van een klimaat thuis dat ondersteunend is voor het leren van het kind. In dit opzicht sluit De Katrol nauw aan bij de trend in onderwijsachterstandenbeleid om ouders, op jonge leeftijd van het kind, meer te betrekken bij de leerontwikkeling van het kind onderzoek toont aan dat onderwijsachterstanden al op jonge leeftijd bestaan, en dat ouderfactoren (opleiding, culturele hulpbronnen) hierbij een belangrijke rol spelen. De leerondersteuning kent twee methodische ijkpunten: - de empowerment gedachte, waarbij het gaat om ondersteuning van de zelfregulerende vermogens van het gezin, en activering van het sociale netwerk; - de presentiebenadering, waarbij het gaat om niet-directief en op wederzijds vertrouwen gebaseerd handelen in het gezin. De leerondersteuning is in didactisch opzicht gebaseerd op de theorie van Feuerstein (de student als mediator en het uitgangspunt dat iedereen leerbaar is), Markey s gave gebieden (aansluiten bij wat goed gaat) en de systeemtheorie (betrek de gezinsleden en hun rollen bij de leerondersteuning). Om na te gaan of de leercultuur in het gezin beïnvloed wordt door De Katrol zijn op basis van literatuuronderzoek en interviews met studenten en ankerfiguren van De Katrol de volgende kwaliteitsindicaties voor leercultuur onderscheiden: Gedragingen van ouders wat betreft het realiseren van randvoorwaarden voor het leren thuis (stille ruimte e.d.); Gedragingen en houding van ouders om het leren van het kind te simuleren (vragen naar schoolwerkjes; belang hechten aan leren e.d.); Gedragingen en houding van ouders wat betreft de school van het kind (contact met docent; vertrouwen hebben in docent e.d.); Gedragingen en houding van het kind ten aanzien van leren (begint zelf aan oefeningen; meer zelfvertrouwen e.d.). Resultaten Om de resultaten te bepalen zijn van 70 gezinnen die gedurende twee kwartalen deelnamen aan De Katrol de weekrapportages geschreven door de studenten (totaal 550 rapportages) onderzocht; bij 28 van deze gezinnen zijn vragenlijsten afgenomen; bij 9 professionals werkzaam met het kind als intern begeleider zijn interviews afgenomen. Pilotverslag De Katrol

17 Kort concluderend kan gesteld worden dat De Katrol bij gezinnen gedurende deelname aan De Katrol deels positieve effecten heeft op de leercultuur thuis. Het gaat hier wat ouderfactoren betreft om de aspecten betrokkenheid bij schoolwerkjes of opdrachten en in mindere mate een positievere houding naar het kind. Deze effecten zijn waarneembaar in de rapportages van studenten (bij 37 gezinnen neemt de student hierop positieve verandering waar), deze worden door intern begeleiders geconstateerd en een meerheid van de ouders (n=20) geeft zelf aan dit meer te doen. Tevens zijn positieve effecten waarneembaar op kindfactoren: in de studentrapportages is bij ongeveer de helft (n=32) van de kinderen vooruitgang waarneembaar op het gebied van inzet, zelfvertrouwen en leerprestaties; intern begeleiders nemen bij de kinderen over het algemeen toename van welbevinden en leermotivatie waar; een meerderheid van de ouders (n=23) ziet verbetering in leerhouding en prestatie van het kind. Een meerderheid van de intern begeleiders (n=6) ziet bij kinderen die deelnemen aan De Katrol vooruitgang in leerprestaties. Er zijn geen effecten op gedragingen en houding van ouders naar school toe: uit de vragenlijsten voor ouders blijkt die echter al hoog te zijn: veel ouders menen goed contact te hebben met de school (n=22) en belang te hechten aan de school (n=28). Doelgroep en bereik De doelgroep van De Katrol zijn gezinnen waar de criteria van voortijdige schooluitval op van toepassing zijn (Nederlands als tweede taal van de ouders, werkeloosheid, lage opleiding en een laag inkomen) en waar bij de kinderen sprake is van leerachterstand op het gebeid van taal of rekenen. Dit sluit, gekeken naar gangbare definities, zowel multi-probleem gezinnen in (combinatie van factoren, wantrouwen ten aanzien van ondersteuning), als gezinnen waar sprake is van enkelvoudige problematiek (een factor, bijv. Nederlandse taal, bereidwilligheid ten aanzien van ondersteuning); en zowel kinderen die ondanks de achterstand regulier onderwijs zouden moeten kunnen volgen, als kinderen die geïndiceerd worden voor speciaal onderwijs. De doelgroep wordt door de intern begeleider van de school aangedragen, of wat in toenemende mate gebeurt (14% in ) de ouders melden zich zelf aan bij de ankerfiguur. De intern begeleiders selecteren de kinderen op basis van aanwezigheid van (één van) de criteria, maar de meerderheid hanteert de volgende regel: het gezin moet niet zo veel problemen hebben en het kind niet zo veel achterstand dat leerondersteuning niet of nauwelijks zal werken. Van de 170 gezinnen waarvan kinderen hebben deelgenomen of deelnemen aan De Katrol (periode 2007 mei 2010) hebben op 10 gezinnen na alle gezinnen minimaal één allochtone ouder. In de rapportages van de studenten wordt bij meer dan de helft van de gezinnen gemeld dat de voertaal thuis niet Nederlands is of minimaal één van de ouders niet of gebrekkig Nederlands spreekt. Alle gezinnen wonen in een gebied dat binnen grootstedelijk beleid als achterstandswijk wordt aangemerkt. De ouderpopulatie bestaat volgens de IB-ers grotendeels uit ouders die laag opgeleid zijn, vaak Nederlands als tweede taal spreken, en waaronder veel werkeloosheid heerst. Bij bijna alle gezinnen, uitgezonderd 7, nemen studenten veiligheid in het gezin waar en bereidwilligheid om mee te werken aan de ondersteuning. Er kan geconcludeerd worden dat De Katrol de beoogde doelgroep bereikt (kinderen met leerachterstand uit een gezin waar sprake is van Nederlands als tweede taal van de ouders, werkeloosheid, lage opleiding en/of een laag inkomen). Het is niet duidelijk of vooral gezinnen waar sprake is van meervoudige problematiek of enkelvoudige problematiek bereikt worden, en kinderen waar sprake is van lichte of zware leerachterstand (indicatie speciaal onderwijs). De selectiecriteria toegepast door de intern begeleiders en de door de student waargenomen veiligheid en bereidwilligheid in de gezinnen doen vermoeden dat het over het algemeen niet de groep multiprobleemgezinnen is, en niet de groep kinderen met indicatie voor speciaal onderwijs is, die deelneemt, maar kinderen die regulier onderwijs zouden moeten kunnen volgen, en gezinnen die met leerondersteuning en sociale ondersteuning geholpen kunnen worden, in plaats van gezinnen bij wie zwaarder vormen van hulpverlening meer aangewezen lijkt. Het is niet bekend of De Katrol een uniek bereik heeft: slechts incidenteel wordt in de rapportages melding gedaan van aanwezigheid van andere hulpverlening of ondersteuning in het gezin, maar het is niet uitgesloten dat deze Pilotverslag De Katrol

