HOOFD /HALS / NEKPIJNKLACHTEN STATE OF THE ART

Transcriptie

1 HOOFD /HALS / NEKPIJNKLACHTEN STATE OF THE ART drs. John Bos Literatuur KNGF Richtlijn Nekpijn. KNGF (red. Bier JD, Scholten Peeters G.G.M., Staal JB et al) Neck Pain: Clinical Practice Guidelines linked to the International Classification of Functioning, Disability, and Health from the Orthopaedic Section of the American PhysicalTherapy Association. J Orthop Sports Phys Ther. 2008:38(9) Dewitte V, Peersman W, Danneels L, Bouche K, Roets A & Cagnie B. Subjective and clinical assessment criteria suggestive for five clinical patterns discernible in nonspecific neck pain patients. A Delphi survey of clinical experts. Manual Therapy 2016 Jul 21; 26:

2 Vervolg Literatuur De halswervelkolom, nekpijnklachten en fysiotherapie. NPI Hagenaars LHA & Bos JM Manual Therapy for Musculoskeletal Pain Syndromes. Elsevier Fernández de las Penãs C et al Chapter 9: Mechanical Neck Pain Chapter 11: Differential Diagnosis and Treatment of Cervical Myelopathy, Cervical Radiculopathy and cervical Myeloradiculopathy Grieve s Modern Musculoskeleal Physiotherapy (4th ed) Elsevier, (red. Jull G, Moore A, Falla, D, et al) Chapter 9: functional Anatomy Chapter 32: Management of the Sensorimotor System Chapter 35: Cauations of Musculoskeletal Practice Chapter 41: Cervical Spine: Idiopathic Neck Pain Nekpijnklachten Nekpijn: locatie Afbakening met bovenrug en hoofd Klachten zijn zeer divers 2

3 Nekpijn locatie De halswervelkolom: symptomen Relatief veel halswervelkolom gerelateerde symptomen en tekens, bijvoorbeeld: Hoofdpijn, nekpijn, armpijn Stijve nek Gevoel dat de nek blokkeert, gevoel van een zwaar hoofd, gevoel dat er zand tussen zit Gevoel van (draai )duizeligheid, zweverigheid, licht zijn in het hoofd Krachtsverlies in arm( en) been( en) Tintelingen in arm( en) been( en) 3

4 Symptomencomplexen I. Cervicale en cervicocephale symptomen en tekens Halswervelkolomaandoeningen en/of functiestoornissen boven de wervel C4 Cervicocephale pijnsyndromen II. III. Neurologische uitvalsymptomen Zowel intracraniële, als medulla spinale symptomen Centrale sensitisatie IV. Cervicobrachiale symptomen en tekens Halswervelkolomaandoeningen en/of functiestoornissen onder de wervel C4 ( Th2) Cervicobrachiale pijnsyndromen met en zonder betrokkenheid van spinale radix ( ces) De halswervelkolom: aandoeningen Relatief weinig aandoeningen van de halswervelkolom: Fissuren/fracturen Cervicale discopathie (hernia) Spondylartrose/spondylose Reumatische aandoeningen Cervicale instabiliteit (atlasinstabiliteit) Secundaire aandoeningen: Cervicale spondylogene radiculopathie Cervicale spondylogene myelopathie 4

5 Pijnsyndromen Nekpijnklachten: Aandoeningen Pijnsyndromen Cervicephale pijnsyndromen Cervicale pijnsyndromen Cervicobrachiale pijnsyndromen Thoracic outlet syndroom Cervicothoracale pijnsyndroom Bovenrugpijnklachten: Aandoeningen Thoracale pijnsyndromen Neck Pain Task Force Graad 1: Nekpijn (zonder een ernstige aandoening) met geen/geringe gevolgen voor het dagelijkse functioneren (activiteiten) Graad 2: Nekpijn (zonder een ernstige aandoening) met matige/veel gevolgen voor het dagelijkse functioneren (activiteiten) Graad 3: Nekpijn (zonder een ernstige aandoening) met neurale symptomen en tekens Graad 4: Nekpijn (met een ernstige aandoening) met alarmtekens/rode vlaggen 5

6 Nekpijn indelingen Naar ICD (wel/geen ernstige aandoening/ziekteprocessen) TRIAGE diagnostiek Naar beloop (normaal / afwijkend) Naar ontstaan (idiopathisch / traumagerelateerd / werkgerelateerd) Naar gevolgen voor dagelijkse functioneren (geen / veel) Naar prognostische factoren (ongunstig / gunstig) Naar dysfunctionele patronen (subgroepen) Naar pijnmechanismen (subgroepen) Nekpijn Aspecifiek / Specifiek Idiopathisch / Traumagerelateerd (WAD) / Werkgerelateerd Mechanical / Non mechanical nekpijn Nekpijn met / zonder prikkeling van nocisensoren Nociceptive neck pain Central mediated neck pain 6

7 Beloop nekpijnklachten Normaal beloop: binnen 6 weken na aanvang van de nekpijn is de nekpijn afgenomen en/of de activiteiten/participatie toegenomen Afwijkend beloop: Nekpijn die langer duurt dan 6 weken Recidiverende nekpijn Dysfunctionele patronen Articulaire dysfuncties Myofasciale dysfuncties Neurale dysfuncties Centrale dysfuncties Sensomotore dysfuncties 7

8 Indeling naar subgroepen 8

9 Diagnostische implicaties Maak onderscheid in nekpijnklachten met en zonder een (ernstige) aandoening van de halswervelkolom Excludeer niet pluis condities met alarm (red flags) op grond van alarmregels Nekpijn zonder ernstige aandoening of nekpijn met een aandoening van de halswervelkolom die niet verklaarbaar is voor de nekpijn kan NU worden geduid als aspecifieke nekpijn. Diagnostische implicaties Maak bij aspecifieke nekpijn onderscheid in nekpijn met of zonder prikkeling van nocisensoren Stel bij aspecifieke nekpijn met prikkeling van nocisensoren op grond van klinische indicatoren het patroon van de vermoede disfunctie vast: articular dysfunction myofascial dysfunction neural dysfunction Stel bij het vermoeden op aspecifieke nekpijn zonder prikkeling van nocisensoren op grond van klinische indicatoren het patroon van central disfunction vast Stel bij het vermoeden op motore controlestoornissen op grond van klinische indicatoren het patroon van de (sensori )motore dysfunctie vast. 9

10 KNGF richtlijn: Behandelprofielen Behandelprofiel A: nekpijnklachten graad I / II normaal beloop Behandelprofiel B: nekpijnklachten graad I / II afwijkend beloop geen dominante psychosociale factoren Behandelprofiel C: nekpijnklachten graad I / II afwijkend beloop Dominante psychosociale factoren Behandelprofiel D: nekpijnklachten graad III 10