18 gezinnen wel participeren in door school aangeboden ondersteuning. Het absolute bereik van De Katrol is per kwartaal (in mei 2010) 60 gezinnen, op basis van de resultaten van de interviews met de intern begeleiders is te concluderen dat meer gezinnen en kinderen aan de criteria voldoen dan nu binnen De Katrol geplaatst kunnen worden en er bij intern begeleiders de behoefte bestaat om meer kinderen te kunnen laten deelnemen aan De Katrol. Positionering en meerwaarde van De Katrol Ervaringen van betrokkenen met De Katrol zijn overwegend positief: ouders waarderende leerondersteuning zeer, IB-ers waarderen de communicatie en houding van de ankerfiguren. De belangrijkste samenwerkingspartner is school, maar de samenwerking wordt ingekaderd tot de leerontwikkeling van het kind. De meerwaarde van De Katrol ten opzichte van de school lijkt te bestaan in het samengaan van enkele factoren: a.) Het aanbod van De Katrol is kortdurend en geldt als ondersteuning. Echter, twee keer in de week individuele ondersteuning voor het kind is een aanbod dat vanuit de school niet zondermeer verzorgd kan worden. Het gaat een intensieve vorm van maatwerk. b.) Dat die ondersteuning thuis is, maakt het toegankelijk voor ouders, wat De Katrol in staat stelt ouders te bereiken die niet naar ouderkamers komen of naar andere initiatieven van de school om ouderbetrokkenheid te vergroten. Dit vergt wel vertrouwen van de ouders naar De Katrol toe: de niet-directieve en op wederzijds vertouwen en respect gebaseerde benadering van De Katrol (o.m. de privacy van het gezin benadrukken) draagt hier aan bij. c.) Het betrekken van de ouders bij de leerontwikkeling van het kind is een derde reden om een meerwaarde aan de ondersteuning van De Katrol toe te kennen: het lukt De Katrol om betrokkenheid van ouders bij het leren van het kind te vergroten, en in die zin om ouders te empoweren wat betreft het ondersteunen van de leerontwikkeling van het kind. Dit is mogelijk door een tijd lang regelmatig thuis te komen (iets wat de school niet kan realiseren). d.) De meerwaarde van De Katrol kan daarnaast gezocht worden in de mogelijkheid van het aanbieden van gezinsondersteuning en sociale ondersteuning aan het gezin of doorverwijzen naar andere instellingen voor hulp of ondersteuning. Dit maakt dat De Katrol op indirecte wijze ook als bijdrage gezien kan worden aan een brede en op vroegtijdige signalering gerichte aanpak. Pilotverslag De Katrol

19 Bijlage 5 Financieel overzicht begroting resultaat begroting resultaat begroting resultaat *) Uitgaven Personeelskosten Huisvestingskosten Organisatiekosten Activiteitenkosten Investeringen Reserveringen totaal Inkomsten Overheid Gemeente Rotterdam (JOS) Deelgem. Charlois Deelgem. Delfshaven Deelgem. Feijenoord Fondsen Stichting Kinderpostzegels Nederland Sint Laurensinstituut Delta Lloyd Group Foundation VSB fonds Snickers-de Bruijn St. Daniël van der Vorm Skanfonds Fonds DBL NN Overig Reserveringen Onderwijsraad (L-factor) totaal *) resultaat 2010 tot november Pilotverslag De Katrol